ՌՈՒԲԷՆԻ
ՅԻՇԱՏԱԿԻՆ
կեանքի
մէջ վճռական
մէկ րոպէին
արաա -
սանո լած
իւրաքան
չիւր
իւօսք , գաչոյնի
Հարուածէ
մրլ նման կր մխուի
մարգուս
յիչոգութեան
մէջ
ռւ.
Հոն կր մնա
յ երկա՜
ր երկա՜
ր :
Բեղի
Հեա , Ռ՚՚՚֊րէն
, թաքսիմի
ւիրա յ ապըս -
աամբ
զ՛օրքի
"՚նցքր կր գիաէինք,
երբ Վանի Աար—
գիոբ
մեզի
մօաեցաւ.
կացութիւնբ
չափազանց
է՚՚՚֊ր^
է՝՛՛
օաաբ
անցազիբ
ունեցաշներբ կբ պաա
բաս տուին
մ եկնոզ
վին
ն–
•՛ւ՛ լ–
Ու արագ Հեռացաւ
։ Ղ՚ուն
, անայլայչ
ծբ~
խա խո տ բ փառեցիր
ու
բոիր
թ,
զ նրանք եր -
թան, Վեւոնգ
, մենք կբ մ՛նանք,
այսօր
մեր օրն է ։
Պէաքց է բսել, ոբ այն օրերուն
, Երկրէն ե -
կոզներբ
ն՚ռայադ
ի
պատուի
է ին , քան Եւբ՚՚պա
յէն
եկոզներբ ;
Եթէ
1909
Մարտ
3) է յեգաշրջական
չարժումբ
յազթէր
, նորէն գետաններր
, եթէ
" ՚ Հ ^
մնայինք ,
կամ թաքստոցներ
եթէ
գտնէինք։
Օր մր եւս • • • ել քուբ մբ–
Աելանիկի
րանա–
կբ անգործ
չէր նստած է
Ղ՛ա ^էակցութիւեբ
երկբՍտրանքի
մէջ մնաց :
Ասէասել,
իբրեւ
գիտոզ։ իսկ եթէ Աելանիկի
բա—
նակբ
յազիժոզ
Հանգիսանա՞ր
:
Ա յնո
լամ
ենայ
՚Լ
իլ
կո-իւբ պիտի
բ լ է " ՚ բ արիւ -
նաՀեզ , լայն ասպարէզ
բանալով
յ ՚ " գ թ " ՚ Լ ի
քմ ա -
Հաճոյքին
:
Ե՛֊ Պատասխանատու
Մ արմ ինբ
խոՀեմութիւն
Համարեց
միջին ճանա պարՀբ
քանի
ո բ
Իթթի–
Հատի Հետ գ ե ռ որեւէ
Համաձայնութիւն
գոյացած
Այսօբ
թերեւս
ծիծագելի
թուի
յիչատակոլ.
—
թիւեն
իոկ այգ որոչումին
:
Բա
յց ա յն օրերուն
, բտխտն
ունենալ
,
զնտան–
ներէն
վե րջ
, Ե ՚ ֊ ր ոսլա՛յի
քթին աակ
ազատարար
բանակին
յառաջխազացում
ին
մ ասն՛ա կցելու
Աոլլ–
թան
Համ
իաի
գէմ՝
մեր
Հ ոգինե րբ կբ էեցնէբ
Հ բ—
ճոլանքի
անխառն
ո զե
ւռբ
ո ւթե ա՛մ բ է
Եւ
զուն
՚1–՝"՚ցիլ՛ Ո՚ոտոսթօ
, իսկ ես գացի
Իզ -
միր,
Պատասիոանտտու
Աաբմնի
ոբոչամով
, Հա
ք
կէսմաւորներ
Հ-աւաքելու եւ ազատարար
