Page 101 - ARM_19-1945_04
P. 101
տաա ստ. ա տ ա ա ց ս ա տ ա ո ճ ւ տ ա տ տ ա Ւ ւ ա օ տ
յ/Զւյ&^^Լ 7*(*Ւ1 Ա.Շ.Տ. 376.ՁՏք՛ Աա կաէւավաբՈէթինՏը
Օս-էշէտա-Րքօբո&Յտտ : ՅՇ». &11ՏՏծ&ա՝1 օ– •
17, &«տ Օա&օաս - ք յ ա Տ ( 1 3 ՛ )
Կ"ե ի վեր1ոյ 1 չորեքշաբթի կէսօրէ ետքը ,
1€Լ ; 006. 15-78 - Շ. Շ. Բ. Բ » ա 1878-63 Ու֊բ -
յաջողեց ալ կազմել էր գաՀչէճը, եւ այսօր,
ԱաՀ ՚
քԱԺՆԵԳԻ՚ն Տար. ~50. 6աււս. 400, Յամ՛ս. 200 ֆրսւնք; բաթ , ժամը Յէն՝ զայն պիտ է ներկայացնէ
ՕՐԱԹԵՐԹ ^ « ՚ ա Ա 23 Ւ1<^6ա1>™ 1945 Ո ւ ր բ ա թ 23 Ն ո յ ե մ բ ե ր մ անագէր էհ ո զո վին ; սրտառուչ կոչերէ եւ տեն
Համերաշխութ՛եան
դոտ խորՀրգակց ութ ի ւննե րէ վերջ* ի՚եէպէս նա -
* Է Տ ա ՚ Ի - 17՛ ձոոձէ »*4465.Նոր.շր,ա(1 բփւ 194 Խմբտպթր՝ Շ– Մ Ի Ս Ա Ք Ե Ա Ն / Գ Ի Ն ՛ 3 1. # | խատեսեր էինք՝ ԱաՀմանագէր Ժ՚ողովյա դարձեալ
Տ ր ԿոլԷ յանձնեց կառավա բութէւն ը կազմելու,
պաշտօնը , րա յց վախ մը կար ամէնուն սրտէն մէջ
Մեր գիրքը Թուրքէն Հանդէպ սա վերը յիշուած ո ր ՀՀօբավար բ այս անգամ ալ կը ձախողէ՝ նախա
ԹՐ՚ԲԱԿԱՆ ՓՐՈՓԱնԱՆՏԸ վաճառականին եւ փերեզակին գիրքն է ՝ րար ո ւթի ւնն եր ը բաշխելու ժամանակ։ Որոշ յոռե–
Այս էսոբՀրգածութեանց եկայ, անցեալ օբ , տեսութիւն կր աիրէր, սակայն Տը Կ ՛՛լ խնդըած էր
ԺԸՆԵՒ •™* Երբ ա չքէ անց ընենք ժողովուրգ– էիրնեւի Ա Էջ տրուած դասախօսութեան մը առթիւ , որ եւ է Հուր չտալ խոբՀրդակցութեանց մասին։
ներու. փոխ յարար եր ո ւ թի ւնն եր ր , ան սլա տ ճ ա ււ աի~ թրքական գեղարուեստի մասին՛. Հակառակ ատոր՝ օրուան թերթեր ը , ըստ էքենց
աի տեսնենք թէ իւրաքանչիւր ժողով ուրդ ունե– Երբ տեղական գեդա ր ո ւե ս տ ա կան շրջանակ - բաբէ սովորութեան, կը դէմ է էն խմբագրութեան
; Բոլոր ենթա -
ցած է եւ կամ ունի ^ժառանգական թշնամի մը նեբր դժկամակութիւն ցոյց կուտան Հայկական ձեւէ մը, որ կր կոչուէ զմայոնէզԴ
ուրիշ ժողովուրդ մը : իրական արժէքներու մ ասին խօսք լսելու, մեծ ղրութէւններէն եւ նախատեսութիւններէն վերջ ,
^Ժ՛առանգական թշնամ ի »ի ա յս սլա ր աղ ան Ա եծ կը բանան իրենց Հաստատութեանց գուռն երբ թէ դաՀ լիճը պիտ է կազմ ուէ ան գլէ ա կան ձեւով ,
կը պարտադբէ որ, երկու կոդմերէն մին մ ի շա թրքական սխալ ու սոււո գասա խօսութեանց Հա - թէ դաՀլէճր վեց գլխաւոր նախարար մէայն պէտէ
պաշտպանողականի վրա յ մնա յ , մինչ մ ի * ֊ ս ^է" Դ^՛ ք" մար ս ունենայ, Հսեղմ գաՀլէճդ , թէ մէայն մասնագէտ
յարձակող գիրք մը կ՚ունենայ : Մ ի ոմն տիկին Մ էէէք ճէլալ Աօֆու , նկար - ներու յանձնախումբէ ձեւ պիտի տրուէ գաՀլիճէն,
Այսպէս է որ Չքաղաքակրթուածդ եւ չկազմա չուՀ ի , խօսեցաւ (իըեե ւի ցեղագրական մ իւղէ ին Ի Վ^ւ՚շ՚՚յ Ջորեքշաբթէ կէսօրէն ետքը լաւաաեսու–
կերպուածդ Ժո գո վո ւրգն ե րը , երրեմն իրենց <լժա– մէջ թրքական գեղարուեստին մասին ; թեան Հով մը սկսաւ եւ դաՀ լիճին պատկերը երեւ
ո ան զա կան դ Հ աշիւներ ր կը մ աքրեն Տա կա ա ամ ար (յարգ մեր գիտցածը այն էր թէ քէմալական ցաւ դարձեալ աւանդական ձեւով ։
տի դա շ տ ե ը ո լն վրա յ , սուրի եւ Հուրի մի^ոցաւ : ԹուբքիսՀա ինքզինքը Հ ի թի թ ե ան շառաւիղ կը ներ "հաՀլիճը կբ բաղկանա յ 21 նախարարներէ ։
