Page 161 - ARM_19-1945_04
P. 161
Ի. Մ Ի Զ Ի Թ Ե Ա Ն Հ Ո ղ Ս ՑԻՆ
«Ո 1031 ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ ԹՈԻՐք՚ԻԱՏԷՆ
8, 876. Տե*
• 01ք6Ըէ6«.ք>էօթո6էՅ»6 : տա. ա տ տ ա ձ ւ տ
17, &Ա6 Օ&ատտատ - ք ձ 8 1 Տ ( 1 3 " )
1Ա.։ Շ08. 15-70 - Շ. Շ. ք՛. Բ Յ Ո Տ 1678-63 ՄԽծ գուզում քսպաքակաԱ
Ր Ա Ժ ՚ Ս Ե Գ Ի ՚ Ս • ֊ Տար. 150, 6աւքս. 400, Յս.ս"ս. 200 ֆրանք։ շբջաԱակԱե^ւ
Օտաոշհշ 23 Օ&տտհւ՚օ 1945 Կիրակի 23 Դ ե կ տ ե մ բ ե ր րնչպէս Հազորգեցինք երէկ, Ա ոսկուա յի պաշ
տօնական օրկաննե ր ր եւ անթելը միաժամանակ
ԺԷ– Տ Ա Ր Ի - 17" ձա166 « ° 4491-Նոբ շրջան թ ի ւ 220 Խ մ բ ա գ ի ր * Շ. Մ Ի Ս Ա Ք Ե Ա Ն ԳԻՆ՛ 3 Ֆր ^^2.*"^՛% ԴՐէ" ^ * Միութեան Հոգային պւսՀանինե–
րը , այս անգամ յանուն 1Լբասաանի , որուն մայ
րաքաղաքին՝ ւ®՝ԻֆւԻ"Ի * ^ է լ \ ռրհ.ու՜ յ ա յ ա * " ՝ է աԿա՛
գ Ր ԽՕՍք-Ը գեմականներ այս Հարցբ յուղած ՛Էին , մասնաւոր
նամ ակներով
ԻՄ ՍԷՐՍ ԾՈՎ-ՈՒՆ ւ Ա Ն Դ է Պ : Այղ նամակները Հ ր ա ա ա բ ա կո ւե ցան
Վ^բասաանի կեգր * կոմ իտէի օ բ կան ին՝ ><ձԿ ո մ ունիս–
ՌՈՒՍԱԿԱՆ ՌՈՒՄԲԸ Երագիս մէջ ծովն էր դարձեալ որ կողքիս ա»ի մէի։ Մոսկուայի կառավարական եւ կուսակ
Կր մ ա ք աւլէր ի ա ւ թ ե ր ո ւ ն դ է մ • հոս ո ւ հոն
<յ>այւեակոյտեբ ե ւ ի ո ս ւ ն ե ր ա մ բեկորներ ցական օբկաններն աչ արւոատպելով երկու նա*
Փոթորիկէն ջարդուփըշուր նաւերու:
մւսկները , իրենց կարգին ուժ տուին եղած պա*
Ամպոտ եւ կոյր լուսիս մ՚իր լռյ1սն կը ցանէր
Յետաձգե՛նք նախերգ խմբագրականին շա Հ ո վ է ն յուզեալ կոհակներուն վ ր բ ա յ մ՛ութ. ՀանիԳւերոէն եւ՝ խմբագրականներ Հրատարակեցին :
Ես, մ ե կ ո ւ ս ի , կ ա ն գ ն ա ծ ծ ո վ ո ւ ն յ ա ն դ ի մ ա ն ՝
րունակութիւնը, քննելու, համար հրատապ խնդիր Կը դ ի տ է ի ի բ տ ո չ ո ր ո ւ մ ն ո ւ ի ր կ ի ր ք ն : (քետոյ Մոսկուայի անթելը Հ ագո րգեց նոյն ՜պա–
մ է,— 1մ • Միութեան հողային պահանջը, որ պայ Հանիները, ի լուր աշխարՀի :
թեցաւ ինչպէս ռումբ մը, նոր անելի մը առչ^եւ Աւելոբղ Է բացատրել թէ ա յս անակնկալը
գնելով Մոսկուայի իւորհ բղաժողովը։ շատ խոր տպաւորութիւն գործեց քաղաքական
շրիանակներու մէի, ճիշգ այն պաՀուն երբ երեք
Մ անրամ ասնութիւննե ր ր կարդացիք եւ պիտի մեծ պետութեանց արտաքին նախաբարներբ ժողո
կարղաք տակաւին հ Ամէնէն լաւատեսներն ալ Համատարած ե ւինքնամփոփ լըոութիւնն վի նստած են, բազմաթիւ փշոա խնդիրներ լուծե–
Որ նըման է ր ս ո ւ գ է ն ծ բ ն ո ղ մ ե ծ ց ա ւ ի ն ՝
զարմանքով 1լ արձանագրեն ղանոնք։ Ն"յնիսկ Կը պ ա բ ո լ բ է բ ա փ ո ւ երկինքն– մ ե ր թ րնդ մ ե ր թ Հ ամձձ ,ր։
Մ իաժամ տնակ
թերթեր կան որ բողոքի շա բժուձեւե ր կր վարձեն : (հիւթէ ր ի գո րծ ա կա լո ւթ ի ւն ր
Այսպէս , Լ/Օւ^Ք , հռչակաւոր եմ ի լ Պիւոէի Այս խբոովհալ տարածութեան վըրայ զորշ կր ծանուցանէր թէ Անգլիոյ եւ Ա՝ * *Լ,աՀանգներու
Լայն թանալով թեւերն իրենց մբթամած՝
օրկանը, հաղորդելով շռնգալից լուրր, հետեւեայ Կը հ ա ի յ ր է ի ն ինձ ա ն ծ ա ն օ թ թ ո չ ո ւ ն ն հ ր : արտաքին նախարարները սկսան քննել քԱ . Միու
խորհբդածութիւններր կր սահեցնէ* թեան պաՀանինեբը , որ մլբ վերաբերին թրքական
— « Խորհրդային (>ոլլփոյ ե ւ ֆրանք հւաուս տաս ր նաՀ ան ղ ներոլ,— կ ա ր ս , Արտահան, Ար
համաձայնութեան ամէնէն փորձ բարեկաւքները Միլանօ ԱՐԱՄԱ8ԻՍ ԱՐԱՊԵԱՆ դ ո ւ ի ն , Օ լ թ ի , Թ ո ր թ ո ւ մ , Սպհր ,Ր–աբերդ ,Կիււքիւշ–
ստիպուած են յուսալ թ է Մ ո ս կ ո ւ ա յ ի զ լ ի ա ւ ո ր օր– իւանէ , կիրաւան եւ Տրապզոն :
Երկու վրացի ակադեմականներուն
կաննհրուն կողմէ հրատարակուած գեկոյցր կ բ Վ.ԵՐՋԻՆ ԺԱՄ կոԷՐ » " ի
գ ե ր ա զ ա ն ց է Կ ր հ մ լ ի ն ի բ ո ւ ն դ ի տ ո ւ մ ն ե ր ը : Երբ ի>րն– ուղղուած է ամրոզչՀ աշխարհի, մասնաւորապէս
դիբր կը վերաբերէր միայն կարսի եւ Արտահանի կը շեշտէ.
