Page 23 - ARM_19-1948_04

9^ աա 9էա աթ

ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՀԱՆԳԷԱ ՄԸ ԵՒԱ գժուար կր խօսէր Հայերէնը , կայան գալէ աոա^ : Թ Ո Ի Ր՝Բ ԻԱ
ԱԼՊԵԱՆ 90 % ՅԱՒԵԼՈՒՄ ՏՈՒՐԲԵՐՈՒ ՎՐԱՅ — ՃԱՄ­
ԼԵՌՆԵՐՈՒ ՄԷՋ Իոկ Տիկ ՚Փիլիկեա՚Լ ( նուիրեալ ք&աչուՀի մր, կր

Գրաղկր շէնքէն մաքրութեամր եւ սաւաններր

լո ւալով :

Ամրան Հաճելէ եղանակին՝ Հայկա՛կան գիւղի Հակառակ աղո՛ցը մեկնումին՝ Հանգէսը պիտի ԲՈՒ ՏՈՒՐ՝Բ ՀԱԶԱՐԷՆ ՄԻՆՉԵՒ 10.000 ՈՍԿԻ
անոնս բացա–
մը վե բահուած էյ, Վէրնէ , ուլ։ կեանքը կը խայ­ սա ր քո լէ ր , սակայն նկատի առնելով

տար պերճաշուք բնութեան Համատարած դեղեց– կայութիւՏնը, երեկոյթի ձեւին՛ տակ : Կիրակի էր

կութեանց մէջ, անՀուե՛ բերկրանք մը առթելով Աեպա» 26 , կայանը ա՛մա յառած ՛ել րամ ան մ ան՝ Թուրք թ-երթ-երը կը գրեն (27 Սեպա.).—

ա յ 3 ^ 1 ո լ – Հայրենակիցէ։ երուն Հ Տեղացիները՛ յաճախ գառնութենէն ա րամ ագր ո ւթիլնն ե րր փսխուած >

Ղ՝Ր"էրս Թէ Հայոլն ղգոցումը տաք եւ կրակոտ է : ախուր էր ամէն կողմ : ԱնՀամբեր կր սպասէինք Ան ա խ որժ լո լբեր կր բխ ին • \ե լմա ական գործ ա–

Բ ա ց ի աանգոկն-եբոլ մէչ Հաստատուած Հա­ Հանգիսականւ երոլյն : Վերջալոյսին՝ յանկարծ վարութեան շբջանակնեբէն : Լաւատեղեակ , ա՚Լ~~

ս՛ակէ՚բ Հայեըէ , երբեմն Վալանսէն եւ մանաւանդ ինքնաշարժ– մր սկսաւ բարձունքէն վեր մագլցիլ, բիւրնե բու Համ աձայն , կա ռա վար ութ ի ւն ը որոշած

Մարսէյլէն դրեթէ ամէն կիրակի խմբովին Հայ­ ուրախութեանս աղաղակներ յ Տէր եւ Տիկին ՚էյալ– է մասնակի յաւելում մը կատարել շա՚Հատ,"ւրքին

րենակիցներ կոլգային քաջալերելու Համար Կա. ճե աններն էիւ րն կերա կոո լթեամբ Հ իւրասիբուատծ *1Րայ » մինչեւ որ Ազգ* Մեծ Ժողրվյչ վաւերացնէ

պո յա քցաչք՚ն կայանը ւ Եթէ տրամադրելի սենեակ­ օրիորգներուձ ւ Երկրորգր ընկեր Պոյաճեանինր Եկամուտի տուրքը։

ներ ըլլային , Հարիւրաւորներ պիտի գային այդ որուն կր Հետեւէր երրորգ մբ եւ այսպէս յԱյլ^ոՐ~ Այգ նպատակով կր պատրաստուի օրին՛ագիծ

մանուկներու դրախտավայր՛ը՝ որուն՝ քաղցր Հրա– գաբար ինքնաշարժներ բ շարուեցան՛ կա յան ին գը– ^(Լ » ՈՔ կքէ յե\ե\ո.լ խաոձե եւ ան խառն Հաս ոյթնե–

պոյրներէն՛ անկարելի էր յագենալ : Դժբախտաբար բան ա ո VI, ւ ; է) անգավառութիւնր աննկարագրե­ բռւն , ինչպէս նաեւ իր ական վար ձքեր ո ւն վ ր ա յ 1

լի Է\Ր ։ Նոր օրինագծին Հ ամ աձայն յա յտագիր Լպէ յաննա–

լէնքի յա՚Րակից Հանգստաւէտ ել ՛րնդարձակ Այցելուներուն Համար կա՝1 խաւ պատրաս­ մ է) տալու պարտաւոր պիտի ըլլան անխտիր բո՛–

