Page 26 - ARM_19-1948_04
P. 26
ՕՐՈՒԱՆ ՇԱՐԺՈՒՄԻՆ ՀԵՏ ԱԲԳ< է՚ԲԲ յՀ ա Հ"ղ"Վ"կ՝ԴԸւ "՚արթ մէկ ան
արշաւանք
գամ կուղս՛ յ Մ"՚յի» 28 Խանասորի
մր , Ասչրիլէա՝1 սգաաօն մր ոգեկոչելու իր խնկելի
ԲՈԼՅևհԻԿեԱՆ 8ԱՆ8Ը նաՀատակներուն անթառամ յիաչտակը , ինչո՞ւ
(ի. եւ վերջիԹ մաս) նոր խօսք կը փնտռեն։ Բոլոր յ-ողովոլրգներն աք
ֆ Ր Ա ն Ս Ա Յ Ի Ս՜էձ Հին Հայերը \\աւասաբգր կը տօնէին անՀամե– կ՚ողեկոչենւ օրուան տօնին յիչատակը, յէչելով
մ ատ ոգեւո բութե ամբ , իբր բեղնաւորութեան՝ * ա– դէպքերն ու ղէմքերրՏ մաքառումներն ու ղոՀա^
ռատութեան՛ եւ յանդգնութեան աս աո լածն եր " ւ բերութիւններր : Ֆրանսացին ի՞նչ կր խօսի կամ
իյԱ՚բ ,— Լււնււաւնքեա1Թ թ ե ր թ մ ը , ռր ք աջա, յ իշա տ ա կը յա՛ւերժաց՛նելու օր , իբր1 երախտագի կր գրէ Յուլիս 14/՛ առթիւ։ Համայնավարդ ի%,^
ծանօթ– կ՚երեւայ Ֆրանսայի է11երքին անցուդար
ձին, հետեւեալ կեւրաով կը նկարագրէ ճամայ. տութիւն ւ Վ^աՀագնի ԱնաՀիտի եւ Աստղկա զոՀեր կր բարբառի Հոկտեմբերեան յեղափոխութեան
(Տավար կուսակցութեան կազմը եւ գործոսնէու–
թիւնը կը մատուցանէին ու. կը խրախճանային Հ ՝Բբիս– առ^-իլ Հ
տոնեայ կրօնքը չ\^ԼՐՀ°ա*֊ խուսափի լ այգ միս \թւ ոս Մերունղները. Հոգեպէս կապելու Համար աղ.
կոր դարձած՜ աւանդսւթիւններէն՝, ան\որ տեգ նր~ գային սրբութեանց ան՛ոնց էութիւնը փոթորկելու
Երկո՝*– ումեղ Հոսանքներ կ՚իշխեն այսօր ֆը~ շանակեց Ամանորը մ ո զո վյ։ գա կան ղգացումն\ե– Համար պէտք է կրկնել, միչտ կրկնել Հայկեան՛
ր ան՛ս ա կան. քաղաքականութեան վբայ մէկը
րուն գո Հացում տալու ա ո ա^աղ բ ո ւթ ե ա մբ յ ՛Լք չա յանգգ՚՚ւոլթիւններր , մա\ն՝աւանգ այ մ ո ա ու
Զ°Բ ՚ ս 1 ԷՀ ^ " էէ կուսակցութիւնը որ յ ար ձ ակո ղա– նա կեց նաեւ զանազան տօն ական օրեր ; աննպաստ օրերուն, Որ այս Համայնակուլ միշ
յ՛եւս֊
կան ՝ո ւղղո ւթի ւձև֊ մ յա կր վարէ , մ իւսը Համա Այս բո լո ր էն զատ դարձեալ էականը կը պակ– վայրին մէչ՝ նորածիլ սեր՚ոմսղր ամէն՛ վայրկեան
է
վար շարմումը ։ Հա\~ր ապեա ութիւն ր բռնուա՚ծ սէր * ազգային զգացումին , բոլորովին գոՀացում ձուլումի վտանգին ենթակայ է:
այս երկու ումե բուն մէ^եւ : չէր կր՝^ա՝ր տալ կրօնքը ; Հիները իրենց քաչերու Ափիւռքի Հայոլթիւնր մէկ Հար աղատ ղալա,
Վ^երՕաւյող ամիսը գոբծագոլլներոլ ամիս1 մ ր պաշտամ ունքը ուն, էին , Հա յ\ր են իքին ել ազգին կը, մէկ աաՀապան Հրեշտակ ունի որ անկաշառ
նշանատախ–
եղաւ : Գոբ՝ծալոբ՝՚Լեր ե լ ուսանողն եր սլա Հա՛– ^եչով պ աշտ պ աւ ո ւթե ան զոՀ երբ պէտք է պատ ու ի \ըլլա– ու անվերապաՀօրէն կր տանի այն ղժ՚ոլար ու շ/սա֊
եւ կամ իֆե–
ա ակներով 1լ անցնէին֊ փողոցներէն , յին* ։ ԱՀա Հի՛ն օրերէն Հակառակ ներքին՛ եւ արտա տանքր, Հ. 3՛ Գաշնակցութիւձր։ Տեղին տա
որ կառավարութիւնը կամ Հ ր ամա րի քին խառնակութեան , կրօնական անՀամեմատ ռապանքէն ձճ՚աձ֊ աՀաւոր երկուն՛քով, ՎաՀագնւ.
եան Հուր բոց աչքերով, ան անխոնջ ՛ու անտր^
Ֆ՛ր ան սաց ի քաղաքագէտն եր գ ի ա են ի ր ենց շփոթ պա յ քարին՝ , մոզովս լբդը իր Հ ո գե կան աս լ— տուն 9 կը շարունակէ իր առաքելութիւնը գ\իտակ.
