Page 77 - \ARM_19-1946_03
P. 77
սւ ԲԱւաւա օսօւաաո ս ա տ ա տ աձտ*€ե ԵՐՈՒՍԱղէՄԻ ՄԵԾ ԳԷՊ+Ը
Տ–€\ւ\յ\ 1 Լ՛Ո հ. Օ. Տ. Տ76.28* —•
01ւ6Շէ6սւ––ք>ւ;օբո6էյւ;ո; : Տ0Ւ1. տՏՏձճԼ\Ի1 ՀեղիԱակՏեդ՝
17, ««6 03ա«*ա« - Րձ1ԱՏ (13՛)
ա–. 008. 15-70 - 0. Շ. Բ. Բ&ո» 1678-63
ոբևսպ աԽթեկիչևեբ
ք ՚ Ա Ժ Ն – Տար. 7 5 0 , 6ամս. 4 0 0 , Արաասաք^ան 1 0 0 0 ֆ ր ա ն ք Եյւսւսսւղէմ՚էլյ կը հեո.ագրեն Գշ • օրռսոն թ-ուսւ–
յ©Աա 25 յՍւԼԼՏւ 1946 Հինգշաբթի 25 ՑՈՒԼԻՍ կա(ավ Այսօր անծանօթ սուրՀանդակ մը Հե -
գործակալութեան մը գրասենեակբ
ռագըական
մտնելով, նամակ մը յանձն Լ ց որով կը խոստովա
* Զ – ՏԱՐԻ - 18* ձ ո ո ձ 8°4758–Նոբ շրջան թիւ 397 , Խմբագիր՛ Շ– ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻՆ՛ Տ ֆյքւ նին թէ Հրեայ աՀաբեկիչներ էին «Գաւիթ արքայ»
Հ իւբանոց ը պա յ թե սնողներ բ ։ \,ամ ակը զեկոյց մըն
է Հ րէական գաղտնի կազմ ակե ր պո ւթեան՝ իրկուն
Մ Ե Ր ԽՕՍՔԸ ՕՐԸ ՕՐԻՆ Զվայի կողմէ որ ունի 5 0 0 0 անգամներ եւ կբ ճգնի
Պ ա զ ե ս տ ին ի
Հ րէական պետութիւն մբ Հաստատել
մէք , աՀ ա բե կչա կան մեթոտներով ։ ^Լարիչն է 3 6
ԿԸ ՓՋԵՆ ՌԻ ԿԸ *ԶԵՆա « ԿՈՆՏՐՌԵՒՈԼՈՒ8ԻՈՆ » տարեկան երիտասարդ մը, ԱէնաՀիմ Պէկին , նախ
@ կին տասնապետ մը չեՀական բանակէն ։ Երկու Հա
Անցեալ օր «Սովետական Հայաստան» ամսա զար սթերլին պարգեւ ս ա Հ մ ան ո ւա ծ է, ՛այս աՀա -
գրին մէկ թիւը կը թղթատէի (Նոյեմբեր 1945) :
Հիմա ՛որ վերքչացահ՜ են Թուրքիոյ երեսփ– բեկիչը բռնելու Համար ։ Զեկոյցր կ^ըսէ •
կարմիր մատիտը ձհոքս, աոաջին իսկ յ օ դ
րնտ ր ութիլննե ր ր , արտաքին– աչխարՀր– անՀամբեր ուածէն — նաո. մը — հաւաքեցի հետեւեալ խի « Երկուն Զվայի զինուոբները յարձակեցան
ները
կր սպասէ նորրնտիր Աղգ– Ժոզովին գումարման : բրիտանական դրաւմ ան բանակի կեդրոններուն
Ամէնէն աււաչ՝ Խ .Աիւթիւնր եւ Ա եձ֊ն Բրիտանիա։ ձՐ"՚յ 1 կռուելով զինուորներու եւ ոիկւ ,ննե,
ՀԻ ո ղո վր գա պե տ ո ւթ Լ ան մ ար գանք մըն էը ՛որ Հետ։ Պազեստինի կառավարական ւլ բ ա ս են ե ա կն ե -
Կ ա ս։ ա ո ո լ ե սալ , 2 3 տ ա ո ո ւա ն մ ենա տիր ութ են էն Նկոնոմիկա , կուլտուրա , գոռով , կոնկրետ , բուն ոդբեբգոկթեան պա տաս խանատուներ ր Հրեա/
պահանջ
վեր2յլ, գոհացում տալու Համար օրուան ռեւոլուցիոն՛ - գեմոկրատական , ինտելիգենցիա , ղին ոլորները չեն • անոնք իրենց պարտ ական ո ւթիւ
տեւեն
ներուն : սիրայօմար ռեւոլուցիոն - գեմոկրատներ , պարտիա (կուսակ նբ կատարեցին քաք ո ւթ ե ա մ բ եւ անձնազոՀոլ -
Կր մնայ գիտնալ թէ ո՛րքան պիտի Ե֊֊ր՚ս - ցութիւնէ , րուրմուա ֊ նացիոնալիստական ՚1՝ ա շ֊ թեամր : Պ ա տ ա ս խ ան ա տ ո լնե ր ը Անգլիացիներն են ,
տրուաձ՝ Հաւաստիքնեբր , որոնց նակց ութիւն պարտիան , իմպերիալիստական , որոնք անտեսեցին մեբ .ազդարարութիւնը եւ մեր–
թարգման Հանդիսացան օ ՜ ա խ ո լ գրիչներ, կոնտ ր ռեւոլուցիոն ( Հ ա կա յա յե ղա փո խա կան՝) , կա մեցին պարպել շէնքը » :
պայի թէ Ամերիկայի մէք : տաստրոֆ, ռեսպուբլիգա, ղավթեցին (բռնագրա– Զեկոյցը կը պատմէ թէ պանդոկին մէք ռում -
Ընտրական պայքարբ այնքան սաստկացած՜ էր ւել, յավւշտակել. թուրքերէն՝ զապթ ի թ մ է ք ) ,ղավ– բեր տեգաւո բուելէ ան մ իքապէս վերքը , Հեռաձա յ–