բանակին
մ ի ան ալ
ու • •• -
Աիրելի
Արչ՚՚^կ
Արզուեան
, օր մր կրնա՛՛՛ս նկա–
յքագբել
ա յն իւանգավառ
սլատ բաստո
ւթիւն
բ , ։։ -
բուն
լծուեցաւ
Իզմ ք՛ր ի մեր կոմիտէն
Հայ երես —
էի II իյ III ՛ե
Ա պար թա լեան
ի
Հետ
ւյն
խբ
րաիսճ՚անքբ
Իգմիրի
քարավւին
վր՛"յ
Համիտի <անկ–՜
մ ան
՚֊րին
առթիւ
X
Նորէն
Պ՚՚լիս
• • • Անօթութեան
չոր Հացբ գառ
նութեան
ժպիտով կբ բաժնէինք
միդ՛ասին մտա -
ծ՜ոլմներոլ եւ զզացումնեբռւ
զարմանալի
զուգա -
Հեռ
զիծերով : ինչպէ՛՛ս
գուրս
Հանւել Հայբ
իր ա–
ռանձն
ա
ց ած՝
Կ՚է՚էի՝"՛ Ա՛"^
վ իճակէն եւ Համ՚ա՚պե -
աական աստիճանաչավավ
զարկ տալ անոր յեալա
—Հ
փո խական
խառնուածքին
, ազզ ա յին
դիմ
ազ
/ ՚ ծ ՜ ^ |
՛աւելի. Հաստատուն
Հիմերոլ
Վբայ
գնելու նպա
- 1
աակով
. . . Գան թէեւ
Համաձայն,
րայց
աբգէն\
մեկներ
էիր, երբ մենք
Հինգ
Հ ոգով ստոբագրե
- ՚
ցինք
Գա
^ակցսլթիլնբ
Համ
օսմ տնե ան
պետական
կուսակցութիւն
մբ գա րձնե լու աոաջարկբ
, ուղ -
գուած
բնգՀ • ժոգովին՛
(Պուլկարիա)
;
Կբ
յիշեմ
, լալ կր յիշեմ , ո ւս անո զո ւթե
ան
երթալէ
աուաջ, կըմասնակցէի
նոյն
ժողովին ,
բայց , այգ տեսակէտը
չանցաւ
՚,
X
կբ կարծուի թէ կուսակցութիւններբ
կբ նմա
նին
Հոսող
ջոէ րի
մ բ ղնացքին
, անոնց
բնթացքբ
՛արգէն
գծուած է • միապաղադ ; կըկարծենք թէ
կուսա կցո ւթիւնբ
իբ սկզբնական
շրջանին
կազմ ած
ծրազրով է որ կ՝ բնթանա
ք
-, Բա
յց
ժա֊մանակի
Հո լովո յթին , ՛ս. ն Հ ա տա կան
ո
լ
թ ի ւնն ե րն են որ կու
սակցութեան
մէջ իրենւց կամքի
ու եռանգի
ուժով
կը
ճեղքեն
նո յնիսկ
ժայռեր
ել նոբ Հուներ կբ ր ւ՛՛
նա ն գետի
Հոսանքին :
Բայց աւաղ, կաղմակե
ր պոլթ իւնբ
իբբեւ
ղոբ՛
ծօն
մարմին
մբ Հեռու էբ միաձոյլ
միոլթիւն մբ
կազմե
լու իբտկան
Հնա րաւո րութենէն
ւ ^ ^
, ^,
Պետական
Հակամարա
ուժերու
ազգեցո՚լթիլյ.