պաամոլթխւը թէ մէվ գարու միէոցիւ , 1739,1848, ր ււ ւ մե ել ր ազգային՝ անշեղ կրակր վառ պաՀելու ցաբար իՆչպէս պիտի ըսէր ՛՛յն մ աՀ Եղիշէն • « Որ
1 870 բա Լոլորնե րր փո ղոց-ւե բուն մէ չ իրենց ցոյ– Համ ա՛ր դարձեալ ստեղծե ց թո լականներ ու ա– զմա՚Հ ոչ գիտէ երկնչի մաՀուանէ , իսկ որ, գ՝իտէ
ցերով ս։ ա պա լա հ են Հիր ան սա կան կառավարս լ– նուննեբ , ինչպէս են Աեծն Տիգր՛ան , վարդանանք, զմաՀ ոչ երկնչի ղնմանէ» ։
թի*–նր , եւ գիտեն թէ այս անգամ Համայնավար թարգմանիչք , եւայլն1. ոբպէսզի ՛նոր սերունդնե Հայ էհողովոլրղը չրն՚գո լ$. իր սուտ Հերոսներ :
կուսակցութիւնն է որ ն՛ոյն գերը կատարել կ^ուղէ ։ րու Հոգ\ին լեցնեն ցեղա յին յ ի շատա 1լն\երով : Իր Հարազատ ղաւակներ՚ուն յիչատակը սրտին մէ9
Ֆրան սայի Համ տ յ՛Լ ավար կուսակցութիւնը վա*յ , այն մոզովո՚լբդին , որ չունի ոգեկոչու կը սպասէ Հաւատալի այն ԱՀ՛ բ աղան օրերու օր
կուսակցութենէ աւելի րան մրն է , ամրողՀ շաբ– մի , բոն կումի օրեր ու Հերոսներ՛ ։ վա յ , այն ժ ո– ուան , ուր պիտ՛ի՝ իրակաՀՆանայ գարերու նուիրա
մ՜ում մրն է ; գովուբգին , որ կբ մո՝ռ\ն՝ա՝յ իր փառաՀեզ ան՝ցեա– կան՛ իղւ\ր, Միաց՛եալ , աղատ ել անկախ Հա յաս.
Աշխատանքի ԸնգՀ . Գաշնակցութիւնը (0, Օ. լԲ , չունի պաշտամունքն ու էարգանքր իր տիտան տանը։ Այն՝ ատե\\ Հ՛ոն Հաքրենի Հողին վրայ ինշ
1\) որ կը Հսկէ անոր վրայ, ուձն\ի էորս միլիոն ան՛ ներուն եւ* չ^ի բռնկիր անոնց յիշատակներով ։ պէս իրենց արիւն՛ով ներկեցին՝, պիտի բարէէրա -
գամ : 0, Օ, 1. ա՛մ էն էն. գիտական ո ւս ո ւմե ա ս ի ր ո լ – ՛Բանի* , քանի* մողովոլբգԱեր պատմութեան՝ ց^՚՚է յուշարշ\ան.ր բոլորին որոնք ինկան մեօ֊ ու
թի ւնը կը կատարէ թէ աշխատաւոր ական շար մ ո լ– ան ցած են , Հակառակ իրենց բարձր քաղաքակր վսեմ զաղափարքք Հուրբ Հոդինեբ\ուն, սլապակր
մ ին եւ կաղմ ա կերպութեան , ինչպէս ՛ե լ տեսու թութեան ու վիթխարի զո Հ ո զո ւթ ե ան ։ Հսկայ աշ շրթունքներուն՝ ու պիտի պաշտէ \ի՚բր՛ ն՛որագոյն
թեան վյրայ եւ թէ անօթութեան՛ որ աւեր կր գործէ խար Հ ակալո ւթիւննե բ կործանած են Է^րնալով ար– Աս ա՛ո ւա՚ծներ :
ֆրանսացի բանուորական գա ս ա կա բ ղին՝ մէ^ւ թե մեցնել իրենց Հոգեկան՝ ապբումներբ ։ Զեն– ՛ունե ՝Բբիստոսի առաքելութեան իբր վաբձատբու
րեւս 0. Օ. Ղ վ՛ 1 0% ը Համ ա յնավար չեն , մԼացեալ ցած փոթո բկա յո յղ ձգտում , գիմ ա ց կո լն չիզ * Հ "՚ - թիւն աստուածառաք ա ղա ւն ա՝կե ր պ լո յս ^ ա լ ԳՐԷ՜
90%/» « մի$ին\ Հաշուով 16 Հազար ֆրանքէն պա րատեւե լու ան\ն կուն կամքէ Ո^ւր են Բաբելավինե– խուն, իսկ Հ. Տ * Գ ա շնա կց ո լթեան Հայ մ՜ողո–
կաս ՛եկամուտ մը ունին : Եւ մ խ չգեռ ուրիշ կու— ՐԸ ՚, Ասորինեբր, Աելելկիացիները , Հիթիթները , վոլրղի Հարաղատ առաքեալին ղլոլխէնլոյսոլ բոց
սակցոլքժիւննե ր կը խօս ին՝ գին ե բո լ Հսկողութեան՝ Փիւնիկեցինեբր եւ գ ե ռ ուրիշներ, որոնց քագա– կը յ՜այթքի լուսաւորելու Համար , որ /աւերւ^անաւ
եւ նպաստ ի մ ա՛սին , Համ ա խավարները կը պա– քակբթոլթի ւն բ մ ինչել այսօր Հ իա ց ո ւմ կը պատ ցհղը Արմենիան , կրօնք մր դարձնելով Հայրն՝–ի–
Հան շեն աշխատավարձ քի բարձրացում, գործառ, ճառէ 2Ռրգ գարու գի տնականներ ուն ։ ՔԲ ՚ սրբաղան խորան մը անո՛ր նաՀատակներոլ$ր
գուլ , կամ ուղղակի գոբծողութիլն\ : աճիւնները , ղանոնք պաշտելով դառնան Հայրենի
