Page 123 - ARM_19-1948_04
P. 123
ԳխակաԱ աաւյիս Ձ-ԱՑՆեՐ ԳԱՒԱՏ-ՀՆ քՒէքէեաճւ ներկաները յոանկայս յարգանքի Հրա -
ւիրեց՝ նահատակներու, անկորնչելի յիշատակին
աոքեւ։ Տ ետո յ , յաքորգարտր խօսք աոին՛ Պ* Պ*
ԱՐԱՐԱՑԻ ՅՕՐԳ ՏԱՐԵԳԱՐՋԸ Վ՛ Պասլոլխեան , Ա • Պօղոսեան, Մտրաշի Հերոս
ԿԵԱՆՔԻ ՊԱՑ՝ԲԱԲԸ~ Բնութեան մէչ գոյու Տէր Վարգանեան որ տասն՚եւ֊չորս ՚/էբր ստացաձ–
թիւն ունի կեանքէ աայքարը % ֊Քոյսերք փրարհւ է , հարիւրապետ թէսէտոը , Հացագորհ՚եան, Կով.
գէմ –պայքար կր մ դին Հ բ ղ ի Ն մէչ գանուած սնոլն֊ 1օՄթ՛— Տօնակատարութիւնը տեղի ունեցած կասիան քլամալռրֆիրոէ. նախագաՀ յլ , Աա,Հաթճեա%՝
Է Հոկտեմբեր 17իԹ, ՄարսԷյլի Ս • Թարգմանչաց
գիս համար , կենդանիները նոյն կռիւը կը մղեն եկեղեցին եւ շարունակ ուած Շհ&էտ&ս ճ«տ Ոօսւ՚տի «Պատերազմական քՍաչալորֆներու փոխնախագաՀ
սամաքին վրայ ե ւ կուրին մէչ։ կենդանիներուն մէջ : Թզթ-ակցութփւնը ստացանք շատ ուշ, Նոյ • ե ւ ն .եւն.–.
Յին։ Ուստի կ՛արձանագրենք միայ<նւ գլխաւոր կէ.
մէչ մ ի շ ա ուժեղն՛ է որ յաղթող կը Հանդիսանա յ տերը . —
կեանքի ո/այքարին մէ^։ Զօրաւոր կենդանին կը Բամակները կը լեցուին ։ Ներկաձ-երու մտքերն
յարձակի ակարին վրայ ե լ յաճախ կ՚ուտէ զայն* ու հոգիները կը ջերման՛ան՝, ապրող, "Գ^ Հերոս -
մեծ ձուկերը կ՚ուտեն՛ փոքրերը Հ ներն եւս սրտառուչ դրուագն՛եր կը պատմԱն Արա–
8 ե ղին պա Հոլան ում ին Համար բնութիւն՛ը կեն– ՄԱՐՍԷՑԼ — Հոգեհան գստի արարողու - Ը ա յ ի ճակատամարտէն Հ
դա)ն ին՚եքը օժտած է ինքն ա պաշտպանութեան զա– թեանց ներկայ էին՝ Պուշ տիւ քիօնի նաՀանդապե– • • • Կր խորՀիս թէ Արարան բացորոշ առաւե
նազան– մի չլցներ ով, ինչպէս՝ սրածայր եղջիւրնե ա Բ » Պ • Պայլգ , Զօր • տբ Պրօսիա , յանուն 9րդ շր*–՝ լութիւն մը ունի անով որ Հայուձ Հերոսութեան
րով , զօրաւոր ժանիքներովդ թունաւոր ակռանե - չանի ընդՀ • Հրամանատարին -— եւ ծովակալ քՒան– ականատես վկայ եղան՝ 3)րան՚սան , Ալպիոնր եւ
րով* ուժեղ թաթերով* սուր ճանկերով* Հատու կի Հ րամ ան ատ ար \ն աւա յին ուժերու ։ *էյաելճ գե Պոմերանեան ապշահար զինոլորները ••• :
կտուցներով* ծակող փուշերով ու խայթոցներով* րապայծառ ԱչապաՀեան* Ա՝ արս ի լի ո յ Հայ կաթո
կարծր պատեաններով * ՛ելն* ։ լիկն՛երու Հոգեւոր Հովի*~Բ>> Հարիւրապետ ք&՝էսէտ– Արաբայի յաղթանակէն՛ վեր^, ընդհ * Հ ր ամ ա -
ռը Արաբայի ճակատամարտին լեգէոնական սպա նատար, Բրիտանացի Զ°ր • Աէէ""աԻԻ Հետեւեալ
Ասկէ զատ* կենդանիներուն գոյներու զանա - ներէն ե ւ ֆրանսացի նախկին քհազմիկնեբոլ Ընկե դրուատական տողեր ր կրնան լաւագո յն՝ պատաս -
ղան՚ութիւնբ երբեմն* էբբ *քէլ\ոռ ^ԼԼ\ ծառայէ ինք րակցութեանց* մամուլի բազմաթիւ ն՛երկայացու խանը Համարուիլ Լօթիներուն ե լ Պ ի ղմ ար քն՛եր ուն :
նապաշտպան ո ւթ եան բնազդին : : Այսպէս ^ անա ցիչներ ; <; Հայեր, կրնաք հպարտ ըլլալ ձեր Հերոս
պատի աղուէսը աւազի գոյնը ունի* իսկ ցուրտ զաւակներով որԱրարայի յաղթանակին բերին՛ մե–
երկիրներուն աղուէսները ճերմակ են–, եւ գարնան Եկեղեցական արար ո զութ ի ւնն եր էն վերչ տե - ծ ագո յն բամ ինը տ
աշ -
երբ ձիւները Հալին գորշ գոյն կը ստանան՛, /Բարե ղացող անձրեւին պատճառաւ * փառատօնին
Հ.Ա •