••— « Մենք աշխարհի
շ ր ջ ա ն ն ե ր ո ւ ն , գ ր ե ց ի ն ք թ է դ ժ ո ւ ա ր պ ի տ ի ըլւ ւււՎ ԹՈՒ Ր՛ՀԻ Ա հանրային կարծիքին կր
հալային փոփոիաւթիւններ արդաբացնհլտրտոլնջ. դիմենք , անոր ուշագրութեան յան ձնե յուէ մ եր
ն հ ր ո վ : <ք|ատմել ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ մ ր , ե ր կ ի ր մ ը , ո ր ան վճռապէս կը մԽժե նախկին Հայրենիքին ճակատագիրը։ Անգիրը որ
վ ի ճ ե լ ի կ ե ր պ ո վ ս տ ր կ ա ց ո ւ ա ծ է –քաղաքական կազ ել է Հողային սլաՀանիի մր չի վերաբերիր , այ\Լ
մակերպութեան մ ը կողմէ, որուն աոաջին ղոհն է , իՒուրքիոյ Ազգ* ժողովին մէ^է, պատասխանե մեր ժոգովուբգի օրրանին եւ այն ոճիրին ոբ եր
չի կրնար համապատասխանել Դաշնակիցներու կուքի բաժնեց մեր ազգային մարմինը^։
հ ռ չ ա կ ա ծ իտէալին»։ լով զօր. ՚Բեազիմ ԳաբապԼ քիբի մէկ Հարցա
պնդումին, ՛արտաքին նախարար Պ* Հասան Աա + Կոչը յետոյ մանբամասնօբէն* կը պարզէ Վրա–
պաՀան–
Այս մանուածապատ նախադասութենէն վերշ\, ք ա յա յա արարեց, — ա՝Ս* ենք ց իներու մ զած ա ա /ՔաՐԸ 1 գարերու (^^"^Յքէ՛" »
թերթին խմբագրութիւնը կը Հանայ ապացուցանել ոչինչ կը ապաՀովեէու Համար իրենց Հայրենիքին միութիւ
իմէ Տրապիգոնը, Հ.Աել էք "վու թրքական գլխաւոր ք^ենք ո եւ է մէկէն, բայց ոչինչ պիաի տանք նք եւ կր յայտարարէ •
նաւ ահանգիստր , Էապէս թրքական քաղաք մրյ> , ո եւ է մէկուն։ թէեւ Մ՝իութիւնը չէ նորդ.՛ <Տ Թուրքերը արշաւեցին Վրաստանի ա,ք՚է
տրամաբանօրէն չվւ կրնար կցոլ–իէ Ռուսիոյ։ գած մե-բ բարեկամութեան եւ ոչ՛յարձակման Հողերուն վրայ եւ գրաւեցին \92,§ի ոկիզբը։ Անոնք
€ Թուրքերէն պահանջել Տրապիգոնը , Գ**>շինքըա բայք եւ այնպէս մեր իերմ փափաքն յօժարակամ ծ աո ա յեց ին աշխարՀ ակաչ (իե բ ման ի ո յ
/պատմելու համար Անգարայի կառավա ր ո ւթ իւն ր , եւ այսպէս խանգարեցին ՀակաՀիթլէրական միաց
պիտի նշանակէ ր Պս՚ րսե լոնան անջատել Ապանիա– է բարեկամական յ ա բ ա բե ր ութ իւնն ե ր մշակել եալ ճ տ կատ ը ։ թուրքերը ա յս մ իիոցին կբ վախեն
յէն, Ֆրանքոյի վրէժը լուծելու համար։ Արդ՝ անոթ Հեա ե լ կը յուսանք յաիողիլ՝ք>ւ քա ղաքն եր ո լ վ ր ա ց ա էլան անունները , կր քան գ են
թուրք ժոդովոլըգը պատասխանատու չէ արարք Ի ր Հարց աւգս ղուս իՆ մէչ, ՝ԲԱքագխք Գ ՚,բ«*աէ^ վրայլ ա կան յ ի շա տա կարանները^ , ճ արտ***րւսսլ ե–
ներ ուս Ա՛յն ք լ ի ք ^ ք / ղոր մեծ պետութեանց անիշ– քիր մասնաւորապէս շեշտելյ,—- Եթէ 1ՐաԴՐա՜ աո ւթի ւնր եւ. գանգ ո՜ւած՜ օխէն Հեռտսւոբ շբիաննեբ կր
իսանութիւնը թ ո յ լ տուաւ ծ՚սզ^ի/ Անգարայի մէթ, կան լուրերը ճեշգ ես, մեր Հիւսիսի Հարեւանը ւիո խազ բեն վյ^ացի ժողովոլըգր։
ինչպէս ււ պան իա ց ի ժողովուրդը Ալսւտասիսանտտոլ « 1Լըացի ժոգովուըգը պէաք է եա ստանայ իբ
չէ Ֆրանքոյի տրարքներուն հտմտր» : կարգ Ար պաՀանիներ պիաի ներկա յառնէ մեղի* Հողերբ որոնցմէ երբեք չէ Հ ր աժ արած եւ չի կըր՜
Հյտրոլեակութեան մէշ, թերիժը ժամանակն Ամբոգի աշխարՀ պ է ո ք է գիտնայ իժէ 1,էո|ուց« նար Հրաժարիլէ
անցած աշխարհակալութեան մը վերագրելով այս նէյյւը |(հ»ւբօ|ւոյ կոկորդ.ն են» իսկ կ ա ո ս ի ւեռ-Նւս– Փարիզի քաղաքական շրիան ա կն ե բուն ժ՚էի կը
