Page 99 - ARM_19-1945_04
P. 99
տաա ՏԸՀՈԼԻՇԽԱՆՈԻԹԵԱն ԳԼՕհԻ
1 1 / է ւ ւ / " . . \*>1 ձ 876.2ՏՏ 16Տի դ ե մ ա իւհով
՚ԱՄօօէօա-Բ-օբո-էատ : Տ € 9 . \ « Տ Տ ^ Լ ա , Հ,
17, &Ո- 1 ) ա ս ա - ՐՃ-է-Տ ( 1 3 ° )
Ւսչպէս երէ ել կր գրէինք նախատես ո ւթե ամ բ
1-1 է Շ08. 15-70 - Շ. Շ. Բ. ք ո ա 1678-63
մր) ԱաՀմանագիբ Ժողովյւ երկուշաբթի օր դարձ
՚ Ա Ժ ՚ Ն Ե Գ Ի ն . ֊ Տար. 750, 6սւս"ս. 400, Յ-ս՚ս. 200 ֆրանք եալ Տբ ^"եէ յանձնեց կառավարութիւն կազմելու
պաշտօնը) 163^ գէմ 400 ձայնով (Համայնավար
ւմօ-ատա 21 Ւ1է^6ահ*տ 1945Ջ–Ր–քշարշյ–ի 2 1 " ս ո յ - մ ր . ները դէմ քուէարկած էին^ ։ ք*այց , դարձեալ ,
ի՝ չսլէս կը գբէիսք * կառավարութեան ՂԼօսէ՚ԼՀ
հյմոագիր՛ Շ– ՄԻՍԱ*ԷԱՆ ԳԻ՛Ս՛ 3 Ֆթ– կ^սչելով Տր ^ ո Լ ( լ դժուար է ըսել թէ լուծուած է
տագնապը։
# Է . Տ Ա Ր Ի - 17° ձւա-տ Տ 4463-Նոր շրջան թ ի ւ 192 Արդարեւ ) քուէա բկութիւն ր Հազիւ
վերջացած) երես վ;ռ խաննե ր ը իրարու կր Հար -
ցսէին թէ նա խա րա րական պաշտօնները Բաձ ՜
ՀԱՅԵՐԷՆ ԼԵԶՈԻԻ ՀԱՐՑԵՐ Պաակէս1րսՐւ Ա$բպատակաԱի խուած ժամ անակ պիտի չծագի՞ դարձեալ տագ -
նւսպը :
ը՝քրոստութիւ1գ Երկուշաբթի ) կէսօրէ ետքբ % որոշեալ ժամէն
(Ր– եւ վերջին մաս) քիէ մը ուշ ) բացուեցաւ ԱաՀմանադիր Ժոդովբ :
/» « Պ ո ւ լկա բ ա Հ ա յ մ ամ ուլր չի գործեր Հա յսս– ք*ո լո ր երեսփոխանները ներկայ , կառավարական
Երէկ քանի մբ տողով արձագանգ տուինք ան" ամ պիոն բ պարապ։ Հրաւիրեա լնհրոլ յատկացուած
աանի ժողովուրդը ս ն ո ւ ց ա ն ե լ ո ւ իր Հ ր ա ա ա ր ա կ, ւ - ջատողական րմբոստութետն մր շարժումին որ չ՚սրքՐ լեցուած ։ *\յե բկա յ է Ա՝ իացեալ - ՛Լք աՀ անգ -
թիւններով) ոբպէսզի յաւակնէ ր առարկել լէ Է՝ ծագած է անցեալ (I ւբ բա թ պա բ ս կա կան Ատ բ պա - տրու ւլ. ե ս ոչ ւ.կր ) աջակող մեան՚եեր ուս ե. եւը :
միջոցին։ ա ա կան ի մէջ՛. Լոնտոնի զինուորական շրջանակնե– (իուս
հ ա ս կ ն ա լ ի ը լ լ ա լ Ո Ն Համար կր գիմէ այգ Անգլիոյ գեսպւ սնը՝ կեդրոնին ետեւ ։
Պ ո ւ.լ1լա ր ա Հ ա յ մ ամ ուլիս Հօար կր սնանի Հա յեբէն բուն ստացած տեղեկութեանց Համաձայն , Հեռա դեսպանը՝. ձախսւա կայ^մգմեանե նեարնոնւներ ետեւ
նուի բադո բծուած ^է՚շգ ուղղագրութեան ա ր*ո*ՀԼ–~ ֊ գրական աՎԷ ն Հ ա զոր զէակցութիւն խզուած է ՚ՕախագաՀը) Ֆէլիքս կուէն , ժողովբ կը բա–
գ ր ո ւթի ւնն ե ր "՛Լ ւ ծ՛– պո ւլկար ա Հ ա յ մո՛գո՚վո՚^րէէր քծ՚աւբիզի եւ Միա՛նայի մի9եւ , ԼԱ* ի ան ա կր գրտ - ո%*յ եւ կը կարդայ Տբ Կոէի նամակները) որոն Ք
:
պէտք չունի մարսուելու նոր ուղղութիւնովդ քււՀնի նուի քՒաւբիզէն 160 ք1՚էոմե.թբ Հարաւ ֊ արեւելք) ծ՚սնօթ են մեր բնթեբցողնեբուն ։ Անմիջապէս կբ
ո ր գեռ ԱրտասաՀմ ան ի մէջ կր գանուի ։ Ո՛ չ վայձը քՒալրիզի մէջ տեղի ունեցած են միթինկներ 1ւ ճա լկ Լ զ ան բանաձեւեր բ : ք+եմ կը բարձրանան կու -
Հայասաան մուաքի Համար անցագիբները պաս* ֊ ռեր խօսուած են քծ՚ԷՀրանի կեդբ . կառավարս ւ - ս ՛յ կց ո ւթե ան ց պետերր ։
րասա են) ՛՛չ ալ պոլլկարաՀայ մամուլր գիտէ /-/է թեան դէմ : Ա՝ արա գայի մէջ Հ բացան եւ գն գացիր I Նախ կբ խօսի Պօմէէ) որ վերջիս երկու ՝օր -
Պ ո ւլկա րիա յէն քանի՛ Հողի պիտի րնղունուին կամ բաշխած են ժողովուրդին ) զէնքեր բ բերուած հֆան ընթացքին մեծ ճիգ թափած էր Համերաշ ~
քանի՛ Հ՛ոգի վճռասլէ ս պատրաստ են նեբգաղթե - էին ռուսական բե ռն ա կ ա ռքեբ ո վ : Զի նեալ իւ ում - խա թեան եզք մր գտնելու Համար : Ա*°Ղ^1Ւ ա յ ս
լու ։ էՍօսքով երազէ յափշտակուիլ եւ տուն - տ ՛ղ բեր գրտէ ած են Ա՝ իանայի կա յա բանն ու քաղա - երիտասարդ երեսփոխանը ելը կրկնէ կամպէթթա–
