Page 94 - ARM_19-1945_03
P. 94
8 ԱՌԱ Զ
Ի, Հ Ա Յ Ա Ս Տ Ա Ն Ը ԵԻ ՄԵՆ՝Բ ԳԵՐԻԻ ՄԸ 8ՈԻՇԱՏԵՏՐԷՆ Գեղնաօ՜՝ կր կաիւուի մորթր ղկմքին։ Կր կքին
ռ ւս երր։ Աչքերը՝ էլղԸ Հատն ող կանթեղի մր պէս՝
( Հ – 3– Դ– Ամերիկայի <1)ատ(յմ. ժողովեն աւլրփլ) աղօտ , կը աճլտան : Մ աղը , մօրուքը , պեխը կր
ճօաւԱ^ տ)Տշաօ (ձսհշ) 8-7-940 րոսսնին կարօ ես շատ աւելի արագ : Ղ*ասակար -
Հ. 0* Դաշնակցութեան Ամերիկայի ՛Շրջանի փնացա^յ քէիկ մը։ Ջեմ գիտեր։ գային կռիւ։ Մասը կր սնանի մասով։ Բջիջները՝
Պատգամ աւո րական քշողովը, որ գումարուեցաւ. Աաստիկ խիթի մը յաշոբգող յարաբերական րըչներով։
Տուչիս ի "կիղրր 1 Պոսթոնի մ էշ, բնականաբար , Հանդարտութիւն մը, գինիի, Հաշիշի Հեշտանք մը 1Ս օ ս ի լ չի սիրեր անօթին : *ք՚աղց բ քացխեցու -
այս աարի եւս լայնօրէն զբաղեցաւ Հ ա յ Դատի տուեր էին ինծի , ու կարճեցուցեր՝ գիշերս ան - ցած է զա յն Հ կատակ չի ՚ տանիր , Հ անգիստ ձգելու
Հարցով ։ Եւ վերջին աարեշր^անի մի^աղգային Հ ա ան ո՛ ւմ ։ է ղինքր։
գէսլքերու եւ էՕ * Հայաստանի ներքին իրագար - Աոբփէոսը ամէնէն առատաձեռն , գթասիրտ 1 Այ աղայ, ո® ւր ես։ ԸնգՀ * թարգման բ քեղ
ձ ո ւթ ի ւնն ե ր ո ւ լո յսին տակ , անոր գաղափարներն ու Համակրելի աստուածն է՝ թշուառներուն * ••• : կբ փնտռէ ։
ու ոլզեգիծբ աւելի եւս բիւրեղացան ու յստակ Հա՛ց , Հա՛ց * * * ո՛ւ , կը մեռնի նք * 0՛ 7 ծրար ունիմ, ծրա՛ր։ հարկաւ անիւբ։
ձեւակերպում ստացան ; Երեք մարգագետիններու վրայ՝՝ կրկնափշա - ԱնծանօթուՀիս պատասխանեց ինծի ։
Հ • Տ * Դաշնակցութիւնբ , Հայաստանի անկա թելերու ետին խռնուած՝ երեսուն Հազար յոգ - Ի՜՛նչ ։ Հինգ քիլոնոց տուփ մբ ոլոռն ։ /էք ո շո ՚ր
խութեան Փլուզումէն ի վեր գաղափարական բնգ– նած՝ քադցած՝ փորը , աղիքները արիւնող Հի - ճերմակ Հաց մբ X Հա՛ց ։ Տուփ մը պանիր ։ քՍաշած
գիմագիրի դիրքին մէշ է եղած Խ* իշխանութեան լանգ գերիներու այս աղաղակէն երկինքն ալ յուզ– Հաւկիթներ ։ Աղ : Թ մբ ի ծ ա ղ ի կ յ Շաքար ; թ՝աչկի -
Հանդէպ ։ Աաոբ պատճառբ կորսնց ո լցած իշխա - ուս/ձ կուլայ, կբ թրշէ մեղ անդադար ։ նակներ ։ Անձեռնոց մբ, կտոր մբ օճառ։ Զոյգ մբ
թիւնբ վերագրաւելոլ տենչբ չէր , ինչպէս ոմանք Երեք իսրամընկերնեբու էն փորձառուն եւ տա գուլպայ ։ Ք՛ո ւ /լ թ , մատիտ ու ծխախոտ ։
չարա մ տօ րէն կորսեն , ոչ ալ Հա կա Հա յ ա ս տ ան ե ան րեցը ենթասպայ Ի&ձտՀ. Ր^ՏԾՈ՝ մէկ Հոգինոց վը– Աքքդ լոյս , Րւ^ՔՕՈ , ես եւ Տ ա կո լ՛բ չենք ծխեր։
գէրքյձ » Ի՚"ՀաՀ>ս Ա ո Տ** չարախօսները կբ պնդեն , բան մը քաշքշեր բերեր է Հետբ։ Մ եր դղեակը։ Ու պաՀ ն մը ղրկած գրամիս Հետ՝ սրտա–
ա յլ սկզբունքի Հ իմնական տ ա բա կա րծո ւթ ի ւնն եր բ Զորս անկիւնները ցիցերուն կապուած մէ - գին պատասիսաս/ան Ամբր նամակիս : Անուն եւ Հասցէ
Հայասաանի եւ Հ այ ժ՛ողովրդի ճակատագրի մա - կոլկէս մէթր քա ռ ա կո ւս ի՝ Հ ինմ աշ մոմ շոր մ բ , մբն ա/ «ա&ձշւաշ քյ^սV^^^^ , 82 ա6 \՚օ1է61Մ6 ^օոււ11>՛
սին ։ ԱԷսչ Բոէչեւիկներբ , օրինակ , կբ յայտարա իր շուրեբուն մէկ մ ասր կը թափէ զինքը շրշա - տ)Տշաշ (ճսեշ) :
րէին, թէ Հայաստանի խորՀ բգա յնացումով Հայ պատող խրամիկներոլ մէշ՝ որպէսզի, զօրախում 11 Յուլիս քՕոստացեր էին մեղի թէ՝ աղ -
կական Հարց բ լուծուած - վեր ^ա ց ած է , Դաշնակ բէն մնացած՝ միեւնոյն խումբի երեք ընկերները դային տօնին մեր տունը պիտի ըլլայինք։ Եւ սա
ցականներ բ չէ ին ուզեր Հա շաուի լ ա յգ մ իտքին ենթասպայ , տասնապետ եւ զինուոր մբ շնթռկին /չայն րա՛ն ի կբ մօտենայ թուականբ, մեր յոյսԽ–
