Page 103 - ARM_19-1946_01
P. 103
տա ՀԻԻԼԷ-ՌՌԻՄԲ ԵԻ ԾԵԻ €ՈԻԿԱ6
- ք 0Ո(1<5 1925 - ԱՎԽիկա կը պ ս ւ Ա Դ^՚՚Դ^ԻԽ
8, Շ. .Տ 376.286
՝$անատա յի գաՀ լիճ բ արտակարգ նիստ մը
ա,։ 008. 15-70 - 0– Օ ք– է ՚ * ո տ 1678-63 ան–
գումարեց երէկ , քննելու Համար կասկածելի
ԻւԼժՆԵԳԻՈյ–– Տ1>– ՚ . –ա 40°՛ 3""՛" • ^00 ֆր^փ ձերոլ. ի՚նգիբբ ։ ԱնՀամբեր կը սպա սուի կառավա
750 6աւքս
յ6Ա01 21 ք&ոս 1946 Հինգշաբթի 21 Փհաբուար րական յա յտարա բո ւթեան մբ, որովՀետեւ չրէած
զարմանազան ԳՐոյցԱեբբ կը վնասեն դ ի լան ագի-
ս. ա կա՛հ յարաբերութեանց X
ԺԸ– ՏԱՐԻ - 18» ^ Ո– 4541-Նոր շ ր ջ ս * ^ 270 Խմբագիր՝ Շ • տ ^ Ա ՝ 1» Մ • ՆաՀ անգներոլ արտաքին նախարար բ էրա^
գրական ասուլիսի մբ մէէ յայտարարեց թէ որքան
դիաէ իսք , Հիւլէ ռումբին շինութեան արՀ եսւոա–
ՆԱՄԱԿՆԵՐ ԼՈՆՏՈՆկՆ գիտական գաղտնիքը բացարձակապէս կը մնայ Մ *
ՄԵՐ ԽՕՍ-ԲԸ ՆաՀանդներուն ձեռքբ, նոյնիսկ Անգլիան եւ վա
նատան չեն գիտեր ։Այս առթիւ աւելցուց թէ որեւէ
ԹՐԲԱԿԱՆ ՎԱՅՆԱՍՈՒՆԸ Հ Ի Ն ԵԻ Ն Ո Ր Պ Ա Տ ա Ո Ւ Թ Ի Ի Ն Ն Ե Ր խօսակցութիւն ունեցած չէ Ջրրչիէի Հետ , ՝/* սւ ն ա
տ ՛ս յ ի մէէ երեւան Հ ան ո լած լրտեսութեան մասին։
Կրակ ու բոց կար ահ՜ է թուրք մամուլը , ամիս՛ 4ԱՅԿ. ՊԱՀԱՆՋՆԵՐՈՒ ՄԱՍԻՆ Լոնտոնի թերթերբ կբ գրեն թէ վերէերս խոր՛
"երէ ի վեր՛՛ «՚//* մեռնինք , չենք ա ար : Ոչ իսկ մէկ ՝^ա–
Հբդաւոր օդանաւեր երեւցած են Հիւսիսային
Արէի
նատայի սառնապատ շբէաններուն մէէՏ Մեծ
թիզ Հող՝» Ոաշ Ձ.Ո<յ 7ւ<3շ անունով շաբաթաթերթ մբ կր լճին մօտ, ուր կբ գտնուին *ք՝անատայի իւրանիօմի
Եւ էլամարտբ անրնգՀ աւո կը շաբունակուի , Հբատարակուի այստեղ , փափկասուն տիկիններու պաՀեստներբ (Հիւլէ-ռումրին գլխաւոր նիւթբ) :
Անգարաց ի եւ Մ ոսկուայի մ իէեւ ։ Երկուքն ալ քաղաքական գա ս ա իա ր ա կո ւթ ե ան Համ ար ։ խառ Մ ասնադէտնեբու կա բծի քով , ա յս խո րՀրդաւոր օ>–
ուժգնօրէն լարած՝ անթելն ու մ ամ ուլր , կուաան նուածքով պա Հ պան ո ղա կան ու գրեթէ Հակա թո ր ֊ գանաւեր բ կրնան եկած Րէէաէ միայն Սիպեր իա յէն յ
կ՚առնեն գ սպասելով ճակատագրական ժամուն հ Հրգա յին ա յս Հանգէս բ , որ բա ց ա ս ա կան գէՐՔ ՝ք*անատայի այգ րնդարձակ , անբնակ Լրէանը , որ
Պիաի Հասնի0 այգ օրը : Ե^բբ եւ ի^նչպէս • բռնած է մեր ղատին Հանգէպ ինչպէս բոլոր իր կբ պարունակէ լիճեր եւ լայն դետեր , մեծ յարմա
Կատարեալ ղաղան իք , որուն ի զուր թափանցել կր պաշտօնակիցներ ր , իր անցեալ շաբթոլան թի՚֊ի" րութիւնն եր կ ներկայացնէ ցամաք իէնելու Հա–
վարձեն Հասարակ մաՀկանացուներր : մէէ կբ Հրատարակէր բնգարձակ յօղուած մբ , չա մար ։ *ք^անատացի օդաչուներ Հոն գտած են օդա–
Դժբախտաբար Զոէեբը իրենք ալ չեն ղիաեր պացուցանելու Համարի թէ Ռուսիոյ Հալային սլա– նաւային կազմածներ , վառելանիւթ ել ուտելիք։
թ է ի ՚նչպէս պիաի լուծեն աՀաւ որ , ա րի ւն աղ ան գ ՀանէԳւեբ Թուրքիա յէն , անտեղի են ու անարգար ։ Կառա վար ութ իւնբ քննութիւն բացաւ , ստուգելու
Հանգոյցր ։ Սֆծանօթ յօգուածագիրբ նախ դիտել կուտայ Համար այս էոլ֊րերբ։
Վկայ՝ Միացեալ ՛Ազգ ե բու րնղՀ » ժողովր , ուր ՈՐ Խ • Միութեան այսօրուան քաղաքականոլթիւեբ Մի*֊ս կոդմէ քանատական թերթ մբ կը գրէ թէ
ուժգնօրէն ճակաաեցան երկու մ րցակիցն ե ր ր , Թուբքիո յ Հանդէպ , կրնա յ մ իա յն բացատրուիլ 25 ռուս գործակալներ փորձած են իւր ան ի օմ գնել
Մ եծն ք՚րիաանիա եւ . Մ իութիւնր , Տ ո ւն ա ս տ ա– տարի աո ա էս ւան ռ ուս ական քաղաքականութեամբ սեւ շուկայով ։ Իբրեւ թէ անոնք 100.000 սթերլին