քանդելով ճամրալ ելլել՝ երկու տարրեր րան՚՚ր քր ) կռիւին մ Էջ ս պ անն ո լած են եօթ բ պարսիկ յ.՛– քսօսՔԷՀ* ^.Վտանգներու շբջանբ անցաւ , այժմ կր
են : Եթէ "երգտղթ տեղի ունենա յ , եւ ցանկայի սլաշաօնեաներ : սկսի գժո Լար ո ւթե անց ԼԲջասԱ՝^ ։ ԱյսուՀ անդերձ
է որ չուշանա յ ան , Հա յա ա ա անի երաղուած Հ՛ո - իրանի պատերազմական նախարարը^ ՚ Զ°ր * է ււ սււոես է եւ կը , յուսա յ թէ ելարելի է գտնել Հա–
գիս վրա յ ոտք գնող ուշիմ Հա յր երկու շա բաթՀն Րիազի ) ել սպայակոյտին պետբ% Զ°Բ* . Արֆա , մերաշխութեան եզր մը :
^ԼՐ Լափէ ԴՈՑ Րսէ Հա յասէոանի ուղղագրութիւնն գիմ ած են ռուս ղինուո բա կան կցորդին , ոբ խոս - 8ե աո յ բեմ կր բա ր ձ բ ան ա յ Անտրէ Մա բ է %
ալ ^ քերականութիւնն ալ, արեւելեաՀայ րարրւ տ– տացած Է գիմ ում ր Հաղորդել իրանի ռուսական ս ր մ ատ ականն եր ո ւ ներկա յա ցուցիչը , որ կբ յ ա յ -
ոըն ալ) առանց կարօտ ելա. որ պուլկարտՀայ մ-ս– բանակի Հրամանատարութեան : (իուսե բ լք տօ՜ ւ,.արաբէ թէ վէճը պարզ է) բայց կան մարդիկ
մուլր ստանձնէ ինքնակոչ ղ երր ն ա խ ա պա տ ր ա ս - են սակա յն քՒաւբիզի իբ ան ե ան ուժերու Հ րա մա - ււրոնք կհուզեն բարդացնել : ՚/1ափսոսա յ , որ ջրս"
տա կան դասընթացք Հիմնելու ։ Պէտք չկա յ կար - նատաբին իւնգրանքր) օդանաւով սպայ մբ ղրկել ջ –լա^– է 1 Տ7Տի ԱաՀմանադրութիւնր % յարմար՝
ւոին ա լ ձեռնագրուելէ ա՚ւ աՓ ծիրանի պատմում –.՚–՚~ թԷՀբան) ոբ պէսզի կա զ ութ իւնբ սլաբղէ կեդրոնա ն է ան վէճերու կարգադրութեան : ք*այց , է^^է
նով ղղե ս տ աւո ր ո ւե լո ւ ծիծաղելի աճապարանքին կան կառավարութեան : Հարկ Հձլալ թափած կաթին վրայ՝% % ինչպէս էլ ըսէ
անձնատուր ԷՀԷԷաէՈԼ– • սՆգլիական Հին առած մբ։
Գ Լեզուի մր ռաո ա կ ա ն ուղղագրական Արպատիլի ) Աստտրայի , ք*1էՂաձէէ1՛ ՚իբաԱեան
կ ե ր ս ա ւ ա ծ ՜ ք ր նախանիւթի նմանող Հասարակ ա - սլաՀակազօրքե բ բ պա շա բ ո լած են : Ըմ բոստներր Այս անգամ բեմ կբ բարձրանայ Ժ* Տէ՚֊քլՕ)
տաղձ մր չէ՛ , որպէսզի ռլղողբ —- Համրակ կամ կբ ք ալեն գէպի Զի ս ՛ճա " * ո բ եր կ աթ ուղ իի Հ ան - Հ •սմա յնավաբներոլ ծավւեբուն մէջ) որ կր յայտա
վարպետ անոր իր մտատիպար առարկային ձե– գոյց մ բն է քՒաւբիզէն 280 քիէոմեթր դէպի Հա - րարէ թէ իժ տփուածը կաթ չէ , այէ քացախ ։ (\ւ կը
- րաւ արեւելք ) եւ վէ պի^՚Լաղւիին , որ կբ գտնուի պատմէ վէճր , որ ծագեցաւ Տր ^ոէէ եւ Համայնա–
ւր տայ։ Լեզուն՝ իր բառերով եւ ուղղադրութիւ 152 քիլոմեթր արեւմուտք։ էլաբնեաբուն միջեւ) ստեղծելով ներկայ տագնապբ ։
ԺողովՈլր-ա քՒԷՀրանէն Հիւսիս ~
նով՝ գարերու ընթացքին կբ կերտուի
է^ամբոբ դներ ո լ տուած ա եզէ։ ելութեանց Հա Հ՚Մեղի կբ մերժեն տալ իշխանութեան մեբ բաժ ի -
դ ի ն եւ մաաենադիրնեո-Ա– կողմէ։ ԱնՀատր զեր , ւ՛՚ ՚՛ , եւ լ իբրել պատճառաբանութիւն կուտան բա -
մէջ գամ շինելու պէս լեզու յօ մ աձա յն ) բմբո սաներ բ կբ բաղկանան կովկտսց ի–
չունի՝ գաբբնոցին ց ատ բութ իւն մը , որ 1լ ա բատաւս րէ Ձ)րանսաց ի ի
րինելու յ իր քմ ա յքին Համ եմ ատ : Եթէ ա յգ թէ ո - նեբէ ) Հայերէ եւ քիուսերէ (Մոնտ)յ քիուսեբբ
՚. ՚/՚ աբժ ՚ո՚՚՚ապսւտու ու թիւն ը^ բայց մենք կր մեը–
րագա քա յ են < ող եսա Հ աղ ած ղին ո լ որն եր են Պա ֊
(՛ին սաոյգ Րէէար , ամէն ազգի մէջ ամէն մ՛ատ ժենք նման բացատրութիւննեբ , որոնք կբ պզտիկ
նադիր իր ուրոյն լեզուն Հեղինակած պ ի ս։ ր րէէար յ քուի շրջանէն : ցնեն մեղ) կամ կբ վերածեն մեղ քաղաքացիներու ,
