Page 103 - ARM_19-1945_04

աա Գա կ ի ճ ը գւտծի սկսաւ

14 ձ Ք ձ 7 ՝ Ր ք 4 ***** է ռ 1 9 2 1 Նախարարական իւորՀ ուբգբ ի ր առաջին նիս­
* ձ Հ՜%,ա.\Հ~%. 1 V I / 8.Ք.8. 876.286
ՕՄ-շէշսք-քքօբո-էյււքէ : Տա. \ « Տ Տ ^ ե \ Ի 1 տին որոշեց երեքշաբթի օր քննել վարկի եւ ելեկ­

17, &«. նաատտ* ֊ ֊ ք»ճքԱՏ ( 1 3 ՛ ) տրականութեան ազգա յնացմ ան ծրագիբնե բ ը %
ա ւ Շ08. 15-70 - Շ. Շ. ք. Բ-ոտ 1878-63
ք՚ԱԺՆԵԳԻ՚ս Տար. 150, Ցաւքս. 400, Յամս. 200 ֆրանք. Նիստը տեւեց երկու Ժամ : Երէկ * ուրբաթ , Աոր

Տ-աշա 24 Ւ^տաետ–© 1945 Շ ա բ ա թ 24 " Ա - յ ֊ ՜ մ ր ե ր կառավարութիւնը ներկայացաւ ԱաՀմ անագի բ ժո–

ղովին , պաբղելոլ Համար իր գործունէութեան

ծրագիրը։ Միսչ նախարարները կյլ խորՀրղակ -

ցէին , Ա աՀմ անագի բ ժողովն ալ զբաղեցաւ իր աշ­

* է – Տ Ա ք > - 17՛ ձաւ6* Տ'4466-Նոր շրջան թ ի ւ 195 Խմբագիր՝ Շ ՄԻ–Ա*ԻԱՆ ԳՓ%՝ Տ խատ ան քնե բ ո ւ գասաւոբումով ։ Այս առթիւ Որոշ–

ուեցաւ 42 անգամներէ բաղկացեալ յան ձն աժ ո ղո վ

*^ԼՀ Ըստրել^ մշակելու Համար նոր սաՀմանաղբու–

ԹՈՒՐՔԻԱՆ ԵՐԷԿ ԵՒ ԱՅՍՕՐ խաղաղութիւնր վերաՀաստատուի վեր^ւականօ - թիւնը։ Պիտի կազմուին նաեւ զանազան մասնա–

բէն յ ու դեմ ո կր ա տ ո ւթ ի ւն ը լայն ծաւալ ստանա յ , իսումբեր ;

կարելի կը դառնա յ վերջ տալ բոլոր անախորժ Նա խարար ակտն խո րՀ ուր դին մ էջ , ելմ տա կան

ԱԱոԱք ա թիզ մը Խ ղ երեւոյթներուն» ։ նախարար Փլէվէնի եւ ճարտարագործական ար­

ա յ ս օ բ ^ « Ձ ծ / 1 ԳԼԽՈՒՆ ՃԱՐԸ ՆԱՑԵՑԷ՚Բ . • •» տադրութեան նախարար Մաբսէլ Փօլի (Համայնա­

կը զբսԱաԱ վար) յանձնարարուեցաւ ծրագիր մր կազմել ելեկ­

ո « վյս֊թան––»\ւ մ է ջ , ի մ բ ա գ ր ա պ հ ա Ա հ մ է տ էմիԹ տրականութեան եւ վարկի ազգա յնացմ ան մ ասին ։
(Մասնաւոր բ ղթակցութիւն Ե ա լ մ ա ն կ բ խ ռ ր հ ր դ ա ծ է ( 9 Հո/չտ–) .—
Հ<3առաջ»\ւ) Միեւնոյն ատեն ճշդուեցան էրբ՚* անպաշտօն նա–
ձկարգ մբ ռոէ-ս պեաա/չան ւԼարիչՆեր շատ գէշ
իւաբ արներ ո ւն պար տ ա կան ո ւթ ի ւնն I*բ ը ; Այգ նա­