Վարքէն շա րա թն եր ո ւ րնթացքին որ , արիւն աք թ ի չ , ո֊ե վո լո ւց ի ոն չարմում , ֆետերատիվ ռես - նով աղդարաբոլթիւններ ուղղուեցան պւ
թ ա ւի Լ սաւ , ինչպէս Հազոբդեցին Հեռադիրները Հ պոլբլիգաներ , ռացիոնալ, րաղա (տես Ամենայն գկին
Կուսակալներ եւ կառավարիչներ ծեծել տուին Հայոց կաթողիկոսին կոնգակր) , պ/ան, ռեսպոլր֊ վարչութեան , թեբթերու եւ ֆրանսական Հիւպւ
իրենց Հակառակորդները * Ոստիկաններ եւ զին - լիգայի Հիգր ո էներգետ ի կ ռեսուրսներ ր (Հանրա աո սա բանին որ պանդոկին մօտն է ։ Ասկէ զատ,
ուորներ «Հսկեցին բարեկարգութեանդ , մտրակնե պետութեան ջր՚ա-ելեկտրա կան կամ Արային ո լմի անվնաս ռումբ մը պայթեցուցին փողոցին ^էք *
րը շա չեցնելով կամ Հ բացան ի բունեբր իրրեւ բիր աղբիլրներր) , կասկատ (շ^րվէժ) , ագրեսոր (նա - պանդոկին դիմ ա ց ը , ո րպէ սղի վարձակալները եւ
գործածելով։ Իզմիրի մէք գիւղացի մը շիաակ պա֊ խա յարձակ) եւն * : շրքականերու մոգովոլրգը Հեռանան ։ Զեկոյցին
Հ ականոց առաջնորդուեցաւ , վասն գի պ՛ոռացած Շատ մը բասեր՝ քանի մը անգամ կրկնուած : Համաձայն, 2,2վայրկեան ազգա բաբ ո ւթիւն եղածէ։
էր թէ «շապիկ - վարտիք չունինք» ։ 1908—1912ին, երբ կովկասէն մտաւորական - Արաբական Գերագոյն կոմիտէն բողոքի Հեռա
ներ կը հասնէին Պպիս, յաճախ կը վինէինք : Շա
Ասոնք ոչինչ։ Պայքարին ամէնէն նշանակալից տերը մէկ պատասխան ունէին • դիր մը ուղղեց Լոնտոն , աՀ ա բե կչա կան գո րծո լ -
երեւոյթը կը կազմէր քազաքւ֊սկան տեսակէտներու — Դա գիւտական դերմինոգիա (յատկաբանու– նէութեան դէմ ։ Բողոքագիրը կ^ըսէ թէ պիտի
թիւն) է, չի կաբելի այլ կերպ ասել։
ընգՀաբումը, էք • Ա՝ իութեա^ն թէ Անգլիոյ Հետ։ ստիպուին իրենց բոլոր ումեբը շարմման "՛՛էք
Չեմ գիտեր թ է վերը արտատպուած բաոեբէն
ո՞րը գիտական է ։ դնել , եթէ բրի տ անտ կան կառավարութիւնը ար ֊
Հ աչքի ճառախօսներր ամէն տեգ կբ յա բոա - մ ատ ա կան մ իքոցնեբ ձեռք չառնէ աՀաբեկչու -
քարէին թէ նոր կուսակցութիւնբ , Գեմ ոկրաա , թեան դէմ :
Ո՚ուսիոյ շա Հ եր ո ւն կր ծառայէ։ Այս փսփսուքր ա–
նոր Համար որ , Ա ոսկուայի անթելը եւ մա մ ո ւլ ր Որո՞ւն արհւը խաֆանած կ՚ըլլանք, ե թ է անանց ԱՆԳԼԻՈՅ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻՆ ԱԶԳԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆԸ
անիսնա յ կը ձաղկէ ին Հալքը , գ1ւսյել տալով քմէ հայերէնը գործածենք : Անգլիո յ երեսփ . մոդովին Գշ * օ բո ւան նիստին
շեղած է իսբա– Եւ երեւակայել ոբ այս մաբդիկը շատ յաջող արարք–
իւուսելով Մ * կէմալի կտակէն եւ անուղղակի մ էք , վա բ չա պետ բ յա յտա բա բե ց թէ բռնի փրայ ,
մր գիւտեր ալ ունին ,— ժամկէտ, շինանիւթ եւն • : Հարցին
՛դ՛եմոկրատ կուսակցութիւնը * խրմ– ներբ չեն կրնար ազդել կառավարութեան բծուած
Վախնամ այս գիտողութիւնս ալ «կոնտբսեվո–
Այս մե զագրանքներուն առթիւ , ՛անգամ լ-ուցիոն» համարուի : ելք մբ փնտռելու Համար Պագեստ ին ի
եւս կատղեցաւ Հիւսէ յին ^աՀիտ , թունալից լուծմ ան ։ Այս առթիւ խստօրէն ձաոկեց գո
րագրական մր Հրատարակելով /// ՛Միութեան գէմ : ՎԱՀԷ ոճիրը , ոբ ամէնէն ծանրն է , ամիսներէ ի վեր ։
վեց սիւնակ : ք* ա -
ֆյմ րագրական ր կր բռնէ Հասած տեղեկութեանց Համաձայն , սպաննուած են
ռեՀ ր , ր ա ււ Լ ր որոնց ամէն մէկուն վրայ տասն ան Կը ռոսժաքիԱ 41 Հոգի, վ ի բ ա ւո ր ուած՝ 5 3 , անՀետացած՝ 52 :