նի , Հ ո լանա ա կան Հնդկաստանի ել Սուր իա - Լի՜ ո լ կր թելադրէ ա չքէ անցընել այդ օրերու բոլշե– առաէարկած են Թորոնթոյի մէէ, իւրանիօմի ճար
բանանի իւնղիրներուն առթիւ ։ Ել է^ոԴովր փակ– ւիկեան մ ամ ուլը ներկա յ կացութեան վյրա յ լո յս տարագործութեան Հ ետ կապուած անձեբու :
ուեցալ մռայլ մթնոլորաի մբ մէէ։ Սպասելով լա՛ սփռելու Համար։ Տետոյ , վաբպետօրէն մէէբե– Մոսկուայի թերթերը, որոնք մինչեւ Հիմա
ւագոյն օրերու , մինչեւ Սեպտեմբեր։ բումներ կր կատարէ ա յն թր քան պա ոտ յօդուածա– լուռ կբ մնային, Փետրուար \Չին առա էին լուրր
Մագթենք ոՐ ալ~ելի ծանր անակնկալներ չպա– չարքէն ղո ր մող * գործավարներու պաշտօնական Հրատարակեցին այս լրտեսական դործունէու–
ւհաՀ ին , մին չեւ ա յգ օրը ։ օրկանբ 1 Ազդութեանց Կեանքը Հրատարակած թեան մասին , առանց հ/ * Մ ի ո ւթեան անուն բ տա**
Բառնալով թուրք մամուլին , ուշագրաւ է որ էր 1 920/՛^՛ ւ ՝ք՝Իձ հ֊Լ\ մնա յ մ արդիկ Աւե տ ա բ անն այ լու։ Այդ ԼՈ1~ՐԱ /111 ՝է՝անա՝տայի վարչապետին ա–
ան ոչ միայն՛ կբ շօշափէ բուն Թուրքիս յ վերաբեր վ կա յութեան կանչեն՝ Թուբքիո յ Հողային ամրող՜ ռաէին յա յա արար ո ւթիւնն էր եւ ապուեցաւ վեր–
ե՛ալ խնդիրնեբբ , այլեւ կր վարձէ ղրգ*լել Հարե– էութիւնր պաՀ պան ելո ւ ել մեր անառարկելի ի րա– էին էէերուն վրայ, «՚^ . Մ * ՝^իսկի յայտարարու
ւան ժ ո ղո վո լր ղն ե ր բ եւ ասպարէզ քաշել Խ • Մ իու– ք I 11 "I - ւ ––ւ ֊ Թայլք թիւնը՝^ խորագրով ։ Միեւնոյն ատեն կարմիր բա
թեան մ ր ց ա կի ց ուժերը : Ա՝ ասնաւո րապէս Մեձն ֊..ւնքներբ էուրր ձգելու Համար։ ինչ որ նակին օրկանբ, «կարմիր Աստղ» , խմ բագրակա
Րրէաանէան ել Մ * ՆաՀանւէները : էնա (՚)՚այ Աճի խմ բագի բ բ կբ կա րգա յ ա յԱօր , մ ենք նով մբ կ ազդարարէր սպաներուն ուշադրութիւն
Այսպէս , հ՜անօթ Հ ր ալս ա րա կագէ ր մբ ^ Ապէ՜ կարգաց եր ենք անշուշտ քսանբՀինղ տարի առաէ* բնել , <Հօտար տարրերու թափանցումին գէմ» :
ա էն Տաւ/էր, կը ճգնէ Համոգեէ թէ՝ քհոլսերբ մէն֊ այնպէս որ նորութիւններ չկան իր յայտնութիւն–՜ Աղգա րա բութիւն բ կ՚լՀ"էբ թէ սպաներբ պէտք է
չեւ ԱչԷքսանարԷթ սլէաէ ԷՀնեն , եթէ գրաւ^ենկար– նե բուն մէէ։ Կբ թարգմանեմ իր մէէբերումներր , ա չա լուրէ րլլան , որ պ է սղի «չր ա ե ս ն եր , վնասարար
՚ ււր : V/աէ՛՝ յառաջաբան մը* մամուլին ոգին պարղելու Համար ։ ներ եւ ժ ո ղո վո լր գ ի ուրիշ թշնամիներ Լ\սաԲԴ,էս
— « Հայերը կ՛ուզեն վերակենդանացնել ի ծնէ Առաէի յօդուածը լոյս տեսած է , կբ գրէ բանակին մ է է$> ։
մեռեալ Սհվռի քուրջի կաորր եւ կովկասհան սահ «թ֊այմ էնա Թայա» , 1920 Գե կա եմ բեր 8էն : Հե– ՝ք– ան ւսա ա յի Տառաէգիմ ական բան ո ւո ր ա կան
մանին վրայ՝ Կարսր , Արտահանը եւ. Արդուինը Գանակը , Ա * Ակաչկոյ , անգամ Արեւելեան (իոդո– ա յ՚սինքն ն\ս խկին Համայնավար կո ւս ա կց ո ւ թ^&է\լ։.^
կ;յել Հայաստանին : վուրղներու իսորՀուրդին , նաիւ ցաւ կբ յայտնՀ որ .՛՛վարիլը յայտարարութիւն մր Հ բաաա բա կերէւի , կր
Ռուսհբը խարիսխներ ապահովելով "Նեղուց Ս իլչի Թուր քիո յ Հետ դիւանագիսէական յ ւ՛,ր ար ե - ղ սւ ա ււ սլ ա Ա՛ո Է ք$ * Մ իութեան դէմ բացուած թշԳւա–
ներուն մէջ , կ՛ուզեն մահիկին եւ ասաղին տեղ րութեանց Հաստատումը կբ յապաղի ու յետո ք մական լ^սյքարր եւ կը Հերքէ այն լուրր թէ ի՛
