Page 97 - ARM_19-1945_03

ւտ բ ո ա ա տ Չ ս օ ո օ ա ս ծ ւ տ է Ի ս ա ք.ո ^.աօտ ՇԱՀԵԿԱՆ ՏէղԵԿՕիԹԻիՆՆԵՐ

Հօռճէ օռ 192Տ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՄԱՍԻՆ

Թ.Շ.Տ. 876.288

Օեշշ^Ա-֊քաբւ-աէտւեշ : ՏՇ9. ա Տ Տ ձ ա * 1 (Ի– եւ վերջին մաս)
17. &Ա6 Օտատւաք - ք ձ ա Տ (13՛)
-— Փարիզէն Հա յաստան ներգաղթողներու
ա • Շ08- 15-70 - Շ. Շ Բ. ք>*ա 1678-63

ա&՚ՆնԳն՚Ն.- Տար. "50, ՑաւՐս. 400, Յաւքս. 200 ֆրանք։ Հանղիպեցա*ք , գո^Հ են ։

ա&էձւ 21 ճօսէ 1945 երեքշաբթի 21 Օգոստոս Հ/ ա տ ե բ կան որ բա ր ե լա ւած են իրենց վի­

՛ՕՐԱԹԵՐԹ ճակը , ւն շինած , որոնց
ուսման ւկներու տէր հ կա յ ։
Խմբագիր՝ Շ • ՄԻՄԱք ԵԱ՚ե Գի֊–՝ 3 Ֆր
Հ ամ ար ամ էն տեսակ դիւրութիւն

ԺԷ– ՏԱՐԻ — 17" ձոո6& Ւյ՚4484–՚1ւոր շրջան րիւ. 113 Կան ալ որ կ՝երեւակայեն թէ Փարիզը Հին ատեն–

ուան պէս առատութեան մէջ կը լողայ։ Երբ կր

բացատրես մեծ վաճառատուններուն դատարկու­

Իա Հ Ա Յ Ա Ս Տ Ա Ն Ը ԵԻ ՄԵՆԲ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԳԱՏւԻ թիւնդ ու պա ր են ա ւո բ մ ան տագնապը , դժուար կը
Հաւատան Հ

ՅԱՆՁՆԱԽՈՒՄԲԻՆ Բ. ՆԻՍՏԸ - իՒրքաՀ ա յեր ո լ Հ անդէպ վերաբերում ը ինչ–

եւ վերջին մաս) պէթս է ։ իյտըութիւն կը գնեռն :

–|— Բացարձակապէս ոչ , աւելի անուանական

Երէլրորղ ՝ աԿոյ՛"յտոէ կեըպուէ կր տեսնուի , էթ ա բա թ կէսօրէ ՚էեբջ տեղի ունեցաւ « Հ ա յ կ * տարբերութիւն մը կը գնեն : Աովորաբար , իրենց

ո ր Խ . Հա յաստան ր ս/լսած՜ է Հ ե տ ա քր քր ո լի լ Հայ­ Գատ^ի յանձնա էսում րի երկրորդ նիստը : Այ" ան­ Համար ԹրքաՀայը , ըլլայ*կ՛՛լսեցի ,Ատափազարցի ,

կական Հարսով ել երկրէ սաՀմաննեբոլ Հանգար - գամ ներկադ էին 69 Հրաւիրէ ալն եբոլ *1.Րայ 37 Աեբաստացի , Պարտիզակցի եւն * բոլորն ալ ան -

ձա կման սլ ա Հ անՓո ւէ , յուսանք , նո յնպէս եւ $՝րքա– Հոգի։ Եկած էին նոյնպէս Հայաստանէն վերադար­ էստիր Պոլսեցի կր կոչեն։ Ւսկ Փարիզէն եկածներն

Հայաստանի ուզզութեամ՛ր ։ Եթէ յա ս երեւոյթբ ձած պա տ գա մ ա ւո րն եբ ը ; ալ . • * ւերանսացի ;

