Page 148 - ARM_19-1945_04
P. 148
9 տ *% *
ԳՐՈՒԱԳ ՄԸ ՀԵՐՈՍԱՄԱՐՏԷՆ Ուոքայի աասաժաբդ եդևսիո) քաջխը ֊
2. V* ՍՕՒՃԵ1Ա
1սՄԲ—> Պատ. Մ– 8– ԳՕտ՚սհաԱ կը պ ա տ մ է Այս տաբի Ահպ&ք 29ին լրացաւ եըիսնամեա*
իր «Յեղափռխոլթ-եաս Զեհերը» անռւն ցրքին մ է ջ , կը այն պատմական Հերոսամարտին, ուր ափ մր Բնիկ Եդեսիացի , ծնած 1897/՛*՛, Համեստ բն–
իբրեւ, ի ր ա զ ե կ , -
ժողովուրդ անՀ ամ եմ ատ աւելի ոօրեղ թուրքին տանիքի զաւակ , Հա յր բ քաղաքին ջրաբաշխու–
• • • Հազարապետին ա կնկա լո ւթ ի ւն ո վերջապէս դէմ 24 օր ւո ի ա ան I, ան կռիւ մղեց, արի արանց քա– իժեան Հսկիչ :
ի ր ա 1չան ութեան լիերածուեցաւ : Հալէպէն երկու ջ ււ ւ ի) Լ ամ բ , բո լո բովին կտրուած արտաքին աշ– Ա՝ովսէս իր ազատանի Հասակէն նետուած էր
գերմանացի
թնգանօթներ ապաՀ ով ք)ւ րֆա Հասան էսա րՀ էն հ յեղավա խա կան ՛կուսակցութեան /) ՛է 9 , թ ր ծ ո ւ աաւ ծ
թնդանօթաձիգ Օ վաքէ չի ւմ ան ա ւո ա ր ո ւթեան Ուրֆա յի ին քնու պա շտ պան ո ւթե ան կազմ տ– աաւզդային ազաաոադրական գա գա փա բ ո վ : ՛Ար ՛Հես՛
ա ւս կ հ թ՛նդանօթներէն մէկր զետեղեցին Հայր Ար– կերպիչներր դիտէին թէ թշնամիին յաբաճուն տուի ատաղձագործ , կ՛ա շիւ ա տ է ր ամ երիկեան ա՜
բաՀամի կողմ ո , իսկ միւսը Ա ասմանայի դիրքիս ուժին աո֊ջեւ , ի վերջոյ պիտի պար տուինք բայց տ աղձագոբ ծա ր ա ն ին մէ9։ Այգ ա բ Հ՛եստ ան ո ց ի 1։
դիմացը։ Առաջինին կը Հրամայէր Աքօն $ վաքէ չ, փոխանակ աքս ո բ ի ճամ բուն վրա յ խ ո ղիս ո ղո ւե լու , սիրո ւած ղե կա աիա րն է բ դա բձած իր նախաձեռնո
իսկ երկրորղին Հէր կքարթ : Երկուքն աչ կարող նախընտրեցին Հերոսի մա Հը պատնէշին վ րա Հ յ ղի եւ կազմակերպողի աննման ոԳրռ^) Քա%9Բ
պատերազմիկներ : Իրենց Համար խաղալիկ էբ ան զէն ի ձեռին, իւրաքանչիւր 1՚ս^էՈէն ,Նա՚է^Ւ^էԷ բնաւորութեամբ : Տաջողած էբ կազմակերպել
պաշտպան դէքերը ո մ բա կոծ ե լ : ՛Ադամին իսկ ռում տեղ , քանի մ բ տասնեակ թ՛ուրքեր փռելու վճռա– նախ մարզական միութիւն մր, ապագային զայն
բերու պայթիւնին Հայոց Համար յայտնի էբ թէ կանութեամբ ւ դարձնելով ռազմական բջի՛ջ մր։
վերջաւորութեան սկիզբը եկած էր : քարաշէն ^ատ ո լիր ուած Էր րոլորին խնա յել գնդակն ու )909ի Կիլիկեան ջարդէն վերջ, Մովսէս աւելի,
տուներբ կբ փլչէէո եւ փողոցի պատերր գետնին ձեռնառումրր , եւ ա ռա ւե լա ղոյն ղոՀ քաղելու պա գործունեայ էր դարձած ։ Ատաղձագործարանին
Հ ա ւ աս ա բ կ՛ ըլլա յին : րադային միայն դոբծածել ղանոնք, ինչ ոբ տուաւ մէջ կր շի՛նէր զանազան կաղապարներ , փամփուշտ
էիողովուբղր աՀ ու սարսափի մատնուեցաւ է Հ բա շալի արղիւնք , Համ աձա յն ա կան ա տ ե ս վկա լեցնելու, կապար թավւելու , ռումբ շինելու Հա
թնգանօթնեբու ղո ռումբ սոսկում կը պատճառէր : ներս լ ; մար։ Ատ բղա կան ի պա տանին երբ յեղափո իսակա–
Աւե րածութիւն բ փողոցէ վաղոց կր յառաջանար ։ 1915/» աննախընթաց նա խճ ի բ ին ,թբքաՀ ա յաս– նացուցած՝ ամէն մէկը կտրիճ դաբձոլցած էր՛՛
Այր եւ կին , մեծ՛ ու պզտիկ փչաաակնեբուն տակ աանի շատ վայրերոլ մէջ՝ ինչպէս , Վա ս պուրա–– 1914/՛^՛ Մովսէս զինուորական պարտականու
ողջ &զջ կը թաղուէին ։ կան , Տաբոն , Հքապին ԳաբաՀիսաբ , Աուսա լեռ , թեան կբ կան չուէր : Տանբ մէկ Հատիկ զաւակը
Բայց ոբ ել է տեղ անձնատուութեան ն շան ր ՜Ագ ՜ Տաղ, եւայլն, տե՜ղի •ունեցան ինքնապաշտ֊ պատանեկան աոաբիքէն նշանուած որբոլՀիի աՀբՀեա
չէր երեւաբ : Ամէն մարգ կր նախընտրէր այսպէս սլանա.թեան կռիւներ , լուսավտառ էջեր աւելցնելով (տեղական սովորութիւն մբ որ յաճախաղ է պէբ . ե–
զոՀւււի լ քան թէ ողջ ի յ " ֊ ա լ Թուրքին ձեռքը։ Անոնք մեր նոբաղոյն պատմութեան վրայ։ ի) ւ բ ֆ ա ն ալ իր բ իտասաբդին ո աո քլա կբ կ տ պ է ի ն ո բ աալ է ՛՛զի օտարու