Ասոր Համար է որ , Հակառակ գեզեցիկ ճառերու կայացնէր ւ Արգ, Տիկին Աօֆու թիւրքմենական Ո*նի չորս անպաշտօն նա խարար ո ւթ իւններ ։ *Լեց
ե լ ս կղբունքն եր ո լ , պատերազմր միշա գո յ ո ւթ ի ւն ծագում մը ցո յց կուսէ ա յ , Ասիո յ իւ ո ր եր Էն եկած ՚՛ նախարարութիւններ ջնջուած են կամ ձուլուած
ունեցած է ե լ պիտի ունենայ ։ ինչո^լ ա յս փոփոխութիւնը եւ թեչո^ւ թ ուրանա - քոյր նախարարութեանց մէ9, Հանրային առող
Մենք Հայերս ալ ունինք մեր դարաւոր Հ,ժա– կան շեշտը դասախօսին : Բնական Է Մրեւելքի ջութեան նախարարութիւնը միացա ած է Ընտա
ո ան գա կան թշնամ ինֆ : Թէեւ շաա պիտի փափա - իւնգիրներուն անտեղեակ եւրոպացի մտաւ որակա– նիքի եւ Հրողով ուրդի նախարարութեան ։ Պարենա–
քէիեք բացառութիւն մը կազմել բնգՀանուբ կա - նը ուղղակի կը կլլէ իրեն Հրամցուած բոլոր մեծ ւ որ մ ան նախարարութիւնը Հողագործական նա -
նոնէն եւ չունենալ թշնամի : Բայց այս բան բ մեր սուտերը։ Տիկին Աօֆու խօսեցաւ թէւրքմէն դե - խաբարութեան ։ .Ջնջուած է Գերիներու ե լ Տ արա
կամքէն կախում ունեցող Հարց մը չէ %Այնպէս որ, զարուեստ ին ազդեց ո ւթ իւններ ուն մասին ,է չէնա - գի րն եր ո լ նախարարութիւնը , գործերը մասամբ
ստիպուած ենք պա շա պ ան ո գա կ ան ի վր այ մն ա ք , կան եւ Հնդկական գեղարուեստներուն վ յ ր ա յ \ ր ^ յ Յ յանձն ուած Ե էմ տա կան , մ աս ամ բ՝ Վ^եբա շէսոլ -
մեր ապրե լու իրաւունքը պաշտ պան ելու Համա ր , խո Հեմ արաբ զգուշացաւ Թէւրքմէննեըոլ ճիշդ ու թեան նախարարութեանց ։ *ՆՈյնպէս Ազգայիս
մինչգես. Հ^ժւսքւանգական թշնամինդ սերունդէ սե ճ ի շգ Թուր անէ մէջ ձգած գեղա րուեսաաէլան յէ - պաշտպանութեան նախարարութեան մ էջ ստեղ -
րուն գ կը փոխանցէ Հայր Հ ալածելու եւ ո <նչու - շատա կարաններուն մ աս էն խօսելէ : ՛հա Սա խօս ո ։.- ծուած են երկու գեր ֊ նախաբարութիւններ՝՛
ցնելու իր ցանկութիւնը : Հէն իրաւունք ունէր, որովՀետեւ շաա աիտէ "եղ– Զի՛նուորական եւ Ապառազինութեան % Ջնջուած են
Ե*~ որովՀետեւ մենք, քաղաքակրթուած ժո - ուէր իրական յիշատակարան մր կարենալ ցո յց Ծ ով ա յիս եւ Օդա յին նա խարա րութիւններ ը։
պան ու - տալու Համար ;
ւլովուրդնե րու նման չունինք ինքնապաշտ ԱՀաւասիկ դաՀլիճին կազմը*–
թեան պա յմանները , որ"վՀ ե /, կը վրիպինք Իրապէս զարմանալի քաղաքակրթութէւն , որ Տը Կոլ, վարչապետ եւ պետ Ազդ ա յէն պաշտ
1 9 1 5 ^ ասդին, թ Հնամիին <ձեաթաղանթէն ,՛ ան մեղ չունէ ոչ մէկ Հետք էր օրրանէն՝ Թուր անի մէջ պանութեան , իր տնօրէնութեան տակ պիաի
կ՝ուղէ Հալածել այլ միջոցներովն որոնք երեւու էսկ) Րայ& այԼ"լՐ1 ամէնուրեք իբրեւ թէ դանուէն գործեն 1շտմոն ՄիՀձէ 1 Իրրե*– զինուորական գեր -
թապէս խաղաղ են եւ անվնաս եւ որ՝ ժամ ան ակի էր Հ ետքերը \ նախարար , եւ էքարլ Թիյեոն , իբրեւ ս պա ո.ազի -
ընթացքին կրնան դառնալ շատ վտանգաւոր ։ ՛հաս ա խօս ո ւՀ է Տիկէս Աօֆու խօսեցաւ նահււ նո ւթ եան դեր - նախարար , առաջինը Հան բա սլե–
Այս երեւութապէս անվնաս միջոցներուն ղրլ ՜ թրքական ճարտարապետութեան մասին, եւ որով տյ֊ւկան - ժո ղո վյւ գա կան , երկրորդը Համայնա -
խաւորն
ւ ո ր ո ւթ է <լփըոփականտ՝Դը։ Փրոտիականաիւ ղ ա բՏ - Հետեւ Թո՛րքերը շինել^աւձլէ քանդել գիտեն, վ\՝Ր ՝• ՛հատական՝ Թէ թժ էն ( Հան ո • Ժող • ) : Ներ -
