VERADZENOUNT, du 17 janvier 1920 au 30 décembre 1920 - page 76

ee ՎԵՐԱԾՆ ՈՒՆԳ
Մե՛նք տեսանք, որ Հայկական կոտորածները լաւագոյն առիթ կը
դի սան ային Դաշնակիցներու ձեռքը՝ վարկարեկելու Համար Գերման կառա–
վարութիւնը և ժողովուրդը։ Այսօր այդ առիթը այլ ես Հարկաւոր չէ — և
Հայկական կոտորածներու պատմութիւնը ձանձրոյթ ու նեղութիւն կր պատ­
ճառէ բարոյականութեան յաղթանակի Համար կռուող կառավարութիւներուն։
ԷԼ արդին անպատիւ կերպով Հանդէս կուգան նոր տեսակէտներ։
ւական չէ, որ ընթացք կը տրուի 1916 թուականի գաղտնի դաշնագրութեան
այլ եւ առաք կը քաշուին Մուսթաֆա ՚Բէմալ, Ատրբէքան, մ ո ւս ի ւլման ա կան
երկիւղներ, նոր դասաւորուին եր ու նոր շաՀեր։ Այս նոր շաՀերուն կուղեն
դարձեալ ղոՀաբերել Հայ երկիրը և.Հայկական արդար դատը։
ԱԼ կիէիկիային ու Տիգր ա նակերտ1խ զատ, որ աՀա գին Հարուստ Հոդ
մասով կանցնի 1916 թուականի Հերոսներուն, իյարրերղը, Ա՛երաստ ի ան կը
յանձն ո լին Մուսթաֆա ՚Բէմալի բարբարոս կառավարութեան, Երգն կան, Տ
րապիղոնը, անգամ Բարձր Հայքի նշանաւոր բերդաքաղաքր կը վտանգուին
թիւրքաց Հայաստանին, մեր պատմական երկրէն կը փորձեն մեղի թողու
Վանը, Ա*ուշը, Պիթլիսր մի ալն։ Վէճի տակ կը գտնուի մինչեւ իսկ Սեւ ծ՜ո­
վի վրայ սեփական Հողամաս ունենալու Իգդիրը ե Հայ ժողովուրդի, Հայկա­
կան պետութեան պաՀանքներր կուզեն գոՀացնել տնտեսական ելք տ
միայն դէպի ծ՜ով ձՊաթումի ազատ պետութեանդ "իք_ ով*
Այս դաւագրական մտածողութիւնն երր Հարկ Համարեցինք յիշատակել,
որպէսզի Հայ ժողովուրդը ե Հայ Հասարակական կարծ՜իքն իմանալ, թէ ի ՜
պայմաններու մէք կը գտնուի մեր Իգդիրը ե ատկէ պէտք եդած^
ցութիւնն երր Հանէ։
Ա^ելի բախտաւոր վիճակի մէք չէ Հայաստանի Հիւսիսային և արեւել
եան սաՀմաններու ի՚նգիրը* Յայտնի է որ կովկասեան Հողի վրայ մեր դրա­
ցի Հանրապետութիւններր կը ձգտին տիրանալ մէկ կոզժէն՝ Ախալքալաքին
ու էօռիին, միւս կողմին՝ Ղարաբաղին Հև Զանգեզուրին։ձ Յայտնի է ամին
անոնց, որոնք շատ թէ քիչ ծանօթ են վիճակագրութեան, պատմութեան
աշխարհագրութեան, որ վեր^յիշեալ չորս երկրամասերուն մէք խոշոր մե–
ծամասնութիւն կը կազմէ Հայ ժողովուրդը և որ այգ երկիրները աշխարՀա–
գրականօրէն կը պատկանին Հայկական բարձ՛րաւանդակին։
Չնայելով այս բացարձակ իրողութեան, մեր դաշնակիցները ցանկու­
թիւն կը յայտնեն այդ երկրամասերը — Ախալքալաքի բացառութեամբ թեր
—յանձնել Վրաստանին և Ադրբէքանին, տալով անոնց մօտ կէս միլիոն առողք
կենսունակ Հայ ժողովուրդ։ Դաշնակիցներու այս քաղաքականութիւնր
կը բացատրուի շաՀերու նոր դասաւորութեամբ և նոր դաշնակիցներ դրրա
ելու մտաՀոգութեա-մբ, դաշնակիցներ որ կարողանան կռուիլ Հիւսիսի
Յեղափոխութեան դէմ։ ԱՀա թէ ի՚նչպէս կր զոհաբերուի Հայաստան ր։
Հայ ժողովուրղր այս նոր ոտնձգութիւններուն դէմ պիտի պայքարի
անշուշտ, զինուած՜ այն խորխն գիտակցութեամբ, որ պատմութիւնը, քաղա
քակրթութիւնը, տնտեսական տեսակէտները, ա շխարՀագրութիւնր,
ա զգաբն ակչա կան վիճակագրութիւնը, չնայելով այնքան ծ՜անր եղեռնագոր–