ո բ ռումբի մրպա յ թելէն կետս յ ողջ կբ մնա յին կարգին առանձնապէս ւիա յլեցալ մ ան ա ւ ան ղ անոր թեան չվւավւաքի , եւ ղին ո ւո բ ո ւթ են է ղեբծ մնայ ) :
թոյնով կամ ղաշոյնով իրենց կեանքին վերջ կու Համար ոբ, իր քաջարի ռազմիկներն ու անվեՀեբ Աակայն ա յ գ օրերուն թուրքը աւելի րիբաո էր
տային ։ Ա կրտի՛չ , ոբ աբղէն ծանրապէս վ իրաւոբ– ղեկավարնեբբ Հաշտուած էին անողոք իբականու– ղ ա բձած եւ Մ ո վ" է" " ՚" ի պ ո ՛֊ եց ՛ս /- փտիս աա աո աաւ կա՛ն
՚Ուած էր եւ անզօր տեղէն շարժելու , ղ ա շո յն բ կբ թեան Հետ ,֊-— կռո ւի լ մինչեւ յետին մ արտ ի կն ու մնալ :
քաշէ եւ սրտին կը մի/է ։ փամվաւշտբ , եւ Հուսկ յ 9 ՛ո ո յ գիտակցաբար դոՀ– Հհ Տ . Ղ՝ա շ1աակցաւ ւթե ասն ղործունեայ ասնղաա)՛–
. Հայոց բոլոր գէրքերր ինկած էին , ի րաց աո - ուի լ : Անոնք ո՝չ թշԳւամ ի ին շղթան, ճեղքելու մ տա նեբէն րլ լ ալ ո վ , ենթ ա բ կո ւե ց ւս լ Եօթնե ղ բ ա յ ր ե աս ն ի
եալ Ամ ե բ իկացւո ց չէսքԸ) ուր Տիգրան Արեան եւ ծումն ունեցան եւ ոչ ալ ղաշեակից ւսւչաաարար Հ բ աՀ ան զն ե բ ո ւն ել ինլ»ն աս պաս շաո պասն ուիժեաաւն ասն -
Արուսեակ Անանեան յ ո ւս աՀ ա տօ ր էն կբ գիմա– բանակներու ժամանումին կբ սպաս է ին X վեր՜ա պաՀ ղին ո լո բ ր գասրձաւ :
գբէին : քրիստոնեայ անուն բ կրող ղերմանացի *Լիրաւոբ ու ջլատ ուած վիճակի մէջ իսկ , ՛Ա 1915 (կուլիսին երբ Մկր՚ոիչ Կարժ՛ուճի կռիւ -
թնդասնօթ աււձիղնե բ իրենց ուշագբութիւ ն բ կր նոնք դարձեալ մնացին իրենց սիրած ժողովուողին ներէն գիշերանց քաղաք կբ ՛մտնէր իր խում բով ^
ալարձնեն երկու, եկեղեցիներուն , որոնք գեռ կան Հ եա , եւ անտ բա ո ւն $ բաժնե ց՛ին ան ո ր քսամնե լի Մ ովսէս իր քանի մ բ ընկերնեբոաի կր գիւք աւ որէբ
գուն կր մնային, անոնց վիԻ^ի/արի սիւներր եւ ճա կատաղի ր բ , նաՀ ատակու թիւն : իաւմբր , ասլաՀ ուի քժաքսւոոց աքբ Հասցնելու ՝> ա–
Հաստակուռ ոբմեբր դիւրաւ չէիս 1 ՚ յ ս ա Ը ՛ ՝ Ուրֆայի Հեբոսամարտբ, անՀաւասաբ ու մաբ։ 1հիշերային աիոքբ բնդՀարումի մր սլաՀուն
է՚Քարթ , ոբ յաճախ քա րոգւ՚եծ Էր Աւե էոա ր տնա րով , կեանքի ու մաՀուան ասն պար աղի բ գուպար ե՜րբ Հայոց թաղր կբ մտնէ, թուրք ոստիկաաւններ
կան եկեղեցիին բեմէն , սիրոյ ե խաղաղ ութե ան Ա֊ մ՛րն էր , որ կրնա յ ներ շն չմ՛ ան դեղեց իկ օ րին Կ կասկածելս ւի թէ ծուղակի մր մէջ –պիտի իյնան ,
ւետարանբ,իբ թնդանօթ բ կ՚ուղղէ այն կողմ եւ ա– ծառայել Հետագայ սերունդներու, ինչպէս Հ * կռիւէն խուսափելով կբ Հ եռան ան ու. երկու Հա լ
նոբ դմբէթր կբ կործանէ ։ Անոր մէջ ապաստանած Տ . ՛իա շնա կց ա թե ասն պա ա՜մ ո ւթի ւնր 55 երկար ատ– խում բեր բ արիւնալի կռիւէ մր էլ աղատին : Այզ °՜
ժողովուրդբ փլատակնեբոլ տակ կբ մնայ, ի"կ11 րէներէի վեր։ րէն վերջ Մ ով ալէս իր քանի մբ ընկերն եր ո-վ յաճախ
մնացողներ բ իսուճապի մատնուած դուրս կբ Ուրֆա յի Հ եբոսնեբր ծ ունկի չեկան քՒուրքին թշնամին կբ շուարեցնէ բ ռազմախաղերով :
փախ–չին , եւ զին ո ւո բն ե ր ո լ ղնդակւսՀ ա բ ո ւթ ե ան առջեւ , եւ պարանոց չերկարեց՛ին ան ո բ արիւ նոտ Ա եպտեմ բեր 15/՛ իրէհոլ€*՚Ր $ ովսէս իր սիրած
աակ ե՛իյնան : եղած էբ :
լրին, այ՛՛լ զարկին այնքան Հուժկւ ւ ա ս ււ ււ ււ մարզական ակումբին մէջ, խում րին գլո՛ւխ ր ան
Ամ բողջ Հա յոց թաղ ր քարուքանդ ո բ եր ե ս ո ւն աո ա րի վ եբջն ան գա մ Հ ե ր ո ս ապա տ ո ւ մ բ ցածդ եռան ղան ու անվեՀեբ կբ թնդացնէ յեղավւո–
կանգուն տուն դրեթէ մնացաք էէ Ր ՝• Աւերած ու - կտրղացոզ ամէն Հա յոլ Հոգին Հպարւոութեաժ ր խա կան երդեր բ :
իԺիւնբ ա յնքան կատարեալ էբ , որ մէկ ծա յրէն Աաք երիկեան ատաղձադործարանր , Բողոքաս–