մոլրս-մանզաղը դնել մզկիթներու եւ մինարէնհ– գիտել կուաա յ թէ խո րՀ ր դա յին քհո ւս ա ս տ ան ի գէմ րենց կուսակցութեան անղ ամ՛ն եր էն մ է կն ալ ձեր
րու վ բ ա յ ։ (ճէւմՀուրէէթ, 29 Դեկա. 1945)։ ուղղուած պա յ քարին մ՛էէ Թուրքիա կրնայ աՀա– բակալուած է:
Այն ո լՀ ետ եւ շղթան կբ քակուի • ՚ գին ղեր կատարել շսորՀ իւ ա յն Հ եղինա կութեան Հակաո ակ ա յս յա յտարարութեան , քանատա**
« Ռուսերր աիրելով .կարսի ւ բա ր ձ բ ա լան դաք– ղո ր կբ վայելէ իսլամ աշխաբՀին^ ու մանաւանդ կան շատ մբ թերթեր կբ պաՀ անէեն., նո րէն արգի
կին , ոչ միայն կոարած կ1րԼԼլս^ք մեր ողնայար բ , Թ ո ւր քե ս տ ան ի եւ Կ ով կաս ի մ աՀմ ետ ական ժողո լել Համ այնավար կուսակցութիւնը , մէէն լդլա՛լով
այլեւ ճամբայ կր բանան իրենց, Հետեւեալ ուո– վուրդներուն մէէ։ Ինչ կբ վերաբերի Աղրպէ յետ Հ<Տ առա էգ իմ ական» կոչուած Մ իութիւնր :
ււ ււ ւ թէլննե րոց « նին , ա յս վերէինբ մ եր կողմ բ առնելու Համ ար Մ ոսկուա յի ամ երիկեան նախորդ գեսպանբ ,
1. Ղ՝էպի Ալէքսսյնաբէթ (իսքէնաէրուն) իջնե ւ՛ ան ո ւ ած է լաւագոյն բանաձեւբ ղո ր պէտֆ է օգ– Պ\ Յէյփէգ յայտարարեց թէ էք* Միութիւնդ կտ
լով կբ Հ ասն ին Մ իէերկրական ծով ։ տաղործել Թ ոլ֊րքիան բռլշեւիկներուն Հ ետ է ։ տա իելապէս իրաւունք ոյւնի վւնտռել գտնելու Հ իւ–
^ ԸնգՀ ան րապէս Թուբքիո յ աղգեցութ իլնբ լէական ռումբին գաղտնիքբ եւ ապաՀովաբար *ղի–
2. Ս ուր իա յէն ել Պաղեսա ինէն անցնելով., կբ իսլամ երկիրներու՛ն
բանան Աուէղի ճամբան ւ վբայ այնքան մեծ է որ , մեն՛ք ւոի յաէողի շիԱել զայն , երկու տարի չանցած :
Աարպաաականի չենք կրնար նկատ ի չսՀռնել գա յն ։ Այո պա լմաննե Անդլիան եւ Ամերիկան ալ նոյն բանր պիաի րնէին ,
3* ^է՚Ր^՚Լո/Լ իրա"եան , կբ րուն մէէ, եթէ գրամատիբութիւնբ
յաէողի Թրւր–
կարեն Թուրքիս յ եւ իրանի Հագոբգակցութիւնբ : ՚Հ քքիան իրեն դաշնակից կ՚ըսէ :
դարձնել , մեր արեւելեան
4. Թուրքեւի րանեան սաՀմանագլուիյբ Հ ասնե-ֆ ՚՜քւՈղաքա էլան ութ իւնբ պիաի կրէ էախէախիչ *Անզլիո յ երեսվւ . ՚ ժողովին մէէ Պ* իտբն Հար–
ու ա–
լովգ ձեռք կ՚անցբԳւեն Մուսուլի քաբիւղբ։ » ցուղ վարչապետին թէ այս Հարցի մասին յ ա ր ա–
՜ մ օթ ա լի պարտութիւն մր է; Թուրքիան կորսնցնել
•բերութիւե ուհիին ՝է՝ սւնւստ ա յ ի Հետ՛. Վաբչապետբ
5. \*րանի մԷԷ ղէպի Հարաւ յառաէանալովտ կբ սլիաի նշանտկէկւ կորսնցնել ԷԼրեւելքբ ու կորսոն–
Հաստատական պատասխան տուաւ : Թերթերբ կբ
Հասնին Պարսի՛/ * Հ^ջնե լ մ ։են ա ւ ան գ մեր Հ ե ղին ա կո ւթ ի ւն բ իսլամ <եո–
ղ րեն թէ Անգլիո յ եւ ՝ք*անատա յի Հ եռաս ձայն՛ի Հա–
6. 5 ի ր ե լ ո վ Պաս բայ ի ծոցին , աէր կբ գառնան V ղՈվւււրէլնեֆուն մԷԷ» : «Թտյմ էնա Թայա» կբ յի–
ղորղ տկցոլթ ի ւնն երբ մ իմ իա յն կառավարութեան
արաբական թերակղղիի Հ ա ր ո ւս ա նաւթաՀո-րե– շեւթւէ իր ր❁թերնողներուն թէ– Ակաչկո յի ա րւ խօս1–
վե րասլաՀուեցան , լման երկու օր։
• բուն : էք լ Հնգկական ովկիանոս իէնելով Հ կր ՛ՀՀ ի" վւեր^ խմլ֊սպ իա կտնին մէէ ալ կր /կրկնուէին :
բապեաեն Հնգկասաանի ճամբան ե ր ո ւնֆ : » երկրորդ յօգուածր - նոյն Հեղինակէն ՝, Հրա^ Մինչ այս ւէինչ այն, շռնդալից զրոյցԱեր,ը ի–
Ղ՛ալով ՛նեղուցներուն յ Խ ՚ Մ ի ո ւթ ե ան. նպաաա– տարակուած է 1921 Մ արտ 6ին՝ «Հայասաան ես րար կր Հրմշտկեն։ Այսպէս*, կ՚ըսո՜ւի թէ վաան^–
նԼՀս է • ^I՛Լ1ո աձայն թուրք իյմբագրին * —1– ԹոՆրքիա յաււաջիկայ խոյւճրդաժալովին» խորա դուած է փանատայի արտաքին նախարարին անմի–
