Page 155 - ARM_19-1945_04

տաա ւտ բյւաա^ ց ա ւ ա ա &տատյ՝ւ ^ բ&տշտ ԻՐԱՆԻ ՀԱ8ԵՐԲ ԿԸ ԳԱ՚ԼԹԵ՚Ն

17, »Ա6 03ա6տա6 - ՐձՏԼ1Տ (13") Փ ա ր ի գ ի Փո՚~սԿ.ԻԷ ն»Վ">>*»ի թ ե ր թ ը ԿԸ ԴԲէ —
ա ՇՕՔ. 15-70 - Շ. Օ. Ր. քնատ 1678-63
ԱԺ՚նԵԳԻ՚ե.՜ Տար. 750, 6աւքս. 400. ՅաԱ՜ս. 200 ֆրանք ԹէՀրանի խորՀրգային դեսպանատան առՀէեւ.

բազմաթիւ Հայեր կարգի կր սպասեն, անցագիր

ստանալու եւ \Տ • Հայաստան երթալու Համար։ Ի–

րանի Հայութեան ստուար մ ասր (որոնց քանակը

յ«Աօ1 20 Օշշտահ^ 1945 Հ ի ն գ շ ա բ թ ի 20 Դ ե կ տ ե մ բ ե ր 80.000 կը Հաշուեն) կ՛ուզէ բնակութիւն Հաս­
տատս/ ե * Սիութեան ինչպէս
սաՀմ աններ ո ւն մէի,

նա խորգ պատերազմէն վերի մօտ 50.000 ԹրքաՀա–

ժ-է– ՏԱՐԻ - 17« & ո ո & Ա° 4488-Նոբ շրջան թ ի ւ 217 Խմբագիր՛ Շ • ՄԻՍԱՔԵԱ՜ե ԳԻ՜ե՝ 3 Ֆ ր յեբ (Թուրքիա յէն՜ գա գթեցին գէպի Աոլրիա եւ Ե"

ւլ ի սլա ո ս : քՍոբՀրգային իշխանութիւնը յանձնարա­

րած է ամէն կերպով գիւբացնել վիզաներու բաշ­

ՄԵՐ ԽՕՍ՝քԸ ՀԶոմևոու Մամիկը խումը այն Հայերուն որ կհուզեն բնակութիւն

\ աս ւո ատ ե լ * Հա յաս տանի մէի :

ԹէՀրանի էսորՀրգարանի անգամնեբուն մեծ

ԻՐԱՆԵԱՆ 8Ե՚ԼԱա»ՈԻԹԻհՆ1Լ Մե՜ր շրջանակ/էն , մեր ընկերներէն ""Վ չ\Է մասը կատաղի պայքար կբ մղէ Հիւսիսային ան*

ճանչնար զՋոմֆերոլ. մամիկը, այլ ի/օսքով Կէն– իաաողականներու , ինչպէս եւ Խ ՚ Միութեան դէմ :

ճռնց մայրիկը։ Ամէն շաբաթ իրիկուն եւ ամէն Մի*֊ս կողմէ 5 0 ^ է ա փ ժողովյրդավար երեսփոխան­

Մ քքս կո ւայ ի խո ը Հ րդա ժ ո դո վր Հ Խղվււ իաԸ՝* կիրակի , կը Հաւաքուէինք իրենց Հաաիւալձի խա­ ներ կառավարութենէն պաՀանիած են աքս ո բեշ

ուած, աՀաւասիկ Ատբպատականի յեզափո խու– նութին ետեւը , Ջոմերու ք լ ի ւ պ բ : Ան շէն երգերը , Հակասովետական շարժման վաըիէը^ ՏԼիաէտաին ,

թի^նը * առանձին կառա վար ութ եամբ եւ սաՀմսէ* ղուարթ կանչերը եւ ւէիճաբանոլթիւնները կր Լ"էր որ Հարկառուս ական թերթերոլ Հ ր ատ ա բակի չն է :

