Page 230 - ARM_19-1948_04
P. 230
լյլյայյյցւյւաւտօւաււ» աաաաասւ\աաաաւ՚ււա
ՆՈՐ ՍԵՐԴ՚ՒՆԴՓՖ 0.ՄԱՐ որոնք յանգերան ՀԻ*ա յիս 28/5,* քՀւսյչԱսչոյչֆի ան՛֊*
ԴԱ&ՆԱԱ8ՈՒԹեՍՆ 0Ր»0 կա խո ւթեան Հ ՀՀ . Տ* Դ՝ Հաւաքեց քանի մը մ տա
սերու բաժնուած՛ Հա յաս տանն եր ը , եղաւ գա րբնւ ո–
ՍԱՐՍեՅԼԻ մ է Ջ ղը Միացեալ եւ Անկախ Հայաստանի գաղափա -
րին»։
Ն՚երկալ էին յայտնի ընկերվարական զ եկա -
Ա– ԸՆԿԵՐՎԱՐԱԿԱՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒՑԻՉՆԵՐՈՒ վարն եր՛, Մ արթէն , կեգբ • վարչութեան– կոզմէ ,
ՈԴ.Ջ Ո ՅՆ Ը
երեսփոխաններ կաս տոն Տէֆէր , ԼէԱարէ, (Ի ան
հնկօն՛ մ սւ ած ի ե մի տիպար չէ , այլ ապրած՝ ՄԱՐԱԷՑԼ, 3 Նոյ. (յապաղած) Կէս արև–, Մաս եւ քաղաքապետարանի խորՀյ. զական քշմմա
մի անձնաւորութիւն , Հ* Տ • Դաշնակցութեան– մի ւելեան բարքերով ցեղեր ու ա յս խառնէարանը ու— քիափուզին ի կարգով բեմ Հրաւիրուեցան՝ ՛Վարակ–
ո լ.իւ աե ա լ , Փ ե տր ո ւա բե ան ա պստամրութեան՛ Հե - ն ի տա ք արեւ , զո ւա ր թ ու դիւրագրգիռ բեակչո լ – ուած Հանդիսականներ՛ու խանդավառութենէն ,
բո՛սն երէն մէկը , որ ափս ո՛՛ ս , փա գա մ ամ անցած թիլն–, սրճարան բ վիճաբանական կաճառի վերա ողՀունեցին մեր կուսակցութիւնը, իքենց Հիա -
մահկանացուի իր ուղփն , միացել է անմահների ՛ծող , սել շուկան նր բացն.ող; Դո րծ ագո լչնե բո ւ ցումը յայտնեցին մեր ժողովուրդին ազգասիրու
փաղանգին : Իր լո լյա ալն կարով նա մի Համեստ ան– դարբնոց այս աշխատալոբա կան քաղաքին մ ԷՀ , թեան, աշխատասիրութեան ել ուշիմութեան Հա
կիւՖ է գրաւում Հ. 3 • Գ • Թանդա բանում , եւ. ուն ինք քա՛նի մը «քաղաքական» խմբակցութիւնն եր մար, խոստացան ըլլալ միշա մեզի Հետ՝ մեր Դտեղ
որ մօ–
պ աաոլյո յ մ ի ո եղ բոլոր նրանց սրտերում , ո րո՝՝ ց գո յութեա)– դլխաւո ր ն պատակն է , պա յ քա եւ լալա օրեր ււն;
Բ՛եմ կը Հրաւիրուի
ւէն ճանաչել են իրեն; ք՛ ի լ Դաշնակցութեան գէմ , իսկ պա յքարի միՀոց– ընկեր Ա՛ ՝Բէօսէեան։>; կբ
հնկօն Բաշգեառնեցի էր, գիւ֊զի զաւակ; իր ներէ) մէկն է Հետեւիլ անոր շուքի պէս , խաչաձե պարզէ մ եր պատմ ութեան դժնդակ շըՀաննեբը ո–
չափաՀ ասութեան ը նրան տեսնղն ան վա բան կա ւելու Համար Դաշնակցութեան կազմակերպա՛ծ րոնց մէՀ ծնաւ Հայրենասէր այս կուսակցոլթիլ -
րող էր ասել Հաստատուն, է ու սլացիկ , ինչ - բոլոր Հանդէսները : նը ։ «Դաշնակցութիւնր իր ծնած օրէն նլուիրուե -
պէս լեռներն իր երկրի; ճկուն է ու դիւրաշարժ , 27 Նոյեմբեր Հյ ա բա թ իրիկուն, տօնուեցաւ ցաւ իր ժողովոբդին եւ Հայրենիքին՛ ազատութեան
իսչպէս գետերն իր երկրի % Տախուռն է ու փոթոր Դաշնակցութեան 0 ր րՄ ար սէ յլի ամենամեծ սրաՀ– տ աժան ե լի բա յց ն ո լիրա կան գործ ին ,վե բամ կրտեց
կող ինչպէս Հովերն իր երկրի : հոնար՚Հ է ու ներէն ՕւձէՇծԱ «ՅտՏ Ոշտ՚տ/՛ մէ։ Երթեւեկի անյար ողն.ա յար բ կո ար՛ա՛ծ՜ , ստրուկ ժողովուրդը յեղա -
անձն՝ապար գեւ , ինչպէս Հ ողը իր երկրի ; մար, կեդրոնէն Հեռու այս Հսկայ սբաՀը լեցուած՝ փո խա կան շունչով ել վե րածեց զա յն ռազմ ական
Ւբ գիւղացիները պատմում էին թէ՝ հնկոյի էր Հայրենակարօտ Հազարաւոր Հայրենակիցնւե - ուժի, Հաւաքեց եւ միացուց իր գրօշին տակ բոլոր
Հայրը ձիով քաղաք էր զն ա ց ե լ ՚ծն ուելիք խօխի բով՝ Հոսանքն ի վար քշուած՜ , եկած՜ էին նաեւ ընդոլն՝ակ տարրերը, որոնք դարձան մեր՝ ազատա
(երախայ) Համար բան ֊ ման գնելու, երբ սկսւել կարգ մր խորթ տարրեր : գրական պայքարի ճարտարապետներ ; Անդրանիկի
էր մօր երկոլնքր հնկօն աշխարՀ բերելու Համարէ Բեմ ին առՀեւ փռուած էր , պաստառի վրա յ , կողքին* ԱՀարռնեան , Մուրատի կողքին Վարանոտ֊