զարգանայ այն ձեւուէ, որ Խ * Հայաստանէ իշփւա– Օրուան նաէսագաՀն էր Պ * Ա* Զօպանեան ։ Առ -—֊Փոխադրական միջոցները ինչպէ^ս են Հա­

ն ո ւթ է։ ւն ր տեր կանգնի Հա յՂ՚ատին եւ անոն ի անոր ժամ եա յ Հ ինգ Հ ո գին ո ց յանձնա խումբը իր կողքին յաստանի մ էջ հ

գործնական. Հ ե տ ա.սլն զ մ ան , տարակարծու. թե աս կազմ ած էր ^օրէնսդրական մ արմ ին՝ֆ մը ( \՛ր ա լա­ Պատերազմական վիճակ I՛Աաէո՛է ) ինչպէս

Հ ետքեր լլ ա յս իւն գրին մ Էջ եւս կր վերնան ։ Ա եզի դի ա ւս կան յ : Օրակարգն էր քննել պատրաստուած ամէն տեգ , դժուար ութ իւններ պակաս չեն : հՏ ա մ -

Համար կարեւորր այն էէ*, թէ որու ձեռքով ւզիտի յուշագիրը ։ Ղ*ժ բա խտա բա բ կաբելի չեղաւ կաբղալ բո ր գութ իւն ը կը կարօտի կառավա րական արտօ -

լուծուի Հա յէլա կան Հարցր . կարեւորր Հարսի լ ո ՛֊՜ զայն։ Առժամեայ յանձնա խումբբ յայտարարեց նհւթեան ։ Օրինակ , եթէ Բագուէն մէկը Երեւան

ծումն է ;. Ե է^է Խ որՀ րզ ա յին իշխանութիւնը լինի թէ տակաւին վերջնական չէր յոէ֊Լագիրր ։ *® * Ա* "և ՛լէ ւ "/ա"՛րւտ՛ ա ւոր է արտօնութիւն ստանալ
։
Հա յ կա կան Հարց ր լուծողը , ^ ենք առածին ը կը Ջ օ պան եան պատրաստած Էր ֆրանսերէն ընդար­ վախադարձաբար յ

խոնարՀինք անոր առֆեւ ; ձակ յուշագիր մր զոր կարդաց այդ նիստին։ կողովուրդին Հոգեկան վիճա^կը

Ե ր ր ս ր գճ ակն յա յան ի նշաններ կան , որ ար - Եգան կարդ մը– առաջարկ - թելադրութիւն <- Տ րամագբութ իւններ բ շատ լաւ են՛ Նոյն

տա սաՀմ անի Հա յո ւթեան Հ ան զէ սլ եւս ԽորՀ ր զ ու­ ներ ։ Առաջարկուեցաւ նոյնպէս պատգամաւորու– շէնշող ժողովուրդը ։ կաթողիկոսական ընտրու -

յին ի շէս ան ո ւթ է ւն ը սկսած է վերաքննել , կամ ար­ թիւն մը ղրկել Լոնտոն , Աիացեալ Ազգեր ո լ թեան օրերուն , պարիսպներէն գուբս, Հոս ու Հոն

գէն իսկ փո էսած է իր նա էս կին բացասական վերա­ արտաքին գործերու նախարարութեանց ներկայա­ էսում բ խումբ Հա յո րգիներ շուրջպար բռնած թռմ^

բերումը։ Առա^ ԽոբՀրդային իշխանութեան Հա - ցուցչական ժողովին։ բուկովդ եւ. զուռնայով ղլլ պարէին։ Աւելի անգին

մ ար գաղթաՀա յութ իւն ր մ իջա զգա յէ՛ն յեզափո - Առա ջա ր կո ւե ց ա լ քարոզչական եւ ելմ տա կան ուրիշ խումբ մբ կ՝երղէր։ Այսպէս ուրախութիւն*

խութ եան միջոց մ ըն էր , եւ մենք կը սլա յքարէ ինք յանձնա էս ո ւմբե բ ընտրել, կազմակերպելով Հրա - նե ր պ տկաս չեն :
ատոր գէմ % Ղ*ա շնա կց ա կաննե րն էին, որ ամէնէն պա բակային Հաւաքս յթներ ի նպաստ մեր Ազգա յ էւն Մամուլը ի՞նչ
վիճակի մէչ Է։