խառն երկիրներու մէչ նապաստակին* կաքաւին խարՀական բաժինն եւս կատարուեցաւ՝ Գեղարուե ստական բամինն ալ ճոխ էր, երգ ,
եւ լո րամ ա րգիին դո /նը շէկ կամ գ ո բ չ է յ անոնք քՒարգմ ան չաց՚ֆ ի կամ ա ր ին տակ : Աեբ պարտաճա նուագ , արտասանութիւն : Պ • Թէքէետն , ՚միշՆւց
ո ւնենա լո վ Հ ողի կամ չ ո րցած տեբեւն՝երու գո յն* բ , նաչ արենուշնեբն ու իրենց սիրական պետը , Տիկ* մը , Համառօտակի ՚ներկայացոլց՝ Նախ, քիազ՛
ո ր սորդնեբը դժուարաւ կ^ ո բոշեն ան՛ոնց ներկա յու— Ա անուշ * տեղ տուին ոստիկանական նուագա - Բարեկ. Միութեան՛ դոր՚Նոլնէութեան Հ 5 զ ամ եւս I
թիւնր գաշ տեբու կամ անտառն եբու մ է չ ։ Ամ է - խումբին որ * ն՛ուաղելով * յաբգան քի կեցաւ խո - պատկերը որ Համերաշխ ո ւ լռիկ աշխատանքի մր
նուն; ծանօթ է գետնառիւծ բ որ վտանգի պաՀուն բանին մօտիկ պարզւա՚ծ եռագոյնին դիմաց ։ կենդանի պատկերն է : Օգնութեան սնտոլկր իր
ըստ կամ ս գո քն կը փոխէ ։ Պ* Տիրան քՒէքէեան, մէկբ միւսէն պատկերա կարօտ ըն՛կերներու՛ն, նահատակ ընկերներու այ-
լից յուշերով անգամ մբ եւս ոգեկոչեց փոքր ժո րիներոլն եւ իրենց որբերուն նուիրած է՝ մօտ ե–
՜բովերու մէչ ալ կան ձուկերու * կակղամորթ– ղովուրդի մը Հերոսական մարտնչումը Ամ ան ո սի րեք Հարիւր Հազար ֆրանքի պատկառելի գումար
տեսակն եր ,
ն՛երու ե ւ մանրաճճինեբու բազմաթիւ բարձուն՛քներուն վրայ , ինչպէս եւ Հայեւֆրանոա– մը ։
կը զա -
որոնք չուրին գո/"ը ունին՝ ել դժուարաւ կան գո բծ ա կ ց ո ւթ ի ւն ր՝ Ա) աչակրաց ա ր շաւանքնե -
ն ա ղան. ո ւ ին ։ Ու ինքնաբերաբար սկսաւ նոլիրատուութիւն
րէ՚ս մինչեւ Լուսինեանց Կիլիկեան իշխանութիւնը։ մը որուն մասնակցեցան գրեթէ բո՛լոր ն՛երկաները։
Ա արդն ալ ունի կեանքի պայքար բ է ՀինԷն ի (յաՀա՚նգապեա Պ * Պայլօ ոտքի կանգն՛ելով Զուր չէ ուրեմն որ Ոազմիկներոլ այս օգտա -
վեր մ աբդիկ ի ԲաԲոլ– գէ1^ %Բ կռուին՛ * մի շտ զօրա– շեշտեց Հայուն, Հաւատարմութիւնը Ֆ բան սա յի չատ ընկերակցութիւնը գրաւահ՝ է տաքուկ ան -
ւո ր բ տկարին՝ վրայ յարձակելով ե լ զայն ա- Հանդէպ ե ւ կատարած դերը՝ անցեալ եւ ժամանա կիւն մը Մարսէձէի հայութեան սրտին՛ մ է ^ ։ Փա–
ցնե լով : Տ ելա կան պատերազմ ժողովուրդներու կակից պատմ ութեան մ է չ ։ Ուվե բ չա ց ո ւց Հ ետեւեա ք ռատօնը վերշ* գտած էր արդէն ե ւ ՛ներկաները
միչեւ* կռիւ դասակարգերու միչեւ* Հալածանք խօսքով . «կ՚ապրի ա յն "եզբ որ մ շակո յ թ ուն ի սկսան բամբ ու միաձայն երգել. ^ Հէ՛՚յ\, շ\սն
կրօնքներու ՛եւ գագափարնե բու Համ ար * գոր-ծա - եւ օժտուած է՝ Հոգեկան ու մտային կար ոգու - Երեւան , Հայրենխք ղու ի մ ՛ ՛ ՛ ֆ ։ Վ՛
գուլն եր՝ բանուորներու վիճակբ բարելաւելու Հ ա– թիլԼներով »:
մար* պայքար ե ւ մրցակցութիւն ըն՛կերային, տն Կէսօբէն վերչ* «Ե՚աղկանց դղեակղին մ է չ * Պ*
տեսական ել քաղաքական խնդիբնեբու Համար *
մ են ակ ռիւ՝ նա խ ապա շար ո ւմն եր * փառաս ի բու - ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ քաղաքնեբոսև եւ գիւղերուն
թիւննեբ ե ւ ցանկութիւններ ղոՀացն ելու Համար : մէչ 47.500 բազմազաւակ մայրեր կան՝։ Չ որս տար
Կեանքի պայքարր պիտի շարունակուի * ցոր - գործածելու Համար ։ 1 942ին Ամերիկացիները փոր՝– ուան՛ մէչ \74 ՚քիլ-բ* պետ» նպաստ ստացած են։
