Page 95 - ARM_19-1945_03

8 ԱՌԱՏ

ՊՈԻՏ՚Մ ծ ի ծ ա վ բար կը սպաննէին։ Այս խողովակը կբ տեսնելս , ֊ — Հյաա բան չէ փսխուած , մեծ մասով նաՀա–

գունդ մը կը նետէր որ կ՚երթար Հազարաւոր մարդ պետական : ՚Հյոյն երգիքին տակ , Համեբաշխու -

կը սպաննէ ր եւ բազմաթիւ տուներ փոչիի կր վե­ թեամբ կ՚ապրին, Հայբբ, մայրը, փեսան , Հաբսբ

ՍՆԱՆԿՈՒԹԻՒՆ ԱՄԵՆԵՑՈՒՆ րած էր » . • թեամբ կ՚ապրին Հայրը, մայրը, փեսան , Հարսը

Մարդիկ խե՞նդ էին այն ատեն, մայրիկ՛ •1 զարմ անալի հ

Կեցցէ՛՜ ճափոնի յամառութիւնը : Անոր չնոր» X Ընտանիքները սովորաբար բաղմանդա®մ են :

Հիլ աշիւաբՀբ օմաուեցաւ գիւտով մր որուն զօ­ կատակբ մէկգի , շատ մբ ասպարէզներու եւ Առ Հասարակ Հինդ զաւակ ունեցող ծնսղքնե–

րութիւնն ու սաՀմ ան լւ անչափելի է առայմմ ։ նիլթերոլ սնանկութիւնն է այս նորածին չաբե բ– Բբ բազմանդամ չեն նկատուիբ , որովՀետել առ

Հիւլէռո ւմբը , որ եկաւ ան կո ւե ց ա լ ա շիւ ա ր Հ ի ջանիկ ռումբբ ։ \,ախ , քարիւղի պատ իւբ մ էկ փա­ նուաղն այդքան երախայ ունին։ Հայաստանի ժ ո–

ազգեր ո ւն առջեւ , եւ սարսափով Համ ակեց բոլո– րայի պիտի իջնէ, եւ ջոլրէն աւելի արժէք պիտի Գո՛՛Լ"՚լՐ՚Ղէն բաղմ ածնութ իւնբ պարագայ մ ըն է որ

ՐԱ) թէեւ կբ սլա րա ինք ամերիկեան Հանճարին եւ չունենա յ։ Երթան բարով Բագուի , Ա իջագետքի , կ ոգեւորէ քեզ , երբ կը տեսնես իրարու ետեւէ

գրամ ին , սա կա յն Ա իքաաո յին կամքբ մ եծադո յն քիումանիոյ, իրանի քարիւղաբեր շրջանները։ Հասակ նետած լաճերը։

գերբ ունի անոր Հնաբումին մէջ՝. ՚Հյիփոննեբբ Այգ Հձմեծաղօր՚ֆ ել «ամենակարող» Հեղուկը ասկէ Ապրուստ ի դժուարութիւն չկա* յ ։

կորսնցուցին պատերազմը, բայց շաՀեցան՝ պատ՛* ետք պիտի ծ աո. ա յէ քոսոտ անասուններուն վէ բ - —- Ա յն տ պա ւո բ ո ւթ ի ւն ը ունեցանք թէ ապ -

մ ութեան մէ^ անմ ա Հ ան ա լո լ պատ իւբ . . * ՔռՐԸ բուժելու , իւղ կապած Հագուստ ի օձիքներ բ բուստը դիւրին է եւ ուտելիքներ բ առատ ։ Եթէ.

