Page 101 - ARM_19-1946_01
P. 101
աա ւտ բ ո ա ա գսօււասո ատռաւ տ քւա*€Ա ՀԻԻԼԷ-ՌՈԻՄԲԻ ԻՆԳԻՐԸ
17, 8 ս 6 0օա6(ա« - ՐճքԱՏ (13") ԼրտեսակաԱ ցանց
նՕ0. &ք18 ֊ Լ. Լ. Բ. Ի<ատ 1678-63
•աԼ; ՚Բաևատայհև Մ՛. Ն ա Խ Ա զ ե ե է ՚ ը
Յամս. 400, օաււս. 200 փրսւ՚նք
Մ 1 ՚ ^ Ա է Ո ՚ է ա յէս ^ ո՛ մ ուլը կբ շարունակէ զարմ ա–
1«6քՇք6մւ 20 ք^Ոէ* 1946 Չորեքշաբթի 20 Փետրուար եաղան ւոեւլե կո ւթիւններ Հ րատա բա կե լ ՝/՚անատա յի
՛է Լ՜2 երեւան հ ան ո լած՛ լրտեսութեանց մասին : Եր՜
կռւշաբթի ի րի կո լան թռրթ^Ր(Լ էէ" €զգա՛
յացունց՝^ աւելի չա–
ԺԸ. ՏԱՐԻ - 18՛ ձոո& 1՝յ° 4540--ՆՈՐ շրջան թ-իւ 269 Խմբագիր1 Շ ՛ ՄԻՍԱ*Ե1Ո, ԳԻն՝ 3 % լուրերով* իսկ երէկ առտու
ւիաւոր էլեբեւային , թէել խնղիրբ շատ ծանրա–
կչիո֊ հանգամ անք ունի եւ կարծողներ կան թէ
ՄԵՐ ԽՕՍ-ԲԸ ՎԱՂՈՒԱՆ ԹԻՒԸ՝ ԶՈՐՍ ԷՏ մինչեւ անգամ կրնա յ յանգի լ դի լան ագի տա կան
յարաբերութեանց խզման :
Հա) ե ո ի տ ա ս ա ^ ի վը զ ո պ ց ը Ամփոփենք վերջին տեղե կութիւննե ր բ : Նիւ Եոբ–
Ն Ե Ր Գ Ա ՚ Լ Թ ԵԻ ՀՈ՛Լ քէն կբ հեռագրեն Լոնտոնի թերթերունք
օ—- Զին ո ւո ր ա կան բարձր ասա ի ճան պա շտ օն ա ~
(Մասնաւոր թ–ղթ–ակցութ–իւն Հ.Ցառաի\ւ) ւոարնեբ կր խոստովանին թէ Ամերիկա կորսնցա -
Ս էացեալ Ազգեր ու բնգհ • ժողռլէբ փակեց իր ցած՜ է կենսական գաղտնիքներ հիւլէական ռումբի
առածին նստաշբ^անբ , առանց քննելու հայ կա/լան Պոլսռյ թուրք թերթերէն «թասվիր» ^ իր է– մասին եւ թէ Ա՛ * Նահանգներուն եւ Կ՚անատայի
պահ ան^նեբ բ : պոլզղիա զատէ Վ^ելիաներով Տ լՀիհատ $1 ասլաննե մ է լրտեսութեան գէմ կատարուած՜ ցուցագրա–
Տ ա^որգ նսաա շրջանի պիտի րաց ո լ ի յ առաջի րով ու֊ Փէյամի Աաֆանեբով , կբ շարունակէ Հա– կան հ ետապնգումնեբբ անօգուտ են , հ իւլէական
կայ Սեպտեմբերին , Մ • Նահանգներուն մէֆ։ յու. միս ծ՜ամել։ ք*ն չպէ ս արձանագրած՜ ենք ժամա ասլաՀ ո/էութեան պաշտպանութեան տ ես ա կէտ էն :
Արդեօք իյնգիրբ Ապահովութեան, ք\յորհ ուր– նակին , մեր լիրբեր ր առիթ չեն փախցներ հա յ Զօր * Լէսլէ Կրօվս , որ կբ վարէր հ իւլէական
գագ աաբրբ ԾոյՅ տալու ոբպէս ՀՀյոռի֊ անցեալի աէր՚ֆ 17ումբի գործ՜ոզութիւննեբբ
դի^ն յանձնուած՝ է, որ նոյնպէս իր նիստերր , յայտարարեց այսօբ *
վաքրամասնութիւն , որ ^ հինէն֊ ի վռր յ բան գործ՝ ֊ ֊ « Մ • ՚Նահանգներր աւելի շատ րան կորսնցու
րեցուց ել պիաի վերսկսի Նիւ֊ Եորքի մէ^է
1լ բսեն : ՜ է բրած՜ ՀՀռումբ ել գալ պատրաստել թուրքին ցին ապահովութեան ա՚եսակէսլով վերջին ^ ռ Ր ս
Հ.Ասա ուածներու գա գանի ք» , ինչպէս
գ է , « պ եր ա խ ա ո ւթ ե ա մ բ՝ֆ փո խարին ել Ա ուլ–
Աա իւղուած՛ ենք սպասել գէպքերոլ բնթացքին , որ յալիտե– շսսռաթներոլ րնթացքին, քան ամրողջ հեսւագօ–
թաններոլ բոլոր . * . <ձբար իքներ հ/» , ու ^
ել է լուս արան ութ իւն ստանալու Համար : սաւթեանց շրջանին մ է ջ » ։
նապէս գ մնալ գժ՜գոհ եւ կասկած՛ելի տարր :
Ա ինէ ա յ գ 1 ահաւասիկ ներգագթի 1սսԴ 1՚Ր Ր ՚ Ուրիշ բարձրաստիճան հեղին ակութ ի ւնն եր
որ հրապարակ գրուահ՝ է պաշտօնապէս : « Ա արմարա-ֆի խմբագիր բ ^ մատնանշելով այս կկւսեն թէ շարունակ հ ի մնա կան գաղտն իքնե ր
Ա ո ա^ին ւիոխա գր ութի ւ֊նր պ ի տի ս կ սի Լի բա՛՛ բացառապէս ((.թ՚շնամական՝$> բեթացքբ , խնգբած՜ է զ ուրո կ՚ելլեն : ք՝ ո լո ր ին բերանն է «//•/* լա իա՝^ րա–
նանէն , ինչպէս կր հաստատէ Երեւանի Ներզազթհ Սաբաճօղլոլէն՝ չկարգի ^Րաէ՜իր^Լ յա ս անպատ 11 ր , րա յց ոչ ոք կ՚արտասանէ գա յն , թէեւ ՝ք՝անա–