1 . Ո չնչացնել քհուրքիո յ անկա իքութիլնր եւ գրով ։ Ս –լաՀկ" յ դիտել կուաա յ թէ խոբՀ բգաէեողո– էական օդնականնեբէն մէկբ , թէ ծանր կասկածի
գո յ ո ւթ ի ւն բ , 2. Տ իրանալ Եգէական ծովոՀՏւ • ՚ վը անկիւնադաբձ֊ մբ պիտի բԱայ պատմութեան աակ են շւսա մբ պաշտօնատարներ եւն * :
3. Ցո ւնա ս ա ան բ Թուրքիո յ վիճակին Հ ասցնե լ * Համ ար ո լ յետո յ Աո չ 1լ րնէ ()• ս ւ.ս ի ո յ , Հա յաս տան ի Ն ա ՚սաա՚աԱա՚դաւ՚թխ Օը
4. Կաբել Կիպրոս - \յրկոաասան - կրեաէ գի&ր * եւ Ազրպէյճանի քՕ ո րՀուրդնեբուն ո րպէ սղի Հ ամ ե–
5. Տիրանալ Մ իէեբ կբ ա կան ի եւ Աղրիականի * րաշխոկթեան ու զոՀարերումի ոգի ցոյղ տան բա
6. Սպառնալիքի տակ սլաՀել ՍՈԼէգր եւ Եգիպտո նակցութեանց բնթացքին : քյնդրոյ առարկայ այս Ֆրանսայի\սպադայ սաՀմանադրութեան չորս
Հիմնական կէտերբ
սը . 7. Կարմիր ծով իէնել : երրեակ բն կերվա ր ա կան Հ ան ր ա պետ ո ւթ ի ւնն ե ր ր Ա աՀմ անագրութեէսն քուէարկուեցան ֊առէի • օր ,
Հաւասիկ այդ
Մէկ իւօսքով , կատարեալ մղձաւանէ մբ ոչ սլա բա աւո ր են ներ շնչուիլ Լէնինի ս կղբո ւն քն ե ր էն
բոլոր
որոնց Համ աձա յն երկրի մ բ աշխատա ւո ր ո ւթիւն բ հանձնաժ՛ողովին կողմէ ; ^Տէ*
միա յն Թուրքիս յ , ա յլեւ Մ իէէ" Արռէ֊ելքի պէտք է ստորադասէ իբ՛ սեվւական շաՀ երր յանուն յօդուածները*֊–^
երկիրներուն, ինչպէս եւ Անգլիոյ Համար։ Համ աշխարՀա յին աշխաաաւո ր ո ւթեան շաՀ երուն : 1 . Ֆրանսա անբաժանելի ՜ ժողուԼրդավար . եւ
Ուրեմն մի ղարմ անաք որ բրիտանական մ ա֊ Այդ քաղաքական ութ իւնբ կբ պաՀանէէ երբեմն ղո֊ լ/նկերային –Հանրապետութիւն մըն ՜է , •—- 2. Ազգ •
մուլը ոչ միայն բարեացակամ իւօսք մր չարտասա Հել աղգային շաՀը։ <%Եթէ Անգարայի քաղքենի ՎեՀապետութիւնբ կբ պատկանի ֆրանսացի ժողո
ներ Հա յ կա կան պաՀանէներ ու մ ասին , ա յլեւ կր աղգայնամոլ կառավար ութ՛ի ւնր* չի կրնար կամ վուրդ ին I; ւ կը գործադրուիլ Համա ձսքյնՊւասՀման ւււ -
ծաղրէ , տեսակ մբ աշիւարՀակալութիւն կբ Հա չոլղեր լ ք ե լ իր ազգայնականդ ոգին, բնկերվւսրա– գրութեան • 3. Մ ԷՀազգայէն օրէնքէ յարգում ր
մարի ղանոնք - ինչպէս պիաի իմ անաք յա՛բակից
կան Հան րապետութեանց պարտքն է մոռնալ ի– պարտաւորութէւն մրն է ֆրանսաւյէ աղղէն ել ա՛
թղթակցոլթենէն ։ րեհւցր եւ ի Հարկին զոՀել յանուն Համ աշխ աքէ Հա նոր նևրկայացուցէչներոլս Համար՝. Փոէյաղարձու–
Վառօդի Հոտն ալ պակաս չէ թուրք մամուլին յք՛ն յեղափոխութեան իրենց սեփական Հողեբբ թեան պայմանով,3)ր4&ւնսան պաարասա է Հաւանե
մէէգ յա ս Հարցերուն առթիւ։ եւ նոյն.իսկ ժողովուրդէն մաս մը ։ ՈրովՀետեւ , լու վեՀասլեաութեան էրաւոլնքնեբոլ. սաՀւՒանա–
Օրինակ, կոչուած թերթ մր կ՝՛ազդա եթէ կը Հաւատանք Աշխաաաւո բներ ո լ յեղափո փակման Հ եթէ անՀրաժեշա Համարուէ էյ ա ղա գո լ ֊
րարէ Ղ՝եկտ . 31/՛ ի՛մբագրականով . խութեան ապագայ յաղթանակին , պէտք է նկատի թեակ կաղմակերպութեպն եւ պա չաս/անո լ թ Լ ան ր
« ... Եթէ բան մը սլար տագր ու ի , թուրք ունենանք որ ամէն զոՀ սղութիւն ժամանակաւոր Համար - 4. Ֆ(""նսառէ մողովոլրգբ էր գ&րէչ–
աղգբ կա՛մ ամբողէովփն կբ մեռնի , կա՛մ իր ամ– է եւ Համ ա շէստ բՀային յե ղավա խութենէն վերէ ա՛ էյանութէւնը է դորքէ կը գնէ էր ներկայացուցէք–
բողէ գոյութեամբ կ՛ապրի : Մենք մեռած չենք* » • մէն ինչ պիտի որբագրուի »: . ,՝ • ներուն մէքէւցաւսլոփ կ՝ընտրէ րնգՀանուր , Հտսւա*
քծ՝ող մեղի նորէն ոտքի չՀանեն եւ կրկնել չտան , (Մնացեալը յաջորդով) ԺԻՐԱ8Ր
է ՜ յ Կսպիւէր» ՚