Հետ ել կբ շարունակէին Հետապնդել քՒրքաՀա - անոր քրտնող ձեղունին տակ յ ւռր բ այնքան կբ նուաղին • Ստե պաաեբազ -
յաս տան ի սչաՀ անՓ բ՝ յենլով մ իշազգա յին յանձն ա– Ամպերբ կբ Հալածեն իրար։ Արեւը աչք կը մ ին մ էշ , վ առօդի չափ արժէք ունի :
ռոլթիւննե բու վրայ ։ Ա ինչ բոլչեւիկներբ տզզա՛ քթթէ։ Ու կբ մխանք* ծառերը, գետինը, մենք ու (/բար մբն ալ , այԱօբ առինք ։ Տապկո ւած՝
Հ ոբթի լեարդբ գեռ չէր /ղազած ։ Պաշտելի՛ ա -
յին մ շակո յ իժի , քաղաքացիական ազատ ո ւթ իւննե– մեր ցեխոտ , աղտոտ քոլրշերբ։ րարած « է * :
րու , կր°նի եւ Համանման գադափարներու գէմ ինչ Հանդարտ իրարանցում ։ Ո°ւրկէ ա յ դ գոր կ՛՚անձրեւէ նորէն ։
պա յքար կր մ զէ ին , Դաշնակցականները կբ պաշտ ծիքները ։ 15 Յ ո ւ լ ի ս – – – Անօթի չենք այլեւս։ Տիկինբ՝
պանէ ին անոնց աղգային արժէքը ՝. Ա ինչ Հայաս Կը վ/որեն , Լիւղերով կը ծածկեն ու նորէն Հա/ս/տարիմ իր խոստումին, ո եւ է միշոցով ամէն
տանի 1ս ո ր Հ բգա յին վարիչները ձեռք քաշած էին Հող կբ նետեն անոնց վրան։ Ո՚նազդը , ապրելու, օր ծրար մբ էլ անցընէ մեղի։ Ի՛նչ ազնիւ սիրտ, եւ
արաասաՀմանի Հայութենէն եւ կբ մերժէին ներ ազատութեան յոյսը՝ • օ , Հիանալի յ Հրաշալի , ինչ ՀեբոսուՀի էի՚նչպէս երախտապարտ ենք իրեն։
կա յանալ իբրեւ «Ամենայն Հա յոց կառա վար ո լ - պարգեւ -—• քարայրներ շինել կուտայ : քսաներորդ 17 Յուլիս Գէշ լո՛ւր։ Արգիլուեցաւ դրսէն
թին» , Գաշնակցականներբ ամէն գնով կր էանա գա՛ր ։ ծրար ստանալ ....
յին վերաՀասաատե լ կասլբ Ա այբ Հայրենիքի եւ ԸնդՀ * ազղաց պատմութեան ուսուցչիս , Լե -
ա րաասաՀմ անի մ ի^եւ : Ա Իս է ՐոԼչեւիկները իրենց– ւոն քՒաշճեանի , սրամիտ մէկ իսօսքբ կ՛՚իյնայ 18 Յ ո ւ լ ի ս ՛ — Մեր աչքերը անօթի Ա՛չքերը
մ է զատ կբ ժխտէ ին գո յո ւթեան իրաւունքբ ուր ի շ միտքս ։ « (յախամարգբ՝ իբրեւ զարդ , շրթունքբ ուղղուած են ճամ բուն վրա յ խռնուած կիներուն ,
քաղաքական կուսակցութիւննեբու , Դաշնակցա - ծակելով՝ օղակ մբ կը կախէր անկէ ։ Ա եր օբե - որոնք գիտենք թէ՝ զիրենք եւ մ եղ բաժնող երկ՛
կաններբ կը շարունակէ ին ^ա տա գովել քաղաքա - բուն՝ այդ օղակը 1լանցբնեն ականներուն ։ Ն բբ՜ շարք վ/շաթելերու անցքին միշել շր^/սղայոտլ գեր
կան ազատութեան անՀրաժեշտութիւնը ։ թուն քէն ականշճ աՀ աւասիկ կտրած մ ի շս ց ի Հե - ման պաՀակնել/ուն ուշագրութենէն սպրդելով՝ կբ
ռա ւո բ ո ւթ ի ւն ը՝ դա ր ե ր ո ւ քաղաքակրթութեան..՝^ ։ շան ան փաիսսաական մօտեց ո Ոներ ու ծրար ներ ան–
Այս եւ նման Հիմնական, ազդային գոյութեան Այսօր կբ Հատնի մեր պաշարը։ ցրնել :
եւ զարգացմ ան Հ ամ ար կենսական ն շան ա կո ւթ ի ւն Զինուորներուն երեւոյքԺբ կ՚ուսումնասիրենք :
ունեցող Հարցերն էին պատճառբ , որ Հ * 0 * Դաշ 9 Յռպիս Փորձեմ պիաի բախտս։ իմս չէ Ե ր իաասարդներր չենք սիրեր : Մ ոլեռանդ թունա
նակցութիւն բ գրած էին դագա վտարական րնգղ ի– ղիւտը ։ Ո^վ գտաւ ։ Ո^վ փորձեց ։ Անօթոլթիւնբ ւորուածներ՝ փամփուշտ չեն խնայեր անոնք ։ կբ
մագիր ի դիրքի մէշ հ) ո բերդային իշխանութեան անշուշտ ։ Ապրելու վերադարձի տենչբ ։ քաշեն //աքերուդ ։
Հանդէպ ։ Կ՛՛ընդգծեմ՝ դաղափ արա կա IIք որովՀե– ք*ոլոՐՐ՝ բախտաւոր ծնածներր մանաւանդ Ջ **ւր իքս անե բ բ աւելի սիր/ո ունին.։
1.0,^5, .֊՚<ւ1# ըԱգգրս աղրոլրքրւ1տ բ աազէ քՄուղք& ։քբ 1լր ճմ՛բթկեն ու կբ նետեն , կը ճամբեն , Անոնց մէշ կան մանաւանդ Աւստրիացի զին
