Page 79 - \ARM_19-1946_03

& Ա » ԱԶ

Մ էն չեւ կէսօբ , կ ատաղի կռիւը երկուստեք ԾԱՂՀԱՓ ՈՒՆՋԵՐ Գխակաճ ա ս ափ ս
զոհեր խլեց :

ԿէսօրԷ Վ^Ր^, թշնամին վՀատաձ՜ , քանիցս

գրոՀ տուաւ դէպի Սարայ տանող ճամբան , նա­ 4000 ՄԵԹՐ ԾՈՎՈՒՆ ՏԱԿ — Փրոֆ • Փիքար ,

հանջելու Համար : Մ ուս մը ղինեալներ փախան Բ. ՕիրակաԱ ՏիգրաԱեաԱ որ նախապես օդք բարձրագոյն խաւերովն մէշ՝ գի­

այԳ ուղդոլթեամբ , ժ՜այռերէն գլտորելովդ ու մա­ Հայաստանի Հանրապետութեան Արտաքին տական Հետազօտոլթիլններ կատար ահ էր , մտա–

ցառներուն տակէն սողալով : Գոբհ՜եբի, ապա Հանրային Կրթութեան նախագահ, դրահ– է մօտեր ս րնգձ֊ովեայ խո լղա բկո ւթիւններ

Արեւը հետղհետէ Հրաժեշտ կուտար ձորերոլն վախ-նախագաՀ Խո րՀբղա բանի , մեռած֊ Խ ՛Ա՛Հ ՛Մ՛ փորձել իր հաւատարիմ աշխատակցին՝ Ա՛ * ՝Բօ -

1*ւ բլուրներուն։ Անհրաժեշտ էր արեկամուտէն ա– մէչ՝։ Մէկը չոր" Հայ իրաւաբաննեբից (միւսները՝ սինս ի ընկերակցութեամբ :

՚ ՚ ա 1 վերջացնել գոբձ֊լւ : ՎեբլՀին գրոհ մը եկս եւ 8՛ Աազաթէլեան , Պ ա պարանեան , Տէր Աւետիք– Այս առաքին անգամ բ էէ որ դիտնքսկաննեբբ

ՂԷ՚֊ՂԸ քսնձնատոք֊ր եղայ.; եքսն) , որոնք ներկայացրել են Անդրկովկասի Հա­ հ-րվերոլ խորութեան մէ^ քննութիւններ կը կատա­

Ղ*իւղին մոլլան եւ Հինգ հ՜երիրը աղուհացքս՛ յս լթիւնը Պետական Գումայի չորս կազմերից որ րեն; Ասկէ աոաշ1 , Ուիլերմ Պիպ Ամերիկացին ձո -

գիմէսւորեցին մեղ, յանձնելով 200 Հրացան , աղա­ ել է մէկում : Այգ բարձր Հաստատութեան ամբիո– ՛Լին խորբ իչՆսօ՜ էր մետաղէ գունդովդ մբ^ որ սլա -

չելով ել պաղատելով որ մեր խոստումը յարգենք , ՝"ԷՅ V ՚ Տիգրանեանի արտասանած ճառը կրթական բանով մբ բոաուաօ՜ էր ^սակայն պարանը փրթելու

խնայենք կիներուն, երախաներուն եւ անզէննե - նախարարութեան նաիւահաշւի մասին ժ՜ամանա - վտանգին մէ^ գտնուելովդ գիտնականը շ՚յաչ^ողե -

բուն Հ կին մե& գնահատանքի արժանացաւ ռուս մամուլի ցաւ 900 մեթբէն աւելի խորը իքնել^ ին է որ Համե­

(իամ մը վեր է՝, Գէ՚-դՒ բնակչութիւնը Հաւաք­ կողմից; մատաբար աննշան արդիւնք մը տւոլաւ։ Միւս կոդ–

ուեցաւ ժ՚ղկիթի եւ քովբնաի շէնքերուն ս°է^ և լ Վերին աստիճանի գուսսլ , քաղաքավարի ել մէ՝ յ ււ յ սի Հայթայթումը անբաւաբար էր, թա -