Կոմիտէին կոգմէ այգ գազուիքի Աղ՚Լ * Խորհուրդին կառ պաշտօնակիցր^ : Ա իաէՒամանակ ^ գիմում կ ա՜ էւ։այի մէ^ երբեք չվարանեցան իրարու հետ կապել
ե ւ « Հայաստանի ք^արեկամներ^ու Ա՝իութեան V տաբած^ Է Ա ամուլի տնօրէնին , եւ նոյնինքնՀ^Թաս– խորՀ րգա յին լրտեսական ցանցբ ել 0 թավա յի
ուզգուած՜ նամ ակ մ ր ; վիր^ի աշխատակից էպուղզիւս՝ %Լելիաի ել Փ է յա խորհ րգա յին գե ս պան ա տ ան լրտեսական գործ՜ու–
Տ ք՛ուած՜ հ բահ անգն երո ւն հ ա մաճ այն , պ է աք է մի Ա աֆա յի ^ ոբպէս ղի ՚էեր^ տան հ ա կահ ա յ բոլոր նէութ իւն բ :
ձեռնարկել ցուցակագրութեան , աւարտելով զայն -, ււ ա ա ա ր ա կութ եւ Ա • Ն՚՚ւհ ան գն ե բ ո լ խորհ ր գա ր ան ին մ է^ քննա–
Հրստ կարելւոյն կարճ ժամանա/լամի 9^ոցոււ/» : Վարչապետէն մինչեւ Փէյամ ի Աաֆա, խ ղ ա տ ո ւթ ե ան ց փոթորիկ մ բ պա յթած^ է արտաքին
1\ու ցակագրու թ իլի ր աւարտելէ վ ^/*^ 1 օրինա կ մ ր ւ,,,,ւ,յած են ղ֊ագրեցնել իրենց այս կարգի հրատա նախարարութեան գէմ , որ կր մեղագրուի թէ չա–
պիաի ղրկուի Երեւան : ք ի բանան ի մէ^ թէ այլուր , րակուիմ իւններբ ; Աարաճօղչու , նոյն յ> սնձնւ վւաղանց մեղմ վար ո լած է Խ * Մ իութեան հետ ,
լ – ֊ լ լ֊ լ , ա– ՝- ա. ւյ–
ներգագթի կագմ ակե րպութ եան ^էՈէ^ իաէն «//՚ ե ր կր ին ասլաՀ ովութիւնբ վտանգելու աստիճան ;
րութիւնբ բրած է <ձԱօն Փոսթա՚^ի , «թ՝անին»ի որոնIք
վրայ սլէտք է վերցնէ վերադարձող հայութեան ՝/• ա ն ա ա ա ւյ ի բա րձրա ււտիճան պաշտօնատար մր
«հ1 ի ՛֊ մ հ ուր ի է թ » ի խ մ ր ա գր ապեւոնեբուն
նիւթական ապահովութեան ել վերադարձի կազ յայտարարեց թէ վարչապետ Ա՛ * ՚ք^ինկ կր պատ
եւս համակերպութիւն յայանած՜ են է
մակերպման հետ կապուտի՝ ր" / " // ^աՐո^*րէ Լո Հ~" ժուժ րաստուի բացորոշապէս մատնանշել Օթավայի
Արգարեւ , երկու շաբաթէ ի վեր , որոշ
Հքումբ՝$> ։ մօտ , ք՚որՀ(՛գային գեսպանաաունբ , ւիարատելու հա
կալութիւն կբ տեսնուի մեր հ արեւաննեբուն
՝(յ ա մ ա կ ր Աւշագրութեան կր յանձնէ կարեւոր ււ ւ մասնաւորաբար մար միւս դեսպանութեանց մասին եղած կասկած՜–
ներգաղթող Հայերու շւււր^
կէա մրն ալ , «/•«/րեգոբծ՜ական եւ այլ կազմս»֊ ո չին չ կբ հ րատարտկուէւ նե ր ր : Կ՚բսուի թէ խորհ ր գ ա յին դեսպանատան
թեբթերոլ մ է^ :
կեբպո ւթիւննե ր ի կողմից հաւաքուոգ գում արնե րի հան - ր ՚ ւ ր արուած՜ է այս մասին ; ովակալ Լիհի ք 1Լք՚~
Այո վերաւզտհ ութ իւնրճ Հ ա յ տարրին
հաշուոյն հոգալ հայրենիք վերադարձող կտրիքա֊֊ ղէպ գ ինքնագիտակցութեան համակրութեան \ ի ի նախկին դե սպան բ , որ բացասական կարծ՜իք
կամ
լոր բնտանիքների հագուստի , ճանապարհ ած ախ– շարժուձեւ պոլսահ ա յ ներ ունի իյ . Ա իութեան հանդէպ , կբ ճնշէ Ա* *
մբ չէ անշու շւո : իրենք ,
շեշտելու , արգէն ^ թէ ՚/տհանգնե՜րոլ արտաքին նախարարութեան վրայ 1
սի , ճանապարհի , սննգի եւ ներգազթի հետ կւաւ– թհրթեբր^ շեն վարանիր
ոլած՜ "՛յէ պէաքերբ» : «չեն կրնար վսաա՚հԽ . այլեւս, յ>ուրք թ ե ր թ ե ր ո ւ I ոաՀ ՛՛ղի ՚1 ճռ ական մ իԳոցնե ր ձեո բ առնէ կար մ իր
Ուրեմն, հետզհետէ ձեւ ու մարմիէ, 1քառ%% կամ իւ Ա՛յ՛. ա< յ ի ր ււ՚ե լՏէւ՚^ա&1ւ եէլծու։յ>ե՚էս^> : Եւ որով– ՜՜զ ո րծա կալներո ւ գո րծ՜ո ւն է ո ւթ ե ան դէմ : Ծերա
ներզազթի Օ^րագիրբւ հետե ւ թուրք թ երյ> ր կամ |սմրագիրը կւսոսւվա– կուտական մբ յայտարարեց թէ Ա * Նահանգներու
Եր I, ւ II յթներէն զատելով , ներդ տզթ ր պիտի ր ո ւ թ ի ՚ ւ ն ն է ա ոսաիկանոՆյ>|ւՆնր միայն , ա կր արտաքին ն ա խ ա ր ա ր ո ւթ ի ւն բ ա յնքան կր վախնա յ