նագրութեամբ : սիրով, մայրական Համբերութեամբ։

ինքնօրէն կառավա բութի ւնր փութաո իր առա՜ ՊաաաՀեցալ որ փոթորիկ մր սլայթի։ Ա՝՝ՈԱկոՆափ Խ ա Չգամողովը
Անգարայի
իին յայտարարութեամբ շեշտել թէ կապերը պիտի Պաաեբա՚գմ , գօբակո՛չ , ճակա՛ա • • • Սեր .օ

չխզուին ԹէՀրանի Հեա։ Հ.Զոմ%եբու բոյնր գոց, անոր անգամները Հոս ու մէի մեծ մտաՀոդութիւն կր ա իրէ.

՝րադաքական շրջանակներ ու մ էի Հաւատք չեն Հոն , զանազան ճակատներու վրա յ ց ր ո լած Հ Մ աա– միիազգային կացութեան առթիւ , այն կասկածով

ընծայեր այս Հաւաստիքներուն ։ Յեղափոխական Հոգ է ՀՉոմ^եբու մամիկը, մաաՀոգ են ԲոԼռՐ թէ Մ ո ս կո լա յի խոբՀ րգաժողովը պիտի չկրնա յ

շարժումը ՀետզՀետէ կր ծաւալի , վարակելով ամ– մայրերը ; Անոնք տեսած են պատերազմ մը որուն սաՀմ անաւիակել ք$ * Մ իութեան ց ան կո ւթի ւնն ե իը ։

բողի Հիւսիսային Ի բան ԷԼ ։ ԹէՀրանր գրեթէ պա– չարաբաստիկ յիշաաակները զԾի֊ շատ թարմ են . • . Շատերը կր մ եղագրեն Անգլեւսաքսոննեբբ թէ

շարոլած է, ել կրնայ սովի մատնուիլ , եթէ Ատ ր– Զինուորութենէ վեց ամ իս վեբշ, տասնօրե ա յ չկրցան պաՀել ի բան ի Հոգա յին ամբո ղիո ւթ ի ւն ը ։

պատւսկանը մերմէ պարէն Հասցնել ։ աբձակուրգով կր փեբագառնամ տուն : ք^աց, է Կէն– Եթէ անոնք չ կ ար են ան պա Հ պան ել քաղաքակ ան

Միւս կողմէ, կռԴՐ՛ կառափ ար ո ւթի ւնր ի^Ք ճոնց նպարավաճառի խ ան ո ւթ ր , բա յց չկան հԶո– Հաւասարակշռութիւնը Միիին Արեւելքի մէի,
թ՝ուրքիսւ շատ փափուկ
տագնապի մաա՚&ււած է , խորՀրզաբանին Հետ , որ մեր՝%ր , գոց է անոնց ^քլի՚^Լ^Ը * Կայ միայն մամի­ մատնուի : կացութեան մ բ ՚գիաի

երկու մասի բատ^ւուած , ի զուր ելք մր կբ ւինտռէ ։ կը իր անղրանիկ ղալկին Հետ , տխուր , մտաՀոգ Հ

Ս՝ինչ մեծամասնութիւնբ ապաւինած է Ան դլի ոյ եւ « Վ^ախ ի մ ա յս պաաե բազմ՝ը սուզի նստի X Ա փիրիաոնովկա յի պալատը, ուր տեղի

Մ * ՚ԼաՀանզներու բաբեՀաճէււթեան , ձախ թելբ մեզի : Աէկ Հատ տեսանք , չէռբ^ւաւեր : կարօս , կ՝ ունենա յ Երեք Ա՝ եծերոլ ժողով ր , շինուած է 50

կր յուսայ լեզու, գտնել /# • Միութեան Հետ, ^ռու­ հյնկօս , գուն , Աւետիսը , 3ակոխը , Հաճին , միւս­ տարի առաի , մ իլիոնատէ բ առեւտրականի մբ

սասէրէ գաՀ լիճ մ բ կազմելով ։ ները, միւսները գ այն Հազարներ բ ճակատներու կոգմէ ։ Աովետները այստեղ գումարած են ւ %ատ