գամ պիտի մտած՜էր , քանի մր տարի ասաշ^ • Վա բ չա պետ բ մ ան րամ ասնութ իւննե բ Հ ա գո ր դե լո վ
— « Մոսկոլայի ձայնը հետզհետէ կր սաստ դէպի մասին , յա յաա րա ր ե ց . ( «կառավարութիւ
կանայ , իր դիւային եւ խորամանկ խազերը յ ա
բանուն կը դաոնան : Որովհետեւ կարմիր ւիաշա - ՄԱՐԱԷ8Լ Աէն ժէռոմի Հ. Ց - Գ– «Հ նէ1. ^.Ը 1"ՈԲ^ՐԳա^է9է ^ * * ՆաՀանգնեբուն Հետ, ար -
կաննհբը կտրած են՛ իրենց վերջին յ ո յ ս ե ր ը , հաս
կնալով թ է պիտի չկրնան Թուրքիան իրենց ափին ա յաս– դար կարգագրութեան մը յանգելու Համար։ (Xրա–
մէջ աոնել։ Ուստի կը փութան մեզի դ է մ ելլել ի–
րենց տգեղ, վայրագ եւ անզգամ դեմքերով : Մ՛ենք տանդ ենթա կոմ իաէ ի ընկերներս , անգամ Հա յ Ա . գիրը պիաի ներկայացուի թէ Արաբներուն ել թէ
դատապարտուած ենք յաւիտհնապէս փակելու մեր
աչքերը, ե թ է երբեք մտիկ չընենք գիշատիչ անա Ա՝ իութեան - Համ աձա յն Հ* Տ ՚ Դաշնակցութեան Հրեաներ ուն՝» : Ելմտական ն՛ա խարաբն ալ այս առ–
սունին կնրտացւալ ակոանեբը:
Եվրոպայի կեդր * կոմիտէի (Հունիս *ձ\\ի յայտարա թիւ Հաղորդեց թէ 17.750.000 սթերլին օ֊ախսաձ֊
Ասիկա անթելի հրատարակութիւն չէ, այլ
ււուսհւթուրք պատերազմ: Ռուսերը նենգամիտ ք ա– րութեան Հաւաքաբար կը Հրամարինք այգ կազմա են Պ աղ ե սա ին ի Համար , վերքին վեց ամիսներուն
րոզութիւննեբ կը կատարեն, որովհետեւ չեն կոր
նար զէնքի փարիլ : Անոնք կ՛ուզեն ոչ թ է գնդակով , կերպութենէն , բո շոր սլ ատ ա ս իր ան ա տ ո ւո ւթ ի ւն ր բնթացքին , մինչեւ մ արտ 3 1 ՚.
այլ սուտերով եւ սադրանքներով հարուածել: Ա–
նոնք կ՛ուզեն որ հայրենիքը մեբ ձեոքով յանձնենք ձգելով իրենց վրա յ ; հլ որ Հ րգա բան ի Հր ետ յ ան դամն եր էն մ է կբ Հ ա֊
իրենց եւ Իրանին , Պուլկաբիոյ , հ)ալթհան պետու «ՀԱՅԱԱՏԱՆ»
ԵՆԹԱԿՈՄԻՏԷ ւ ան ո ւթ իւ ն յայտնելով վարչապետին յայտարա -
ԱԷՆԹ ԱՆԹՈՒԱՆ , (Աարսէյլ) 18 ամիս րութեան , առաքարկեց Հրաւիրել Ա-նգլիոյ Հրեա
Համբերելէ վե՜րք, յանուն Համե բա շիսութեան , եւ ներ բ եւ Աի ոն ա կ ան կազմ ակեր պո ւթեան անդամ ե–
խո րապէս աղգ ո ւած իրենց պառակտիչ գործ ո լ - նեբբ որպէսզի Հրապարակաւ եւ առանց վե ր ապա -
նէոլթենէն, կր Հրաժարիմ Հ. Ա. Ը. Միութենէն Հո ւթեան դատապարտեն այս «տմարդի բռնու -
(Հ– Ա– ճ–), Համաձայն Հ– Ց– Գ– Արեւմտեան կ. թիւններր» ։ Ո՚֊րիշ Հրեայ երեսփոխան մըն ալ ձայ
Կ * ի 2 4 Տ ունիս թ ո լա կի բ յա յտա բարութեան ։ նակցեցաւ այս առաքարկին ։
Ցակոր Խ • ՄկրտիչեաՕ. Վ^եբքին լուրերու Համաձայն , Երուսագէմր
թեանց նման գերութեան մատնուինք, մեր երկիր՛ը Պ * ՖԼԱՆՏԷ՚Ն , որ ինն անգամ նախաբար եդած սուդի մէք է ։ ք՝ ո լո ր գործերը զ աղբած են ։ ք$ ա -
հուրի եւ սուրի մէջ մ ն ա յ » ։ (թանին, 13 Յուլիս) :
է, չորս մամ ճառ խօսեցաւ Գերագոյն Ատեանին նութներր եւ գործարաննեբր Հինգ մամ փակուե -
Կարելի0 է այս րո լո ր ի մասին խօսիլ, առանց առքեւ, Հերքերով իրեն դ էմ եղած ամ բաս տանու ֊ ցան, առաքին ղոՀեբու յուղարկաւորութեան առ -
յիչելու Նեղռւցներր , Կարս - ԱրտաՀանր ել մնաց՜ թիւններր ։ Ըսաւ թէ «իր խք՚Գ^բ մաքուր է իբրեւ քՅ՜է1– * Անդլիացի ղինուո բներ բ խիստ խուզարկու -
եալր։ զքեոլսերր հնչելով բարեկամութեան ղ աշին– Ֆրանսացի * է) ս ա յն մ ա րդն եմ ո բ առաքաբկեցի թիւններ կը կատարեն , աՀաբեկիչներ եւ զէնք