Գեռ է՚–ւ՝չ չանթեր ... Շ՚ Fonds A.R.A.M
- ք 0Ո(1<5 1925 - ԱՎԽիկա կը պ ս ւ Ա Դ^՚՚Դ^ԻԽ
8, Շ. .Տ 376.286
՝$անատա յի գաՀ լիճ բ արտակարգ նիստ մը
ա,։ 008. 15-70 - 0– Օ ք– է ՚ * ո տ 1678-63 ան–
գումարեց երէկ , քննելու Համար կասկածելի
ԻւԼժՆԵԳԻՈյ–– Տ1>– ՚ . –ա 40°՛ 3""՛" • ^00 ֆր^փ ձերոլ. ի՚նգիբբ ։ ԱնՀամբեր կը սպա սուի կառավա
750 6աւքս
յ6Ա01 21 ք&ոս 1946 Հինգշաբթի 21 Փհաբուար րական յա յտարա բո ւթեան մբ, որովՀետեւ չրէած
զարմանազան ԳՐոյցԱեբբ կը վնասեն դ ի լան ագի-
ս. ա կա՛հ յարաբերութեանց X
ԺԸ– ՏԱՐԻ - 18» ^ Ո– 4541-Նոր շ ր ջ ս * ^ 270 Խմբագիր՝ Շ • տ ^ Ա ՝ 1» Մ • ՆաՀ անգներոլ արտաքին նախարար բ էրա^
գրական ասուլիսի մբ մէէ յայտարարեց թէ որքան
դիաէ իսք , Հիւլէ ռումբին շինութեան արՀ եսւոա–
ՆԱՄԱԿՆԵՐ ԼՈՆՏՈՆկՆ գիտական գաղտնիքը բացարձակապէս կը մնայ Մ *
ՄԵՐ ԽՕՍ-ԲԸ ՆաՀանդներուն ձեռքբ, նոյնիսկ Անգլիան եւ վա
նատան չեն գիտեր ։Այս առթիւ աւելցուց թէ որեւէ
ԹՐԲԱԿԱՆ ՎԱՅՆԱՍՈՒՆԸ Հ Ի Ն ԵԻ Ն Ո Ր Պ Ա Տ ա Ո Ւ Թ Ի Ի Ն Ն Ե Ր խօսակցութիւն ունեցած չէ Ջրրչիէի Հետ , ՝/* սւ ն ա
տ ՛ս յ ի մէէ երեւան Հ ան ո լած լրտեսութեան մասին։
Կրակ ու բոց կար ահ՜ է թուրք մամուլը , ամիս՛ 4ԱՅԿ. ՊԱՀԱՆՋՆԵՐՈՒ ՄԱՍԻՆ Լոնտոնի թերթերբ կբ գրեն թէ վերէերս խոր՛
"երէ ի վեր՛՛ «՚//* մեռնինք , չենք ա ար : Ոչ իսկ մէկ ՝^ա–
Հբդաւոր օդանաւեր երեւցած են Հիւսիսային
Արէի
նատայի սառնապատ շբէաններուն մէէՏ Մեծ
թիզ Հող՝» Ոաշ Ձ.Ո<յ 7ւ<3շ անունով շաբաթաթերթ մբ կր լճին մօտ, ուր կբ գտնուին *ք՝անատայի իւրանիօմի
Եւ էլամարտբ անրնգՀ աւո կը շաբունակուի , Հբատարակուի այստեղ , փափկասուն տիկիններու պաՀեստներբ (Հիւլէ-ռումրին գլխաւոր նիւթբ) :
Անգարաց ի եւ Մ ոսկուայի մ իէեւ ։ Երկուքն ալ քաղաքական գա ս ա իա ր ա կո ւթ ե ան Համ ար ։ խառ Մ ասնադէտնեբու կա բծի քով , ա յս խո րՀրդաւոր օ>–
ուժգնօրէն լարած՝ անթելն ու մ ամ ուլր , կուաան նուածքով պա Հ պան ո ղա կան ու գրեթէ Հակա թո ր ֊ գանաւեր բ կրնան եկած Րէէաէ միայն Սիպեր իա յէն յ
կ՚առնեն գ սպասելով ճակատագրական ժամուն հ Հրգա յին ա յս Հանգէս բ , որ բա ց ա ս ա կան գէՐՔ ՝ք*անատայի այգ րնդարձակ , անբնակ Լրէանը , որ
Պիաի Հասնի0 այգ օրը : Ե^բբ եւ ի^նչպէս • բռնած է մեր ղատին Հանգէպ ինչպէս բոլոր իր կբ պարունակէ լիճեր եւ լայն դետեր , մեծ յարմա
Կատարեալ ղաղան իք , որուն ի զուր թափանցել կր պաշտօնակիցներ ր , իր անցեալ շաբթոլան թի՚֊ի" րութիւնն եր կ ներկայացնէ ցամաք իէնելու Հա–
վարձեն Հասարակ մաՀկանացուներր : մէէ կբ Հրատարակէր բնգարձակ յօղուած մբ , չա մար ։ *ք^անատացի օդաչուներ Հոն գտած են օդա–
Դժբախտաբար Զոէեբը իրենք ալ չեն ղիաեր պացուցանելու Համարի թէ Ռուսիոյ Հալային սլա– նաւային կազմածներ , վառելանիւթ ել ուտելիք։
թ է ի ՚նչպէս պիաի լուծեն աՀաւ որ , ա րի ւն աղ ան գ ՀանէԳւեբ Թուրքիա յէն , անտեղի են ու անարգար ։ Կառա վար ութ իւնբ քննութիւն բացաւ , ստուգելու
Հանգոյցր ։ Սֆծանօթ յօգուածագիրբ նախ դիտել կուտայ Համար այս էոլ֊րերբ։
Վկայ՝ Միացեալ ՛Ազգ ե բու րնղՀ » ժողովր , ուր ՈՐ Խ • Միութեան այսօրուան քաղաքականոլթիւեբ Մի*֊ս կոդմէ քանատական թերթ մբ կը գրէ թէ
ուժգնօրէն ճակաաեցան երկու մ րցակիցն ե ր ր , Թուբքիո յ Հանդէպ , կրնա յ մ իա յն բացատրուիլ 25 ռուս գործակալներ փորձած են իւր ան ի օմ գնել
Մ եծն ք՚րիաանիա եւ . Մ իութիւնր , Տ ո ւն ա ս տ ա– տարի աո ա էս ւան ռ ուս ական քաղաքականութեամբ սեւ շուկայով ։ Իբրեւ թէ անոնք 100.000 սթերլին