խուզարկուեցան միւս տուները, մարագները եւ բարեխիղճ անձնաւորութիւն էր մեը այս յարգելի փանցելու Համար շրջասփիւռ կուրին մթութեան

ախոռներ ը I ուսուցի չըլ% \ 906/*5# , ՚Աերսէսեան ղարոցի եօթներ^ մէ^գ որ 500 մեթրէն սկսաՆ– էր անթափանց դառ. ֊

րորգ գասարան-ուսուցչանոցում նա մեզ Հոգեբա– նալ։

Փողոցներու մ ԷԼ գեռ կը լսոք֊էին վիբաւո րնե–, ն ո ւթ ի ւն էր գասախօսում : Փառասիրութեան նշոյլ Ոոլղոբդներբ 70 մեթրէն աւելի խոր չեն կբր–

բու Հռնդիւնները։֊ իրիկնապաՀին՝ վստաՀ որ անգամ չունէր . երբեք ֆանք չէր անի ինքն իրեն ա֊ նար իէ^նել կուրին ճնշումին պատճառաւ , մինչդեռ

գիւղը այլեւս անզօր է յարձակման դիմելու, ու­ " նետել, փայլել այս կամ այն առթիւ, չունե­ փրոֆ» Փ իքառ իր բնգօ-ուիեայ գունդով կը յուսայ

ժեղ պահակախումբեր գրուեցան դէպի Աարայ, ցածը ունեցածի տեղ ծախել : ԸնգՀակաո֊ակն : 4000 մեթր խորո՛ւթեան Հասնիլ։ Ընդօ-ովեան պիտի

տանող ճայք բան եւ գիշերը անքուն հսկեցինք^ Զնա յած իր անուան Համբաւին , բարձր զարգաց­ բաղկանա յ հ՜փանէ մը որ 7 մեթր երկայնութիւն ,

Պետօի , Մ արտիկի ել Աղբակի 800 նահաաակ–– ման , օրէնսգիտական կարողութեան ու ռուսերէնի 3 մեթր լայնութիւն եւ 4 մեթր բարձրութիւն ունե­

ներոլ ՚Լբէժը լուօ՜ուաօ՜ էր ու մեր զոհերը թ՛շնա­ տիրապետութեան՝ Հալաքոյթների մէ$ մի կողմ ցող նաւակի մբ ձեւբ պիտի ունենա յ , խ^ք՚^է մ՛ը՝

միի Հետ Համեմատելով, աննշան էին , 8 մեռեալ քաշուս/ծ լուռ, կը նստէր , մինչեւ որ իր կարծիքբ որ ծփանէն տակբ պիտի ղետեղուի եւ պիտի ունե–

եւ 13 վիրաւոր։ Թշնամին թողաՆ՜ էր 700 դիակ ^ ւ Հարցնէ ին կամ խնգրէին այս ու այն սլա րտա կա­ նայ 2,10 մեթր տրամագիծ , ել բնգունաբանէ մ ր՝

650 վիրաւոր : նո ւթ իւն ը փբան առնել : լեցուած երկաթ ի խարտուքովդ , ար նա լա խիճ ի գե­

X Նա չէր ճգնում խօսելիս ոգեւորել^ բռնկել իր րբ պիտի կատարէ : Ամբող^ կաղմածր , որ տոկուն
ո ւնկնգի
Լուսաբացին , –մեր ձիաւորնեբէն Հարիւրակ ձայն ^ րն եր ի\ն * ճառերը սառեար իւն էին , միա - պողպատէ պիտի շինուի ^ պարապ վիճակի մէ^ պի–
ճշտուած
մբ ղրկուեցաւ փախչողներ ր Հետապնդելու ^ եւ քա­ սրանց առանց ամսչի ու արեւի , բայց լցուած , ՚ոի կշռէ 15 տակառաչափ , իսկ բեռնաւորուած՝ 40

նի մը գերիներով վերադարձաւ է կարգուեցաւ որ ս սլառի չ սլաաճառաբանութիւններաԼ եւ տակառաչափ , միասին Հաշուելով վառելանիւթբ

որեւէ վտանգ չսպառնար փախչողներէն 1ւ սկսանք Հիմնաւորումներռւի յ որոնց ՛Լերկէին եզրա­ եւ նաւախիճլլ ;