գիտենք
ի ւն ը շեշտելոլ Հարկ չկա յ , ամէնքս աք ստէպուած եղաւ ոչ - թուրք ճարտա ըապետնե ր բ քէն՝ Թիքսիէ (Ընկերվարական) ; Արտաքին՝ Պէ -
անոր իԱԼ\ զօրաւոր զէնք մը ԷՀԼԷաԷԱ ՚ Ա^* ներկայացնել է բրել Թուրք; ՛Լուրը Օսման էէն շի- տօ (Հանր* ժող *) : Աղդ՛ տնտեսութիւն՝ Պիյեու
այսօր գիտութեան մը աստիճանին բարձրացած էւ նող վարպետ Մ ակար ր, Աէւլէյմանէէն շէսող վսյէԲ՜ (Համայնավար) յ Ե չմտ ական՝ Փլէվէն (Հանրապե
փ բ ո ւի ա կան տ ին նպատակն է յամ բարաբ, բայց պետ ԱԷնանը կե սա րաց է , վերջապէս Պէ յէէր Պէ" տական) ։ ճ ա ր տա ր ա ր ո ւե ս ա ա կ ան արդիւնաբերս ւ–
Հ ա ս տ ա տ ա պէ ս գետին պատրաստել ապագա յ յԻ ՚ Զբազան ի , Տօլմա Պ աՀ չէի պալատներուն ճար թիւն՝ (ք արս էլ Փօլ (Համայնավար) X Հողագոր -
զօրաւոր ձեռնարկներու որոնց արդարացում բ տարապետները բոլորը, բո լո րբ ներկայացան իը - ծութիւն ե լ պարենաւորում՝ Թանկէ Փ բիժ ան
կանխաւ կը պատրաստուի բոլորովին անվնաո մի– ըեւ Թ ուրք , է մեծ Հիացում մ ի ամ իտ Եւրոպացի (ընկերվարական) ։ Հանրային շինութիւններ եւ
ջոցնհբռվ : ներուն ; փոխագրութիւն/՝ Ժ է * ֊ լ Մ ոք (Ընկերվարական) ։
Այս տեսակէտէն Թուրքերը ջանք չեն խնա Որքան գէլրէն է սուտ գլտորել Ե ւր ոպաց ի ի ն ԱՓ ՝**սք՝ ՝Բբո՛ ՛ս՛լա (Համայնավար) ։ Կրթ*>
յ է ր է Իրենց աշխատութիւնը նա յած միջավա յրէն առջեւ։ Բայց այսպէս է ո ր $՝ուլԲՔ1Լ կր գրաւէ կան՝ ժէաքոպպի (արմատական) ։ ^հաղթային՝
կը փոխուի : կան երկիրներ ուր անոնք նախապատ սիրտերը եւ կը ներկայանայ իբրեւ քաղաքակիրթ Աուսթէլ (Հանրապետական) ւ Թղթատարական -
րաստական ա շխատու թեանց վ բայ են, օրինակ ժ՛ողովուրդ մը, &իշգ ա յ ս պաՀուն երբ Եվրոպաս Հ եռաղ րական՝ էօժէն Թո մ ա (ընկերվարական) ։
Զուիցեըիան՝ ուր բանա խօս ութ իւննե րով եւ գա - կորսնցնելու վրայ է քաղաքակրթութեան իմ աս - Ընտանիք եւ ժողովուրդ՝ Ռոպէր Փո֊իժան (Հան -
սախօսութիւնկերով, թերթերու մէջ իրենց ի նր - *ոըն իսկ : րապեաական) ։ Վերաշինոլթէւն՝ Տ՝օթ"~է (մասնա
պաստ գրուածքներով կը ջանան սիրաշաՀիլ սիր՜ Իսկ մենք ի*նչ կ՚ընենք։ քքվ է օտարին ա Վ ե ւ գէտ) ։ Տեղեկատուութիւն՝ Անտրէ Աալռօ , գրա
տերը է Կան ալ ուրիշ երկիրներ , օրինակ՝ Եգիպ պանծացնողը մեր Ղ՝ան իէ լնե բ ր , Տրգաաները, Ս ս՛ գէտ (Ազատագրական շարժումէն) : Ե՛֊ ԼոՐս ա < ս
տոսը , ուր նախապատրաստական աշխատութիւն - կա րն ե ր ր , Աինաններր, Պալեաննեըը։ Ե*~ յետոյ կը պաշտօն նա իւ արաբներ Թորէ զ (Հ ամ ա՛յն ավար ) ,
սերը յ ՚ Տ , ջ ռ զ կերպով լմնցած բ յ յ աք ո վ էլ՛ան ցնին ա– զարմանանք թէ Ե*~րոաացին կը խորշի «Հայդ ա՛ Վէնսան Օբիոլ (րնկերվարական) , Ֆրանսիսկ կէ
լելի բուռն աշխատութեան մը։ իրենց սիրաշաՀած նունէն , կարծես թէ մ ուրացկաններ ըլլա յինք ։ ( Հանր . ժ ո ղ – ) եւ Լ ո ՚ ֊ է Ժաքէնօ , որ, կ՚ըսեն թէ,
սիրտերը մեղի գէմ գրգռելով ։ Այնպէս որ բո լո - Հր ամա Հական աաՀ ան ջ մրն է ձեռնարկել կր փոխարինէ Լո՚֊է Մարէնըլ :
բովին մ եղի չվերաբերած խնդի րներէ մ ղուելով , գիտական Հ իմ երով կազմ ա կե ր պո լած փ ր ո փա կան" Ղ՚աՀէրճէն կուսակցական պաակերր .