կատարուի առանց սւզասելոլ Հայկ՛ ՚^ատի լուծ՜– գործ՛է անոնց Ո11|1լ1սկի հրահանզներով , հա յ մտա ^ռուսական մղձաւանջէ մ ր՝ֆ որ, պնգած՜ է Մ * Նա–
ման , բնգա ր ձակո ւ մ հուլերոււ ւոր ա կան ո ւթ ե ան ե լ մ ամ ու լի կողմ է աո ա Փինն ե րուն Հ ան դներ ան մ է 9 ոստիկանական ղո րծ՜ողութիւն–
Այ" աո թիւ ուշագրաւ կ Հա յտստտնի Կ^Դ ր • ո ւղղ ո ւ ա ծ՜ « "՚ ն վս տ ահ ո ւթ եան՝ֆ ա սլ տակր կ՛՝ եր - ներր կատարել փանտւոայի անանով : Ամէն պարա
կոմիտէի քարտուղար *Ի ՚ Տարա թիւնե անի ճասր, թայ գ ուղիղ գ^"վ ել ապահով ^ իրենզ բան տա
վերջին բնտբական պայքարին մէ^ , արատսան–՝ րերուն X նս յնսլէս ել բո լո ր ժ ո ղո վո ւր գն եր ո ւ բա գձ անքն է
,ուահ՜ճ Փետրուար 1 ին : Մինչ այս , մինչ այգ, «Թասվիր»ի մ ԷԳ կր ասլրիլ իրենց ինքեութեամբ : Ոչ ոք իրաւունք ու
՝ք^ ա ր տ ո ւզա ր բ շեշտե րւվ նե ր գաղթ ի հ արցին շար ո ւն ա 1լո լի հ րատա ր ակութ իւն ր յ 0 , Լ ուա ծա շար նի մեղ իբրեւ մարգ, եւ իբրեւ Հայ ապրելէ արգի
լու ր^ •֊* անւլ ամանքբ , գիտել կուաար • քի մբ , որ կր կրէ «//՚«* սերբ ի^նչպէս որսացին լելու , քանի որ Հայ ենք ծներ : Ոչ ոք կրնայ պբն–
— « ՚Օեբկայ պայմաններում՛, մենք չենք կա Հայերր՝» բնգհ անուր իա րագիր ր : Թերթր , ա՛յո զել, թէ մեղք ենք գործեր Հ " ՛ յ ձնելով :
րող գոհացում սւալ յա^ոռիս : Հակաււակ մեր գխ– յօգուած՝բ
ւլաանաեսոՆթեան , անաեսոՆ^եան հսկայակա՛ն վե ս՛կսեր էր Գեվաեմբերի 24ին (1945) , հԱ ասնաւո ր արար « ք<)՝ա ււ ՛իիր » կբ շա ր ո ւն ա կէ
րելքին յ ե թ է նոյնիսկ գերմարդկային նիգեր թա
փ՛ենք, մեր սահմաններէն ներս, սաասեյագոյնր հետեւաբար , հակառակ հակահայ յօգուածներբ իր հ ա կա հ ա յ տ ոն քի շո թ ո ւթ իւն բճ ԴՐէԼոՎյԼ անձի
ղաղ րեցնե լու խոստում ին (յունուար \ 0, 1 946) > մր, որուն Հձնախարար^՚ի Հանգամանքնր չենք զ ի–
.350—400.000 ազգակիցներ կրնանք րնդոԱփլ»։ չէ ւ֊լրցած՝ կարճ կապել այգ • • • ^.հա՛մով հոտովդ տեր թէ որքան վաւերական էէ ԼՄ • կ՛ ակնարկէ
թերթօնր : Մինչեւ այսօր ալ ք կր շարունակու ի ՚. Հ֊Աղր սլ էյ ճանի ն ա խ կին նա խ ար արն եր է ն » Ա • էմի ր -
Ե՛՛կ մնացեա^լր ։ «// ենք չենք ուզում եւ շենք Առաջիկա յ ին վ ե րապահ ելո վ հ ատբնա իր հատ– ՝է\անի, որուն ստորագրութեան տակ 1լ երեւի<ձ$՝աս~
զարոգ մերվել արտասահմանի մեր քոյրհրի /.« Ո լածներ ո լ թա րզմ անութ իւն ր թ՜րքական տ լղ. հա– վիր^ի ^.Ռուսերր ինչպէս որսացին Հայերբ՝» յ°զ՜
եղբայրների փափաքր՝» հ մազամէն , կպարտագրենք՝ "՚յ" աոիթով , « ՚Լթոր ա ած աշարքր ) : ք+ացայայտ է զա յն ստո բա գրողին
— « Հետեւաբար մեզ կր մնայ բարոյական Լուրթի 15 Տունուարի թիլին մէ^ հրատարակուած՜ ել Հրատարակողներուն նսլատակր : Գրգռել թուրք
կորովի ուժով ք>՝ոլրքիայէքլ պահանջ՛ել իւլաած հետեւեալ ուշագրաւ տոգեր բ , ե՜րիտա սաբզի մ ր Հանրային կս*ւրծիքր յ եւ նախատել հայ ժոզովա ր ֊
հայկական հուլաւ1՚ասեբր , որպէսզի հնարալորա. Տէաւէն Պ ի՛՛լէ ռեանի ստորաղբութեան տակ : ԳԲ : Ոչ գաղավլաբաբանութիւն, ոչ ալ տրամաբա–
թիւն արուի արտասահմանի մեր բոլոյւ ւսղդակից– « կարգ մբ թուրք թերթերա֊ լո ութիւնբ՝ նութիւն կր գտնենք ավւեղցվւեղ ա,քԳ պաամու -
նհրին հայրենիք վերադաււնալ հւ ապրիլ իրենց մեր մ ասին , ա յլեւս չի կրնար ապահովել մեզ, ո– թիւններուն մ ԷԳ : Այսպէս , անկարելի է հասկնալ
հայրենի հողի վրայ»։ րովհ ետ եւ վստահութիւն չուն ինք ալ ; <ձՍ օն Փոս– թէ իՈսչ Րսս/ 1է ու .զէ Ատ րպէ յճանցի այս նա խա բա