բուռն կերւգով կր պաՀան^էին , որ Խ * Հայաստանի \ V" ա /ո ին , ի Հարկին օգտագործելով օտար մ ամ ուլն Հոն եւս թ ո ւ զ թ ի պա կա ս ո ւթ ե ան Հետեւան­

կառավարութիւն բ գառնա յ Ամ ենա յն Հա յո ո կա– ու ռատիօն ։ քով մ ամ ուլ ր եւ տպագրութ իւն ր չեն կրնար դո -

ռավարութիւն ւ Երեւոյթներէն զատելով, Հայաս­ Տ՜ողովի վւա կմ ան պաՀ ուն , զարմ անքով իմ ա– Հացում տալ րն թ եր ց տ ս է ր ժ ո զո վո լր գին * Պա բ բե՛՛

տանի ԽորՀ բղային ի շէս ան ո ւթ իւն ը 1լ ոլզէ տզզա­ ցանք որ անցեալ ժ ո զովէն րն տ ր ո ւած առժամ սայ րաթերթերր եւ զիրքերը ձեոքէ ձեռք վա էս անա կ–

յին յէ ե բա բերում ցոյց ՛՛՛ալ եւ իրեն ժողովուրդը մարմինը, յուշագիրը զրկելէ վելվ , երեքշաբթի ոլ ելով կր կարդացուին %

նկատել արտասաՀմանի Հայութիւնը։ Աենք կարոգ օրուան նիստին պիտի տեղեկացնէ , առ ի գիտու­ Կրցա՞ք նոր դիրքեր բերել :

ենք մ իա յն ող^ունե լ ա յգ սլա ը ա ղան եւ մ աղթել , թ ի ւ ն ։ Տետոյ ժոգովուրգի Հաւանութեան եւ ՛էա՜ ՚ Այո , մօտաւորապէս 30 Հատ է

որ օր առաջ ւէեր ական գնի տարիներէ ի վե ր է"1ձքէ՛ լեբացմ ան պիտի ենթարկէ զա յն , Հ րապարակա յէ՛ն Իսկ ա ւսուհեաել, Հ ա / ւս ւ։ ա ւսնէն ար տա -
դիրքեր
ուած կապը Ա այր Հայրենիքի եւ Ավւիւռքի միջեւ : Հաւաքոյթներով ։ Թ՝ * սաՀմ ան թերթեր , պարբերաթերթեր ե։

Ե՛– յ –վերջապէս ներքին կեանքին մէջ կը տես­ պիտի կրնա^նք ստանալ :

նուի որոշ նաՀ՚ոնԳ նա էս կին , մեր Համոզումով ,^ ուղզութեամբ ։ կեանքի Հ բ ամ ա յս/էլան ՜ օրէնքները լ. >Փւ . Այո , բյս^.ց որոշած են յւր իւրաքանչիւր

սէոալ հ֊ վնասակար գաղափարներս ւ ՝.Այսսլ է ս ,երէկ Հայ րո լշե ւի կն ե ր էւն եւս ետ մ ղեց գէպի ա յն ճամ­ շրջան է՛ Հ ամ ար առաքումները ել թզթակցութէււն–

Հա յրենասիրութ իւն ր Հակա յեղ ափս խա կան զզ ա - բան , որով ընթացած է Հայ ա զգայ էւն կեանքը իր ները մ^ւայն մէկ մասնաւոր յանձնա էսում ըի կոզմէ

ցում մ ըն էր եւ Հ այր ենաս է բներ ը կը Հալածուէին* բնական զարգացման մէջ։ Ասիկա, ամէնէն առաջ, կասւտրւււին , պարզապէս գործելու դիւր ո լ թեան

մենք կը սլայքարէինք ատոր գէմ : Այսօր Հայրե­ մեր ր գգաաւյգաավւավրւնա երրնուեր ո ւ յյաաղղթանակն է , մենք Հպարտ Համար։ Փարիղինը պիտի ըլլայ .Ա .Ը .Ա * ի