^Բ , ինչպէս ել անցեալի
զ^ազափաբաբանոլթեաՆ
Հիմնաւորած
սկղբունքներբ
խոտոր կբ Համեմա -
տէին
սաՀմ անաղիծե
բու
բմ բռն ումնե բուն ,
ինչպէս
հ ւ այգ Հատոլածներր
կազմող ոչ •այնքան
ժողո -
վո ւրգնե բուն՝
որքան
անոնց ղեկա վա
բնե
ր ո ւ Հո -
գեբանական
պաՀանջներուն
ւ
ԵԼ
եվալ
այն, ինչ որեղաւ •--
X
Գիտեմ, գիտեմ, կ՝ամբասաանեն
իսկ , աբ
չկրցանք
պաշտպանոլիլ
պէաք եղած կերպով \
Գէմքգ այգ օր խոբ
յուղումով
մբ լրջացաւ
յ
Հայեացքդ
ս՚աոեցալ
կարծես եւ մեզմ , շաա
մեղժ
շեչաեբով
բառեբը
ղուբա
ելա% կ*»^՚թգհգ •
ՕՐՈՒԱՆ
ՇԱՐԺՈՒՄԻՆ
ՀԵՏ
Իբաղեկ
աղբիլբներէ
աեգեկագիրներ
եւ աբ—
րա՛ն
Լ
III
1լ երկիբնե
բու
ձա յնասփիւռը եւ
մ ամ
ուչբ
կը Հաստատեն թէ Խ • Միութիւնը
ձեռնարկած
է
մեծ
՛արշաւի
մբ, տնտեսապէս
քամելու
Համար Եւ՜–
բոպայի
արբանեակ
երկիրներբ։
Ամէնէն շատ փն
տռուած
ապրանքը
ուտելիքն է ։
յ
1
Շատեբ
լաւ կ՚ուտէ
ին յետ - պատե
բազմեան
առաջին
ամէնէն
գժուար
տարիներուն
։Այսօրտան–
աէկիննեբ
կարգի կբ սպասեն պարապ
խանութնե
րու
–աւ^ջեւ %
Վաբշալայի
մամուլը
կը խոստովանի թէ
մի–
սբ, ձուկը եւ գետնախնձոբբ
կբ պակսին։
Այս
Աքա
րի
Ծնունդի
ճաշերուն
Համաբ
քիէ Կ,*"Ը աւանդա
կան ծածան
ձուկէն եւ լոսգիէն
(տՁՍաՕո) :
կաո1ա–
վաբութիւնբ
կը մեղադրէ
բ կուլակները
ԼՀաբուսա
ղիլղացին) թէ կր նախընտրեն
իրենւց ա
րտագրու–
թիւննւե
բբ ծախե
լ սեւշուկա
յին՝
վախ անակ պե -
տո լթեան
, ին չպէս ել վն ս\սա բա րն ե ր ր
ո րոնք կբ
խանզա
րեն
բաշխում
ի դո րծա
ոնո
ւ թ ի ւն բ , իսկ
՚"
ձԳ
ձուկերուն
տեւյ կը խո ստանար նապաստակ տա
լ -.
Երբեմն ալ օզբ պատճառ կբ բռնեն :
կ՛՚ըսեն
թէ
ներկսպ
նուազութեան
զլխաւոր
պատճտռբ
Աեպտեմբերի
երաշտնւ
էբ :
Վերջին
վե՚ո ամիսներու
բնթաց
քին
ԱթոքՀոլմ
Հասած
զաղթականներ
կը պատմեն թէ Լեհաստտ–
նի արտաղ բու թիւն՛նե
րբ գէ"/ի Ռուսիոյ
արեւե
լքբ
կ՝երթան։
ԼեՀակս-ն
1սոզապոլխտի
զործարանւնւե -
բուն
արտադրութիւննեբբ
Ո՚ուսիոյ
Համաբ
են : Եւ
որպէսղի
ԼեՀերբ
չխօսին
այս բաներոլ
մասին,
կառտվարութիւնր
խիստ
վճիոներ
կ՝–արձակէ
ա -
նոնց գէմ, որոնք ՀակալեՀական
եւզ.ժդո Հ
ութեան
քաբողութիւննւեր
կ՛՝րնեն : Այս վճիոներր կր զր -
ուին
մամուլին
մէջ իբբեւ
ն՚ախգգոլչութիւն
ու -
րիշներու : ^
Ոաելիքի
պակասբ
Զ եխո
ս լ ով՚ա՚քիո
յ մէջ
թէեւ
նոլազ
նշանակելի է, ՚այսոլՀանգերձ
կաոավարոլ—
թիւնր
արգէն կբ պատրաստէ
իր
ա՛րգաբացումնե—
րբ՛– Ե բկ րադո
րծ
ո լթեան
նէաիսաբարբ կը քէւ
՞Տւագա–
տէ Պետական
մեքենւտվար
արօրի
կայաններու
անզօրութիւնը,
որ կր նուազեցնէ
ուտելիքի
՛ար —
տ ա՛գրո
լ
թիւնբ
լ
,
Պուլկարական
թեբթ
մրն ալ կբ դանգւստէր
թէ
« ե ր կր ա ղո րծ ա կ ան մեքենաներբ
ողբա
լի վ իճակի
մը վերածուած
ենւ , մեղապարտ
զանցառութեան
մբ Հետեւանքով » -
Հունդւսրիոյ~մէջ
Համայնավար
Տ^7^ճձ
1^6^
թեբթբ
յա յտաբաբեց թէ ք^թացիկ
երկրագործա
կան ծրադիրբ չէ կատարուած
, «Առանց
միսի,
ար՛^
մ րաիքի , կաթի , Հաւկիթներու
, ճա րտա բա
րուես՛
տական
բանոլորբ
չի կբնտր արտագրել»
:
Ներկայիս
Հացի ,
ալիւրի
՚
Լ՚"՚Բ–՚*՚^հ
օճառի
սլա րենաւո
րում
ը արդէն
ւէեբջացած է ելմիսի եւ
ճ՛ար պե ղէն։ ի
"լ՛" րենաւո
րում
ը
պիտի
վերջանա
ք
Փետրուարի
վերջը։
Այո նշանները,
ցոյց
կուտան
նուազութիւն,
քան առատութիւն։
Ամբո՛ղջական
պա րենաւո
րում
բ միշտ
տրամա՚դբելի
էէ Ր % Ի՛՛Կ.