նի , Հ ո լանա ա կան Հնդկաստանի ել Սուր իա - Լի՜ ո լ կր թելադրէ ա չքէ անցընել այդ օրերու բոլշե– առաէարկած են Թորոնթոյի մէէ, իւրանիօմի ճար
բանանի իւնղիրներուն առթիւ ։ Ել է^ոԴովր փակ– ւիկեան մ ամ ուլը ներկա յ կացութեան վյրա յ լո յս տարագործութեան Հ ետ կապուած անձեբու :
ուեցալ մռայլ մթնոլորաի մբ մէէ։ Սպասելով լա՛ սփռելու Համար։ Տետոյ , վաբպետօրէն մէէբե– Մոսկուայի թերթերը, որոնք մինչեւ Հիմա
ւագոյն օրերու , մինչեւ Սեպտեմբեր։ բումներ կր կատարէ ա յն թր քան պա ոտ յօդուածա– լուռ կբ մնային, Փետրուար \Չին առա էին լուրր
Մագթենք ոՐ ալ~ելի ծանր անակնկալներ չպա– չարքէն ղո ր մող * գործավարներու պաշտօնական Հրատարակեցին այս լրտեսական դործունէու–
ւհաՀ ին , մին չեւ ա յգ օրը ։ օրկանբ 1 Ազդութեանց Կեանքը Հրատարակած թեան մասին , առանց հ/ * Մ ի ո ւթեան անուն բ տա**
Բառնալով թուրք մամուլին , ուշագրաւ է որ էր 1 920/՛^՛ ւ ՝ք՝Իձ հ֊Լ\ մնա յ մ արդիկ Աւե տ ա բ անն այ լու։ Այդ ԼՈ1~ՐԱ /111 ՝է՝անա՝տայի վարչապետին ա–
ան ոչ միայն՛ կբ շօշափէ բուն Թուրքիս յ վերաբեր վ կա յութեան կանչեն՝ Թուբքիո յ Հողային ամրող՜ ռաէին յա յա արար ո ւթիւնն էր եւ ապուեցաւ վեր–
ե՛ալ խնդիրնեբբ , այլեւ կր վարձէ ղրգ*լել Հարե– էութիւնր պաՀ պան ելո ւ ել մեր անառարկելի ի րա– էին էէերուն վրայ, «՚^ . Մ * ՝^իսկի յայտարարու
ւան ժ ո ղո վո լր ղն ե ր բ եւ ասպարէզ քաշել Խ • Մ իու– ք I 11 "I - ւ ––ւ ֊ Թայլք թիւնը՝^ խորագրով ։ Միեւնոյն ատեն կարմիր բա
թեան մ ր ց ա կի ց ուժերը : Ա՝ ասնաւո րապէս Մեձն ֊..ւնքներբ էուրր ձգելու Համար։ ինչ որ նակին օրկանբ, «կարմիր Աստղ» , խմ բագրակա
Րրէաանէան ել Մ * ՆաՀանւէները : էնա (՚)՚այ Աճի խմ բագի բ բ կբ կա րգա յ ա յԱօր , մ ենք նով մբ կ ազդարարէր սպաներուն ուշադրութիւն
Այսպէս , հ՜անօթ Հ ր ալս ա րա կագէ ր մբ ^ Ապէ՜ կարգաց եր ենք անշուշտ քսանբՀինղ տարի առաէ* բնել , <Հօտար տարրերու թափանցումին գէմ» :
ա էն Տաւ/էր, կը ճգնէ Համոգեէ թէ՝ քհոլսերբ մէն֊ այնպէս որ նորութիւններ չկան իր յայտնութիւն–՜ Աղգա րա բութիւն բ կ՚լՀ"էբ թէ սպաներբ պէտք է
չեւ ԱչԷքսանարԷթ սլէաէ ԷՀնեն , եթէ գրաւ^ենկար– նե բուն մէէ։ Կբ թարգմանեմ իր մէէբերումներր , ա չա լուրէ րլլան , որ պ է սղի «չր ա ե ս ն եր , վնասարար
՚ ււր : V/աէ՛՝ յառաջաբան մը* մամուլին ոգին պարղելու Համար ։ ներ եւ ժ ո ղո վո լր գ ի ուրիշ թշնամիներ Լ\սաԲԴ,էս
— « Հայերը կ՛ուզեն վերակենդանացնել ի ծնէ Առաէի յօդուածը լոյս տեսած է , կբ գրէ բանակին մ է է$> ։
մեռեալ Սհվռի քուրջի կաորր եւ կովկասհան սահ «թ֊այմ էնա Թայա» , 1920 Գե կա եմ բեր 8էն : Հե– ՝ք– ան ւսա ա յի Տառաէգիմ ական բան ո ւո ր ա կան
մանին վրայ՝ Կարսր , Արտահանը եւ. Արդուինը Գանակը , Ա * Ակաչկոյ , անգամ Արեւելեան (իոդո– ա յ՚սինքն ն\ս խկին Համայնավար կո ւս ա կց ո ւ թ^&է\լ։.^
կ;յել Հայաստանին : վուրղներու իսորՀուրդին , նաիւ ցաւ կբ յայտնՀ որ .՛՛վարիլը յայտարարութիւն մր Հ բաաա բա կերէւի , կր
Ռուսհբը խարիսխներ ապահովելով "Նեղուց Ս իլչի Թուր քիո յ Հետ դիւանագիսէական յ ւ՛,ր ար ե - ղ սւ ա ււ սլ ա Ա՛ո Է ք$ * Մ իութեան դէմ բացուած թշԳւա–
ներուն մէջ , կ՛ուզեն մահիկին եւ ասաղին տեղ րութեանց Հաստատումը կբ յապաղի ու յետո ք մական լ^սյքարր եւ կը Հերքէ այն լուրր թէ ի՛
մոլրս-մանզաղը դնել մզկիթներու եւ մինարէնհ– գիտել կուաա յ թէ խո րՀ ր դա յին քհո ւս ա ս տ ան ի գէմ րենց կուսակցութեան անղ ամ՛ն եր էն մ է կն ալ ձեր