նասիրութիւնը պարտագիր գաւանանք է պետ ո ւ - միջոցալ ։

թեան կոզմէ, ուրեմն պայքարի Համար այլեւս պիտէւ զգանք ատով ;

պատճառ շի մնար այս գծով։ Արտաքին եւ ներքին երեւոյթներու այս լո յ - ՚^^՚Հաէս են Երեւան մ ա յրաքազաքը , բնա­

Ազգային մշակոյթը երէկ յետագիմական փլշ> սին տակ քննուեցաւ Հայ ազգային քազաքականու– կարանները , պողոտաները , փողոցները :

տած գաղափար մ րն էր* Ըաֆֆի եւ ուրիշ ազգայ­ թիւնը եւ Հ. 7՛. Ամերիկայի շրջանի վերջին Արդիական րոլոր շէն քերբ յատկացուած են

նական Հեղինակներ աբգե լքի տակ է ին , եւ մ ենք Պատդմ « փողուէին մէջ եւ, ինչպէս ըսի , աւելի դպրոցներու , Համ ա լսարաններու , գո ր ծա ր անն ե -

կը պայքարէ ինք ատոր գէմ : Ազգա յին մ շակո յթի բիւրեղացած ու յստակ ձեւակերպում ստացաւ Հ բու , Հ իւ ան դան ո ցն ե ր ո ւ ։ Կ ա յ նաեւ մ աս մը սաՀ–

զաբզացումը այսօր դարձած է պետական քագա– Հայկ* Ղ՛ա՛ս է՛ Հետապնդումը մեզի Համար կբ շա­ մ ան ո ւած պա շւոօնեաներու , մտաւո րականներւ,

քւսկանութիւն , եւ ք*աֆֆիի ազգայնական վէպե­ րունակէ մնա լ կեդրոնական Հարց մը, որու շուրջ զ երէ յննե, ւրոնք մլյ ւթեան
ցանկալի
րու ըԳւթեբցումը քաջալերանքի առարկայ ամէնուն է ազգա յին բոլոր ուժերու Համ ախըմ ** առարկա յ են պետութեան կողմ Է ։ Ա ակա յն , տա -

Համար ; Այս Գ°^ով եւս պայքարի առիթները կը բումը ՝, ե) * Հայաստանը մեր պետութիւնն է , որու կա ւին կը մնան Երեւանէ/ մ էջ Հ ին թաղամ աս ե բու

վերնան ւ զօ բացումն ու զա ր դա ց ո ւմը գերագո յն ն պա տ ա կ կեղտոտ բնակարանները , զուրկ առս զջա պաՀ ա կան

պէտք է լինի բոլոր Հայերու Համար ։ ք& . Հայաս­ պայմտններէ ։ Հյատերը տաէստակամած է՛՛՛կ չու -

Կրօնը թ ո յ ն էր երէկ , եկեղեցինեբբ կբ վտա­ տանը միաժամտնակ միակ գործօնն է , որու մի­ նին , այլ միայն գետին պարզ Հողով ուր տեղի

կէին եւ Հոդեւորականութիւնը զրկուած էր քաղա­ ջոցով կրնա յ լուծուիլ Հա յ կա կան Հաբոը Թրքա– կ՛ ունենա յ ամէն ինչ ։ Ղ՚ժբախաաբար ա յս տուները

քաց ի ա կան ի ր ա ւո ւն քնեբ է : Եկեղեցին ի պատուի Հայոց Հողերու կցումով ել տարագիր Հայութեան Երեւան էւ բնակչո ւթեան մօտ 35 "՛ււ Հար իւր բ կը

է այսօր , եւ աշխաբՀ ի շորս ծա յ բեր էն քօ ո րՀ բղա\– վերաբնակում ով Հա յաստան ի մէջ ։ Ա ենք երջանիկ պ ա տ ս սլա ր են է Պէաք է օր առաջ մ ւսքրել անցեալի

յ ին սաւառնակներով եպիսկոպոսներ կը Հաւաք - պիտի լինենք ա յն օրը , ււր ԽորՀ բգ • Հայ ա ս տ ան ր այս Հետքերը ։Նորեկները աւելի ուշագիր են։0րի–