Ազգերն ու մողովուբգներբ իրար անցած են մաքրելու եւ երբեմն ալ դաշտային բոցաիսնջոյք դրամափոխութեան սակը նկատի առնենք, Հա­

այս դհւտին պատճառով։ Դ՛իւանագիտութիւնն ու սարքելու ։ յաստանի կեանքի մ ա կա ր դա կր չափազանց սուղ

քաղաքական նբ րաբուեստ բ Հոգեվարքի մ էջ են Ածուխն ալ իր վերջին օբերբ կ՚ապրի ։ Ա՛ ք կը թուի* որովՀետեւ մեր գնելու կարողութիւնբ

ներկա յիս է Ասկէ ետք , է՚սէ սէէսւէ տբմեն անոնց պատմ ութեան պիտի անցնին սեւերես ածխավա - բաղդատելով ռուբլի ի ին Հետ (10 ֆրանք) կր
կանգնած
դարձդարձիկ բանաձեւերբ , «.ՀիււԷ՜»5ք ճառներբ , որոնց քիթը մինչել է յֆէլի կատաբ ր տկարանա յ , մանաւանդ եթէ նկատի առնենք որ

Է իրենց գլխուն վեբեւ * * * Հասած է ներկա լիս ։ Բոլոր գիւանագիտական Ե ր ե ւան ց ին նո յնքան դիւբութեամ բ ռուբլին կբ

• Կբ Համաձայնիչս, եթէ ո՛չ ռումբբ պատ­ թուղթերն ու դաշնադիրներ ր արեւելեան բաղնիք՛ շտՀ ի որքան ա յստեղի բնակիչբ իր մ էկ ֆրանքբ ։

եանէն գուբս կբ Հանեմ * * * ներբ տաքցնելու պիտի ծառայեն , կամ նպարավա­ Տետո յ Հա յ ա ս տ ան ց ին իրվաստակով կրնա յ դիւբու­

Ազգեբու ինքնո ր ո չռ ւմ , սաՀմ աննեբու գաաո - ճառներուն պիտի ծախուին՝ պանիր կամ ստեպղին թեամբ Հոգալ իր ուտեստ բ նո յնիսկ սեւ շուկա յ էն

բոշում, կենսական տարածութիւն , ճնշուած աղ– վւաթթելու Համար անոնց մէջ : գնելով , մինչդեռ այստեղ եթէ վերջին միջոցին

գերու ազատութիւն , ֆաշական/յլթիւն , սացի՜Ավ– Աիջաղդային գիւանագիտական ոճն ալ պիտի դիմենք, $Հ*նք կրնար մեր եօթբ Հոգինոց բնաա *•

կանութիւն, ռամ կավարութիւն , Համ ա յնավարու– ազդուի այս գիւտէն ։ Պէ՚ոք պիտի չըլլայ , երկար նիքբ կերակբել :

թիւն , բոլորր 1 ամէնքբ բարելի պիտի կենան բարակ կնճռոտ ոճ եր ու գիմ ա ցինգ տոպրակ բ Ուրեմն ապրուստ ի տեսակէտով Հա յաստա–
նի ժողովոլրգբ մէջ
Հ իւլէազօր Հրամանին առջեւ * * * գնելու Համար * * • . կբ գտնուի ։ մեղմէ աւելի պայմաններու,

- *բլուխգ ներս քաշէ , բարեկամ , սաՀմանէգ —• « Աո. Վսեմաշուք Արաաքին գործերու Պ •

գուբս մի գար , ապա թէ ոչ կոճակբ կբ կոխեմ * * * նախաբար կրօէնլանաայի ,— Մեր դեսպանին ուղ– Այո , եւ ատոր ապացոյց ր աքն է որ բոլորին

Այո է Հրամ անբ մ եր աՀ ագնաղօբ եւ կործ ան ա <~ ղեալ Զեր Վսեմութ-եան ծանուցագիրը , մեր սեղա­ առողջական վիճակբ շատ լաւ է ։ Մ իա յն Հ անդեբ–

շնորՀ Հիւլէւ Լ-մ բին Հնւ ւթի՜ւն նին վբայ ընդունելու պաաիւը ունեցանք : Զեր ակ­ ձեղէնի եւ կօշիկի ոլտ կա ս բ զգալի է ։ Աակայն

մենեցուն »• նարկած սահմանային խնդիրը յ կարծենք անաեղի նա խնտրելի է փո բ ր կո ւշտ ձ/7^"՛՛՛/՜"՛մէէ քան թէ ո–