պահանջը, իբրեւ անաչա՛ռ դատաւոր , կը դաո դ֊աշաը՛ անոր ուլսայւսբը: Հաւաստեն թէ թյուրքի ա թերեւս Հաւանէ ր գոՀա–
նա յ թուրք ժողովուրգին եւ՛ կ առաջարկէ ասպա )>վ Կ ի ս ա պ ա շտ օն ական <ձ,Լը Մօնա՝%ը, ըն^եը ցում տալ քիուոիոյ առաիին պաՀանիներուն , ոբ
րէզէն հեռացնել Անզարայի «րէիքՖր, ո րպէ սգի ա4 եզան անցեալ մ արտին (կաբս-ԱբտաՀան) , վերա–
Հճվերնայ ամէն սլատրուակ անարդար պահանջնե վա րա կա՛ն զՓօփիւլէո))ը եւ "՚ըԻհ թռըթ^*Ր Հւսսաաաելով Պեբլինի վեՀաԺ ողով ին ( 1 878) Հաս
րու՝^ : էլ լ կՀեզրակացնէ , վճռական շեշտով մր՛ ան ար գաբ կը գանեն Խ* Միութեան Հոգային տատած սաՀմանները : Բայց երբ Տ ար տ ան է լի մա–
— « Եթէ, թ ո ւ ր ք ժողովրդավար կաւսսվաբու– պա Հ ան իս ե ր ր ։ սին ալ պւսՀանիԳւեբ գրուեցան , Թուրքիա զանոնք
թհան մ բ հաստատումէն վերջ , Ռուսիա պնդէ իբ
պահանջներուն վրայ , պիտի զարնուի քաղաքա անրնղունելի զատելով, գաբձալ անՀաշտւ ք՚նչպէս
կիրթ աշխարհի պարսաւանքին, պարսաւանք մր որ
պիտի ըլլայ միաձայն, հակաււակ բոլոր ազգագրա Հիզհ-ոումրի խԱդիպ յայտի է, Աոսկուա ոչ միայն ռազմական խարիսխ
կան ուսումնասիրոլթեանց զոր պիտի հրատարա
կեն իրենց գիտուններր, համաձայն կարդ մ բ ներ կր սլսւՀւսնիէ *Լ,եզու ցնե բուն լիրայ, ւսյլել կ՛՛ու
ա խ բ ա հ ո չ ա կ մ ե թ ո տ ն ե ր ո ւ »։
կաքգադաւա՚ծ ղէ ոբ անոնց Հ սկոզութեան մասնսւկցի ժ՚իսւյն
քժ՝ու բքիոյ Հետ . մինչղեո. Անգլիա եւ Մ * ՆաՀ անգ
նե րբ կ՝առաիարկեն մ իիա զգա լ ին Հակակշիռ , ո ր
Մինչ նոր ոումբր կր ոլայթ^ր Ա ոսկուա յի նուաղտգո յն չաւրիքն է Թուրքիո յ Համ աբ հ
Ամբողֆութեամբ տուած եղանք ւիարիգեան խո րՀ բգ տժողով ի գլխուն , ւսնգլեւսաքսոն ս* ամ ու–
թերթին չքնաղ տեսութ իւններ ր , որոնք անշուշտ լր 1լաւետէր թէ կրեք Մեծերը Համաձայնութեան ՓԱԲՒԶ1* ս բ ճար աննե ր բ եւ ճա շաբ անն ե ր բ շա–
պիտի ծափահարուին Թուրքիո յ մէչ^ : գետին մը ղաած են Հիւլէ ռումբի մասին եւ թէ բաթր երեք օր պիտի տիւս կուին , ելեկտրական էոյսբ
Երբ այս քանը կր ղրեն Փարիզի մէչ1, տաքր Անգչիոյ եւ Ա՛* \,աՀանգնեբու արտաքին նախա խնայելու Համար՛, Աակայն րաց պիտի ւՌւանՀ^նուն–
րարները
տաքին , գիւըին է երեւակայել թէ ի՛նչ պիտի ը– լաւատես են այժմ ; գի եւ կազտնղի <ձռէվէ յ յօնֆնեբուն Համ ար :
սեն էոն տոն ի եւ /յ)ւո ՚շին կթ րնի մ էի , որոնք Հանգի– Մ ոսկուա լէն Հասած լուրերու Համաձայն, ե– ՀԱՑԻ ՏՈՄԱԵՐԸ պիտի բաժնուին , յունուարի
սաւորապէս
անկախութիւներ խո ս ա ա ո ած են ապաՀովել թուրքիո ք րեք նախարւսրներբ լաւատես են նաեւ ճափոնական թիւ 6 կտրօնին փոխարէն , սակայն բաժն ե չա վւ ր
եւ֊ Հողային ամբողիութիւնբ ; Հարցի լուծման մ ասին \ կ՝բսուի թէ Մ ոսկու ա մի– յեսէաձգուած է առ այժմ :
Այս Հարցին առթիւ, "՛քիշ ք^^րք^^Ր ա I գէ՚ո^Լ իի՚ն ճամբայ մը աո աիար կ աՀ է , ^է՚՜էէ ռումբի ՖՐԱՆ-ԲԻՆ ԳԻՆԸ պիաի իյնայ քանի մր օրէն,
կ ուտ ան թէ Մ ոսկուա ղիտմամբ ա յորան մեծ սլա– Հարցին տոթ իլ որ Միացեալ Ազգերոլ ^5ւ^Տ • ժո– եթէ Հ ու լ աա անք շրիած լուրերուն ւ կարգ մր թեր֊