Ու մօր եր/լռւնքը եղել Էր ծ՜անր ո լ երկար; Հ *Ց * Դ* Երրորդութեան խոշոր խմբանկարր, իւ եան, Դէորգներու , Հրայներու, Սերոբներոլ կող
Վերադարձին , ճիշդ այն, միՀոցին, ՛երբ Հայրր ղաներկ; Բեմին ճակատր՝ Հ* Տ ՛ Դ • զինանշանը* քին ՛էյ աՀրիկե աններ , Ակնունինեբ , Վարուժան
ձիէն՝ իՀն՚ելով ոտքը դ՚ն ում է դետին , յամառ եկ– բան ուած մ ետաքսի վ Ր ա յ՝ «Մ աՀ կամ ազատու - ներ ել Ա իամանթօնեբ; Մ աքի , սրտի Հերոսն^երր ,
ԼՈ րը Հայրենի օդով շունչ առած՝ արձակում է թիւն» նշանաբան ով; Երկու կողմերը կախուած՜ մ եր ժողովուրգր բար ձրա ցուցին քաղաքական ազ
կեանքի առաՀին կանչը լՏրնկաա* • •• էին Հա յկական եւ ֆրանսական– դրօշն եր՛, ՛իսկ բե– դի գիբքի^ , Հաւաքական այգ աշխատանքով վե
Մէկ է լ ձին՛, փոխանակ գոմ մտնելու եւ լիք մը լեցուած էր մեր կանաչ արեւնեբով՝ Հ 3* Դ* րա կանգն եց ին մ եր անկախութիւն ը; Դ ա շն՛ա կց ո Լ -
մսուրը փնտռելու , խրտչա՛ծ , գլուխն առն ում է յ Նոր Ա եր ունդի անգամներով I թիւն, ը դաբձոլց Հալ ժողովուվ գին բախտին անիւը
ոլ Հայդաա** ՚ ՚ • ԿԴբգէ Սէնթ Անի Նոր Սերունդի երգչախում– եւ եղաւ անոր ազգակեր ա , Հայրենակերտ բազու
ՀասՀ ա սաս ո ւ%ին չարք գա ալ , Հաս էք* բը ղեկավաբութեամբ Համբարձումեանի : Հան - կը *. Մ իա ցուց իր պատմ ո ւթիւնը Հայոց պատմ ու
ւմարգ է , փաղում է ձիու յետե–
որ հերթին ի Հարկէ, նորածինի Հայրը գէսր բացուած՜ է * Կ՚արտասանէ Նոր Աերոլնդէն թեան :
ւէն՛; ԱռաՀին
Մակարեան շատ լաՀողՀ ԱնՀրաժեշտ չէ ա ր տ ա ս ա– Անդրադառնալով մեր Հակառակորդներու կա
Արիւն - քրտինքի մէՀ կորած, երր ձին բըո– նել որեւէ գրութիւն մէկ ծայրէն մինչեւ միւսը Հ տարած տխոլբ դերին, ըսաւ–. Ջուգեցին անսաք
նում , ա ո ւն են բերում , վե բՀապէս բացւում է խվ՚ք– Օաէ\ախ աւելի ժամ ան ակ կը խլեն* քան՝ բուն բա մեր Հայրենասէր Հայրապետին այն իմաստուն
ճիթի դուռը, ել Հօրը ներս են Հրաւիրում; Տա՛ո– նա խօսբ : ՕՐ՛ ԱնաՀիտ (Նոր Աե բունդ) կվարտա– խրատթն, «ձեր Հիւանդ եւ տկար դառն ո ւկր մի
մէրր քրմուՀու փեՀութեամբ՝ խանձարուրած նո սա Է կարճ ել շատ լաւ; կ՚երդէ , միշտ Նոր Սե փոխէք օտար առողՀ առիւծ ին Հետ» : Հյ ո ղ շո ղո ւ՝1>
րածինը գնում է , գեռ ինքն՝ իրեն, չգա ահ Հօր գիր՜՛ ր՛ ունդէն , Օր * Նուա րդ լ ո լզելով Հ ան գիս ականն հի– գաղափարներ՛ու ետե ւէն՝ գացին , օտար ին ծ առա լ
կը– րԸ՚Կր նուագէ Ա էն Լուի նուագախումբը, կը պա– դա^ ձան եւ զա՛հ ոն ք մեր եբկիբբ առաՀնո բդեցին ^
-— Փափախդ
ծ՜ուռ գիրր է լ Գէ0 սա մանէ ա, էն քե՛ն Լէ զ՚Օլիվի եւ Աէն ժէււոմի Ն՛ Աերնդական - քանդեցին մեր Հերոսներու արիւնով ձեռք բեր,ած՛
է լ ինչ մանչ * • . ներ ը;
անկախութիւնը; Այս առթիւ պաբղեց Դաշնակ–
Հայրը՝ գեռ բարկութիւն ր չառա՛ծ՝ կարում է ԱրաՀր վեր ած ուած՜ է ընտանեկան՝ րոյսի մը՝ ց ութեան՛ աշխատանքը գաղո լթնեըո լ մ ԷՀ * Ե •**
աաամօր խօսքը * մտերմիկ եւ Հարազատ; Ե լե կա րա կանաց ած՛ է ԱԼ1՝–՛ բէկ՝ ռԲԲ Հալ ֆէտա յին կը կռուէր բնութեան
իբ Հօր բեխին * * . էս խօխէն փորձանք րաՀր ել կր թնդայ ծափերով եւ «կ՚ուղենք»ներով; գէմգ անօթութեան , ներքին մատնիչին/ եւ Հար -
ա էլն* ելու , կասչի չէ գալու; ,Զիոլ Հետ բա ր եկա մ Դեզարուեստական բաժինի ղեկավարը , բեմին ե– յ դ արա ր Բ՛ուրք ին գէմ ի խ*1 գիր Հ այ ժողովուրդի
չէ էլնեչու* ձին՝՝ Հոտն՛ առած՜– չառա՛ծ՝, խբանաւ, տեւը աշխատանքի մէՀ է , բծախնդիր եւ փ ա ւի կ ա– իզի քակ՛ան պաշտպանութեան՛, մեր Հակառա–
փախալՀ ՝$աԼ\ռլ1*Ք ունենք էս խօխի ձեռքէն , ես նկատ, կաշխատի գոՀ չգել բ^՚լորբ , բարձր պաՀել կորդն եր ը «ա լա զակն եր» կ՚անուանէ ին ղանոնք յ
ասի , գոլք կր տեսնէք ; վարկը Դաշնւակցական Հա՛ գէսին; Այս ան խոնՀ , Այսօր ալ նոյն դասակարգէն Հակառակորդներ .նո