Բրիս/ո ո ս 20 դարէ իվե բ Հեռացա՛ծ է մ աբգկո լ – քին փոթրկանչ, մրրկոլող բոցավառած– Հոգինե
Շ. Շ. 1\&՛ կը վարէ ա՚ծ/սաՀանքը , կբ բեռցնէ սակ այն ան ոբ վաբգապ ետ ո լ թ ի ւնը կ են և– րով ղինուորներ : Այն ազգը ՛որ Հերոսներ ծնելո՛ւ
շոգեն՛ա՛ւն երր, կը է դարբն՛է պողպատը : 0,, Օ. 1՛»/՛ գանի է բազմութեանց Հոգիներուն՛ մէչ, բազմա ատակ չէ , կորսուելոլ է դատապարտուած : Հայր
անգամ մը րսահ է թէ ՀձԱաբքսեան իմաստով մենք միլիոն մարդիկ օբր քան\ի^ անգամ կը լսեն անոր պաշտ1ել գիտէ ուրեմն՝, պիտի ապրի, թևչպէս ապ–
ենք տէրերը, կրնան մեզի գէմ բռնակալութիւն խօսքը, Հետաքրքիր է իմանալ թէ ամէն ատ՛են նոր րած– ոլ տեւած է Հազարաւոր տարիներ առներու
Հաստատել, սա Լայն առանց մեզի չեն կրԱ. ա բ կա բան– կ^ըսե^ն , Աս տուած աշունքի քաղուածքէն խ՛որ Հ՛ո ւրդր սրտին :
ռավարել դուրս Հ ՝Բսան գարէ ի վեր Հ ա լա տացեա լն՛եր բ չեր^
Համա յն ա վարն եր ո լ Հ ա՛րա յին կարծիք սլատձ Յ– ՀԻՍԱՅԵԱՆ
մ եռանդ կր մտնեն ԵՀովային տունը միշտ միեւ–
բ ասա ող ո ւմ ը իրենց լա յա՛հա տ ար ա ծ Հբատաբա– նո յնր լսելու ել գօտե պնգո ւելոլ Համ ար նա յն Հա
կութիւններն են, գործիք մը որ միտքերը կը մ ը– ւատքով։ Ու բոլոր քրիստոնեայ եկեղեցիները
շակէ , եւ , որ ուրիշ ոչ մէկ Արեւմտեան՝ երկրի ն\ոյնը կը կրկնեն ՝Բրիսաոսի ել առաքեալներու յի– ԿԸ ԽՆԴՐՈՒԻ ՄԱՏԻՏՈՎ ՑԵՌԱԳԻՐՆԵՐ Զ1Ր-
մէչ կայ։ ՀԻւմանիթէ^ն կուսակցութեան ամէնէն շատակը կ՝ոգեկո չեն՛ ; ԿԵԼ : ԳՐԵԼ ՄԷԿ ԷՋԻ ՎՐԱՅ
մեծ թերթն֊ է : Ունին Հին՛գ գաւառական օրա թե բ–
թեր՝ եւ ուրիշ ութ Հատ ալ ուղեկիցներ , այսպէս
կո չուա\ծ « Ժ՛ ո ւլ ո վ ր գ ա սլ ե ա ա կ ան չՀակատ» ։
Անոնք կը Հ րատաբակենւ եբկր ի ամ էնէն\ մ եծ թիւնր կոլսա կացութեան գերագո յն իշխանութիւ բամ՛նեն Համայնա՛վար կուսակցութիւները "՛Հ՜
մ ար ղա կ ան պ ար բ երա թերթը , երկ րագ ործ ակ ան ներն՝ է, բացի կոմիւֆորմէն։ խարՀի ուրիշ մաս/, րուն մէչ^, գոյութիւն՝ ունին՝
պա բ բեր ա թ ե բ թր ել կիւեբոլ պար բերա թերթը ։ Բարտուզաբութեան չորս անգամներն են Աորիս ֆրանսական Համայնավարներուն մէէ՝ ալ։
Կը Հրատարակեն 1 3 ա ր Հ ե ս տ ա գի տ ա կան շա Թորէզ , ժաք Տիւքլօ , Աւ առէ Աառթի , ԼէոԱԱ"վէ ։ Կ՝ըսեն՝ թէ բարենոըոդչական ազգայնական
բաթաթերթեր Փարիզի մէչ, 65 ԳանգրաՀեբ, կարմրաթուշ Մ՛որիս քՒոբէզ թեւ մը գոյութիւն ունի կուսակցութեան մէ^ •
գաւառական՝ շա տղա,Լ> է Հանքա՛գործի մբ ։ իբրեւ Հռետոր \ի\ր ձայ– Մյսպէս կոչուած֊ Թոըէղ . Տիւքլօ թեւը կր
բաթաթերթեր , տնտեսական ամսաթերթեր , եբի– նը կր Հասնի 20ԷՆ 30 Հազար մոզովոլբգի ։ կրնայ Հակառակի Աարթի - Մ ովէ թելին : Վերջինները
ա ա ս ար ղա կան պար բեր աթ եր թե ր , ձայնա՛սփիւռի երկու երեք մամ / ս օ ս ի լ ։ «խիսա մարդիկ» են, վարդապետական միջազ
մ ասնագէտնեբո լ , շարմաղն կար ի ճաբտարար ուես - Ժաք Տիւքլօ, կուսակցութեան թիւ Գ\ը • կար– գայնական, որոնք կր Հաւատան ուղղակի գործ՛ո
տի \ել մինչեւ իսկ ամսաթերթ մբ զինուորական ճաՀասակ , կլոր մարգ մ բ ։ Ազգ. մոզովին մէչ վա ղութեան քան երեսփոխաւ՚ական դրութեան– :
արգիլուած
գործերս ւ (ք՝1՜ԶՈՇ€ Ճ7\ե01*1) որ , թէեւ րիչն է կուսակցութեան 138 եր եսփո խաննե բուձն ։ Ազատադրութեւէն ի վեր Ֆրանսա/ի Համայ
է բանակին Համար . բայց 50000 օրինակ կը սպա Հատու լեզու ՛ունի, ել թթու Հեգնանք մը, սառն՝ նավարութիւնը պաշտպանւողական ռազմավարու