Կր նշանակչէ թէ սերւոօրէն իրարու կապուած՝ թա% տեղ կ ււ ւ աա ք Ա արաճօղլուի կսւրգ մ ր խօսքե– լ՛ ր * ՈԲր Հա յա սա ան բ կբ մեղադրէ , ու ո^բր կբ
են ներգաղթի եւ. Հողերու րնգար&աղման իւնղիր֊ րուն՝ որոնց հ ամ աձա յն ք^ոլբք Պ եւոոլթիւնր ոք պաշտպանէ : Ան գր կո վկա ս եան Լք է յմի^ Հա քաստա–
ները։ Եթէ Հ մէկ գանգատ ունի Հայերէն : ՚էյոյն թ^րթր հՀ ր » նր , Ղ՚ա շԳ, ա կց ա կանն եբու Հա յ հանբապետուիժիԲ ւ֊
ոզային էմնգիրր չլուծուի , ներգաղթր սա կա յն > ո ր , քանի մ ր ամ ի ո առա 9 , Ա կլիմ 1% աղ ր– ՚"Ր. * ք^է ե1 որհ րգա յին Հա յա սա ան բ ; ՚ Անճարակ ա–
սլիտի սահ մտնավւակուի աո. առաւելն 350—400 ՚ղի բե րնով կր գա ա ա պա ր տ է ր Հայե ր բ , ել կա սկա- ոասպել^ւեր , վարդերու պաամ ութ իւննե ր , եւ այլ
հ ազարով : Ամ էն պա բաղ ա յի մ է $ , կարեւոր թ1 քւլ~ ծ^ելի կբ նկաաէբ : ք՚^նչ շուտ լեզու կբ փոխեն : Կբ շ ինծ ու պա տ մ ո ւթ ի ւննե բ , որոնց մէ^ կբ ֆանա ւ
մ ր ք որ կբ պահանջէ հ ամ աղզա յ ին կազմ ակե րպու– նշանակէ % թէ կարգ մբ թուրք լրագրողներու հ ա– նո յնացնել բո լո ր Հա յերբ , եւ (Լսք^երցողբ տանիլ
թիւն եւ լ ռ * ֊ ր ^ աշխատանք Տ րարոյաւզկ ս թէ նիւ մ ար գաղավւարի , իրաւուն քի եւ արզ արութեան ա յն եզրակացութեան՝ թէ ՛դաշնակցական , Հնչակ–
թապէս ; շտ փան ի շե ր ր պատահ ական բաներ են ^ ե լ ենթ ա– եան, համայնավար կամ անկուսակցական բո լ ո ր
Ղ՛ալով սահմաններու բնգարձակման հարցին , հ ա ձ փէոՂ Հովերուն * • . : ք*նչպէ(*ս հաւատանք հի– Հա յերր կասկած՜ելի ու թ շնամ ի տարր են միա յն :
որ 25 աարք*է /* */յ*ր 1լար&արՆոլէր միայն Արտա– մա իրենց , ինչպէ^ս վստահ ՐԼլա^՚ք՝ ոՐ *ԼաԳ(Լ սւէ՜ Ատե լավ առ , գրգռի չ լեզու մ բ՝ որուն մ ի ա կ նպա–
սահ մ անի մ կ Փ , մ ասնաւո րապէս • ($ • րաշնակ– աի չփսխուին գաբձեալ , իրենց լեզուն եւ տրամա– ՝տակն է ատե լութ իւններ հրահրել, հին հաշիւներ
ղրութիւննեբբ; /1ւբկէբ , եւ ինչպես Հասկնանք՝ ՔՐՔրել, եւ թշնամական արամ ադրութ իւննե բ բս–
ցութեան մի^ոցաւ , այ<^մ արգէն իւրացուտհ՝ է Խ* թէ որն է իրենց անկեղծ՜ ^ԼաՐ^՜էքՐ^ երէկուան տեգծ՜ել Հայերու ղէմ :
Հայաստանի եւ ք& . Միութեան կողմ է % Ա՝ իա յն այս իքշնամութի^լնր, թէ այս օրա ան ր^՜ինքր ;
պարագան ամէնէն կաԳգո*–րք*^ իրողութիւնն է, էքրէմ Ուշագլբկիլ, «Աօն Փոսթա^ի մէ^ զբու– Եթէ պէաք է հին հաշիւներր րանալ եւ համրել
անցեալի իւրաքանչիւր դիակը, մե՛նք եւս, աշ
ներկա ք պայմաններուն մէ^ւ թեամբ մբ կբ ճշգէ , թէ «Թուրքիոյ Հայերու միա/կ խարհի րոլոր ժողովուրդներուն պէս, ու քիչ մըն
ալ աւելի, դիակներ ունինք համրելիք։ «թասվիբ»
Ջ ենք ուղեր խօսիք հարցի լու&մ ան եղանակ– բաղձանքն Է թուրք ապրիլ՝ թուրք հողերու վը–
ներու մասին, որոնք շատ հեոուներբ պիաի ա սյ– ր ա յ » ; կր տեսնենք, որ մեր թուրք պաշտօնակիո–
նէին մեղ։ "է՚ՐՐ • * • Լաւ կբ աեղեկանան մեր բաղձանքներուն X եւ իր արբանեակներբ լաւ պէաք է դիանան ասի
Անշուշտ Հբարո լական կոՐո1/ք* ու֊(ք՜րֆ բաւա ք՝այ*ք 1 էքրէմ Ուշագ/րկիլ կր մոռնայ որ Բ՝ուրքիոյ կա՝ ու հրաժարին գրգռութիւն սերմանելէ ։ Զենք
կան *է ք եա առնելու համար խլուահ՜ հողեբբ։ Հայերբ՝ Թուրք րլլալէ առաֆ Հ ա ՚ յ են, եւ հ այ րլ– կրնար հանդուրժել այսքան նախատինքի : Մենք
Աքստեղ արգէն կր ծ՜ագի քաղաքսւ կան՜գ իւա– լալէ աոա^՝ մարգ : ինչպէս հայ ժողովուրգի , ալ դիտենք ապրիլ մեր պատիւով»։ \ք՚.