Հաղորդեր Է1՚^է(՛ մ ամանակին , թէ բուռն գորհ– ա/,ւ։ւ/ւ& հն , շարունակ աչք անկելով մեր Հ « ֊ խարարն ե բկ ն Մ որիս Թոբէղ , Համ ա յնավար կու­
*էի՝է* ու. իՆշքերու^էւ : Ա՝եՆք եւ,ս , մեր կարգէ% , նո՛յԴք~
պայքարի մր լծուած են Հալքի կուսակից եւ. Հա– սակցութեան րնգՀ . քարտուղարը , պիտի զբաղի

կաՀ ալք լրագրողները , որոնց կարգին՝ մասն աւո - »–՛ գէչ ղորճ եսած ենք, նոյն կերպի վախտ - վարչական բարենորոգումներով եւ պետական
չտարար հ(\՝ւլուս» ի
խմ բա դրա պետ եբեսփո խան դարձութեանց մ ասին միա յն խո րՀ ելով : Եթէ պաշտօնետնեբով \ Վէնսան Օրիօչ (ընկերվարա­

ՖաչիՀ Որֆքի Աթայ, եւ զՎաթանֆի խմբագրաւ քիուսիոյ մէջ եւս գոյութիւն չունենար բռնակա - կան) պիտի ծառայէ իբրեւ կապ կառավարութեան

պետ ԱՀմ էտ է՚մին Եալմտն : ինչպէս կբ շեշտոլէբ լութ իւն մբ , ինչպէ ս գոյութիւն չունի Թուր - ել ԱաՀմանադիր ժողովյին միջեւ։ Ֆբանսիսկ կէ

ա յգ առի իժ ո ւԼ , ժողովրդապետութեան շո ւլՎ ս Կր ՜ քիոյ մէջ յ ռուսեւթուբք ժոգովուրդներբ Հ նա– ( ժողուիրդական ) պիտի ղրաղի *իերմանիոյ եւ

սահ՝ այդ վիճա բանութիւն բ ՀետղՀետէ անձնա­ բալո բութիւն կ՚ունենային իրար լա լա գո Աւստբիո\յ վեբաբեբեալ խնդիրներով , ի"կ Լուի

կան Հաշիւներ մաքրելու Հանդիսաւոր ցոյցի մր ս լ ո վ ճանչնալու։ Այգ պարագային, պիտի տես­ ւիաքինօ (աջակողմեան) Ալզաս Լոռէնի եւ գաղ–

•*» ան գա մ ան քր ստացած էր ։ Մ իսէեւ այսօր , 2 Նո -• նէինք եւ Հաստատէինք , թէ քիուսերն ալ մեզի թա յին կա յս բո ւթե ան՝ մ ասնաւո րապէս Հիւս . Ափ­

յեմրեր յ մեն– ու պզտիկ իրար կբ դատափետեն , նման լաւ մարդիկ են։ Ս իւս կողմէ , եթէ Վերջնա՛" է՛ ի կէ ի վերա բերեալ խնդի րնե բով ։ Օրակարգի ան–

թերթերու խ մ բագր ա կան ս ի ւնա կն ե ր ր ւի եր ածելով կանօրէն Համոզուած ր լ լ ա յ ի ն ք , թէ չենք կրնար մ իջա կան Հաբցհրէն մէկն ալ բանակին վեբակաղ–

ձիարձակարանի •*• ; փո վախ ութ եան ենթարկել ա շիւ ա ր Հ ա զր ա կ ան եւ մ ո ւթի ւնն է ։ Շատեր կր գանգատին թէ մինչ քա­

24 եւ 25 Հոկտեմբերի « Ո ՚ վ ՚ ՚ ՚ ֊ ս » , «Այ՛՛ բհլոհրլ սլա ամ ական պա յմ աններ , վստաՀաբար աւելի կա­ ղաքաց ի ն երր ի ր են ց իլԳով կր տապկուին , ղօ ր ա–

պիաի չկարենանք մ ոռնա թ խորագրին տաղ , բելս բութ իւն պիաի տայինք քիուսիան մշտէն ճան չ կաններր Հանգիստ կեանք մր կբ վարեն , ամ էն

կ ՝անդբա դառնա յ ե ր բեմն ի « Վագըթ» թերթին եւ նալու անՀբաժեշաութեան ։ Այգ աաԲաԳատէ"ս 1 դիւրութիւն ստանալով բնակութեան եւ պ արենա-