Հանիներ կը ներկայացնէ, աո այժմ կողմնակի ՚Լովին պիտի ներկայացուի յառաիիկայ Ց ունուա– թոր կր դրոն թէ տոլաբը 150 ֆրանքէն 1Ղէաե
միիոցնեբով , որսլէսզի կարենայ արժեցնել իր տե րին ; Հաշուեն X Թզթաղ րամի շրիաբե բութ իւնր 555.575^
սակէտները նեղուցներու, եւ \ք րկուոսէսւսն կղզի՜ 000.000 ֆրանքի հասած էր Գեկաեմբեր 6/'ն , ինչ
նե րու ւսին։ ԻՐԱՆԻ ԽՆԳԻՐԸ որ 9.780.000.000 ֆրանքի յաւելում մը կր ցուցնէ
Ամ Էն սլա րաւլ ա իի մէի , կր ղ ան ուինք ճակա Թերթ երր կը գրեն թէ՝ Թ՚՚ւրքիո յ մասին ք՛ նաիւորղ շա ր թ ո ւան վրայ : Ասլբ ուստ ի ւլ ինե ր ր 50
տագրական շրիանի մր առիեււ– - ղա ծ պահանջներէն վերէ\, Իրանի խնդիրը ա յմ մ առ Հարիւր աւել ցած են վ որիին վեց ամսուան բն–
երկրորդական ղծի վյւայ կը մնայ։ թացքինւ Ս
Բոլոր երեւոյթներ ր ցոյց կուաան թէ Մ ոս Թէհբանէն կը հեոաղրեն թէ վաթորիկ մը ծա–
կուա կարելին սլիաի փորձէ , ւլոՀացում ստանալու ղեցալ իրանի խորհրդարանին մէչ1, երբ երես
Համար այս կամ այն ճակատին վրայ : Այլեւս Հսւր– փոխան մը առաջարկեց հանրաքուէ կսոոարել , քար իւղի մ ենա չԳւո բ^նե բ տաէ Ղ՚ա շնա կիցն եր էն մէ
ցր չի կրնար սաՀմ ան ա փա կուի լ 1914^ սաՀմ աննե– Սահմանադրութիւնը փոխելու, կարգ մը , բարե կուն կամ միւսին ;
ր ո լ վե րաՀաստատում ով : Մ ան ա լան գ որ , Աարր– նորոգումներ կատարելու ել Ատբպատականի Տէօբ • Տարաշվսանի , քՒաւրիզի պաՀ ա կա զօր
պաաականի խնգիր մ րն ալ կա յ սեղանի վրա յ : ազգ՛ կառավարութեան հետ բանակցելու համար : քին Հրամանատարը, պիտի զատուի զինուորական
Ուրիշ իռօսքով՝ նորէն ասլաՀ ո վութեան Հարց , Փարիզի իրանեան դեսպանը Ատբպատականի ատեանի մը առիել, իր զօքին Հեա անձնատուր ե-
ինչպէս լե՚Հական ե գերմանական ճակատին վրա յ » խռովութ իւննե ր ը կը վերագրէ դուրովն մտած զած ըլլալով ^ապստամբներ՛ուն հ ՀՀօրավաբբ քՒէՀ՛
Բոլորիս պարտքն է ուշագբութեամ բ Հետե– գաղթականներու, որոնք պառակտումսեըմանեցին բան վերագաբձած է 1 1 սպաներու Հեա ։ Մ ո ս կո լա
ւիէ անցուգարձին , անխախտ սլաՀե լո*վ մ իացե ւս Հ Ատբպատականի մէ$ ե՛– թէ ինքնավարութեան յի անթելր կր ծանուցանէ թէ քիրզաիէի (Ուրմիա)
ճակատ ր Լեւ բացարձակապէս յսնձեոնմխե /ի՝ կուսակիցներու փոքրամասնութիւնը արուեստակ եւ ուրիշ քաղաքներու ղինո՚ւորներբ եւ՛ ոստիկան
Հայկ* Ղ՝ատի անունով Հաւաքուած գումարներր) * եալ իւմբակցութիւն մըն է ։ Դ՛եսպանին կարծիքով, ն՛երը միացած են Ատբպատականի ազգ* կառավա
իա ո վոլթ ե անց պատճառն այն է որ իրմէն մերժեց րութեան %
Fonds A.R.A.M
«Ո 1031 ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ ԹՈԻՐք՚ԻԱՏԷՆ
8, 876. Տե*
• 01ք6Ըէ6«.ք>էօթո6էՅ»6 : տա. ա տ տ ա ձ ւ տ
17, &Ա6 Օ&ատտատ - ք ձ 8 1 Տ ( 1 3 " )
1Ա.։ Շ08. 15-70 - Շ. Շ. ք՛. Բ Յ Ո Տ 1678-63 ՄԽծ գուզում քսպաքակաԱ
Ր Ա Ժ ՚ Ս Ե Գ Ի ՚ Ս • ֊ Տար. 150, 6աւքս. 400, Յս.ս"ս. 200 ֆրանք։ շբջաԱակԱե^ւ
Օտաոշհշ 23 Օ&տտհւ՚օ 1945 Կիրակի 23 Դ ե կ տ ե մ բ ե ր րնչպէս Հազորգեցինք երէկ, Ա ոսկուա յի պաշ
տօնական օրկաննե ր ր եւ անթելը միաժամանակ
ԺԷ– Տ Ա Ր Ի - 17" ձա166 « ° 4491-Նոբ շրջան թ ի ւ 220 Խ մ բ ա գ ի ր * Շ. Մ Ի Ս Ա Ք Ե Ա Ն ԳԻՆ՛ 3 Ֆր ^^2.*"^՛% ԴՐէ" ^ * Միութեան Հոգային պւսՀանինե–