գիւղի պարպումբ կագմակերպե լ : կացութեան Համար մ ի յա յտարաբ ի բերելը միայն ե1ցիկբ պիտ՛ի կրնայ իր մէ^ առնել երկու,

Երեք օր ՚Ս՛ Լ՛ք 1500 քիւրտեր Լանղէն տգա­ նրա կարոգութեանը մատչելի էր ; մ ար գ Հ պիտի օժ ա ո ւի ուղտ հ կ պա տ ո լՀ անն ե ր ո վ , ո–,

ւքարգի կ , ծերեր ^ քլին եր եւ մ անուկնեբ ) իր են ո Երբ Հ ա Ր Ս տայէր * սլաաասխանելոլց առա^ կը րոնք փոխանակ ապակիի կամ միքայի^ պիտի գոց–
բերանը տա ֊
անասուններ բ րԼ ո ո ահ՜ անՀ րաժեշտ մթեբքներով, խորՀէր 1 նօսր մօրուքը ձեռքին գէսլի ու լ ա ճ ա ­ ուին թափանցիկ կերպչ&կալ նիւթով մբ^ որ պիտի
վիղարմ ատն
անկողինով եւ Հագուստով ճամբայ ինկան դէպի րած եւ գլո՚-խր խոնարՀած : Գ՛ունատ գիմագրէ 15.000 մեթր սոսկալի ճնշումին , որուն

Ագբակ յ անկէ աչ Աալմասա եւ ի)*֊բմի երթալու կատովդ , յեա սանարուած ու մին չեւ պիտի ենթարկուի ընգծովեան 4000 մեթր խորու -

Համար յ \ք եր կարգագրութեամբ , քիւրտերէ կազ­ ի^նող մաղերով այգ գեղեցիկ գլուխը յստակ տսլա– թեան մէչ–. գ

մուած՝ Հ րձիգ խում ր մ ր Հ րգեՀ եց գէ*–*ԼՐ 1 կատա­ ւորուած է յիշողութեանս մէ^։ Այ11 աոգերր գրե­ ՚ոԼով եր կաթէ խարտուքին , որ նա -

րեալ մոխրակո յա ի վեր ածե լո վ ՀՀ, ա՛ն աո ի կ^> *ֆ*արա~լիս կարծես նա կանգնած է իմ առֆեւ չմտածեցի ի՛­ ւախիճ ի գեր ր պիտի կատարէ ^ իր բնգո ւնա ր ան ին

Հիսաբը : րեն յատուկ կե ց ո լա ծքի մ է^ : մ է^ անշարժ՛ պիաի մնա յ ե լեկտ րա ֊ մ ագնիսի մր

լուր ի լանջին, ուր նաՀատակուած էին ան– Մաքոլը , ազնիւ , բարձր մարգ , ի^ձւչսլէս Հա - միջոցաւ։ Ելեկտրական Հոսանքին բնգՀատումով ^

մաՀն Պետօն ու Ա՝արտիկր ^ խբենց խումբերովդ , լածողներգ շՀ աս կացան յ որ քեղ նման Հագուա - նաւախիճբ գուբս կր թափի եւ բնղծ-ովեան կր

իրր յուշարձան* կար Հսկայ ( սեւ ժայռ, մբ : Հոն գիւտ Հ այրենաս է ր մ տաւո ր ականին կաբելի է մի– սկսի կուրին երեսբ բարձրանալ :

Հ ոգին յանձնեց ինք նաեւ մեր նոր ղոՀեբր ու Հ բա– այն յարգել ու մեծարել, թէեւ գոլ Ղ՜աշեակցա– ք^ն չ կբ վերաբերի լուսաւո ր ո ւթեանՀ ծփանին

ժե շտ տուինք Հ կան ես եղել։ քվանտը չէր քս տեգը , այլ գատարա– երկու ծայրերուն վբայ , գուրսի կողմէն , պիտի

նը , գսլրոցն ու պաշտօնատունը ; ^էտք է ասել , ղետե գոլին երկու յ ուս արձակ լապտերներ , ռբոնք