միւսը տեսնել ՛կա՛րելի– .էլ րլլա ր % Ընղ արձակ դեբեզ– Այ աւ նուի բու մբ ւի ս ե մ , խբոխտօբ է ն յ ե ղ ա ւի ո - կաններու ժողոաիասսրաՀբ ել չըջակայ ^ազերր ա~
մաննոցի մբ եբեւոյթբ ունէր՝. խական եւ բաբձրօբէն Հա յ բ են աս ս ի բա կ ան , ի յա լա ռիւծանմ ասն Ա ովսէս ի պաշտպանութեան տակ էին ՚
Երբ թնդանօթաձիգներ բ ի բենց ղ ո րծ ր աւար բեր ին ան մ աՀն Մ կր՛" 1՚չ\ Եօթնեղբա յրեանն ու Օ ՛ս իսկական յեղափոխական , աղմուկը էէ Ր սէ*րեր \
տեցին , թուրք խուժանբ քառաջ անցաւ աւար ի եւ րութիւն քիաս թ կէ լէնե ան բ , իրենց Հոյլ մբ զինա կ ա շիսատ Է ը լուռ ու մինակ : Բաղաքական կուսակ
աւերի Համար : Փլատակները կբ խուզարկէին ։ կիցներով։ հայքարէն անմասն չմնացին գեղեցիկ ցութիւնն ե ր բ Հ բ ա պա ր ա կա լ կը գործէին , սակայն
Արժէքաւոբ գոյքեբը կբ ժոդվէին ։ Վերաւզբող այբ սեռի ներկայազոլցիչներն ուլ, ի\ւբֆայի ՀայուՀի– Մ ովսէս քիչ կ՛ երեւաբ կուսակցական ^Քէէ՛լա^՛ է՚Մ
մարդիկր ղերի կր բռնէին կա իս ագան Հանելու : Կի %երր,*Օր. ԽաՆրմ –Բէթէնճեան, Օր– Մարի Զ/ղթ՛– մէջ : Մ ի ա յ ս երբ մարտական Հազ ուսաներ բ Հա
ներէն գեղանիներ ր իրենց մէջ կր բաժնէին, եւ կիրեան ել ուրիշ ՀերռսոլՀիներ : գաւ ու կրկէս նետ ո ւեց ա ւ եւ աւ կայաւ ՚իաշԳւակց՛
տա բ է ցնե՜բ բ տեղն ու տեղբ կր սպաննէ ին ։ Այա/օբ չկա յ Հ ա յկական Ո՚րֆտն , մեր պատ– իԺ ի ւնն ու անոր ո զմական ու մարտական ւգին
Երբ խումբ մը /Թուրքեր վւլած տուն մ բ կր մ ական Եղ եսիան , բա յց կայ ԵդեսաՀա յր , քիչ մ բ փառաբանել , ամ էն մարգ Հասկցաւ որ Մ ովսէս
խուզարկէին , յանկարծ պատին տակէն գնղ ակ մբ ւաւ մ էն ՛սեզ ցրուած , Հ պաս բ ւո եւ աւան դա պա շա իր ՚իաշնակցական էր յ
կ՚արձակուի եւ ամէնէն առջեւ կա յնած աւազակբ երկրին բարքերուն ոլ սովորութեանց։ Ուրֆայի Հերոսամարտին վարիչներէն մէկն
կր սպաննէ : կր սկսին փս*ի՚11՚քՀ Երկրորդ ղնդակ Գազ թական Ուրֆա ցին իր Հ այրեն իքն ո Լ Հ ե– էր Մովսէս , իր փայփայած "էնքր ձեռքին իսկա
մբ կբ Հետեւի : Լքոյն արգիւնքբ կ՛՚ունենայ։ Երրոր բ ււ աւ ն երբ կբ սլ տբ աո ցնէ ա մէն աո եղ ուր որ կե անք ի կան տիտան մբ, իսկ իր նշասնա^ծր։ Հակառակ
դի մբ ձայնբ կբ չ սուի հ "՛լիք/՛ ղԲ՚քր Կր. քչէ՜ •> 1 րովՀ եաոել Հ ե ր ո սն ե՜ր ո /, սւ եղա կանխիս աո աւանդութեան , ո բխօսեցեա լներ ո լ
էի լոմ ասն ակ մր կր սպասեն ։ Երբ լռութիւն բ կբ ււլաաղամն ունի ան , եւ պա լքարի դա ււ տ ի ա ր ա կ ո ւ ւո ե ս ա կց ո ւթ ի ւնն անդամ կ^աըգք՚լէր , երկու նշաււ–
Հ երոսնեբւ, յի–
շարունակէ , զդուշութեամբ կբ մօտենան եւ կր թիւն : ն ա ծնե րր կ ո ո ւեց ան կող կ ողի :
ՑՈՎՀԱՆՆԷՍԵԱՆ
գանեն քաքերու գէզի մբ մ էջ Հա ք աղջկան մ՛բ Օ ար զ ասն ք Ուրֆա լի անն մ ասն , Ղ՝իւցազն՛ամաաւ բա ի ամբողջ տեւողութեան քա
դիակը , սբունքնեբր ջա-խջախուած ել ս ր ա էն շա ւո ա կ ին : նի՛՛ քանի՛ անդամներ Մ ովսէս թրքական իսուժա–
գնդակաՀարուած : Ո՞վ գիտէ , քանի՜ թու բքեբ Ս– նին կուրծք աո ուա լ ձեո նառումբերով , մեծ յան–
մահացուցած էր այգ Հայ դիւցազնուհին։ Րր ա– դգնոա-թեամբ ել թշնամին կոտորեց ։ Ամէնէն վո–
արՏանակթ/մէԴ մնացա* երկ է ա կ ն ե ր է » ՚ եր– ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹԻՒՆ սւ ա՛հդ աւ որ օրերուն իր դիրքին վրայ, ճակտէն
կուքբ իրենց նպատակին ծ առա յած Է ին Հ ե ր– աիիբասւոբ ինկաւ նշանածին թեւերուն մէջ, վրէմի
քէ՝ոլբքիո յ մ Էջ , գործ ունէ ո ւթեան լծուած է , պա պաս կ ր շրթունքին
։ Հակառակ րնկե բնե բուն թա–
բոբղ ր զիոքբ փրկած Էր բոբենիներու ձեոքէն : 2 7 Հոկտեմբերէն ի վեր, նոր կուսակցութիւն մ բ՝ խանձաքին
, Ա՝ ախւէսի ն շան ած ր չձգեց պատնէշր ,