հնկօն մեծացաւ գիւղոլմ ՝. Գիւղր իր շրՀակայմ– անիշակէն աւելի Համեստ ղեկավարը , մեղ ա — րէն կր փո րձեն մեզ վա ր կաբեկել իրենց տէ բե բուն
քո էի չունեցաւ նրա Համար մի թագուն , անմատ չե– մէն ուս սիրելի՝ մեր Մ անուշն է՝ իրական գարգը առՀեւՀ ՊաՀ մր փորձեցին մեր ժառանգորդը
լի անկիւն; մե ր ւգազւէ ւթին; դառնալ, որդեգրեցին մեր տ&նեբը եւ պաՀանՀ^ -
ււ
Ոաքբ բոպիկ, գլուխ ր բաց ,վրան գլուխը միշա նեըը* Ա՚ՂԲիլ 11/24, Հայկական՛ Դատ, ներ––
Օրուան նախագաՀր , ընկեր Տակոբ Պապիկ -
պատառատուն (յանցանքն իրենը չէր՝) ծառ մաղ լ– գաղթ , բայց կէս ճամբան մնացին; Ո՞ւր է մեր
եան* «Տարուան– մԷՀ մէկ օր ուն ինք մեզի վերա–
ցելիս՝ ո սան՝ էր պա աո ում, մայռէ մայռ անցնելիս բաժին ր «Հ այ ր են ա կ ան պատե րաղմ ի լաղթանա -
պաՀա՚ծ ,ա լդ մեր օր՚5ւ է , ուր՝ պիտի խօսինք միայն
ծերպն՝ էր ճղում, <ծմա/լ մանելիս՝ փուշն էր քա կէն ;Մենք լալ կը ճանչնանք քիուսիան , կ ա ա ա րին է
մ եր մասին» ։ Տ ստակօ րէն կը պարզէ Դա շնւ ակ ց ու
շում ; Ոչ յանգիմանութիւն , ոչ ծեծ , ոչ պատիմ կա յս րուՀիէն սկսեալ մինչեւ Ա թալին; հ ով*<Հ րգա–
թեան աշխատանքները, մղած Հերոսամարտերը ,
ն՛րան տանը չէրւ պաՀ ում; Ուրուրի սուր աչք ու
նէր, իր նշանառութիւնն անՎրէպ էբՀ Պարսատի -
կով թռչունը եըկնքէն վայր կը բերէր՛.
Առանձին սէվ՚\ ունէր կենդանիների Հանդէպ ՝, հնկօն Հ հնկօն գլուխն՝ առնում , փախչում է տնէն , տան»ի ազատագրութեան գործում; Ուրեմն, հն
եւ բո լո ր ը Գ՚ՂՍ՚^ՅԷ
կարծես Հ աս կան ում էր բո լո րի լեղուն միւ ՛աքը դնելով է լ տուն չվերադառնալ, կօն մանկութենէն Դաշնակցական եղաւ;
գռնէէն– չանռնեէՀ
Հաս կա՛ւ ում էին իր լե ոուն; Դիբը եւ դպրոցը չսիրելը պատճառ չեղան դ
Հօր գուշակութիւն ը թէ էս խօխէն՝ կապի չի իՀա բե բա խտաբար , իր բռնած՜ ճամբան ան՚ռ — որ նա արՀամարՀոլէր , լքէր իր ընկեր՛՛ներէն; Ա-
նում էվւ գիւղի գարբն ոռի առնելէն; Գարբնոոի ւ՚ա՚-ց գրի ու դպրոցի է լ նա շատ առաւելութիւն–
գալու , իր ա կան ա ց ած էր , միա յն՝ ձի չսիրելը սխա՛ ղրան առնելը մի քանի Հոգով չեձ ակոարոոողանուԱ ներ եւ առա քին ո ւթ ի ւէն ե ր ունէք իբ ընկերներէն
լած էր*. Ւյնկօն ծ՜ն՛ած՜ էվ՛ Հեծ՜լոբ Հ Վաղ մւ նեու–
զսսլելա «իամ»էնօ ա ,ՀԼՀ*անե€լւիաք ա մի* I ձիՀ, ա ոտքերրI սլայտե– սիբուելոլ Համար՛; Դիւղի հնկօն էր աչքի լոյս մե
թեն էն նր ան ձի <ե ղան, ոչ մ իայն՛ բոլոր երեխանե լու Համար ւ ք^ձկօն կանգ է առնում , մօաենում է ծի ու փոքրի Համար;
րին՛ յատուկ՝ ցախաւելն ու կոպալը, այլեւ գի*՜գի ձիուն, նայում է ձիու աչքերի մէչ\, ձեռքո տա– & ատ շուտ նա սէր տուաւ զէնքի * (էէ** ո Ր
կատաղի գամ բռնե րը , յետո յ նախիրի է շերը , եղ 1 ում է գ1–չին , չոյում է ճակատր : Ջին արգէն ճա Հայդուկ, խմբապետ պիտի լինէր) , եւ եղաւ ան–
ները, գոմէշն՛երը, եւ մի օր է լ ձին։ ՛Լյա դարձաւ նաչում է քցնկօին , կրել է նրան իրմերկ կռնակի վրէպ ն. շանառո լ; իսկ երբ տ ի ր ա պե տ ե ց փական ա–
ձիու սիրաՀարը , ել գիւղի բոլոր– ձիերը սիրեցին վրայ; Հանդարտում է, յանձնւում է նրա գուր գո րհ ի ար Հեստին , փորձեց ինքը շիԱեչ , կազմել
նրան; Ջեղաւ գիւղում մի ձի, ամէնէն անսանձե գուրանքին ել Հրաչք՛ .. թ ո յ է է տալիս որ ոտները Հ բացան Հ |§
լին , որ Հաճոյքով կռնակը չյանձնէր Գեո սլա յտեն\ Մ ի օր , կալ ու կուտի ժամանակ , հնկօն Հա
պ ատ անի նա պիտի դառն ՛ա ր գի ւղի ե, րիտասարգ ւաքեց մի քանի իրեն էս «դարդիման» պատանի
երի առաՀին
ձիերը «խ Ն Հանողը , բեր՛ Ապրիս ւ ե՝1 կօ , լաւ մամ տնակին Հասար,
գ ս <ր էէն ո Էր , առաՀնորդ թէ չէ էս խօխէն չատ էր տանջելու մեղ՛.