Ուրախ Էինք ոբ մեր պարաքբ էԷո։Լ1՚ս կատա­ որ Սիրական Տիգըանեանբ աւելի Հանրային ու պե­ իրենց լոյսբ պիտի տարածեն ուղղաՀայեաց , վե–
րած Էինք եւ ան մ եգ ՝ք*իկրա ի մ բ քիթ՝բ չէ ր ա Ր Էլ~~
նած Հ տական գործիչ էր քան կուսակցական : 1920/՛ րէն վար գ բնգաբձակ տարածութեան մբ Վրայ ։

Մ ա յիսեան ա յսպէս կո չուած ապԱտամ բո ւթվւ ւն ից հէց իկբ րսա կամս մութ պաՀելով^ գիտ՝ողներբ ի -

Ղ՝աբաՀիսարի անկում ին լուբբ շուտով աա– յետոյ Բ ի ւրօ-կառա վա ր ո ւթ ի ւն ը Տովակիմ Բոլգագ– բենց կայանին մ է^ լո յսի շշաց ում էն պիաի չնեղ -

րածուեցաւ ել գայթակղալից գէսլք մբ Համարուէ– եանին եւ ինձ ուղարկեց ԷԼլեքս ան գր ա պ ո լ ^ քննե լու ուին , եւ պիտի կրնան յստտկօրէն տեսնել ^ իսէ ՝"Լ՛

ցաւ տ խբաՀ ռչա կ ցարական գօրավար Զերնօղուբո– գործունէութիւ.նը &իրակի կենտկոմիդ որի թու­ կ^անցնի կբ գառնայ գուրսբ կուրին մէ^^ եւ ի Հար­

վի կողմ է % Ան Վան - Ատ րսչաաա կան շրջանի նոր– լութեանն էր վերագրւում ապստամբների •երես՜ կին լուսանկարել ղանոնք։ ՈւիլեբմՊիսԼ կբ գանգա–

բնաիր բնդՀանուր Հրամանատարն էր , Հայեա– առնելը ( գումարել Հյբթանային ժ՜ողով ու ընտիել աէր տեսողութեան նուաղութենէն ^ ինչ որ ար -
աեաց եւ քրտասէր պատասխանատու գիւնք էր լուսատու
Տ որ քրտական յատուկ քաղա­ տալ տեղական կուսակցական փարոս ր խցիկիս ներքնակողմ բ

քական ո ւթ ի ւն կբ փարէրյ նոր մաբմին : \ք եզ Հետ էր եւ Հյիրակի նաՀ անգա֊ գրուած բլ Iարուն ( որուն Հետեւանքով լո յսբ պա -

Զուր անցան իր $անքեբբ% գէսլքին Հեգինակներբ պետ կ * Աասունին : Հյր^անային (Ւողովի կոգմից աուՀ ան էն գուբս Հ որ ի գոն ական ձեւով կբ տա րած–
գտնելու եւ դնդակաՀաբե լու Համար :
Ղ* * Մ *–Ղ՝ *եան եւ ես ներկայացանք Ա . Տիգրանեա– ուէր ։

Սրբազան գաղտնիքլլ , մինչեւ այսօր այ անլու­ նին խնգրելով թո յլ աա լ իր թե կն ած ո ւթ ի ւն ը գնել Փբոֆ. Փիքար մեծ Հ ա ւատք ուն ի իր փոր ձ ե -

Կ *Կ *ի Համար : Հակառակ մեր թախանձանքին ^ նա բուն յաջողութեան մասին , ոբովՀետեւ այժմէն ա՜­

ծելի մնացած՜ էէ Թ՛ող երդմնագանց չՀամարուիմ : մերքՒեց^ ասելով գ ոը ինքը կուսակցական սել աշ­ մէն ինչ նախատեսած եւ մանրակրկիտ ուսումնա ֊

ՈրովՀեաեւ տասնեակ տարիներ են անցեր , Ղ°Ր * խատանք տանելու անընգունակ է ^ բա յց պէտք ե– սիրած է Հ Փորձերր տեղի պիտի ունենան քանի մր