Ա իա կանի Ա ա բալի ս Եօթն եզ բաս յրեասն , վիրա– « ԼՐիլլի Ք ա լ ք ը ն մ ա Փ ա բ թ փ ս ի » (Աղդ՛ Վերականգ սիրելի Ա՚ուէաւէսին գիակր պատնէշ բրած
կռուե–
ւոր եւ անզգայ, ՛լ ե բ ի 1լ ի յնա յ : քՒոլբքե բ բ կր նումի կ ո ւս ա կց ո ւթ իւն ) : Կ ո ւս ա կց ո ւթ ե ան Հիմնա– զաւ , մինչեւ ոբ իրեն վւափկասուն
դիակն ալ փրռ–
ճանշնասն զ ա յ ն ։ Աիւթէսարիֆը , ուզելով իանայել Դէր՚ե է Նուրի Տիմիբադ, Եշիլքէօյի (Պոլիս) ՝Բա– ուեցասւ անոր քով ։
ս։ յս ազիս ի քաջասիրտ երիտասարդի մ բ կեանքբ , գաքային Օդանալային Վարժարանի տէբր ՚ քար՜
"ՍաՕ>"Ղ1՛ է՛րեն թիկնապաՀ բնէ , կբ Հ բաժ աււ յէ ո՛ր տոլղարր էբզբումի նախկին եբեսվւոխան Հիւսէ– Հանգիստ ձեր Հոգիներուն , ո՛վ զռյգ նաՀա–
զա յն Հ իւանդանոց ասանին վ է է՛րե ր բ բուժ ե լու Հա յին Ավնի Ո՛լտ շ % կ ո ւս ա կց ո ւ թեան գլխաւոր նպա տսւկներ , ձեր անմեղ Հոգիներր թող ճախրեն Եզե–
մար : Երբ Ա արդիս կբ սթասաիի , միւթէսարիֆբ կբ տակն է « զ աղափարի ՝, խօսքի եւ մամ ուլի աղա՛ սիո յ նտՀ ատակներուն Հ ո գին ե բ ո ւն վերել , իբրեւ
Հարցնէ թէ /՛՞Աչ ոլիտի բնէ, եթէ իր կեանքբ տ ո ւթ իւն ը » : պաՀ տպան Հ րեշտակնեբ , մին չեւ որ ձեր յա -
խնայէ եւ վէր քերբ րմշկել տայ։ Հիւսէ յին Ավնի, բացատրելով իրենց շաբձաններբ կանգնենք Հասյրենի Հողին վրայ :
ցանկւււ–
Մ իս է "՛յգ՝ ձեր ւսնթառամ լիշաւոակներր մեր
<(.Աէւաջին ղոբծս պիտի բ լլաււ յ քեզ ււ աս ա կ ե զն ե հ» , յժիւններր , յայտարարած Է՚
կ բ սլ ա աո աս աւիւանէ Ա ա բ ղի աւ : « քի ենք լալ ի աո ի բն իժ ասն ասն ք Տ առա ջդիժ*ա աւ Է բ տանջուած Հոդիներուն մէջ կր պաՀ ենք, իբրեւ
փոխանցելու Համար նոր սե բունդին ...
Աիւթէսաբիֆբ ձեռքով նշան 1լ բնէ զին ոլոր ( Թ է ր ա ք ք ը փ է ր վ է ր ) կ ուսակցութեան ոլգիէն, բայց լք ասունք
8 • ՀԻՍԱՑԵԱՆ
ներուն եւ կա իւ աղան ր ցո յց կա տա ք : ւլ հ բծուած սխալներէն օրինակ առնելով պիաի
Ա արդիս մէկ կողաք կբ Հրէ ղաատՀիճներր եւ իր ուղղենք ղանոնք ; Պէտք է մ ի ա ս ա ի ճան ընտ բու
թիւն կատարել , ու պէաք է ^ջել ա յն որոշում բ
ձեռքովյլ չու ան ր վվ՚զր կ՝ասՑՐսէ գեւտակի աթոռին ՐԻՒՇՏԻՒ ԱՐԱՍ « ԸՆԳՈՒՆԱԿ Զէ » • • •
կից մ ր զարնելով կեանքին վերջ կուտա յ : ա սլե տ ո ւթլեէ Նա ի սագա՛, ը ց կ ե ա ն ս Պպաւյ « Եէնի Սապահ » կը զրէ, հոկտ • 10ի
պաշտ՛օՎ ն Կաավագարրելնու.լու
Բ ողոքաս կաննե ր ո ւ Հովիւ ր , Աոզոմոն Աքէ լ եան , ի րաւորւնաւքունք կր սաանա յք– : 4 5 շ>իւով • « Կր աեգեկանանք , թէ նաիյորգ արաա–
որ յ՛աճախ Հէր էք՚որթին ղոբծակից եղած էրՀ ոչ տարին բաւական է : Պետականութիւն բ շարք մ բ քին գործավար Տոքթ • Բ՝էվֆիգ Րիւչաիւ. Արաս ,
անձնասպան կ ՚ ր լ լ ա ք ել ոչ ալ անոր դթոլթեան ղ քւ– անբնական կազմ ա կե ր պո ւթ ե ան ց ծնունդ տուաւ. , նոր կուսակցութիւն մր պիտի Հիմնէ « ՚հեմոկ––
մում էլ րնէ : Կր ձերբակալեն ցինքբ եւ կախաղան կարգ մը թշուառականներ մ ի լիոնատէ ր եղան : րատ » անուան տակ։ Լա՛ւ։ Բայց մեզի նոր դէմ–
կ՛՝ առաջիէ ո ր դեն : Աքէ լե ան Հսկտյ մարմինով , քսւզ– Այս կարգի վէրքերը պիտի դարմանենք : Ախալ է, քեր սլէտք ենէ եւ ո չ Հին անՀ աաականո ւթ իւննե ր :
թանդամ աքասբգ մ բն էբ ։Ե ր բ չուանր կ^ անց ընեն վ ի՜ դարձեալ , ո ր Հան բ ա պե տ ո ւթ ե ան ն ա խ ա զա Հ ր րլ Ազգովին սլիտի աշխատինք գեմ ոկրատութ իւն ր
զէն , մարմնոյն ծանրութեանր տակ կը կտրի եւ լա յ նաեւ \,աէսաղաՀբ Հալք կուսակցութեան։ /՚– տարածել, բա յ ց Րիլ-չտիլ Արասներր ընղունակ
է "՜քր 1է1*յեայ զե՚ոին ոտքի վրայ՛. ԼՕեաոյ կբ զ ըն նէօնիւ պէտք է չէզոք մնայ; Կեցցէ* ռամկավար չեն այգ շարժումին, ոբովՀետեւ. կապուած են
ղա կաՀ ար են) է յյյ շարժումը ՝Ֆ է անցեալ աւանգութիւննեբոլ , ել չեն կրնար ներ
կայացնել ւեողովբղավար եւ աշխատաւոր Հոսանք ;