բաժնելւթփէ
չենք^դԿ՞^^
՚է՚^՚"^ԺՔ^Կը
Դ^^եւ.
1Գէն
100
առ Հարիւր
^ոէ\
են : -
^ =
Բանի ոբ աչխաաավարձքբ
\5~2\^
տոկոսՀէվ
բարձրան՛այ,
Հունզար
ա ցինե
բ ը պիտի
պար՚ենա՛ -
լյ
,րուին
փոխանակ
կարօնի՝
գինեբով -
Արբանեակներու
ուաելիքներբ
գէպէ
Ռուսիա
ղրկուիլբ կբ Հասաատուի
տարբեր
աղբիլբներէ ^
մէջն ըԱալով
գաղթականներու
վկայոլթիլնբ,
ո -
րոնք կուգան
շբջակայ
քաղաքնեբէն
յ
Ո-ուսական
մամուլբ
կը բացատրէ թէ կրեմ լին
կ^ուղէ իր սաացած
ուտելիքը
գործածել
նոր «Ա ,
ռեւաուրի
միջոցով
խաղաղութեան»
շարժմ ան որ
տեղի
պիաի
ունենայ
\952ին : Իրրեւ թէ այս նբ–
պաաակին կըձգտի
Մ ոսկուայի
տնտեսական
խորՀբգաժոզովբ,
ոբ պիտի
գումարուի
յառաջի
կա
յ ասլրիլին եւ որու
մասին
յօդուած
մը Հբա -
տարակեբ
էինք երեքշաբթի
օր ։
Արդէն պատրաստուած
յ " ՚ – շ ՚ " գ ի բ բ
կ՚բսէ
թէ ,
պատղամաւորներբ
պէաք է աշխատին
վերցնել
բնական– ՛առեւտրական
պատնէշներբ
Արեւելքի
՜ել
Արեւմուտքի
միջեւ։
Ինչ որ կը նշանակէ թէ Ա՚ոլ–
սիա պիտի
փորձէ փոիսանակել
ի րա բ բանեակնե
բու
ուտելիքները
Արեւմտեան
մեքենւաներոլ Հետ, պա
տերազմի
իր ճարտարաբուեստին
Համար։
Ռուս
քարողիչնեբ
այս կերպով
նոր նչանախօսք
մբ պի
տի
չսՀինւ,
«մենք
1լուզենք
կերակրել
բան
ուո
րնե–
բբ,
բա յց իրենց դրամ ատէր պետե
ր ը կբ նա խ րն տ–
րենւ որանօթի
մնւան անոնք» :
ԳժգոՀու
թիւնբ
կ^աւելնա
յ արբանեակ
երկիր
ներու
մէջ, ինչպէս
ցոյց կուտայ
բացէ ի բաց Հ
ը–
րատարակոլած
բա՚ււտարկու
թեան
վճիոնեբոլ
ցօ^–
Կո֊֊֊
Գժզ.ոՀութիւնը
նմանապէս
կ^աճի երբ
Արեւել~
եան Եւրոպայի
ժո գովուբղնե
բ ը կբ տեսնեն
թէ ,
ոչ
միալն
ուտելիքէ կբ ղրկուին
, այլեւ
կը
սնանին
ն շա՛նս։ իււօսքե ր ո՛վ ել ան Հա ւա ս ա ր ո
լ
թե ամ բ :
Օրինակ
, ԼեՀաստանի
մէջ շատեր , մեծմա -
սոէի կուսա
1լց ո ւթե ան անգամներ
, կը ստանան
ամ–
ստկան
1
ճՕՕ
՚ԼԼ՚՚թԻ՝
Ր՚՜բԻ^եբ
որաւելիւ պատաս
խան՛ատու