յան ձը գնողը երիվար ղեկավար ներ եւ լեռ տարաւ, իր շինած Հրացանն, երը փոր -
Խաղերի մ ԷՀ հնկօն կարՆես առածին անգամ լինելով՝ նՕնկւճ՛ ու ձե ւու Համար;
Է Ր ՚Ֆիզիքա կան. ումը եւ բռնակալութիւնը չէր ն ը– շադրութեան է առն ում դար բնոց ր : Փուք , Հնոց , Փորձը յաՀող էր անցեր Երեկոյեան , երբ ու
բան առաՀնորգ գար. ձնողը , այլ ընկերսիրոլթիլ - շիկացած երկաթ, ֆ բ ՚ շ - ֆել՚Լ * * * Առւակի խշշոց րախ, երՀանիկ գիւղ իՀան ,ըն կերն եր էն. մէկի Հայ–
նր, անձնուիրութիւնը, .վտանգի մէՀ առաՀի՛ն ր լ ի ՛ ի կարհ ես շիկացած եյ կաթի Հանած ձայնր՜ րր ղազազած՝ յարձակեց իբ զաւակի վրայ .
նետ ո ւելու եւ վեր Հին բ խուսափելս լ յատկութիւնը ա ս ՚ ղ Ըրի "՞ԷՀ; Աալը, մուրճը թիք՜թաք , թիք Շ ո էն շան որդի, մենք կալ ու կուտի վր–
Հասել էր օրը, որ մայրը, հնկոյի ձեռքը բռ թաք * . . Լալ է; /^Յ՚ կօն գտնում է իրենէ պէտք ե - բայ, եր՛բ Հազար ձեռքի պէտք ունիմք, գոլ լեռ ես
նած , տանէր , յան ձնէր գիւղի վարժապետին տղան ղած արՀեստը; Ն ա չի կարող երկրագործ– լինել, փախչում , քեզ տալիս ես խաղի; Ո Լ մտրակը շա
սբգ գարձնելոլ Հ ամ * բայց պիտի կար ողան ա յեր կա թա գործ լխ ելանող ռաչեց պատանու կռնակին *.
հնկօն չիմ ու չում չէր արել , այլ Հաճոյքով ները ՀաւաՀ ում են իր ընտրութեան ; ժամ տնակին՛ հ՛նկօն մէկ ոստիւնով Հ աս ալ ԼՀսկերոՀը, քա
շեց , մէկ կողմ -
էր Հ ետե ւել մօրը , կարգաց ալս ր դառնալու Հա– իր ճկուն, երկար, նուրբ մատնեբը նրան պիտի ձնելով գազազած ձգեց նրան, եւ իր կռնակը գար
մ ար ; ք՝ ա յց արի տես որ , ուրուրի ս ր ատ ե ս ո լթ ի ւն Հասցնէին աւելիին;Նա դառնում է փականագործ՜; մարդու կողմը , ասաց ։
Ունեցող հնկօի աչքր Հրաժարել էր իր մէՀ տպա Մատնէ բում շնորՀք ունի տղան , էնենց նու^ըբ ինձ ծեհիր֊, ապի , աղոցը ես տարայ խաղի*.
ւորել այբ, բեն, գիմի սեւ, վաքրիկ խաղերը : Ոչ բաներ ա շինում ուր * * • \)՝եծիբ ուզածիգ չափ , որ։՝ բարկութիւն գ իքնի \
յան՛դիմանութիւնը, ոչ ծեծ՜ր, ոչ անօթի ձգելու Վաղ մ ան կութենէն հնկօն լսեց յեղափոխու Մ արդու ձեռքը մնաց օդոլմ; հսկօի կռնակը
պատիժբ ի զօրու էին եղել հնկօի աչքը Հաշտեցնեք թեան, յեզափոխակա՚նների եւ Հայդուկների խօս հեծի Համար չէր ծնած՜*.