ա յժ՜մ ու <Հ1Լաթ ան » ի խմրագրապեա ԱՀմ էտ էմինի քիուսիոյ յարձակողական նպատակներու ն Հ անդէպ ւո լսէ ան Համար ։ Օ՚֊բիշ Բագմ աթիլ ի/նգի բներ ալ

քաղաքական եւ, ազգ • տեսակէտներուն , եւ այդ պա շտ սլան ո զա կան անՀ րաժեշտ մ ի ջ™ $ ս՛երը ձեռք կան յ բայց ազգ . ժ ո գովին դլխաւո բ պարտակա­

առթիւ կր Հրատարակէ Հատուա ծներ անոր երկու առնելով Հանդերձ , պիտի տշվսատէինք ապաՀովեչ նս ւթ իւնբ պիտի րլլա յ մ շակել նոր սաՀմ ան ագրո ւ–

իսմբագբա կտննեբէն , որոնք կբ շօշափեն Հայկ * ռուս ժողովուրդին բարեկամութիւնը, կամուրջ իժիւնր , մինչեւ վեց ամիս (եօթը ամիսէն մէկը ան­

Հարցր , I 9 I Պին ; Կր թարգմ անենք Հ ի մնա կան մ՛ա - Հիմնելու Համար երկու ազգեր ան միջեւ : ցաւ արդէն) ։ ծանրակշիռ խնդիր մր կր կազմէ

*՜՚երր յ յիշեցսելու. Համ ար թէ է*սԼ ^ԱԼ խո րՀէին •ԽորՀրգային վարչաձեւը սիրենք կամ շս ի՞­ ելմտա կան կացա թի՚֊՚^՚ը 1 որ ամբողջական վեբա–

ե ր է կ անոնք, որ ա յ ս օ ր «թիզ մր Հող իսկ» չեն զի­ րեն» , պարտաւոր ենք իրական գաղափար մբ կազ­ կաղմութեան կբ կարօտի։ Ֆրանքին վիճակն ալ կր

ջիր Հայաստանին ; մել ռուսական աշխաբՀի մասին։ Հակառակ անոր, զբաղեցնէ ոչ միայն Ֆրանս ան , այլեւ Մ * Նա–

4 Օ ց ո ս ա ֊ ս 1919.— «Ամերիկայի մէչ, չղա– որ Հին աշխաբՀակալութիւնբ կբկիս՝ յարութիւն Հ անգնեբը :

ղրգռութիւն կր տիրէ Թուրքիս յ դէմ : ԱնՀ բաժեշտ առած կր թուի, քիուսիոյ մէջ կատարուած են այն­

է , ամէն բանէ առաՓ , անՀ ետացնել ա յ դ ջզագբ ՜ պիսի ն ո լաճ ո ւմ՛ն եր , որ ոնց մ է կրնանք օգտուիլ ո1 չ X Օյ ր ան ււ ա կ ան մամուլր բնգհանրապէս գոհ

ղ ռութի ւնր ։ ԱՀա թէ ինչու , պէտք է էանանք միայն մենք, այլ եւ բովանդակ աշխարՀ ։ Այս նո– կ՚երել-այ նոր կառավարութեան կազմէն , որ հիմ֊

Հայկ » խնդրին Համ ար գտնել տեւական Հ աշոլե •*՝ կատ ո ւմն եքբ ո վ , պէտք է մի՛շտ բաց գուռ թողունք նաւսհ– / ազդա՝յին միութեան վրայ։ կարգ մբ

ք արդարի եղանակ մր , որ ընդունելի ըլլայ կողմ ե– ռուս բարեկամութեան առջեւ։ թերթեր կր վաիսնան որ երկար չտեւէ այս միա–

րուն Համ ար ։ բանոլթիւնբւ Գրեթէ բոլոր հոսանքներն ալ ներ­

Ամ՛էն բանէ աո աջ, պ է ա ք է ընդՈւնիլ ՝ թ է ՀամաշիարՀային ապաՀովութիւնր երաշխա­ կայացուցիչներ ունին դահլիճին մէ^՛ այնպէս որ