ԱՏ.խարանը Հազիւ կը բաւէր 40 50 Հոգիի : Ըստ տուած գեղեց ի կ ղաւեշ տ մր մեծ յա^ողութեամբ լոր Հասո յ թ ի աէր Հա՛ր կատո լն երը : Բացառութիւնն՝

սովորո՛ւթեան իւրաքանչիւր խումբի մեկնումէն անցաւ։ Կէս ժամ վեբ^՝ ս/՛՚ ոնց բերած Համեղ ու­ կր կազմեն մ իա յն ա յն Հարկատուներբ ,որոնք ար–

առաջ» վերջին կիրակէն՝ ուլ Գ եվ։ թ ի խնճոյք մը կր տելի ^\ եր ո վ , րնտիբ րմպելիներով ե լ մասնաւո– գէն իսկ ենթակա յ են յայտա՚գր ի գրութեա՛ն ;

տրուէր տղոց տրամադրութիւները փոխելու եւ րապէս Տիեին Շա լճեան ի Հա յկական կարկանղակ– Նոր օր Է՛Լ քը նկատ ի կ ՝՝աոնւ է վար ձակ ա լն եր ո ւ

պատիլ մր ըն՛ծայելու Համար այցելուներուն։ ՝: ն եր ով պատրաստուած էՏր ար գէն ճոխ սեղան մր կամ խա՝՛՛– ո ւթ պանն ե բ ո լ. կողմ է կալուածատէրերու

Կայանիւ վարչութիւնր նկատի առնելով աշ­ գոր օրՀնեցին^ը « Հայր մերկով։ Հետ, կնքուած պայմանագրութեան իրակա՛ն՛

նանային օդէն գեղեցկութիւնը եւ մնացա՛ծ ուտես, Օգր Հրաշալի , կ՛՛՛րելիք էր ա յգ առատու­ վարձքերը եւ ո՝չ թէ այն Հասոյթը որ մինչեւ. Հիմ
՛ել Հե­
տեղէ՚ւներու բալա բարութիւն ը, փակումը յետա­ թեան, ե լ երջանկութեան մէջ կայանր ձգել կը ծառայէր տուրքին :
արձա­
ձգած էր Աեպտեմբեր 27ին : Ա ա կա յն՝ ան՛շուշտ ռանալ։ Հայկական՛ երգերը մինչեւ Վէրնէ փոքրիկ­ Այս պայմաններուն ՚ ^ է ք Հարկատուներբ պի­
ութիւձԼ–
թիւր իմ՚ացոլթեամբ , Ծր^՝ Վարչութիւն՛ը անակն­ գանգելով կը թնգացնէին շէնքըՀ ՝Բնքոյշ

կալ Հեռագրով մը կր Հր աՀ ան գէր կա՛յանը դոցե՚լ ներս ւն կողմ է եգան երգեր եւ ա ր տ ա ս ան տի ստ ի պո լին եռապատիկ աւելի տուրք վճարել,

22ին, խնէ "՛Ր բոլորովին կը յեղաշրջէր այնքան։ ներ ; ո ր ովՀ ետ ել շաՀ աո ւր քի օրէնքէն վերջ երեք ան­

յոգնո՚լթիւնն՚եբո վ պատրաստուած աշխատանքմ՛ը : գամ զանագան յաւելումն եր կատարուած են Հար–

Վ^ե րջաւոր ո ւթեան՝ ի(Լ կեր մը իբրեւ փա կմ ան կատունեբու վճարած գումարներուն վրայ ։

Վերջին խն^ո յքը կաղմակե ր պո լա՛ծ դաշտա– խօսք ըսաւ - Ար տակից քոյրեր եւ եղբայրներ , Կասկած էկայ թէ աքս նոր տուրքն ալ պիտի ելլէ
ժողով ուր գ ին գրպ ան էն ՝ ^ պ ատ ճառ Հ ա\Լ գիս անալո վ
Հանդէսի մը յայաագրով՝ շատ աւելի մեծ փա՚յյ կա յանը կր վւակոլի վաղր , ո ւբ՚՚ե մն\ բաժանում ի որ՝ աստիճան մբ եւս սղէ ապրուստը
։
պիտի ստա՛նար » եթէ վալանսէն եկողները Հանդի­ տ խո լր վայրկեանը մօտեցած է է Բ՛ոլոր ի գ այ

պում մը ո ւնենա յ;քն Մարսէ յլց ինե բուն Հետ ՛եւ Համար բարի գալուստ մաղթելով,կր յու­