ն ա գի *ո ու կան Հանգո յց մ բ , որու ն գաղանիքներբ
մենք չէ որ պիտի լուե՚ենք , երբ Մոսկուան եւ Ե–
րեւասը կբ նախընտրեն լռութիւն պահել : Շ՚
Fonds A.R.A.M
17, 8 ս 6 0օա6(ա« - ՐճքԱՏ (13") ԼրտեսակաԱ ցանց
նՕ0. &ք18 ֊ Լ. Լ. Բ. Ի<ատ 1678-63
•աԼ; ՚Բաևատայհև Մ՛. Ն ա Խ Ա զ ե ե է ՚ ը
Յամս. 400, օաււս. 200 փրսւ՚նք
Մ 1 ՚ ^ Ա է Ո ՚ է ա յէս ^ ո՛ մ ուլը կբ շարունակէ զարմ ա–
1«6քՇք6մւ 20 ք^Ոէ* 1946 Չորեքշաբթի 20 Փետրուար եաղան ւոեւլե կո ւթիւններ Հ րատա բա կե լ ՝/՚անատա յի
՛է Լ՜2 երեւան հ ան ո լած՛ լրտեսութեանց մասին : Եր՜
կռւշաբթի ի րի կո լան թռրթ^Ր(Լ էէ" €զգա՛
յացունց՝^ աւելի չա–
ԺԸ. ՏԱՐԻ - 18՛ ձոո& 1՝յ° 4540--ՆՈՐ շրջան թ-իւ 269 Խմբագիր1 Շ ՛ ՄԻՍԱ*Ե1Ո, ԳԻն՝ 3 % լուրերով* իսկ երէկ առտու
ւիաւոր էլեբեւային , թէել խնղիրբ շատ ծանրա–
կչիո֊ հանգամ անք ունի եւ կարծողներ կան թէ
ՄԵՐ ԽՕՍ-ԲԸ ՎԱՂՈՒԱՆ ԹԻՒԸ՝ ԶՈՐՍ ԷՏ մինչեւ անգամ կրնա յ յանգի լ դի լան ագի տա կան
յարաբերութեանց խզման :
Հա) ե ո ի տ ա ս ա ^ ի վը զ ո պ ց ը Ամփոփենք վերջին տեղե կութիւննե ր բ : Նիւ Եոբ–
Ն Ե Ր Գ Ա ՚ Լ Թ ԵԻ ՀՈ՛Լ քէն կբ հեռագրեն Լոնտոնի թերթերունք
օ—- Զին ո ւո ր ա կան բարձր ասա ի ճան պա շտ օն ա ~
(Մասնաւոր թ–ղթ–ակցութ–իւն Հ.Ցառաի\ւ) ւոարնեբ կր խոստովանին թէ Ամերիկա կորսնցա -
Ս էացեալ Ազգեր ու բնգհ • ժողռլէբ փակեց իր ցած՜ է կենսական գաղտնիքներ հիւլէական ռումբի
առածին նստաշբ^անբ , առանց քննելու հայ կա/լան Պոլսռյ թուրք թերթերէն «թասվիր» ^ իր է– մասին եւ թէ Ա՛ * Նահանգներուն եւ Կ՚անատայի
պահ ան^նեբ բ : պոլզղիա զատէ Վ^ելիաներով Տ լՀիհատ $1 ասլաննե մ է լրտեսութեան գէմ կատարուած՜ ցուցագրա–
Տ ա^որգ նսաա շրջանի պիտի րաց ո լ ի յ առաջի րով ու֊ Փէյամի Աաֆանեբով , կբ շարունակէ Հա– կան հ ետապնգումնեբբ անօգուտ են , հ իւլէական
կայ Սեպտեմբերին , Մ • Նահանգներուն մէֆ։ յու. միս ծ՜ամել։ ք*ն չպէ ս արձանագրած՜ ենք ժամա ասլաՀ ո/էութեան պաշտպանութեան տ ես ա կէտ էն :
Արդեօք իյնգիրբ Ապահովութեան, ք\յորհ ուր– նակին , մեր լիրբեր ր առիթ չեն փախցներ հա յ Զօր * Լէսլէ Կրօվս , որ կբ վարէր հ իւլէական
գագ աաբրբ ԾոյՅ տալու ոբպէս ՀՀյոռի֊ անցեալի աէր՚ֆ 17ումբի գործ՜ոզութիւննեբբ
դի^ն յանձնուած՝ է, որ նոյնպէս իր նիստերր , յայտարարեց այսօբ *
վաքրամասնութիւն , որ ^ հինէն֊ ի վռր յ բան գործ՝ ֊ ֊ « Մ • ՚Նահանգներր աւելի շատ րան կորսնցու
րեցուց ել պիաի վերսկսի Նիւ֊ Եորքի մէ^է
1լ բսեն : ՜ է բրած՜ ՀՀռումբ ել գալ պատրաստել թուրքին ցին ապահովութեան ա՚եսակէսլով վերջին ^ ռ Ր ս
Հ.Ասա ուածներու գա գանի ք» , ինչպէս
գ է , « պ եր ա խ ա ո ւթ ե ա մ բ՝ֆ փո խարին ել Ա ուլ–
Աա իւղուած՛ ենք սպասել գէպքերոլ բնթացքին , որ յալիտե– շսսռաթներոլ րնթացքին, քան ամրողջ հեսւագօ–
թաններոլ բոլոր . * . <ձբար իքներ հ/» , ու ^
ել է լուս արան ութ իւն ստանալու Համար : սաւթեանց շրջանին մ է ջ » ։
նապէս գ մնալ գժ՜գոհ եւ կասկած՛ելի տարր :
Ա ինէ ա յ գ 1 ահաւասիկ ներգագթի 1սսԴ 1՚Ր Ր ՚ Ուրիշ բարձրաստիճան հեղին ակութ ի ւնն եր
որ հրապարակ գրուահ՝ է պաշտօնապէս : « Ա արմարա-ֆի խմբագիր բ ^ մատնանշելով այս կկւսեն թէ շարունակ հ ի մնա կան գաղտն իքնե ր
Ա ո ա^ին ւիոխա գր ութի ւ֊նր պ ի տի ս կ սի Լի բա՛՛ բացառապէս ((.թ՚շնամական՝$> բեթացքբ , խնգբած՜ է զ ուրո կ՚ելլեն : ք՝ ո լո ր ին բերանն է «//•/* լա իա՝^ րա–
նանէն , ինչպէս կր հաստատէ Երեւանի Ներզազթհ Սաբաճօղլոլէն՝ չկարգի ^Րաէ՜իր^Լ յա ս անպատ 11 ր , րա յց ոչ ոք կ՚արտասանէ գա յն , թէեւ ՝ք՝անա–