Fonds A.R.A.M
ԳՐՈՒԱԳ ՄԸ ՀԵՐՈՍԱՄԱՐՏԷՆ Ուոքայի աասաժաբդ եդևսիո) քաջխը ֊
2. V* ՍՕՒՃԵ1Ա
1սՄԲ—> Պատ. Մ– 8– ԳՕտ՚սհաԱ կը պ ա տ մ է Այս տաբի Ահպ&ք 29ին լրացաւ եըիսնամեա*
իր «Յեղափռխոլթ-եաս Զեհերը» անռւն ցրքին մ է ջ , կը այն պատմական Հերոսամարտին, ուր ափ մր Բնիկ Եդեսիացի , ծնած 1897/՛*՛, Համեստ բն–
իբրեւ, ի ր ա զ ե կ , -
ժողովուրդ անՀ ամ եմ ատ աւելի ոօրեղ թուրքին տանիքի զաւակ , Հա յր բ քաղաքին ջրաբաշխու–
• • • Հազարապետին ա կնկա լո ւթ ի ւն ո վերջապէս դէմ 24 օր ւո ի ա ան I, ան կռիւ մղեց, արի արանց քա– իժեան Հսկիչ :
ի ր ա 1չան ութեան լիերածուեցաւ : Հալէպէն երկու ջ ււ ւ ի) Լ ամ բ , բո լո բովին կտրուած արտաքին աշ– Ա՝ովսէս իր ազատանի Հասակէն նետուած էր
գերմանացի
թնգանօթներ ապաՀ ով ք)ւ րֆա Հասան էսա րՀ էն հ յեղավա խա կան ՛կուսակցութեան /) ՛է 9 , թ ր ծ ո ւ աաւ ծ
թնդանօթաձիգ Օ վաքէ չի ւմ ան ա ւո ա ր ո ւթեան Ուրֆա յի ին քնու պա շտ պան ո ւթե ան կազմ տ– աաւզդային ազաաոադրական գա գա փա բ ո վ : ՛Ար ՛Հես՛
ա ւս կ հ թ՛նդանօթներէն մէկր զետեղեցին Հայր Ար– կերպիչներր դիտէին թէ թշնամիին յաբաճուն տուի ատաղձագործ , կ՛ա շիւ ա տ է ր ամ երիկեան ա՜
բաՀամի կողմ ո , իսկ միւսը Ա ասմանայի դիրքիս ուժին աո֊ջեւ , ի վերջոյ պիտի պար տուինք բայց տ աղձագոբ ծա ր ա ն ին մէ9։ Այգ ա բ Հ՛եստ ան ո ց ի 1։
դիմացը։ Առաջինին կը Հրամայէր Աքօն $ վաքէ չ, փոխանակ աքս ո բ ի ճամ բուն վրա յ խ ո ղիս ո ղո ւե լու , սիրո ւած ղե կա աիա րն է բ դա բձած իր նախաձեռնո
իսկ երկրորղին Հէր կքարթ : Երկուքն աչ կարող նախընտրեցին Հերոսի մա Հը պատնէշին վ րա Հ յ ղի եւ կազմակերպողի աննման ոԳրռ^) Քա%9Բ
պատերազմիկներ : Իրենց Համար խաղալիկ էբ ան զէն ի ձեռին, իւրաքանչիւր 1՚ս^էՈէն ,Նա՚է^Ւ^էԷ բնաւորութեամբ : Տաջողած էբ կազմակերպել
պաշտպան դէքերը ո մ բա կոծ ե լ : ՛Ադամին իսկ ռում տեղ , քանի մ բ տասնեակ թ՛ուրքեր փռելու վճռա– նախ մարզական միութիւն մր, ապագային զայն
բերու պայթիւնին Հայոց Համար յայտնի էբ թէ կանութեամբ ւ դարձնելով ռազմական բջի՛ջ մր։
վերջաւորութեան սկիզբը եկած էր : քարաշէն ^ատ ո լիր ուած Էր րոլորին խնա յել գնդակն ու )909ի Կիլիկեան ջարդէն վերջ, Մովսէս աւելի,
տուներբ կբ փլչէէո եւ փողոցի պատերր գետնին ձեռնառումրր , եւ ա ռա ւե լա ղոյն ղոՀ քաղելու պա գործունեայ էր դարձած ։ Ատաղձագործարանին
Հ ա ւ աս ա բ կ՛ ըլլա յին : րադային միայն դոբծածել ղանոնք, ինչ ոբ տուաւ մէջ կր շի՛նէր զանազան կաղապարներ , փամփուշտ
էիողովուբղր աՀ ու սարսափի մատնուեցաւ է Հ բա շալի արղիւնք , Համ աձա յն ա կան ա տ ե ս վկա լեցնելու, կապար թավւելու , ռումբ շինելու Հա
թնգանօթնեբու ղո ռումբ սոսկում կը պատճառէր : ներս լ ; մար։ Ատ բղա կան ի պա տանին երբ յեղափո իսակա–
Աւե րածութիւն բ փողոցէ վաղոց կր յառաջանար ։ 1915/» աննախընթաց նա խճ ի բ ին ,թբքաՀ ա յաս– նացուցած՝ ամէն մէկը կտրիճ դաբձոլցած էր՛՛
Այր եւ կին , մեծ՛ ու պզտիկ փչաաակնեբուն տակ աանի շատ վայրերոլ մէջ՝ ինչպէս , Վա ս պուրա–– 1914/՛^՛ Մովսէս զինուորական պարտականու
ողջ &զջ կը թաղուէին ։ կան , Տաբոն , Հքապին ԳաբաՀիսաբ , Աուսա լեռ , թեան կբ կան չուէր : Տանբ մէկ Հատիկ զաւակը
Բայց ոբ ել է տեղ անձնատուութեան ն շան ր ՜Ագ ՜ Տաղ, եւայլն, տե՜ղի •ունեցան ինքնապաշտ֊ պատանեկան աոաբիքէն նշանուած որբոլՀիի աՀբՀեա
չէր երեւաբ : Ամէն մարգ կր նախընտրէր այսպէս սլանա.թեան կռիւներ , լուսավտառ էջեր աւելցնելով (տեղական սովորութիւն մբ որ յաճախաղ է պէբ . ե–
զոՀւււի լ քան թէ ողջ ի յ " ֊ ա լ Թուրքին ձեռքը։ Անոնք մեր նոբաղոյն պատմութեան վրայ։ ի) ւ բ ֆ ա ն ալ իր բ իտասաբդին ո աո քլա կբ կ տ պ է ի ն ո բ աալ է ՛՛զի օտարու
