Page 78 - ARM_19-1945_02
P. 78
2 6ԱՌԱԶ
ՍՆԷ՝ ԹՈհԱԿՍՆԸ ՄԱՅԻՍ ա ն ե Ի Ո Ի թ ԱՐէԻԱԳԱԼ
Հայոց նորագոյն սլա ամ ո ւթ Լ ան մեծագոյն թո ԽՄԲ — Պ ո լ է Ը ո ս Ա յ ր է ս ի « Ա բ ա ր ա տ » ը , ռ ր կ ը Ա ր ե ւ կ ո ւ տ ո յ մ ե ր լ ե ւ ւ ն հ ր է ն , մ ե ր ց ե տ ե ր է ն ,
ւականն է 1918 Մոյյիս 28հ* : Անիկա լուսաաու փա հ ր ա տ ա ր ա կ ո ւ ի խ մ բ ա գ բ ո ւ թ - ե ա մ ր Գ ա ր ե գ ի ն արք. Ե ւ ա ն ո ր ս ո ւ ր բ ս ա ւ ս ո գ ա յ ր - ի ն մ է ջ է ն ո ս կ ի
րոսի մր սլ է ս կր շողա յ՝ ճամրա յ ցո յց տալով ու– Խ ա չ ա տ բ ե ա ն ի , ի բ ր ե ւ օ բ կ ա ն Հ ա ր ա ւ – Ա մ ե ր ի կ ա յ ի Ա շ խ ա ր հ ն Հ ա յ ո ց կ ը տ ե ս լ ա ն ա յ ա ս տ ո ւ ա ծ օ ր է ն ,
ոեկորոյս Հայութեան : առաջնորդութեան; «Մայիսեան Յուշք եւ Խ ո հ ք » (Ա հ ա յ կ ա կ ա ն ե կ ե ղ ե ց ի ն կը բ ւ ւ ը ն կ ի :
Բոլոր աղա ա ժողովուրդներն ունին իրենց Աղ՛ խորագրին, տակ, հ ե տ ե ւ ե ա լ խ ո ր հ ր դ ա ծ ո ւ թ ի ւ ն ն ե բ ը Արեւ կուգայ հհզհդօրէն, արիւնն ահա՛
Անյիշատակ ու բազմար-իւ մեր սուրբերուն ,
Գայէն Տօնր, իրենց անկախութեան կամ աղատ ա– կ՚ընէ Մայիս 2$ի մասին։ Լեզուն եւ ռսը այնքան Լռւսահըրաշ Առաւօտին ՚նամբուն վըբայ
Շարականի մը կը ծաղկին վարդերն անհուն
գրութեան տա բեդաբձր : Հայերս ալ 1 9 1 Տէն ի վեր խօսուն են որ, աւելորդ պիտի ըլլար հարցնել հե -
ունինք մեր «Մայիս 2 8 » : Այս թուականր մեղի զինակը •• •
Համար շաա աւելի նուիրական է ու թանկագին՝ ՄԱ8ԻԱ 2 8 – Պ ռսաոթ ւմ մր յօնքերու* ա յգ՝ Արեւ կուղայ ր-ււչոլններէն • արեւ կուղայ
Ծազիկնհբէն • արե՜ւ սրտէն Շնորհալիիդ
քան Ֆրանսացիներուն Հ ամ ար՝ Տ ուլիս \ –\ր կամ ուրացումն ու ան ա ր ղան քր պիտի ր լ լար Հա յաս - Եւ ցորենին ո ր ա ն ե ր է ն , որոնց Ոսկեայ
Օրհնութեան մէջ Հայոց աշխարհը կ՚երեւի • • •
Ամերիկացիներուն՝ Տուլիս 4հ» : տան Լ ւս յց Ագիին՝ մ արտ ի բո սա կան եւ դիւցազնա
Մենք անկախութիւն ունեցանք այնպիսի ա - կան միանգամ այն՛. ԱՀևպարտելի Ոգին ագատ ու -
աեն մր, երր վեց գարու ստրկութենէն ետք, թըշ– թեան :
նամին՝ ՀամաշխարՀային պատերազմէն օգտուե - Ուրանալ պատմրլթի0ւնր, մեր պատ մ ութ.եան՝ Եւ հ ա յ կ ա կ ա ն եկեղեցին ի ր խ ո ր ա ն ո վ
Շուշանաթոյբ ոսկի պարտէզ մ ը նէ կարծես,՜
լով՝ ուզած՛ ՛էր ՛Լերջին Հարուած՜ր տալ Հայ ժողո* չենք վարանիբ ըսել՝ փ ա ո ա ւ ո ր մէկ է՞ջր ։ Ո^ը Եւ հ ա յ կ ա կ ա ն եկեղեցին սիրտն է գինով,
Աստուծոյ սիրտը համօրէն լուսահանդէս •• •
վուբդին , .րնգ միշտ թաղելու Համար Հայկական յանդուգն ձեռք կարող է սրբել զայն։ Վեցդարեան
Ղ՝տտր % ԱաՀմ ան էն աս գին ԹբքաՀ ա յասաանր դաղ՜ գերութենէ մր եւ ս ա Հ մ ան ա գ ր ա կ ան վրիպած՜ փոր
մադաշտի վերածնուած՜ արիւնի մէջ կր լողար , ^Վա ձէ մր յետոյ մեր ազաատագրական թուականը չէ0 Ամէն քարէ կը բխի լ ռ յ ս ն արեգակին,
Ել ա յ դ լոյսիԹ կ ՚ ե ր թ ա յ եզնիկը ծարաւի–
նէն մինչեւ Պոլսոյ գուռներր, Պ լ՛ ո ւս ա յէն մինչեւ այն՝ պարծանքր Ազգին լ ր ո ւ թ ե ա ն : Ի՜նչ փոյթ թէ ՚Սաւի մ ը պ է ս խ ա ղ ա ղ ծ ո վ ի լքը ա փ ո ւ ն ք ի ն
Անիի ջինջ կ ա թ ո ղ ի կ է ն կը յ ա յ տ ն ւ ի • • •
Կիլիկիա Հայութիւնր արմաաախիլ եղած՝ .կտմ ի՛նչ կերպով եւ որու ձեռքով շաՀուած՜։ Բայց այգ
Եւ ա յ դ ծովին կ ՚ ե ր թ ա ն գետերը մ ը բ ր կ ո տ ,
ր գ ո ւած՜ , ա շխարՀ ի եր ես էն ջնջուելու ղատա - կերպր, վերջապէս , կամ անոր աբգիւնքր արդա - Որոնց պղտոր ջաթերուն մէջ հեծեծագին,
Որոնց լացող ուռիներուն այնքա՜ն կարօտ՝
սլա րա ո լած էր , երր ս ա Հ մ ա ն ի ն միւս կողմր ՕրՀ ա– րոլթեանր չէ^ր , ել այգ ձեռքր Հայունր չէ^ր՛ Աբ– Արտասուած է անմահաշունչ ՚Օարեկացին •• •
Արե՜ւ կռւգայ սօսիներէն, կոլգայ արե՜ւ
սական կռիւնե ր կր մ ղէին մ եր քա ջա մ արտիկ կա– գարոլթիլնր բռնաբարուած՜ , որ աՀա կր վեր ~ Եղէգներէն, արե՜ւ սրտէն այ ծեամնհբուն ,
Որոնց կուրծքին մէջ ահա՛ նետն է ակներեւ,
ս աւո ո նեոն ու ոաղմ իկներր , ո՛չ մ իա յն Հա յ ժողո ստացուի Հայութեան Հաւաքական անձն ա լ որու - (1ւ ն շ մ ա բ ի տ է , ա մ է ն ի ն չ է շ ո ղ շ ո ղ ո ւ ն ...