անդին չէ անցած ։ Դաշնակցութիւնը երբեք չէ ամբոխին ։ Պ աՀա բան բ դ րամ , անուն , եւ Հասցէ ՛/բներ, որոնք աչք կբ գոցեն , ծրարի գացող -
ձգտած բռնի ուժով տապալել քԱորՀ բգա յին իշխա մբ կբ պարունակէ ։ Պէաք չ \ կ ա յ ոլրԻշ բան ըսելու : \րուն ե րթ ո ւ գա ր ձ բ դիւր լ լցնելու հՀամ
աս աբ
նութիւնը , ան երբեք չէ մ տած Հակա խո բՀ բգա յին Ու կբ սպասե՛ն : Որքա՛ն սպանիչ են ժամ երբ Ա.ԿԱՊԵՆՑ
յեղավւոխական ո եւ է սլլոքի մէշ, երբեք չէ ծրա այգ սպասում ի % ԴժուաբաաՀ աճ չենք , ցամ աք
գրած Հա յասաանի մ էշ ներքին դժո ւա բ-ո ւթիւններ Հացբ կբ բաւէ մեղի։
առաշ բերել իշխանութեան Համ աբ ։ ԸնգՀակառա– ԱՀնօթի ենք • . . : ինչպէ^ս բացատրել տառա - 19Ա ՕԳՈՍՏՈՍ 18
կբն , ան միշտ Հեռու մնացած է դաւագրական պանքբ անօթութեան ; ք*առբ շատ չոր կբ թ ո լ ի
նպատակներէ եւ ամ էն գնով աշխատած է անկա ինհի : Անօթի ենք։ կ արճ, կտրուկ ու սակայն ա– Փարիզի պոգոտաներբ, ատենին այնքան խան
րելի դարձնել ա րաասաՀմ ան էն ո եւ է վարձ 1(1 ս ր– Հաւոր ողբերգութիւն մը կր պարունակէ այգ բա– դավառ, այժմ դարձեր էին անժպիտ : Աաբգիկ կր
Հ բգա ւ հն ի չ խան ո ւթ ի ւն ր տապալելու : Աշխ ա տ ած ո֊բ։ Ինչե՛ր բնել չէ տուած՝ անպիտան ստամոքսին քալէին լուռ եւ մտածկոտ։ իւրաքանչիւրի սրտին
է, երբեմն նոյն իսկ գերագոյն ճիգերով, որ Հա - այդ անկուշտ պաՀանշը ։ մէշ կրակ մբ կբ տեսնուէր , կրակ մը կարմիր բո
յաստանի մէշ քաղաքացիական բախումներ տեղի Կբ կռո լին Ալժեբիաց իներ բ ։ Դանակ քաշԼ չբ ցերով, ոբ կ՚ըսես Հիմայ, Հիմ այ պիտի բռնկի։
չունենան եւ Հա յո ւթեան բո լո բ խաւերը եռանդով դիւրին է անոնց Համար ։Դանակբ ո^ւրկէ են գտեր ։
նուիբուին Հա յր են իքի շինարարս ւթեան գործին ։ Զիու թաղ ուած աղիքներ կբ ճանկռտեն ա՛ Ո՛Վ կբ Հ ասկնար օրուան ա յս աՀաւոբ տագ -
Ասոնք րոլոբբ անՀերքելի փաստեր են։ Գ նոնք , Հազիւ մաքրուած , Հազիւ տաքցած լավւլփե նապը որ ամէն օր քիչ մբ, աւելի կբ ծանրանուր ։
նա կց ո ւթեան րնգդիմագի ր գիրքբ նպատակ ունե լու Համար: կբ դառնար վէրք մբ անանուն ու կբ ճնշէր , կբ
ցած է քննագաաութիւններով զգաստութեան բե Դնաց պաՀարանս ։ **մլէր) կբ մկրատէր Ֆրանսացիին "իրար։
րել Հայաստանի իշխանութիւնը, ինչ որ բոլոր Հասցէս տա յէ ս առաշ՝ զրամ ին նամ ակ մ բն ա յ Ա յգ օրերուն , ես ալ կտոր մ բ Հաց գանելու
քաղաքակիրթ ժողովուրդներու մէշ ընդունուած է միացուցի ես։ Ակսայ*^– Հ ամար գուբս կ՚ելլեմ ։ Կնանցն իմ Ի թալի սլո/լո -
իբրեւ լա ւա դո յն միշոց պետական կեանքի զար - Աիրելի անծանօթուՀի , երեք բնկերներ ենք ։ տա յէն , կբ կտրեմ քՒոլպիաք փ ո դ ո օ ը եւ, ուրիշ -
գացման Համար ; Ա իւս կողմ էն , Դա շԳ/ա կց ո ւթիւ Անօթի ե,ն . : նե՚րու պէս ԿաքգԻ հ.Լ\լ՚պասեմ Հացագործի մր
նբ շանացած է վառ պաՀել արաասաՀմանի Հայու Ա ուլի չի ձայն : խանութին առշեւ ։ Այս կենաց եւ մ աՀ //ւ վա յր -
թեան ազգային ոգին ու Հայկ* Դատը եւ այս մար– Ապուրի՛ , ապուրի* : կե/սնին է յանկարծ Հրացան մը կ՚որոտայ յ հար
ղին մէշ իր գոբծունէութեամբ կատարած է ///յն Երկու ժամ պո չ բռնելէ վեբշ ղալաթ մ բ տաք կեր բ կբ կրկնուին ։ Գնդակ մբ կուգայ եւ կբ մխուի
պա ր տ ա կան ո ւթ ի ւն բ , որմ է Հ րաժա բ ած էր ք& որՀ ր– շուր ունեցանք : ղիմ աց ի պատ բ ։ ք՝ազմ ութիւնբ էսուճապաՀա ր կբ
դա յին ի շխանո ւթ իւն բ , կամ ա յ թէ ակամ այ ; 10 Յուլիս Երբ երկարի անօթոլթիւնբ զի փախչի , կբ մ ան է րաց ձգուած դռնէ մը ներս ու