Կոմիտէին կոգմէ այգ գազուիքի Աղ՚Լ * Խորհուրդին կառ պաշտօնակիցր^ : Ա իաէՒամանակ ^ գիմում կ ա՜ էւ։այի մէ^ երբեք չվարանեցան իրարու հետ կապել
ե ւ « Հայաստանի ք^արեկամներ^ու Ա՝իութեան V տաբած^ Է Ա ամուլի տնօրէնին , եւ նոյնինքնՀ^Թաս– խորՀ րգա յին լրտեսական ցանցբ ել 0 թավա յի
ուզգուած՜ նամ ակ մ ր ; վիր^ի աշխատակից էպուղզիւս՝ %Լելիաի ել Փ է յա խորհ րգա յին գե ս պան ա տ ան լրտեսական գործ՜ու–
Տ ք՛ուած՜ հ բահ անգն երո ւն հ ա մաճ այն , պ է աք է մի Ա աֆա յի ^ ոբպէս ղի ՚էեր^ տան հ ա կահ ա յ բոլոր նէութ իւն բ :
ձեռնարկել ցուցակագրութեան , աւարտելով զայն -, ււ ա ա ա ր ա կութ եւ Ա • Ն՚՚ւհ ան գն ե բ ո լ խորհ ր գա ր ան ին մ է^ քննա–
Հրստ կարելւոյն կարճ ժամանա/լամի 9^ոցոււ/» : Վարչապետէն մինչեւ Փէյամ ի Աաֆա, խ ղ ա տ ո ւթ ե ան ց փոթորիկ մ բ պա յթած^ է արտաքին
1\ու ցակագրու թ իլի ր աւարտելէ վ ^/*^ 1 օրինա կ մ ր ւ,,,,ւ,յած են ղ֊ագրեցնել իրենց այս կարգի հրատա նախարարութեան գէմ , որ կր մեղագրուի թէ չա–
պիաի ղրկուի Երեւան : ք ի բանան ի մէ^ թէ այլուր , րակուիմ իւններբ ; Աարաճօղչու , նոյն յ> սնձնւ վւաղանց մեղմ վար ո լած է Խ * Մ իութեան հետ ,
լ – ֊ լ լ֊ լ , ա– ՝- ա. ւյ–
ներգագթի կագմ ակե րպութ եան ^էՈէ^ իաէն «//՚ ե ր կր ին ասլաՀ ովութիւնբ վտանգելու աստիճան ;
րութիւնբ բրած է <ձԱօն Փոսթա՚^ի , «թ՝անին»ի որոնIք
վրայ սլէտք է վերցնէ վերադարձող հայութեան ՝/• ա ն ա ա ա ւյ ի բա րձրա ււտիճան պաշտօնատար մր
«հ1 ի ՛֊ մ հ ուր ի է թ » ի խ մ ր ա գր ապեւոնեբուն
նիւթական ապահովութեան ել վերադարձի կազ յայտարարեց թէ վարչապետ Ա՛ * ՚ք^ինկ կր պատ
եւս համակերպութիւն յայանած՜ են է
մակերպման հետ կապուտի՝ ր" / " // ^աՐո^*րէ Լո Հ~" ժուժ րաստուի բացորոշապէս մատնանշել Օթավայի
Արգարեւ , երկու շաբաթէ ի վեր , որոշ
Հքումբ՝$> ։ մօտ , ք՚որՀ(՛գային գեսպանաաունբ , ւիարատելու հա
կալութիւն կբ տեսնուի մեր հ արեւաննեբուն
՝(յ ա մ ա կ ր Աւշագրութեան կր յանձնէ կարեւոր ււ ւ մասնաւորաբար մար միւս դեսպանութեանց մասին եղած կասկած՜–
ներգաղթող Հայերու շւււր^
կէա մրն ալ , «/•«/րեգոբծ՜ական եւ այլ կազմս»֊ ո չին չ կբ հ րատարտկուէւ նե ր ր : Կ՚բսուի թէ խորհ ր գ ա յին դեսպանատան
թեբթերոլ մ է^ :
կեբպո ւթիւննե ր ի կողմից հաւաքուոգ գում արնե րի հան - ր ՚ ւ ր արուած՜ է այս մասին ; ովակալ Լիհի ք 1Լք՚~
Այո վերաւզտհ ութ իւնրճ Հ ա յ տարրին
հաշուոյն հոգալ հայրենիք վերադարձող կտրիքա֊֊ ղէպ գ ինքնագիտակցութեան համակրութեան \ ի ի նախկին դե սպան բ , որ բացասական կարծ՜իք
կամ
լոր բնտանիքների հագուստի , ճանապարհ ած ախ– շարժուձեւ պոլսահ ա յ ներ ունի իյ . Ա իութեան հանդէպ , կբ ճնշէ Ա* *
մբ չէ անշու շւո : իրենք ,
շեշտելու , արգէն ^ թէ ՚/տհանգնե՜րոլ արտաքին նախարարութեան վրայ 1
սի , ճանապարհի , սննգի եւ ներգազթի հետ կւաւ– թհրթեբր^ շեն վարանիր
ոլած՜ "՛յէ պէաքերբ» : «չեն կրնար վսաա՚հԽ . այլեւս, յ>ուրք թ ե ր թ ե ր ո ւ I ոաՀ ՛՛ղի ՚1 ճռ ական մ իԳոցնե ր ձեո բ առնէ կար մ իր
Ուրեմն, հետզհետէ ձեւ ու մարմիէ, 1քառ%% կամ իւ Ա՛յ՛. ա< յ ի ր ււ՚ե լՏէւ՚^ա&1ւ եէլծու։յ>ե՚էս^> : Եւ որով– ՜՜զ ո րծա կալներո ւ գո րծ՜ո ւն է ո ւթ ե ան դէմ : Ծերա
ներզազթի Օ^րագիրբւ հետե ւ թուրք թ երյ> ր կամ |սմրագիրը կւսոսւվա– կուտական մբ յայտարարեց թէ Ա * Նահանգներու
Եր I, ւ II յթներէն զատելով , ներդ տզթ ր պիտի ր ո ւ թ ի ՚ ւ ն ն է ա ոսաիկանոՆյ>|ւՆնր միայն , ա կր արտաքին ն ա խ ա ր ա ր ո ւթ ի ւն բ ա յնքան կր վախնա յ