Ջեբնօզուբոփ ու ցարը շատոնց փոչխ գարձեր են է ղած ժամանակ , եթէ Հրաւիրուի՝ ^ կոլգայ կոմիտէփ ամ իս վեբչ , կուին իայի ծովախորշին մ է^ ^ Արեւ­

Արշաւանքը կագմ ա կերա ողներ Էն Ջիբրայե լ ժ^ողովին իր կոՀՐ&իքր յայտնելու , մանաւանգ որ մտեան Ափրիկէ գ նախ 2000 մեթր խորութեան մբ

Վարգանեան Տիլիմանի մէկ կռուին վիրաւորուե - Ալեքս անգր ա պ ո՚ լց ի է ու ն ա խան ձախն գի բ սի րած մէլ, յետնոյ 3000 եւ վերշապէս ՚ 4000 մեթր։ Շոգե–

լ"*Լ) թշնամիին ձեռքը ինկաւ եւ խողխողուեցաւ : քաղաքի Ս՚արմնի յաջողութեան ։ քոլում է թէ իրօք նալ մբ րնգծովեան պիտի առա^նորգէ գէսլի փո ր ֊

Գեղամ քՒագէոսեան մեռաւ բծաւոր ժանտատեն - նա կապուած էր Ալեքսանգբապոլին ^ ուր գտնւում ձին վ այրբ ել պիտի Հսկէ գո րծողո ւթիւններ ուն

դէն, Նորքի մէ1 (Երեւան) : էին իր Հայրական տունն ու Հարազատների մի վրայ :

Զինուոբները մեծ մասուէ գագրած են շնչելէ : բագմութիւն ^ որռնց մէ^ Հռչակաւոր եղբայրլէ ՀԻՒԼԷ ՌՈՒՄԲԻ վեբ1ին փորձերու ատեն, տես–

Տ "Iբգաաք ի եւ երա էստ ա գ ի տոլթե ան խօս քս ը - ՛Լքի կողա յոս Տ՚իգրանեանը ^ աագանգաւոր «կււյր եր~ ն ո ւեց ալ որ փորձի Համ ար վար գրուած կեն դա -

սելու Համար է որ՝ գաղտնիքին ծալքերը կը բա– գաՀանն ու գաչնակաՀարը : Ան ո ւշագր ո ւթ եան նինեբ բ ռում բեբոլ պա յթում էն թեթեւապէս վբ -

նամ :, Ա.ՏԱՐԱԳԻՐ չմատնելով վերջինիս թախանձանքը խո րՀ րգա յին նասուած էին ^ եւ շատ երբ կբ շարունակէփն իրենց

իշխանութիւնը վեր^ ի վերջոյ բանտից աղատ ձգեց սովորական կեանքբ Հ Աբգ ^ փսրձերէն քանի մբ շա­

ՄԱՍՆԱՃԻՒՂ ՄԸ ԵՒՍ նախկին նախարարին գ բայց մինչեւ մաՀ անգիտա– բաթ վեբ^Հ կեն գան ին ե ր ո ւն մեծագոյն մասբ սկսաւ

0-—— ցալ նրա գոյոլթիւնն ու պէտք չտեսաւ օգտագոր­ խ մ բովին մեռնիլ^ իրենց արեան կարմիր գնդակ -

ծելու նրա իմացական Հարստութիւնն ու Հանրա - ներուն ջնջման Հետեւանքովդ ինչ որ արդիւնք էր

ՍԷՆԹ ՄԱՐԿՐԻԹ (Մարսէ )յ լ Մայիսեան յին փորձառութիւնը ; ՚ ճառագայթագործօն տարրերուն աղդեցութեան %

սչայհ՜առ օր մըն էր որ ընտանեկան նախաճաշ մր ՆիրՀիր Հանգիստ , յարգելի ըսկեր , թ"Դ թե­ Կբ կարծուի թէ արեան այգ խանգարումբք որ քա­

ս ար քո լեց ա լ Հայ մայրերու կողմէ թարմ կաթով, թեւ լինի աճիլնիգ վրայ Հողը Հայրենիքէ Լ (՚1 11 նի մբ ժամէն մաՀ կբ պատճառէ ^ ենթակայ է թէ^խ՜