բորբոքած՜ ամբոխբ I; ու գա յ Հա յոց Վրա,1 %Ր ՏաՐ" տի մը։ Փբոփականտ ամէն մարզի եւ ամէն մի - Համայնավարներ , րնկերվարականներ , Հան
ջավայբի մէջ՛. րապետական - ժողովրդական՝՝ Հինգական Հոգի։
՛՛ւէԵթէ մ ենք Հա կամիջոցնե ր ձեռք չառնենք ՊԵՐՃ Արւ)աաական՝ մէկ։ Հան րապեաական րնկեբվա -
նման գրգռութիւննեբ մեզի գէմ պիտիաարածոլին րական՝ մէկ, եւ. ուրիշ Հոսանքներ՝ մէկ կամ 2 :
Մօտաւոր Արեւելքի մէջ՛. Բնական է ասիկա կրնայ ԵԲԵ՝Բ ՄԵԾԵՐԸ սոր Հանդիպում մը պիտի Այս 21 նախարարներէն ինչ։ հոգի նոր են,
քաղաքական բարգութ իւննե ր յառաջ բերել , օտար ունենան Օունուար ամ սուն սկիգրսերը^ յայտա - միլսներր՝ յաճախ Հնախարարաօած՝^ :
մ ի ջամ տ ո ւթ ի ւնն ե բ ո լ դուռ բանալով*. Բայց ասի րարեց նախագաՀ Թրումըն , որ շարունակելով իր Օրիոչ կոլգայ փաստաբաններու ասպարէզէն ւ
կա մեղ չի Հետա քրքրեր առ այժմ։ Մեզ ղբադե - խօ ս ա կց ո լ թ ի ւններ ը մ ամ ուլի ներկա յացուցիչնե - Պետական մարդու իր կեանքին մէ^՝ մասնագէտ
ցնող խսգիրր ա է ա Ք է (ԼԱա Հ ՛եմ ան անախոր մոլ - բուն Հետ, ըսաւ թէ Մ* ՆաՀանգներբ պիտի շա դարձած է անտեսական եւ ելմտական Հարկերու :
թեանց մեր միջոցներով առաջքը առնելու ձելը րունակեն ՀիւլԷական ռումբ շինել, թէ լաւատես է 1936/1՛ ելմտական նախարար էք՛ 1940/5՛ բանտար
գտնելուն մէջ եւ ասոր Համար ալ պէտք է իւրա - խաղաղութեան մասին՛ 4.Կը գտնուէնք, աւելցուց, կուեցաւ իրբեւ Հակառակորդ Փէթէնի -. Բանտէն
քանչիւր երկրի յարմար վւրոփականտի ձեւեր մարդկութեան բարձրագոյն դարաշրջանին սեմին ելլելէ վերք փախաւ ե լ Լոնաոն գնաց 1943/5»,
զտնել եւ մանաւանդ ղործադբել–. ՛էրա ք , ե լ ՀիւլԷական ռումբին մասին անգլեւամե– մասնակցեցաւ Աչմ-էի ւզատմական մ՜ողովին։
Ընի՝ Հգոբծագրեհ» : Արզ արեւ՝ կբ ջանանք րիկեան Համաձայնութիւնը մեծապէս պիտի նպաս ՛/"/ Մոբ կոլդայ բաղմարուեսաեան վարդա
օրակարգի Հետապնդում
նիւթ րնե լ մեր զա բտէ որ , արզ ար սլա - տէ Միացեալ Աղգերոլ կազմակերպութեանդ։ րանէն, նոյնպէս խուսափած Վիշիք՛
՚"1քԸ. ւ առատ եւ իւ լ Դ՚՚՚Դ. ա"1րե7"*– իր՛ ԻԲ""էՈ1–ս՚ԲՐ. մե, Այս տոթիւ Թրումբն կարեւոր յայտաբարու - ներէն, միացած Տր ^"// նաւային ուժերուն իբրեւ
կազմ ա կերպ ու
Հայրենիքին մէջ։ Արդեօք ունի^նք թիւն մը ըրաւ մամուլի ներկայացուցիչներուն առ ճարտարագէտ : I՛ր գաւակներէն մին սպաննուեցաւ
թիւն մը որ աշխատ ի սիրտ ե բ ր եւ մ իտքեբը մեզի ջեւ, մեծ տպաւորութիւն գործելով Ո*֊ոշինկթընի ճակատին վրայ հ Ընկերվարական կուսակցութեան
գրաւելու X կարճ խօս քով, ունիռնք մասնա - ւէի ւան ա գի տ ա կան շր ջան ա կն ե բուն մէջ՛. (յախա - մէշ մասնագէտ կբ Համարուի տնտեսական Հաբ֊
ւ ո բաբա բ պատ ր աս տուած մ արմ ին մը փ բո/իա* գաՀին այդ յայտարարութեանց Համաձայն , այլ ցերոլ ե լ ելմտացոյցի։
կանտ վարելու ։ Փրովւականտր պատաՀ ական մի - եւս ոչ մէկ զիջողութիւն ԽորՀ* Միութեան է նը՞ Թորէգ | 2 տարեկան էր՛՝ երբ Ֆրանսայի Հիւ
«չբանայ էր խաղա
ջոցնեբով, անկանոն եւ անծրագիր չէ կատար «• պաստ, մէնչեւ որ Մոսկուա սիսային նաՀան գնե բո ւն մէք Հանքածուխի Հորերը
ուիր, պէտք է այս խնդրով ղրագոԳ մարմին մը թուղթերը)^ ։ իքալ; փուտով բարձրացաւ Համայնավար կուսակ
ունենալ , քիչ թէ շատ այս նիւթէն Հասկցողներէ ՆՈԻՐԷՄՊԷՐԿԻ դատավարութիւնը կը շաբու– ցութեան գլուխը ; 1930^5» ի վեր ընդՀ . քար աո լ -
կազմ ուած : նակուի մեծ Հետաքրքրութիւն արթնցնելով ամէն ղաբն է , եւ երեսփոխան :