վուրդին վրէ*եր լուծ՜էլու եւ անոր սլա ա ի ւ ր փրկե թեան , Հայաստանեայց Ոգւոյն յաղթանակով։ Եւ նշմարիտն է խ ո ր հ ո ւ ր դ ո վ յ ա ւ հ ր ժ ա կ ա ն ՛
Արե՛՛ւ կ ռ ւ գ ա յ հողին գաղտնի երակներէն,
լու Համար , այլ անոր ֆիզիքական գոյութիւնն իսկ Ո՛*վ լ\1ԷԿայեց ոյյս պատմական իրոդութեան X Ո^ր Եւ ամէն խօսք իր ա ղ օ թ ք ո ՜ վ է շարական •
Լուսաղբի՜ւր է Աստուծոյ սիրտը համօրէն • • •
պաՀ պան ելու րնազգէն մ զո ւած՜ ; Հայկի որդի եւ Վարդանանց սերունդ խած՜աւ եր–
Արե՜ւ կուգայ մեր լեոնհրէն, մեր գետերէն,
Ան Հաւասար կռիւ՝ կազմ ա կե ր պո ւած՜ , պետա րեք իր չՐլ^ներր խանձոզ մազձի մր նեբՀոսումով, Ել անոր սուրբ սաււագայ թին մէջէն ոսկի
Հայոց երկիրը, յարուցեալ աստուածօրէն,
կան րան ա կի եւ ափ յափո յ կազմ ուած՜ անկանոն երբ. նշանակն այդ յագթանակին , է յ Ո ա գ Ո յ նը յ ծ ա– Խոբհրդավաո. ջահի մ ը պ է սկը բ ո ը ն կ ի •• •
մարտական խում բեր ու միջել՛. Այս վե՚բջիննեէր՝ ծանեցաւ բռնաւո ր մ ա յ բ ա քաոա քին իսկ պողոտա ԱՐՍԷՆ ԵՐԿԱԹ
զրաՀ ուաձ֊ ա զգա պա Հ պան մ ան սուր ր կրակով^ ներու երկայնքին եւ պատուՀաննե րէն վար ։ ՛Բար ո֊ ՜ ՜Ա՜ՐԴԱՐ՜Ո|^էԱ՜Ն՜Պ1ւՀսնՃԸ ՜
գրոՀ կուտային ջարդարարներու եւ աւարառունե զի չ մ անգամ , իր եռանդին մէջ անզուսպ որ ապա
րու բանակին վրա յ , Էբենց դատ ին արգաբու ֊ ղոՀն եղաւ, աւա՜ղ, անոր , չփոխանակեմ ց իր Հ՜ով
թեան եւ իրենց յագթանակին Հաստատ Հաւատ - ուական մ ականն անով % Ո^ ր Աբմէնեան սիրտ չու
քով • Ու ա յ ս ՝ ա յնոլիս ի ժամ ան ակ մ ր, երբ իրենց ռեցաւ անոր զուարթ Հովթփո ւմնե րով , եւ Ո Ր
շուրջ դասալքութիւնն ու դաւաճանսւթիւն ր աւեր Հայկազեան Հոդի չգինովցաւ անոր մելանոյշ մե
ներ կր գործ՜էին : I 9 1 1 ի Փ ե տ ր ո ւա ր ե ան Տ եղափո - ղեդիներով ւ
խոլթիւնր կազմալուՆած էր ռուս պետական կարգ ՄԱՍԻՍ 2 8 . ֊ որ բերաւ մեզի ն ո ր ա ս տ ե ղ ծ Հ ա յ
ու սարքն ու բանակր : Սանձարձակ անտիբութիւն ր ե ն ի ք մ ր՝ մեր Հինաւուրց երիցս «թշուառ ու ան
էէիչխէր տմէն կողմ : կովկասեան ճակատի ռուս տէր Հայրենիք^ի կողքին X Հայրենիք մր իր խոր–
զինուորներն ալ իրենց կարգին կր փութայինՀգէպի Հրդանիշով՝ որ Եռաղոյնն եղաւ Ազգին նուիրա -
տ ո ւ. ն» օր առաջ Հասնելու ել Հողերու ազղայնա– գործոդ կամքով X որՀրդանիշբ բարոյական յաղ
ցում էն իրենց բաժ ինն ստանա լու Համ ար : Մ եր թանակի մր ւլ ււ ր վեցդարեան շղթայակապ
կովկասեան Հարեւաններէն մէկր , (Թուրքերուն ցե «Մ ՈԻՆՋԸդ տարաւ առիւծ ի մ ռնչիւն ով եւ արծուի
ղակից , Րաօէ է Րառ թշոտմական ղ իրք բռնած՜ էր թեւերս ւ թափաՀարումով : կեանքր կռիւ է, գոյութեան կռիւ ոչ միայն
մեզի դէմ, միւսս սիրալիր կապեր Հաստատած՜՝ Մ ոռնա0 լ եւ արՀամարՀե^լ այսպիսի սրբազան .անՀ ատ ներ յլ եւ ամ րռղջ տղգերու Համ ար ;
րնոչւսլկս աանՀաար
մեր թշնամիին եւ անոր տեւտոն դաշնակիցին հա , թուական մր եւ նուիրական նշան մր, Լ\Փ.Ո1^^՚ԼՈ11 ՚ Այնպէս ցանկանում է ունենա լ
իր բախտին ձգած^ էբ թրքական ճակատ ր , որուն ղանոնք Հատուածական վերադրումներով կամ ղո– րր տունն ու օ^աիյր^ էր սեփական րնտտնրքն ո՛ւ
դէմ յանդիման կր խիզախէր Հայկական բռունցքր, Հելով կուսակցական Հաշիւներու ։ յարկր, նոյնպէս եւ ազգեր ր կամենում են ունենա յ
միս մինակ Հ Ո՛չ, ՄԱՏԻԱ 2 8 , զէնք խոբՀրգաւոբոդ նշանով իրենց սեփական տունն ու Հայրենիքր։ Աա առաՆ–
ո՛չ ասորն է , ո՛չ անորր* ան չի Հիւսեր փառքր ո չ է, անվիճելի , անժ–խտելէ երեւոյթ։ ՛Բանի գոյու
