VERADZENOUNT, du 03 mars 1919 au 27 décembre 1919 - page 262

028 Վ 0 Ր Ա Ծ M II հ Ն Գ
ք ԱՍՈՐԱԿԱՆ . Ւ՚ՆԴԻՐԸ
HH
Ասորի ժողովուրղր արեւելքի կուլտուրական ժողովուրդներ ի g մէէլն է։
ԱմենաՀին դարերից ի վեր իր Հարեւան ժողովուրների վրայ նա ունեցել
քաղաքակրթական տեսակէտով շատ նշանակելի ազդեց ութիւն։
՛Բրիս տոն էութիւն րնդունելո վ՝նա աշխատել է այդ վարդապետ ո
տարած՛ել իր շրջապատի և Հեռաւոր կողմերի վրայ ևս։ Հայ . ժողովուրղր՛
րեթանոսական շրքանսւմ և թէ քրիստոնէութեան ժամանակ օգտուել է
Հի ժողովուրդի կուլտուրական ստեղծ՜ա դործ՜ութիւն ի g։ Հնագոյն ժաման այլնե­
րից սկսած՝ այս երկու ժողովուրդների միքեւ եղել է մտաւոր, բարոյակա
կապ։ Այս կ ա պը աւելի է շեշտուել այն օրից, երբնրանք իբրև քաղաքա
կրրթութեան կրողներ ու քրիստոնէական գաղափարների Հետեւող միաս
տանքուել, ՀալաՆուել են Արեւելքի բռնակալների կողմից։
Պարսից Հին միապետները — Յաղկերտ, ՕապուՀ, Պերոզ—իրենց ձուլմա
ու Հալած՜անքի քաղաքականութիւնը գործ՜ագրել են ամենից շատ Հայերի
ասորիների վերաբերմամբ։ Չնայած՜, այս Հալածանքին՝ այն ո ւա մեն այն իւ թէ
ասորի և թէ Հայ ժողովուրղներր կարողացել են պաՀպանել իրենց ինքն ութիւ՛
նր և շարունակել իրեց կուլտուրական կեանքր։
Հին դարերում Ասորի ժողովուրղր ունեցել է քաղաքակրթական ծաղ­
կեալ կեդրոններ, խնչպէս Ա ուսուլը, Ալկու֊շր» Եղես ի ան։
12—13 դարից սկսած՝ ասորիների Համար սկսում է պատմական
ժամանակաշրջան, Ա՝ոնգոլների և թուրք —թաթարական արշաւանքների
տեւանքով։ Ա՛ ոսուլր, Ալկուշր, էդեսի ան աւերւում են։ Սարսափելի է լի
Լինկ-թիմուրը Ասորիների Համար, ինչպէս սարսափելի է ռ ո ռ լ Հա յ ռ ր իս նկատ­
մամբ։ Ասորական պատմութեան մէ9 կ ա յ մի խօսք, Լինկ-թիմուրխն վերա
գրրուած՝, որ բնորոշում է այդ ժամանակաշրջանի ամբողջ սարս
«Որպէսզի ոչ մի Ասորի չեսայ, պէտք է կոտորել բոլոր քրիսառնետներին։ն
Ա/ս ծ՛անր ժամանակաշրջանից յետ ո լ կենդանի սնաց ած՝ ժողովուրդը
տըգՀետէ Հաւաքւումէ ասորական լեոնեըը, խմբւում է Տիգրիսի վերին վը–
տակների 2Խ"՝--րֆյլ»յատկապէս Ա՜եծ՝ Աաւի Հովիտում– —և սկսւում է նորին կու
տուր ական կեանքը։
1,0 -րղ գարումնոր Հալած՛անքի շրքան է սկսւում Ասորիների Համար,
ի սա վայրենի ՚Բիւրգերի կողմից։ ^ 1843—\7 թոլականներին Հէքի արի սան­
ջակում ասորական մեծ՜ կոտորածներ են տեղի ունենում։ ¥ Ան գլի ան և
սաստանր միջամտում են, բայց կոտորածներր շարունակւում են քրոնիկա բար։
1880 թուին դարձեալ կոտորած է տեղի ունենում։ 30,000 ասորի
սպանւում նոյն շրջանում, չՀաշուելով աւերը, կողոպուտը և գաղթա­
կանութիւնը։