գրի սեւ խաղերի Հետ; Նա լքել էր գաբոցը առանց քր՝. Ւր սրտի՜՛ խօսում էր այդ բ"լռրը*. Արիւնը ե– Ես քո Հօր բեխին » * * գիտես ոբ քեզ չեմ
այբն, իսկ ճանաչելու*. ռում էր երակներում՛, ինչո^լ մի օր ինքն– է լ պիտի զարնի։ Մէկ է լ կալ ու կուտի ժամանակ աղոցը
Ա՚այրը յան դիմանում է, Հայրը ծեծում է, ե– չկարողանա լ դառնալ Հայդուկ, խմբապետ; /ւ1ս– չտան ես խաղի;
են ծայլ, գգալմ գլուխ
բիաասաբգները ծ՜աղրում չո*ւ ինքն է լ մաս պիաի չունենա յ «Մայր Հալաս* ԲԻՒԶԱՆԳ
Fonds A.R.A.M
ՆՈՐ ՍԵՐԴ՚ՒՆԴՓՖ 0.ՄԱՐ որոնք յանգերան ՀԻ*ա յիս 28/5,* քՀւսյչԱսչոյչֆի ան՛֊*
ԴԱ&ՆԱԱ8ՈՒԹեՍՆ 0Ր»0 կա խո ւթեան Հ ՀՀ . Տ* Դ՝ Հաւաքեց քանի մը մ տա
սերու բաժնուած՛ Հա յաս տանն եր ը , եղաւ գա րբնւ ո–
ՍԱՐՍեՅԼԻ մ է Ջ ղը Միացեալ եւ Անկախ Հայաստանի գաղափա -
րին»։
Ն՚երկալ էին յայտնի ընկերվարական զ եկա -
Ա– ԸՆԿԵՐՎԱՐԱԿԱՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒՑԻՉՆԵՐՈՒ վարն եր՛, Մ արթէն , կեգբ • վարչութեան– կոզմէ ,
ՈԴ.Ջ Ո ՅՆ Ը
երեսփոխաններ կաս տոն Տէֆէր , ԼէԱարէ, (Ի ան
հնկօն՛ մ սւ ած ի ե մի տիպար չէ , այլ ապրած՝ ՄԱՐԱԷՑԼ, 3 Նոյ. (յապաղած) Կէս արև–, Մաս եւ քաղաքապետարանի խորՀյ. զական քշմմա
մի անձնաւորութիւն , Հ* Տ • Դաշնակցութեան– մի ւելեան բարքերով ցեղեր ու ա յս խառնէարանը ու— քիափուզին ի կարգով բեմ Հրաւիրուեցան՝ ՛Վարակ–
ո լ.իւ աե ա լ , Փ ե տր ո ւա բե ան ա պստամրութեան՛ Հե - ն ի տա ք արեւ , զո ւա ր թ ու դիւրագրգիռ բեակչո լ – ուած Հանդիսականներ՛ու խանդավառութենէն ,
բո՛սն երէն մէկը , որ ափս ո՛՛ ս , փա գա մ ամ անցած թիլն–, սրճարան բ վիճաբանական կաճառի վերա ողՀունեցին մեր կուսակցութիւնը, իքենց Հիա -
մահկանացուի իր ուղփն , միացել է անմահների ՛ծող , սել շուկան նր բացն.ող; Դո րծ ագո լչնե բո ւ ցումը յայտնեցին մեր ժողովուրդին ազգասիրու
փաղանգին : Իր լո լյա ալն կարով նա մի Համեստ ան– դարբնոց այս աշխատալոբա կան քաղաքին մ ԷՀ , թեան, աշխատասիրութեան ել ուշիմութեան Հա
կիւՖ է գրաւում Հ. 3 • Գ • Թանդա բանում , եւ. ուն ինք քա՛նի մը «քաղաքական» խմբակցութիւնն եր մար, խոստացան ըլլալ միշա մեզի Հետ՝ մեր Դտեղ
որ մօ–
պ աաոլյո յ մ ի ո եղ բոլոր նրանց սրտերում , ո րո՝՝ ց գո յութեա)– դլխաւո ր ն պատակն է , պա յ քա եւ լալա օրեր ււն;
Բ՛եմ կը Հրաւիրուի
ւէն ճանաչել են իրեն; ք՛ ի լ Դաշնակցութեան գէմ , իսկ պա յքարի միՀոց– ընկեր Ա՛ ՝Բէօսէեան։>; կբ
հնկօն Բաշգեառնեցի էր, գիւ֊զի զաւակ; իր ներէ) մէկն է Հետեւիլ անոր շուքի պէս , խաչաձե պարզէ մ եր պատմ ութեան դժնդակ շըՀաննեբը ո–
չափաՀ ասութեան ը նրան տեսնղն ան վա բան կա ւելու Համար Դաշնակցութեան կազմակերպա՛ծ րոնց մէՀ ծնաւ Հայրենասէր այս կուսակցոլթիլ -
րող էր ասել Հաստատուն, է ու սլացիկ , ինչ - բոլոր Հանդէսները : նը ։ «Դաշնակցութիւնր իր ծնած օրէն նլուիրուե -
պէս լեռներն իր երկրի; ճկուն է ու դիւրաշարժ , 27 Նոյեմբեր Հյ ա բա թ իրիկուն, տօնուեցաւ ցաւ իր ժողովոբդին եւ Հայրենիքին՛ ազատութեան
իսչպէս գետերն իր երկրի % Տախուռն է ու փոթոր Դաշնակցութեան 0 ր րՄ ար սէ յլի ամենամեծ սրաՀ– տ աժան ե լի բա յց ն ո լիրա կան գործ ին ,վե բամ կրտեց
կող ինչպէս Հովերն իր երկրի : հոնար՚Հ է ու ներէն ՕւձէՇծԱ «ՅտՏ Ոշտ՚տ/՛ մէ։ Երթեւեկի անյար ողն.ա յար բ կո ար՛ա՛ծ՜ , ստրուկ ժողովուրդը յեղա -
անձն՝ապար գեւ , ինչպէս Հ ողը իր երկրի ; մար, կեդրոնէն Հեռու այս Հսկայ սբաՀը լեցուած՝ փո խա կան շունչով ել վե րածեց զա յն ռազմ ական
Ւբ գիւղացիները պատմում էին թէ՝ հնկոյի էր Հայրենակարօտ Հազարաւոր Հայրենակիցնւե - ուժի, Հաւաքեց եւ միացուց իր գրօշին տակ բոլոր
Հայրը ձիով քաղաք էր զն ա ց ե լ ՚ծն ուելիք խօխի բով՝ Հոսանքն ի վար քշուած՜ , եկած՜ էին նաեւ ընդոլն՝ակ տարրերը, որոնք դարձան մեր՝ ազատա