ԱՀա՛ ա յ դ պա յմ աններ ուն տակ է որ 1 9 1 8 / մէկին եւ ո՛չ միւսին։ Ան պսակն է Հայաստանեայց թիւն կ՚ունենան ազգեր առանց Հայրենիքի , աչ -
մայիսեան բախտորոշ օրերուն Հայկական դիւցազ– դիւցազնական Ազւո յն գա բ ա ւո բ յնվՀ ատ ոգո էյարՀիս վրայ իսկական իյազազութիւն գոյութիւն
է տ յն՝ \ 9 1 8 /
նեբգութիւնր ոսկի տառերով արձանագրեց Բաշ րումներ ո ւն X Անջնջելի նշանաբանն ունենալ էէ կա ր ո զ Հ
Աբարանի , ՚Լտրաքիլիսէի եւ Աարդարապաաի Հ Լ֊ Հայ Ազատագրութեան X Ինչ որ ալ եգած ոլլան յետ Հայրենազուրկ ժոզովռւրգներից մէկն է Թրր՛
րոսամ արաներ ր , որոնց մ էջ թափուած՜ Հայկական ի բոզութեան Հ բ ա պա րա կա գրուած առար կութ ի ւն քաՀայր :
սուրբ ար իւն էն ծ՜նաւ Մ ա յ ի ս : Անունդ՝ ա Հ աւո ր ներր, կայ բիւրաւոր նաՀատակնեբու ձայնր՝ որ Պատմում են իրրեւ եգելութիւն Հետեւեալ
եւ անպատմելի երկունքէ մր վերջ՝ ՝ կ՛ր՛՛է՛ « Զ ո ր ե ն չ գ ր ե ց ի ՝ գ ր ե ց ի » ։ Գրեցի աբիւնովx գէպքը՛ 1 1918^՛ վերջերն երր Հայ պատգամաւդ -
Մ եծ՜ Ա զեռն ով ոչնչացմ ան գուռր Հասած Հս՛ ՜ Եւ 1սսյէֆ ա յ՛է ա բձանագրութիւն.ր կբ դրոշմուի րութիւնր Հայաստանէց գնացել էր Պոլիս Հաշ
յ ութ իւնր Հա յաստանի Հան բ ա պե տ ո ւթե ան Հռչա մ իանդամ րնգ մ իշտ մեր պատմ ո ւթեան վա րգա - տութեան գաշինք կռելու քՒուրքեի Հետ Աարգա–
կում ո մ վե ր ած՜ն ա ւ , նոր շուն չ ու կեն գան ո ւթ ի ւն գոյն ԷԱն վրայ անդեքի : րապատի նշանաւոր յազթութիլնից յետոյ քշն–
ստացաւ ՚. (Հուսաբեկ սբտեբր յոյսով լեցուեցան : Զ " ՛ յ ն սրբելու վարձն անգամ , ինքնին անօգուտ վէր պէյՐ ԲոլոՐ ազգերի , Վրացիներու , Անգրբէ -
Տեգին վ ե ո ածն ո ւ թ ե ան եւ կենս ո ւնա կո ւթե ան Հա - եւ պատմութիւն րմբռնոգ *լլ կերտոգ ազգքւ մր ֆանցիների ներկայացուցիչների առֆել յայտարա
մ ար անակնկա լօրէն նոր ասպարէզ բացուեցաւ : Համ ար ամ օթալի , ոճիր մ ո չէթ նո յն ատեն : Ե1– րուէ՛ է •
ԱաՀմանէն ասդին՝ անապատներու եւ տարագրու այգ նշանակբ դարձնել նշան եզբայրատեցո Լթե աս , — « Ես պէտք է ստանայի ի մ կ ա ո ա վ ա ր ո լ -
թեան ճամ բան ե ր ո ւն վրա յ ջարդերէն ճոգոպբած՜ Հակառակութեան եւ պատճառ անվերջ ու սպառիչ թիւնից ամենամեծ շքանշանը, սակայն այգ ինձ
Հայերոլ Արտերուն մէջ լոյսի Հրաշագեղ ձառա - վէճերոլ * ,* * չյաջոզուհց, որովհետեւ ինձվբայ դ ր ա ծ պարտա
գայթներ ծագեցան : Ա՛յդքան արիւնի եւ աւերի Մայիս 2 8 , մեր Աայիոր ծիծ՜ղուն եւ աւետա կանութիւնը ես լիովին կատարել չկարողացայ :
մ էջէն՝ Հայ ռազմ ի կին բազուկր կրցեր էր է՚էեէ բեր, Հիմնաքարն է անխախտ եւ անխորտակելի , Ես ոչնչացրի. Տ ա ն կ ա հ ա յ ո լ թ ի ւ ն ը , ջնջեցի ա շ խ ա ր հ ի
պատառ մ ո Հողամաս եւ վրան գրել «.Հայաստանի որուն վրա յ կառոլցուաձ֊ է եւ կբ կառուցուի Հ ր֊ հրեսից Տանկա– Հայաստանի խ ն դ ի ր ը , բ ա յ ց ոչըն–
Հանրապետութիւնդ՛. Այդ Հողամասն է ոբ մինչեւ րաշալի յարութեամբ մր՝ մեր նոր Հայրհնիքբ , չացնել կովկասահայութիւնը ինձչյաջոզուեց, որ
այսօր ա՛յնքան նեղ սաՀմաններով կր կազմէ ներկայ Հայասաանո , \թոյեմբեբեան /"ոբՀրգ-այ - պ է ս գ ի Հ ա յ ո ւ թ ե ա ն ա ն ո ւ ն ն է լ ի ս պ ա ւ ւ ջ ն ջ ո ւ ա ծ լ ի
կորիզր ապագա յ մեծ՜ Լա յաստանի , որ ան պա յմ ան ն ա ց ո ւմ էն առաջ եւ յետ ո յ : կառուցում՝ մ իեւնո յն ն է ր ա գ գ ե ր ի ց ո ւ ց ա կ ի ց • • • Ա հ ա թ է ի ն չ ո ւ ե ս չ ս տ ա
պիտի իրականանա յ, իր մէջ րնդունելու Համար ստեղծագործ– ու շինարար ոգիով՝ որ Հա յո ւնն է իր ց ա յ ինծ. խ ո ս տ ա ց ո ւ ա ծ շ ք ա ն շ ա ն ը » :