ուին էջմիածին, կաթողիկոս ընտրելու Համար ; դո բծն ա կան ա պէ ս ՛ո է ր կանգնի Հա յկ * Ղ՛ատի եւ կբ նակ, «Նոր Բիւթանիացի՝^ մ՝բ , աբՀեստով ատաղ­

կառավա բութ իւն ը կը ջանա յ վերականգնել եկեք յուսանք, թէ այգ օրը պիտի գայ ի վերջոյ, բայց ձագործ , էսճաքաբոա Հ ո զամ ասի մ բ ՛էրա յ մ ինակը

ղեցիի Հմ ա յ ք ը պետութեան մ էջ : Նաեւ , ուրեմն, մինչեւ, այգ մեր պարտականութիւն ր կը նկատենք շինած է ամրոզ^ տունը , մինչեւ պատուՀաննեըը ,

այս գծով պայքարի առիթները կը դադրին գոյու­ Հ ե տապն գել Հա ւ Ղ՚ատը ա քղաիսով կատարե լով իսկ տուն էւն եաեւը , 800 ք * մ * էսճաքաբոա դետնին

թիւն ունենալէ : այն զործը, որ Հայաստանն այսօր ի վիճակի շէ Վրայ մշակելի Հողի թանձր խաւ մը դիզած է,

Այս թւումն մասանցը կարելի էր աւելի երկա­ ընելու % իբրեւ բանջարանոց ։ ^Լերջերս , իբ չար բա խ տ էն ,

րել, բայց այսքանն ալ բաւական է ցոյց տալու Պ ս՚տերազմ ի ել Հա յ կա կան ՚իատի Հեաապրն– պա ր տ է զին մ էջէն ջրանցք մ ը բացեր էէ՛ն ել ա յգ

Համ ար , որ մ եր գա՛զավւա բական ընգգէւմ աղ բու - ւչումի բա էստ ո բո շ օրերուն անտեղի է վարչաձեւի պեղում ին Հ ե տ ե ւան քո վ կո ւա ա կո ւած Հ ո զ ա կ ո յա ե–

թիւնը է ի ո լ ֊ լ ի կ՛արդարանա յ : Եթէ քօ ո րՀ բգա յին Հարցեր յա րուցանե լ , ոչ ալ քնն ա գա տ ո ւթ ի ւնն Լ՛­ բբ շակելոլ ղոբձն ալ սա ի սլ ո լա ծ էր առանձին

իշխանութիւնը ինքը այսօր կը փոխէ իր դագա - րով /*«- վէճերով ա զգայ էւն եռանդ վատնել՛. Վար - կատարել։ Երբ այս մարդուն աշխատասիրութիւնբ

փա բները եւ գործելակերպը այն ուղզութեամբ չաձեւի Հարցը կեանքը եւ երկրի ժողովուրդը է-՚նքր եւ կամքբ կը յիչէէ՚նք իբրել օրինակ , ի՞նչ պա­

էւն չ որ մ ենք տարիներէ ի վե ր կբ մ ատնանշէ ինք , կր լուծեն ։ "իուըս ը գան ո լո զն ե ր ո ւս Հ ամ ար ա յսօր տասխանեն , աղէկ »

կը նշանակէ թէ մենք շիտակ ճամբու ՛էր այ էինք : միայն մէկ նպատակ կայ ամրապնդել եւ զօրա– Ան Պոլսեցի է, կրնայ՛.