չափ գո յո ւ թ իւն ունին ցեղեր ու * ազգութիլննե - ձեցին այդ դեղը իբրեւ մ ի չա տա ս՛պան– գործած ե ք Հանրապետութեան մէչ բացուած են մօտ 200
Ր՛ո Լ * կրօնքներու* վա բչաձեւեբու եւ դասակարգե բնգա բձակ ս աՀ մ ան ի մը մ է չ ճանճերուն ել վնա մանկական Հիմնարկներ* 446 մայրեր որոնք սը -
րու ղան աղ ան ութի ւնն երը * ե ւ անՀատնեբու ո ւ աղ՛՛ սակար միչատներուն. գէմ * որոնք տարափոխիկ նուցած \ենւ տասը եւ աւելի զաւակն՚եբ * ստացած
գերու սեփականութեան գաղափարն ոլ մրցակ - Հ ի ւան դո ւթ ի ւնն եբու ծաւալումին պատճառ կբ են «Հկ ոսոլՀի մայր՛» բարձր կո՛չում • 47 Հազար
*
ցութեան ոգին ։ դառնան Հ 1943 1944 ձմրան եղանակին Նափոլիի •մայր՛եր պաբգեւատբուտծ են ՀՄ՛այրական՛ փառք»
ՄԻՋԱՏԱՍՊԱՆ ԳԵՂ ՄԸ—Ամերիկացիք վեր– մ է չ երեւան, ելաւ ժանտախտի սաստիկ Հ ամ աճա - շքանշանով ու «Մայրութեան մեղալ»ով : Ասոնց
չին պատերազմ ի ատեն ճանճերս ւ ն եւ Ո է ֊ բ ի չ վն՝ա - ր ակ մը * որուն աո ա^րր շուտով առն ո՛ւեցալ շնոր– մէչ կան՛ Հաբիւրտլոր արտասահմանեան Հայոլ -
սա կար միչատներուն գէմ ազդեցիկ նոր դեղ մը Հիւ Ա՛յդ միչատասպան նոր դեղին։ խաղաղականի Հիներ :
Հնարեցին յ որուն 0. 0. X. (<Աշհ1օւ՚օ - շ1ւթհ6ՈՅ>՚1–էո– բոլոր կղզին՝երը յաչոբդաբար ինակելի դարձան 30 ՀԱԶԱՐԷ ԱՒԵԼԻ դպրոցականներ կը Հան -
շհ1օյ։06էհօԼՈ6) անունը գրին ։ սրսկիչ մեքենաներուն ե ւ չբՀաններոլ միացաւ* գստանան այս տար ի սկա ո՛ւտ ա կ ան ամառնային
Այգ արտագրութեան՝ մասին եղած ուսում - բնաչինչ ընելով տարափոխիկ Հիւանդութեանց ճամբարն\երուն * ման կական բո ւժ ար անն՛եր ուն եւա–
նասիրութիւնն երբ կբ սկսին ԺԹ • գարու վերչե - բոլոր վնասակար սերմերը : ռո ղ^ա ր ա բ ական՝ Հ ր ապա բակն ե՛ր ուն մ է չ : Հան բա–
ր է ն ։ Գերմանացի քիմիագէտ մ բ Հնարեց զայն\ ^ Անցեալ տարի Եգիպտոսի մէչ ալ առատօրէն՝ պետութեան՝ բոլոր մեծ ձեոնար կո ւթ իւններբ ու -
սակայն ան չկրցաւ մ ի չ ^ ց բ գտն՛ել շաՀագործելու գործածուեցաւ այս դեղբ* սաւառն՛ակներով* աբ - Ա՚ինւ ամ առեային ճամբաբնեբ : ԱրՀմի ո ւթ են ա կան
ի բ գիւտթ ։ \939ին զոլիցեբիական տուն մը արտօ գիէհլու Համ աբ քոլեր՚ային ծաւալումր Հ կազմ ա կերպութիւնն երբ բացած <են՝ քսանէ աւելի
Համար։
նագիր ձեռք բերաւ իբրեւ Հակաուտիճ (^ոէււաէշ) Հ. ՏհՐՈՍԿԻ ճամբարներ 9000 մանուկն՛երու
«ՅԱՌԱՋ »Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (16) ես ալ քեղ կ^ոլղէի տեսնել ^ : Հարցուցեր էր թէ ո՞ւր են ՄլեՀ ել Ատեփանէ. եւ
« Ով էը չէի գիտեր , ան քիչ մը աՎելէն , ես իմացեր էր թէ Հալէպի Ն՚ուրէտտին ամիրայի ծա
ալ անոր հետելելով չաբուևակեցիեք ճամբան , ռայութեան մէչ մտա՛ծ էին՝, ելեր գնացեր էր զա
մինչեւ խեղճուկ իչեւան մը Հասանք ել սենեակ մը նոնք գտնելու, եւ Հազիւ թէ Ատեփանէ Համող -
բացաւ : Երբ դուռը դոցեց • ուեր էր կոստա՚նդինի Հ՛ետ Կիլիկիա դառնալո՛ւ ,
Ջէ" չե՞" ճսձչնար , Հարցուց : ՄէեՀ վրայ Հասնելով՝ ոչ թէ միայն իր եղրօրր
միտքը շրչելու, այլեւ կոստան՚դինը մատնելու եր
ԳԼՈՒԽ Գ. « Զէ , պատասխանեցի : դում ըրած էր եթէ նոյն օրը Տաճկին՝ Հողերէն
« Բաբի նշան , թէ որ գոլն ալ զիս չճանչ - դուրս չերնէր ;