րու վ բ ա յ ։ (ճէւմՀուրէէթ, 29 Դեկա. 1945)։ ուղղուած պա յ քարին մ՛էէ Թուրքիա կրնայ աՀա– բակալուած է:
Այն ո լՀ ետ եւ շղթան կբ քակուի • ՚ գին ղեր կատարել շսորՀ իւ ա յն Հ եղինա կութեան Հակաո ակ ա յս յա յտարարութեան , քանատա**
« Ռուսերր աիրելով .կարսի ւ բա ր ձ բ ա լան դաք– ղո ր կբ վայելէ իսլամ աշխաբՀին^ ու մանաւանդ կան շատ մբ թերթեր կբ պաՀ անէեն., նո րէն արգի
կին , ոչ միայն կոարած կ1րԼԼլս^ք մեր ողնայար բ , Թ ո ւր քե ս տ ան ի եւ Կ ով կաս ի մ աՀմ ետ ական ժողո լել Համ այնավար կուսակցութիւնը , մէէն լդլա՛լով
այլեւ ճամբայ կր բանան իրենց, Հետեւեալ ուո– վուրդներուն մէէ։ Ինչ կբ վերաբերի Աղրպէ յետ Հ<Տ առա էգ իմ ական» կոչուած Մ իութիւնր :
ււ ււ ւ թէլննե րոց « նին , ա յս վերէինբ մ եր կողմ բ առնելու Համ ար Մ ոսկուա յի ամ երիկեան նախորդ գեսպանբ ,
1. Ղ՝էպի Ալէքսսյնաբէթ (իսքէնաէրուն) իջնե ւ՛ ան ո ւ ած է լաւագոյն բանաձեւբ ղո ր պէտֆ է օգ– Պ\ Յէյփէգ յայտարարեց թէ էք* Միութիւնդ կտ
լով կբ Հ ասն ին Մ իէերկրական ծով ։ տաղործել Թ ոլ֊րքիան բռլշեւիկներուն Հ ետ է ։ տա իելապէս իրաւունք ոյւնի վւնտռել գտնելու Հ իւ–
^ ԸնգՀ ան րապէս Թուբքիո յ աղգեցութ իլնբ լէական ռումբին գաղտնիքբ եւ ապաՀովաբար *ղի–
2. Ս ուր իա յէն ել Պաղեսա ինէն անցնելով., կբ իսլամ երկիրներու՛ն
բանան Աուէղի ճամբան ւ վբայ այնքան մեծ է որ , մեն՛ք ւոի յաէողի շիԱել զայն , երկու տարի չանցած :
Աարպաաականի չենք կրնար նկատ ի չսՀռնել գա յն ։ Այո պա լմաննե Անդլիան եւ Ամերիկան ալ նոյն բանր պիաի րնէին ,
3* ^է՚Ր^՚Լո/Լ իրա"եան , կբ րուն մէէ, եթէ գրամատիբութիւնբ
յաէողի Թրւր–
կարեն Թուրքիս յ եւ իրանի Հագոբգակցութիւնբ : ՚Հ քքիան իրեն դաշնակից կ՚ըսէ :
դարձնել , մեր արեւելեան
4. Թուրքեւի րանեան սաՀմանագլուիյբ Հ ասնե-ֆ ՚՜քւՈղաքա էլան ութ իւնբ պիաի կրէ էախէախիչ *Անզլիո յ երեսվւ . ՚ ժողովին մէէ Պ* իտբն Հար–
ու ա–
լովգ ձեռք կ՚անցբԳւեն Մուսուլի քաբիւղբ։ » ցուղ վարչապետին թէ այս Հարցի մասին յ ա ր ա–
՜ մ օթ ա լի պարտութիւն մր է; Թուրքիան կորսնցնել
•բերութիւե ուհիին ՝է՝ սւնւստ ա յ ի Հետ՛. Վաբչապետբ
5. \*րանի մԷԷ ղէպի Հարաւ յառաէանալովտ կբ սլիաի նշանտկէկւ կորսնցնել ԷԼրեւելքբ ու կորսոն–
Հաստատական պատասխան տուաւ : Թերթերբ կբ
Հասնին Պարսի՛/ * Հ^ջնե լ մ ։են ա ւ ան գ մեր Հ ե ղին ա կո ւթ ի ւն բ իսլամ <եո–
ղ րեն թէ Անգլիո յ եւ ՝ք*անատա յի Հ եռաս ձայն՛ի Հա–
6. 5 ի ր ե լ ո վ Պաս բայ ի ծոցին , աէր կբ գառնան V ղՈվւււրէլնեֆուն մԷԷ» : «Թտյմ էնա Թայա» կբ յի–
ղորղ տկցոլթ ի ւնն երբ մ իմ իա յն կառավարութեան
արաբական թերակղղիի Հ ա ր ո ւս ա նաւթաՀո-րե– շեւթւէ իր ր❁թերնողներուն թէ– Ակաչկո յի ա րւ խօս1–
վե րասլաՀուեցան , լման երկու օր։
• բուն : էք լ Հնգկական ովկիանոս իէնելով Հ կր ՛ՀՀ ի" վւեր^ խմլ֊սպ իա կտնին մէէ ալ կր /կրկնուէին :
բապեաեն Հնգկասաանի ճամբան ե ր ո ւնֆ : » երկրորդ յօգուածր - նոյն Հեղինակէն ՝, Հրա^ Մինչ այս ւէինչ այն, շռնդալից զրոյցԱեր,ը ի–
Ղ՛ալով ՛նեղուցներուն յ Խ ՚ Մ ի ո ւթ ե ան. նպաաա– տարակուած է 1921 Մ արտ 6ին՝ «Հայասաան ես րար կր Հրմշտկեն։ Այսպէս*, կ՚ըսո՜ւի թէ վաան^–
նԼՀս է • ^I՛Լ1ո աձայն թուրք իյմբագրին * —1– ԹոՆրքիա յաււաջիկայ խոյւճրդաժալովին» խորա դուած է փանատայի արտաքին նախարարին անմի–