քր, պայման գրին որ իրենց յանձնենք \–եղոլցներբ զինուորական միքոցնեբ ձեռք առնել, երբ Հէթէէրք1 փնտռելով։ Հ յ ա տ մը կասկածելիներ բանտարկուած
ել արեւելեան նաՀանգներր »: զ օ րք ը Հռենոս մտաւ։ Եթէ այն ատեն այսպէս են , բա յց բուն դաւադիրները չեն գտնուած տա
Ե՛– կնամարդի վայնասուն մր– գործած ը լ լ ա յ ի ն ք , ամէն բան լաւ պիտի ընթանար ։ կաւին ։
— « Դեմոկրատ կուսակցութիւն , րսէ՛, ըսէ՛, ՛Երեք տարի վերքը , Մ է՚-նիխի Համ աձայԱութեան (Լուրերու շարունակութիւնը կարդալ Դ. է ջ )
մեզի" հետ ես թ է Մոսկուայի կողմնակից : կաբսը ,
Արտահանը, Նեղուցները եւ Իսթանպոլլը բոլշե - ատեն , կր իս ո ս տ ո վան իմ թէ ես Հ եռագիր մ բ .ուղ
ւիկնհբուն տալ կ՛ուզե՞ս–..»։
ղեցի Հ է ք*1 էէ Ըի ւ շն ո րՀ աւո ր ելով ղա յն որ պաՀ պա-
նեց իս աղա զո ւթի ւեը ։ ք՝ա յց Հեռադիրներ ուղղեց ի 20.000 ՄԱՐԶԻԿՆԵՐ, աղայ եւ աղքիկ, թափոր
կառավարական միւս թերթերն ալ չարունակ նաեւ միւս վա ր չա պետն եր ո ւն ։ Կբ խո ստով անիմ մր կազմեցին Մ ո ս կո լ ա յ ի մէշ*, ի ներկայութեան
կ՚ուղղեն ճէլաչ Պա յարի
նեղացուցի չ Հարցումներ թէ յա յա արա բո ւթի ւնն եր փակցնել տուի Փար իգի Սթալին ի եւ 100.000 Հանդիսականներու։ «իւմանի–
կուսակցութեան : սլ ատ ե բ ո էն վրայ^–՝. յորդորելով որ Ֆրանսացիներ ր թէյ>ի Ի^՚ԼԻ^՚^ԿԻՑՐ խանդավառութեամբ նկարագրե
Այս վերչԴնր առածին օրէն իսկ յայտարարեց չխտրուին եւ պատերազմի չմասնակցին։ Այդ րոլո– լով այս չքհրթր, կ՝Ը"է Ի^է ա յ ս երիտասարգներր
թէ Հաւատարիմ կր մնայ Թուրքի ո յ Հողային ամ Բբն բրի, ոբովՀետեւ այն ատեն Ֆ ր ան ս ան կորսըն– Մ ոսկուա եկաօ՜ էին Հազարաւս ր քիլոմեթր Հե -
բողջութեան ել անկախութեան սկզբունքին -. Բայց ցուցած Էր իբրեւ Ե*֊րոպայի ոստիկան գործելու^ ռուէն, «Հայաստանի նախկին գաղութներէն ,
միւսներր գոՀ չեն, եւ աւելի բացորոշ, վճռական պատեՀութիւնբ ։ Ու՜րիշ բան չէինք կրնար ընել եթէ I) ւզպէ կի ս տ ան է ն , Մ" Լատվիա յէն, էսթոնիայէն ,
պատասխան կր պաՀանքԼն ; Անոնք Հրապարակաւ ոչ խուսափի լ պատերազմէն՝^ - Ամբաստանեա լբ յե– ՝Բ րրկրզներոլ երկրէն, Աւկրայնայէն կամ բուն
ալ յայտարարեցին թէ Ղ-եմոկրատներր օտար աո յ պատմեց թէ ինք Վիշիի կառավարութեան ար Ո-ուսաստանէն »:
գրամ կր ստանան : տաքին նախարարութիւնն ս տան ձնե ց , ոբովՀ ետ եւ ԳՆԳԱԿԱՀԱՐՈԻԵՑԱՆ Փօ, Կրաֆ եւ կինր, ո–
Կարճ խօսքով, լաբիւրինթոսի մր վերաձոլաօ֊ Հաւաստիք ստացած էր թէ Փէթէն թշնամական բոնք մ աՀա ան դատապարտուած էի՛՝՛ , Մայիս 17–
է Թուրքիոյ ներքին կեանքբ։ Եւ ապաՀովարար ա– գործեր պիտի չկատարէ Անգլիոյ դէմ եւ Ֆրանսա ին , իբրեւ պատասխանատու 2 6 Հա յրենասէ րնե րու
ւեէի պիտի խառնակուի , երբ ղորօ֊ի ձեռնարկէ ի վեր քոյ պիտի շարունակէ կռիւբ Գերմանիս ւ սպանութեան , Հ յ ա թ ո ւ ի մէշ*։ Երկուքն ալ ի ^ ո յ 1
նորրնտիր Աղգ– Ժսզովր, որուն մէշ* րնդգիմագիր– դէմ : Ֆչանտէն բանտարկուած է 2 5 ամ իս է ի վեր։ չտուին որ կապեն իրենց աչքերր :
ներր կր կազմեն չօչափելի թիւ մր, 100 150 ե - Գատավաբութեան առթիւ իբրեւ վկայ կան չուած ՍՈԻՈԻՈՅ ֆրանսական դպրոցներ բ պիտի վե
րեսփոխան կամ աւելի, 4 6 5 / ՛ վրայ–. է նաեւ Պ– ԶրրձՒԼէ "Ր փոխանորգ նշանակած է րաբացուին սեպտեմբերին , Համաձայն օտար վար