Հ ա յ կ ա կ ա ն Հ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ թ ե ա ն հ ո ղ ե ր ը ա ն թ ա ւ ա ա ւոր ելու կոչուած Ա ան Ֆ ր ան չի ս քո յի վաւեր ագրին մեՆ ընդդիմութիւն չսպասուիր Սահմանադիր

կան ե ն , ը ն դ ո ւ ն ե լ ո ւ Թոլրք-իարնակ Հ ա յ ե ր ը ։ Հա - մե լանը չչորցած , (հուսիա՝ յանուն իր ապաՀովու– Կողովին կողմէ։ Պայքար կրնայ ծագիլ երեք յաղ­

յերր Ազգ * տունի մր տէր դարձնելու , եւ Հայկա - թեան ձեռք երկարեց մ ե ր տ պաՀ ո վոլթեան , մեր թական կոլսակցութեանց միշեւ։ Ա՝ ի ի" զգա յին

կան խնդիրներ էն եւ անոր յարակից ւՀԱ՜թլփ^ն ե ր էն գո լութ եան , եւ մեբ անկախութեան Հ ողեր պա– մսւմուլն ալ գոհ է որ յաջողութեամբ լուձ-ուեցաւ

յաւիտենապէս ազատելու Համար, ա ն պ ա յ մ ա ն ք ի չ Հանջելով Թուրքիա յէն , որուն Հողային ամբողջու­ կառավարական աագնապբ :

մ ը հ ո ղ պ է ա ք է ա ւ ե լ ց ն ե լ Հ ա յ ա ս տ ա ն ի Հ ա ն ր ա պ ե ­ թիւնը նուի բադո բծուած է մեբ Ազգային Ուխտով։

տ ո ւ թ ե ա ն վ ր ա յ ։ Բնականաբար , բանաւոր Համ ե - Անկարելի էր չբարկանալ , բայց բար կութի ւ՛­ ԿԱՑՈՒԹԻՒՆԸ ԻՐԱՆԻ ՄԷՋ

մ ատ ութիւն մր պէաք է գո յ ութ իւն ունեն այ Հա - նր անբաւաբար միջոց է ։ Երբ Ամերիկա կր զ բա­

յաս տան փոխադրելի Հայերու իժիլին , եւ Հայաս ֊ նս ւէ ի Ա ան Ֆր անչիսք ո յի ւիողովին առիթով , եւ

տանի Հանրապետութեան կցելի Հ ո զամ ասեբուն խօսքի նիւթ կբ դառնա յին քիուսիոյ՝ ցանկութիւննե– ԱԱգփա ե ւ Մ❁ Նա&աԱղԱԽը

միջեւ ։ Այո առիթով , Հայրերու Հետ պէտք է վա - րր մեր Հողերուն վրա յ , Հետեւեալ պատասիսանր

իւանակել այդ շրջաններու թուրք բնա կչութի ւնր» կուտային մեզի զանազան թերթերու իսմբադիրնե– մտսւԽդ

(«Վագրթֆ , ստորագրութիւն՝ ԱՀմէտ էմին)։ ՐՐ , ձտյնասվւիւոի մեելնաբաններ եւ քազաքա/լան Վերջին լուրերու Համաձայն , կացութիւնր

26 0գռԱաՈԱ 1919. «Արեւելեան Հարցի առ– ղէմքեբ. ՀետզՀետէ կր ծանրանա ֆ Իրանի Հիլսիսալին աբե–

կտիս Հիմնական մ ասր լուծելու Համար յ ՚ոէաք է « Վա՛՛խ վ ա խ , շատ կո ց ա ւ ի ն ք • . • : Ի ա յ ց ա– ւելեան շրջանին մէջ ( Ատբպատական ) : Վա բ չա–
աիկա մեր դատը չ է ։ Ջենք կրնար Ռուսիոյ այդ ըն­
ս բբա գրել Հա յաս տան ի սաՀմ անբ , ո րպէ սղի Հա - թացքին պատնասով պատերազմի մտնել : Գոլք պեար ե րէ կ տեսակցութիւն մբ ունեցաւ խոբՀ բղա­
ձեր դլխռւն սարր նայեցէք » ;
յերր կարենան ունենալ իրենց Ազդ * Տունր : Անոնք յին դեսպանատան գործակատարին Հետ : ՛Այն