Տիկին՛ Կօշկակարեան ՝ որ ա՛յնքան կը փափաքէբ , սամ թէ ձեր Հաճելի ա՚յցելոլթեամբ յառաջիկա / Կ առավ ա բութի ւն ր այ ս քան ո վ ալ չ է բա՛ւ ա կ ա–

յուսախաբ եւ դառնացած մեկնած։ ԷՐԼԷա Ր եվ՛ ր որդ տա ո էէ եւս պիտի ուրախացձ Էք փոքրիկները է Այժմ նա ցած եւ նոր տոլբքե բ 1լ ուղէ Հաստատել ել–

խումբի\ն Հետ : ձեղմէ պիտի խնգրէի որ բոլորս ալ ոտքի կանգ­ մ ա ա ց ո յցին բացր գոցե լու Համար ։ Այս նպատա­

Բարեբախտաբար փո քրիկնե րէն Հինգ որբեր» նած աղգա յին քայ լեր գով մը պատուի առնենք կով պատրաստութեան՝ մէջ է նաեւ ճամբու տուր­

Հ աղիւ. 5 6 տար՛եկա՛ն։ եւ չորս 10 աչուՀ իներ՝ զա­ մեր գժբախտ բայց փառապանծ եռագոյն՛ը ելԿ• քի վերաբերեալ նոր օրինագիծ մը, ՛որ կը ն՚ախա–

նագան պարտականութիւներով մնացին՛ կայան Խաշին գրօշակր որուն՝, շուքին տակ Հարիւրաւոր տեսէտուրքի են թարկել ան խտիր րո՚լոր այրերը ՛՛եւ

քանի մը օրուան Համար։ Մարսէյլի Ի/աչոլՀի՚ները Հայ մ անոլկն ե ր՝ այս սրբավայր ին մ էջ , կաղ– աշխատող կիներն ու աղջիկները ։

միշտ ականատես կայանի կեանքին» դնաՀատելո՚վ մ ուած , եր փրկո լին ա յ լասերո ւմէ : կայսճը թա– Մինչեւ Հիմա ճամբու տուրքին՛ Հիմ կբ ՚ծա֊
աշխատավարձ–
Օր» Ա» ՏԼԷյթունեանի եւ Օր» Ա» Գեւոնեա՚նփ կր­ ցօթեաւ ր սք րոց մրն է որ իր քաղցր յիշատակնե– ռա յէր գո բՆ աւո ր ի մ ր վեց օրուան

թական բաժնին՛ մէջ կատարած մեծ դերը՝ որու րով կ*օ րօր է Հայ մանուկը իր կեանքի տեւողս է— քը է Ասկէ վերջ նկատի պիտի առեուի Հ ար կատ ու­

.շն՚որՀիւ տղաքը սորվեցան լաւ Հայերէն* խօսիլ * թեան՝ ազգային ապրումներու մէջ : ներ ո ւն գրտմագյուխր եւ ըստ այ$,մ պիտի գան­

երգել ել արտասանել , այդ միջոցին՝՛ ջերմօրէն Առա ո լան ժամ ը 4ին\ շակ բանո լորդով ձուի ճամբոլ տուրքը։ Այս կերպով շաՀատու^ւքի

փափաքեցան ղանոնք Հիւրասիրել Մարսէյլ՝ իրենց վւակուեոաւ Հանգէսր ; ենթակա ւ բոլոր Հ ա ր կատուներ ր ճամբու տու,րք

ընտանեկան յարկթն մէջ եւ յայտնել անոնց սըր՛– պիտի վճարեն՝ Համաձայն իրենց գբամագլուխին ։

Հրաժեշտի ժամր մօտեցած էր : Աստղազարգ Մինչեւ այսօր ճամբու տուրքը կը բաղկանար

տա բուխ ՚երախտագիտութիւն մը։ Երկու անձ­ երկինքին տակ էս4^ ա շարժվեր ը ղան գա ղօ ր էն 18 ոսկիէ : Ասկէ վերջ վաճառակա\1ներն ու յանձ–

՛նուէր վարժ՚՚ռլՀ ին՛եր ը խո րապէս զգածուած աձԳ 1լ անՀ ետանա յին Հ Հեռուէն քաղցրօրէն կը լսուէր նառուներր Հազար կամ տասը Հազար ոսկի ճամ­

ջերմ Համակրանքէն որ իրենց յայտնուեցալ գըր– երգերոլ արձագանգը : . ք1 ս կ ես առանձին , վ շ տ տ– բոլ տուրք պիտի վճարեն ։