ո բ ռումբի մրպա յ թելէն կետս յ ողջ կբ մնա յին կարգին առանձնապէս ւիա յլեցալ մ ան ա ւ ան ղ անոր թեան չվւավւաքի , եւ ղին ո ւո բ ո ւթ են է ղեբծ մնայ ) :
թոյնով կամ ղաշոյնով իրենց կեանքին վերջ կու Համար ոբ, իր քաջարի ռազմիկներն ու անվեՀեբ Աակայն ա յ գ օրերուն թուրքը աւելի րիբաո էր
տային ։ Ա կրտի՛չ , ոբ աբղէն ծանրապէս վ իրաւոբ– ղեկավարնեբբ Հաշտուած էին անողոք իբականու– ղ ա բձած եւ Մ ո վ" է" " ՚" ի պ ո ՛֊ եց ՛ս /- փտիս աա աո աաւ կա՛ն
՚Ուած էր եւ անզօր տեղէն շարժելու , ղ ա շո յն բ կբ թեան Հետ ,֊-— կռո ւի լ մինչեւ յետին մ արտ ի կն ու մնալ :
քաշէ եւ սրտին կը մի/է ։ փամվաւշտբ , եւ Հուսկ յ 9 ՛ո ո յ գիտակցաբար դոՀ– Հհ Տ . Ղ՝ա շ1աակցաւ ւթե ասն ղործունեայ ասնղաա)՛–
. Հայոց բոլոր գէրքերր ինկած էին , ի րաց աո - ուի լ : Անոնք ո՝չ թշԳւամ ի ին շղթան, ճեղքելու մ տա նեբէն րլ լ ալ ո վ , ենթ ա բ կո ւե ց ւս լ Եօթնե ղ բ ա յ ր ե աս ն ի
եալ Ամ ե բ իկացւո ց չէսքԸ) ուր Տիգրան Արեան եւ ծումն ունեցան եւ ոչ ալ ղաշեակից ւսւչաաարար Հ բ աՀ ան զն ե բ ո ւն ել ինլ»ն աս պաս շաո պասն ուիժեաաւն ասն -
Արուսեակ Անանեան յ ո ւս աՀ ա տօ ր էն կբ գիմա– բանակներու ժամանումին կբ սպաս է ին X վեր՜ա պաՀ ղին ո լո բ ր գասրձաւ :
գբէին : քրիստոնեայ անուն բ կրող ղերմանացի *Լիրաւոբ ու ջլատ ուած վիճակի մէջ իսկ , ՛Ա 1915 (կուլիսին երբ Մկր՚ոիչ Կարժ՛ուճի կռիւ -
թնդասնօթ աււձիղնե բ իրենց ուշագբութիւ ն բ կր նոնք դարձեալ մնացին իրենց սիրած ժողովուողին ներէն գիշերանց քաղաք կբ ՛մտնէր իր խում բով ^
ալարձնեն երկու, եկեղեցիներուն , որոնք գեռ կան Հ եա , եւ անտ բա ո ւն $ բաժնե ց՛ին ան ո ր քսամնե լի Մ ովսէս իր քանի մ բ ընկերնեբոաի կր գիւք աւ որէբ
գուն կր մնային, անոնց վիԻ^ի/արի սիւներր եւ ճա կատաղի ր բ , նաՀ ատակու թիւն : իաւմբր , ասլաՀ ուի քժաքսւոոց աքբ Հասցնելու ՝> ա–
Հաստակուռ ոբմեբր դիւրաւ չէիս 1 ՚ յ ս ա Ը ՛ ՝ Ուրֆայի Հեբոսամարտբ, անՀաւասաբ ու մաբ։ 1հիշերային աիոքբ բնդՀարումի մր սլաՀուն
է՚Քարթ , ոբ յաճախ քա րոգւ՚եծ Էր Աւե էոա ր տնա րով , կեանքի ու մաՀուան ասն պար աղի բ գուպար ե՜րբ Հայոց թաղր կբ մտնէ, թուրք ոստիկաաւններ
կան եկեղեցիին բեմէն , սիրոյ ե խաղաղ ութե ան Ա֊ մ՛րն էր , որ կրնա յ ներ շն չմ՛ ան դեղեց իկ օ րին Կ կասկածելս ւի թէ ծուղակի մր մէջ –պիտի իյնան ,
ւետարանբ,իբ թնդանօթ բ կ՚ուղղէ այն կողմ եւ ա– ծառայել Հետագայ սերունդներու, ինչպէս Հ * կռիւէն խուսափելով կբ Հ եռան ան ու. երկու Հա լ
նոբ դմբէթր կբ կործանէ ։ Անոր մէջ ապաստանած Տ . ՛իա շնա կց ա թե ասն պա ա՜մ ո ւթի ւնր 55 երկար ատ– խում բեր բ արիւնալի կռիւէ մր էլ աղատին : Այզ °՜
ժողովուրդբ փլատակնեբոլ տակ կբ մնայ, ի"կ11 րէներէի վեր։ րէն վերջ Մ ով ալէս իր քանի մբ ընկերն եր ո-վ յաճախ
մնացողներ բ իսուճապի մատնուած դուրս կբ Ուրֆա յի Հ եբոսնեբր ծ ունկի չեկան քՒուրքին թշնամին կբ շուարեցնէ բ ռազմախաղերով :
փախ–չին , եւ զին ո ւո բն ե ր ո լ ղնդակւսՀ ա բ ո ւթ ե ան առջեւ , եւ պարանոց չերկարեց՛ին ան ո բ արիւ նոտ Ա եպտեմ բեր 15/՛ իրէհոլ€*՚Ր $ ովսէս իր սիրած
աակ ե՛իյնան : եղած էբ :
լրին, այ՛՛լ զարկին այնքան Հուժկւ ւ ա ս ււ ււ ււ մարզական ակումբին մէջ, խում րին գլո՛ւխ ր ան
Ամ բողջ Հա յոց թաղ ր քարուքանդ ո բ եր ե ս ո ւն աո ա րի վ եբջն ան գա մ Հ ե ր ո ս ապա տ ո ւ մ բ ցածդ եռան ղան ու անվեՀեբ կբ թնդացնէ յեղավւո–
կանգուն տուն դրեթէ մնացաք էէ Ր ՝• Աւերած ու - կտրղացոզ ամէն Հա յոլ Հոգին Հպարւոութեաժ ր խա կան երդեր բ :
իԺիւնբ ա յնքան կատարեալ էբ , որ մէկ ծա յրէն Աաք երիկեան ատաղձադործարանր , Բողոքաս–