ճիշգ կամ սխալ , թէեւ առանց զայն կարենալ ժ՝ ո - Լոնտոնի մ էջ որոշ ^ զ ա յն ութ իւն ցոյց կ ու տան որոնք բԳւգունակ են կատարելու այսինչ գործր) եւ
ղովուրգին պարտագրելու : Լեզուն նման է ար - ՝ ա յս ղ էպքե ր ո ւն առթիւ ) յա յանելով որ ներքին ընդունակ չեն կատարելու ՛այնինչ գործր ։ Մենք
ո ւե ս տ ա գի տ ա կան Հոյակապ տաճարի մ բ՝ որուն բմ բո ստութիւն մբ չէ այս , այէ արտաքին Լռուսա– կբ մերժենք բսգուՀ՚իչ թէ կան երկու դասակարգի
քանդակներուն վ ր ա յ ամ էն սոր արուեստագէտ կան ) դրդումով կատարուած շարժում մ բ : Ֆրանսացիներ , ֆրանսացիներ որոնք մեռնիլ
զմատենագիրն կրնայ նոր նիշ մբ աւելցնել^ առանց դիտեն եւ ֆրանսացիներ որոնք իշխել գիտեն ։ Հա
սակա յն գա յն Հ իմ էն քանդելու իրաւունք կամ ուժ մայնավար մբ ի՞նչպէս չի կրնար արտաքին . նա
ունենալու , աեղբ ուրիշ յիշատակարան մբ դնել լար ) թէ ա ն ե լ ր եւ. լ ա բ ի ւ ր ի ն թ ո ս ը : Համոզուելու խարար ըլլալ , — եթէ Կապրիէլ Փէրի ողջ րԱաբ,
յաջողելու ՚լսորքբ սնուցանելով : \ք անօթ չէ՞ , մեր պէտք կա^ յ : ԱՀա՝ Հնչարան ութե ան չնաշիւաբՀ իկ ցանկա լի չէ՞բ տ յղ պաշտօնին ։ Ոչալ* պատեբազ -
մէ^) վփժումը լեզուական յեղաշրֆութեան երկու օրէնքին վրայ ձեւուած* Նա 1ՈՇ1 ՀքՈՇքշ) ձս մ ակա՞ն նախարարութեան ։ Պատերազմ ական նա–
փորձի՝ զոր կատարած են (ի ո ւ ս ին եան եւ Զերազ : ( ռ ա հ շ ) Տ6 ե6ո^6 (տշ հէԱտ;ո–Աէ) <Խո (յ&ոտ) \ձ աշէ. խարտ բութ իւնը վեր ասլաՀ ուած է միա յն Տիէ թէ Հ "
Ղ՝ • • Հայաստանի մէջ գտնուածին չափով ( Ուրեմն, կեոցէ՛ յ է վ ( * - ) : մի նմ ան գ իմ աղ րական ի՞ մը «• • տ
ԱրտասաՀմ անի անՀ ուն ե բ կին քնե բուն տակ ալ Լեցուի մ բ տէբերբ ո՛ չ վար չաձեւեբն են , ո՛ Հ Տիէթէլմ ոտքի կբ ցատկէ ) բարկութենէն կբ–
ծաղկող Հա յ մ ամ ուլ մ բ կա յ ) Ա ու բիա յէն մինչեւ ալ անՀատնեբբ % Լեզուի մբ կ ե ր ա ի չ ը ե ւ ա է բ ր Ժո–« րակի դո յն առած՛։ Տիւքրօ սա/լա յն կբ շարունակէ
Հար • Ամերիկա , անցնելով Ե *֊ր ո պա յէն , թերթի եւ դՈլլՈլրդն է եւ ան է ոբ իր Հաւաքական իմաստու– իր քննադատութիւննեբր ) յէէեէով ուրիշներու
գիրքի սա ո լար ազանդ ուած Հ բա տա րա• կութ իւննե - թե ան իշխանութիւնով ունի Հ ե՜ զինա կութ ի ւնր իր կարգին ֆբանսուա Աոբիաքբ ոբ Հայսօրուան յար
րով) որոնց մէջ կբ տիբէ մ է կ լ ե ղ ո լ ե ւ մ է կ ո ւ ղ ղ ա սեփականոլթիւնր ձեւավախելու , ժամանակի եւ մարողով չէ Հ Յետոյ բաո աքննս։ ելան ձեւով մբ ,
գ ր ո ւ թ ի ւ ն յ ա յն որ Հայ դպրութեան նուիբտղոր - մ շա կո ւթ տ յին պա Հան ջներ ու Համ աձա յն ) եթէ կ1 աշխատ ի Համ ո զել թէ երբ Տբ Կոլ իրեն վստաՀ–
ծուած մառանգն է ել Հայ ժողովուրդին անբռնա կան : ուած պաշտօնբ կր յանձնէ ԱաՀմ անագի ր (Ի ո զո -
բարելի սե վւական ո ւթ իւնբ ։ Երր այգ ստուաբածա– կոմիտէն) ոբ կր թուի իր առաջնակարգ մտա Վի գ կբ նէիատուի Հրաժարեալ ) մինչդեռ Տր Կոլ
լ մամուլին մէջ ո՛չ մ է կ նշան կամ շ ա ր ժ ո ւ մ չի ծումներէն մէկր բրած բլլալ Հայ մամուլր ) անփո վարձ մր կբ կատարէ՝ մեծ դուռը ձգած՝ աղտիկ
ցուցուիբ դասական Հայ լեզուէն Հ բամաբելով խարինելի ծ առա յ ութ իւն մատուցած բլլ^ւ բ Հայ ղոնէն մտնելու ։
նոր լեբիւրածոյ ԼՀետեւաբաբ սխալ եւ արտառոցէ դպրութեան ) եթէ ջանար այգ մամուլր ամէն կեր Տք՛ ՛՜քլոյ ի էլը յաջորդէ Անտրէ Ֆիլէվ՛ , Ռոնի
յէեզոլ մ ր որդեգբելոլ , պուլկար աՀ այ կոմ իտէին պով ներկայանալի եւ պատուաբեր տարազի մբ մէջ բնկեբվարական երեսւիոխանր , ոբ բալասան կր
Հակառակ իր թզուկ կազմին՝ գաղութին անունով մ տցնել ) իբր բեմ քա զա քա ց ի ական առողջ ոմբրռ– քսէ դիւր ազգածութեանց վրայ , կր ջանայ Հարթել