կաբաց Հիւրընկալութեամբ մը՝ փոխա՛դարձաբար գին խո կո ւմնե,բո՛ւ մէջ , ամա /ի կայանիԱ գրան Մէկ խօսքով, նախատ Լ սուած նոր տուրքերու

սրտագին յնո՚րՀակալոլթիմևներ կուղղեն բոլոր ա ռջել կ անգն ահ՜ , թաշ կ ին/ ակ ի շարժ ումն եր ով ո ւլ— գործ ագր ութ են էն ետք Հարիւրին 90 Հ ամ եմ ատ ո լ–

անո՛ն՛ց՝ որոնք Հարազատօրէն՛ այդ պատիւը եւ քոք1 ներ կր գրկէի մեկնողներուն ւ Արտաշարժ էր թեամբ յաւելում պիտի կրեն արգի տուրքերը ։

յարգանքը ընծալեցին իրենց : տես արա >Ը : ԵՐ՛ ԳՈՋՈՒՆԵԱՆ

Երկու օրիորգներուն 4 ֊ 5 օրուան բացակայու­ Այո մասին ելմտական գործավարս ւթեան

թեան ատեն մեր սիբո՚լած երգչուՀին, Տիկին Աի– Հետ խորՀրգակցելու Համար Անգարա Հբաւիր–

բարփի Փերզիկես^ն. յաջողեցալ մանկական, ոտա– ուած են Ւսթանպուլի տէֆթէրատ բութեան պա շ -

նաւորներ , երգեր եւ պարեր սորվեցնել Հ՛ինգ որ­ ԿԸ ԽՆԳՐՈՒԻ ՄԱՏԻՏՈՎ ԶԵՌԱԳԻՐՆԵՐ ՉՂՐ­ տ օն ատ ա րն եր ր ։

բերուն՛՝ որոնց մին՛՝ Փարիղէն փոքրիկն Արա շատ ԿԵԼ։ ԳՐԵԼ ՄԷԿ ԷՋԻ ՎՐԱՅ •» •ՀՀ Թուրք թերթերր խստօրէն կը քննագատեն

տուրքերու այս յաւելումներր , շա՛տ ծանր գտնե­

լով ժողովուրդին րեովլ :

ՀձՀարս Շողիկի բարձը գիշերները երկու գլոլ– « ԹՈՒՐ* ԲԱՆԱԿԸ ԱՆՏԵԱՈՒԱԾ է»

« 8ԱՈԱՋ »Ի ՊԱՏՄՈՒԱԾՆԵՐԸ խի կր ծ՛առայէի , գրուած էր իրեն եւ տՀա երկու

գլուխներ մէկ բարձի վրայ, բերան –բերնի , մտա– Դեմոկրատ կուսակցութեան՛ (ընդդիմադիր)

Ս0ՐԱՏԷՐ8Ի ԳԱԻՕՆ ծ՝եց Ղ՚աւօն– * վարիչներէն։ Ատն ան Մ՝ էն՛ա էր էս ճառ մը խօսելով

Աէքերր մթնեցան– յ աշխարՀ ր սեւցաւ իրեն՛ Մաղնիսայի մէջ, դաոՏւօրէն գանգատեցաւ թէ

Համար , սիրտը սաստիկ արագ կր բաբախէր , իսկ բանա կն ալ երեսի վրայ ձ գո լած է :

(Դ. ե ւ վերջին մաս) արցոլնքր Հեղեղի պէս վար կըՀոսէր իր այտերէն :

« Հէ յ վախ , մ տմ տաց *)՚աւօն , ա չքե ր ր լա յն բա­ «Զեղծումներու եւ մսխումներոլ Հետեւան­

Բու մբ վայեց ՛իր դրացիի պարտէզին ^ երկար ցաւ , ուշագրոլթեամբ ղննեց քանի մր անգամ , քով , թուրք բանակը նկատի աոձնուած չէ պէտք ե–

•ու չաբագ-ոլշակ յ գուցէ տե սա բան ր փսխուի , գուցէ տ չքին՝ այգպէս ղածին պէս , որպէսղի աբ^անի ըլլայ իր փառաւոր

Ղ՚իմացի տունէն՛ նորածինի մը լացը լսո՚ւե– 1լերեւայ : պատմութեան եւ յօգուտ երկրին պաշտպանու–

ցալ : ԱՀտ Ռէս Գեւոյի տունը , պզտիկցած, ան– քիամերբ կր սաՀ էին , գիշերր կր մօտենար իր թեան : Տաւալի է որ Ազգ • մ ո զովը ոեւէ ձայն չու­