որ կբ փափաքին , կրնան Հոն երթալ . ի ս կ մնաց­ վաշտ երր որոնց յ առաջխաղաց ո ւթի ւնր խափան­

եալ Հա յ՛երր կր դառնան օսմ անեան քա զա քա ցի­ Ն ո յ ն անտար բե բութ իւն ը Հաստատեցի նաեւ ուած է բ քիուսե բուն կողմ է , իրենց կեցած տեղը
շաՀակից
ներ յ անխտրական եւ Հաւասար իրաւունքներով» : Նիւ Եոբքի մ էջ : Ջեռքէս եկածը ըրի , սլիտի մնան , սպասելով նոր ՀբաՀանգներոլ : կր

ՍԵՐՈՒՆԴԷ ՍԵՐՈՒՆԳ «Կ՝Ե՚ԼԲԱ8ՐԱՆԱՆ*» •«• շրջանակներ ր լուսաբանելու Համ ար , ել ստացայ Հաստատուի թէ վեց Հազար ռուս զինուորնեբ

նո՛յն պատասիսանր։ Այն եզրակացութեան յանգե­ գիրք բռնած են ԹէՀրանի մօտ։

22 Հոկտեմբերի ղռանին» , Հերքութիւն եւ լս՛ յ թէ պարտաւոր ենք անյապաղ զարգացնել ժո­ Անգլիոյ երեսփ • ժողովին ՚^էէ\ » արտաքին

ցեղապաշտութիւն» խորագրին տակ , էլանդբա - ղովրդապետական շարժումը, բարեկամներ ու նախարար բ հայտարարեց թէ Անգլիա կր շարունա­

դառնա յ Փոքրամ ա սնութեանց Հ անդէպ պետ ու - կողմնակիցներ շաՀելու Համար։ փէսնի Որ նպա­ կէ քաշել իր զօրքր։ Այս առթիւ գիտել տուաւ թէ

թեան րնթտցքին , ///-. կբ խոբՀբղտծէ * ՜տակ չռւնինք Ռոսփոյ դէմ պատերազմելու ֊ պէտք իա րՀ բղա յին գ°րքր ե բ ելա բաձգե լով իր ներկայու­

Անկեղծ ու բացսիրտ Բէէալոլ– Համար , է ա մ է ՛ ն մ ի ջ ո ց ի դ ի մ ե ն ք ՝ պ ա տ ե ր ա զ մ ի աււաջքը աո– թիւնը, Հնոբ դժուարութիւններ կր պատճառէ ի–

անՀ բաժ ե շա է նայիլ կենսական Հարցի մր, որ գո­ նելԱԼ հ ա մ ա ր : Ամէ՛ն ազգի պարտականութիւնն է բ անեան կառավարութեան , Ատ ր պա տ ա կան ի ա–

յութիւն ունի Թոլրքիոյ մէջ , ԱաՀմ՚անադրութե– պաՀպանել իր գոյութիւնը , զարգանալու Հնաբա– պստամբութեան Հանդէպ»։ Իսկ Մոսկուայի մէջ

նէն ասգին ։ Մեր երկրին մէջ, ոչ թո^Րվ* Հայրենա­ ւոբութիւններ ստեղծելով։ Ո՛չ մէկ շաՀ ոլնինք կբ կարծեն թէ Աա լալ ատ ական ի դէպքեր ր կրնան

կիցներու Հանդէպ , քիչ թէ շատ տարբեր վերա - • զուր տեղը մեր գբացին գրգռելու մէջ ։ Փոբձառու– ոաիսլել կարմիր բանտկր որ յետաձգէ պարպումրւ

բերում *յոյց կբ արուի։ Աչս իոո բ ա կան ո ւթ եան թիլնր Հաստատած է , թէ կաբելի /«*.. անՀ բաժե՛ շտ (/իաշնակիցներր Համաձայնած են իրենց պինուոր–

պա աճ առր պ է ՛ոք Հ ՛ին տ ո ե լ լա չ թ է մ եբ ց ե ղապ ա շ– է թուբքեւ ո ուս բարեկամ ո ւ թ ի ւն բ» : Մ* ներր քաշել 1946 Մարտին)։