Վար ա՛ռ օգաճանճերգ , ղինաթավւէ հ՜ո - է ։ Այդ մասին, մեբ Արա՛ Գործերու նախարարու– րովայնբ թմբուկի նման պարապ եւ լաւ Հադուած։

վաշոլ տաշտերդ , Հաւաքէ՛ ել կառաշինարան ղրկէ բփւնր , վերջնական շւրոշումը սւուած է, ուրեմն Այո պա կա ս ո ւթ ի ւն բ յատուկ չէ մ իա յն Հա յաս– Հ

երկաթէ ռմբառաք խողովակներդ։ Բանուորի կա– մեգի համար վւակոլած խնդիր կը նկաաուի տան ի բնակչոլթեան , ա յչեւ բո լո բ Ա ո վե թա կան

պոյտ » աստուստ իի եւ կամ քաղաքացիի Համել այդ ծանուցագրի պարունակութիւնը։ Ընդոլնեցէք Հան ր ա պե տ ո ւթ ի ւննեբ ո ւն , որոնք առան ց խար ու -

տարազի մէՉ խօթէ ժողովուրդդ , ապա թէ ոչ ւՈյր ՀԻԻԼԷԱՌՈԻՄք* բարեւները : Մեծ Երկրի թեան ենթակայ են նոլն սեղմումներուն։ Տետոյ ,

յիշէ՛ ճափոն ո .... սմքեցո՛՛ւր ա շխա րՀ ակա էու­ Արտ* նա իսաբաբ ո ւթ իւն՝ ,լՀէյմս։ պէտք է նկատի ունենալ ո ր ամրող^ական պաաե–

թեան ախորժակներդ ... Եւ դէմացինը, այս ՀՀիւլէառումբֆ բարեւէն րագմը , բառին իսկական առումովբ գործադրուած
Հետեւեաք
Սերունդ մր ետքը, թանգարաններու մէշ\ պի­ սաՀմռկած՝ տեղր տիտիկ պիտի ընէ եւ է ամէն տեղ , գլուխ Հանելու Համար կատարեալ

տի ցուցադրուին , տէգերու, նիղակներու, նետե­ ձեւով պիտի պատասխանէ . յաղթութիւնը ։ Ապրուստի մասին գաղափար մը

րու եւ աղեղներու շարքին՝ թնդանօթները , օդա - — Վսեմ • Պ • նախարար Մեծ Երկրի , Զեր տալու Համար քանի մր օրինակներ , Ա օտաւոբա­
գրութիւն՛՝ «հանոյքով» սաացանք : Կր կարծենք
յին եւ ծ՜ովային տորմիղները, թԱւնք^Հւ5ւ ու բազ– թէ՝ սխալ հասկացողութեան մէջ են երկու կող - պէո չորս վաբունգբ մէկ քիլօ Հաշուելով , Հաար
մերն ա լ ։ Փակոլած համարելով սոյն խնդիբբ՝
մաՀարուածեան ղէնքեբը, զինուորական տարաղ - մնամք սարսափայարգ զգացումներով՝ նախա - կ՜՛արժէ 10 ռուբլի , ուրեմն քիլօն 40 րուբլի (400
նե ՐՐ. իՌնչ են ասոնք։ րալւ՝ Շիօմիօ • • .
ֆրանք) : Հինգ ստեպղինոց արցակբ , մ իջին մե -
Մայրիկ,
ծութեամբ , կլ ա բժէ 2 րուբլի (20 ֆրանք) :

՜՜՛– Զագ ուկս , մարդիկ *սյո Հագուստները Հո՛–, *\յե ր ո ղո ւթ ի* ւն , բա յց քի չ առաջ մ ոռցա /

ղ՚սծ , այս գործիքներով պատերազմ կ՝ընէին, ի– Գեռ ինչե՛՛ր, ինչե՜ր... կ. ՊԵՏՈԻՇ Հտլքցնել, սել շուկա յ , ուտելիքի առաաութիւն ,