Հորս Հովերուն տարտղնուած՝ Հայութիւնր : օրօրոցէն սկսած : Տեսնում էք ինչպիսի լպիրչ եւ անպատկառ
Երեսուն ամսուան պետական անկախ կեանքր, յայտարարութիւն եւ այն է լ խաւլագոլթեան դա -
սւզգա լին եռադոյն գր°շք՛ , մէլ\աոԳայէն դիւանա - մարմին առաւ Ա՛՛՛յիս 28ին եւ մինչեւ այսօր աք չի՚եքր կռելու ժամին Հայ պատգամաւսրԱերի ներ
գի տ ո ւ թ ե ան կանաչ սեղաններուն առջեւ Հա լաս - խարսխուած՜ կր մնա յ բոլոր ազատտտեն չ ու Հայ կա յոլթետմր »• •
տանի յատկացուած՜ աթոռր , Հա յաստանի Հան բա րենաբաղձ Հայերու սրտին խորր՛. էնվէր պէյր ճրձգ է\ չստացաւ իր կառավարու
ւ լ ետ ո ւթեան անունով տրուած ան ց ա դի րր եւա յլն՝ Այսօր , Ան կա խ ո ւթ ե ան ա ա ր ե դա ր ձ ին առթիւ թիւն ի ց պատուոյ նշանն իր կոլրհ՜քր զա ր գա ր ե լո լ
դա բ ա ւո ր ո տ ր կո ւթ ե ան վա րժո ւա^– եւ մ իշտ օտար անգամ մ ր եւս մ եր մ տած^ումներր կ1 երթան դէպի Համար , սակայն ստացաւ Հայ էեոգովուրգի ազնիւ,
բո նա կա լնե բու առջեւ ՛էի զ ծ ո ած Հ ա յութեան . ճ ա– այն Հագաբաւոբ անծանօթ մարտիկներն ու Հե - զա լակն երից մէկի գա շո յն ր իր անարգ կրծ՜քին ,
շակե լ տուին ազատութեան անբաւ բարիքնեբր X րոսներր, որոնք իրենց կեանքդ զոՀե^ցին ել դիլ– որի Հարուածով վերչ\ տրուեց նրա գարշելի կեան
ՀյնոբՀիւ Մայիս 2$ով ստեղծուած վիճակին , Հ ա ք ցազնօրէն նաՀ ատակուեցան Ազատութեան սուրբ քին Հ Եւ Հեռու Բուխարայի անապատներում այն
ժողովուրդր թօթափեց իր վրա յէն րնդմիշտ օո.*յրի սեզանին վրա յ , որպէսզի այս ժողովուրդր գ՚լոլխր Հայակեր գազանր ս աւո ա կեցաւ եւ նրա գերեղմա -
լուծին դատապարտուած՜ րլլա լու մտայնութիւնը։ գնելիք շերտ մ ր Հոդ ունենա յ ա յս ան ց ա ւո բ տշ - նի տեգն անգամ չկայ, ու նրա գարշելի մարմինը^
1 9 2 0 Գ եկա եմ բեր 2ին նոր էջ մր բացուեցաւ խարՀի երեսին X նրա գէշր մարգագայլերին կերակուր եղաւ։ Աա
Անոնց արիւեր ի զուր չՀոսեցաւ՛. Նեմեզի -
Հայոց ժամ անա կա կից պատ մ ո լթե ան մ էջ : Հայաս Վկայ՝ Մ ՛Ա Հայոց արգարագատ Աստուհ՜ոյ , Հայոց
յիս 2Տի շնորՀիւ կերտուած– ներկայ Հայաստանը,
տանի կորիզր՝ որ ստեղծուած՜ էր արդէն այդ թր– գայի արգար Հատուցումն էր . . .
ւականին , ա յ ս օ ր քառորդ դար վերջն ալ կր մնա յ որուն կր յառին ի սփիւռս աշխարՀի ցրուած՜ տա Ե՛– թող ՚երա Հայակեր ու ստոր Հոգին աւելի
նոյն նեղ սաՀմաննեբուն մէջ՛. Նոր կարգերը ցարդ րագիր Հայութեան ա չքեր ր , այն Հաստատ Հաւատ գալարուի ու տառապի ղժ֊ոխքի կրակներում ,
մատնաչափ մ ո Հող չաւե լց ուց ին Գաշնակցական քով որ այլեւս մօտ է գա բուն ր եւ վեւրջ պիտի նա ՏաճկաՀայութիւնն եւս չկարողացաւ ո չնչա -
կառավարութեան թողած ժառտնղին վրայ : Ուրա գտնեն իր դագթականի տառապանքներր : ցսել, ինչպէս եւ էսքել Տ աճ կա– Հա յա ս ա ան ի խնղի–
խալի է սակայն տեսնել խաղաղ վ՝երելքր ^րկրի Մեր Հաւատքդ ամուր է մանաւանդ անոր Հա րր։ Այգ խնգիրր գոյոլթէլն ունէ 1915 թուից, է–
Հայ ժ ո ղո վ ո ւր դին եւ վե րա շինութիւնր իր աւեր մար որ, Հարիւր Հազարաւոր Հայ ղինուորներու ղեռնէ օրերից, որ կախուաձ֊ Է երկնքից , որպէս մի
ուած՜ Հայրենիքի մեծ– մասին՝ խո բՀ բղա յին վար - արիւնն ալ խառնուեցալ Մեծ՛ Յաղթանակի կռիւ կանթեղ միչա վառ ու անշէէ\, եւ իբրեւ. Հայու. -
չաձեւին տակ : ներուն մէջ, բոլոր ճակատներուն վրս*յ, ք* է^նգիբ թեան խիղճր իր ցոլքով յիշեցնում է աշխարՀի
Ազատութեան ել անկախութեան զաղափար ր , արդարութեան եւ ազատութեան : Հղօրներուն, թէ ՏաճկաՀայաստանի խնգիրր գեռ
..»