ցար, ուրեմն սատան ան ալ ղիս չ՛կրնար ճանչնալ: «կոստանգին ալ՝ յոյսը կտրած՝ եկեր էր Պոլիս
ԿԻԼԻԿԻՈՑ ՎԻ՛ՃԱԿԸ ՎաՀկեցի կ ոստան դի՛նը չե՞ս ճանչնար : որ ՛եթէ կարելի է, մեր կղզւոյն րա&տը կոխէ ,
« Իրօք, ՎաՀկեցի բերդակալն էր, եւ սկսաւ Հայրդ ու զքեզ ազատէ ել տանի Կիէիկիտ կամ
Ուստի, հիմա երբ տխուր ու դառն՛ ներկայա ինձ պատմել թէ՝ ի՞նչպէս բերդին անձն՛ատուր ըլ մեռն՛ի, ուստի քեզ էլուզէ Հիմա տեսնել »:
ցաւ, Թորոս՝
լալէն վհըչը բռներ էին՛ զինք Հոռոմն՛երը ու շղթա իսկ Թոր ո ս աս պատմութիւնը մտիկ ըն՛ելէն
Ի՞նչ կայ , Բաբկէն հայրիկ, ընքուիններգ յակապ նաւոլ մր մէչ Պոլիս կը ղրկէին , ՛ել թէ վերչը առանց պա՛տ՛ասխան մը տալու ելաւ ել մր~
շատ խաւար կ՝,երեւան այսօր, Հարցուց , միթէ ա– ինչպէս շղթաներ ր կոտրելով ն՛աւաստիներն ու տախոհ սեն՛եակին մէչ վեր վար կը չրչագայէբ՝
մենելին հայ սրտով մարգ մր չկրցա՞ր դա՛ւել : պահապա՛ններ ր սպանն՛եր եւ ն՛աւը Աելելկիոյ ծո — ՛երբ Բաբկէն արձանի պէս ա՚նշարմ կեցեր էր . վեր–է
Երանի թէ չգտնէի . գէշ , իշխանիկս , գէշ : վեզրը կրցեր էր խրել ել անկից Տօբոսի ծովեզեր— ւչապէս Թորոս դառն մպիտով մը*
Ի՞նչ գէշ, խօսէ գլուխդ երկնցնելուդ, ո՞ւր եայ մայռերուն եւ մացառներուն մէչէն գիշեր
է գէչութիւնը։ ցերեկ, շատ անգամ անոթի ծարաւ, քանի մը ձի– Բաբկէն Հայրիկ, ըսաւ, շատ կ^ուզէի կոս–
թուն, քանի մը եղչիւր միայն՝ ուտելով, վերչա - ՚տանգինը տեսնել, վասն՛զի կ՝երեւակայեմ թէ ինչ–
Միտ գիր, իշխանիկս . ես հոսկից ելայ եւ պէս Սեւ լեռ գտեր էր, եւ թէ ինչպէս Հոռոմները չափ որ շատախօս է, նոյնչափ եւ աւելի ալ քաք
այս ան՛ծայր քաղաքին մէ^ բոլոր շուկաները ամէն տեղ մեր Հայերը կը հալածէին , կր չարչա է , բայց այս անիծեալ կառավարութիւն՛ը՝ որ ա–
պատեցայ՝ մէկ Կիլիկեցի Հայ մր տես՛նելու Հա - րէին եւ թէ ամէնքը կը մրմռային թէ անմեր ան լազակնեբոլ, գոգերու համար ինչչափ անփոյթ
մար, որ կարենամ լուր մը առնել թէ՝ մերլեռնե– պիտան ազգոլրաց Լամբբոնի իշխան՛ները՝ անհոգ է, այնչափ արթուն է մեզի պէս գերիներու հա -
Րր, մեր տղաքը ինչ եղան . իրիկուն եղաւ ալ յոյսս ու անկարեկիր էին անոնց նեղութեանց , ՚ոբովՀե — ՛մար, ով գիտէ թէ՝ Կոստանդինի Հոս գտն՛ուիլը
կտրեր էի, մէյ մըն՛ ալ մէկը ղիս գրգեց կամաց տեւ իրե՛՝ ք իրենց առ կայսր հաւատարմութեան ոստիկանոլթեան լրտեսներր չեն գիտեր ել արդէն
ձա յն՚ով • վարձք առած էին՝ պատ իւ ել իշխանութիւն : կամաւ թողած են որ պտտի ել տեսա՛ծ ու տես -
« Բաբկէն եղբայր, ձայնեց • գլուխս վերու Հ իսկ Մամեստեայ Հոռոմ կուսակալը՝ ամէն նուած մարղիկը (նշանակեն :
բեռնակրի Հա
ցի, նայիմ երկայնահասակ մէկը, օր Հայն ու իր Հաւատքը կը ՀայՀոյէր , ել ամէն
գուստ՛ներով . չճանչցալ : քը Աստուծմէ Լելոնի տղոց մէկուն հասնելուն կը ԾէքԷՆ8
•7– « Մի խօսիր, ըսաւ միայն ետեւէս՚եկոլր , սպասէթև որ զէնքի վազեն : Ուստի կոսաս/եգիկ
Fonds A.R.A.M
ւիրեց՝ նահատակներու, անկորնչելի յիշատակին
աոքեւ։ Տ ետո յ , յաքորգարտր խօսք աոին՛ Պ* Պ*
ԱՐԱՐԱՑԻ ՅՕՐԳ ՏԱՐԵԳԱՐՋԸ Վ՛ Պասլոլխեան , Ա • Պօղոսեան, Մտրաշի Հերոս
ԿԵԱՆՔԻ ՊԱՑ՝ԲԱԲԸ~ Բնութեան մէչ գոյու Տէր Վարգանեան որ տասն՚եւ֊չորս ՚/էբր ստացաձ–
թիւն ունի կեանքէ աայքարը % ֊Քոյսերք փրարհւ է , հարիւրապետ թէսէտոը , Հացագորհ՚եան, Կով.