Ժամանակը եւ , մանաւանդ , պատերազմ բ ա ր՛ նաթափ կ՚ըլլայ՝ 1լ անճրկի ուղեզր։ Աարմնին կբ պս/Հուի ։
մ աաական փ ո փո խ ո ւթիւն առաշ բերին մ եր ազգա Հ բ ա մ ան ա տ ա բ ո ւթ ի ւն բ կը յանձն ո լի շիղերուն ո– Հոգ, ներքնատան մէշ, ամէն բեբնէ բառ մբ
կր բարձրանա յ ։
յին կացութեան մ էշ : Պատերաղմ բ ինքը արդէն րոնք անիմաստ , անկապակից , աննպատակ երթ
վճռական ազդակ էր : Հիթ/^բի .յարձակումով քԱ * ու դարձի յիմ ար շարժումներ կ ա տան անոր : Տէ՛ր* ալ Հերիք է, ազատէ՛ մեղ***
գաս***
Մ իութեան վրայ^, Հայաստան եւս կ ենթարկուէր Ո՚Հ ազատութիւն , ե բբ պիաի
վտանգի։ Գա շնա կց ութ իւն բ չէր կարող անտարբեր Պատերազմի /իա սա էն զատ, ք& * Միութեան Ու այս գետնափոր նկուղէն սուր ձայն մը
կբ բա ր ձր ան ա յ * թշնամ ի ին
մնալ Հ ա յրեն իքի պա շտպանո ւթեան Հարցի Հան - եւ, Հետեւաբար , Հայաստանի մէշ եւս տեղի ունե
դէպ ե ւ աոաջին իսկ օրէն վհռեց ոն յայտարարեց, ցան եւ տեղի կ՚ունենան երեւոյթներ , որոնք չեն Աւելի լաւ է մ եռնիլ քաշաբաբ
որ կը դադրեցնէ պայքարը Խորհրդային իշխանու կրնար չանդրադառնալ նաեւ մեր դիրքին վրա յ ։ Հետ դէմ դիմաց, քան թէ այս մութ անկիւնը յու
թեան դէմ եւ իր րոլոր ուժերը կը աբամադրէ Մ աս մբ Հիմնական Հարցեր Հոն կը լուծուին Դաշ սալով սպասել։ ԱՀա ես ^կ՚երթամ, ով որ կ՛ուզէ
Հայրենիքի պաշտպանութեան գործին։ Ասիկա եւս նակցութեան Հետապնդած ուղիով եւ, ի Հարկէ , Ի^"*ւ Քաւէ Ի^՚^Ի Հեա :
անՀերքելի վ/աստ է : ԱրտասաՀմ ան ի բոլոր երկիր չեն կրնար չուրախացնել մեզ։ Ամէնէն կա կա՛ն բ Ու ՖրանսուՀին կբ թ ո ֊ ի դէպի դուրս ։ Կը Հե~
ներու մ էշ Դաշնակցա կաններբ ձեռք ձեռքի մ իւս ա յգ Հ արցերու մ էշ Հա յաստանի պետական իրա - տեւին ո մենք ալ։ Բայց ոչ ոք կայ։ Փոթոբիկբ
բոլոր Հոսանքներու պատկանող մարգոց Հետ մաս ւունքներու բնգլայնման փաստն է ։ \ 944 Փետբ . անցեր է ։ Դարձեալ կբ մօտենանք Հացագործին
նակցեցան ու կր մ ասնակցին բո լո բ ա յն ձեռնարկ– \ ի օրէնքով Հայաստանբ , քՕորՀբգային միւս Հան դրան ու կարգի կբ սպասենք։ Հազիւ քանի մբ
ներուն , որոնց նպատակն է Հա յաստանի ւզա շ/ո - րապետութիւնն ե ր ո լ Հետ , ստացաւ սեփական աղ բա իս տ ա ւո բն ե ր 1լ օղաոլին ա յ դ պարգեւէն ։ Հացա–
պան ո ւթեան եւ զօբացմ ան ա կց ո ւթ ի ւն բ : Եթէ գա յին բանակ ունենա լու ել արտաքին քաղա քա - գործբ կբ յայտարարէ —. Լմնցա՛ւ։
Ամերիկայի մէշ Դա էակցութիւն բ մնաց մեկու կանուԹեան իրաւունք։ Երբ այս իրաւունքը գոր Անօթութեան վախբ մեր Արտերուն, կը Հեռա
սացուած այգ գործէն , ատոր բացատրութիւնբ ծադրութեան դրուի , Հա յաստանբ կբ դառնա յ նանք։ Փոգոցէ վւ /ւ ղ ՛ւց պատկերբ նոյնն է ։ վերԳա՜
փնտռելու է ո < թէ Դ՛աշնակցութեան չկամութեան , միշազդային Համակեցութեան անդամ եւ, ի վեր– պէս կը յա^"գիմ մատ մբ Հաց գտնել։ Կբ վերա
ա յլ ամեր իկաՀա յ իրա յաաուկ պա յմ աններու մէշ ; ւ \ ո յ * հ-Ր մանէ նաեւ Միացեալ Ազգեբու ընտանի դառնամ, կը բարձրանամ սենեակս ու , կջլ սկսիմ
Հոս ալ, սակայն, Դաշնակցութիւնը անտարբեր քին մէշ–. Ասիկա մեր գլխաւոր պաՀանշներէն մէկն հ՜ամել խնայած կտոր մր շաքարիս Հետ։
չկեցաւ եւ թէ նիւթական միշոցներով, թէ Հ***յ է, որու Համար մենք կը պայքարէինք անբնգՀաա ։ Օգոստոսի արեւբ, ՀետզՀեաէ իր թավ/բ կր
Դատի պաշտպանութեան ձեռնարկով շանաց ու կը V– ՎՐԱՑԵԱՆ կորսնցնէ ։ Եուքերր 1լերկարին \ Իրիկուն ։
էանայ էքժանգակել \$հբՀրդ « Հա՜յաստանին : (Մնացեսղը յաջորդով) Այս պաՀ Իւն հ երբ զովբ խունկք մի աԴ/ոյշ