որ Հեռաւոր երազ մր կր թուէր \9\Տէն առաԼ% ՀՐԱՆՏ - ՍԱՄՈԻԷԼ չէ լհւհ-հւաՀ, եւ ՏաճկաՀա գեռ չէ մեռած
Fonds A.R.A.M
ՍՆԷ՝ ԹՈհԱԿՍՆԸ ՄԱՅԻՍ ա ն ե Ի Ո Ի թ ԱՐէԻԱԳԱԼ
Հայոց նորագոյն սլա ամ ո ւթ Լ ան մեծագոյն թո ԽՄԲ — Պ ո լ է Ը ո ս Ա յ ր է ս ի « Ա բ ա ր ա տ » ը , ռ ր կ ը Ա ր ե ւ կ ո ւ տ ո յ մ ե ր լ ե ւ ւ ն հ ր է ն , մ ե ր ց ե տ ե ր է ն ,
ւականն է 1918 Մոյյիս 28հ* : Անիկա լուսաաու փա հ ր ա տ ա ր ա կ ո ւ ի խ մ բ ա գ բ ո ւ թ - ե ա մ ր Գ ա ր ե գ ի ն արք. Ե ւ ա ն ո ր ս ո ւ ր բ ս ա ւ ս ո գ ա յ ր - ի ն մ է ջ է ն ո ս կ ի
րոսի մր սլ է ս կր շողա յ՝ ճամրա յ ցո յց տալով ու– Խ ա չ ա տ բ ե ա ն ի , ի բ ր ե ւ օ բ կ ա ն Հ ա ր ա ւ – Ա մ ե ր ի կ ա յ ի Ա շ խ ա ր հ ն Հ ա յ ո ց կ ը տ ե ս լ ա ն ա յ ա ս տ ո ւ ա ծ օ ր է ն ,
ոեկորոյս Հայութեան : առաջնորդութեան; «Մայիսեան Յուշք եւ Խ ո հ ք » (Ա հ ա յ կ ա կ ա ն ե կ ե ղ ե ց ի ն կը բ ւ ւ ը ն կ ի :
Բոլոր աղա ա ժողովուրդներն ունին իրենց Աղ՛ խորագրին, տակ, հ ե տ ե ւ ե ա լ խ ո ր հ ր դ ա ծ ո ւ թ ի ւ ն ն ե բ ը Արեւ կուգայ հհզհդօրէն, արիւնն ահա՛
Անյիշատակ ու բազմար-իւ մեր սուրբերուն ,
Գայէն Տօնր, իրենց անկախութեան կամ աղատ ա– կ՚ընէ Մայիս 2$ի մասին։ Լեզուն եւ ռսը այնքան Լռւսահըրաշ Առաւօտին ՚նամբուն վըբայ
Շարականի մը կը ծաղկին վարդերն անհուն
գրութեան տա բեդաբձր : Հայերս ալ 1 9 1 Տէն ի վեր խօսուն են որ, աւելորդ պիտի ըլլար հարցնել հե -
ունինք մեր «Մայիս 2 8 » : Այս թուականր մեղի զինակը •• •
Համար շաա աւելի նուիրական է ու թանկագին՝ ՄԱ8ԻԱ 2 8 – Պ ռսաոթ ւմ մր յօնքերու* ա յգ՝ Արեւ կուղայ ր-ււչոլններէն • արեւ կուղայ
Ծազիկնհբէն • արե՜ւ սրտէն Շնորհալիիդ
քան Ֆրանսացիներուն Հ ամ ար՝ Տ ուլիս \ –\ր կամ ուրացումն ու ան ա ր ղան քր պիտի ր լ լար Հա յաս - Եւ ցորենին ո ր ա ն ե ր է ն , որոնց Ոսկեայ
Օրհնութեան մէջ Հայոց աշխարհը կ՚երեւի • • •
Ամերիկացիներուն՝ Տուլիս 4հ» : տան Լ ւս յց Ագիին՝ մ արտ ի բո սա կան եւ դիւցազնա
Մենք անկախութիւն ունեցանք այնպիսի ա - կան միանգամ այն՛. ԱՀևպարտելի Ոգին ագատ ու -
աեն մր, երր վեց գարու ստրկութենէն ետք, թըշ– թեան :
նամին՝ ՀամաշխարՀային պատերազմէն օգտուե - Ուրանալ պատմրլթի0ւնր, մեր պատ մ ութ.եան՝ Եւ հ ա յ կ ա կ ա ն եկեղեցին ի ր խ ո ր ա ն ո վ
Շուշանաթոյբ ոսկի պարտէզ մ ը նէ կարծես,՜
լով՝ ուզած՛ ՛էր ՛Լերջին Հարուած՜ր տալ Հայ ժողո* չենք վարանիբ ըսել՝ փ ա ո ա ւ ո ր մէկ է՞ջր ։ Ո^ը Եւ հ ա յ կ ա կ ա ն եկեղեցին սիրտն է գինով,
Աստուծոյ սիրտը համօրէն լուսահանդէս •• •
վուբդին , .րնգ միշտ թաղելու Համար Հայկական յանդուգն ձեռք կարող է սրբել զայն։ Վեցդարեան
Ղ՝տտր % ԱաՀմ ան էն աս գին ԹբքաՀ ա յասաանր դաղ՜ գերութենէ մր եւ ս ա Հ մ ան ա գ ր ա կ ան վրիպած՜ փոր
մադաշտի վերածնուած՜ արիւնի մէջ կր լողար , ^Վա ձէ մր յետոյ մեր ազաատագրական թուականը չէ0 Ամէն քարէ կը բխի լ ռ յ ս ն արեգակին,
Ել ա յ դ լոյսիԹ կ ՚ ե ր թ ա յ եզնիկը ծարաւի–
նէն մինչեւ Պոլսոյ գուռներր, Պ լ՛ ո ւս ա յէն մինչեւ այն՝ պարծանքր Ազգին լ ր ո ւ թ ե ա ն : Ի՜նչ փոյթ թէ ՚Սաւի մ ը պ է ս խ ա ղ ա ղ ծ ո վ ի լքը ա փ ո ւ ն ք ի ն
Անիի ջինջ կ ա թ ո ղ ի կ է ն կը յ ա յ տ ն ւ ի • • •
Կիլիկիա Հայութիւնր արմաաախիլ եղած՝ .կտմ ի՛նչ կերպով եւ որու ձեռքով շաՀուած՜։ Բայց այգ
Եւ ա յ դ ծովին կ ՚ ե ր թ ա ն գետերը մ ը բ ր կ ո տ ,
ր գ ո ւած՜ , ա շխարՀ ի եր ես էն ջնջուելու ղատա - կերպր, վերջապէս , կամ անոր աբգիւնքր արդա - Որոնց պղտոր ջաթերուն մէջ հեծեծագին,
Որոնց լացող ուռիներուն այնքա՜ն կարօտ՝
սլա րա ո լած էր , երր ս ա Հ մ ա ն ի ն միւս կողմր ՕրՀ ա– րոլթեանր չէ^ր , ել այգ ձեռքր Հայունր չէ^ր՛ Աբ– Արտասուած է անմահաշունչ ՚Օարեկացին •• •
Արե՜ւ կռւգայ սօսիներէն, կոլգայ արե՜ւ
սական կռիւնե ր կր մ ղէին մ եր քա ջա մ արտիկ կա– գարոլթիլնր բռնաբարուած՜ , որ աՀա կր վեր ~ Եղէգներէն, արե՜ւ սրտէն այ ծեամնհբուն ,
Որոնց կուրծքին մէջ ահա՛ նետն է ակներեւ,
ս աւո ո նեոն ու ոաղմ իկներր , ո՛չ մ իա յն Հա յ ժողո ստացուի Հայութեան Հաւաքական անձն ա լ որու - (1ւ ն շ մ ա բ ի տ է , ա մ է ն ի ն չ է շ ո ղ շ ո ղ ո ւ ն ...