միւսը տեսնել ՛կա՛րելի– .էլ րլլա ր % Ընղ արձակ դեբեզ– Այ աւ նուի բու մբ ւի ս ե մ , խբոխտօբ է ն յ ե ղ ա ւի ո - կաններու ժողոաիասսրաՀբ ել չըջակայ ^ազերր ա~
մաննոցի մբ եբեւոյթբ ունէր՝. խական եւ բաբձրօբէն Հա յ բ են աս ս ի բա կ ան , ի յա լա ռիւծանմ ասն Ա ովսէս ի պաշտպանութեան տակ էին ՚
Երբ թնդանօթաձիգներ բ ի բենց ղ ո րծ ր աւար բեր ին ան մ աՀն Մ կր՛" 1՚չ\ Եօթնեղբա յրեանն ու Օ ՛ս իսկական յեղափոխական , աղմուկը էէ Ր սէ*րեր \
տեցին , թուրք խուժանբ քառաջ անցաւ աւար ի եւ րութիւն քիաս թ կէ լէնե ան բ , իրենց Հոյլ մբ զինա կ ա շիսատ Է ը լուռ ու մինակ : Բաղաքական կուսակ
աւերի Համար : Փլատակները կբ խուզարկէին ։ կիցներով։ հայքարէն անմասն չմնացին գեղեցիկ ցութիւնն ե ր բ Հ բ ա պա ր ա կա լ կը գործէին , սակայն
Արժէքաւոբ գոյքեբը կբ ժոդվէին ։ Վերաւզբող այբ սեռի ներկայազոլցիչներն ուլ, ի\ւբֆայի ՀայուՀի– Մ ովսէս քիչ կ՛ երեւաբ կուսակցական ^Քէէ՛լա^՛ է՚Մ
մարդիկր ղերի կր բռնէին կա իս ագան Հանելու : Կի %երր,*Օր. ԽաՆրմ –Բէթէնճեան, Օր– Մարի Զ/ղթ՛– մէջ : Մ ի ա յ ս երբ մարտական Հազ ուսաներ բ Հա
ներէն գեղանիներ ր իրենց մէջ կր բաժնէին, եւ կիրեան ել ուրիշ ՀերռսոլՀիներ : գաւ ու կրկէս նետ ո ւեց ա ւ եւ աւ կայաւ ՚իաշԳւակց՛
տա բ է ցնե՜բ բ տեղն ու տեղբ կր սպաննէ ին ։ Այա/օբ չկա յ Հ ա յկական Ո՚րֆտն , մեր պատ– իԺ ի ւնն ու անոր ո զմական ու մարտական ւգին
Երբ խումբ մը /Թուրքեր վւլած տուն մ բ կր մ ական Եղ եսիան , բա յց կայ ԵդեսաՀա յր , քիչ մ բ փառաբանել , ամ էն մարգ Հասկցաւ որ Մ ովսէս
խուզարկէին , յանկարծ պատին տակէն գնղ ակ մբ ւաւ մ էն ՛սեզ ցրուած , Հ պաս բ ւո եւ աւան դա պա շա իր ՚իաշնակցական էր յ
կ՚արձակուի եւ ամէնէն առջեւ կա յնած աւազակբ երկրին բարքերուն ոլ սովորութեանց։ Ուրֆայի Հերոսամարտին վարիչներէն մէկն
կր սպաննէ : կր սկսին փս*ի՚11՚քՀ Երկրորդ ղնդակ Գազ թական Ուրֆա ցին իր Հ այրեն իքն ո Լ Հ ե– էր Մովսէս , իր փայփայած "էնքր ձեռքին իսկա
մբ կբ Հետեւի : Լքոյն արգիւնքբ կ՛՚ունենայ։ Երրոր բ ււ աւ ն երբ կբ սլ տբ աո ցնէ ա մէն աո եղ ուր որ կե անք ի կան տիտան մբ, իսկ իր նշասնա^ծր։ Հակառակ
դի մբ ձայնբ կբ չ սուի հ "՛լիք/՛ ղԲ՚քր Կր. քչէ՜ •> 1 րովՀ եաոել Հ ե ր ո սն ե՜ր ո /, սւ եղա կանխիս աո աւանդութեան , ո բխօսեցեա լներ ո լ
էի լոմ ասն ակ մր կր սպասեն ։ Երբ լռութիւն բ կբ ււլաաղամն ունի ան , եւ պա լքարի դա ււ տ ի ա ր ա կ ո ւ ւո ե ս ա կց ո ւթ ի ւնն անդամ կ^աըգք՚լէր , երկու նշաււ–
Հ երոսնեբւ, յի–
շարունակէ , զդուշութեամբ կբ մօտենան եւ կր թիւն : ն ա ծնե րր կ ո ո ւեց ան կող կ ողի :
ՑՈՎՀԱՆՆԷՍԵԱՆ
գանեն քաքերու գէզի մբ մ էջ Հա ք աղջկան մ՛բ Օ ար զ ասն ք Ուրֆա լի անն մ ասն , Ղ՝իւցազն՛ամաաւ բա ի ամբողջ տեւողութեան քա
դիակը , սբունքնեբր ջա-խջախուած ել ս ր ա էն շա ւո ա կ ին : նի՛՛ քանի՛ անդամներ Մ ովսէս թրքական իսուժա–
գնդակաՀարուած : Ո՞վ գիտէ , քանի՜ թու բքեբ Ս– նին կուրծք աո ուա լ ձեո նառումբերով , մեծ յան–
մահացուցած էր այգ Հայ դիւցազնուհին։ Րր ա– դգնոա-թեամբ ել թշնամին կոտորեց ։ Ամէնէն վո–
արՏանակթ/մէԴ մնացա* երկ է ա կ ն ե ր է » ՚ եր– ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹԻՒՆ սւ ա՛հդ աւ որ օրերուն իր դիրքին վրայ, ճակտէն
կուքբ իրենց նպատակին ծ առա յած Է ին Հ ե ր– աիիբասւոբ ինկաւ նշանածին թեւերուն մէջ, վրէմի
քէ՝ոլբքիո յ մ Էջ , գործ ունէ ո ւթեան լծուած է , պա պաս կ ր շրթունքին
։ Հակառակ րնկե բնե բուն թա–
բոբղ ր զիոքբ փրկած Էր բոբենիներու ձեոքէն : 2 7 Հոկտեմբերէն ի վեր, նոր կուսակցութիւն մ բ՝ խանձաքին
, Ա՝ ախւէսի ն շան ած ր չձգեց պատնէշր ,
Ա իա կանի Ա ա բալի ս Եօթն եզ բաս յրեասն , վիրա– « ԼՐիլլի Ք ա լ ք ը ն մ ա Փ ա բ թ փ ս ի » (Աղդ՛ Վերականգ սիրելի Ա՚ուէաւէսին գիակր պատնէշ բրած