գէմ –պայքար կր մ դին Հ բ ղ ի Ն մէչ գանուած սնոլն֊ 1օՄթ՛— Տօնակատարութիւնը տեղի ունեցած կասիան քլամալռրֆիրոէ. նախագաՀ յլ , Աա,Հաթճեա%՝
Է Հոկտեմբեր 17իԹ, ՄարսԷյլի Ս • Թարգմանչաց
գիս համար , կենդանիները նոյն կռիւը կը մղեն եկեղեցին եւ շարունակ ուած Շհ&էտ&ս ճ«տ Ոօսւ՚տի «Պատերազմական քՍաչալորֆներու փոխնախագաՀ
սամաքին վրայ ե ւ կուրին մէչ։ կենդանիներուն մէջ : Թզթ-ակցութփւնը ստացանք շատ ուշ, Նոյ • ե ւ ն .եւն.–.
Յին։ Ուստի կ՛արձանագրենք միայ<նւ գլխաւոր կէ.
մէչ մ ի շ ա ուժեղն՛ է որ յաղթող կը Հանդիսանա յ տերը . —
կեանքի ո/այքարին մէ^։ Զօրաւոր կենդանին կը Բամակները կը լեցուին ։ Ներկաձ-երու մտքերն
յարձակի ակարին վրայ ե լ յաճախ կ՚ուտէ զայն* ու հոգիները կը ջերման՛ան՝, ապրող, "Գ^ Հերոս -
մեծ ձուկերը կ՚ուտեն՛ փոքրերը Հ ներն եւս սրտառուչ դրուագն՛եր կը պատմԱն Արա–
8 ե ղին պա Հոլան ում ին Համար բնութիւն՛ը կեն– ՄԱՐՍԷՑԼ — Հոգեհան գստի արարողու - Ը ա յ ի ճակատամարտէն Հ
դա)ն ին՚եքը օժտած է ինքն ա պաշտպանութեան զա– թեանց ներկայ էին՝ Պուշ տիւ քիօնի նաՀանդապե– • • • Կր խորՀիս թէ Արարան բացորոշ առաւե
նազան– մի չլցներ ով, ինչպէս՝ սրածայր եղջիւրնե ա Բ » Պ • Պայլգ , Զօր • տբ Պրօսիա , յանուն 9րդ շր*–՝ լութիւն մը ունի անով որ Հայուձ Հերոսութեան
րով , զօրաւոր ժանիքներովդ թունաւոր ակռանե - չանի ընդՀ • Հրամանատարին -— եւ ծովակալ քՒան– ականատես վկայ եղան՝ 3)րան՚սան , Ալպիոնր եւ
րով* ուժեղ թաթերով* սուր ճանկերով* Հատու կի Հ րամ ան ատ ար \ն աւա յին ուժերու ։ *էյաելճ գե Պոմերանեան ապշահար զինոլորները ••• :
կտուցներով* ծակող փուշերով ու խայթոցներով* րապայծառ ԱչապաՀեան* Ա՝ արս ի լի ո յ Հայ կաթո
կարծր պատեաններով * ՛ելն* ։ լիկն՛երու Հոգեւոր Հովի*~Բ>> Հարիւրապետ ք&՝էսէտ– Արաբայի յաղթանակէն՛ վեր^, ընդհ * Հ ր ամ ա -
ռը Արաբայի ճակատամարտին լեգէոնական սպա նատար, Բրիտանացի Զ°ր • Աէէ""աԻԻ Հետեւեալ
Ասկէ զատ* կենդանիներուն գոյներու զանա - ներէն ե ւ ֆրանսացի նախկին քհազմիկնեբոլ Ընկե դրուատական տողեր ր կրնան լաւագո յն՝ պատաս -
ղան՚ութիւնբ երբեմն* էբբ *քէլ\ոռ ^ԼԼ\ ծառայէ ինք րակցութեանց* մամուլի բազմաթիւ ն՛երկայացու խանը Համարուիլ Լօթիներուն ե լ Պ ի ղմ ար քն՛եր ուն :
նապաշտպան ո ւթ եան բնազդին : : Այսպէս ^ անա ցիչներ ; <; Հայեր, կրնաք հպարտ ըլլալ ձեր Հերոս
պատի աղուէսը աւազի գոյնը ունի* իսկ ցուրտ զաւակներով որԱրարայի յաղթանակին բերին՛ մե–
երկիրներուն աղուէսները ճերմակ են–, եւ գարնան Եկեղեցական արար ո զութ ի ւնն եր էն վերչ տե - ծ ագո յն բամ ինը տ
աշ -
երբ ձիւները Հալին գորշ գոյն կը ստանան՛, /Բարե ղացող անձրեւին պատճառաւ * փառատօնին
Հ.Ա •
խառն երկիրներու մէչ նապաստակին* կաքաւին խարՀական բաժինն եւս կատարուեցաւ՝ Գեղարուե ստական բամինն ալ ճոխ էր, երգ ,
եւ լո րամ ա րգիին դո /նը շէկ կամ գ ո բ չ է յ անոնք քՒարգմ ան չաց՚ֆ ի կամ ա ր ին տակ : Աեբ պարտաճա նուագ , արտասանութիւն : Պ • Թէքէետն , ՚միշՆւց