վուրդին վրէ*եր լուծ՜էլու եւ անոր սլա ա ի ւ ր փրկե թեան , Հայաստանեայց Ոգւոյն յաղթանակով։ Եւ նշմարիտն է խ ո ր հ ո ւ ր դ ո վ յ ա ւ հ ր ժ ա կ ա ն ՛
Արե՛՛ւ կ ռ ւ գ ա յ հողին գաղտնի երակներէն,
լու Համար , այլ անոր ֆիզիքական գոյութիւնն իսկ Ո՛*վ լ\1ԷԿայեց ոյյս պատմական իրոդութեան X Ո^ր Եւ ամէն խօսք իր ա ղ օ թ ք ո ՜ վ է շարական •
Լուսաղբի՜ւր է Աստուծոյ սիրտը համօրէն • • •
պաՀ պան ելու րնազգէն մ զո ւած՜ ; Հայկի որդի եւ Վարդանանց սերունդ խած՜աւ եր–
Արե՜ւ կուգայ մեր լեոնհրէն, մեր գետերէն,
Ան Հաւասար կռիւ՝ կազմ ա կե ր պո ւած՜ , պետա րեք իր չՐլ^ներր խանձոզ մազձի մր նեբՀոսումով, Ել անոր սուրբ սաււագայ թին մէջէն ոսկի
Հայոց երկիրը, յարուցեալ աստուածօրէն,
կան րան ա կի եւ ափ յափո յ կազմ ուած՜ անկանոն երբ. նշանակն այդ յագթանակին , է յ Ո ա գ Ո յ նը յ ծ ա– Խոբհրդավաո. ջահի մ ը պ է սկը բ ո ը ն կ ի •• •
մարտական խում բեր ու միջել՛. Այս վե՚բջիննեէր՝ ծանեցաւ բռնաւո ր մ ա յ բ ա քաոա քին իսկ պողոտա ԱՐՍԷՆ ԵՐԿԱԹ
զրաՀ ուաձ֊ ա զգա պա Հ պան մ ան սուր ր կրակով^ ներու երկայնքին եւ պատուՀաննե րէն վար ։ ՛Բար ո֊ ՜ ՜Ա՜ՐԴԱՐ՜Ո|^էԱ՜Ն՜Պ1ւՀսնՃԸ ՜
գրոՀ կուտային ջարդարարներու եւ աւարառունե զի չ մ անգամ , իր եռանդին մէջ անզուսպ որ ապա
րու բանակին վրա յ , Էբենց դատ ին արգաբու ֊ ղոՀն եղաւ, աւա՜ղ, անոր , չփոխանակեմ ց իր Հ՜ով
թեան եւ իրենց յագթանակին Հաստատ Հաւատ - ուական մ ականն անով % Ո^ ր Աբմէնեան սիրտ չու
քով • Ու ա յ ս ՝ ա յնոլիս ի ժամ ան ակ մ ր, երբ իրենց ռեցաւ անոր զուարթ Հովթփո ւմնե րով , եւ Ո Ր
շուրջ դասալքութիւնն ու դաւաճանսւթիւն ր աւեր Հայկազեան Հոդի չգինովցաւ անոր մելանոյշ մե
ներ կր գործ՜էին : I 9 1 1 ի Փ ե տ ր ո ւա ր ե ան Տ եղափո - ղեդիներով ւ
խոլթիւնր կազմալուՆած էր ռուս պետական կարգ ՄԱՍԻՍ 2 8 . ֊ որ բերաւ մեզի ն ո ր ա ս տ ե ղ ծ Հ ա յ
ու սարքն ու բանակր : Սանձարձակ անտիբութիւն ր ե ն ի ք մ ր՝ մեր Հինաւուրց երիցս «թշուառ ու ան
էէիչխէր տմէն կողմ : կովկասեան ճակատի ռուս տէր Հայրենիք^ի կողքին X Հայրենիք մր իր խոր–
զինուորներն ալ իրենց կարգին կր փութայինՀգէպի Հրդանիշով՝ որ Եռաղոյնն եղաւ Ազգին նուիրա -
տ ո ւ. ն» օր առաջ Հասնելու ել Հողերու ազղայնա– գործոդ կամքով X որՀրդանիշբ բարոյական յաղ
ցում էն իրենց բաժ ինն ստանա լու Համ ար : Մ եր թանակի մր ւլ ււ ր վեցդարեան շղթայակապ
կովկասեան Հարեւաններէն մէկր , (Թուրքերուն ցե «Մ ՈԻՆՋԸդ տարաւ առիւծ ի մ ռնչիւն ով եւ արծուի
ղակից , Րաօէ է Րառ թշոտմական ղ իրք բռնած՜ էր թեւերս ւ թափաՀարումով : կեանքր կռիւ է, գոյութեան կռիւ ոչ միայն
մեզի դէմ, միւսս սիրալիր կապեր Հաստատած՜՝ Մ ոռնա0 լ եւ արՀամարՀե^լ այսպիսի սրբազան .անՀ ատ ներ յլ եւ ամ րռղջ տղգերու Համ ար ;
րնոչւսլկս աանՀաար
մեր թշնամիին եւ անոր տեւտոն դաշնակիցին հա , թուական մր եւ նուիրական նշան մր, Լ\Փ.Ո1^^՚ԼՈ11 ՚ Այնպէս ցանկանում է ունենա լ
իր բախտին ձգած^ էբ թրքական ճակատ ր , որուն ղանոնք Հատուածական վերադրումներով կամ ղո– րր տունն ու օ^աիյր^ էր սեփական րնտտնրքն ո՛ւ
դէմ յանդիման կր խիզախէր Հայկական բռունցքր, Հելով կուսակցական Հաշիւներու ։ յարկր, նոյնպէս եւ ազգեր ր կամենում են ունենա յ
միս մինակ Հ Ո՛չ, ՄԱՏԻԱ 2 8 , զէնք խոբՀրգաւոբոդ նշանով իրենց սեփական տունն ու Հայրենիքր։ Աա առաՆ–
ո՛չ ասորն է , ո՛չ անորր* ան չի Հիւսեր փառքր ո չ է, անվիճելի , անժ–խտելէ երեւոյթ։ ՛Բանի գոյու
ԱՀա՛ ա յ դ պա յմ աններ ուն տակ է որ 1 9 1 8 / մէկին եւ ո՛չ միւսին։ Ան պսակն է Հայաստանեայց թիւն կ՚ունենան ազգեր առանց Հայրենիքի , աչ -