Մենք կր նմանինք այն վաճառականին , որուն կողմ : Ամբաստանեալները կը մերժեն ամէն պա - Ֆրանսիս// կէ Հրատարակչական տունի մը
իսանութր լեցուն է ազնիւ ապրանքներով եւ սա տաս խանատուութէւն , յա յա արար ելով թէ երկիր վարիչներէն մէկն է ե լ Հեղինակ, (կինն ալ գրող
կայն չ ի գիտեր ղանոնք արժեցնել, մինչդեռ ան - մը իրաւունք ունի իր ճակատագիրը վարելու իր մը*, է ) ։
կիւնի իսեղճուկ փերեզակբ իր վարնոց ապրանքը ուզած ձեւով։ &է միջազգային որ եւ է օրէնսդրու Գրադէա մըն է նաեւ Անտրէ Ա՚ալռօ , Հեղինակ
կբ ծախէ դիւրաւ , շնորՀիւ Հ աստր ակ ութ ի ւնբ իր թիւն գոյութիւն չունի՝ դատելու Համար երկրէ մը բազմաթիւ վէպերու, պսակաւոր՝ Կոնքուրի մըր>–
կողմ ր քաշելու գիտութեան X առ ափնորդները իբրեւ պատերազմի ոճ ր ագո րծ ։ ցանակով :
Վիճաբան ո ւ.թե անց մ անամ ասնութ իւննե բ ը՝ վաղը :
Fonds A.R.A.M
յ/Զւյ&^^Լ 7*(*Ւ1 Ա.Շ.Տ. 376.ՁՏք՛ Աա կաէւավաբՈէթինՏը
Օս-էշէտա-Րքօբո&Յտտ : ՅՇ». &11ՏՏծ&ա՝1 օ– •
17, &«տ Օա&օաս - ք յ ա Տ ( 1 3 ՛ )
Կ"ե ի վեր1ոյ 1 չորեքշաբթի կէսօրէ ետքը ,
1€Լ ; 006. 15-78 - Շ. Շ. Բ. Բ » ա 1878-63 Ու֊բ -
յաջողեց ալ կազմել էր գաՀչէճը, եւ այսօր,
ԱաՀ ՚
քԱԺՆԵԳԻ՚ն Տար. ~50. 6աււս. 400, Յամ՛ս. 200 ֆրսւնք; բաթ , ժամը Յէն՝ զայն պիտ է ներկայացնէ
ՕՐԱԹԵՐԹ ^ « ՚ ա Ա 23 Ւ1<^6ա1>™ 1945 Ո ւ ր բ ա թ 23 Ն ո յ ե մ բ ե ր մ անագէր էհ ո զո վին ; սրտառուչ կոչերէ եւ տեն
Համերաշխութ՛եան
դոտ խորՀրգակց ութ ի ւննե րէ վերջ* ի՚եէպէս նա -
* Է Տ ա ՚ Ի - 17՛ ձոոձէ »*4465.Նոր.շր,ա(1 բփւ 194 Խմբտպթր՝ Շ– Մ Ի Ս Ա Ք Ե Ա Ն / Գ Ի Ն ՛ 3 1. # | խատեսեր էինք՝ ԱաՀմանագէր Ժ՚ողովյա դարձեալ
Տ ր ԿոլԷ յանձնեց կառավա բութէւն ը կազմելու,
պաշտօնը , րա յց վախ մը կար ամէնուն սրտէն մէջ
Մեր գիրքը Թուրքէն Հանդէպ սա վերը յիշուած ո ր ՀՀօբավար բ այս անգամ ալ կը ձախողէ՝ նախա
ԹՐ՚ԲԱԿԱՆ ՓՐՈՓԱնԱՆՏԸ վաճառականին եւ փերեզակին գիրքն է ՝ րար ո ւթի ւնն եր ը բաշխելու ժամանակ։ Որոշ յոռե–
Այս էսոբՀրգածութեանց եկայ, անցեալ օբ , տեսութիւն կր աիրէր, սակայն Տը Կ ՛՛լ խնդըած էր
ԺԸՆԵՒ •™* Երբ ա չքէ անց ընենք ժողովուրգ– էիրնեւի Ա Էջ տրուած դասախօսութեան մը առթիւ , որ եւ է Հուր չտալ խոբՀրդակցութեանց մասին։
ներու. փոխ յարար եր ո ւ թի ւնն եր ր , ան սլա տ ճ ա ււ աի~ թրքական գեղարուեստի մասին՛. Հակառակ ատոր՝ օրուան թերթեր ը , ըստ էքենց
աի տեսնենք թէ իւրաքանչիւր ժողով ուրդ ունե– Երբ տեղական գեդա ր ո ւե ս տ ա կան շրջանակ - բաբէ սովորութեան, կը դէմ է էն խմբագրութեան
; Բոլոր ենթա -
ցած է եւ կամ ունի ^ժառանգական թշնամի մը նեբր դժկամակութիւն ցոյց կուտան Հայկական ձեւէ մը, որ կր կոչուէ զմայոնէզԴ
ուրիշ ժողովուրդ մը : իրական արժէքներու մ ասին խօսք լսելու, մեծ ղրութէւններէն եւ նախատեսութիւններէն վերջ ,
^Ժ՛առանգական թշնամ ի »ի ա յս սլա ր աղ ան Ա եծ կը բանան իրենց Հաստատութեանց գուռն երբ թէ դաՀ լիճը պիտ է կազմ ուէ ան գլէ ա կան ձեւով ,
կը պարտադբէ որ, երկու կոդմերէն մին մ ի շա թրքական սխալ ու սոււո գասա խօսութեանց Հա - թէ դաՀլէճր վեց գլխաւոր նախարար մէայն պէտէ
պաշտպանողականի վրա յ մնա յ , մինչ մ ի * ֊ ս ^է" Դ^՛ ք" մար ս ունենայ, Հսեղմ գաՀլէճդ , թէ մէայն մասնագէտ
յարձակող գիրք մը կ՚ունենայ : Մ ի ոմն տիկին Մ էէէք ճէլալ Աօֆու , նկար - ներու յանձնախումբէ ձեւ պիտի տրուէ գաՀլիճէն,
Այսպէս է որ Չքաղաքակրթուածդ եւ չկազմա չուՀ ի , խօսեցաւ (իըեե ւի ցեղագրական մ իւղէ ին Ի Վ^ւ՚շ՚՚յ Ջորեքշաբթէ կէսօրէն ետքը լաւաաեսու–