կռուե–
ւոր եւ անզգայ, ՛լ ե բ ի 1լ ի յնա յ : քՒոլբքե բ բ կր նումի կ ո ւս ա կց ո ւթ իւն ) : Կ ո ւս ա կց ո ւթ ե ան Հիմնա– զաւ , մինչեւ ոբ իրեն վւափկասուն
դիակն ալ փրռ–
ճանշնասն զ ա յ ն ։ Աիւթէսարիֆը , ուզելով իանայել Դէր՚ե է Նուրի Տիմիբադ, Եշիլքէօյի (Պոլիս) ՝Բա– ուեցասւ անոր քով ։
ս։ յս ազիս ի քաջասիրտ երիտասարդի մ բ կեանքբ , գաքային Օդանալային Վարժարանի տէբր ՚ քար՜
"ՍաՕ>"Ղ1՛ է՛րեն թիկնապաՀ բնէ , կբ Հ բաժ աււ յէ ո՛ր տոլղարր էբզբումի նախկին եբեսվւոխան Հիւսէ– Հանգիստ ձեր Հոգիներուն , ո՛վ զռյգ նաՀա–
զա յն Հ իւանդանոց ասանին վ է է՛րե ր բ բուժ ե լու Հա յին Ավնի Ո՛լտ շ % կ ո ւս ա կց ո ւ թեան գլխաւոր նպա տսւկներ , ձեր անմեղ Հոգիներր թող ճախրեն Եզե–
մար : Երբ Ա արդիս կբ սթասաիի , միւթէսարիֆբ կբ տակն է « զ աղափարի ՝, խօսքի եւ մամ ուլի աղա՛ սիո յ նտՀ ատակներուն Հ ո գին ե բ ո ւն վերել , իբրեւ
Հարցնէ թէ /՛՞Աչ ոլիտի բնէ, եթէ իր կեանքբ տ ո ւթ իւն ը » : պաՀ տպան Հ րեշտակնեբ , մին չեւ որ ձեր յա -
խնայէ եւ վէր քերբ րմշկել տայ։ Հիւսէ յին Ավնի, բացատրելով իրենց շաբձաններբ կանգնենք Հասյրենի Հողին վրայ :
ցանկւււ–
Մ իս է "՛յգ՝ ձեր ւսնթառամ լիշաւոակներր մեր
<(.Աէւաջին ղոբծս պիտի բ լլաււ յ քեզ ււ աս ա կ ե զն ե հ» , յժիւններր , յայտարարած Է՚
կ բ սլ ա աո աս աւիւանէ Ա ա բ ղի աւ : « քի ենք լալ ի աո ի բն իժ ասն ասն ք Տ առա ջդիժ*ա աւ Է բ տանջուած Հոդիներուն մէջ կր պաՀ ենք, իբրեւ
փոխանցելու Համար նոր սե բունդին ...
Աիւթէսաբիֆբ ձեռքով նշան 1լ բնէ զին ոլոր ( Թ է ր ա ք ք ը փ է ր վ է ր ) կ ուսակցութեան ոլգիէն, բայց լք ասունք
8 • ՀԻՍԱՑԵԱՆ
ներուն եւ կա իւ աղան ր ցո յց կա տա ք : ւլ հ բծուած սխալներէն օրինակ առնելով պիաի
Ա արդիս մէկ կողաք կբ Հրէ ղաատՀիճներր եւ իր ուղղենք ղանոնք ; Պէտք է մ ի ա ս ա ի ճան ընտ բու
թիւն կատարել , ու պէաք է ^ջել ա յն որոշում բ
ձեռքովյլ չու ան ր վվ՚զր կ՝ասՑՐսէ գեւտակի աթոռին ՐԻՒՇՏԻՒ ԱՐԱՍ « ԸՆԳՈՒՆԱԿ Զէ » • • •
կից մ ր զարնելով կեանքին վերջ կուտա յ : ա սլե տ ո ւթլեէ Նա ի սագա՛, ը ց կ ե ա ն ս Պպաւյ « Եէնի Սապահ » կը զրէ, հոկտ • 10ի
պաշտ՛օՎ ն Կաավագարրելնու.լու
Բ ողոքաս կաննե ր ո ւ Հովիւ ր , Աոզոմոն Աքէ լ եան , ի րաւորւնաւքունք կր սաանա յք– : 4 5 շ>իւով • « Կր աեգեկանանք , թէ նաիյորգ արաա–
որ յ՛աճախ Հէր էք՚որթին ղոբծակից եղած էրՀ ոչ տարին բաւական է : Պետականութիւն բ շարք մ բ քին գործավար Տոքթ • Բ՝էվֆիգ Րիւչաիւ. Արաս ,
անձնասպան կ ՚ ր լ լ ա ք ել ոչ ալ անոր դթոլթեան ղ քւ– անբնական կազմ ա կե ր պո ւթ ե ան ց ծնունդ տուաւ. , նոր կուսակցութիւն մր պիտի Հիմնէ « ՚հեմոկ––
մում էլ րնէ : Կր ձերբակալեն ցինքբ եւ կախաղան կարգ մը թշուառականներ մ ի լիոնատէ ր եղան : րատ » անուան տակ։ Լա՛ւ։ Բայց մեզի նոր դէմ–
կ՛՝ առաջիէ ո ր դեն : Աքէ լե ան Հսկտյ մարմինով , քսւզ– Այս կարգի վէրքերը պիտի դարմանենք : Ախալ է, քեր սլէտք ենէ եւ ո չ Հին անՀ աաականո ւթ իւննե ր :
թանդամ աքասբգ մ բն էբ ։Ե ր բ չուանր կ^ անց ընեն վ ի՜ դարձեալ , ո ր Հան բ ա պե տ ո ւթ ե ան ն ա խ ա զա Հ ր րլ Ազգովին սլիտի աշխատինք գեմ ոկրատութ իւն ր
զէն , մարմնոյն ծանրութեանր տակ կը կտրի եւ լա յ նաեւ \,աէսաղաՀբ Հալք կուսակցութեան։ /՚– տարածել, բա յ ց Րիլ-չտիլ Արասներր ընղունակ
է "՜քր 1է1*յեայ զե՚ոին ոտքի վրայ՛. ԼՕեաոյ կբ զ ըն նէօնիւ պէտք է չէզոք մնայ; Կեցցէ* ռամկավար չեն այգ շարժումին, ոբովՀետեւ. կապուած են
ղա կաՀ ար են) է յյյ շարժումը ՝Ֆ է անցեալ աւանգութիւննեբոլ , ել չեն կրնար ներ
կայացնել ւեողովբղավար եւ աշխատաւոր Հոսանք ;
Fonds A.R.A.M