զործեր
1լ բնՄս , ամսական
400
Ղք^ե
միայն
քլր շաՀինւ Ըստ Վարշաւայի
ձայնասփիլ
—
ոփն ա քր
մ արդու
վերարկու
մ ը
կ
՝ա
րժէ
41 4
՛Աք՝
թի
ել ՛աւե լի :
Վաբշաւա
յի
անթելը կըբացատրէ թէ
ա
յս
«
ղ անզ աա՛ն երր»
տ րամ ա բանական
չեն :
Անշուշտ
անւՀալս^ա
բ ութիւն
սլիտի
ԲԼԷք"ձ ՝ որովՀետեւ կա–
րելի չէ լաւ սլաշտօնեաներ
ունենալ
առանց քաջա—
լե րութեան
» յ
ԱթոքՀոլմի
մէջ ոչսք կը Հաւատայ թէ ըմբոս–
տո՛ւթիւն
մր կամխաոնակոլթիւն
մը կրնայ
ծագիլ
Արեւելեան
Ե ւբո
սլա
յի
մ էջ : Գաղտնի
ոստիկանու–.–
թեա՚Ս ճանկը եւ
կա
բմ
իր բանակին
ղազտն
ի
՚Լօրքբ
շատ
զօրալոր է :
թ .Ա .թ -
ԾԻԾԱՂ,
-
ՀԻՒԱՆԳԻՆ
ԿԻՆԸ—Ամ
ուսինս
ի՞նչ
ունի :
ԲԺԻՇԿԸ -
Ոչինչ,
միայն
թէ..–
ԿՒՆԸ–
քցնգբեմ , տոքթոբ,
րարգ
Հիւանգոլ -
թիւն
մբ երեւան
Հանեցէք
ամ ուսինիս
մ օտ , ոբ -
"1է"՚Ժ
մեր շրջապատին
մէջ յարգ եւ–,վարկ
ունե
նանք
• • •
Ի Հարկէ պատրաստ
էէէնք, ել վ էբ
պատրաստ այգ օրերուն
, եւ ին չո ւ պատ
բաստ
պիտի
բլլայինք
։Միասին
կարդացինք
ժբնեւ, Վե–
ւոնգ ,\9\ՅինԶա
ւար եանի
Հեռագիրբ,որ
կբ Հրաւի
րէր
շարունակել
. իր գործբ , իբբեւ
տեսուչ
Տ՚ա՛–
րօնի
գպրոցներուն
: Ես իբրեւ
գպրոցներո
լ
տե -
սոլչ գացի
Տարօն։ Պատրա՞ստ,
ի՞նչ
լզելու։
Գա՚չ–
նակցութեան
բնգՀ • ժողովնեբբ
գծած
էին մեր ու–
՛լին։ Պայքարբ
ճնշուածներու
ել ճնշոզներոլ
մի -
ջեւ
էր։ Մենք խաղաղ
գո րծո ւեէ ութեան
էինք
լբծ–
ոռած :
Գպբոցներ կբ բանա յինք ,
ժողովոլրգի
տնտեսական
բարօրութեան
, անոր
առողջութեան
մ ասին կբ մ տածէինք
:
Հա
յ մողովուբգը
իբ ՛ամ -
բողջո ւթեամ
բ իր նիւթական
բ բարւոքելու
ճամ -
բուն
վրայ էբ ինկեր։
1908ք
սկսած
Գա
էակցու
թեան
դլո։ խներբ
Պոլիս Հաւաքուած
էին ելբբ -
ռունցք կբ ցուցնէ
ին ցարերու
կառավչա րութեան
յ
իսկ
մենք Օսմանեան
ԱաՀմանագրութիւնբ
պիաի
պաշտպանէ
ինք
• • •
X
Հանբա
յին գքր^իէՒ
•> ^ ա՛ն՛աւանգ յեզափոխտ -