տիտանի քայլ մբ առնելու աճապարանքր ուրիշ նումնեբոԼ) էՀեկերային ազնուական բարոյականի , տագնապին պատճառ դժ ուա բո ւթի ւնն եր ը , կր
շարժուձեւ չէ ՝ բա յց եթէ իմաստակ սարկամ տու– ազատագրուած լայնախոՀ նկարադիրի , Հայրենա յա յա ա ր ա րէ թէ վա զուտն կառա վար ո ւթի ւնր պի
թ-իւն մր Հձյոտս գաՀոյից» եւ ապաշնորՀ ոոյց մր սիրական ողջամիտ գաղավւարականի : տի կազմուի երեք <ձմեծերու՝%> մասնակցութեամբ
բովանդակ աբտասաՀմ՚անետն Հայ մ ամուլին դէմ : ել դոբծակցութեամբ , առանց երբեք բաժնուելու
Հյ ա բ ո ւնա կ Հգեմո կրտտակ՚ան՝^ վաբգապետու - Ա ողունի մասնա յատուկ դիւրութիւնով շապիկ
թեան անունով երդ ուոնցոզ որ եւ է վարչաձեւ փոխելէ առաջ , կոմիտէ եւ մ ամ ուլի դո բծի չներ այն անձէն (Տր Կոլ) , որ 1940 Յունիս \Հ>ին փր/լեց
ա ն պ աշ սէ պ ա ն ելի Հ ակ ասութեան մէջ է ժողովուր - արդեօք կրնալն Հա սաբա ելութեան ներկայանալ 3)րտնսայի պատիլը։
ղի մր պա բ տ տ գր ե լո ւի լե զուի բո նա ստեղծ օրէնք իբր իրենց Հօրենական լեզուն շիսւակ դրել դխոցՈզ Այս յա յտարարութիւն ր առարկա յ դարձաւ
մ ո՝ որ բաբեշբչութե ան օրէնքով ժողովուրդին անՀատներ , թէ մամուլ րԱելով կբ Հասկնան բար բնդՀ . ծափաՀ արութեան , որուն չմասնակցեցան
կերտածր չէ ՚ 7 ա յ լ ղաբբնոցի մբ մէջ կամա յա կան- բարոս սխալներով լեցուն լեղուով ել անճոռնի շա միայն Հ ամ տ յնավա րնե ր բ : •
օրէն արՀեստաւոբին ձուլածբ : Ըմբռնելի պիտի րադրութիւնով չինականացած տիրացուութիւն ֊ խօսելու կ՝ելլէ այս ան զա մ , Մօբիգ Հթուման ,
ԲԼԼաէ*Ր որ՝ Անգլիա կամ Ֆրանսա՝ որ եւ Է նշանա ներով ճերմակ թուղթր սեւի ներկել) ինչպէս են ներելայացուցիչ Հանրապետական - ժոգովրգա -
բանի անունով՝ յանկարծ օրին մէկր քուէարկէին Հայ մամուլին մէջ կարգ մր բհմեր , ողրերգական– կան շարժումին , ոբ կը յայտարարէ թէ Տբ ^ռլէ
լեզուական - ա զզազրական օրէնք մր եւ զայն օբէն ; Հ եռան ալով երկիր ր կր կորսնցնէ անկախութեան ,
պարտագիր դարձնէին մամուլին եւ ժողովուրդին , Պ ո ւլկա բ ա Հ ա յ կոմ իտէն իր անխորՀ ուրդ ազատութեան եւ յաղթանակի խո րՀ բղան շանը ։
երբ մանաւանդ այգ լեզուներ բ բլլա յին անգլիերէ - վաւթկոտութիւնով՝ զոր ոչ մէկ պատրուակ կրնայ ԱյնուՀետեւ կը սկսի քուէարկութիւնը ։ 39/՛
նբ եւ ֆբտնսեբէնբ) որոնք այնքան կբ կարօտին՝ արդարացնել՝ առած է վան տա լա կան աւերիչ քայլ դէմ 358 ձայնով)1լ ընդունուի րնկերվաբականնե -
հ ն չ ա բ ա ն ո ւ թ յ ա ն ս կ զ բ ո ւ ն ք ն ե ր ո ւ հ ա մ ա ձ ա յ ն ՝ յե - մր ) որուն դէմ պէաք է բողոքարկու լւմ բաւ տաց ու բու մէկ բանաձեւր) որ կբ ճշդէ վ ա զո լան կառա
Ղա1Բջոէ֊ելու , չենք րսեր բարեշրջուելու , ռրովՀե - մով ծառանա յ բովանդակ արտասաՀմ ան եան Հա յ վարութեան բաղկացուցիչ տարբերր) ( Հ ամա յն Աւ
տեւ կատարուածբ չէր կրնար բլլալ բաբեշբջու - մ ամ ուլր , արգիլելու • Հ ամ ար աարրսմ աատտ ըբռնելր ախ - վա բները կր մերժեն մասնակցիլ քուէարկութեանդ
թիւն) այլ տառեշբջ ութիւն, ինչպէս է Հայերէնի տաւոբ մտայնութեան մը՝ որ բողբոջելով կրնայ իսկ ա րմատականնե բ ր կը քուէարկեն բանաձեւին
յեղաշրջուած նոր ուղղագրութիւնը : Ե*~ փոխան *Լ\արա։կիչ Համաճարակի պէս ծաւալիլ կոբէգէս Հե" դէմ) : Ցետոյ% 163/՛ դէմ (Համա յնավա բներ շ եւ ի–
դ ի ւ ր ի ն կարդալու եւ գրելու ) ա յ դ պաբտայլիբ ռու Հ ո ր իղոննե ր ո ւ տակ ալ : րենց դաշնակիցներր) , 400 ձայնով կ՚՚ընգունուի
ուղղագրութիւնբ դ ի ւ ր ի ^ ն ը ստեղծած պիտի րլ - ԵՆՈՎ-Բ ԱՐՄԷՆ բանաձեւր , որ կբ Հրաւիբէ Տր ^"ԷԲ շարունակել