Հ/**֊Ք I Եթէ Հաստաբունս ըն կո լզեն ին ել կամարա– վախճանին , գիւղը ՀաՎգիստ կր քնանար ու մինակ նի մեր ազդ* պաշտպան՛ո՛ւթեան դործե րո ւն մ՞էջ

ւոր աղբիւբր չըլլա յին , ան պիտի չգտնէր իրենց սեւաբախտ Պ՚աւօն էր որ սառած օձի մր պէս եր­ խոր Հր դարան ական բոլոր վիճաբան՛ութեան՛ց .ը՛ ն՝–

տունը, « Շողիկը ճամբէւ ելեր է» , կրկին չարա– կնցած էր եբգիքին քովր, գլու–խր վաՐ կախած։ թացքին , տեսակ մը Հայրենասիրական պարտա­

Գէտ նախագասութիւեը,Ղ՝աւօն մեքենաբար ձեռքը Գիւղէ ն աքաղաղներ ր միա բե րան կանչի ց ին կանութիւն նկատ ուած է ծա՛ծկել եւ սքօղել մեր՛

տարաւ գէաի ^էջքի շալը, ո լր ՝ տեղաւո րուած էր երեք Հեղ եւ Ղ՝աւօն անոնց կանչին մէջ չարագու– բանակին թերոլթիմւներլչ, սխալ1\երն\ ու պակաս­

լեցուն ատ րճ ան ակր ; ւկ իմ ւ ՛յ ր գւ ները :

ար գրաւ ա լ. անա կ ին բ եռբ , կ են գան ին կ ա– Երկու ա\1 ղամ ատրճանակը եր գի քէն ներս երկն– Իրողոլթիմև է որ մեր բանակը ենթարկուած է

աեց աղբիւրի քովի ցիցին, Հանեց կօշիկնեբր եւ ցուց, մատ,ր տարաւ բլթակին– , բայց վարան ե քլաւ՛. կսկծալի զանցառութիւներու եւ ժ՜ամ է Որ Հրա­

բարձրացաւ Հ այ բեն ի տան տան իքը * Երրռմ՚գ փորձին վեց գնղակներն ալ գացին պարակենք այս սլար ազան , որ ամէնունէ գիտցա՛ծ

Հյ ոմն՚չ^ը բռն՛ած , գաղտ ագռ ղի մ օտեցաւ թոնրա­ ծակծկել վերմակն– ու անոր տակ պառկողՂերը : բանն՛ է ։ Գլխաւոր պատասխա՚Լատո լներէն մթ

տան եբգիքին Հ Այն ո ր աղամ ար ղու կր նմ անէր , ուժգին ցէ ց ո՛ւ­ բանակին գլուխր գտ՛նուող մարգն է անտարա­

Թ՛ոնրատան սիւ\%ի կրծքին, ճրագակալին վը– մով մր նստաւ ՛ա՛ն կո՛ղն ին մէջ : Արիւնր առատօրէն կոյս» :

րո՛յ կը պլպլար ձէթի ճրագր, որուն լոյսէն կտոր կր ժայթքէր իր լայն կր֊ձքէն : Ատնան Մէստէրէս խստիւ քննադատեց նաեւ

մը ինկած էր յ յատակի վրայ փռուած անկողնի Անոր գլու,խր երերաց ու մարմինր փլաւ ի՝1վ$ն; կառավարութեան տուրքի քաղաքականութիւնը

պորտին : իր վ՛՛այ , Հռն գիւն մը, խռխռոց մր ել քար , մեռե­ եւ ՚ըսալ թէ ազդեն վճարած միլիոնները կը

Պարզ էր, որ երկու Հոգի կբլրանային, բերան– լական լոութիւն ր : վատնուին փուճ նպատակներո՛ւ» /՚սԿ տասնոց չի

բերնի՝ տուա՛ծ, պարզ էր ոբմէկր տղամարգ մ րն •

է, սեւ պեխերով, իսկ ^1"–սԼՀ՝ կին *քը , խուրձի մը Գիւղացիներ ր եկան, Հասան , բռն՛եցին Գաւօն։ տբուիբ Հեղեղներու վտանգին դէմ , եւ մ՚ողովուր^

չափ մաղեր բարձին վբաք փռուած : Երբ վերմակէ վերցուցին, տեսան Շոզիկն ու դր կը բթան՛ա յ եւ թշուառութեան կը մատնուի

Սակայն կարելի չէր ճանչնալ, զանազանել Աս լան ր ս/ն շն չաղած •••••է օրէ օր : ՚

գիմագիծը է ԱԶԳԻՆ

Fonds A.R.A.M