1 . Ո չնչացնել քհուրքիո յ անկա իքութիլնր եւ գրով ։ Ս –լաՀկ" յ դիտել կուաա յ թէ խոբՀ բգաէեողո– էական օդնականնեբէն մէկբ , թէ ծանր կասկածի
գո յ ո ւթ ի ւն բ , 2. Տ իրանալ Եգէական ծովոՀՏւ • ՚ վը անկիւնադաբձ֊ մբ պիտի բԱայ պատմութեան աակ են շւսա մբ պաշտօնատարներ եւն * :
3. Ցո ւնա ս ա ան բ Թուրքիո յ վիճակին Հ ասցնե լ * Համ ար ո լ յետո յ Աո չ 1լ րնէ ()• ս ւ.ս ի ո յ , Հա յաս տան ի Ն ա ՚սաա՚աԱա՚դաւ՚թխ Օը
4. Կաբել Կիպրոս - \յրկոաասան - կրեաէ գի&ր * եւ Ազրպէյճանի քՕ ո րՀուրդնեբուն ո րպէ սղի Հ ամ ե–
5. Տիրանալ Մ իէեբ կբ ա կան ի եւ Աղրիականի * րաշխոկթեան ու զոՀարերումի ոգի ցոյղ տան բա
6. Սպառնալիքի տակ սլաՀել ՍՈԼէգր եւ Եգիպտո նակցութեանց բնթացքին : քյնդրոյ առարկայ այս Ֆրանսայի\սպադայ սաՀմանադրութեան չորս
Հիմնական կէտերբ
սը . 7. Կարմիր ծով իէնել : երրեակ բն կերվա ր ա կան Հ ան ր ա պետ ո ւթ ի ւնն ե ր ր Ա աՀմ անագրութեէսն քուէարկուեցան ֊առէի • օր ,
Հաւասիկ այդ
Մէկ իւօսքով , կատարեալ մղձաւանէ մբ ոչ սլա բա աւո ր են ներ շնչուիլ Լէնինի ս կղբո ւն քն ե ր էն
բոլոր
որոնց Համ աձա յն երկրի մ բ աշխատա ւո ր ո ւթիւն բ հանձնաժ՛ողովին կողմէ ; ^Տէ*
միա յն Թուրքիս յ , ա յլեւ Մ իէէ" Արռէ֊ելքի պէտք է ստորադասէ իբ՛ սեվւական շաՀ երր յանուն յօդուածները*֊–^
երկիրներուն, ինչպէս եւ Անգլիոյ Համար։ Համ աշխարՀա յին աշխաաաւո ր ո ւթեան շաՀ երուն : 1 . Ֆրանսա անբաժանելի ՜ ժողուԼրդավար . եւ
Ուրեմն մի ղարմ անաք որ բրիտանական մ ա֊ Այդ քաղաքական ութ իւնբ կբ պաՀանէէ երբեմն ղո֊ լ/նկերային –Հանրապետութիւն մըն ՜է , •—- 2. Ազգ •
մուլը ոչ միայն բարեացակամ իւօսք մր չարտասա Հել աղգային շաՀը։ <%Եթէ Անգարայի քաղքենի ՎեՀապետութիւնբ կբ պատկանի ֆրանսացի ժողո
ներ Հա յ կա կան պաՀանէներ ու մ ասին , ա յլեւ կր աղգայնամոլ կառավար ութ՛ի ւնր* չի կրնար կամ վուրդ ին I; ւ կը գործադրուիլ Համա ձսքյնՊւասՀման ւււ -
ծաղրէ , տեսակ մբ աշիւարՀակալութիւն կբ Հա չոլղեր լ ք ե լ իր ազգայնականդ ոգին, բնկերվւսրա– գրութեան • 3. Մ ԷՀազգայէն օրէնքէ յարգում ր
մարի ղանոնք - ինչպէս պիաի իմ անաք յա՛բակից
կան Հան րապետութեանց պարտքն է մոռնալ ի– պարտաւորութէւն մրն է ֆրանսաւյէ աղղէն ել ա՛
թղթակցոլթենէն ։ րեհւցր եւ ի Հարկին զոՀել յանուն Համ աշխ աքէ Հա նոր նևրկայացուցէչներոլս Համար՝. Փոէյաղարձու–
Վառօդի Հոտն ալ պակաս չէ թուրք մամուլին յք՛ն յեղափոխութեան իրենց սեփական Հողեբբ թեան պայմանով,3)ր4&ւնսան պաարասա է Հաւանե
մէէգ յա ս Հարցերուն առթիւ։ եւ նոյն.իսկ ժողովուրդէն մաս մը ։ ՈրովՀետեւ , լու վեՀասլեաութեան էրաւոլնքնեբոլ. սաՀւՒանա–
Օրինակ, կոչուած թերթ մր կ՝՛ազդա եթէ կը Հաւատանք Աշխաաաւո բներ ո լ յեղափո փակման Հ եթէ անՀրաժեշա Համարուէ էյ ա ղա գո լ ֊
րարէ Ղ՝եկտ . 31/՛ ի՛մբագրականով . խութեան ապագայ յաղթանակին , պէտք է նկատի թեակ կաղմակերպութեպն եւ պա չաս/անո լ թ Լ ան ր
« ... Եթէ բան մը սլար տագր ու ի , թուրք ունենանք որ ամէն զոՀ սղութիւն ժամանակաւոր Համար - 4. Ֆ(""նսառէ մողովոլրգբ էր գ&րէչ–
աղգբ կա՛մ ամբողէովփն կբ մեռնի , կա՛մ իր ամ– է եւ Համ ա շէստ բՀային յե ղավա խութենէն վերէ ա՛ էյանութէւնը է դորքէ կը գնէ էր ներկայացուցէք–
բողէ գոյութեամբ կ՛ապրի : Մենք մեռած չենք* » • մէն ինչ պիտի որբագրուի »: . ,՝ • ներուն մէքէւցաւսլոփ կ՝ընտրէ րնգՀանուր , Հտսւա*
քծ՝ող մեղի նորէն ոտքի չՀանեն եւ կրկնել չտան , (Մնացեալը յաջորդով) ԺԻՐԱ8Ր
է ՜ յ Կսպիւէր» ՚
Գեռ է՚–ւ՝չ չանթեր ... Շ՚ Fonds A.R.A.M