ասոնք բոլորովին ներՀակ ի բոզութիւնն եր է^ն ՚–

Գիտենք որ Հոն ալ պա բեն ատ ո մ սեր ու գբ ո ւթ ի ւն բ

րոյրին պէս կր սկսի աարածուիչ Փարիզի փողոց­ կբ գործադրուի ։ ք*ռն չպէս կբ բացատրէք ա յս Հա–

ներուն մէ^, կը բանամ պատուՀանս ու դուրս կր ՇԱՀԵԿԱՆ ՏԵ%ԵԿՈՒԹԻՒՆՆԵՐ կաս ութ իւննեբբ :

նայիմ ։ Հեռոլէն՝ թնդանօթի խուլ ձայներ կը ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՄԱՍԻՆ ՈրովՀետեւ, կոլխոզի կազմակերպութեան

լսուին։ 0 մ իջոց ով օրինաւորապէս կբ Հ ո գան պա ր են ա տ ո մ՛­

Անո՛նք են , անոնք են, կը ձայնակցի Հարե­ սե բու Համ ապատ աս խան ող ուտեստները , ասկէ

ւան մը իբ ս/ատոլՀանէն ։ Այս անգամ պիտի ազտ– (ԶՐՈՑՑ ՊԱՏԳԱՄԱՒՈՐՆԵՐՈՒ ՀԵՏ) զատ կան նաեւ աղատ Հողագործներ , ինչպէս ա–

տինք ։ «.Յառաջէի խմբագրութեան թելադրութեամբ , նասնաբոյծնեբ , որոնք ենթակայ չեն կոլխոզին , եւ

Մութը Հետզհետէ կ՚իՐԷ։ թնդանօթի ձայ - ես ալ տեսակցութիւն մբ ունեցայ Հայաստանէն բացարձակ ա զա ա ո ւթ ի ւն բ ունին որոշ վ աճ առա -

՛սերը աւելի յստակ կը լսուին : Գուրսը , փողոցնե­ վե րագաբձած պատգամ ա ւո բն ե բ ո լ ել ա յցելունե - տեղիներու մ էջ ծտխելոլ իրենց բերքը , առանց

րուն մէշ1 շարժում մը կայ։ նեբու Հետ եւ գրի կ՚առնեմ ինչ որ լսեցի։ կառավարական արգելքի եւ քննութեան ։ Այս է որ

՚ Վաղը առաւօտ , վերսկսալ դրացիս , վաղը Ո^բքան մնացիք Աոսկուա ։ սեւ շուկայ կ՚անուանեն , բա յց ա յս տեղի պէո Հ ե–

առաւօտ , դաշնակից բանակը Հոս կ՚ՐԼԼայ : Բայց , Մօտաւոբապէո մէկ ամիս : Ուշացանք Հա­ տապնդումի ենթակայ չէ , ա յ լ բոլորովին աղատ։

սախ քան այդ, այս դիչեբ պէտք է աշխատիլ։ ղորդակցութեան մ իջոցն եր ո լ դժուարութեան Հե­ Կրնանք ձեզ Հ իւրաս ի բող բնտ ան ի քնե ր էն

Պէտք է աշխատիլ վաղուան Արշալոյսին Համար։ տեւանքով : Ա*ասնաւորաբաբ ֆրանսական կառա - մէկուն ճաշացուցակբ տալ։

Տես, պայքարր արդէն սկսած է, Հրամանի կը վարութեան Հաւանութեան պատասխանին կբ Տաճ ախ կբ պտտաՀ էր ոբ Հ ան դիպում ի մբ

սպասենք ։ սպասէ ինք , ո րպէ սղի մ ե բ օդանաւբ արտօնութիւն ընթացքին անծանօթներ յանպատբաստից Հիւրըն­