ո ւնենա լո վ Հ ողի կամ չ ո րցած տեբեւն՝երու գո յն* բ , նաչ արենուշնեբն ու իրենց սիրական պետը , Տիկ* մը , Համառօտակի ՚ներկայացոլց՝ Նախ, քիազ՛
ո ր սորդնեբը դժուարաւ կ^ ո բոշեն ան՛ոնց ներկա յու— Ա անուշ * տեղ տուին ոստիկանական նուագա - Բարեկ. Միութեան՛ դոր՚Նոլնէութեան Հ 5 զ ամ եւս I
թիւնր գաշ տեբու կամ անտառն եբու մ է չ ։ Ամ է - խումբին որ * ն՛ուաղելով * յաբգան քի կեցաւ խո - պատկերը որ Համերաշխ ո ւ լռիկ աշխատանքի մր
նուն; ծանօթ է գետնառիւծ բ որ վտանգի պաՀուն բանին մօտիկ պարզւա՚ծ եռագոյնին դիմաց ։ կենդանի պատկերն է : Օգնութեան սնտոլկր իր
ըստ կամ ս գո քն կը փոխէ ։ Պ* Տիրան քՒէքէեան, մէկբ միւսէն պատկերա կարօտ ըն՛կերներու՛ն, նահատակ ընկերներու այ-
լից յուշերով անգամ մբ եւս ոգեկոչեց փոքր ժո րիներոլն եւ իրենց որբերուն նուիրած է՝ մօտ ե–
՜բովերու մէչ ալ կան ձուկերու * կակղամորթ– ղովուրդի մը Հերոսական մարտնչումը Ամ ան ո սի րեք Հարիւր Հազար ֆրանքի պատկառելի գումար
տեսակն եր ,
ն՛երու ե ւ մանրաճճինեբու բազմաթիւ բարձուն՛քներուն վրայ , ինչպէս եւ Հայեւֆրանոա– մը ։
կը զա -
որոնք չուրին գո/"ը ունին՝ ել դժուարաւ կան գո բծ ա կ ց ո ւթ ի ւն ր՝ Ա) աչակրաց ա ր շաւանքնե -
ն ա ղան. ո ւ ին ։ Ու ինքնաբերաբար սկսաւ նոլիրատուութիւն
րէ՚ս մինչեւ Լուսինեանց Կիլիկեան իշխանութիւնը։ մը որուն մասնակցեցան գրեթէ բո՛լոր ն՛երկաները։
Ա արդն ալ ունի կեանքի պայքար բ է ՀինԷն ի (յաՀա՚նգապեա Պ * Պայլօ ոտքի կանգն՛ելով Զուր չէ ուրեմն որ Ոազմիկներոլ այս օգտա -
վեր մ աբդիկ ի ԲաԲոլ– գէ1^ %Բ կռուին՛ * մի շտ զօրա– շեշտեց Հայուն, Հաւատարմութիւնը Ֆ բան սա յի չատ ընկերակցութիւնը գրաւահ՝ է տաքուկ ան -
ւո ր բ տկարին՝ վրայ յարձակելով ե լ զայն ա- Հանդէպ ե ւ կատարած դերը՝ անցեալ եւ ժամանա կիւն մը Մարսէձէի հայութեան սրտին՛ մ է ^ ։ Փա–
ցնե լով : Տ ելա կան պատերազմ ժողովուրդներու կակից պատմ ութեան մ է չ ։ Ուվե բ չա ց ո ւց Հ ետեւեա ք ռատօնը վերշ* գտած էր արդէն ե ւ ՛ներկաները
միչեւ* կռիւ դասակարգերու միչեւ* Հալածանք խօսքով . «կ՚ապրի ա յն "եզբ որ մ շակո յ թ ուն ի սկսան բամբ ու միաձայն երգել. ^ Հէ՛՚յ\, շ\սն
կրօնքներու ՛եւ գագափարնե բու Համ ար * գոր-ծա - եւ օժտուած է՝ Հոգեկան ու մտային կար ոգու - Երեւան , Հայրենխք ղու ի մ ՛ ՛ ՛ ֆ ։ Վ՛
գուլն եր՝ բանուորներու վիճակբ բարելաւելու Հ ա– թիլԼներով »:
մար* պայքար ե ւ մրցակցութիւն ըն՛կերային, տն Կէսօբէն վերչ* «Ե՚աղկանց դղեակղին մ է չ * Պ*
տեսական ել քաղաքական խնդիբնեբու Համար *
մ են ակ ռիւ՝ նա խ ապա շար ո ւմն եր * փառաս ի բու - ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ քաղաքնեբոսև եւ գիւղերուն
թիւննեբ ե ւ ցանկութիւններ ղոՀացն ելու Համար : մէչ 47.500 բազմազաւակ մայրեր կան՝։ Չ որս տար
Կեանքի պայքարր պիտի շարունակուի * ցոր - գործածելու Համար ։ 1 942ին Ամերիկացիները փոր՝– ուան՛ մէչ \74 ՚քիլ-բ* պետ» նպաստ ստացած են։