ԽորՀ ր ՛է "՚ յ ին գա ղա փա րնե րն ու քագաքականոլ - ա յաստան բ , իբրեւ պետոլթ իւն , մ իացնել

թիւնբ սկսած են մ օտենալ մ եր քարոզած դագա– անոր Թուրքերու տիրապետութեան տակ գտնուող 1 Նոր Բիւթանիան ինչպէ՞ս զտաք։

ւ/ւարներուն ու քաղաքականութեան, մենք պատ - մեր Հա յրենի Հողերը եւ տարագիր Հա յութ իւն ը --- ՛էթ ուտ լաւ, Հողաբաժանումներ կատարած

ճառ մը Էունինք ատկէ գժգոՀ լինելու։ ԸնգՀ ւս կա­ Համա էս մ ր ել Հայաստանի մէջ՛. Ե՛– ասոր Համար են ո րոնզ վրա յ իւբա քան չի ւբ բնաանիք իբ տունր

ռա կն , մենք 1լ ոզջունենք ել ընդառաջ կ՚երթանք արժէ յանձն առնել նիւթական եւ բաբո յա կան ա– ունի։ Այ՛՛ մասբ որ սկզբնական շրջանին Երեւան

անոնց : մէն ղոՀ սղութիւն ; քաղաքէն դուրս կը գտնուէր , ներկայիս արուար­

Կան , ի Հարկէ , յոռետեսներ 1 եւ այդ բնա­ ձան րլլալէ զազրած եւ մայրաքաղաքին կցուածէ :

կան է որոնք կը կարծեն , թէ է՛ն շ որ տեղի 1լ ու­ Ա. ՎՐԱ8ԵԱՆ Պատերազմ էւ Հետեւանքով Հա յ ե բիտասաբ–

նենա յ ա յսօր , ժամ ան ա կա ւ ո ր երեւո յթ է , իբրեւ դութեան ցանցառութիւնը զգալի՞ է :

Հարկադրանք պատերազմ ական դէպքերու , ե ր ր ՊԱՏԵՐԱԶՄԻ 45 ոճրադործնեբ Փարիզ վախսւ– Բնական է , պատերազմի բռնուած ^՚րկիր

պատերազմ ր վերջանա յ , Հա ըկագրանքն եւս կը գրուեոան ։ Ա է կր կին է , (իավէնսպրուքի աբգե լա­ մը ուրիշ կերպ չի կրնար ՐԱալ ։ ՝Բանի զինուոր նե.

վերնա յ ու նորէն Հին օրերը կոլգան ; Անօգուտ է րան էւն պս/Հակներէն ։ Կայ նաեւ 15 տարեկան տղայ բբ գեռ չեն վերադարձած՛ , կարելի չէ ոբոչասլէս

այս մասին վք՚^էւլ, Բա սեԲւ\այ Ղ՚"V"՚՛Է՛՛՛՛Ր՜ մը որուն Համար կ՚ըսեն թէ 1941/՛–֊՛ ուրեմն տա­ թիլեր բււել։ \քերկայիս եր իաաոա րգոլՀ իներո լ

ներն ու ոգին փա էս ո լին , բնական կերպով կը վա Էս– սը տարեկանին ֆրանսացի գերի մ ր ս պանն ած է թիւր ուշագրաւ մ ե&ամ ասնո ւթ ի ւն մբ կբ կազմէ։

ուի եւ մարգոց վերաբերումը՛. Ապագան թողնենք Հրացանով։ ՛հեռ ուրէ՚շԳւեբ ալ սլիտի փոէսաղրուին։ Հայ եբիաասարգութիւնբ ի՚*նչ տպաւորու­

ապագային , կարեւոր ը ներկայ երեւոյթներն են, Հազարաւորներ ձերբակալուած են ֆերմանիս յ թիւն ձգեց ձեր վրայ։

որոնք կասկած չեն թողուր , որ Հայաստանի մէջ ֆրանսական շրջ՚՚ւնին մէջ՛. $$անցբ այնպէս կազմա­ — Հհացումով եւ ոլրախոլթեամբ կբ գիտէ­

միտքի եւ գործի Հիմնական փոփոխութիւններ կերպուած է որ ո եւ է յայտնի ոճրագործ պիտի ինք մեր մաբղասէր ել ուսումնատենչ երկսեռ, երի–

տեղի կ՝ ունենան մ եր ղ աւանած զաղավւարներ ու չկարենա յ փս՚ի՚չիէ** 11Ո11 ււ արզ ա՛թիւնբ : Իրենց ւաչիոյմ– եւ սել աչքեբէն

Fonds A.R.A.M