Fonds A.R.A.M
1 1 / է ւ ւ / " . . \*>1 ձ 876.2ՏՏ 16Տի դ ե մ ա իւհով
՚ԱՄօօէօա-Բ-օբո-էատ : Տ € 9 . \ « Տ Տ ^ Լ ա , Հ,
17, &Ո- 1 ) ա ս ա - ՐՃ-է-Տ ( 1 3 ° )
Ւսչպէս երէ ել կր գրէինք նախատես ո ւթե ամ բ
1-1 է Շ08. 15-70 - Շ. Շ. Բ. ք ո ա 1678-63
մր) ԱաՀմանագիբ Ժողովյւ երկուշաբթի օր դարձ
՚ Ա Ժ ՚ Ն Ե Գ Ի ն . ֊ Տար. 750, 6սւս"ս. 400, Յ-ս՚ս. 200 ֆրանք եալ Տբ ^"եէ յանձնեց կառավարութիւն կազմելու
պաշտօնը) 163^ գէմ 400 ձայնով (Համայնավար
ւմօ-ատա 21 Ւ1է^6ահ*տ 1945Ջ–Ր–քշարշյ–ի 2 1 " ս ո յ - մ ր . ները դէմ քուէարկած էին^ ։ ք*այց , դարձեալ ,
ի՝ չսլէս կը գբէիսք * կառավարութեան ՂԼօսէ՚ԼՀ
հյմոագիր՛ Շ– ՄԻՍԱ*ԷԱՆ ԳԻ՛Ս՛ 3 Ֆթ– կ^սչելով Տր ^ ո Լ ( լ դժուար է ըսել թէ լուծուած է
տագնապը։
# Է . Տ Ա Ր Ի - 17° ձւա-տ Տ 4463-Նոր շրջան թ ի ւ 192 Արդարեւ ) քուէա բկութիւն ր Հազիւ
վերջացած) երես վ;ռ խաննե ր ը իրարու կր Հար -
ցսէին թէ նա խա րա րական պաշտօնները Բաձ ՜
ՀԱՅԵՐԷՆ ԼԵԶՈԻԻ ՀԱՐՑԵՐ Պաակէս1րսՐւ Ա$բպատակաԱի խուած ժամ անակ պիտի չծագի՞ դարձեալ տագ -
նւսպը :
ը՝քրոստութիւ1գ Երկուշաբթի ) կէսօրէ ետքբ % որոշեալ ժամէն
(Ր– եւ վերջին մաս) քիէ մը ուշ ) բացուեցաւ ԱաՀմանադիր Ժոդովբ :
/» « Պ ո ւ լկա բ ա Հ ա յ մ ամ ուլր չի գործեր Հա յսս– ք*ո լո ր երեսփոխանները ներկայ , կառավարական
Երէկ քանի մբ տողով արձագանգ տուինք ան" ամ պիոն բ պարապ։ Հրաւիրեա լնհրոլ յատկացուած
աանի ժողովուրդը ս ն ո ւ ց ա ն ե լ ո ւ իր Հ ր ա ա ա ր ա կ, ւ - ջատողական րմբոստութետն մր շարժումին որ չ՚սրքՐ լեցուած ։ *\յե բկա յ է Ա՝ իացեալ - ՛Լք աՀ անգ -
թիւններով) ոբպէսզի յաւակնէ ր առարկել լէ Է՝ ծագած է անցեալ (I ւբ բա թ պա բ ս կա կան Ատ բ պա - տրու ւլ. ե ս ոչ ւ.կր ) աջակող մեան՚եեր ուս ե. եւը :
միջոցին։ ա ա կան ի մէջ՛. Լոնտոնի զինուորական շրջանակնե– (իուս
հ ա ս կ ն ա լ ի ը լ լ ա լ Ո Ն Համար կր գիմէ այգ Անգլիոյ գեսպւ սնը՝ կեդրոնին ետեւ ։
Պ ո ւ.լ1լա ր ա Հ ա յ մ ամ ուլիս Հօար կր սնանի Հա յեբէն բուն ստացած տեղեկութեանց Համաձայն , Հեռա դեսպանը՝. ձախսւա կայ^մգմեանե նեարնոնւներ ետեւ
նուի բադո բծուած ^է՚շգ ուղղագրութեան ա ր*ո*ՀԼ–~ ֊ գրական աՎԷ ն Հ ա զոր զէակցութիւն խզուած է ՚ՕախագաՀը) Ֆէլիքս կուէն , ժողովբ կը բա–
գ ր ո ւթի ւնն ե ր "՛Լ ւ ծ՛– պո ւլկար ա Հ ա յ մո՛գո՚վո՚^րէէր քծ՚աւբիզի եւ Միա՛նայի մի9եւ , ԼԱ* ի ան ա կր գրտ - ո%*յ եւ կը կարդայ Տբ Կոէի նամակները) որոն Ք
:
պէտք չունի մարսուելու նոր ուղղութիւնովդ քււՀնի նուի քՒաւբիզէն 160 ք1՚էոմե.թբ Հարաւ ֊ արեւելք) ծ՚սնօթ են մեր բնթեբցողնեբուն ։ Անմիջապէս կբ
ո ր գեռ ԱրտասաՀմ ան ի մէջ կր գանուի ։ Ո՛ չ վայձը քՒալրիզի մէջ տեղի ունեցած են միթինկներ 1ւ ճա լկ Լ զ ան բանաձեւեր բ : ք+եմ կը բարձրանան կու -
Հայասաան մուաքի Համար անցագիբները պաս* ֊ ռեր խօսուած են քծ՚ԷՀրանի կեդբ . կառավարս ւ - ս ՛յ կց ո ւթե ան ց պետերր ։
րասա են) ՛՛չ ալ պոլլկարաՀայ մամուլր գիտէ /-/է թեան դէմ : Ա՝ արա գայի մէջ Հ բացան եւ գն գացիր I Նախ կբ խօսի Պօմէէ) որ վերջիս երկու ՝օր -
Պ ո ւլկա րիա յէն քանի՛ Հողի պիտի րնղունուին կամ բաշխած են ժողովուրդին ) զէնքեր բ բերուած հֆան ընթացքին մեծ ճիգ թափած էր Համերաշ ~
քանի՛ Հ՛ոգի վճռասլէ ս պատրաստ են նեբգաղթե - էին ռուսական բե ռն ա կ ա ռքեբ ո վ : Զի նեալ իւ ում - խա թեան եզք մր գտնելու Համար : Ա*°Ղ^1Ւ ա յ ս
լու ։ էՍօսքով երազէ յափշտակուիլ եւ տուն - տ ՛ղ բեր գրտէ ած են Ա՝ իանայի կա յա բանն ու քաղա - երիտասարդ երեսփոխանը ելը կրկնէ կամպէթթա–