Fonds A.R.A.M
Ի, Հ Ա Յ Ա Ս Տ Ա Ն Ը ԵԻ ՄԵՆ՝Բ ԳԵՐԻԻ ՄԸ 8ՈԻՇԱՏԵՏՐԷՆ Գեղնաօ՜՝ կր կաիւուի մորթր ղկմքին։ Կր կքին
ռ ւս երր։ Աչքերը՝ էլղԸ Հատն ող կանթեղի մր պէս՝
( Հ – 3– Դ– Ամերիկայի <1)ատ(յմ. ժողովեն աւլրփլ) աղօտ , կը աճլտան : Մ աղը , մօրուքը , պեխը կր
ճօաւԱ^ տ)Տշաօ (ձսհշ) 8-7-940 րոսսնին կարօ ես շատ աւելի արագ : Ղ*ասակար -
Հ. 0* Դաշնակցութեան Ամերիկայի ՛Շրջանի փնացա^յ քէիկ մը։ Ջեմ գիտեր։ գային կռիւ։ Մասը կր սնանի մասով։ Բջիջները՝
Պատգամ աւո րական քշողովը, որ գումարուեցաւ. Աաստիկ խիթի մը յաշոբգող յարաբերական րըչներով։
Տուչիս ի "կիղրր 1 Պոսթոնի մ էշ, բնականաբար , Հանդարտութիւն մը, գինիի, Հաշիշի Հեշտանք մը 1Ս օ ս ի լ չի սիրեր անօթին : *ք՚աղց բ քացխեցու -
այս աարի եւս լայնօրէն զբաղեցաւ Հ ա յ Դատի տուեր էին ինծի , ու կարճեցուցեր՝ գիշերս ան - ցած է զա յն Հ կատակ չի ՚ տանիր , Հ անգիստ ձգելու
Հարցով ։ Եւ վերջին աարեշր^անի մի^աղգային Հ ա ան ո՛ ւմ ։ է ղինքր։
գէսլքերու եւ էՕ * Հայաստանի ներքին իրագար - Աոբփէոսը ամէնէն առատաձեռն , գթասիրտ 1 Այ աղայ, ո® ւր ես։ ԸնգՀ * թարգման բ քեղ
ձ ո ւթ ի ւնն ե ր ո ւ լո յսին տակ , անոր գաղափարներն ու Համակրելի աստուածն է՝ թշուառներուն * ••• : կբ փնտռէ ։
ու ոլզեգիծբ աւելի եւս բիւրեղացան ու յստակ Հա՛ց , Հա՛ց * * * ո՛ւ , կը մեռնի նք * 0՛ 7 ծրար ունիմ, ծրա՛ր։ հարկաւ անիւբ։
ձեւակերպում ստացան ; Երեք մարգագետիններու վրայ՝՝ կրկնափշա - ԱնծանօթուՀիս պատասխանեց ինծի ։
Հ • Տ * Դաշնակցութիւնբ , Հայաստանի անկա թելերու ետին խռնուած՝ երեսուն Հազար յոգ - Ի՜՛նչ ։ Հինգ քիլոնոց տուփ մբ ոլոռն ։ /էք ո շո ՚ր
խութեան Փլուզումէն ի վեր գաղափարական բնգ– նած՝ քադցած՝ փորը , աղիքները արիւնող Հի - ճերմակ Հաց մբ X Հա՛ց ։ Տուփ մը պանիր ։ քՍաշած
գիմագիրի դիրքին մէշ է եղած Խ* իշխանութեան լանգ գերիներու այս աղաղակէն երկինքն ալ յուզ– Հաւկիթներ ։ Աղ : Թ մբ ի ծ ա ղ ի կ յ Շաքար ; թ՝աչկի -
Հանդէպ ։ Աաոբ պատճառբ կորսնց ո լցած իշխա - ուս/ձ կուլայ, կբ թրշէ մեղ անդադար ։ նակներ ։ Անձեռնոց մբ, կտոր մբ օճառ։ Զոյգ մբ
թիւնբ վերագրաւելոլ տենչբ չէր , ինչպէս ոմանք Երեք իսրամընկերնեբու էն փորձառուն եւ տա գուլպայ ։ Ք՛ո ւ /լ թ , մատիտ ու ծխախոտ ։
չարա մ տօ րէն կորսեն , ոչ ալ Հա կա Հա յ ա ս տ ան ե ան րեցը ենթասպայ Ի&ձտՀ. Ր^ՏԾՈ՝ մէկ Հոգինոց վը– Աքքդ լոյս , Րւ^ՔՕՈ , ես եւ Տ ա կո լ՛բ չենք ծխեր։
գէրքյձ » Ի՚"ՀաՀ>ս Ա ո Տ** չարախօսները կբ պնդեն , բան մը քաշքշեր բերեր է Հետբ։ Մ եր դղեակը։ Ու պաՀ ն մը ղրկած գրամիս Հետ՝ սրտա–
ա յլ սկզբունքի Հ իմնական տ ա բա կա րծո ւթ ի ւնն եր բ Զորս անկիւնները ցիցերուն կապուած մէ - գին պատասիսաս/ան Ամբր նամակիս : Անուն եւ Հասցէ
Հայասաանի եւ Հ այ ժ՛ողովրդի ճակատագրի մա - կոլկէս մէթր քա ռ ա կո ւս ի՝ Հ ինմ աշ մոմ շոր մ բ , մբն ա/ «ա&ձշւաշ քյ^սV^^^^ , 82 ա6 \՚օ1է61Մ6 ^օոււ11>՛
սին ։ ԱԷսչ Բոէչեւիկներբ , օրինակ , կբ յայտարա իր շուրեբուն մէկ մ ասր կը թափէ զինքը շրշա - տ)Տշաշ (ճսեշ) :
րէին, թէ Հայաստանի խորՀ բգա յնացումով Հայ պատող խրամիկներոլ մէշ՝ որպէսզի, զօրախում 11 Յուլիս քՕոստացեր էին մեղի թէ՝ աղ -
կական Հարց բ լուծուած - վեր ^ա ց ած է , Դաշնակ բէն մնացած՝ միեւնոյն խումբի երեք ընկերները դային տօնին մեր տունը պիտի ըլլայինք։ Եւ սա
ցականներ բ չէ ին ուզեր Հա շաուի լ ա յգ մ իտքին ենթասպայ , տասնապետ եւ զինուոր մբ շնթռկին /չայն րա՛ն ի կբ մօտենայ թուականբ, մեր յոյսԽ–