ռի ։ ար ա՛մ ա բա ՛նո ւթի ւն՝ թեան մը կը Հետ ելի :
կուսակցութեան ցանցը կը բազկան ա յ ՛Լեց Անառէ Մ տոթի , որ ազնուականէ դիմագիծով Բռնադատուած միլիոնաւոր բանաւորներէ ,
խաւերէ, սկսելով բերերէն։ Բչիչ մբ 50 անզամ սոզանաւոր՚փ՝ կբ նմանի, թերեւս ամէնէն– դիմաց որո\1֊ց վրայ կր Հսկեն իրենք, պէտք է որ անոնք
ունի ւ Ամէն շա բա թ , տասն^ըՀինգ օրը կամ ամիսը կունն՝ է ՛եւ մ առան գա կան յեղափոխական՝ մ բ ։ ք* բ ընգիմանան երեք տեսակ թշնամիներու (1)
մոզով կը գում ա րէ անգամ ի մը տունը , սրճարա Հա յբբ գլխատ ո ւե ցաւ \ Տ70ին– Փարիզի կոմ ունա Հի Մ • ՆաՀանդներոլ կառավա ր ո լթեաԱր (2) Ֆը"՛՛»–
նը , կամ սրաՀի մը մէչ ։ Բչի^ երբ գործուն էու շարմմա՚Լ ատեն ։ Մ արթի նաւազ էր Լք ե լ Հքովոլ սայի ներկայ կառավարութեան (3) Զօր • ար կոլի
տորմիղին
թեան՛ կեգբոններ ե ն , կը բամնեն կուսակցութեան մէչ 1919/*՝^՛. երբ ըմբոստութիւն մը ութերուս : ®
թերթերը, մողովի կը Հրաւիրեն, պատրաստ են սարքեց ԳաշԼակիցնեբու մ իչամ աո ւթե ան գէմ ,
ցո յցեր կա տ ար ե լո լ փողոցն երու մ էչ ։ ռո լսական յ ե զա փ ո խ ո ւթե ան ատեն ։ Անոնք ատելով կ՚ատե՛ն Մ ա ր շըլի ՛ծրագիրը •
Բչիքներբ իրենց սեփական խո բՀ րզամողո վր Ամէն
ունին եւ պատգամաւոր կբ ղրկեն նաՀանգին դաշ Լէոն Մովէ սեւ մազերով գիրուկ , ամէն էն ե– առաւօտ բոլոր Համայնավա՛ր թեր թերէն՝
նակցութեան, վե.րչիլն ալ պատուիրակ կբ ղրկէ ր\ի տա սարդր վեր ին Հրամ ան ատ ա բ ո ւթե ան մ էչ ։ թոյն կը թափի Ս՝ . ՆաՀանգներու Հանդէպ : Անոնց
Ազգային ԽորՀուրգին որ երկու տարին անգամ մը Աակայն վարմ մէկն է ուղղակի գո րծ ուն էութեան Համար Մարշըլի ծրագիրը \. ուղղուած՛ է ե •
կը գումարուի : Համար։ Առաչին պա՛տերազմին կ՚աշխատէր գոր Միութեան դէմ : 2.– կր ձգտի Գերմանիան վե՜
Համայնավար Գա շնա կց ո ւթիւնը կը գործէ ծատան մը մէչ երբ 13 եւ 15 տարեկան էբ 191 7ին՛ ։ ըաշիւելԴ՝ գ՛նաս Ֆրանսայի : 3. Կը խախտէ դեր՜
Ֆրանսայի 90 նաՀանգնեբուն մէչ*. 34 նաՀանգի Ա յն ատել՛ մ ասնակցե ցալ դո րծ ագուլի եւ խառ– մաԱական Հատուցումներուն ստացումը :
մէչ որեւէ կուսակցութենէ աւելի քուէ ունի ։ Ա– նոլեցալ փողոցի խռովութեան : Ֆըանսայի մէշ ինք ն ՛աշտ բմի արտ ագ բութ ի *–նվ^
մէնէն մեծ կուսակցութիւնն է ե րկբաղործ ական ՝Բիչեր գիտեն թէ ինչ կ՛անցնի կբ դառնա յ էր վէս կալողութեան մէչ է, օ դանա լ ա յ ի ն ճար՜
շրչանին՝ ՚Րորէղի մէչ, Արեւելեան Պիրէնեա՚նե– 12 Հոգինոց քաղաքական բիլրոյին. մէչ՛. Արտաքին տարարուեստը կը կաղայ, իր առեւտրական նա՛
բոլ մէչ եւ վեցեակ մը ուրիշ գեղչկական շրչան– աշխարՀ ին Հ ամ ար Համ ա յնավաբՀ՝^ ե բը կբ ներկա֊ ւերը խեղճացած են։ Այս ամէՈը յառա^ կուդան
ներու մէչ։ յաց\՝.են միութիւն մր։ Լռութեա՛մբ անոնց ներքին՝ Հանքածուխի պակասէն , պողպա՛տ շինելու Հա՜
Եբեսվ։ ,ր\. արութեան ատեն Հինգ միլիոն Հոգիի վէճերբ ել խնգիրներր կր լուծուին , իս^Լ կարդա– մ ար :
քուէն շաՀեցաւ վե բ չին անգամ : Ամէն ամիս մօտ Դրուած քաղաքական ո ւթ իւն բ կբ ներկայացուի Եթէ Երրորդ Ու<1–՚,ի կառավար ութ ի ւնր յալ\ոգ1՛
մէկ միլիոն անգամ անգամատուրք կբ վճարէ ւ իբրեւ գիտական ճշմարտութիւն. ։ ալեծ՛ուփ Ֆրանսա\ն՝ ապաՀով նաւաՀանդիստ Հաս՜
ք*րազեկնեբ , որոնք կ՛*ուսումնասիրեն ֆրան Յ՚նել, Համայնավարները պիտի նկատեն ատիկա
սական Համ ա իւ ա վա ր ո ւթ ի ւն բ տար իէ երէ ի վեր ,