կատարուի առանց սւզասելոլ Հայկ՛ ՚^ատի լուծ՜– գործ՛է անոնց Ո11|1լ1սկի հրահանզներով , հա յ մտա ^ռուսական մղձաւանջէ մ ր՝ֆ որ, պնգած՜ է Մ * Նա–
ման , բնգա ր ձակո ւ մ հուլերոււ ւոր ա կան ո ւթ ե ան ե լ մ ամ ու լի կողմ է աո ա Փինն ե րուն Հ ան դներ ան մ է 9 ոստիկանական ղո րծ՜ողութիւն–
Այ" աո թիւ ուշագրաւ կ Հա յտստտնի Կ^Դ ր • ո ւղղ ո ւ ա ծ՜ « "՚ ն վս տ ահ ո ւթ եան՝ֆ ա սլ տակր կ՛՝ եր - ներր կատարել փանտւոայի անանով : Ամէն պարա
կոմիտէի քարտուղար *Ի ՚ Տարա թիւնե անի ճասր, թայ գ ուղիղ գ^"վ ել ապահով ^ իրենզ բան տա
վերջին բնտբական պայքարին մէ^ , արատսան–՝ րերուն X նս յնսլէս ել բո լո ր ժ ո ղո վո ւր գն եր ո ւ բա գձ անքն է
,ուահ՜ճ Փետրուար 1 ին : Մինչ այս , մինչ այգ, «Թասվիր»ի մ ԷԳ կր ասլրիլ իրենց ինքեութեամբ : Ոչ ոք իրաւունք ու
՝ք^ ա ր տ ո ւզա ր բ շեշտե րւվ նե ր գաղթ ի հ արցին շար ո ւն ա 1լո լի հ րատա ր ակութ իւն ր յ 0 , Լ ուա ծա շար նի մեղ իբրեւ մարգ, եւ իբրեւ Հայ ապրելէ արգի
լու ր^ •֊* անւլ ամանքբ , գիտել կուաար • քի մբ , որ կր կրէ «//՚«* սերբ ի^նչպէս որսացին լելու , քանի որ Հայ ենք ծներ : Ոչ ոք կրնայ պբն–
— « ՚Օեբկայ պայմաններում՛, մենք չենք կա Հայերր՝» բնգհ անուր իա րագիր ր : Թերթր , ա՛յո զել, թէ մեղք ենք գործեր Հ " ՛ յ ձնելով :
րող գոհացում սւալ յա^ոռիս : Հակաււակ մեր գխ– յօգուած՝բ
ւլաանաեսոՆթեան , անաեսոՆ^եան հսկայակա՛ն վե ս՛կսեր էր Գեվաեմբերի 24ին (1945) , հԱ ասնաւո ր արար « ք<)՝ա ււ ՛իիր » կբ շա ր ո ւն ա կէ
րելքին յ ե թ է նոյնիսկ գերմարդկային նիգեր թա
փ՛ենք, մեր սահմաններէն ներս, սաասեյագոյնր հետեւաբար , հակառակ հակահայ յօգուածներբ իր հ ա կա հ ա յ տ ոն քի շո թ ո ւթ իւն բճ ԴՐէԼոՎյԼ անձի
ղաղ րեցնե լու խոստում ին (յունուար \ 0, 1 946) > մր, որուն Հձնախարար^՚ի Հանգամանքնր չենք զ ի–
.350—400.000 ազգակիցներ կրնանք րնդոԱփլ»։ չէ ւ֊լրցած՝ կարճ կապել այգ • • • ^.հա՛մով հոտովդ տեր թէ որքան վաւերական էէ ԼՄ • կ՛ ակնարկէ
թերթօնր : Մինչեւ այսօր ալ ք կր շարունակու ի ՚. Հ֊Աղր սլ էյ ճանի ն ա խ կին նա խ ար արն եր է ն » Ա • էմի ր -
Ե՛՛կ մնացեա^լր ։ «// ենք չենք ուզում եւ շենք Առաջիկա յ ին վ ե րապահ ելո վ հ ատբնա իր հատ– ՝է\անի, որուն ստորագրութեան տակ 1լ երեւի<ձ$՝աս~
զարոգ մերվել արտասահմանի մեր քոյրհրի /.« Ո լածներ ո լ թա րզմ անութ իւն ր թ՜րքական տ լղ. հա– վիր^ի ^.Ռուսերր ինչպէս որսացին Հայերբ՝» յ°զ՜
եղբայրների փափաքր՝» հ մազամէն , կպարտագրենք՝ "՚յ" աոիթով , « ՚Լթոր ա ած աշարքր ) : ք+ացայայտ է զա յն ստո բա գրողին
— « Հետեւաբար մեզ կր մնայ բարոյական Լուրթի 15 Տունուարի թիլին մէ^ հրատարակուած՜ ել Հրատարակողներուն նսլատակր : Գրգռել թուրք
կորովի ուժով ք>՝ոլրքիայէքլ պահանջ՛ել իւլաած հետեւեալ ուշագրաւ տոգեր բ , ե՜րիտա սաբզի մ ր Հանրային կս*ւրծիքր յ եւ նախատել հայ ժոզովա ր ֊
հայկական հուլաւ1՚ասեբր , որպէսզի հնարալորա. Տէաւէն Պ ի՛՛լէ ռեանի ստորաղբութեան տակ : ԳԲ : Ոչ գաղավլաբաբանութիւն, ոչ ալ տրամաբա–
թիւն արուի արտասահմանի մեր բոլոյւ ւսղդակից– « կարգ մբ թուրք թերթերա֊ լո ութիւնբ՝ նութիւն կր գտնենք ավւեղցվւեղ ա,քԳ պաամու -
նհրին հայրենիք վերադաււնալ հւ ապրիլ իրենց մեր մ ասին , ա յլեւս չի կրնար ապահովել մեզ, ո– թիւններուն մ ԷԳ : Այսպէս , անկարելի է հասկնալ
հայրենի հողի վրայ»։ րովհ ետ եւ վստահութիւն չուն ինք ալ ; <ձՍ օն Փոս– թէ իՈսչ Րսս/ 1է ու .զէ Ատ րպէ յճանցի այս նա խա բա