ծ– իր որդին X դարաններու կանոնագրին ւ
Fonds A.R.A.M
Տ–€\ւ\յ\ 1 Լ՛Ո հ. Օ. Տ. Տ76.28* —•
01ւ6Շէ6սւ––ք>ւ;օբո6էյւ;ո; : Տ0Ւ1. տՏՏձճԼ\Ի1 ՀեղիԱակՏեդ՝
17, ««6 03ա«*ա« - Րձ1ԱՏ (13՛)
ա–. 008. 15-70 - 0. Շ. Բ. Բ&ո» 1678-63
ոբևսպ աԽթեկիչևեբ
ք ՚ Ա Ժ Ն – Տար. 7 5 0 , 6ամս. 4 0 0 , Արաասաք^ան 1 0 0 0 ֆ ր ա ն ք Եյւսւսսւղէմ՚էլյ կը հեո.ագրեն Գշ • օրռսոն թ-ուսւ–
յ©Աա 25 յՍւԼԼՏւ 1946 Հինգշաբթի 25 ՑՈՒԼԻՍ կա(ավ Այսօր անծանօթ սուրՀանդակ մը Հե -
գործակալութեան մը գրասենեակբ
ռագըական
մտնելով, նամակ մը յանձն Լ ց որով կը խոստովա
* Զ – ՏԱՐԻ - 18* ձ ո ո ձ 8°4758–Նոբ շրջան թիւ 397 , Խմբագիր՛ Շ– ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻՆ՛ Տ ֆյքւ նին թէ Հրեայ աՀաբեկիչներ էին «Գաւիթ արքայ»
Հ իւբանոց ը պա յ թե սնողներ բ ։ \,ամ ակը զեկոյց մըն
է Հ րէական գաղտնի կազմ ակե ր պո ւթեան՝ իրկուն
Մ Ե Ր ԽՕՍՔԸ ՕՐԸ ՕՐԻՆ Զվայի կողմէ որ ունի 5 0 0 0 անգամներ եւ կբ ճգնի
Պ ա զ ե ս տ ին ի
Հ րէական պետութիւն մբ Հաստատել
մէք , աՀ ա բե կչա կան մեթոտներով ։ ^Լարիչն է 3 6
ԿԸ ՓՋԵՆ ՌԻ ԿԸ *ԶԵՆա « ԿՈՆՏՐՌԵՒՈԼՈՒ8ԻՈՆ » տարեկան երիտասարդ մը, ԱէնաՀիմ Պէկին , նախ
@ կին տասնապետ մը չեՀական բանակէն ։ Երկու Հա
Անցեալ օր «Սովետական Հայաստան» ամսա զար սթերլին պարգեւ ս ա Հ մ ան ո ւա ծ է, ՛այս աՀա -
գրին մէկ թիւը կը թղթատէի (Նոյեմբեր 1945) :
Հիմա ՛որ վերքչացահ՜ են Թուրքիոյ երեսփ– բեկիչը բռնելու Համար ։ Զեկոյցր կ^ըսէ •
կարմիր մատիտը ձհոքս, աոաջին իսկ յ օ դ
րնտ ր ութիլննե ր ր , արտաքին– աչխարՀր– անՀամբեր ուածէն — նաո. մը — հաւաքեցի հետեւեալ խի « Երկուն Զվայի զինուոբները յարձակեցան
ները
կր սպասէ նորրնտիր Աղգ– Ժոզովին գումարման : բրիտանական դրաւմ ան բանակի կեդրոններուն
Ամէնէն աււաչ՝ Խ .Աիւթիւնր եւ Ա եձ֊ն Բրիտանիա։ ձՐ"՚յ 1 կռուելով զինուորներու եւ ոիկւ ,ննե,
ՀԻ ո ղո վր գա պե տ ո ւթ Լ ան մ ար գանք մըն էը ՛որ Հետ։ Պազեստինի կառավարական ւլ բ ա ս են ե ա կն ե -
Կ ա ս։ ա ո ո լ ե սալ , 2 3 տ ա ո ո ւա ն մ ենա տիր ութ են էն Նկոնոմիկա , կուլտուրա , գոռով , կոնկրետ , բուն ոդբեբգոկթեան պա տաս խանատուներ ր Հրեա/
պահանջ
վեր2յլ, գոհացում տալու Համար օրուան ռեւոլուցիոն՛ - գեմոկրատական , ինտելիգենցիա , ղին ոլորները չեն • անոնք իրենց պարտ ական ո ւթիւ
տեւեն
ներուն : սիրայօմար ռեւոլուցիոն - գեմոկրատներ , պարտիա (կուսակ նբ կատարեցին քաք ո ւթ ե ա մ բ եւ անձնազոՀոլ -
Կր մնայ գիտնալ թէ ո՛րքան պիտի Ե֊֊ր՚ս - ցութիւնէ , րուրմուա ֊ նացիոնալիստական ՚1՝ ա շ֊ թեամր : Պ ա տ ա ս խ ան ա տ ո լնե ր ը Անգլիացիներն են ,
տրուաձ՝ Հաւաստիքնեբր , որոնց նակց ութիւն պարտիան , իմպերիալիստական , որոնք անտեսեցին մեբ .ազդարարութիւնը եւ մեր–
թարգման Հանդիսացան օ ՜ ա խ ո լ գրիչներ, կոնտ ր ռեւոլուցիոն ( Հ ա կա յա յե ղա փո խա կան՝) , կա մեցին պարպել շէնքը » :
պայի թէ Ամերիկայի մէք : տաստրոֆ, ռեսպուբլիգա, ղավթեցին (բռնագրա– Զեկոյցը կը պատմէ թէ պանդոկին մէք ռում -
Ընտրական պայքարբ այնքան սաստկացած՜ էր ւել, յավւշտակել. թուրքերէն՝ զապթ ի թ մ է ք ) ,ղավ– բեր տեգաւո բուելէ ան մ իքապէս վերքը , Հեռաձա յ–
Վարքէն շա րա թն եր ո ւ րնթացքին որ , արիւն աք թ ի չ , ո֊ե վո լո ւց ի ոն չարմում , ֆետերատիվ ռես - նով աղդարաբոլթիւններ ուղղուեցան պւ