Մութին մէչ^էն՝ յանկարծ, սուլիչի ձայն մր ունենար իրենց Հողերուն վբայէն անցնելով Պուռ– կալեն մեղ իրենց տունը։ ճաշի եւ ընթրիքի ժա -
բան
լսուեցալ ։ Գբացիս ցատկեց , դրաւ փայլուն ու­ ժէ ի$լեել ։ Այսպէս անցեալ ուրբաթ Հեռագրով մ տնակ կբ դիաէինք որ բո լո ր ին սեղանները առա­

մը գրպանր ու վար վազեց։ Վարը, կը վազեն թո յլա տ ո ւո ւթ ի ւն ստացանք եւ կիբա կի առաւօտ տութեամբ զարդարուած են զանազան ուտելիքնե­

րիշներ ալ ։ ժամ բ 5ին Ա ոսկուա /էն մ եկնեցանք , մէկ ժամ րով եւ բմ պելիներով : Ա յսպէս մ է կո ւ մր տ ո ւն բ ,

Հիմ այ , պատոլՀանիս բազրիքին կռթնած Պ եր լին մնալէ վեր1, ժամը \6ին Պուռժէ Հասանք։ ԿԷ"Օր՚.ն կերանք նախ ռուսական երշիկ, յետոյ
Հաշուեն տապկած
վար կը նայիմ ։ Ամբողշ1 պողոտան պատերազմա­ Ո0րքան Հայութիւն կայ Ա ոսկուա յի մէջ*. ի ւ դ ո վ տապկած մսագնդիկ Լքէօֆթէ) եւ
Որոշ թուաՀամաբ
կան դաշտի մը երեւոյթն ունի։ Հարիւրաւորներ չկայ, ոմանք 30.000 կը գետնտիւնձոր , բրինձէ ապուր կամ փիլաւ, վբայէն
, ուբիշէէեբ70.000
փողոցը թափած են։ Հրացաններ կր փայլփլան : • այնպէս ոբ ճշգրիտ թի– թութ եւ ծիրան ։ 1ղսկ էրրռւլ ըմպելի՝ օղի եւ մըշ–

Հատուկտոր ղէնքի պայթիլններ։ Անգին՝ քանի կագինի (աԱՏՕծէ) :

մը Հողի ծառ մը կը կտրեն։ Ուրիշներ քարեր եւ I1 ս կ Հայկական մշակութային կեառնքը Ւ^նչ է Հայաստանի ժողովուրդին կարծիքը
մ աս ին եւ
երկաթներ կը գլորեն : Կիներ , որ տոպրա1լեերով Աոսկուայի մէջ*. կարս ը եւ Ար տ ա Հ ան ը վեր ագար ձնե լու

աւաղ կը տանին ու կո դիզես իրարու վրայ ՚ Կ՚եր­ ՚ Ա՚յԳ աեսակէտով 16 Հանբապետութիւննե– /՚Փն՛չ գէրք բռնած է ընգՀ ան րապէս :

թան , կոլգան , կ՚աշխատին առանց տրտունջի : րէն Հա յաստ անբ բացառիկ գիրք մը կը գրաւէ Ա եղի չափ ոգեւորուած են եւ նո յնքան ան–

Ազատութեան սէրը ոտքի Հաներ էր նոյնիսկ տղե– շնորՀիլ Աոսկուայի Լազարետն ճեմարանին (Հիմ– Համբեբութեամբ կր սպասեն որ ա յ դ շրջաննե րբ

կբ իր թիզ մը Հասակով : նուած \ 81 8/՛^՛ ) ոբ Լէնինի մասնաւորՀբովարտակով կցուին Աայր Հայրենիքին ;

Այսպէս, քանի մը ժամուան մէչ՝, ամէն ան - ա ււ անձն ա շն որ Հ Լ ա լ վիճակ մը ունի։ \*ո յն հԷաՔՐ ՚ Ա աոռ յ դ է ոբ գեբմ ան գե բինե ր 1լ աշխատ ին
ապստամբութեան
կիւն պատնէշՂւեր կանգնեցան , պատերազմի ընթացքին յատկացուած էբ Հիւան - Հա յա ս տ ան ի մ էջ , " ր քա՝ն է անոնց թիլը ։