Հետ ել կբ շարունակէին Հետապնդել քՒրքաՀա - անոր քրտնող ձեղունին տակ յ ւռր բ այնքան կբ նուաղին • Ստե պաաեբազ -
յաս տան ի սչաՀ անՓ բ՝ յենլով մ իշազգա յին յանձն ա– Ամպերբ կբ Հալածեն իրար։ Արեւը աչք կը մ ին մ էշ , վ առօդի չափ արժէք ունի :
ռոլթիւննե բու վրայ ։ Ա ինչ բոլչեւիկներբ տզզա՛ քթթէ։ Ու կբ մխանք* ծառերը, գետինը, մենք ու (/բար մբն ալ , այԱօբ առինք ։ Տապկո ւած՝
Հ ոբթի լեարդբ գեռ չէր /ղազած ։ Պաշտելի՛ ա -
յին մ շակո յ իժի , քաղաքացիական ազատ ո ւթ իւննե– մեր ցեխոտ , աղտոտ քոլրշերբ։ րարած « է * :
րու , կր°նի եւ Համանման գադափարներու գէմ ինչ Հանդարտ իրարանցում ։ Ո°ւրկէ ա յ դ գոր կ՛՚անձրեւէ նորէն ։
պա յքար կր մ զէ ին , Դաշնակցականները կբ պաշտ ծիքները ։ 15 Յ ո ւ լ ի ս – – – Անօթի չենք այլեւս։ Տիկինբ՝
պանէ ին անոնց աղգային արժէքը ՝. Ա ինչ Հայաս Կը վ/որեն , Լիւղերով կը ծածկեն ու նորէն Հա/ս/տարիմ իր խոստումին, ո եւ է միշոցով ամէն
տանի 1ս ո ր Հ բգա յին վարիչները ձեռք քաշած էին Հող կբ նետեն անոնց վրան։ Ո՚նազդը , ապրելու, օր ծրար մբ էլ անցընէ մեղի։ Ի՛նչ ազնիւ սիրտ, եւ
արաասաՀմանի Հայութենէն եւ կբ մերժէին ներ ազատութեան յոյսը՝ • օ , Հիանալի յ Հրաշալի , ինչ ՀեբոսուՀի էի՚նչպէս երախտապարտ ենք իրեն։
կա յանալ իբրեւ «Ամենայն Հա յոց կառա վար ո լ - պարգեւ -—• քարայրներ շինել կուտայ : քսաներորդ 17 Յուլիս Գէշ լո՛ւր։ Արգիլուեցաւ դրսէն
թին» , Գաշնակցականներբ ամէն գնով կր էանա գա՛ր ։ ծրար ստանալ ....
յին վերաՀասաատե լ կասլբ Ա այբ Հայրենիքի եւ ԸնդՀ * ազղաց պատմութեան ուսուցչիս , Լե -
ա րաասաՀմ անի մ ի^եւ : Ա Իս է ՐոԼչեւիկները իրենց– ւոն քՒաշճեանի , սրամիտ մէկ իսօսքբ կ՛՚իյնայ 18 Յ ո ւ լ ի ս ՛ — Մեր աչքերը անօթի Ա՛չքերը
մ է զատ կբ ժխտէ ին գո յո ւթեան իրաւունքբ ուր ի շ միտքս ։ « (յախամարգբ՝ իբրեւ զարդ , շրթունքբ ուղղուած են ճամ բուն վրա յ խռնուած կիներուն ,
քաղաքական կուսակցութիւննեբու , Դաշնակցա - ծակելով՝ օղակ մբ կը կախէր անկէ ։ Ա եր օբե - որոնք գիտենք թէ՝ զիրենք եւ մ եղ բաժնող երկ՛
կաններբ կը շարունակէ ին ^ա տա գովել քաղաքա - բուն՝ այդ օղակը 1լանցբնեն ականներուն ։ Ն բբ՜ շարք վ/շաթելերու անցքին միշել շր^/սղայոտլ գեր
կան ազատութեան անՀրաժեշտութիւնը ։ թուն քէն ականշճ աՀ աւասիկ կտրած մ ի շս ց ի Հե - ման պաՀակնել/ուն ուշագրութենէն սպրդելով՝ կբ
ռա ւո բ ո ւթ ի ւն ը՝ դա ր ե ր ո ւ քաղաքակրթութեան..՝^ ։ շան ան փաիսսաական մօտեց ո Ոներ ու ծրար ներ ան–
Այս եւ նման Հիմնական, ազդային գոյութեան Այսօր կբ Հատնի մեր պաշարը։ ցրնել :
եւ զարգացմ ան Հ ամ ար կենսական ն շան ա կո ւթ ի ւն Զինուորներուն երեւոյքԺբ կ՚ուսումնասիրենք :
ունեցող Հարցերն էին պատճառբ , որ Հ * 0 * Դաշ 9 Յռպիս Փորձեմ պիաի բախտս։ իմս չէ Ե ր իաասարդներր չենք սիրեր : Մ ոլեռանդ թունա
նակցութիւն բ գրած էին դագա վտարական րնգղ ի– ղիւտը ։ Ո^վ գտաւ ։ Ո^վ փորձեց ։ Անօթոլթիւնբ ւորուածներ՝ փամփուշտ չեն խնայեր անոնք ։ կբ
մագիր ի դիրքի մէշ հ) ո բերդային իշխանութեան անշուշտ ։ Ապրելու վերադարձի տենչբ ։ քաշեն //աքերուդ ։
Հանդէպ ։ Կ՛՛ընդգծեմ՝ դաղափ արա կա IIք որովՀե– ք*ոլոՐՐ՝ բախտաւոր ծնածներր մանաւանդ Ջ **ւր իքս անե բ բ աւելի սիր/ո ունին.։
1.0,^5, .֊՚<ւ1# ըԱգգրս աղրոլրքրւ1տ բ աազէ քՄուղք& ։քբ 1լր ճմ՛բթկեն ու կբ նետեն , կը ճամբեն , Անոնց մէշ կան մանաւանդ Աւստրիացի զին