թ ա ւի Լ սաւ , ինչպէս Հազոբդեցին Հեռադիրները Հ պոլբլիգաներ , ռացիոնալ, րաղա (տես Ամենայն գկին
Կուսակալներ եւ կառավարիչներ ծեծել տուին Հայոց կաթողիկոսին կոնգակր) , պ/ան, ռեսպոլր֊ վարչութեան , թեբթերու եւ ֆրանսական Հիւպւ
իրենց Հակառակորդները * Ոստիկաններ եւ զին - լիգայի Հիգր ո էներգետ ի կ ռեսուրսներ ր (Հանրա աո սա բանին որ պանդոկին մօտն է ։ Ասկէ զատ,
ուորներ «Հսկեցին բարեկարգութեանդ , մտրակնե պետութեան ջր՚ա-ելեկտրա կան կամ Արային ո լմի անվնաս ռումբ մը պայթեցուցին փողոցին ^էք *
րը շա չեցնելով կամ Հ բացան ի բունեբր իրրեւ բիր աղբիլրներր) , կասկատ (շ^րվէժ) , ագրեսոր (նա - պանդոկին դիմ ա ց ը , ո րպէ սղի վարձակալները եւ
գործածելով։ Իզմիրի մէք գիւղացի մը շիաակ պա֊ խա յարձակ) եւն * : շրքականերու մոգովոլրգը Հեռանան ։ Զեկոյցին
Հ ականոց առաջնորդուեցաւ , վասն գի պ՛ոռացած Շատ մը բասեր՝ քանի մը անգամ կրկնուած : Համաձայն, 2,2վայրկեան ազգա բաբ ո ւթիւն եղածէ։
էր թէ «շապիկ - վարտիք չունինք» ։ 1908—1912ին, երբ կովկասէն մտաւորական - Արաբական Գերագոյն կոմիտէն բողոքի Հեռա
ներ կը հասնէին Պպիս, յաճախ կը վինէինք : Շա
Ասոնք ոչինչ։ Պայքարին ամէնէն նշանակալից տերը մէկ պատասխան ունէին • դիր մը ուղղեց Լոնտոն , աՀ ա բե կչա կան գո րծո լ -
երեւոյթը կը կազմէր քազաքւ֊սկան տեսակէտներու — Դա գիւտական դերմինոգիա (յատկաբանու– նէութեան դէմ ։ Բողոքագիրը կ^ըսէ թէ պիտի
թիւն) է, չի կաբելի այլ կերպ ասել։
ընգՀաբումը, էք • Ա՝ իութեա^ն թէ Անգլիոյ Հետ։ ստիպուին իրենց բոլոր ումեբը շարմման "՛՛էք
Չեմ գիտեր թ է վերը արտատպուած բաոեբէն
ո՞րը գիտական է ։ դնել , եթէ բրի տ անտ կան կառավարութիւնը ար ֊
Հ աչքի ճառախօսներր ամէն տեգ կբ յա բոա - մ ատ ա կան մ իքոցնեբ ձեռք չառնէ աՀաբեկչու -
քարէին թէ նոր կուսակցութիւնբ , Գեմ ոկրաա , թեան դէմ :
Ո՚ուսիոյ շա Հ եր ո ւն կր ծառայէ։ Այս փսփսուքր ա–
նոր Համար որ , Ա ոսկուայի անթելը եւ մա մ ո ւլ ր Որո՞ւն արհւը խաֆանած կ՚ըլլանք, ե թ է անանց ԱՆԳԼԻՈՅ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻՆ ԱԶԳԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆԸ
անիսնա յ կը ձաղկէ ին Հալքը , գ1ւսյել տալով քմէ հայերէնը գործածենք : Անգլիո յ երեսփ . մոդովին Գշ * օ բո ւան նիստին
շեղած է իսբա– Եւ երեւակայել ոբ այս մաբդիկը շատ յաջող արարք–
իւուսելով Մ * կէմալի կտակէն եւ անուղղակի մ էք , վա բ չա պետ բ յա յտա բա բե ց թէ բռնի փրայ ,
մր գիւտեր ալ ունին ,— ժամկէտ, շինանիւթ եւն • : Հարցին
՛դ՛եմոկրատ կուսակցութիւնը * խրմ– ներբ չեն կրնար ազդել կառավարութեան բծուած
Վախնամ այս գիտողութիւնս ալ «կոնտբսեվո–
Այս մե զագրանքներուն առթիւ , ՛անգամ լ-ուցիոն» համարուի : ելք մբ փնտռելու Համար Պագեստ ին ի
եւս կատղեցաւ Հիւսէ յին ^աՀիտ , թունալից լուծմ ան ։ Այս առթիւ խստօրէն ձաոկեց գո
րագրական մր Հրատարակելով /// ՛Միութեան գէմ : ՎԱՀԷ ոճիրը , ոբ ամէնէն ծանրն է , ամիսներէ ի վեր ։
վեց սիւնակ : ք* ա -
ֆյմ րագրական ր կր բռնէ Հասած տեղեկութեանց Համաձայն , սպաննուած են
ռեՀ ր , ր ա ււ Լ ր որոնց ամէն մէկուն վրայ տասն ան Կը ռոսժաքիԱ 41 Հոգի, վ ի բ ա ւո ր ուած՝ 5 3 , անՀետացած՝ 52 :