Կարծողներ կան ոբ եթէ Ք՝ԷՀրան ծայրայեղու– վյբա յ , խրամներու մ էի , կըակին գիմ աց • • • մ ը գի լան ա գի տ ա կան կաբեւոգթ ժողովներ ։ Երեք

թեան գիմ է, Ատբպատական կրնայ ըոլորովին ան– Կը յուզուի , կր ւիզձկի , մօր մը Հարազատ նախարարները եւ իրենց խորՀբգականնեբր կր

իատուիչ , բացարձակ անկ ախ ո ւթի ւն Հռչակելով իսանզազատանքովր կր Համբուրէ զիս է նստին կլոր սեղանի մր շռ*–ըիը * կատարեալ գազա­

կամ կցուելով խորՀրդային Ագրբէիանի ։ ԼԱյգ Տզան կը սաստէ , ես կը մխիթարեմ զինքր , նա պաՀ ութիւն կը տիրէ եւ թղթակիցները Հազիւ

պարագային թերեւս մաս մըն ալ կցուի Ի) • Հա­ պատ ե բազմ ի օըեըը կ ար ճ ե ց նելով , մ է կ եր կոլ ա– հ.ՐԼ ձա\\.ո դք*" կ1ո րո լ աեղեկո ւթի ւնն եր ստանալ :

յաստանի , նկատի աոնՆլոփ ա շյխարՀագրական ել միսնեբու վերածելով ; ՝ X Մոսկուայի ձՓրավտա» թերթէն վ^րքր,

տնտեսական պայմանները) ; « Տարօրինակդ կամ ճիիզեբու պատերազմէին ՀձիՀոլշեւիկֆն ալ, կեգբ * $յ ոմիաէ ին օբկանբ , կը

Ամէն պարագայի մԳ*ի, կատարեալ անել, որ կր յաիո րդէ շանթւսՀ արի չ դօտ եմ արտը , ու , շատ էքտննագա աէ բր ի տան ա կ ան քա զա քակ ան ո ւթի ւն ը :

քրաինք թափեէ պիտի տայ նաեւ էքըեք Աեծեբոլ կարճ ժամ ան ակի մ ր մ էի ա կան ատ ե ս ^1 ՐԷԼաս Ք Թերթին կարծի քով , գաղթային քաղաքականու­

մ ո զո փին : շռնգալից ղէպքերոլ ւ Փլուզումը ըԼԼաձ ս՛Հա ր1 ո , թիւն բ ինքնին շատ աւելի մեծ վտանգ մը կը կազ­

ինչպէս բազմաթիւ միիազգային խնգիբներու, եգերական * • . ..Մենէ ոմանք նաՀ ատակ, շատերս մէ խազԽզութեան Համար : ոբՀբգային կառա­

այս Հարցին մէի աչ յաղթականներ ր բոլորովին գերի , ուրիշներ Հրաշքով աղսւտուած ։ լիս։ ր ութիւն բ չի կրնար անտարբեր գ իրք. մր բոն ել

տարբեր տեսակէտներ ունին ։ Հ Փշաթելերու ետին ,ճ ՀձՅառաի^ի Հյ *էն կդիմա­ Հոգամ ասեր բ բաժնելու եւ խնամակալութեան են­

Այսպէս , երեքն ալ Հանգիսաւորապէս իւոստս - նամ գոյժը կենճոնց կարօին . . . կարծես 1ա^յ^ի թարկելու գրութեան Հանդէպ ։ Հակառակ Անգլիոլ

ցած են յարգել իրանի անկախութիւնը եւ ՀողւսյիՆ Հարուած մր կը ստանամ , սլյնպէհ կր մ՛՛որմոքի կրկնակի խոստոլյքնեբուն , Հնդկաստան զրկոսոծ