րը , այս անգամ յանուն 1Լբասաանի , որուն մայ
րաքաղաքին՝ ւ®՝ԻֆւԻ"Ի * ^ է լ \ ռրհ.ու՜ յ ա յ ա * " ՝ է աԿա՛
գ Ր ԽՕՍք-Ը գեմականներ այս Հարցբ յուղած ՛Էին , մասնաւոր
նամ ակներով
ԻՄ ՍԷՐՍ ԾՈՎ-ՈՒՆ ւ Ա Ն Դ է Պ : Այղ նամակները Հ ր ա ա ա բ ա կո ւե ցան
Վ^բասաանի կեգր * կոմ իտէի օ բ կան ին՝ ><ձԿ ո մ ունիս–
ՌՈՒՍԱԿԱՆ ՌՈՒՄԲԸ Երագիս մէջ ծովն էր դարձեալ որ կողքիս ա»ի մէի։ Մոսկուայի կառավարական եւ կուսակ
Կր մ ա ք աւլէր ի ա ւ թ ե ր ո ւ ն դ է մ • հոս ո ւ հոն
<յ>այւեակոյտեբ ե ւ ի ո ս ւ ն ե ր ա մ բեկորներ ցական օբկաններն աչ արւոատպելով երկու նա*
Փոթորիկէն ջարդուփըշուր նաւերու:
մւսկները , իրենց կարգին ուժ տուին եղած պա*
Ամպոտ եւ կոյր լուսիս մ՚իր լռյ1սն կը ցանէր
Յետաձգե՛նք նախերգ խմբագրականին շա Հ ո վ է ն յուզեալ կոհակներուն վ ր բ ա յ մ՛ութ. ՀանիԳւերոէն եւ՝ խմբագրականներ Հրատարակեցին :
Ես, մ ե կ ո ւ ս ի , կ ա ն գ ն ա ծ ծ ո վ ո ւ ն յ ա ն դ ի մ ա ն ՝
րունակութիւնը, քննելու, համար հրատապ խնդիր Կը դ ի տ է ի ի բ տ ո չ ո ր ո ւ մ ն ո ւ ի ր կ ի ր ք ն : (քետոյ Մոսկուայի անթելը Հ ագո րգեց նոյն ՜պա–
մ է,— 1մ • Միութեան հողային պահանջը, որ պայ Հանիները, ի լուր աշխարՀի :
թեցաւ ինչպէս ռումբ մը, նոր անելի մը առչ^եւ Աւելոբղ Է բացատրել թէ ա յս անակնկալը
գնելով Մոսկուայի իւորհ բղաժողովը։ շատ խոր տպաւորութիւն գործեց քաղաքական
շրիանակներու մէի, ճիշգ այն պաՀուն երբ երեք
Մ անրամ ասնութիւննե ր ր կարդացիք եւ պիտի մեծ պետութեանց արտաքին նախաբարներբ ժողո
կարղաք տակաւին հ Ամէնէն լաւատեսներն ալ Համատարած ե ւինքնամփոփ լըոութիւնն վի նստած են, բազմաթիւ փշոա խնդիրներ լուծե–
Որ նըման է ր ս ո ւ գ է ն ծ բ ն ո ղ մ ե ծ ց ա ւ ի ն ՝
զարմանքով 1լ արձանագրեն ղանոնք։ Ն"յնիսկ Կը պ ա բ ո լ բ է բ ա փ ո ւ երկինքն– մ ե ր թ րնդ մ ե ր թ Հ ամձձ ,ր։
Մ իաժամ տնակ
թերթեր կան որ բողոքի շա բժուձեւե ր կր վարձեն : (հիւթէ ր ի գո րծ ա կա լո ւթ ի ւն ր
Այսպէս , Լ/Օւ^Ք , հռչակաւոր եմ ի լ Պիւոէի Այս խբոովհալ տարածութեան վըրայ զորշ կր ծանուցանէր թէ Անգլիոյ եւ Ա՝ * *Լ,աՀանգներու
Լայն թանալով թեւերն իրենց մբթամած՝
օրկանը, հաղորդելով շռնգալից լուրր, հետեւեայ Կը հ ա ի յ ր է ի ն ինձ ա ն ծ ա ն օ թ թ ո չ ո ւ ն ն հ ր : արտաքին նախարարները սկսան քննել քԱ . Միու
խորհբդածութիւններր կր սահեցնէ* թեան պաՀանինեբը , որ մլբ վերաբերին թրքական
— « Խորհրդային (>ոլլփոյ ե ւ ֆրանք հւաուս տաս ր նաՀ ան ղ ներոլ,— կ ա ր ս , Արտահան, Ար
համաձայնութեան ամէնէն փորձ բարեկաւքները Միլանօ ԱՐԱՄԱ8ԻՍ ԱՐԱՊԵԱՆ դ ո ւ ի ն , Օ լ թ ի , Թ ո ր թ ո ւ մ , Սպհր ,Ր–աբերդ ,Կիււքիւշ–
ստիպուած են յուսալ թ է Մ ո ս կ ո ւ ա յ ի զ լ ի ա ւ ո ր օր– իւանէ , կիրաւան եւ Տրապզոն :
Երկու վրացի ակադեմականներուն
կաննհրուն կողմէ հրատարակուած գեկոյցր կ բ Վ.ԵՐՋԻՆ ԺԱՄ կոԷՐ » " ի
գ ե ր ա զ ա ն ց է Կ ր հ մ լ ի ն ի բ ո ւ ն դ ի տ ո ւ մ ն ե ր ը : Երբ ի>րն– ուղղուած է ամրոզչՀ աշխարհի, մասնաւորապէս
դիբր կը վերաբերէր միայն կարսի եւ Արտահանի կը շեշտէ.