գամ պիտի մտած՜էր , քանի մր տարի ասաշ^ • Վա բ չա պետ բ մ ան րամ ասնութ իւննե բ Հ ա գո ր դե լո վ
— « Մոսկոլայի ձայնը հետզհետէ կր սաստ դէպի մասին , յա յաա րա ր ե ց . ( «կառավարութիւ
կանայ , իր դիւային եւ խորամանկ խազերը յ ա
բանուն կը դաոնան : Որովհետեւ կարմիր ւիաշա - ՄԱՐԱԷ8Լ Աէն ժէռոմի Հ. Ց - Գ– «Հ նէ1. ^.Ը 1"ՈԲ^ՐԳա^է9է ^ * * ՆաՀանգնեբուն Հետ, ար -
կաննհբը կտրած են՛ իրենց վերջին յ ո յ ս ե ր ը , հաս
կնալով թ է պիտի չկրնան Թուրքիան իրենց ափին ա յաս– դար կարգագրութեան մը յանգելու Համար։ (Xրա–
մէջ աոնել։ Ուստի կը փութան մեզի դ է մ ելլել ի–
րենց տգեղ, վայրագ եւ անզգամ դեմքերով : Մ՛ենք տանդ ենթա կոմ իաէ ի ընկերներս , անգամ Հա յ Ա . գիրը պիաի ներկայացուի թէ Արաբներուն ել թէ
դատապարտուած ենք յաւիտհնապէս փակելու մեր
աչքերը, ե թ է երբեք մտիկ չընենք գիշատիչ անա Ա՝ իութեան - Համ աձա յն Հ* Տ ՚ Դաշնակցութեան Հրեաներ ուն՝» : Ելմտական ն՛ա խարաբն ալ այս առ–
սունին կնրտացւալ ակոանեբը:
Եվրոպայի կեդր * կոմիտէի (Հունիս *ձ\\ի յայտարա թիւ Հաղորդեց թէ 17.750.000 սթերլին օ֊ախսաձ֊
Ասիկա անթելի հրատարակութիւն չէ, այլ
ււուսհւթուրք պատերազմ: Ռուսերը նենգամիտ ք ա– րութեան Հաւաքաբար կը Հրամարինք այգ կազմա են Պ աղ ե սա ին ի Համար , վերքին վեց ամիսներուն
րոզութիւննեբ կը կատարեն, որովհետեւ չեն կոր
նար զէնքի փարիլ : Անոնք կ՛ուզեն ոչ թ է գնդակով , կերպութենէն , բո շոր սլ ատ ա ս իր ան ա տ ո ւո ւթ ի ւն ր բնթացքին , մինչեւ մ արտ 3 1 ՚.
այլ սուտերով եւ սադրանքներով հարուածել: Ա–
նոնք կ՛ուզեն որ հայրենիքը մեբ ձեոքով յանձնենք ձգելով իրենց վրա յ ; հլ որ Հ րգա բան ի Հր ետ յ ան դամն եր էն մ է կբ Հ ա֊
իրենց եւ Իրանին , Պուլկաբիոյ , հ)ալթհան պետու «ՀԱՅԱԱՏԱՆ»
ԵՆԹԱԿՈՄԻՏԷ ւ ան ո ւթ իւ ն յայտնելով վարչապետին յայտարա -
ԱԷՆԹ ԱՆԹՈՒԱՆ , (Աարսէյլ) 18 ամիս րութեան , առաքարկեց Հրաւիրել Ա-նգլիոյ Հրեա
Համբերելէ վե՜րք, յանուն Համե բա շիսութեան , եւ ներ բ եւ Աի ոն ա կ ան կազմ ակեր պո ւթեան անդամ ե–
խո րապէս աղգ ո ւած իրենց պառակտիչ գործ ո լ - նեբբ որպէսզի Հրապարակաւ եւ առանց վե ր ապա -
նէոլթենէն, կր Հրաժարիմ Հ. Ա. Ը. Միութենէն Հո ւթեան դատապարտեն այս «տմարդի բռնու -
(Հ– Ա– ճ–), Համաձայն Հ– Ց– Գ– Արեւմտեան կ. թիւններր» ։ Ո՚֊րիշ Հրեայ երեսփոխան մըն ալ ձայ
Կ * ի 2 4 Տ ունիս թ ո լա կի բ յա յտա բարութեան ։ նակցեցաւ այս առաքարկին ։
Ցակոր Խ • ՄկրտիչեաՕ. Վ^եբքին լուրերու Համաձայն , Երուսագէմր
թեանց նման գերութեան մատնուինք, մեր երկիր՛ը Պ * ՖԼԱՆՏԷ՚Ն , որ ինն անգամ նախաբար եդած սուդի մէք է ։ ք՝ ո լո ր գործերը զ աղբած են ։ ք$ ա -
հուրի եւ սուրի մէջ մ ն ա յ » ։ (թանին, 13 Յուլիս) :
է, չորս մամ ճառ խօսեցաւ Գերագոյն Ատեանին նութներր եւ գործարաննեբր Հինգ մամ փակուե -
Կարելի0 է այս րո լո ր ի մասին խօսիլ, առանց առքեւ, Հերքերով իրեն դ էմ եղած ամ բաս տանու ֊ ցան, առաքին ղոՀեբու յուղարկաւորութեան առ -
յիչելու Նեղռւցներր , Կարս - ԱրտաՀանր ել մնաց՜ թիւններր ։ Ըսաւ թէ «իր խք՚Գ^բ մաքուր է իբրեւ քՅ՜է1– * Անդլիացի ղինուո բներ բ խիստ խուզարկու -
եալր։ զքեոլսերր հնչելով բարեկամութեան ղ աշին– Ֆրանսացի * է) ս ա յն մ ա րդն եմ ո բ առաքաբկեցի թիւններ կը կատարեն , աՀաբեկիչներ եւ զէնք