Աղգային իսռրՀոլրգր . 1 2 կամ\3 Հոգի կ^բնտրէ կը Հ ա ս տ ա տ են թէ ա յն միեւն\ո>յն ճեղքերը ամերիկեաԱ յաղթանակ մը։ Անոնք կը կարծեն թէ
ո բ կր
քաղաքական Բիւր ո յին եւ չորս Հոգիէ բաղկացած Ֆրանսան /արձակման խար իսխ մը պիտի ԸԼԷա 1
մնայուն քար տուղա բութիւն մ լ* : Բ ա ը տ ո ւոա ր ո լ ֊ Խ • ՄրոլթեսՀն դէմ , եւ ատ՚իկ ա աղէտ կր նկատ են յ
Fonds A.R.A.M
արշաւանք
գամ կուղս՛ յ Մ"՚յի» 28 Խանասորի
մր , Ասչրիլէա՝1 սգաաօն մր ոգեկոչելու իր խնկելի
ԲՈԼՅևհԻԿեԱՆ 8ԱՆ8Ը նաՀատակներուն անթառամ յիաչտակը , ինչո՞ւ
(ի. եւ վերջիԹ մաս) նոր խօսք կը փնտռեն։ Բոլոր յ-ողովոլրգներն աք
ֆ Ր Ա ն Ս Ա Յ Ի Ս՜էձ Հին Հայերը \\աւասաբգր կը տօնէին անՀամե– կ՚ողեկոչենւ օրուան տօնին յիչատակը, յէչելով
մ ատ ոգեւո բութե ամբ , իբր բեղնաւորութեան՝ * ա– դէպքերն ու ղէմքերրՏ մաքառումներն ու ղոՀա^
ռատութեան՛ եւ յանդգնութեան աս աո լածն եր " ւ բերութիւններր : Ֆրանսացին ի՞նչ կր խօսի կամ
իյԱ՚բ ,— Լււնււաւնքեա1Թ թ ե ր թ մ ը , ռր ք աջա, յ իշա տ ա կը յա՛ւերժաց՛նելու օր , իբր1 երախտագի կր գրէ Յուլիս 14/՛ առթիւ։ Համայնավարդ ի%,^
ծանօթ– կ՚երեւայ Ֆրանսայի է11երքին անցուդար
ձին, հետեւեալ կեւրաով կը նկարագրէ ճամայ. տութիւն ւ Վ^աՀագնի ԱնաՀիտի եւ Աստղկա զոՀեր կր բարբառի Հոկտեմբերեան յեղափոխութեան
(Տավար կուսակցութեան կազմը եւ գործոսնէու–
թիւնը կը մատուցանէին ու. կը խրախճանային Հ ՝Բբիս– առ^-իլ Հ
տոնեայ կրօնքը չ\^ԼՐՀ°ա*֊ խուսափի լ այգ միս \թւ ոս Մերունղները. Հոգեպէս կապելու Համար աղ.
կոր դարձած՜ աւանդսւթիւններէն՝, ան\որ տեգ նր~ գային սրբութեանց ան՛ոնց էութիւնը փոթորկելու
Երկո՝*– ումեղ Հոսանքներ կ՚իշխեն այսօր ֆը~ շանակեց Ամանորը մ ո զո վյ։ գա կան ղգացումն\ե– Համար պէտք է կրկնել, միչտ կրկնել Հայկեան՛
ր ան՛ս ա կան. քաղաքականութեան վբայ մէկը
րուն գո Հացում տալու ա ո ա^աղ բ ո ւթ ե ա մբ յ ՛Լք չա յանգգ՚՚ւոլթիւններր , մա\ն՝աւանգ այ մ ո ա ու
Զ°Բ ՚ ս 1 ԷՀ ^ " էէ կուսակցութիւնը որ յ ար ձ ակո ղա– նա կեց նաեւ զանազան տօն ական օրեր ; աննպաստ օրերուն, Որ այս Համայնակուլ միշ
յ՛եւս֊
կան ՝ո ւղղո ւթի ւձև֊ մ յա կր վարէ , մ իւսը Համա Այս բո լո ր էն զատ դարձեալ էականը կը պակ– վայրին մէչ՝ նորածիլ սեր՚ոմսղր ամէն՛ վայրկեան
է
վար շարմումը ։ Հա\~ր ապեա ութիւն ր բռնուա՚ծ սէր * ազգային զգացումին , բոլորովին գոՀացում ձուլումի վտանգին ենթակայ է:
այս երկու ումե բուն մէ^եւ : չէր կր՝^ա՝ր տալ կրօնքը ; Հիները իրենց քաչերու Ափիւռքի Հայոլթիւնր մէկ Հար աղատ ղալա,
Վ^երՕաւյող ամիսը գոբծագոլլներոլ ամիս1 մ ր պաշտամ ունքը ուն, էին , Հա յ\ր են իքին ել ազգին կը, մէկ աաՀապան Հրեշտակ ունի որ անկաշառ
նշանատախ–
եղաւ : Գոբ՝ծալոբ՝՚Լեր ե լ ուսանողն եր սլա Հա՛– ^եչով պ աշտ պ աւ ո ւթե ան զոՀ երբ պէտք է պատ ու ի \ըլլա– ու անվերապաՀօրէն կր տանի այն ղժ՚ոլար ու շ/սա֊
եւ կամ իֆե–
ա ակներով 1լ անցնէին֊ փողոցներէն , յին* ։ ԱՀա Հի՛ն օրերէն Հակառակ ներքին՛ եւ արտա տանքր, Հ. 3՛ Գաշնակցութիւձր։ Տեղին տա
որ կառավարութիւնը կամ Հ ր ամա րի քին խառնակութեան , կրօնական անՀամեմատ ռապանքէն ձճ՚աձ֊ աՀաւոր երկուն՛քով, ՎաՀագնւ.
եան Հուր բոց աչքերով, ան անխոնջ ՛ու անտր^
Ֆ՛ր ան սաց ի քաղաքագէտն եր գ ի ա են ի ր ենց շփոթ պա յ քարին՝ , մոզովս լբդը իր Հ ո գե կան աս լ— տուն 9 կը շարունակէ իր առաքելութիւնը գ\իտակ.