կերպուածդ Ժո գո վո ւրգն ե րը , երրեմն իրենց <լժա– մէջ թրքական գեղարուեստին մասին ; թեան Հով մը սկսաւ եւ դաՀ լիճին պատկերը երեւ
ո ան զա կան դ Հ աշիւներ ր կը մ աքրեն Տա կա ա ամ ար (յարգ մեր գիտցածը այն էր թէ քէմալական ցաւ դարձեալ աւանդական ձեւով ։
տի դա շ տ ե ը ո լն վրա յ , սուրի եւ Հուրի մի^ոցաւ : ԹուբքիսՀա ինքզինքը Հ ի թի թ ե ան շառաւիղ կը ներ "հաՀլիճը կբ բաղկանա յ 21 նախարարներէ ։
Ասոր Համար է որ , Հակառակ գեզեցիկ ճառերու կայացնէր ւ Արգ, Տիկին Աօֆու թիւրքմենական Ո*նի չորս անպաշտօն նա խարար ո ւթ իւններ ։ *Լեց
ե լ ս կղբունքն եր ո լ , պատերազմր միշա գո յ ո ւթ ի ւն ծագում մը ցո յց կուսէ ա յ , Ասիո յ իւ ո ր եր Էն եկած ՚՛ նախարարութիւններ ջնջուած են կամ ձուլուած
ունեցած է ե լ պիտի ունենայ ։ ինչո^լ ա յս փոփոխութիւնը եւ թեչո^ւ թ ուրանա - քոյր նախարարութեանց մէ9, Հանրային առող
Մենք Հայերս ալ ունինք մեր դարաւոր Հ,ժա– կան շեշտը դասախօսին : Բնական Է Մրեւելքի ջութեան նախարարութիւնը միացա ած է Ընտա
ո ան գա կան թշնամ ինֆ : Թէեւ շաա պիտի փափա - իւնգիրներուն անտեղեակ եւրոպացի մտաւ որակա– նիքի եւ Հրողով ուրդի նախարարութեան ։ Պարենա–
քէիեք բացառութիւն մը կազմել բնգՀանուբ կա - նը ուղղակի կը կլլէ իրեն Հրամցուած բոլոր մեծ ւ որ մ ան նախարարութիւնը Հողագործական նա -
նոնէն եւ չունենալ թշնամի : Բայց այս բան բ մեր սուտերը։ Տիկին Աօֆու խօսեցաւ թէւրքմէն դե - խաբարութեան ։ .Ջնջուած է Գերիներու ե լ Տ արա
կամքէն կախում ունեցող Հարց մը չէ %Այնպէս որ, զարուեստ ին ազդեց ո ւթ իւններ ուն մասին ,է չէնա - գի րն եր ո լ նախարարութիւնը , գործերը մասամբ
ստիպուած ենք պա շա պ ան ո գա կ ան ի վր այ մն ա ք , կան եւ Հնդկական գեղարուեստներուն վ յ ր ա յ \ ր ^ յ Յ յանձն ուած Ե էմ տա կան , մ աս ամ բ՝ Վ^եբա շէսոլ -
մեր ապրե լու իրաւունքը պաշտ պան ելու Համա ր , խո Հեմ արաբ զգուշացաւ Թէւրքմէննեըոլ ճիշդ ու թեան նախարարութեանց ։ *ՆՈյնպէս Ազգայիս
մինչգես. Հ^ժւսքւանգական թշնամինդ սերունդէ սե ճ ի շգ Թուր անէ մէջ ձգած գեղա րուեսաաէլան յէ - պաշտպանութեան նախարարութեան մ էջ ստեղ -
րուն գ կը փոխանցէ Հայր Հ ալածելու եւ ո <նչու - շատա կարաններուն մ աս էն խօսելէ : ՛հա Սա խօս ո ։.- ծուած են երկու գեր ֊ նախաբարութիւններ՝՛
ցնելու իր ցանկութիւնը : Հէն իրաւունք ունէր, որովՀետեւ շաա աիտէ "եղ– Զի՛նուորական եւ Ապառազինութեան % Ջնջուած են
Ե*~ որովՀետեւ մենք, քաղաքակրթուած ժո - ուէր իրական յիշատակարան մր կարենալ ցո յց Ծ ով ա յիս եւ Օդա յին նա խարա րութիւններ ը։
պան ու - տալու Համար ;
ւլովուրդնե րու նման չունինք ինքնապաշտ ԱՀաւասիկ դաՀլիճին կազմը*–
թեան պա յմանները , որ"վՀ ե /, կը վրիպինք Իրապէս զարմանալի քաղաքակրթութէւն , որ Տը Կոլ, վարչապետ եւ պետ Ազդ ա յէն պաշտ
1 9 1 5 ^ ասդին, թ Հնամիին <ձեաթաղանթէն ,՛ ան մեղ չունէ ոչ մէկ Հետք էր օրրանէն՝ Թուր անի մէջ պանութեան , իր տնօրէնութեան տակ պիաի
կ՝ուղէ Հալածել այլ միջոցներովն որոնք երեւու էսկ) Րայ& այԼ"լՐ1 ամէնուրեք իբրեւ թէ դանուէն գործեն 1շտմոն ՄիՀձէ 1 Իրրե*– զինուորական գեր -
թապէս խաղաղ են եւ անվնաս եւ որ՝ ժամ ան ակի էր Հ ետքերը \ նախարար , եւ էքարլ Թիյեոն , իբրեւ ս պա ո.ազի -
ընթացքին կրնան դառնալ շատ վտանգաւոր ։ ՛հաս ա խօս ո ւՀ է Տիկէս Աօֆու խօսեցաւ նահււ նո ւթ եան դեր - նախարար , առաջինը Հան բա սլե–