••— « Մենք աշխարհի
շ ր ջ ա ն ն ե ր ո ւ ն , գ ր ե ց ի ն ք թ է դ ժ ո ւ ա ր պ ի տ ի ըլւ ւււՎ ԹՈՒ Ր՛ՀԻ Ա հանրային կարծիքին կր
հալային փոփոիաւթիւններ արդաբացնհլտրտոլնջ. դիմենք , անոր ուշագրութեան յան ձնե յուէ մ եր
ն հ ր ո վ : <ք|ատմել ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ մ ր , ե ր կ ի ր մ ը , ո ր ան վճռապէս կը մԽժե նախկին Հայրենիքին ճակատագիրը։ Անգիրը որ
վ ի ճ ե լ ի կ ե ր պ ո վ ս տ ր կ ա ց ո ւ ա ծ է –քաղաքական կազ ել է Հողային սլաՀանիի մր չի վերաբերիր , այ\Լ
մակերպութեան մ ը կողմէ, որուն աոաջին ղոհն է , իՒուրքիոյ Ազգ* ժողովին մէ^է, պատասխանե մեր ժոգովուբգի օրրանին եւ այն ոճիրին ոբ եր
չի կրնար համապատասխանել Դաշնակիցներու կուքի բաժնեց մեր ազգային մարմինը^։
հ ռ չ ա կ ա ծ իտէալին»։ լով զօր. ՚Բեազիմ ԳաբապԼ քիբի մէկ Հարցա
պնդումին, ՛արտաքին նախարար Պ* Հասան Աա + Կոչը յետոյ մանբամասնօբէն* կը պարզէ Վրա–
պաՀան–
Այս մանուածապատ նախադասութենէն վերշ\, ք ա յա յա արարեց, — ա՝Ս* ենք ց իներու մ զած ա ա /ՔաՐԸ 1 գարերու (^^"^Յքէ՛" »
թերթին խմբագրութիւնը կը Հանայ ապացուցանել ոչինչ կը ապաՀովեէու Համար իրենց Հայրենիքին միութիւ
իմէ Տրապիգոնը, Հ.Աել էք "վու թրքական գլխաւոր ք^ենք ո եւ է մէկէն, բայց ոչինչ պիաի տանք նք եւ կր յայտարարէ •
նաւ ահանգիստր , Էապէս թրքական քաղաք մրյ> , ո եւ է մէկուն։ թէեւ Մ՝իութիւնը չէ նորդ.՛ <Տ Թուրքերը արշաւեցին Վրաստանի ա,ք՚է
տրամաբանօրէն չվւ կրնար կցոլ–իէ Ռուսիոյ։ գած մե-բ բարեկամութեան եւ ոչ՛յարձակման Հողերուն վրայ եւ գրաւեցին \92,§ի ոկիզբը։ Անոնք
€ Թուրքերէն պահանջել Տրապիգոնը , Գ**>շինքըա բայք եւ այնպէս մեր իերմ փափաքն յօժարակամ ծ աո ա յեց ին աշխարՀ ակաչ (իե բ ման ի ո յ
/պատմելու համար Անգարայի կառավա ր ո ւթ իւն ր , եւ այսպէս խանգարեցին ՀակաՀիթլէրական միաց
պիտի նշանակէ ր Պս՚ րսե լոնան անջատել Ապանիա– է բարեկամական յ ա բ ա բե ր ութ իւնն ե ր մշակել եալ ճ տ կատ ը ։ թուրքերը ա յս մ իիոցին կբ վախեն
յէն, Ֆրանքոյի վրէժը լուծելու համար։ Արդ՝ անոթ Հեա ե լ կը յուսանք յաիողիլ՝ք>ւ քա ղաքն եր ո լ վ ր ա ց ա էլան անունները , կր քան գ են
թուրք ժոդովոլըգը պատասխանատու չէ արարք Ի ր Հարց աւգս ղուս իՆ մէչ, ՝ԲԱքագխք Գ ՚,բ«*աէ^ վրայլ ա կան յ ի շա տա կարանները^ , ճ արտ***րւսսլ ե–
ներ ուս Ա՛յն ք լ ի ք ^ ք / ղոր մեծ պետութեանց անիշ– քիր մասնաւորապէս շեշտելյ,—- Եթէ 1ՐաԴՐա՜ աո ւթի ւնր եւ. գանգ ո՜ւած՜ օխէն Հեռտսւոբ շբիաննեբ կր
իսանութիւնը թ ո յ լ տուաւ ծ՚սզ^ի/ Անգարայի մէթ, կան լուրերը ճեշգ ես, մեր Հիւսիսի Հարեւանը ւիո խազ բեն վյ^ացի ժողովոլըգր։
ինչպէս ււ պան իա ց ի ժողովուրդը Ալսւտասիսանտտոլ « 1Լըացի ժոգովուըգը պէաք է եա ստանայ իբ
չէ Ֆրանքոյի տրարքներուն հտմտր» : կարգ Ար պաՀանիներ պիաի ներկա յառնէ մեղի* Հողերբ որոնցմէ երբեք չէ Հ ր աժ արած եւ չի կըր՜