ԴՐ°չր վրան : գանոցի , իսկ ներկայիս վեբադաբձոլցած են *. - Այո * բաւական գերիներ կան եւ մասնաւո­

Գէչերբ կը յառաջանար : Մարդիկ չեն մտա - \>եբկայ վերատեսուչր 38 տարեկան ժրաջան ել րաբար շին ո ւթ ի ւննե բ ո լ եւ զանազան ճարտարար -

ծ՜եր ոչ քունբ եւ ոչ ալ անօթութիւնը : ԱնընդՀատ գործունեայ Հայ երիտասարդ մ ըն է , ոբ ունի նաեւ ուեստնեբոլ մէջ 1լ աշխատին, բայց քանակի մա­

կ՚աշխատին : կը Հսկեն : Կը սպասեն վաղուան բարձր պաշտօն մ ր ռուսական կառավարութեան սին տեղեկութիւն չունինք։

՛Արշալոյսին որ կր մօտենար, տխբանոյշ ժպիտ մր մօտ եւ կբ վայելէ բոլորին գնաՀատութիւնբ ։ ֊ էջմիածինի տտճաբբ իռնչ վիճակի մէջ է ։

Դեմքին , Նոյն ե բ ի տ ա ս ա ր գին յանձն ուա ծ է Հա յա սա ան ն ո– ՚իաբերոլ քանդիչ ազդեց ութ իւնբ բաւական

Այս ներքին պոռթկումին աո 9եւ , Հինգ տարիէ ր ա՛քար արդիական մեքենաներ ներմուծելու կարե­ աւերներ գործած է ։ Զանազան տեղեր մեծ ճեղ -

ի վեր փռուած մշուշր սկսաւ ցրուի լ։ Սովորական ւոր պաշտօնբ : քուածներ արգէն բացուած են։ Ամերիկայէն եկած

կապոյտ երկնքին վրայ, դարձեալ սկսաւ փայլիլ ճեմաբանբ կբ ստանայ Հայաստանէն եւ ուրիշ սլատղամ աւո բութ իւնբ սա անձն ե ց ծա ի՛քը •

ֆրանսական աղատ, կարմիր արշալոյսը։ երկիրներէ Հայ ուսանողներ եւ ուսանողուՀինեբ (Շար.) ԿՐՕՆ ԶԱԼԸք-ԵԱՆ

Այդ օրր, 18 Օգոստոս 19445՛ էր։ որոնք մ ասնաւորաբաբ կուգան Ա ոսկուա յի բաբ •* X Նորընտիր կաթողիկոսը եպիսկոպոս ձեռ -

Ամէն մարդ կբ ցնծար։ Ամէն մարդ կ՚ողէա - ձբագո յն Համ ա լսարաններուն մ էջ իրենց ուսում բ նագրած է կիւրեղ Ծ-Վ՚ը, Հիւսիսային Ամերիկա­

գոլրուէր ազատութեան դրօշը ձեռքը : կատարելագործելու Համ ար * եւ կամ յաճաէսե լու յի առաջնորդը՝ Տիրան վրգ • , իսչպէ" եւ Սիոն

Ո՞վ պիտի կրնար նկարազբել պատմական այմ այն մասնագիտական Հ աստատութիւններր որ վարդապետը, Հարաւային Ամերիկայէն՝ Վարգան

մ եծ դէպքը : չկան Հայաստանի մէջ։ ՚ԼրԳ՛ Գ՚ոսպարեան , 1) ո լլկա ր ի ա յ էն՝ Գրիգոր Գու­

ն֊ԱՏՈՒՐ ՊԷՐՊԷՐԵԱՆ ՚ Ւ^նչպէս է ընտանեկան կեանքը Հա լուսատ– սան վյւզ֊-1 Ւրանէն կոոտանեան >իրդ.^ 1՚"կ միւս–

սեր-լլ էթիտծթէն :

Fonds A.R.A.M