մայիսեան բախտորոշ օրերուն Հայկական դիւցազ– դիւցազնական Ազւո յն գա բ ա ւո բ յնվՀ ատ ոգո էյարՀիս վրայ իսկական իյազազութիւն գոյութիւն
է տ յն՝ \ 9 1 8 /
նեբգութիւնր ոսկի տառերով արձանագրեց Բաշ րումներ ո ւն X Անջնջելի նշանաբանն ունենալ էէ կա ր ո զ Հ
Աբարանի , ՚Լտրաքիլիսէի եւ Աարդարապաաի Հ Լ֊ Հայ Ազատագրութեան X Ինչ որ ալ եգած ոլլան յետ Հայրենազուրկ ժոզովռւրգներից մէկն է Թրր՛
րոսամ արաներ ր , որոնց մ էջ թափուած՜ Հայկական ի բոզութեան Հ բ ա պա րա կա գրուած առար կութ ի ւն քաՀայր :
սուրբ ար իւն էն ծ՜նաւ Մ ա յ ի ս : Անունդ՝ ա Հ աւո ր ներր, կայ բիւրաւոր նաՀատակնեբու ձայնր՝ որ Պատմում են իրրեւ եգելութիւն Հետեւեալ
եւ անպատմելի երկունքէ մր վերջ՝ ՝ կ՛ր՛՛է՛ « Զ ո ր ե ն չ գ ր ե ց ի ՝ գ ր ե ց ի » ։ Գրեցի աբիւնովx գէպքը՛ 1 1918^՛ վերջերն երր Հայ պատգամաւդ -
Մ եծ՜ Ա զեռն ով ոչնչացմ ան գուռր Հասած Հս՛ ՜ Եւ 1սսյէֆ ա յ՛է ա բձանագրութիւն.ր կբ դրոշմուի րութիւնր Հայաստանէց գնացել էր Պոլիս Հաշ
յ ութ իւնր Հա յաստանի Հան բ ա պե տ ո ւթե ան Հռչա մ իանդամ րնգ մ իշտ մեր պատմ ո ւթեան վա րգա - տութեան գաշինք կռելու քՒուրքեի Հետ Աարգա–
կում ո մ վե ր ած՜ն ա ւ , նոր շուն չ ու կեն գան ո ւթ ի ւն գոյն ԷԱն վրայ անդեքի : րապատի նշանաւոր յազթութիլնից յետոյ քշն–
ստացաւ ՚. (Հուսաբեկ սբտեբր յոյսով լեցուեցան : Զ " ՛ յ ն սրբելու վարձն անգամ , ինքնին անօգուտ վէր պէյՐ ԲոլոՐ ազգերի , Վրացիներու , Անգրբէ -
Տեգին վ ե ո ածն ո ւ թ ե ան եւ կենս ո ւնա կո ւթե ան Հա - եւ պատմութիւն րմբռնոգ *լլ կերտոգ ազգքւ մր ֆանցիների ներկայացուցիչների առֆել յայտարա
մ ար անակնկա լօրէն նոր ասպարէզ բացուեցաւ : Համ ար ամ օթալի , ոճիր մ ո չէթ նո յն ատեն : Ե1– րուէ՛ է •
ԱաՀմանէն ասդին՝ անապատներու եւ տարագրու այգ նշանակբ դարձնել նշան եզբայրատեցո Լթե աս , — « Ես պէտք է ստանայի ի մ կ ա ո ա վ ա ր ո լ -
թեան ճամ բան ե ր ո ւն վրա յ ջարդերէն ճոգոպբած՜ Հակառակութեան եւ պատճառ անվերջ ու սպառիչ թիւնից ամենամեծ շքանշանը, սակայն այգ ինձ
Հայերոլ Արտերուն մէջ լոյսի Հրաշագեղ ձառա - վէճերոլ * ,* * չյաջոզուհց, որովհետեւ ինձվբայ դ ր ա ծ պարտա
գայթներ ծագեցան : Ա՛յդքան արիւնի եւ աւերի Մայիս 2 8 , մեր Աայիոր ծիծ՜ղուն եւ աւետա կանութիւնը ես լիովին կատարել չկարողացայ :
մ էջէն՝ Հայ ռազմ ի կին բազուկր կրցեր էր է՚էեէ բեր, Հիմնաքարն է անխախտ եւ անխորտակելի , Ես ոչնչացրի. Տ ա ն կ ա հ ա յ ո լ թ ի ւ ն ը , ջնջեցի ա շ խ ա ր հ ի
պատառ մ ո Հողամաս եւ վրան գրել «.Հայաստանի որուն վրա յ կառոլցուաձ֊ է եւ կբ կառուցուի Հ ր֊ հրեսից Տանկա– Հայաստանի խ ն դ ի ր ը , բ ա յ ց ոչըն–
Հանրապետութիւնդ՛. Այդ Հողամասն է ոբ մինչեւ րաշալի յարութեամբ մր՝ մեր նոր Հայրհնիքբ , չացնել կովկասահայութիւնը ինձչյաջոզուեց, որ
այսօր ա՛յնքան նեղ սաՀմաններով կր կազմէ ներկայ Հայասաանո , \թոյեմբեբեան /"ոբՀրգ-այ - պ է ս գ ի Հ ա յ ո ւ թ ե ա ն ա ն ո ւ ն ն է լ ի ս պ ա ւ ւ ջ ն ջ ո ւ ա ծ լ ի
կորիզր ապագա յ մեծ՜ Լա յաստանի , որ ան պա յմ ան ն ա ց ո ւմ էն առաջ եւ յետ ո յ : կառուցում՝ մ իեւնո յն ն է ր ա գ գ ե ր ի ց ո ւ ց ա կ ի ց • • • Ա հ ա թ է ի ն չ ո ւ ե ս չ ս տ ա
պիտի իրականանա յ, իր մէջ րնդունելու Համար ստեղծագործ– ու շինարար ոգիով՝ որ Հա յո ւնն է իր ց ա յ ինծ. խ ո ս տ ա ց ո ւ ա ծ շ ք ա ն շ ա ն ը » :
Հորս Հովերուն տարտղնուած՝ Հայութիւնր : օրօրոցէն սկսած : Տեսնում էք ինչպիսի լպիրչ եւ անպատկառ