կանի իբական
արժէքբ
Համեմատական
է իբտռնե–
լիք
քայլերու
ամբողջ
պասէասխանաաուոլթես/Ն
դիտակցութեամբ
չդաւաճանել
էր մաածումնե -
բուն ել ղւլաց ումնե բուն եւ վճռսքկան
րոպէին
գուն
Հաաաա
րիմ
էիբ մնա՛ցեր
քսլ նեբքէն
թելագբան–
քի^ »
.. ո––
֊ – < – է ^ –
^ ՝ ^ > – – ^ \ 1 ք
՚ ^ ֊ ո ՚ ՚ է – . ն ֊ ••4. ,
Բան մբ չբքիբ այգ ՛ք ասէն
^ բ^յ$ ետ կբ կաբ–
գաէք օբա՚գրիս
մէջ » • •
X
Ցաբտկան
յանկարծակի
բարեկամութեան
Էէ1–
ղոքոբթ
ոբոգա
յթբ
եկաւ յանկա
րծ
իբրեւ
փոթ» -
րիկ
մը, որ խաղաղ
ճամբոբգբ
կը րռնէ
իր ոլոբ–.
տին
մէջ...սուտբ իշխեց
ու թագաւորեց
եւ ամբոդ^
ժողովուրդ
մբ ինկաւ
սռւտի
ծուդակին
մէջ •••
Նորէն
լռեցիր
, մեբ խօսակցութիւնբ
կբ դաա–
%ա՚բ
եղերական
։ Հազիւ բառ մբ
կ՝աբաասանէի,
՚էք՛։^
Բ"՚Լ էէէԲ
Աքար
ոբ նա խաղաս
ութ իւնս վեր ^–
ջացնեմ , կբ գուշակէիր
բսելի՜քս եւ պատասխանդ
պատրաստ էր ։
- ՝ Վեր ելար մէկէն,
կռնակիգ՜ե՝րկ^ւ
դրան
մէջ
տնգ^
պատին
զաբ
կիր
Հ ապա՛ ՛առաջ եկար
ծանբ
քայլերով,
խոՀոլն
, աչքերդ
խոշոբ կարծես
իրենց
կապիճներէն
դուրս
կ՚ուզէին
ելլել ել ոզբացիբ
,
Լ՚^ցիբ
գբեթէ
մրմնջելով ,
Յուլիս
ին , Յու-լիսի
կէսին կոտորած
չէբ^Խ՛–
ղեբ
Տաբօնի
աշիարՀբ։
Գիտէինք
որ Վան ազաա–
ուած
էին :
Գիտէինք
...
Գիտէինք,
ռուս
գօրքեբբ
մժտ^կ
էինւկամա^–
լոբական
գունգեբբ
ա՛ւելի
մօտէկ
էին––– Կբ լսէ–՝
ինք
անոնց
թնդանօ՛թներուն
ձայնբ, կբ
լսէինք–՛–
եբկռւքուկէս
ամ իս անՀամբեր
սպասեցինք
՛որ կաւ–
գան , աՀա կուգան
, ՛ա՛յսօր կուգան
, վ՚՚՚գը^
կուգան
... կամ
ալս
բնե
ր բ շուտով
կուգան
• • •
1^
Բայց օր մ ա լ ամէն
ինչ լռե՚ց • - ՚ Անոնք եա
է^ն
քաշոէ-եբ եւկարծես
Նախօբօք
պատբաօաուած
ծրադրի
մբ Համակայն
Տաբօնի
մ՜ոզովո՚լրդբ
. . .
Օւ
գուն
լռեցէբ
, Ռ՚^բէն •••
^ս աչ լ ՚ ւ ե ց ի
. . .
(Մէեսէցէաւը յաշորդով)
ՎԵՒՈՆԳ
ՄԵԼՈՅԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