Կր նշանակչէ թէ սերւոօրէն իրարու կապուած՝ թա% տեղ կ ււ ւ աա ք Ա արաճօղլուի կսւրգ մ ր խօսքե– լ՛ ր * ՈԲր Հա յա սա ան բ կբ մեղադրէ , ու ո^բր կբ
են ներգաղթի եւ. Հողերու րնգար&աղման իւնղիր֊ րուն՝ որոնց հ ամ աձա յն ք^ոլբք Պ եւոոլթիւնր ոք պաշտպանէ : Ան գր կո վկա ս եան Լք է յմի^ Հա քաստա–
ները։ Եթէ Հ մէկ գանգատ ունի Հայերէն : ՚էյոյն թ^րթր հՀ ր » նր , Ղ՚ա շԳ, ա կց ա կանն եբու Հա յ հանբապետուիժիԲ ւ֊
ոզային էմնգիրր չլուծուի , ներգաղթր սա կա յն > ո ր , քանի մ ր ամ ի ո առա 9 , Ա կլիմ 1% աղ ր– ՚"Ր. * ք^է ե1 որհ րգա յին Հա յա սա ան բ ; ՚ Անճարակ ա–
սլիտի սահ մտնավւակուի աո. առաւելն 350—400 ՚ղի բե րնով կր գա ա ա պա ր տ է ր Հայե ր բ , ել կա սկա- ոասպել^ւեր , վարդերու պաամ ութ իւննե ր , եւ այլ
հ ազարով : Ամ էն պա բաղ ա յի մ է $ , կարեւոր թ1 քւլ~ ծ^ելի կբ նկաաէբ : ք՚^նչ շուտ լեզու կբ փոխեն : Կբ շ ինծ ու պա տ մ ո ւթ ի ւննե բ , որոնց մէ^ կբ ֆանա ւ
մ ր ք որ կբ պահանջէ հ ամ աղզա յ ին կազմ ակե րպու– նշանակէ % թէ կարգ մբ թուրք լրագրողներու հ ա– նո յնացնել բո լո ր Հա յերբ , եւ (Լսք^երցողբ տանիլ
թիւն եւ լ ռ * ֊ ր ^ աշխատանք Տ րարոյաւզկ ս թէ նիւ մ ար գաղավւարի , իրաւուն քի եւ արզ արութեան ա յն եզրակացութեան՝ թէ ՛դաշնակցական , Հնչակ–
թապէս ; շտ փան ի շե ր ր պատահ ական բաներ են ^ ե լ ենթ ա– եան, համայնավար կամ անկուսակցական բո լ ո ր
Ղ՛ալով սահմաններու բնգարձակման հարցին , հ ա ձ փէոՂ Հովերուն * • . : ք*նչպէ(*ս հաւատանք հի– Հա յերր կասկած՜ելի ու թ շնամ ի տարր են միա յն :
որ 25 աարք*է /* */յ*ր 1լար&արՆոլէր միայն Արտա– մա իրենց , ինչպէ^ս վստահ ՐԼլա^՚ք՝ ոՐ *ԼաԳ(Լ սւէ՜ Ատե լավ առ , գրգռի չ լեզու մ բ՝ որուն մ ի ա կ նպա–
սահ մ անի մ կ Փ , մ ասնաւո րապէս • ($ • րաշնակ– աի չփսխուին գաբձեալ , իրենց լեզուն եւ տրամա– ՝տակն է ատե լութ իւններ հրահրել, հին հաշիւներ
ղրութիւննեբբ; /1ւբկէբ , եւ ինչպես Հասկնանք՝ ՔՐՔրել, եւ թշնամական արամ ադրութ իւննե բ բս–
ցութեան մի^ոցաւ , այ<^մ արգէն իւրացուտհ՝ է Խ* թէ որն է իրենց անկեղծ՜ ^ԼաՐ^՜էքՐ^ երէկուան տեգծ՜ել Հայերու ղէմ :
Հայաստանի եւ ք& . Միութեան կողմ է % Ա՝ իա յն այս իքշնամութի^լնր, թէ այս օրա ան ր^՜ինքր ;
պարագան ամէնէն կաԳգո*–րք*^ իրողութիւնն է, էքրէմ Ուշագլբկիլ, «Աօն Փոսթա^ի մէ^ զբու– Եթէ պէաք է հին հաշիւներր րանալ եւ համրել
անցեալի իւրաքանչիւր դիակը, մե՛նք եւս, աշ
ներկա ք պայմաններուն մէ^ւ թեամբ մբ կբ ճշգէ , թէ «Թուրքիոյ Հայերու միա/կ խարհի րոլոր ժողովուրդներուն պէս, ու քիչ մըն
ալ աւելի, դիակներ ունինք համրելիք։ «թասվիբ»
Ջ ենք ուղեր խօսիք հարցի լու&մ ան եղանակ– բաղձանքն Է թուրք ապրիլ՝ թուրք հողերու վը–
ներու մասին, որոնք շատ հեոուներբ պիաի ա սյ– ր ա յ » ; կր տեսնենք, որ մեր թուրք պաշտօնակիո–
նէին մեղ։ "է՚ՐՐ • * • Լաւ կբ աեղեկանան մեր բաղձանքներուն X եւ իր արբանեակներբ լաւ պէաք է դիանան ասի
Անշուշտ Հբարո լական կոՐո1/ք* ու֊(ք՜րֆ բաւա ք՝այ*ք 1 էքրէմ Ուշագ/րկիլ կր մոռնայ որ Բ՝ուրքիոյ կա՝ ու հրաժարին գրգռութիւն սերմանելէ ։ Զենք
կան *է ք եա առնելու համար խլուահ՜ հողեբբ։ Հայերբ՝ Թուրք րլլալէ առաֆ Հ ա ՚ յ են, եւ հ այ րլ– կրնար հանդուրժել այսքան նախատինքի : Մենք
Աքստեղ արգէն կր ծ՜ագի քաղաքսւ կան՜գ իւա– լալէ աոա^՝ մարգ : ինչպէս հայ ժողովուրգի , ալ դիտենք ապրիլ մեր պատիւով»։ \ք՚.
ն ա գի *ո ու կան Հանգո յց մ բ , որու ն գաղանիքներբ
մենք չէ որ պիտի լուե՚ենք , երբ Մոսկուան եւ Ե–
րեւասը կբ նախընտրեն լռութիւն պահել : Շ՚
Fonds A.R.A.M