(երախայ) Համար բան ֊ ման գնելու, երբ սկսւել կարգ մր խորթ տարրեր : գրական պայքարի ճարտարապետներ ; Անդրանիկի
էր մօր երկոլնքր հնկօն աշխարՀ բերելու Համարէ Բեմ ին առՀեւ փռուած էր , պաստառի վրա յ , կողքին* ԱՀարռնեան , Մուրատի կողքին Վարանոտ֊
Ու մօր եր/լռւնքը եղել Էր ծ՜անր ո լ երկար; Հ *Ց * Դ* Երրորդութեան խոշոր խմբանկարր, իւ եան, Դէորգներու , Հրայներու, Սերոբներոլ կող
Վերադարձին , ճիշդ այն, միՀոցին, ՛երբ Հայրր ղաներկ; Բեմին ճակատր՝ Հ* Տ ՛ Դ • զինանշանը* քին ՛էյ աՀրիկե աններ , Ակնունինեբ , Վարուժան
ձիէն՝ իՀն՚ելով ոտքը դ՚ն ում է դետին , յամառ եկ– բան ուած մ ետաքսի վ Ր ա յ՝ «Մ աՀ կամ ազատու - ներ ել Ա իամանթօնեբ; Մ աքի , սրտի Հերոսն^երր ,
ԼՈ րը Հայրենի օդով շունչ առած՝ արձակում է թիւն» նշանաբան ով; Երկու կողմերը կախուած՜ մ եր ժողովուրգր բար ձրա ցուցին քաղաքական ազ
կեանքի առաՀին կանչը լՏրնկաա* • •• էին Հա յկական եւ ֆրանսական– դրօշն եր՛, ՛իսկ բե– դի գիբքի^ , Հաւաքական այգ աշխատանքով վե
Մէկ է լ ձին՛, փոխանակ գոմ մտնելու եւ լիք մը լեցուած էր մեր կանաչ արեւնեբով՝ Հ 3* Դ* րա կանգն եց ին մ եր անկախութիւն ը; Դ ա շն՛ա կց ո Լ -
մսուրը փնտռելու , խրտչա՛ծ , գլուխն առն ում է յ Նոր Ա եր ունդի անգամներով I թիւն, ը դաբձոլց Հալ ժողովուվ գին բախտին անիւը
ոլ Հայդաա** ՚ ՚ • ԿԴբգէ Սէնթ Անի Նոր Սերունդի երգչախում– եւ եղաւ անոր ազգակեր ա , Հայրենակերտ բազու
ՀասՀ ա սաս ո ւ%ին չարք գա ալ , Հաս էք* բը ղեկավաբութեամբ Համբարձումեանի : Հան - կը *. Մ իա ցուց իր պատմ ո ւթիւնը Հայոց պատմ ու
ւմարգ է , փաղում է ձիու յետե–
որ հերթին ի Հարկէ, նորածինի Հայրը գէսր բացուած՜ է * Կ՚արտասանէ Նոր Աերոլնդէն թեան :
ւէն՛; ԱռաՀին
Մակարեան շատ լաՀողՀ ԱնՀրաժեշտ չէ ա ր տ ա ս ա– Անդրադառնալով մեր Հակառակորդներու կա
Արիւն - քրտինքի մէՀ կորած, երր ձին բըո– նել որեւէ գրութիւն մէկ ծայրէն մինչեւ միւսը Հ տարած տխոլբ դերին, ըսաւ–. Ջուգեցին անսաք
նում , ա ո ւն են բերում , վե բՀապէս բացւում է խվ՚ք– Օաէ\ախ աւելի ժամ ան ակ կը խլեն* քան՝ բուն բա մեր Հայրենասէր Հայրապետին այն իմաստուն
ճիթի դուռը, ել Հօրը ներս են Հրաւիրում; Տա՛ո– նա խօսբ : ՕՐ՛ ԱնաՀիտ (Նոր Աե բունդ) կվարտա– խրատթն, «ձեր Հիւանդ եւ տկար դառն ո ւկր մի
մէրր քրմուՀու փեՀութեամբ՝ խանձարուրած նո սա Է կարճ ել շատ լաւ; կ՚երդէ , միշտ Նոր Սե փոխէք օտար առողՀ առիւծ ին Հետ» : Հյ ո ղ շո ղո ւ՝1>
րածինը գնում է , գեռ ինքն՝ իրեն, չգա ահ Հօր գիր՜՛ ր՛ ունդէն , Օր * Նուա րդ լ ո լզելով Հ ան գիս ականն հի– գաղափարներ՛ու ետե ւէն՝ գացին , օտար ին ծ առա լ
կը– րԸ՚Կր նուագէ Ա էն Լուի նուագախումբը, կը պա– դա^ ձան եւ զա՛հ ոն ք մեր եբկիբբ առաՀնո բդեցին ^
-— Փափախդ
ծ՜ուռ գիրր է լ Գէ0 սա մանէ ա, էն քե՛ն Լէ զ՚Օլիվի եւ Աէն ժէււոմի Ն՛ Աերնդական - քանդեցին մեր Հերոսներու արիւնով ձեռք բեր,ած՛
է լ ինչ մանչ * • . ներ ը;
անկախութիւնը; Այս առթիւ պաբղեց Դաշնակ–
Հայրը՝ գեռ բարկութիւն ր չառա՛ծ՝ կարում է ԱրաՀր վեր ած ուած՜ է ընտանեկան՝ րոյսի մը՝ ց ութեան՛ աշխատանքը գաղո լթնեըո լ մ ԷՀ * Ե •**
աաամօր խօսքը * մտերմիկ եւ Հարազատ; Ե լե կա րա կանաց ած՛ է ԱԼ1՝–՛ բէկ՝ ռԲԲ Հալ ֆէտա յին կը կռուէր բնութեան
իբ Հօր բեխին * * . էս խօխէն փորձանք րաՀր ել կր թնդայ ծափերով եւ «կ՚ուղենք»ներով; գէմգ անօթութեան , ներքին մատնիչին/ եւ Հար -
ա էլն* ելու , կասչի չէ գալու; ,Զիոլ Հետ բա ր եկա մ Դեզարուեստական բաժինի ղեկավարը , բեմին ե– յ դ արա ր Բ՛ուրք ին գէմ ի խ*1 գիր Հ այ ժողովուրդի
չէ էլնեչու* ձին՝՝ Հոտն՛ առած՜– չառա՛ծ՝, խբանաւ, տեւը աշխատանքի մէՀ է , բծախնդիր եւ փ ա ւի կ ա– իզի քակ՛ան պաշտպանութեան՛, մեր Հակառա–
փախալՀ ՝$աԼ\ռլ1*Ք ունենք էս խօխի ձեռքէն , ես նկատ, կաշխատի գոՀ չգել բ^՚լորբ , բարձր պաՀել կորդն եր ը «ա լա զակն եր» կ՚անուանէ ին ղանոնք յ