1

յետոյ Հացկերոյթ մը։ Անվերի երգուեցան աղգա - Հանգէպ գոլ լրի֊– կատարեցիր քո պա ր տ ա կան ո լ - սումի շրՓանի մբ որոշ տեւողութեան : Հետեւա -

•յին յեղափոխական երգեր , արտասանուեցան ըն - թիւն ը : Մ ենք , քո գաղափարակից ընկերներգ , աշ– բար , կբ Հաստատուի թէ Հիլլէ ռումբին ճառա -

՚ոիբ կտորներ հայ գրագէտներէ : Լսեցինք նաեւ խարՀի բոլոր ծէգերից խոնարՀւում ենք Լիրիմիգ գա յթագործօն աԳգեսութիւնբ ենթադրուածէն

սրտագին ճառեր , մինչեւ իրիկուան ուշ ատեն : առ^եւ ու մեր Հ ոգիներ ի մ է^ պա Հում քո յիշատա– շատ աւելի վտանգաւոր է , քանի որ կենգանինե -

Այս մթնոլորտին մէ^ ծնաւ թազիս Կասլոյտ քօա չի բուն 75 առ Հաբիւրբ մինչեւ այսօր մաՀացան։

մասնաճ՚իւղը 16 ընկերուհիներով։ Մրաաբոլխ Կռ–– ՀԻՒԼԷԱԿԱՆ ՈՒԺԸ ճարտարարուեստի մէՀ

նոլէիներ եղան մասնաճիւղին : Հերթական ժո - ՀԱՅԿ ՍԱՐԳՍԵԱ՚ե գործածելու Համար Ասգէիոյ մէ^ փորձեր կբ կա -

զովներուն մէը միչտ կ արձանագրենք նոր անգա - տարեն տեսակ մ բ թանձր կուրով , որ սովորական

մոլՀինեբ : ԿբկնասլատկուաՆ ել անցաձ՛ է անգա - ՍՏԱՑԱՆՔ ^ուրի երեւոյթր ունի եւ զայն կբխառնենիլբանիօ~

մոլՀինեբուն թիւ֊(լ\ Միութես/ն պատգմ • ժ՜ողովէն մի Հետ; 93 սանթիլիտբ տարողութիւն ունեցող

վերադարձող մեր ընկերուՀին, Տիկին Ապարեան ԲԱԶՄԱՎԷՊ, թի՛– 3—5 (1946 Մարտ, Ապրիլ, այԳ ւ\ո1՝ՐԼ\՚ւ "Ր 1500 անդ լ* ոսկի կ՛՛արժէ , պատճառ

իր զեկուցումը տալով, սլա բզեց Կասլոյտ 1ւյ աչին Մայիս) ւ Բացառիկ թիւ ն ո լիր ուած Գրիգոր-Պետ– կ*ԸԱԱ*յ ոբ իւբանիօմի մետ աղբ տեւական ուժ՛ի

գորՆուսէութիւևը։ Տիկին Ազարեան պատգամաւո­ րոս Աղա 9ան հան կաթողիկոս - պատրիարքի կար– ալիքներ արձակէ ։ Հիմա է դիտնականնեբբ 1լաշ -

րի ճաէնասլաբՀաճախս ր ամ բողէութեամբ նոլիրեց աինալութեան բարձրացման յ Պատ կերա - խ ատ ին ա յ դ մեթոտով Հ իւլէական մ արակոցներ

մասնաճիւղիս : Մեր խորին շնորՀակալութիւններբ դարդ : Տարեկան բաժնեգին 6 տոլար : Հասցէ . շփնել գ ղանոնք կիրաբկելու Համ ար ճարտարաբ -

այս առթիւ։ Մասնաճիւղը կ՚աշխատի լռիկ մնչ^իկ։ ՈտճտՇէւՕՈ 1յ ք1^Ա6 «Բ&շաՏ^շե», Տէ. Լ^^2&^6, \^6Ո1Տ6 ուեստի մէ^գ եւ շարժման մէ^ գնելու շոգենաւերու

Վարչութիւն (1է*1;6) : պտուտանիւներր յ Հ * ՏԷՐՈՍԿՒ

Fonds A.R.A.M