անդին չէ անցած ։ Դաշնակցութիւնը երբեք չէ ամբոխին ։ Պ աՀա բան բ դ րամ , անուն , եւ Հասցէ ՛/բներ, որոնք աչք կբ գոցեն , ծրարի գացող -
ձգտած բռնի ուժով տապալել քԱորՀ բգա յին իշխա մբ կբ պարունակէ ։ Պէաք չ \ կ ա յ ոլրԻշ բան ըսելու : \րուն ե րթ ո ւ գա ր ձ բ դիւր լ լցնելու հՀամ
աս աբ
նութիւնը , ան երբեք չէ մ տած Հակա խո բՀ բգա յին Ու կբ սպասե՛ն : Որքա՛ն սպանիչ են ժամ երբ Ա.ԿԱՊԵՆՑ
յեղավւոխական ո եւ է սլլոքի մէշ, երբեք չէ ծրա այգ սպասում ի % ԴժուաբաաՀ աճ չենք , ցամ աք
գրած Հա յասաանի մ էշ ներքին դժո ւա բ-ո ւթիւններ Հացբ կբ բաւէ մեղի։
առաշ բերել իշխանութեան Համ աբ ։ ԸնգՀակառա– ԱՀնօթի ենք • . . : ինչպէ^ս բացատրել տառա - 19Ա ՕԳՈՍՏՈՍ 18
կբն , ան միշտ Հեռու մնացած է դաւագրական պանքբ անօթութեան ; ք*առբ շատ չոր կբ թ ո լ ի
նպատակներէ եւ ամ էն գնով աշխատած է անկա ինհի : Անօթի ենք։ կ արճ, կտրուկ ու սակայն ա– Փարիզի պոգոտաներբ, ատենին այնքան խան
րելի դարձնել ա րաասաՀմ ան էն ո եւ է վարձ 1(1 ս ր– Հաւոր ողբերգութիւն մը կր պարունակէ այգ բա– դավառ, այժմ դարձեր էին անժպիտ : Աաբգիկ կր
Հ բգա ւ հն ի չ խան ո ւթ ի ւն ր տապալելու : Աշխ ա տ ած ո֊բ։ Ինչե՛ր բնել չէ տուած՝ անպիտան ստամոքսին քալէին լուռ եւ մտածկոտ։ իւրաքանչիւրի սրտին
է, երբեմն նոյն իսկ գերագոյն ճիգերով, որ Հա - այդ անկուշտ պաՀանշը ։ մէշ կրակ մբ կբ տեսնուէր , կրակ մը կարմիր բո
յաստանի մէշ քաղաքացիական բախումներ տեղի Կբ կռո լին Ալժեբիաց իներ բ ։ Դանակ քաշԼ չբ ցերով, ոբ կ՚ըսես Հիմայ, Հիմ այ պիտի բռնկի։
չունենան եւ Հա յո ւթեան բո լո բ խաւերը եռանդով դիւրին է անոնց Համար ։Դանակբ ո^ւրկէ են գտեր ։
նուիբուին Հա յր են իքի շինարարս ւթեան գործին ։ Զիու թաղ ուած աղիքներ կբ ճանկռտեն ա՛ Ո՛Վ կբ Հ ասկնար օրուան ա յս աՀաւոբ տագ -
Ասոնք րոլոբբ անՀերքելի փաստեր են։ Գ նոնք , Հազիւ մաքրուած , Հազիւ տաքցած լավւլփե նապը որ ամէն օր քիչ մբ, աւելի կբ ծանրանուր ։
նա կց ո ւթեան րնգդիմագի ր գիրքբ նպատակ ունե լու Համար: կբ դառնար վէրք մբ անանուն ու կբ ճնշէր , կբ
ցած է քննագաաութիւններով զգաստութեան բե Դնաց պաՀարանս ։ **մլէր) կբ մկրատէր Ֆրանսացիին "իրար։
րել Հայաստանի իշխանութիւնը, ինչ որ բոլոր Հասցէս տա յէ ս առաշ՝ զրամ ին նամ ակ մ բն ա յ Ա յգ օրերուն , ես ալ կտոր մ բ Հաց գանելու
քաղաքակիրթ ժողովուրդներու մէշ ընդունուած է միացուցի ես։ Ակսայ*^– Հ ամար գուբս կ՚ելլեմ ։ Կնանցն իմ Ի թալի սլո/լո -
իբրեւ լա ւա դո յն միշոց պետական կեանքի զար - Աիրելի անծանօթուՀի , երեք բնկերներ ենք ։ տա յէն , կբ կտրեմ քՒոլպիաք փ ո դ ո օ ը եւ, ուրիշ -
գացման Համար ; Ա իւս կողմ էն , Դա շԳ/ա կց ո ւթիւ Անօթի ե,ն . : նե՚րու պէս ԿաքգԻ հ.Լ\լ՚պասեմ Հացագործի մր
նբ շանացած է վառ պաՀել արաասաՀմանի Հայու Ա ուլի չի ձայն : խանութին առշեւ ։ Այս կենաց եւ մ աՀ //ւ վա յր -
թեան ազգային ոգին ու Հայկ* Դատը եւ այս մար– Ապուրի՛ , ապուրի* : կե/սնին է յանկարծ Հրացան մը կ՚որոտայ յ հար
ղին մէշ իր գոբծունէութեամբ կատարած է ///յն Երկու ժամ պո չ բռնելէ վեբշ ղալաթ մ բ տաք կեր բ կբ կրկնուին ։ Գնդակ մբ կուգայ եւ կբ մխուի
պա ր տ ա կան ո ւթ ի ւն բ , որմ է Հ րաժա բ ած էր ք& որՀ ր– շուր ունեցանք : ղիմ աց ի պատ բ ։ ք՝ազմ ութիւնբ էսուճապաՀա ր կբ
դա յին ի շխանո ւթ իւն բ , կամ ա յ թէ ակամ այ ; 10 Յուլիս Երբ երկարի անօթոլթիւնբ զի փախչի , կբ մ ան է րաց ձգուած դռնէ մը ներս ու
Ժամանակը եւ , մանաւանդ , պատերազմ բ ա ր՛ նաթափ կ՚ըլլայ՝ 1լ անճրկի ուղեզր։ Աարմնին կբ պս/Հուի ։