քանդելով ճամրալ ելլել՝ երկու տարրեր րան՚՚ր քր ) կռիւին մ Էջ ս պ անն ո լած են եօթ բ պարսիկ յ.՛– քսօսՔԷՀ* ^.Վտանգներու շբջանբ անցաւ , այժմ կր
են : Եթէ "երգտղթ տեղի ունենա յ , եւ ցանկայի սլաշաօնեաներ : սկսի գժո Լար ո ւթե անց ԼԲջասԱ՝^ ։ ԱյսուՀ անդերձ
է որ չուշանա յ ան , Հա յա ա ա անի երաղուած Հ՛ո - իրանի պատերազմական նախարարը^ ՚ Զ°ր * է ււ սււոես է եւ կը , յուսա յ թէ ելարելի է գտնել Հա–
գիս վրա յ ոտք գնող ուշիմ Հա յր երկու շա բաթՀն Րիազի ) ել սպայակոյտին պետբ% Զ°Բ* . Արֆա , մերաշխութեան եզր մը :
^ԼՐ Լափէ ԴՈՑ Րսէ Հա յասէոանի ուղղագրութիւնն գիմ ած են ռուս ղինուո բա կան կցորդին , ոբ խոս - 8ե աո յ բեմ կր բա ր ձ բ ան ա յ Անտրէ Մա բ է %
ալ ^ քերականութիւնն ալ, արեւելեաՀայ րարրւ տ– տացած Է գիմ ում ր Հաղորդել իրանի ռուսական ս ր մ ատ ականն եր ո ւ ներկա յա ցուցիչը , որ կբ յ ա յ -
ոըն ալ) առանց կարօտ ելա. որ պուլկարտՀայ մ-ս– բանակի Հրամանատարութեան : (իուսե բ լք տօ՜ ւ,.արաբէ թէ վէճը պարզ է) բայց կան մարդիկ
մուլր ստանձնէ ինքնակոչ ղ երր ն ա խ ա պա տ ր ա ս - են սակա յն քՒաւբիզի իբ ան ե ան ուժերու Հ րա մա - ււրոնք կհուզեն բարդացնել : ՚/1ափսոսա յ , որ ջրս"
տա կան դասընթացք Հիմնելու ։ Պէտք չկա յ կար - նատաբին իւնգրանքր) օդանաւով սպայ մբ ղրկել ջ –լա^– է 1 Տ7Տի ԱաՀմանադրութիւնր % յարմար՝
ւոին ա լ ձեռնագրուելէ ա՚ւ աՓ ծիրանի պատմում –.՚–՚~ թԷՀբան) ոբ պէսզի կա զ ութ իւնբ սլաբղէ կեդրոնա ն է ան վէճերու կարգադրութեան : ք*այց , է^^է
նով ղղե ս տ աւո ր ո ւե լո ւ ծիծաղելի աճապարանքին կան կառավարութեան : Հարկ Հձլալ թափած կաթին վրայ՝% % ինչպէս էլ ըսէ
անձնատուր ԷՀԷԷաէՈԼ– • սՆգլիական Հին առած մբ։
Գ Լեզուի մր ռաո ա կ ա ն ուղղագրական Արպատիլի ) Աստտրայի , ք*1էՂաձէէ1՛ ՚իբաԱեան
կ ե ր ս ա ւ ա ծ ՜ ք ր նախանիւթի նմանող Հասարակ ա - սլաՀակազօրքե բ բ պա շա բ ո լած են : Ըմ բոստներր Այս անգամ բեմ կբ բարձրանայ Ժ* Տէ՚֊քլՕ)
տաղձ մր չէ՛ , որպէսզի ռլղողբ —- Համրակ կամ կբ ք ալեն գէպի Զի ս ՛ճա " * ո բ եր կ աթ ուղ իի Հ ան - Հ •սմա յնավաբներոլ ծավւեբուն մէջ) որ կր յայտա
վարպետ անոր իր մտատիպար առարկային ձե– գոյց մ բն է քՒաւբիզէն 280 քիէոմեթր դէպի Հա - րարէ թէ իժ տփուածը կաթ չէ , այէ քացախ ։ (\ւ կը
- րաւ արեւելք ) եւ վէ պի^՚Լաղւիին , որ կբ գտնուի պատմէ վէճր , որ ծագեցաւ Տր ^ոէէ եւ Համայնա–
ւր տայ։ Լեզուն՝ իր բառերով եւ ուղղադրութիւ 152 քիլոմեթր արեւմուտք։ էլաբնեաբուն միջեւ) ստեղծելով ներկայ տագնապբ ։
ԺողովՈլր-ա քՒԷՀրանէն Հիւսիս ~
նով՝ գարերու ընթացքին կբ կերտուի
է^ամբոբ դներ ո լ տուած ա եզէ։ ելութեանց Հա Հ՚Մեղի կբ մերժեն տալ իշխանութեան մեբ բաժ ի -
դ ի ն եւ մաաենադիրնեո-Ա– կողմէ։ ԱնՀատր զեր , ւ՛՚ ՚՛ , եւ լ իբրել պատճառաբանութիւն կուտան բա -
մէջ գամ շինելու պէս լեզու յօ մ աձա յն ) բմբո սաներ բ կբ բաղկանան կովկտսց ի–
չունի՝ գաբբնոցին ց ատ բութ իւն մը , որ 1լ ա բատաւս րէ Ձ)րանսաց ի ի
րինելու յ իր քմ ա յքին Համ եմ ատ : Եթէ ա յգ թէ ո - նեբէ ) Հայերէ եւ քիուսերէ (Մոնտ)յ քիուսեբբ
՚. ՚/՚ աբժ ՚ո՚՚՚ապսւտու ու թիւն ը^ բայց մենք կր մեը–
րագա քա յ են < ող եսա Հ աղ ած ղին ո լ որն եր են Պա ֊
(՛ին սաոյգ Րէէար , ամէն ազգի մէջ ամէն մ՛ատ ժենք նման բացատրութիւննեբ , որոնք կբ պզտիկ
նադիր իր ուրոյն լեզուն Հեղինակած պ ի ս։ ր րէէար յ քուի շրջանէն : ցնեն մեղ) կամ կբ վերածեն մեղ քաղաքացիներու ,