Հյտրոլեակութեան մէշ, թերիժը ժամանակն Ամբոգի աշխարՀ պ է ո ք է գիտնայ իժէ 1,էո|ուց« նար Հրաժարիլէ
անցած աշխարհակալութեան մը վերագրելով այս նէյյւը |(հ»ւբօ|ւոյ կոկորդ.ն են» իսկ կ ա ո ս ի ւեռ-Նւս– Փարիզի քաղաքական շրիան ա կն ե բուն ժ՚էի կը
պահանջը, իբրեւ անաչա՛ռ դատաւոր , կը դաո դ֊աշաը՛ անոր ուլսայւսբը: Հաւաստեն թէ թյուրքի ա թերեւս Հաւանէ ր գոՀա–
նա յ թուրք ժողովուրգին եւ՛ կ առաջարկէ ասպա )>վ Կ ի ս ա պ ա շտ օն ական <ձ,Լը Մօնա՝%ը, ըն^եը ցում տալ քիուոիոյ առաիին պաՀանիներուն , ոբ
րէզէն հեռացնել Անզարայի «րէիքՖր, ո րպէ սգի ա4 եզան անցեալ մ արտին (կաբս-ԱբտաՀան) , վերա–
Հճվերնայ ամէն սլատրուակ անարդար պահանջնե վա րա կա՛ն զՓօփիւլէո))ը եւ "՚ըԻհ թռըթ^*Ր Հւսսաաաելով Պեբլինի վեՀաԺ ողով ին ( 1 878) Հաս
րու՝^ : էլ լ կՀեզրակացնէ , վճռական շեշտով մր՛ ան ար գաբ կը գանեն Խ* Միութեան Հոգային տատած սաՀմանները : Բայց երբ Տ ար տ ան է լի մա–
— « Եթէ, թ ո ւ ր ք ժողովրդավար կաւսսվաբու– պա Հ ան իս ե ր ր ։ սին ալ պւսՀանիԳւեբ գրուեցան , Թուրքիա զանոնք
թհան մ բ հաստատումէն վերջ , Ռուսիա պնդէ իբ
պահանջներուն վրայ , պիտի զարնուի քաղաքա անրնղունելի զատելով, գաբձալ անՀաշտւ ք՚նչպէս
կիրթ աշխարհի պարսաւանքին, պարսաւանք մր որ
պիտի ըլլայ միաձայն, հակաււակ բոլոր ազգագրա Հիզհ-ոումրի խԱդիպ յայտի է, Աոսկուա ոչ միայն ռազմական խարիսխ
կան ուսումնասիրոլթեանց զոր պիտի հրատարա
կեն իրենց գիտուններր, համաձայն կարդ մ բ ներ կր սլսւՀւսնիէ *Լ,եզու ցնե բուն լիրայ, ւսյլել կ՛՛ու
ա խ բ ա հ ո չ ա կ մ ե թ ո տ ն ե ր ո ւ »։
կաքգադաւա՚ծ ղէ ոբ անոնց Հ սկոզութեան մասնսւկցի ժ՚իսւյն
քժ՝ու բքիոյ Հետ . մինչղեո. Անգլիա եւ Մ * ՆաՀ անգ
նե րբ կ՝առաիարկեն մ իիա զգա լ ին Հակակշիռ , ո ր
Մինչ նոր ոումբր կր ոլայթ^ր Ա ոսկուա յի նուաղտգո յն չաւրիքն է Թուրքիո յ Համ աբ հ
Ամբողֆութեամբ տուած եղանք ւիարիգեան խո րՀ բգ տժողով ի գլխուն , ւսնգլեւսաքսոն ս* ամ ու–
թերթին չքնաղ տեսութ իւններ ր , որոնք անշուշտ լր 1լաւետէր թէ կրեք Մեծերը Համաձայնութեան ՓԱԲՒԶ1* ս բ ճար աննե ր բ եւ ճա շաբ անն ե ր բ շա–
պիտի ծափահարուին Թուրքիո յ մէչ^ : գետին մը ղաած են Հիւլէ ռումբի մասին եւ թէ բաթր երեք օր պիտի տիւս կուին , ելեկտրական էոյսբ
Երբ այս քանը կր ղրեն Փարիզի մէչ1, տաքր Անգչիոյ եւ Ա՛* \,աՀանգնեբու արտաքին նախա խնայելու Համար՛, Աակայն րաց պիտի ւՌւանՀ^նուն–
րարները
տաքին , գիւըին է երեւակայել թէ ի՛նչ պիտի ը– լաւատես են այժմ ; գի եւ կազտնղի <ձռէվէ յ յօնֆնեբուն Համ ար :
սեն էոն տոն ի եւ /յ)ւո ՚շին կթ րնի մ էի , որոնք Հանգի– Մ ոսկուա լէն Հասած լուրերու Համաձայն, ե– ՀԱՑԻ ՏՈՄԱԵՐԸ պիտի բաժնուին , յունուարի
սաւորապէս
անկախութիւներ խո ս ա ա ո ած են ապաՀովել թուրքիո ք րեք նախարւսրներբ լաւատես են նաեւ ճափոնական թիւ 6 կտրօնին փոխարէն , սակայն բաժն ե չա վւ ր