մ աաական փ ո փո խ ո ւթիւն առաշ բերին մ եր ազգա Հ բ ա մ ան ա տ ա բ ո ւթ ի ւն բ կը յանձն ո լի շիղերուն ո– Հոգ, ներքնատան մէշ, ամէն բեբնէ բառ մբ
կր բարձրանա յ ։
յին կացութեան մ էշ : Պատերաղմ բ ինքը արդէն րոնք անիմաստ , անկապակից , աննպատակ երթ
վճռական ազդակ էր : Հիթ/^բի .յարձակումով քԱ * ու դարձի յիմ ար շարժումներ կ ա տան անոր : Տէ՛ր* ալ Հերիք է, ազատէ՛ մեղ***
գաս***
Մ իութեան վրայ^, Հայաստան եւս կ ենթարկուէր Ո՚Հ ազատութիւն , ե բբ պիաի
վտանգի։ Գա շնա կց ութ իւն բ չէր կարող անտարբեր Պատերազմի /իա սա էն զատ, ք& * Միութեան Ու այս գետնափոր նկուղէն սուր ձայն մը
կբ բա ր ձր ան ա յ * թշնամ ի ին
մնալ Հ ա յրեն իքի պա շտպանո ւթեան Հարցի Հան - եւ, Հետեւաբար , Հայաստանի մէշ եւս տեղի ունե
դէպ ե ւ աոաջին իսկ օրէն վհռեց ոն յայտարարեց, ցան եւ տեղի կ՚ունենան երեւոյթներ , որոնք չեն Աւելի լաւ է մ եռնիլ քաշաբաբ
որ կը դադրեցնէ պայքարը Խորհրդային իշխանու կրնար չանդրադառնալ նաեւ մեր դիրքին վրա յ ։ Հետ դէմ դիմաց, քան թէ այս մութ անկիւնը յու
թեան դէմ եւ իր րոլոր ուժերը կը աբամադրէ Մ աս մբ Հիմնական Հարցեր Հոն կը լուծուին Դաշ սալով սպասել։ ԱՀա ես ^կ՚երթամ, ով որ կ՛ուզէ
Հայրենիքի պաշտպանութեան գործին։ Ասիկա եւս նակցութեան Հետապնդած ուղիով եւ, ի Հարկէ , Ի^"*ւ Քաւէ Ի^՚^Ի Հեա :
անՀերքելի վ/աստ է : ԱրտասաՀմ ան ի բոլոր երկիր չեն կրնար չուրախացնել մեզ։ Ամէնէն կա կա՛ն բ Ու ՖրանսուՀին կբ թ ո ֊ ի դէպի դուրս ։ Կը Հե~
ներու մ էշ Դաշնակցա կաններբ ձեռք ձեռքի մ իւս ա յգ Հ արցերու մ էշ Հա յաստանի պետական իրա - տեւին ո մենք ալ։ Բայց ոչ ոք կայ։ Փոթոբիկբ
բոլոր Հոսանքներու պատկանող մարգոց Հետ մաս ւունքներու բնգլայնման փաստն է ։ \ 944 Փետբ . անցեր է ։ Դարձեալ կբ մօտենանք Հացագործին
նակցեցան ու կր մ ասնակցին բո լո բ ա յն ձեռնարկ– \ ի օրէնքով Հայաստանբ , քՕորՀբգային միւս Հան դրան ու կարգի կբ սպասենք։ Հազիւ քանի մբ
ներուն , որոնց նպատակն է Հա յաստանի ւզա շ/ո - րապետութիւնն ե ր ո լ Հետ , ստացաւ սեփական աղ բա իս տ ա ւո բն ե ր 1լ օղաոլին ա յ դ պարգեւէն ։ Հացա–
պան ո ւթեան եւ զօբացմ ան ա կց ո ւթ ի ւն բ : Եթէ գա յին բանակ ունենա լու ել արտաքին քաղա քա - գործբ կբ յայտարարէ —. Լմնցա՛ւ։
Ամերիկայի մէշ Դա էակցութիւն բ մնաց մեկու կանուԹեան իրաւունք։ Երբ այս իրաւունքը գոր Անօթութեան վախբ մեր Արտերուն, կը Հեռա
սացուած այգ գործէն , ատոր բացատրութիւնբ ծադրութեան դրուի , Հա յաստանբ կբ դառնա յ նանք։ Փոգոցէ վւ /ւ ղ ՛ւց պատկերբ նոյնն է ։ վերԳա՜
փնտռելու է ո < թէ Դ՛աշնակցութեան չկամութեան , միշազդային Համակեցութեան անդամ եւ, ի վեր– պէս կը յա^"գիմ մատ մբ Հաց գտնել։ Կբ վերա
ա յլ ամեր իկաՀա յ իրա յաաուկ պա յմ աններու մէշ ; ւ \ ո յ * հ-Ր մանէ նաեւ Միացեալ Ազգեբու ընտանի դառնամ, կը բարձրանամ սենեակս ու , կջլ սկսիմ
Հոս ալ, սակայն, Դաշնակցութիւնը անտարբեր քին մէշ–. Ասիկա մեր գլխաւոր պաՀանշներէն մէկն հ՜ամել խնայած կտոր մր շաքարիս Հետ։
չկեցաւ եւ թէ նիւթական միշոցներով, թէ Հ***յ է, որու Համար մենք կը պայքարէինք անբնգՀաա ։ Օգոստոսի արեւբ, ՀետզՀեաէ իր թավ/բ կր
Դատի պաշտպանութեան ձեռնարկով շանաց ու կը V– ՎՐԱՑԵԱՆ կորսնցնէ ։ Եուքերր 1լերկարին \ Իրիկուն ։
էանայ էքժանգակել \$հբՀրդ « Հա՜յաստանին : (Մնացեսղը յաջորդով) Այս պաՀ Իւն հ երբ զովբ խունկք մի աԴ/ոյշ
Fonds A.R.A.M