Երեսուն ամսուան պետական անկախ կեանքր, յայտարարութիւն եւ այն է լ խաւլագոլթեան դա -
սւզգա լին եռադոյն գր°շք՛ , մէլ\աոԳայէն դիւանա - մարմին առաւ Ա՛՛՛յիս 28ին եւ մինչեւ այսօր աք չի՚եքր կռելու ժամին Հայ պատգամաւսրԱերի ներ
գի տ ո ւ թ ե ան կանաչ սեղաններուն առջեւ Հա լաս - խարսխուած՜ կր մնա յ բոլոր ազատտտեն չ ու Հայ կա յոլթետմր »• •
տանի յատկացուած՜ աթոռր , Հա յաստանի Հան բա րենաբաղձ Հայերու սրտին խորր՛. էնվէր պէյր ճրձգ է\ չստացաւ իր կառավարու
ւ լ ետ ո ւթեան անունով տրուած ան ց ա դի րր եւա յլն՝ Այսօր , Ան կա խ ո ւթ ե ան ա ա ր ե դա ր ձ ին առթիւ թիւն ի ց պատուոյ նշանն իր կոլրհ՜քր զա ր գա ր ե լո լ
դա բ ա ւո ր ո տ ր կո ւթ ե ան վա րժո ւա^– եւ մ իշտ օտար անգամ մ ր եւս մ եր մ տած^ումներր կ1 երթան դէպի Համար , սակայն ստացաւ Հայ էեոգովուրգի ազնիւ,
բո նա կա լնե բու առջեւ ՛էի զ ծ ո ած Հ ա յութեան . ճ ա– այն Հագաբաւոբ անծանօթ մարտիկներն ու Հե - զա լակն երից մէկի գա շո յն ր իր անարգ կրծ՜քին ,
շակե լ տուին ազատութեան անբաւ բարիքնեբր X րոսներր, որոնք իրենց կեանքդ զոՀե^ցին ել դիլ– որի Հարուածով վերչ\ տրուեց նրա գարշելի կեան
ՀյնոբՀիւ Մայիս 2$ով ստեղծուած վիճակին , Հ ա ք ցազնօրէն նաՀ ատակուեցան Ազատութեան սուրբ քին Հ Եւ Հեռու Բուխարայի անապատներում այն
ժողովուրդր թօթափեց իր վրա յէն րնդմիշտ օո.*յրի սեզանին վրա յ , որպէսզի այս ժողովուրդր գ՚լոլխր Հայակեր գազանր ս աւո ա կեցաւ եւ նրա գերեղմա -
լուծին դատապարտուած՜ րլլա լու մտայնութիւնը։ գնելիք շերտ մ ր Հոդ ունենա յ ա յս ան ց ա ւո բ տշ - նի տեգն անգամ չկայ, ու նրա գարշելի մարմինը^
1 9 2 0 Գ եկա եմ բեր 2ին նոր էջ մր բացուեցաւ խարՀի երեսին X նրա գէշր մարգագայլերին կերակուր եղաւ։ Աա
Անոնց արիւեր ի զուր չՀոսեցաւ՛. Նեմեզի -
Հայոց ժամ անա կա կից պատ մ ո լթե ան մ էջ : Հայաս Վկայ՝ Մ ՛Ա Հայոց արգարագատ Աստուհ՜ոյ , Հայոց
յիս 2Տի շնորՀիւ կերտուած– ներկայ Հայաստանը,
տանի կորիզր՝ որ ստեղծուած՜ էր արդէն այդ թր– գայի արգար Հատուցումն էր . . .
ւականին , ա յ ս օ ր քառորդ դար վերջն ալ կր մնա յ որուն կր յառին ի սփիւռս աշխարՀի ցրուած՜ տա Ե՛– թող ՚երա Հայակեր ու ստոր Հոգին աւելի
նոյն նեղ սաՀմաննեբուն մէջ՛. Նոր կարգերը ցարդ րագիր Հայութեան ա չքեր ր , այն Հաստատ Հաւատ գալարուի ու տառապի ղժ֊ոխքի կրակներում ,
մատնաչափ մ ո Հող չաւե լց ուց ին Գաշնակցական քով որ այլեւս մօտ է գա բուն ր եւ վեւրջ պիտի նա ՏաճկաՀայութիւնն եւս չկարողացաւ ո չնչա -
կառավարութեան թողած ժառտնղին վրայ : Ուրա գտնեն իր դագթականի տառապանքներր : ցսել, ինչպէս եւ էսքել Տ աճ կա– Հա յա ս ա ան ի խնղի–
խալի է սակայն տեսնել խաղաղ վ՝երելքր ^րկրի Մեր Հաւատքդ ամուր է մանաւանդ անոր Հա րր։ Այգ խնգիրր գոյոլթէլն ունէ 1915 թուից, է–
Հայ ժ ո ղո վ ո ւր դին եւ վե րա շինութիւնր իր աւեր մար որ, Հարիւր Հազարաւոր Հայ ղինուորներու ղեռնէ օրերից, որ կախուաձ֊ Է երկնքից , որպէս մի
ուած՜ Հայրենիքի մեծ– մասին՝ խո բՀ բղա յին վար - արիւնն ալ խառնուեցալ Մեծ՛ Յաղթանակի կռիւ կանթեղ միչա վառ ու անշէէ\, եւ իբրեւ. Հայու. -
չաձեւին տակ : ներուն մէջ, բոլոր ճակատներուն վրս*յ, ք* է^նգիբ թեան խիղճր իր ցոլքով յիշեցնում է աշխարՀի
Ազատութեան ել անկախութեան զաղափար ր , արդարութեան եւ ազատութեան : Հղօրներուն, թէ ՏաճկաՀայաստանի խնգիրր գեռ
..»
որ Հեռաւոր երազ մր կր թուէր \9\Տէն առաԼ% ՀՐԱՆՏ - ՍԱՄՈԻԷԼ չէ լհւհ-հւաՀ, եւ ՏաճկաՀա գեռ չէ մեռած
Fonds A.R.A.M