ճիշգ կամ սխալ , թէեւ առանց զայն կարենալ ժ՝ ո - Լոնտոնի մ էջ որոշ ^ զ ա յն ութ իւն ցոյց կ ու տան որոնք բԳւգունակ են կատարելու այսինչ գործր) եւ
ղովուրգին պարտագրելու : Լեզուն նման է ար - ՝ ա յս ղ էպքե ր ո ւն առթիւ ) յա յանելով որ ներքին ընդունակ չեն կատարելու ՛այնինչ գործր ։ Մենք
ո ւե ս տ ա գի տ ա կան Հոյակապ տաճարի մ բ՝ որուն բմ բո ստութիւն մբ չէ այս , այէ արտաքին Լռուսա– կբ մերժենք բսգուՀ՚իչ թէ կան երկու դասակարգի
քանդակներուն վ ր ա յ ամ էն սոր արուեստագէտ կան ) դրդումով կատարուած շարժում մ բ : Ֆրանսացիներ , ֆրանսացիներ որոնք մեռնիլ
զմատենագիրն կրնայ նոր նիշ մբ աւելցնել^ առանց դիտեն եւ ֆրանսացիներ որոնք իշխել գիտեն ։ Հա
սակա յն գա յն Հ իմ էն քանդելու իրաւունք կամ ուժ մայնավար մբ ի՞նչպէս չի կրնար արտաքին . նա
ունենալու , աեղբ ուրիշ յիշատակարան մբ դնել լար ) թէ ա ն ե լ ր եւ. լ ա բ ի ւ ր ի ն թ ո ս ը : Համոզուելու խարար ըլլալ , — եթէ Կապրիէլ Փէրի ողջ րԱաբ,
յաջողելու ՚լսորքբ սնուցանելով : \ք անօթ չէ՞ , մեր պէտք կա^ յ : ԱՀա՝ Հնչարան ութե ան չնաշիւաբՀ իկ ցանկա լի չէ՞բ տ յղ պաշտօնին ։ Ոչալ* պատեբազ -
մէ^) վփժումը լեզուական յեղաշրֆութեան երկու օրէնքին վրայ ձեւուած* Նա 1ՈՇ1 ՀքՈՇքշ) ձս մ ակա՞ն նախարարութեան ։ Պատերազմ ական նա–
փորձի՝ զոր կատարած են (ի ո ւ ս ին եան եւ Զերազ : ( ռ ա հ շ ) Տ6 ե6ո^6 (տշ հէԱտ;ո–Աէ) <Խո (յ&ոտ) \ձ աշէ. խարտ բութ իւնը վեր ասլաՀ ուած է միա յն Տիէ թէ Հ "
Ղ՝ • • Հայաստանի մէջ գտնուածին չափով ( Ուրեմն, կեոցէ՛ յ է վ ( * - ) : մի նմ ան գ իմ աղ րական ի՞ մը «• • տ
ԱրտասաՀմ անի անՀ ուն ե բ կին քնե բուն տակ ալ Լեցուի մ բ տէբերբ ո՛ չ վար չաձեւեբն են , ո՛ Հ Տիէթէլմ ոտքի կբ ցատկէ ) բարկութենէն կբ–
ծաղկող Հա յ մ ամ ուլ մ բ կա յ ) Ա ու բիա յէն մինչեւ ալ անՀատնեբբ % Լեզուի մբ կ ե ր ա ի չ ը ե ւ ա է բ ր Ժո–« րակի դո յն առած՛։ Տիւքրօ սա/լա յն կբ շարունակէ
Հար • Ամերիկա , անցնելով Ե *֊ր ո պա յէն , թերթի եւ դՈլլՈլրդն է եւ ան է ոբ իր Հաւաքական իմաստու– իր քննադատութիւննեբր ) յէէեէով ուրիշներու
գիրքի սա ո լար ազանդ ուած Հ բա տա րա• կութ իւննե - թե ան իշխանութիւնով ունի Հ ե՜ զինա կութ ի ւնր իր կարգին ֆբանսուա Աոբիաքբ ոբ Հայսօրուան յար
րով) որոնց մէջ կբ տիբէ մ է կ լ ե ղ ո լ ե ւ մ է կ ո ւ ղ ղ ա սեփականոլթիւնր ձեւավախելու , ժամանակի եւ մարողով չէ Հ Յետոյ բաո աքննս։ ելան ձեւով մբ ,
գ ր ո ւ թ ի ւ ն յ ա յն որ Հայ դպրութեան նուիբտղոր - մ շա կո ւթ տ յին պա Հան ջներ ու Համ աձա յն ) եթէ կ1 աշխատ ի Համ ո զել թէ երբ Տբ Կոլ իրեն վստաՀ–
ծուած մառանգն է ել Հայ ժողովուրդին անբռնա կան : ուած պաշտօնբ կր յանձնէ ԱաՀմ անագի ր (Ի ո զո -
բարելի սե վւական ո ւթ իւնբ ։ Երր այգ ստուաբածա– կոմիտէն) ոբ կր թուի իր առաջնակարգ մտա Վի գ կբ նէիատուի Հրաժարեալ ) մինչդեռ Տր Կոլ
լ մամուլին մէջ ո՛չ մ է կ նշան կամ շ ա ր ժ ո ւ մ չի ծումներէն մէկր բրած բլլալ Հայ մամուլր ) անփո վարձ մր կբ կատարէ՝ մեծ դուռը ձգած՝ աղտիկ
ցուցուիբ դասական Հայ լեզուէն Հ բամաբելով խարինելի ծ առա յ ութ իւն մատուցած բլլ^ւ բ Հայ ղոնէն մտնելու ։
նոր լեբիւրածոյ ԼՀետեւաբաբ սխալ եւ արտառոցէ դպրութեան ) եթէ ջանար այգ մամուլր ամէն կեր Տք՛ ՛՜քլոյ ի էլը յաջորդէ Անտրէ Ֆիլէվ՛ , Ռոնի
յէեզոլ մ ր որդեգբելոլ , պուլկար աՀ այ կոմ իտէին պով ներկայանալի եւ պատուաբեր տարազի մբ մէջ բնկեբվարական երեսւիոխանր , ոբ բալասան կր
Հակառակ իր թզուկ կազմին՝ գաղութին անունով մ տցնել ) իբր բեմ քա զա քա ց ի ական առողջ ոմբրռ– քսէ դիւր ազգածութեանց վրայ , կր ջանայ Հարթել