ասի , գոլք կր տեսնէք ; վարկը Դաշնւակցական Հա՛ գէսին; Այս ան խոնՀ , Այսօր ալ նոյն դասակարգէն Հակառակորդներ .նո
հնկօն մեծացաւ գիւղոլմ ՝. Գիւղր իր շրՀակայմ– անիշակէն աւելի Համեստ ղեկավարը , մեղ ա — րէն կր փո րձեն մեզ վա ր կաբեկել իրենց տէ բե բուն
քո էի չունեցաւ նրա Համար մի թագուն , անմատ չե– մէն ուս սիրելի՝ մեր Մ անուշն է՝ իրական գարգը առՀեւՀ ՊաՀ մր փորձեցին մեր ժառանգորդը
լի անկիւն; մե ր ւգազւէ ւթին; դառնալ, որդեգրեցին մեր տ&նեբը եւ պաՀանՀ^ -
ււ
Ոաքբ բոպիկ, գլուխ ր բաց ,վրան գլուխը միշա նեըը* Ա՚ՂԲիլ 11/24, Հայկական՛ Դատ, ներ––
Օրուան նախագաՀր , ընկեր Տակոբ Պապիկ -
պատառատուն (յանցանքն իրենը չէր՝) ծառ մաղ լ– գաղթ , բայց կէս ճամբան մնացին; Ո՞ւր է մեր
եան* «Տարուան– մԷՀ մէկ օր ուն ինք մեզի վերա–
ցելիս՝ ո սան՝ էր պա աո ում, մայռէ մայռ անցնելիս բաժին ր «Հ այ ր են ա կ ան պատե րաղմ ի լաղթանա -
պաՀա՚ծ ,ա լդ մեր օր՚5ւ է , ուր՝ պիտի խօսինք միայն
ծերպն՝ էր ճղում, <ծմա/լ մանելիս՝ փուշն էր քա կէն ;Մենք լալ կը ճանչնանք քիուսիան , կ ա ա ա րին է
մ եր մասին» ։ Տ ստակօ րէն կը պարզէ Դա շնւ ակ ց ու
շում ; Ոչ յանգիմանութիւն , ոչ ծեծ , ոչ պատիմ կա յս րուՀիէն սկսեալ մինչեւ Ա թալին; հ ով*<Հ րգա–
թեան աշխատանքները, մղած Հերոսամարտերը ,
ն՛րան տանը չէրւ պաՀ ում; Ուրուրի սուր աչք ու
նէր, իր նշանառութիւնն անՎրէպ էբՀ Պարսատի -
կով թռչունը եըկնքէն վայր կը բերէր՛.
Առանձին սէվ՚\ ունէր կենդանիների Հանդէպ ՝, հնկօն Հ հնկօն գլուխն՝ առնում , փախչում է տնէն , տան»ի ազատագրութեան գործում; Ուրեմն, հն
եւ բո լո ր ը Գ՚ՂՍ՚^ՅԷ
կարծես Հ աս կան ում էր բո լո րի լեղուն միւ ՛աքը դնելով է լ տուն չվերադառնալ, կօն մանկութենէն Դաշնակցական եղաւ;
գռնէէն– չանռնեէՀ
Հաս կա՛ւ ում էին իր լե ոուն; Դիբը եւ դպրոցը չսիրելը պատճառ չեղան դ
Հօր գուշակութիւն ը թէ էս խօխէն՝ կապի չի իՀա բե բա խտաբար , իր բռնած՜ ճամբան ան՚ռ — որ նա արՀամարՀոլէր , լքէր իր ընկեր՛՛ներէն; Ա-
նում էվւ գիւղի գարբն ոռի առնելէն; Գարբնոոի ւ՚ա՚-ց գրի ու դպրոցի է լ նա շատ առաւելութիւն–
գալու , իր ա կան ա ց ած էր , միա յն՝ ձի չսիրելը սխա՛ ղրան առնելը մի քանի Հոգով չեձ ակոարոոողանուԱ ներ եւ առա քին ո ւթ ի ւէն ե ր ունէք իբ ընկերներէն
լած էր*. Ւյնկօն ծ՜ն՛ած՜ էվ՛ Հեծ՜լոբ Հ Վաղ մւ նեու–
զսսլելա «իամ»էնօ ա ,ՀԼՀ*անե€լւիաք ա մի* I ձիՀ, ա ոտքերրI սլայտե– սիբուելոլ Համար՛; Դիւղի հնկօն էր աչքի լոյս մե
թեն էն նր ան ձի <ե ղան, ոչ մ իայն՛ բոլոր երեխանե լու Համար ւ ք^ձկօն կանգ է առնում , մօաենում է ծի ու փոքրի Համար;
րին՛ յատուկ՝ ցախաւելն ու կոպալը, այլեւ գի*՜գի ձիուն, նայում է ձիու աչքերի մէչ\, ձեռքո տա– & ատ շուտ նա սէր տուաւ զէնքի * (էէ** ո Ր
կատաղի գամ բռնե րը , յետո յ նախիրի է շերը , եղ 1 ում է գ1–չին , չոյում է ճակատր : Ջին արգէն ճա Հայդուկ, խմբապետ պիտի լինէր) , եւ եղաւ ան–
ները, գոմէշն՛երը, եւ մի օր է լ ձին։ ՛Լյա դարձաւ նաչում է քցնկօին , կրել է նրան իրմերկ կռնակի վրէպ ն. շանառո լ; իսկ երբ տ ի ր ա պե տ ե ց փական ա–
ձիու սիրաՀարը , ել գիւղի բոլոր– ձիերը սիրեցին վրայ; Հանդարտում է, յանձնւում է նրա գուր գո րհ ի ար Հեստին , փորձեց ինքը շիԱեչ , կազմել
նրան; Ջեղաւ գիւղում մի ձի, ամէնէն անսանձե գուրանքին ել Հրաչք՛ .. թ ո յ է է տալիս որ ոտները Հ բացան Հ |§
լին , որ Հաճոյքով կռնակը չյանձնէր Գեո սլա յտեն\ Մ ի օր , կալ ու կուտի ժամանակ , հնկօն Հա
պ ատ անի նա պիտի դառն ՛ա ր գի ւղի ե, րիտասարգ ւաքեց մի քանի իրեն էս «դարդիման» պատանի
երի առաՀին
ձիերը «խ Ն Հանողը , բեր՛ Ապրիս ւ ե՝1 կօ , լաւ մամ տնակին Հասար,
գ ս <ր էէն ո Էր , առաՀնորդ թէ չէ էս խօխէն չատ էր տանջելու մեղ՛.