չափ գո յո ւ թ իւն ունին ցեղեր ու * ազգութիլննե - ձեցին այդ դեղը իբրեւ մ ի չա տա ս՛պան– գործած ե ք Հանրապետութեան մէչ բացուած են մօտ 200
Ր՛ո Լ * կրօնքներու* վա բչաձեւեբու եւ դասակարգե բնգա բձակ ս աՀ մ ան ի մը մ է չ ճանճերուն ել վնա մանկական Հիմնարկներ* 446 մայրեր որոնք սը -
րու ղան աղ ան ութի ւնն երը * ե ւ անՀատնեբու ո ւ աղ՛՛ սակար միչատներուն. գէմ * որոնք տարափոխիկ նուցած \ենւ տասը եւ աւելի զաւակն՚եբ * ստացած
գերու սեփականութեան գաղափարն ոլ մրցակ - Հ ի ւան դո ւթ ի ւնն եբու ծաւալումին պատճառ կբ են «Հկ ոսոլՀի մայր՛» բարձր կո՛չում • 47 Հազար
*
ցութեան ոգին ։ դառնան Հ 1943 1944 ձմրան եղանակին Նափոլիի •մայր՛եր պաբգեւատբուտծ են ՀՄ՛այրական՛ փառք»
ՄԻՋԱՏԱՍՊԱՆ ԳԵՂ ՄԸ—Ամերիկացիք վեր– մ է չ երեւան, ելաւ ժանտախտի սաստիկ Հ ամ աճա - շքանշանով ու «Մայրութեան մեղալ»ով : Ասոնց
չին պատերազմ ի ատեն ճանճերս ւ ն եւ Ո է ֊ բ ի չ վն՝ա - ր ակ մը * որուն աո ա^րր շուտով առն ո՛ւեցալ շնոր– մէչ կան՛ Հաբիւրտլոր արտասահմանեան Հայոլ -
սա կար միչատներուն գէմ ազդեցիկ նոր դեղ մը Հիւ Ա՛յդ միչատասպան նոր դեղին։ խաղաղականի Հիներ :
Հնարեցին յ որուն 0. 0. X. (<Աշհ1օւ՚օ - շ1ւթհ6ՈՅ>՚1–էո– բոլոր կղզին՝երը յաչոբդաբար ինակելի դարձան 30 ՀԱԶԱՐԷ ԱՒԵԼԻ դպրոցականներ կը Հան -
շհ1օյ։06էհօԼՈ6) անունը գրին ։ սրսկիչ մեքենաներուն ե ւ չբՀաններոլ միացաւ* գստանան այս տար ի սկա ո՛ւտ ա կ ան ամառնային
Այգ արտագրութեան՝ մասին եղած ուսում - բնաչինչ ընելով տարափոխիկ Հիւանդութեանց ճամբարն\երուն * ման կական բո ւժ ար անն՛եր ուն եւա–
նասիրութիւնն երբ կբ սկսին ԺԹ • գարու վերչե - բոլոր վնասակար սերմերը : ռո ղ^ա ր ա բ ական՝ Հ ր ապա բակն ե՛ր ուն մ է չ : Հան բա–
ր է ն ։ Գերմանացի քիմիագէտ մ բ Հնարեց զայն\ ^ Անցեալ տարի Եգիպտոսի մէչ ալ առատօրէն՝ պետութեան՝ բոլոր մեծ ձեոնար կո ւթ իւններբ ու -
սակայն ան չկրցաւ մ ի չ ^ ց բ գտն՛ել շաՀագործելու գործածուեցաւ այս դեղբ* սաւառն՛ակներով* աբ - Ա՚ինւ ամ առեային ճամբաբնեբ : ԱրՀմի ո ւթ են ա կան
ի բ գիւտթ ։ \939ին զոլիցեբիական տուն մը արտօ գիէհլու Համ աբ քոլեր՚ային ծաւալումր Հ կազմ ա կերպութիւնն երբ բացած <են՝ քսանէ աւելի
Համար։
նագիր ձեռք բերաւ իբրեւ Հակաուտիճ (^ոէււաէշ) Հ. ՏհՐՈՍԿԻ ճամբարներ 9000 մանուկն՛երու
«ՅԱՌԱՋ »Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (16) ես ալ քեղ կ^ոլղէի տեսնել ^ : Հարցուցեր էր թէ ո՞ւր են ՄլեՀ ել Ատեփանէ. եւ
« Ով էը չէի գիտեր , ան քիչ մը աՎելէն , ես իմացեր էր թէ Հալէպի Ն՚ուրէտտին ամիրայի ծա
ալ անոր հետելելով չաբուևակեցիեք ճամբան , ռայութեան մէչ մտա՛ծ էին՝, ելեր գնացեր էր զա
մինչեւ խեղճուկ իչեւան մը Հասանք ել սենեակ մը նոնք գտնելու, եւ Հազիւ թէ Ատեփանէ Համող -
բացաւ : Երբ դուռը դոցեց • ուեր էր կոստա՚նդինի Հ՛ետ Կիլիկիա դառնալո՛ւ ,
Ջէ" չե՞" ճսձչնար , Հարցուց : ՄէեՀ վրայ Հասնելով՝ ոչ թէ միայն իր եղրօրր
միտքը շրչելու, այլեւ կոստան՚դինը մատնելու եր