Այս երեւութապէս անվնաս միջոցներուն ղրլ ՜ թրքական ճարտարապետութեան մասին, եւ որով տյ֊ւկան - ժո ղո վյւ գա կան , երկրորդը Համայնա -
խաւորն
ւ ո ր ո ւթ է <լփըոփականտ՝Դը։ Փրոտիականաիւ ղ ա բՏ - Հետեւ Թո՛րքերը շինել^աւձլէ քանդել գիտեն, վ\՝Ր ՝• ՛հատական՝ Թէ թժ էն ( Հան ո • Ժող • ) : Ներ -
գիտենք
ի ւն ը շեշտելոլ Հարկ չկա յ , ամէնքս աք ստէպուած եղաւ ոչ - թուրք ճարտա ըապետնե ր բ քէն՝ Թիքսիէ (Ընկերվարական) ; Արտաքին՝ Պէ -
անոր իԱԼ\ զօրաւոր զէնք մը ԷՀԼԷաԷԱ ՚ Ա^* ներկայացնել է բրել Թուրք; ՛Լուրը Օսման էէն շի- տօ (Հանր* ժող *) : Աղդ՛ տնտեսութիւն՝ Պիյեու
այսօր գիտութեան մը աստիճանին բարձրացած էւ նող վարպետ Մ ակար ր, Աէւլէյմանէէն շէսող վսյէԲ՜ (Համայնավար) յ Ե չմտ ական՝ Փլէվէն (Հանրապե
փ բ ո ւի ա կան տ ին նպատակն է յամ բարաբ, բայց պետ ԱԷնանը կե սա րաց է , վերջապէս Պէ յէէր Պէ" տական) ։ ճ ա ր տա ր ա ր ո ւե ս ա ա կ ան արդիւնաբերս ւ–
Հ ա ս տ ա տ ա պէ ս գետին պատրաստել ապագա յ յԻ ՚ Զբազան ի , Տօլմա Պ աՀ չէի պալատներուն ճար թիւն՝ (ք արս էլ Փօլ (Համայնավար) X Հողագոր -
զօրաւոր ձեռնարկներու որոնց արդարացում բ տարապետները բոլորը, բո լո րբ ներկայացան իը - ծութիւն ե լ պարենաւորում՝ Թանկէ Փ բիժ ան
կանխաւ կը պատրաստուի բոլորովին անվնաո մի– ըեւ Թ ուրք , է մեծ Հիացում մ ի ամ իտ Եւրոպացի (ընկերվարական) ։ Հանրային շինութիւններ եւ
ջոցնհբռվ : ներուն ; փոխագրութիւն/՝ Ժ է * ֊ լ Մ ոք (Ընկերվարական) ։
Այս տեսակէտէն Թուրքերը ջանք չեն խնա Որքան գէլրէն է սուտ գլտորել Ե ւր ոպաց ի ի ն ԱՓ ՝**սք՝ ՝Բբո՛ ՛ս՛լա (Համայնավար) ։ Կրթ*>
յ է ր է Իրենց աշխատութիւնը նա յած միջավա յրէն առջեւ։ Բայց այսպէս է ո ր $՝ուլԲՔ1Լ կր գրաւէ կան՝ ժէաքոպպի (արմատական) ։ ^հաղթային՝
կը փոխուի : կան երկիրներ ուր անոնք նախապատ սիրտերը եւ կը ներկայանայ իբրեւ քաղաքակիրթ Աուսթէլ (Հանրապետական) ւ Թղթատարական -
րաստական ա շխատու թեանց վ բայ են, օրինակ ժ՛ողովուրդ մը, &իշգ ա յ ս պաՀուն երբ Եվրոպաս Հ եռաղ րական՝ էօժէն Թո մ ա (ընկերվարական) ։
Զուիցեըիան՝ ուր բանա խօս ութ իւննե րով եւ գա - կորսնցնելու վրայ է քաղաքակրթութեան իմ աս - Ընտանիք եւ ժողովուրդ՝ Ռոպէր Փո֊իժան (Հան -
սախօսութիւնկերով, թերթերու մէջ իրենց ի նր - *ոըն իսկ : րապեաական) ։ Վերաշինոլթէւն՝ Տ՝օթ"~է (մասնա
պաստ գրուածքներով կը ջանան սիրաշաՀիլ սիր՜ Իսկ մենք ի*նչ կ՚ընենք։ քքվ է օտարին ա Վ ե ւ գէտ) ։ Տեղեկատուութիւն՝ Անտրէ Աալռօ , գրա
տերը է Կան ալ ուրիշ երկիրներ , օրինակ՝ Եգիպ պանծացնողը մեր Ղ՝ան իէ լնե բ ր , Տրգաաները, Ս ս՛ գէտ (Ազատագրական շարժումէն) : Ե՛֊ ԼոՐս ա < ս
տոսը , ուր նախապատրաստական աշխատութիւն - կա րն ե ր ր , Աինաններր, Պալեաննեըը։ Ե*~ յետոյ կը պաշտօն նա իւ արաբներ Թորէ զ (Հ ամ ա՛յն ավար ) ,
սերը յ ՚ Տ , ջ ռ զ կերպով լմնցած բ յ յ աք ո վ էլ՛ան ցնին ա– զարմանանք թէ Ե*~րոաացին կը խորշի «Հայդ ա՛ Վէնսան Օբիոլ (րնկերվարական) , Ֆրանսիսկ կէ
լելի բուռն աշխատութեան մը։ իրենց սիրաշաՀած նունէն , կարծես թէ մ ուրացկաններ ըլլա յինք ։ ( Հանր . ժ ո ղ – ) եւ Լ ո ՚ ֊ է Ժաքէնօ , որ, կ՚ըսեն թէ,
սիրտերը մեղի գէմ գրգռելով ։ Այնպէս որ բո լո - Հր ամա Հական աաՀ ան ջ մրն է ձեռնարկել կր փոխարինէ Լո՚֊է Մարէնըլ :
բովին մ եղի չվերաբերած խնդի րներէ մ ղուելով , գիտական Հ իմ երով կազմ ա կե ր պո լած փ ր ո փա կան" Ղ՚աՀէրճէն կուսակցական պաակերր .