յան ձը գնողը երիվար ղեկավար ներ եւ լեռ տարաւ, իր շինած Հրացանն, երը փոր -
Խաղերի մ ԷՀ հնկօն կարՆես առածին անգամ լինելով՝ նՕնկւճ՛ ու ձե ւու Համար;
Է Ր ՚Ֆիզիքա կան. ումը եւ բռնակալութիւնը չէր ն ը– շադրութեան է առն ում դար բնոց ր : Փուք , Հնոց , Փորձը յաՀող էր անցեր Երեկոյեան , երբ ու
բան առաՀնորգ գար. ձնողը , այլ ընկերսիրոլթիլ - շիկացած երկաթ, ֆ բ ՚ շ - ֆել՚Լ * * * Առւակի խշշոց րախ, երՀանիկ գիւղ իՀան ,ըն կերն եր էն. մէկի Հայ–
նր, անձնուիրութիւնը, .վտանգի մէՀ առաՀի՛ն ր լ ի ՛ ի կարհ ես շիկացած եյ կաթի Հանած ձայնր՜ րր ղազազած՝ յարձակեց իբ զաւակի վրայ .
նետ ո ւելու եւ վեր Հին բ խուսափելս լ յատկութիւնը ա ս ՚ ղ Ըրի "՞ԷՀ; Աալը, մուրճը թիք՜թաք , թիք Շ ո էն շան որդի, մենք կալ ու կուտի վր–
Հասել էր օրը, որ մայրը, հնկոյի ձեռքը բռ թաք * . . Լալ է; /^Յ՚ կօն գտնում է իրենէ պէտք ե - բայ, եր՛բ Հազար ձեռքի պէտք ունիմք, գոլ լեռ ես
նած , տանէր , յան ձնէր գիւղի վարժապետին տղան ղած արՀեստը; Ն ա չի կարող երկրագործ– լինել, փախչում , քեզ տալիս ես խաղի; Ո Լ մտրակը շա
սբգ գարձնելոլ Հ ամ * բայց պիտի կար ողան ա յեր կա թա գործ լխ ելանող ռաչեց պատանու կռնակին *.
հնկօն չիմ ու չում չէր արել , այլ Հաճոյքով ները ՀաւաՀ ում են իր ընտրութեան ; ժամ տնակին՛ հ՛նկօն մէկ ոստիւնով Հ աս ալ ԼՀսկերոՀը, քա
շեց , մէկ կողմ -
էր Հ ետե ւել մօրը , կարգաց ալս ր դառնալու Հա– իր ճկուն, երկար, նուրբ մատնեբը նրան պիտի ձնելով գազազած ձգեց նրան, եւ իր կռնակը գար
մ ար ; ք՝ ա յց արի տես որ , ուրուրի ս ր ատ ե ս ո լթ ի ւն Հասցնէին աւելիին;Նա դառնում է փականագործ՜; մարդու կողմը , ասաց ։
Ունեցող հնկօի աչքր Հրաժարել էր իր մէՀ տպա Մատնէ բում շնորՀք ունի տղան , էնենց նու^ըբ ինձ ծեհիր֊, ապի , աղոցը ես տարայ խաղի*.
ւորել այբ, բեն, գիմի սեւ, վաքրիկ խաղերը : Ոչ բաներ ա շինում ուր * * • \)՝եծիբ ուզածիգ չափ , որ։՝ բարկութիւն գ իքնի \
յան՛դիմանութիւնը, ոչ ծեծ՜ր, ոչ անօթի ձգելու Վաղ մ ան կութենէն հնկօն լսեց յեղափոխու Մ արդու ձեռքը մնաց օդոլմ; հսկօի կռնակը
պատիժբ ի զօրու էին եղել հնկօի աչքը Հաշտեցնեք թեան, յեզափոխակա՚նների եւ Հայդուկների խօս հեծի Համար չէր ծնած՜*.
գրի սեւ խաղերի Հետ; Նա լքել էր գաբոցը առանց քր՝. Ւր սրտի՜՛ խօսում էր այդ բ"լռրը*. Արիւնը ե– Ես քո Հօր բեխին » * * գիտես ոբ քեզ չեմ
այբն, իսկ ճանաչելու*. ռում էր երակներում՛, ինչո^լ մի օր ինքն– է լ պիտի զարնի։ Մէկ է լ կալ ու կուտի ժամանակ աղոցը
Ա՚այրը յան դիմանում է, Հայրը ծեծում է, ե– չկարողանա լ դառնալ Հայդուկ, խմբապետ; /ւ1ս– չտան ես խաղի;
են ծայլ, գգալմ գլուխ
բիաասաբգները ծ՜աղրում չո*ւ ինքն է լ մաս պիաի չունենա յ «Մայր Հալաս* ԲԻՒԶԱՆԳ
Fonds A.R.A.M