ԳԼՈՒԽ Գ. « Զէ , պատասխանեցի : դում ըրած էր եթէ նոյն օրը Տաճկին՝ Հողերէն
« Բաբի նշան , թէ որ գոլն ալ զիս չճանչ - դուրս չերնէր ;
ցար, ուրեմն սատան ան ալ ղիս չ՛կրնար ճանչնալ: «կոստանգին ալ՝ յոյսը կտրած՝ եկեր էր Պոլիս
ԿԻԼԻԿԻՈՑ ՎԻ՛ՃԱԿԸ ՎաՀկեցի կ ոստան դի՛նը չե՞ս ճանչնար : որ ՛եթէ կարելի է, մեր կղզւոյն րա&տը կոխէ ,
« Իրօք, ՎաՀկեցի բերդակալն էր, եւ սկսաւ Հայրդ ու զքեզ ազատէ ել տանի Կիէիկիտ կամ
Ուստի, հիմա երբ տխուր ու դառն՛ ներկայա ինձ պատմել թէ՝ ի՞նչպէս բերդին անձն՛ատուր ըլ մեռն՛ի, ուստի քեզ էլուզէ Հիմա տեսնել »:
ցաւ, Թորոս՝
լալէն վհըչը բռներ էին՛ զինք Հոռոմն՛երը ու շղթա իսկ Թոր ո ս աս պատմութիւնը մտիկ ըն՛ելէն
Ի՞նչ կայ , Բաբկէն հայրիկ, ընքուիններգ յակապ նաւոլ մր մէչ Պոլիս կը ղրկէին , ՛ել թէ վերչը առանց պա՛տ՛ասխան մը տալու ելաւ ել մր~
շատ խաւար կ՝,երեւան այսօր, Հարցուց , միթէ ա– ինչպէս շղթաներ ր կոտրելով ն՛աւաստիներն ու տախոհ սեն՛եակին մէչ վեր վար կը չրչագայէբ՝
մենելին հայ սրտով մարգ մր չկրցա՞ր դա՛ւել : պահապա՛ններ ր սպանն՛եր եւ ն՛աւը Աելելկիոյ ծո — ՛երբ Բաբկէն արձանի պէս ա՚նշարմ կեցեր էր . վեր–է
Երանի թէ չգտնէի . գէշ , իշխանիկս , գէշ : վեզրը կրցեր էր խրել ել անկից Տօբոսի ծովեզեր— ւչապէս Թորոս դառն մպիտով մը*
Ի՞նչ գէշ, խօսէ գլուխդ երկնցնելուդ, ո՞ւր եայ մայռերուն եւ մացառներուն մէչէն գիշեր
է գէչութիւնը։ ցերեկ, շատ անգամ անոթի ծարաւ, քանի մը ձի– Բաբկէն Հայրիկ, ըսաւ, շատ կ^ուզէի կոս–
թուն, քանի մը եղչիւր միայն՝ ուտելով, վերչա - ՚տանգինը տեսնել, վասն՛զի կ՝երեւակայեմ թէ ինչ–
Միտ գիր, իշխանիկս . ես հոսկից ելայ եւ պէս Սեւ լեռ գտեր էր, եւ թէ ինչպէս Հոռոմները չափ որ շատախօս է, նոյնչափ եւ աւելի ալ քաք
այս ան՛ծայր քաղաքին մէ^ բոլոր շուկաները ամէն տեղ մեր Հայերը կը հալածէին , կր չարչա է , բայց այս անիծեալ կառավարութիւն՛ը՝ որ ա–
պատեցայ՝ մէկ Կիլիկեցի Հայ մր տես՛նելու Հա - րէին եւ թէ ամէնքը կը մրմռային թէ անմեր ան լազակնեբոլ, գոգերու համար ինչչափ անփոյթ
մար, որ կարենամ լուր մը առնել թէ՝ մերլեռնե– պիտան ազգոլրաց Լամբբոնի իշխան՛ները՝ անհոգ է, այնչափ արթուն է մեզի պէս գերիներու հա -
Րր, մեր տղաքը ինչ եղան . իրիկուն եղաւ ալ յոյսս ու անկարեկիր էին անոնց նեղութեանց , ՚ոբովՀե — ՛մար, ով գիտէ թէ՝ Կոստանդինի Հոս գտն՛ուիլը
կտրեր էի, մէյ մըն՛ ալ մէկը ղիս գրգեց կամաց տեւ իրե՛՝ ք իրենց առ կայսր հաւատարմութեան ոստիկանոլթեան լրտեսներր չեն գիտեր ել արդէն
ձա յն՚ով • վարձք առած էին՝ պատ իւ ել իշխանութիւն : կամաւ թողած են որ պտտի ել տեսա՛ծ ու տես -
« Բաբկէն եղբայր, ձայնեց • գլուխս վերու Հ իսկ Մամեստեայ Հոռոմ կուսակալը՝ ամէն նուած մարղիկը (նշանակեն :
բեռնակրի Հա
ցի, նայիմ երկայնահասակ մէկը, օր Հայն ու իր Հաւատքը կը ՀայՀոյէր , ել ամէն
գուստ՛ներով . չճանչցալ : քը Աստուծմէ Լելոնի տղոց մէկուն հասնելուն կը ԾէքԷՆ8
•7– « Մի խօսիր, ըսաւ միայն ետեւէս՚եկոլր , սպասէթև որ զէնքի վազեն : Ուստի կոսաս/եգիկ
Fonds A.R.A.M