մբողիութիւնը։ իբրեւ առաիին քս՚յֆլ , Ա ֊ Նա– սիրտս՛, մ ան ա ւ ան գ յիշեչով Կէնճոնց մամիկը։ կը մնա յ քաղաքական իրաւունքներէ : (իոգովո լ բ–

^՚գները առաիաբկեցին գա շն ակից զօրամասեր ր յ>նչպէռս Լսեց այս դ՚՚յժը ։ Կրցա*լ տան՛իլ այս ւսՀ– դին միայն 14 առ ^աըիԼՐՐ քուէարկելու իրաւունք

Քաշել մինչեւ 1946 Յունուար \ ։ Եւ իըհնք տուփն ռելի Հարուածը ։ կտրօն մեոած , Խնկօն գերի * • • ունի$> :

առաիին օրինակը։ էՅ • Միութիւնը մերմեց այս տ– Օրե՛րը , շաբաթնե՛րը , ամ իսնե՛ րը , տարինե– Թերթբ կբ բացատրէ թէ կացութիւնր աւելի

ռաիարկը , գիտել տալոփ թէ 1942/՛ գաշնագբ ին ր ր ( աՀռելի է ին այս սպաս ո ւ մի օբերր^ , կ՝ ան ցնին լաւ չէ բրիտանական միւս գաղթավայրերուն մէի,

Համաձայն , պարպելու պայմանաժամը կր լրանայ իրարու ետեւէ , Համր , սպանիչ գանգաոութեամբ թէ Անգլիա իր ձեռքին տակ պաՀ ելով Աուաա–

1946 Մ արա 2թ։ մբ ։ Աեբ բոլոր տղայական , <Հ լաւ աա ե սֆ յոյսեբր նը , կ՚իշխէ Եդիսլտոսի վբայ ։ Յետոյ Ամերիկայի

Այս պատասխանին վրա յ ,\ Ա՝ եծն ի^րիտանիան կր իա խիա խ ո լին իրականա թեան աՀ եզ Հա բուած– գազթային քաղաքականութիւնն ալ քննադատե­

ալ, որ սւբամագիբ էր Հետեւելու Մ * \լաՀ անգնե– նե բուն տակ , ու կր թ ուի թէ մե զի Համ ար ամէն լով , «Բոլշեւիկդ կը պա Հանիէ որ 1$ * Ա՝ իութիւնը

բու օրինակին , յետաձգեց պարպումբ : ^ ինչ այ յեւս թաղուած է , եւ թէ , Հատուն երթալը՝» սերաօրէն մ ասնակց ի դաւլթավա յ բեր ու միիազգա­

Անճար քՒէՀրտնբ ամէն գուռ կբ զարնէ , փու­ այլեւս ցնորք է ; յին խնամակալութեան , ապաՀովելու Համար խա–

թացնելու Համար •պարպումը , գանգատելով թէ Հինգ տարի՛ , լման Հինգ տարի՛ , որոնց զիւ­ ղաղութիւնր :

օտար զօրքի ներկայութիւնը կը իլատէ իր ազատ րաքանչիւր օրր մէկ մէկ գարու եբկայնութիւնր

գործունէ ութիւնր եւ կր խախտէ իր գեր ի շ խանու­ ունէր , էլ անցնին ։ Օրերը կր Հասուննսւն . զ Էոլրե– 700,000 ՆացթԽ

թեան իրաւունքները ։ րր կր զարգանան , մթնոլորւոբ տակաւ առ տակաւ

Ապացոյց , էհւ։Ցա՛ օգնական զօրք ղրկել Ա– կր փոիւուի : կարծես թէ ա ր շա լո լլլ մ ր պիտի ձ ու­ ամրաստաեա ած

տ բ պա ա ական , ՀՀ բա բեկար զ ո ւթի ւն ր վ եր ւս Հսւսաա– ղի մ եղի ,ւիշաթելե բու շ ո լքին ղ ատասլսւրտու ահ՚ւ՛ ե–