ա ա կան ոգիին , այլ Պա տ մո ւ իժ եան մէջ : Յա յանի Լոնտոնի թե» բթեր բ կբ պնզ են թէ ՝Լ+իւբտե րր

է ^ թէ ԱաՀմանագբութեան օրեբուն ոչ թուրք 8ՈԻՆԱՍՏԱՆԻ նոր գաՀ լիճ բ կազմեց Պ - Ա ո~ կ օզաա ին առիթէն, անպատուելու Համար, եւ թէ
Աիապետու֊
տարբեր էսչպէս աշխատեցան քՒբքութեան դէմ , ֆուլիս , ազատականներու սչեաբ ; Ատ բ պա տ ա կան ի խոբՀ բղա յին ի շխանութ իւննե բ բ
կր Հա­
եւ պա յքաբեցան ա յս երկրին դէմ ։ Ներկայի ցրր - թեան վ եր աՀ աս տատումբ ջուրն ինկած կբ քաջալերեն ապստամ բնեբր : Մ իւս կոդմէ *

տոլթիլնր այդ օրերու փսիսագարձ թշնամութեան մարուի ; Թուրքիա եւ Իրա ք կբ վախնան որ քր տ ա կան ա–

մնացորդն է, մբուրր։ Պէտք է Հաստատել թէ պստամ բութիւն ր տաբածուելռվ կրնայ սաՀմ ան էն

տարուէ տարի կբ մ եզ մ ան այ ա յգ ան բարեաց ա– ՖԻՀԻՓ ԱՆՌԻՈ8Ւ ահաբեկիչներէն Տիւմոս– անդին անցնիլ ։
-
կտմութիւնր) ու սերունդէ սերունդ է ^էեգբայբա , լէն ս պանն ո ւաՆ էր , ղոՀ երթալով դաւադրութեան Անգլիայ երեսփ՛ ժողուէին մէջ երկար ճառ

նան քՒուրք եւ ոչ քՒուբք բոլոր տարրերը։ Այսօր մբ; Այժ՜մ կբ դատ ո լին պտղավաճառ Ա՛ արքատէ ել մր խօսեցաւ Պ՛ իտրն, արտաքին գոբծեբու նախ­

Թուբքիոյ մէջ. Թ ո ւ ր ք ե ւ ոչ թ ո ւ ր ք ե ր ո ւ մ ի ջ ե ւ ա~ ինքնակոչ կոմսուհի մբ, Պէր՚եարտի , որ յայտա­ կին նախարար ր, մ ասնաւո րապէս ծանրանալով ի–

մ ո ւ ս ն ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ն իսկ բ ն ա կ ա ն դ ա ր ձ ա ծ ե ն : Թուրք րարեց թէ պարտականութիւն սեպաձ֊ էր ձերբա­ բանի դէպքերուն վբայ : Այս առթիւ շեշտեց թէ

Հանրապետութիւնր , տակաւ կր բառնայ ՐՈԼ"Ր կալել տալ Հդաւաճան մբ1 աւազակ մբ, դոդ մ՛բ , խոբՀ բղա յին իշխանութեանց բռնած գէբՔԲ 4/2

անպատեՀօւթիլններր , ել կր լուծէ բոլոր տարա - Հանրային վտանգ մը, մէկ խօսքուէ մարդասպան Հակասէ անգլեւռուսեւիրանեան դաշնագրին(1 942)

կ ա րծ ո ւթ ի ւննե բ ը ; Պիտի մոռցուին , անշուշտ , մը»։ Մէկ միլիօն ֆրանք պարգեւ իռսաասօլաձ– եւ ԹԷՀբանի խսրՀրգաԺողսվի յայտարարութեան

անցեալի բոլոր գառն յիշատակներր , բայց՝ ան - էր այս գործին համար։ Կոմսուհին նախապէս (1943) : Ե ւ մ ան րամ ասն օր էն պա բզեց դէպքերու

Հրաժեշտ է որ թ աւաչին տարիներ : Անգամ մր որ քարտուղար եղա\ էր Փուտն քառէ ի ել ՛Հայ յո յի : ըեթացքը, սկսելով 1940ք–>, մանաւանդ

Fonds A.R.A.M