տիտանի քայլ մբ առնելու աճապարանքր ուրիշ նումնեբոԼ) էՀեկերային ազնուական բարոյականի , տագնապին պատճառ դժ ուա բո ւթի ւնն եր ը , կր
շարժուձեւ չէ ՝ բա յց եթէ իմաստակ սարկամ տու– ազատագրուած լայնախոՀ նկարադիրի , Հայրենա յա յա ա ր ա րէ թէ վա զուտն կառա վար ո ւթի ւնր պի
թ-իւն մր Հձյոտս գաՀոյից» եւ ապաշնորՀ ոոյց մր սիրական ողջամիտ գաղավւարականի : տի կազմուի երեք <ձմեծերու՝%> մասնակցութեամբ
բովանդակ աբտասաՀմ՚անետն Հայ մ ամուլին դէմ : ել դոբծակցութեամբ , առանց երբեք բաժնուելու
Հյ ա բ ո ւնա կ Հգեմո կրտտակ՚ան՝^ վաբգապետու - Ա ողունի մասնա յատուկ դիւրութիւնով շապիկ
թեան անունով երդ ուոնցոզ որ եւ է վարչաձեւ փոխելէ առաջ , կոմիտէ եւ մ ամ ուլի դո բծի չներ այն անձէն (Տր Կոլ) , որ 1940 Յունիս \Հ>ին փր/լեց
ա ն պ աշ սէ պ ա ն ելի Հ ակ ասութեան մէջ է ժողովուր - արդեօք կրնալն Հա սաբա ելութեան ներկայանալ 3)րտնսայի պատիլը։
ղի մր պա բ տ տ գր ե լո ւի լե զուի բո նա ստեղծ օրէնք իբր իրենց Հօրենական լեզուն շիսւակ դրել դխոցՈզ Այս յա յտարարութիւն ր առարկա յ դարձաւ
մ ո՝ որ բաբեշբչութե ան օրէնքով ժողովուրդին անՀատներ , թէ մամուլ րԱելով կբ Հասկնան բար բնդՀ . ծափաՀ արութեան , որուն չմասնակցեցան
կերտածր չէ ՚ 7 ա յ լ ղաբբնոցի մբ մէջ կամա յա կան- բարոս սխալներով լեցուն լեղուով ել անճոռնի շա միայն Հ ամ տ յնավա րնե ր բ : •
օրէն արՀեստաւոբին ձուլածբ : Ըմբռնելի պիտի րադրութիւնով չինականացած տիրացուութիւն ֊ խօսելու կ՝ելլէ այս ան զա մ , Մօբիգ Հթուման ,
ԲԼԼաէ*Ր որ՝ Անգլիա կամ Ֆրանսա՝ որ եւ Է նշանա ներով ճերմակ թուղթր սեւի ներկել) ինչպէս են ներելայացուցիչ Հանրապետական - ժոգովրգա -
բանի անունով՝ յանկարծ օրին մէկր քուէարկէին Հայ մամուլին մէջ կարգ մր բհմեր , ողրերգական– կան շարժումին , ոբ կը յայտարարէ թէ Տբ ^ռլէ
լեզուական - ա զզազրական օրէնք մր եւ զայն օբէն ; Հ եռան ալով երկիր ր կր կորսնցնէ անկախութեան ,
պարտագիր դարձնէին մամուլին եւ ժողովուրդին , Պ ո ւլկա բ ա Հ ա յ կոմ իտէն իր անխորՀ ուրդ ազատութեան եւ յաղթանակի խո րՀ բղան շանը ։
երբ մանաւանդ այգ լեզուներ բ բլլա յին անգլիերէ - վաւթկոտութիւնով՝ զոր ոչ մէկ պատրուակ կրնայ ԱյնուՀետեւ կը սկսի քուէարկութիւնը ։ 39/՛
նբ եւ ֆբտնսեբէնբ) որոնք այնքան կբ կարօտին՝ արդարացնել՝ առած է վան տա լա կան աւերիչ քայլ դէմ 358 ձայնով)1լ ընդունուի րնկերվաբականնե -
հ ն չ ա բ ա ն ո ւ թ յ ա ն ս կ զ բ ո ւ ն ք ն ե ր ո ւ հ ա մ ա ձ ա յ ն ՝ յե - մր ) որուն դէմ պէաք է բողոքարկու լւմ բաւ տաց ու բու մէկ բանաձեւր) որ կբ ճշդէ վ ա զո լան կառա
Ղա1Բջոէ֊ելու , չենք րսեր բարեշրջուելու , ռրովՀե - մով ծառանա յ բովանդակ արտասաՀմ ան եան Հա յ վարութեան բաղկացուցիչ տարբերր) ( Հ ամա յն Աւ
տեւ կատարուածբ չէր կրնար բլլալ բաբեշբջու - մ ամ ուլր , արգիլելու • Հ ամ ար աարրսմ աատտ ըբռնելր ախ - վա բները կր մերժեն մասնակցիլ քուէարկութեանդ
թիւն) այլ տառեշբջ ութիւն, ինչպէս է Հայերէնի տաւոբ մտայնութեան մը՝ որ բողբոջելով կրնայ իսկ ա րմատականնե բ ր կը քուէարկեն բանաձեւին
յեղաշրջուած նոր ուղղագրութիւնը : Ե*~ փոխան *Լ\արա։կիչ Համաճարակի պէս ծաւալիլ կոբէգէս Հե" դէմ) : Ցետոյ% 163/՛ դէմ (Համա յնավա բներ շ եւ ի–
դ ի ւ ր ի ն կարդալու եւ գրելու ) ա յ դ պաբտայլիբ ռու Հ ո ր իղոննե ր ո ւ տակ ալ : րենց դաշնակիցներր) , 400 ձայնով կ՚՚ընգունուի
ուղղագրութիւնբ դ ի ւ ր ի ^ ն ը ստեղծած պիտի րլ - ԵՆՈՎ-Բ ԱՐՄԷՆ բանաձեւր , որ կբ Հրաւիբէ Տր ^"ԷԲ շարունակել
Fonds A.R.A.M