տեչու Համարի։ քՍորՀրգա յին Հ րամ անատար ո ւ– աւս Համար; Նիւրրնպէրկի դատավարութեան գեկա* 17/՛
ւ՛
թիւնբ կէս ճամբան կե ցուց օգնական Գ°ԸՔԸ ։ Յե–
Ու, իրօք, օր մ րն ալ, Հրաշքք վե րասլր ո ղնե ր ս նիստ ին մէի , ամ ե բ ի կե ան գատախազյը յա յտաբա­

աո յ ծանուցագ իր մր ու ղգռ Լո վ ԻՐՐ^*1– պատաս­ կր նետէ տուն; Առածին փնտռտուքս կ՚ՐԱայ Ջո­ րեց թէ 700.000 Ղյացիներ ամբաս ա ան ո ւ թ ե ան տակ

խան , յա յտաբարեց թէ նոր զօրքի առաքում ը ոչ մերու մամիկը։ «0՜ , կ՚րսէ կինս , եթէ տեսնես չես են , իբրեւ պատերազմ ի ոճրագործներ : Այս առ­

միայն աւելորդ է ; այլ եւ պատճառ պիտի դառնա յ ճանչնար : 0®ւր է այն աո.ա9ոլան ժպտուն կինը՛ •> իթիւ աւելցուց թէ դուրս ձգուած են Տ.Տ.նեբու եւ

որ ինք աչ նոր զօրամասեր ղրկէ ՚՛ Հալե՛ր, մաշե՛ք ,բարակցեր , մեղրամոմ գարձերէ : 3. ճ,նեբու ստորադաս անգամները, այլապէս թի­

Մինչ այս մինչ այն, ինքնավար Ատբպատա­ կարօն զայն իրեն Հեա թաղեց՛՛՛ Հրաշք մբ գսԴյն լը կրնար բարձրանալ երկու միլիոնի ; Ե թէ ո րո է՜

կանի Ազգ* մ՜ողովը առանձին բանակ մ ր կազմ ե ց , փրկեց գերեղմանէն՜ֆ : ուի բոլորն ալ դատեշ , Հարիւր Հ աղար սւ լ ո ր ձեր–

եւ Հիմա տիրաբար կը վարէ Հիւս* իրանբ : Մ 1՚՛ Գ"ՀԱհ ՚՛՛/՛՛ երեւար , ատենի մր Համար , բակա լութիւն%եբ պիտի կատարուին ամ բո ղի Գեր–

Եբեք յաղթականները ճակատներու բաժ­ կ՚րսեն մեկւ ծանօթներէն ով որ կուգայ, կու­ մանիոյ մէի ; Գատի պիտի քաշուին այն Նացիները

նուած են նաեւ քաղաքական տեսակէտով ։ Լոնտո– լայ, կ՚աղաղակէ , կարօն կը պաՀան^է ։Գոնէ իյնկօն որ անգամ եղած են ոճրապարտ կազմ ա կե րպո ւ–

նի եւ Ուոշինկթընի Համար իրանի այս տագնապը վերագաոնար : Հյատ տկար է, լալէն աչքեբուն սեւ թեան մբ հ

միիագդա յին իմնգիր է , կապուած՝^ Ա*իացեալ Ա,զ– չուր իչած է : Հյարունակելով 21 գլխաւոր ամբաբւոան–

գերու կազմակերպ ութ Խոն Հետ։ Աբղ Մոոկուտ քցնկօն եկաւ։ ՎչտաՀար մայրը մեծ րաիւտր եալներոլ դատը, ամերիկեան դաաաիսաղը պար–

չընդունի ր այս տեսակէտ ը —- ինչպէս գրեցին ունեցաւ իր վտիտ բաղոլկներուն մէէ^ սեղմելու* զեց * Միութեան մէի կատարուած ւսւարառու–
խնգիր
թերթերը - պարզապէս ներքին , տեղական խական սիրասուն զաւակը, բայց, զաւակի մբ վերտղար– իյ իւննե րր եւ գերմանացման փորձերը։ Կէօրինկ