քր, պայման գրին որ իրենց յանձնենք \–եղոլցներբ զինուորական միքոցնեբ ձեռք առնել, երբ Հէթէէրք1 փնտռելով։ Հ յ ա տ մը կասկածելիներ բանտարկուած
ել արեւելեան նաՀանգներր »: զ օ րք ը Հռենոս մտաւ։ Եթէ այն ատեն այսպէս են , բա յց բուն դաւադիրները չեն գտնուած տա
Ե՛– կնամարդի վայնասուն մր– գործած ը լ լ ա յ ի ն ք , ամէն բան լաւ պիտի ընթանար ։ կաւին ։
— « Դեմոկրատ կուսակցութիւն , րսէ՛, ըսէ՛, ՛Երեք տարի վերքը , Մ է՚-նիխի Համ աձայԱութեան (Լուրերու շարունակութիւնը կարդալ Դ. է ջ )
մեզի" հետ ես թ է Մոսկուայի կողմնակից : կաբսը ,
Արտահանը, Նեղուցները եւ Իսթանպոլլը բոլշե - ատեն , կր իս ո ս տ ո վան իմ թէ ես Հ եռագիր մ բ .ուղ
ւիկնհբուն տալ կ՛ուզե՞ս–..»։
ղեցի Հ է ք*1 էէ Ըի ւ շն ո րՀ աւո ր ելով ղա յն որ պաՀ պա-
նեց իս աղա զո ւթի ւեը ։ ք՝ա յց Հեռադիրներ ուղղեց ի 20.000 ՄԱՐԶԻԿՆԵՐ, աղայ եւ աղքիկ, թափոր
կառավարական միւս թերթերն ալ չարունակ նաեւ միւս վա ր չա պետն եր ո ւն ։ Կբ խո ստով անիմ մր կազմեցին Մ ո ս կո լ ա յ ի մէշ*, ի ներկայութեան
կ՚ուղղեն ճէլաչ Պա յարի
նեղացուցի չ Հարցումներ թէ յա յա արա բո ւթի ւնն եր փակցնել տուի Փար իգի Սթալին ի եւ 100.000 Հանդիսականներու։ «իւմանի–
կուսակցութեան : սլ ատ ե բ ո էն վրայ^–՝. յորդորելով որ Ֆրանսացիներ ր թէյ>ի Ի^՚ԼԻ^՚^ԿԻՑՐ խանդավառութեամբ նկարագրե
Այս վերչԴնր առածին օրէն իսկ յայտարարեց չխտրուին եւ պատերազմի չմասնակցին։ Այդ րոլո– լով այս չքհրթր, կ՝Ը"է Ի^է ա յ ս երիտասարգներր
թէ Հաւատարիմ կր մնայ Թուրքի ո յ Հողային ամ Բբն բրի, ոբովՀետեւ այն ատեն Ֆ ր ան ս ան կորսըն– Մ ոսկուա եկաօ՜ էին Հազարաւս ր քիլոմեթր Հե -
բողջութեան ել անկախութեան սկզբունքին -. Բայց ցուցած Էր իբրեւ Ե*֊րոպայի ոստիկան գործելու^ ռուէն, «Հայաստանի նախկին գաղութներէն ,
միւսներր գոՀ չեն, եւ աւելի բացորոշ, վճռական պատեՀութիւնբ ։ Ու՜րիշ բան չէինք կրնար ընել եթէ I) ւզպէ կի ս տ ան է ն , Մ" Լատվիա յէն, էսթոնիայէն ,
պատասխան կր պաՀանքԼն ; Անոնք Հրապարակաւ ոչ խուսափի լ պատերազմէն՝^ - Ամբաստանեա լբ յե– ՝Բ րրկրզներոլ երկրէն, Աւկրայնայէն կամ բուն
ալ յայտարարեցին թէ Ղ-եմոկրատներր օտար աո յ պատմեց թէ ինք Վիշիի կառավարութեան ար Ո-ուսաստանէն »:
գրամ կր ստանան : տաքին նախարարութիւնն ս տան ձնե ց , ոբովՀ ետ եւ ԳՆԳԱԿԱՀԱՐՈԻԵՑԱՆ Փօ, Կրաֆ եւ կինր, ո–
Կարճ խօսքով, լաբիւրինթոսի մր վերաձոլաօ֊ Հաւաստիք ստացած էր թէ Փէթէն թշնամական բոնք մ աՀա ան դատապարտուած էի՛՝՛ , Մայիս 17–
է Թուրքիոյ ներքին կեանքբ։ Եւ ապաՀովարար ա– գործեր պիտի չկատարէ Անգլիոյ դէմ եւ Ֆրանսա ին , իբրեւ պատասխանատու 2 6 Հա յրենասէ րնե րու
ւեէի պիտի խառնակուի , երբ ղորօ֊ի ձեռնարկէ ի վեր քոյ պիտի շարունակէ կռիւբ Գերմանիս ւ սպանութեան , Հ յ ա թ ո ւ ի մէշ*։ Երկուքն ալ ի ^ ո յ 1
նորրնտիր Աղգ– Ժսզովր, որուն մէշ* րնդգիմագիր– դէմ : Ֆչանտէն բանտարկուած է 2 5 ամ իս է ի վեր։ չտուին որ կապեն իրենց աչքերր :
ներր կր կազմեն չօչափելի թիւ մր, 100 150 ե - Գատավաբութեան առթիւ իբրեւ վկայ կան չուած ՍՈԻՈԻՈՅ ֆրանսական դպրոցներ բ պիտի վե
րեսփոխան կամ աւելի, 4 6 5 / ՛ վրայ–. է նաեւ Պ– ԶրրձՒԼէ "Ր փոխանորգ նշանակած է րաբացուին սեպտեմբերին , Համաձայն օտար վար
ծ– իր որդին X դարաններու կանոնագրին ւ
Fonds A.R.A.M