եւ֊ Հողային ամբողիութիւնբ ; Հարցի լուծման մ ասին \ կ՝բսուի թէ Մ ոսկու ա մի– յեսէաձգուած է առ այժմ :
Այս Հարցին առթիւ, "՛քիշ ք^^րք^^Ր ա I գէ՚ո^Լ իի՚ն ճամբայ մը աո աիար կ աՀ է , ^է՚՜էէ ռումբի ՖՐԱՆ-ԲԻՆ ԳԻՆԸ պիաի իյնայ քանի մր օրէն,
կ ուտ ան թէ Մ ոսկուա ղիտմամբ ա յորան մեծ սլա– Հարցին տոթ իլ որ Միացեալ Ազգերոլ ^5ւ^Տ • ժո– եթէ Հ ու լ աա անք շրիած լուրերուն ւ կարգ մր թեր֊
Հանիներ կը ներկայացնէ, աո այժմ կողմնակի ՚Լովին պիտի ներկայացուի յառաիիկայ Ց ունուա– թոր կր դրոն թէ տոլաբը 150 ֆրանքէն 1Ղէաե
միիոցնեբով , որսլէսզի կարենայ արժեցնել իր տե րին ; Հաշուեն X Թզթաղ րամի շրիաբե բութ իւնր 555.575^
սակէտները նեղուցներու, եւ \ք րկուոսէսւսն կղզի՜ 000.000 ֆրանքի հասած էր Գեկաեմբեր 6/'ն , ինչ
նե րու ւսին։ ԻՐԱՆԻ ԽՆԳԻՐԸ որ 9.780.000.000 ֆրանքի յաւելում մը կր ցուցնէ
Ամ Էն սլա րաւլ ա իի մէի , կր ղ ան ուինք ճակա Թերթ երր կը գրեն թէ՝ Թ՚՚ւրքիո յ մասին ք՛ նաիւորղ շա ր թ ո ւան վրայ : Ասլբ ուստ ի ւլ ինե ր ր 50
տագրական շրիանի մր առիեււ– - ղա ծ պահանջներէն վերէ\, Իրանի խնդիրը ա յմ մ առ Հարիւր աւել ցած են վ որիին վեց ամսուան բն–
երկրորդական ղծի վյւայ կը մնայ։ թացքինւ Ս
Բոլոր երեւոյթներ ր ցոյց կուաան թէ Մ ոս Թէհբանէն կը հեոաղրեն թէ վաթորիկ մը ծա–
կուա կարելին սլիաի փորձէ , ւլոՀացում ստանալու ղեցալ իրանի խորհրդարանին մէչ1, երբ երես
Համար այս կամ այն ճակատին վրայ : Այլեւս Հսւր– փոխան մը առաջարկեց հանրաքուէ կսոոարել , քար իւղի մ ենա չԳւո բ^նե բ տաէ Ղ՚ա շնա կիցն եր էն մէ
ցր չի կրնար սաՀմ ան ա փա կուի լ 1914^ սաՀմ աննե– Սահմանադրութիւնը փոխելու, կարգ մը , բարե կուն կամ միւսին ;
ր ո լ վե րաՀաստատում ով : Մ ան ա լան գ որ , Աարր– նորոգումներ կատարելու ել Ատբպատականի Տէօբ • Տարաշվսանի , քՒաւրիզի պաՀ ա կա զօր
պաաականի խնգիր մ րն ալ կա յ սեղանի վրա յ : ազգ՛ կառավարութեան հետ բանակցելու համար : քին Հրամանատարը, պիտի զատուի զինուորական
Ուրիշ իռօսքով՝ նորէն ասլաՀ ո վութեան Հարց , Փարիզի իրանեան դեսպանը Ատբպատականի ատեանի մը առիել, իր զօքին Հեա անձնատուր ե-
ինչպէս լե՚Հական ե գերմանական ճակատին վրա յ » խռովութ իւննե ր ը կը վերագրէ դուրովն մտած զած ըլլալով ^ապստամբներ՛ուն հ ՀՀօրավաբբ քՒէՀ՛
Բոլորիս պարտքն է ուշագբութեամ բ Հետե– գաղթականներու, որոնք պառակտումսեըմանեցին բան վերագաբձած է 1 1 սպաներու Հեա ։ Մ ո ս կո լա
ւիէ անցուգարձին , անխախտ սլաՀե լո*վ մ իացե ւս Հ Ատբպատականի մէ$ ե՛– թէ ինքնավարութեան յի անթելր կր ծանուցանէ թէ քիրզաիէի (Ուրմիա)
ճակատ ր Լեւ բացարձակապէս յսնձեոնմխե /ի՝ կուսակիցներու փոքրամասնութիւնը արուեստակ եւ ուրիշ քաղաքներու ղինո՚ւորներբ եւ՛ ոստիկան
Հայկ* Ղ՝ատի անունով Հաւաքուած գումարներր) * եալ իւմբակցութիւն մըն է ։ Դ՛եսպանին կարծիքով, ն՛երը միացած են Ատբպատականի ազգ* կառավա
իա ո վոլթ ե անց պատճառն այն է որ իրմէն մերժեց րութեան %
Fonds A.R.A.M