պաամոլթխւը թէ մէվ գարու միէոցիւ , 1739,1848, ր ււ ւ մե ել ր ազգային՝ անշեղ կրակր վառ պաՀելու ցաբար իՆչպէս պիտի ըսէր ՛՛յն մ աՀ Եղիշէն • « Որ
1 870 բա Լոլորնե րր փո ղոց-ւե բուն մէ չ իրենց ցոյ– Համ ա՛ր դարձեալ ստեղծե ց թո լականներ ու ա– զմա՚Հ ոչ գիտէ երկնչի մաՀուանէ , իսկ որ, գ՝իտէ
ցերով ս։ ա պա լա հ են Հիր ան սա կան կառավարս լ– նուննեբ , ինչպէս են Աեծն Տիգր՛ան , վարդանանք, զմաՀ ոչ երկնչի ղնմանէ» ։
թի*–նր , եւ գիտեն թէ այս անգամ Համայնավար թարգմանիչք , եւայլն1. ոբպէսզի ՛նոր սերունդնե Հայ էհողովոլրղը չրն՚գո լ$. իր սուտ Հերոսներ :
կուսակցութիւնն է որ ն՛ոյն գերը կատարել կ^ուղէ ։ րու Հոգ\ին լեցնեն ցեղա յին յ ի շատա 1լն\երով : Իր Հարազատ ղաւակներ՚ուն յիչատակը սրտին մէ9
Ֆրան սայի Համ տ յ՛Լ ավար կուսակցութիւնը վա*յ , այն մոզովո՚լբդին , որ չունի ոգեկոչու կը սպասէ Հաւատալի այն ԱՀ՛ բ աղան օրերու օր
կուսակցութենէ աւելի րան մրն է , ամրողՀ շաբ– մի , բոն կումի օրեր ու Հերոսներ՛ ։ վա յ , այն ժ ո– ուան , ուր պիտ՛ի՝ իրակաՀՆանայ գարերու նուիրա
մ՜ում մրն է ; գովուբգին , որ կբ մո՝ռ\ն՝ա՝յ իր փառաՀեզ ան՝ցեա– կան՛ իղւ\ր, Միաց՛եալ , աղատ ել անկախ Հա յաս.
Աշխատանքի ԸնգՀ . Գաշնակցութիւնը (0, Օ. լԲ , չունի պաշտամունքն ու էարգանքր իր տիտան տանը։ Այն՝ ատե\\ Հ՛ոն Հաքրենի Հողին վրայ ինշ
1\) որ կը Հսկէ անոր վրայ, ուձն\ի էորս միլիոն ան՛ ներուն եւ* չ^ի բռնկիր անոնց յիշատակներով ։ պէս իրենց արիւն՛ով ներկեցին՝, պիտի բարէէրա -
գամ : 0, Օ, 1. ա՛մ էն էն. գիտական ո ւս ո ւմե ա ս ի ր ո լ – ՛Բանի* , քանի* մողովոլբգԱեր պատմութեան՝ ց^՚՚է յուշարշ\ան.ր բոլորին որոնք ինկան մեօ֊ ու
թի ւնը կը կատարէ թէ աշխատաւոր ական շար մ ո լ– ան ցած են , Հակառակ իրենց բարձր քաղաքակր վսեմ զաղափարքք Հուրբ Հոդինեբ\ուն, սլապակր
մ ին եւ կաղմ ա կերպութեան , ինչպէս ՛ե լ տեսու թութեան ու վիթխարի զո Հ ո զո ւթ ե ան ։ Հսկայ աշ շրթունքներուն՝ ու պիտի պաշտէ \ի՚բր՛ ն՛որագոյն
թեան վյրայ եւ թէ անօթութեան՛ որ աւեր կր գործէ խար Հ ակալո ւթիւննե բ կործանած են Է^րնալով ար– Աս ա՛ո ւա՚ծներ :
ֆրանսացի բանուորական գա ս ա կա բ ղին՝ մէ^ւ թե մեցնել իրենց Հոգեկան՝ ապբումներբ ։ Զեն– ՛ունե ՝Բբիստոսի առաքելութեան իբր վաբձատբու
րեւս 0. Օ. Ղ վ՛ 1 0% ը Համ ա յնավար չեն , մԼացեալ ցած փոթո բկա յո յղ ձգտում , գիմ ա ց կո լն չիզ * Հ "՚ - թիւն աստուածառաք ա ղա ւն ա՝կե ր պ լո յս ^ ա լ ԳՐԷ՜
90%/» « մի$ին\ Հաշուով 16 Հազար ֆրանքէն պա րատեւե լու ան\ն կուն կամքէ Ո^ւր են Բաբելավինե– խուն, իսկ Հ. Տ * Գ ա շնա կց ո լթեան Հայ մ՜ողո–
կաս ՛եկամուտ մը ունին : Եւ մ խ չգեռ ուրիշ կու— ՐԸ ՚, Ասորինեբր, Աելելկիացիները , Հիթիթները , վոլրղի Հարաղատ առաքեալին ղլոլխէնլոյսոլ բոց
սակցոլքժիւննե ր կը խօս ին՝ գին ե բո լ Հսկողութեան՝ Փիւնիկեցինեբր եւ գ ե ռ ուրիշներ, որոնց քագա– կը յ՜այթքի լուսաւորելու Համար , որ /աւերւ^անաւ
եւ նպաստ ի մ ա՛սին , Համ ա խավարները կը պա– քակբթոլթի ւն բ մ ինչել այսօր Հ իա ց ո ւմ կը պատ ցհղը Արմենիան , կրօնք մր դարձնելով Հայրն՝–ի–
Հան շեն աշխատավարձ քի բարձրացում, գործառ, ճառէ 2Ռրգ գարու գի տնականներ ուն ։ ՔԲ ՚ սրբաղան խորան մը անո՛ր նաՀատակներոլ$ր
գուլ , կամ ուղղակի գոբծողութիլն\ : աճիւնները , ղանոնք պաշտելով դառնան Հայրենի
Բրիս/ո ո ս 20 դարէ իվե բ Հեռացա՛ծ է մ աբգկո լ – քին փոթրկանչ, մրրկոլող բոցավառած– Հոգինե