բորբոքած՜ ամբոխբ I; ու գա յ Հա յոց Վրա,1 %Ր ՏաՐ" տի մը։ Փբոփականտ ամէն մարզի եւ ամէն մի - Համայնավարներ , րնկերվարականներ , Հան
ջավայբի մէջ՛. րապետական - ժողովրդական՝՝ Հինգական Հոգի։
՛՛ւէԵթէ մ ենք Հա կամիջոցնե ր ձեռք չառնենք ՊԵՐՃ Արւ)աաական՝ մէկ։ Հան րապեաական րնկեբվա -
նման գրգռութիւննեբ մեզի գէմ պիտիաարածոլին րական՝ մէկ, եւ. ուրիշ Հոսանքներ՝ մէկ կամ 2 :
Մօտաւոր Արեւելքի մէջ՛. Բնական է ասիկա կրնայ ԵԲԵ՝Բ ՄԵԾԵՐԸ սոր Հանդիպում մը պիտի Այս 21 նախարարներէն ինչ։ հոգի նոր են,
քաղաքական բարգութ իւննե ր յառաջ բերել , օտար ունենան Օունուար ամ սուն սկիգրսերը^ յայտա - միլսներր՝ յաճախ Հնախարարաօած՝^ :
մ ի ջամ տ ո ւթ ի ւնն ե բ ո լ դուռ բանալով*. Բայց ասի րարեց նախագաՀ Թրումըն , որ շարունակելով իր Օրիոչ կոլգայ փաստաբաններու ասպարէզէն ւ
կա մեղ չի Հետա քրքրեր առ այժմ։ Մեզ ղբադե - խօ ս ա կց ո լ թ ի ւններ ը մ ամ ուլի ներկա յացուցիչնե - Պետական մարդու իր կեանքին մէ^՝ մասնագէտ
ցնող խսգիրր ա է ա Ք է (ԼԱա Հ ՛եմ ան անախոր մոլ - բուն Հետ, ըսաւ թէ Մ* ՆաՀանգներբ պիտի շա դարձած է անտեսական եւ ելմտական Հարկերու :
թեանց մեր միջոցներով առաջքը առնելու ձելը րունակեն ՀիւլԷական ռումբ շինել, թէ լաւատես է 1936/1՛ ելմտական նախարար էք՛ 1940/5՛ բանտար
գտնելուն մէջ եւ ասոր Համար ալ պէտք է իւրա - խաղաղութեան մասին՛ 4.Կը գտնուէնք, աւելցուց, կուեցաւ իրբեւ Հակառակորդ Փէթէնի -. Բանտէն
քանչիւր երկրի յարմար վւրոփականտի ձեւեր մարդկութեան բարձրագոյն դարաշրջանին սեմին ելլելէ վերք փախաւ ե լ Լոնաոն գնաց 1943/5»,
զտնել եւ մանաւանդ ղործադբել–. ՛էրա ք , ե լ ՀիւլԷական ռումբին մասին անգլեւամե– մասնակցեցաւ Աչմ-էի ւզատմական մ՜ողովին։
Ընի՝ Հգոբծագրեհ» : Արզ արեւ՝ կբ ջանանք րիկեան Համաձայնութիւնը մեծապէս պիտի նպաս ՛/"/ Մոբ կոլդայ բաղմարուեսաեան վարդա
օրակարգի Հետապնդում
նիւթ րնե լ մեր զա բտէ որ , արզ ար սլա - տէ Միացեալ Աղգերոլ կազմակերպութեանդ։ րանէն, նոյնպէս խուսափած Վիշիք՛
՚"1քԸ. ւ առատ եւ իւ լ Դ՚՚՚Դ. ա"1րե7"*– իր՛ ԻԲ""էՈ1–ս՚ԲՐ. մե, Այս տոթիւ Թրումբն կարեւոր յայտաբարու - ներէն, միացած Տր ^"// նաւային ուժերուն իբրեւ
կազմ ա կերպ ու
Հայրենիքին մէջ։ Արդեօք ունի^նք թիւն մը ըրաւ մամուլի ներկայացուցիչներուն առ ճարտարագէտ : I՛ր գաւակներէն մին սպաննուեցաւ
թիւն մը որ աշխատ ի սիրտ ե բ ր եւ մ իտքեբը մեզի ջեւ, մեծ տպաւորութիւն գործելով Ո*֊ոշինկթընի ճակատին վրայ հ Ընկերվարական կուսակցութեան
գրաւելու X կարճ խօս քով, ունիռնք մասնա - ւէի ւան ա գի տ ա կան շր ջան ա կն ե բուն մէջ՛. (յախա - մէշ մասնագէտ կբ Համարուի տնտեսական Հաբ֊
ւ ո բաբա բ պատ ր աս տուած մ արմ ին մը փ բո/իա* գաՀին այդ յայտարարութեանց Համաձայն , այլ ցերոլ ե լ ելմտացոյցի։
կանտ վարելու ։ Փրովւականտր պատաՀ ական մի - եւս ոչ մէկ զիջողութիւն ԽորՀ* Միութեան է նը՞ Թորէգ | 2 տարեկան էր՛՝ երբ Ֆրանսայի Հիւ
«չբանայ էր խաղա
ջոցնեբով, անկանոն եւ անծրագիր չէ կատար «• պաստ, մէնչեւ որ Մոսկուա սիսային նաՀան գնե բո ւն մէք Հանքածուխի Հորերը
ուիր, պէտք է այս խնդրով ղրագոԳ մարմին մը թուղթերը)^ ։ իքալ; փուտով բարձրացաւ Համայնավար կուսակ
ունենալ , քիչ թէ շատ այս նիւթէն Հասկցողներէ ՆՈԻՐԷՄՊԷՐԿԻ դատավարութիւնը կը շաբու– ցութեան գլուխը ; 1930^5» ի վեր ընդՀ . քար աո լ -
կազմ ուած : նակուի մեծ Հետաքրքրութիւն արթնցնելով ամէն ղաբն է , եւ երեսփոխան :
Մենք կր նմանինք այն վաճառականին , որուն կողմ : Ամբաստանեալները կը մերժեն ամէն պա - Ֆրանսիս// կէ Հրատարակչական տունի մը
իսանութր լեցուն է ազնիւ ապրանքներով եւ սա տաս խանատուութէւն , յա յա արար ելով թէ երկիր վարիչներէն մէկն է ե լ Հեղինակ, (կինն ալ գրող
կայն չ ի գիտեր ղանոնք արժեցնել, մինչդեռ ան - մը իրաւունք ունի իր ճակատագիրը վարելու իր մը*, է ) ։
կիւնի իսեղճուկ փերեզակբ իր վարնոց ապրանքը ուզած ձեւով։ &է միջազգային որ եւ է օրէնսդրու Գրադէա մըն է նաեւ Անտրէ Ա՚ալռօ , Հեղինակ
կբ ծախէ դիւրաւ , շնորՀիւ Հ աստր ակ ութ ի ւնբ իր թիւն գոյութիւն չունի՝ դատելու Համար երկրէ մը բազմաթիւ վէպերու, պսակաւոր՝ Կոնքուրի մըր>–
կողմ ր քաշելու գիտութեան X առ ափնորդները իբրեւ պատերազմի ոճ ր ագո րծ ։ ցանակով :
Վիճաբան ո ւ.թե անց մ անամ ասնութ իւննե բ ը՝ վաղը :
Fonds A.R.A.M