մ ր Համարելով Ատ ր պատ ա կան ի քեզավա ձովր կորուստի մը ցաւը կր մեղմանա®յ • . . \\1նկօն 1941 Յուլիսէն իսկ տնտեսական վարչութիւն մր

շարժումը : եկաւ, բայց ես դարձեալ խուսափ/^ցայ անոր մայ­ նախատեսած էր /Ա • Միութեան Համար, արիաո–

\ք շանակաչից պա րագտյ մը , ա յս աո թիւ , -- րիկին Հանդիպելէ :

Ա՛ ոսկուայի ժողովյա Հազիւ բաց ո ւ ած , խո րՀրգւս– Օր մը՛՛՛ փողոցն եմ : Գործով մը արագ - ա–.

• քին երկու կաբեււ/ր պաշտօնաթերթեր , <ձՓրավաա՝ֆ բ ա գ կը քալեմ : Անկիւնադարձի մր վրայ, յան­ թոզ նկարէին որդեկորոյս այս մայբբ։

եւ Հ.ք*ոյլշեւիկ՝& բուռն քննագաաութիւննփր Հրատա­ կարծ դէմս 1լելլէ «Ձոմֆերու մամիկը իր զաւակ­ 1Լեբիերս , ՀԶոմֆերսւ մայրիկին սրտին կսկի–

րակեցին Ս^գէիոյ Մ • ՚ԼսմՀ անգնե բու գաղթտ յին ներով։ ՀակաոԼակ իր մթագնած աչքեբուն, կր &ըն ու ցաւր բարձրացա՛ւ, բարձրացա՛ւ ել աչքե­

քաղաքականութեան գէմ, նեղացուցիչ Հարցում­ զ, ճանչնայ զիս : հԱ՛խ , տզաս» , մը կը փրթի իր բե­ բուն Հասաւ։ Բժիշկները փրկելու Համար Դ^ՔԸ

ներ ույչղելով Ս՝իիին Արեւելքի , ԵզիԱլ**"1"ի 1 Հընղ– րանէն ու կը ւիաթթուի պարանոցիս : <ձք՝ ո լո րպ ե– այգ ցաւէն , փրկելու Համար նաեւ գոնէ մէկ աչքը ,

կասաանի եւ ուրիշ փշոտ խնգիբներու մասին ; կաք , կարօս ինչո՛՛ւ չբերիք^ : ւէոբծողու թե ամբ մբ զա յն միա կանի գարձուց ին ։

Ուրեմն , Իրան յեղափոխութեան առթիւ ալ, ինչքան տառապած պէտք է րյլայ այս որդե­ Օ՛– հիմա, «Ջոկերու մա

Հին Հաշիւներ է ոբ կբ քրքրուին : \,որէն ազգեցու– կորոյս մայրը։ ՚ԼթիՀարցեր , բարակցեր , փոքրացեր ւրիկր, Կենճոնց մայ–

թեան պայքար եւ ընգՀարում աշխարՀ ա կա լո լ– է ։ Ս՛աղեր ր սպիտակ, գէմքը ուրուականի գոյն , րիկր, իր տրտում , խաւար սրտին Հետ իր միակա­

թեանց : ել աչքերը թաց, միշտ թաց։ 0՛, վարպետ նկա– նի աղօտ աչքովը կը դատէ «էս աշխրքի» բաները :

հյնգիրր այն է որ, այս անգամ աչ Հկատաբոււսծ վ՚իչք՚երը եթէ կ՛ուզէ ին մայր Աստուածածինի Հա­ Ո՞վ կրնայ չափել սակայն ոբգեկորոյս մայ­

իրողութիւնը՛» աւելի արժէք ունի , քան գի լաւն ա– րազատ վլենղանի տիպար բ Հլլաստառի վրայ առնել, րերու վի>տն ու տառապանքը՛ ՚՚

գիահւթիւնը, իր մանուածապատ խաղերով։ Շ* ՄԻՄԱ-Բ ՄԻՐԶԷ

Fonds A.R.A.M