Շ. Շ. 1\&՛ կը վարէ ա՚ծ/սաՀանքը , կբ բեռցնէ սակ այն ան ոբ վաբգապ ետ ո լ թ ի ւնը կ են և– րով ղինուորներ : Այն ազգը ՛որ Հերոսներ ծնելո՛ւ
շոգեն՛ա՛ւն երր, կը է դարբն՛է պողպատը : 0,, Օ. 1՛»/՛ գանի է բազմութեանց Հոգիներուն՛ մէչ, բազմա ատակ չէ , կորսուելոլ է դատապարտուած : Հայր
անգամ մը րսահ է թէ ՀձԱաբքսեան իմաստով մենք միլիոն մարդիկ օբր քան\ի^ անգամ կը լսեն անոր պաշտ1ել գիտէ ուրեմն՝, պիտի ապրի, թևչպէս ապ–
ենք տէրերը, կրնան մեզի գէմ բռնակալութիւն խօսքը, Հետաքրքիր է իմանալ թէ ամէն ատ՛են նոր րած– ոլ տեւած է Հազարաւոր տարիներ առներու
Հաստատել, սա Լայն առանց մեզի չեն կրԱ. ա բ կա բան– կ^ըսե^ն , Աս տուած աշունքի քաղուածքէն խ՛որ Հ՛ո ւրդր սրտին :
ռավարել դուրս Հ ՝Բսան գարէ ի վեր Հ ա լա տացեա լն՛եր բ չեր^
Համա յն ա վարն եր ո լ Հ ա՛րա յին կարծիք սլատձ Յ– ՀԻՍԱՅԵԱՆ
մ եռանդ կր մտնեն ԵՀովային տունը միշտ միեւ–
բ ասա ող ո ւմ ը իրենց լա յա՛հա տ ար ա ծ Հբատաբա– նո յնր լսելու ել գօտե պնգո ւելոլ Համ ար նա յն Հա
կութիւններն են, գործիք մը որ միտքերը կը մ ը– ւատքով։ Ու բոլոր քրիստոնեայ եկեղեցիները
շակէ , եւ , որ ուրիշ ոչ մէկ Արեւմտեան՝ երկրի ն\ոյնը կը կրկնեն ՝Բրիսաոսի ել առաքեալներու յի– ԿԸ ԽՆԴՐՈՒԻ ՄԱՏԻՏՈՎ ՑԵՌԱԳԻՐՆԵՐ Զ1Ր-
մէչ կայ։ ՀԻւմանիթէ^ն կուսակցութեան ամէնէն շատակը կ՝ոգեկո չեն՛ ; ԿԵԼ : ԳՐԵԼ ՄԷԿ ԷՋԻ ՎՐԱՅ
մեծ թերթն֊ է : Ունին Հին՛գ գաւառական օրա թե բ–
թեր՝ եւ ուրիշ ութ Հատ ալ ուղեկիցներ , այսպէս
կո չուա\ծ « Ժ՛ ո ւլ ո վ ր գ ա սլ ե ա ա կ ան չՀակատ» ։
Անոնք կը Հ րատաբակենւ եբկր ի ամ էնէն\ մ եծ թիւնր կոլսա կացութեան գերագո յն իշխանութիւ բամ՛նեն Համայնա՛վար կուսակցութիւները "՛Հ՜
մ ար ղա կ ան պ ար բ երա թերթը , երկ րագ ործ ակ ան ներն՝ է, բացի կոմիւֆորմէն։ խարՀի ուրիշ մաս/, րուն մէչ^, գոյութիւն՝ ունին՝
պա բ բեր ա թ ե բ թր ել կիւեբոլ պար բերա թերթը ։ Բարտուզաբութեան չորս անգամներն են Աորիս ֆրանսական Համայնավարներուն մէէ՝ ալ։
Կը Հրատարակեն 1 3 ա ր Հ ե ս տ ա գի տ ա կան շա Թորէզ , ժաք Տիւքլօ , Աւ առէ Աառթի , ԼէոԱԱ"վէ ։ Կ՝ըսեն՝ թէ բարենոըոդչական ազգայնական
բաթաթերթեր Փարիզի մէչ, 65 ԳանգրաՀեբ, կարմրաթուշ Մ՛որիս քՒոբէզ թեւ մը գոյութիւն ունի կուսակցութեան մէ^ •
գաւառական՝ շա տղա,Լ> է Հանքա՛գործի մբ ։ իբրեւ Հռետոր \ի\ր ձայ– Մյսպէս կոչուած֊ Թոըէղ . Տիւքլօ թեւը կր
բաթաթերթեր , տնտեսական ամսաթերթեր , եբի– նը կր Հասնի 20ԷՆ 30 Հազար մոզովոլբգի ։ կրնայ Հակառակի Աարթի - Մ ովէ թելին : Վերջինները
ա ա ս ար ղա կան պար բեր աթ եր թե ր , ձայնա՛սփիւռի երկու երեք մամ / ս օ ս ի լ ։ «խիսա մարդիկ» են, վարդապետական միջազ
մ ասնագէտնեբո լ , շարմաղն կար ի ճաբտարար ուես - Ժաք Տիւքլօ, կուսակցութեան թիւ Գ\ը • կար– գայնական, որոնք կր Հաւատան ուղղակի գործ՛ո
տի \ել մինչեւ իսկ ամսաթերթ մբ զինուորական ճաՀասակ , կլոր մարգ մ բ ։ Ազգ. մոզովին մէչ վա ղութեան քան երեսփոխաւ՚ական դրութեան– :
արգիլուած
գործերս ւ (ք՝1՜ԶՈՇ€ Ճ7\ե01*1) որ , թէեւ րիչն է կուսակցութեան 138 եր եսփո խաննե բուձն ։ Ազատադրութեւէն ի վեր Ֆրանսա/ի Համայ
է բանակին Համար . բայց 50000 օրինակ կը սպա Հատու լեզու ՛ունի, ել թթու Հեգնանք մը, սառն՝ նավարութիւնը պաշտպանւողական ռազմավարու
ռի ։ ար ա՛մ ա բա ՛նո ւթի ւն՝ թեան մը կը Հետ ելի :
կուսակցութեան ցանցը կը բազկան ա յ ՛Լեց Անառէ Մ տոթի , որ ազնուականէ դիմագիծով Բռնադատուած միլիոնաւոր բանաւորներէ ,
խաւերէ, սկսելով բերերէն։ Բչիչ մբ 50 անզամ սոզանաւոր՚փ՝ կբ նմանի, թերեւս ամէնէն– դիմաց որո\1֊ց վրայ կր Հսկեն իրենք, պէտք է որ անոնք
ունի ւ Ամէն շա բա թ , տասն^ըՀինգ օրը կամ ամիսը կունն՝ է ՛եւ մ առան գա կան յեղափոխական՝ մ բ ։ ք* բ ընգիմանան երեք տեսակ թշնամիներու (1)
մոզով կը գում ա րէ անգամ ի մը տունը , սրճարա Հա յբբ գլխատ ո ւե ցաւ \ Տ70ին– Փարիզի կոմ ունա Հի Մ • ՆաՀանդներոլ կառավա ր ո լթեաԱր (2) Ֆը"՛՛»–
նը , կամ սրաՀի մը մէչ ։ Բչի^ երբ գործուն էու շարմմա՚Լ ատեն ։ Մ արթի նաւազ էր Լք ե լ Հքովոլ սայի ներկայ կառավարութեան (3) Զօր • ար կոլի
տորմիղին
թեան՛ կեգբոններ ե ն , կը բամնեն կուսակցութեան մէչ 1919/*՝^՛. երբ ըմբոստութիւն մը ութերուս : ®
թերթերը, մողովի կը Հրաւիրեն, պատրաստ են սարքեց ԳաշԼակիցնեբու մ իչամ աո ւթե ան գէմ ,
ցո յցեր կա տ ար ե լո լ փողոցն երու մ էչ ։ ռո լսական յ ե զա փ ո խ ո ւթե ան ատեն ։ Անոնք ատելով կ՚ատե՛ն Մ ա ր շըլի ՛ծրագիրը •
Բչիքներբ իրենց սեփական խո բՀ րզամողո վր Ամէն
ունին եւ պատգամաւոր կբ ղրկեն նաՀանգին դաշ Լէոն Մովէ սեւ մազերով գիրուկ , ամէն էն ե– առաւօտ բոլոր Համայնավա՛ր թեր թերէն՝
նակցութեան, վե.րչիլն ալ պատուիրակ կբ ղրկէ ր\ի տա սարդր վեր ին Հրամ ան ատ ա բ ո ւթե ան մ էչ ։ թոյն կը թափի Ս՝ . ՆաՀանգներու Հանդէպ : Անոնց
Ազգային ԽորՀուրգին որ երկու տարին անգամ մը Աակայն վարմ մէկն է ուղղակի գո րծ ուն էութեան Համար Մարշըլի ծրագիրը \. ուղղուած՛ է ե •
կը գումարուի : Համար։ Առաչին պա՛տերազմին կ՚աշխատէր գոր Միութեան դէմ : 2.– կր ձգտի Գերմանիան վե՜
Համայնավար Գա շնա կց ո ւթիւնը կը գործէ ծատան մը մէչ երբ 13 եւ 15 տարեկան էբ 191 7ին՛ ։ ըաշիւելԴ՝ գ՛նաս Ֆրանսայի : 3. Կը խախտէ դեր՜
Ֆրանսայի 90 նաՀանգնեբուն մէչ*. 34 նաՀանգի Ա յն ատել՛ մ ասնակցե ցալ դո րծ ագուլի եւ խառ– մաԱական Հատուցումներուն ստացումը :
մէչ որեւէ կուսակցութենէ աւելի քուէ ունի ։ Ա– նոլեցալ փողոցի խռովութեան : Ֆըանսայի մէշ ինք ն ՛աշտ բմի արտ ագ բութ ի *–նվ^
մէնէն մեծ կուսակցութիւնն է ե րկբաղործ ական ՝Բիչեր գիտեն թէ ինչ կ՛անցնի կբ դառնա յ էր վէս կալողութեան մէչ է, օ դանա լ ա յ ի ն ճար՜
շրչանին՝ ՚Րորէղի մէչ, Արեւելեան Պիրէնեա՚նե– 12 Հոգինոց քաղաքական բիլրոյին. մէչ՛. Արտաքին տարարուեստը կը կաղայ, իր առեւտրական նա՛
բոլ մէչ եւ վեցեակ մը ուրիշ գեղչկական շրչան– աշխարՀ ին Հ ամ ար Համ ա յնավաբՀ՝^ ե բը կբ ներկա֊ ւերը խեղճացած են։ Այս ամէՈը յառա^ կուդան
ներու մէչ։ յաց\՝.են միութիւն մր։ Լռութեա՛մբ անոնց ներքին՝ Հանքածուխի պակասէն , պողպա՛տ շինելու Հա՜
Եբեսվ։ ,ր\. արութեան ատեն Հինգ միլիոն Հոգիի վէճերբ ել խնգիրներր կր լուծուին , իս^Լ կարդա– մ ար :
քուէն շաՀեցաւ վե բ չին անգամ : Ամէն ամիս մօտ Դրուած քաղաքական ո ւթ իւն բ կբ ներկայացուի Եթէ Երրորդ Ու<1–՚,ի կառավար ութ ի ւնր յալ\ոգ1՛
մէկ միլիոն անգամ անգամատուրք կբ վճարէ ւ իբրեւ գիտական ճշմարտութիւն. ։ ալեծ՛ուփ Ֆրանսա\ն՝ ապաՀով նաւաՀանդիստ Հաս՜
ք*րազեկնեբ , որոնք կ՛*ուսումնասիրեն ֆրան Յ՚նել, Համայնավարները պիտի նկատեն ատիկա
սական Համ ա իւ ա վա ր ո ւթ ի ւն բ տար իէ երէ ի վեր ,
Աղգային իսռրՀոլրգր . 1 2 կամ\3 Հոգի կ^բնտրէ կը Հ ա ս տ ա տ են թէ ա յն միեւն\ո>յն ճեղքերը ամերիկեաԱ յաղթանակ մը։ Անոնք կը կարծեն թէ
ո բ կր
քաղաքական Բիւր ո յին եւ չորս Հոգիէ բաղկացած Ֆրանսան /արձակման խար իսխ մը պիտի ԸԼԷա 1
մնայուն քար տուղա բութիւն մ լ* : Բ ա ը տ ո ւոա ր ո լ ֊ Խ • ՄրոլթեսՀն դէմ , եւ ատ՚իկ ա աղէտ կր նկատ են յ
Fonds A.R.A.M
