Page 123 - ARM_19-1948_04
P. 123
ԳխակաԱ աաւյիս Ձ-ԱՑՆեՐ ԳԱՒԱՏ-ՀՆ քՒէքէեաճւ ներկաները յոանկայս յարգանքի Հրա -

ւիրեց՝ նահատակներու, անկորնչելի յիշատակին

աոքեւ։ Տ ետո յ , յաքորգարտր խօսք աոին՛ Պ* Պ*

ԱՐԱՐԱՑԻ ՅՕՐԳ ՏԱՐԵԳԱՐՋԸ Վ՛ Պասլոլխեան , Ա • Պօղոսեան, Մտրաշի Հերոս

ԿԵԱՆՔԻ ՊԱՑ՝ԲԱԲԸ~ Բնութեան մէչ գոյու­ Տէր Վարգանեան որ տասն՚եւ֊չորս ՚/էբր ստացաձ–

թիւն ունի կեանքէ աայքարը % ֊Քոյսերք փրարհւ է , հարիւրապետ թէսէտոը , Հացագորհ՚եան, Կով.

գէմ –պայքար կր մ դին Հ բ ղ ի Ն մէչ գանուած սնոլն֊ 1օՄթ՛— Տօնակատարութիւնը տեղի ունեցած կասիան քլամալռրֆիրոէ. նախագաՀ յլ , Աա,Հաթճեա%՝
Է Հոկտեմբեր 17իԹ, ՄարսԷյլի Ս • Թարգմանչաց
գիս համար , կենդանիները նոյն կռիւը կը մղեն եկեղեցին եւ շարունակ ուած Շհ&էտ&ս ճ«տ Ոօսւ՚տի «Պատերազմական քՍաչալորֆներու փոխնախագաՀ

սամաքին վրայ ե ւ կուրին մէչ։ կենդանիներուն մէջ : Թզթ-ակցութփւնը ստացանք շատ ուշ, Նոյ • ե ւ ն .եւն.–.
Յին։ Ուստի կ՛արձանագրենք միայ<նւ գլխաւոր կէ.
մէչ մ ի շ ա ուժեղն՛ է որ յաղթող կը Հանդիսանա յ տերը . —

կեանքի ո/այքարին մէ^։ Զօրաւոր կենդանին կը Բամակները կը լեցուին ։ Ներկաձ-երու մտքերն

յարձակի ակարին վրայ ե լ յաճախ կ՚ուտէ զայն* ու հոգիները կը ջերման՛ան՝, ապրող, "Գ^ Հերոս -

մեծ ձուկերը կ՚ուտեն՛ փոքրերը Հ ներն եւս սրտառուչ դրուագն՛եր կը պատմԱն Արա–

8 ե ղին պա Հոլան ում ին Համար բնութիւն՛ը կեն– ՄԱՐՍԷՑԼ — Հոգեհան գստի արարողու - Ը ա յ ի ճակատամարտէն Հ

դա)ն ին՚եքը օժտած է ինքն ա պաշտպանութեան զա– թեանց ներկայ էին՝ Պուշ տիւ քիօնի նաՀանդապե– • • • Կր խորՀիս թէ Արարան բացորոշ առաւե­

նազան– մի չլցներ ով, ինչպէս՝ սրածայր եղջիւրնե­ ա Բ » Պ • Պայլգ , Զօր • տբ Պրօսիա , յանուն 9րդ շր*–՝ լութիւն մը ունի անով որ Հայուձ Հերոսութեան

րով , զօրաւոր ժանիքներովդ թունաւոր ակռանե - չանի ընդՀ • Հրամանատարին -— եւ ծովակալ քՒան– ականատես վկայ եղան՝ 3)րան՚սան , Ալպիոնր եւ

րով* ուժեղ թաթերով* սուր ճանկերով* Հատու կի Հ րամ ան ատ ար \ն աւա յին ուժերու ։ *էյաելճ գե­ Պոմերանեան ապշահար զինոլորները ••• :

կտուցներով* ծակող փուշերով ու խայթոցներով* րապայծառ ԱչապաՀեան* Ա՝ արս ի լի ո յ Հայ կաթո­

կարծր պատեաններով * ՛ելն* ։ լիկն՛երու Հոգեւոր Հովի*~Բ>> Հարիւրապետ ք&՝էսէտ– Արաբայի յաղթանակէն՛ վեր^, ընդհ * Հ ր ամ ա -

ռը Արաբայի ճակատամարտին լեգէոնական սպա­ նատար, Բրիտանացի Զ°ր • Աէէ""աԻԻ Հետեւեալ

Ասկէ զատ* կենդանիներուն գոյներու զանա - ներէն ե ւ ֆրանսացի նախկին քհազմիկնեբոլ Ընկե­ դրուատական տողեր ր կրնան լաւագո յն՝ պատաս -

ղան՚ութիւնբ երբեմն* էբբ *քէլ\ոռ ^ԼԼ\ ծառայէ ինք­ րակցութեանց* մամուլի բազմաթիւ ն՛երկայացու­ խանը Համարուիլ Լօթիներուն ե լ Պ ի ղմ ար քն՛եր ուն :

նապաշտպան ո ւթ եան բնազդին : : Այսպէս ^ անա­ ցիչներ ; <; Հայեր, կրնաք հպարտ ըլլալ ձեր Հերոս

պատի աղուէսը աւազի գոյնը ունի* իսկ ցուրտ զաւակներով որԱրարայի յաղթանակին բերին՛ մե–

երկիրներուն աղուէսները ճերմակ են–, եւ գարնան Եկեղեցական արար ո զութ ի ւնն եր էն վերչ տե - ծ ագո յն բամ ինը տ
աշ -
երբ ձիւները Հալին գորշ գոյն կը ստանան՛, /Բարե­ ղացող անձրեւին պատճառաւ * փառատօնին
Հ.Ա •
խառն երկիրներու մէչ նապաստակին* կաքաւին խարՀական բաժինն եւս կատարուեցաւ՝ Գեղարուե ստական բամինն ալ ճոխ էր, երգ ,

եւ լո րամ ա րգիին դո /նը շէկ կամ գ ո բ չ է յ անոնք քՒարգմ ան չաց՚ֆ ի կամ ա ր ին տակ : Աեբ պարտաճա­ նուագ , արտասանութիւն : Պ • Թէքէետն , ՚միշՆւց

ո ւնենա լո վ Հ ողի կամ չ ո րցած տեբեւն՝երու գո յն* բ , նաչ արենուշնեբն ու իրենց սիրական պետը , Տիկ* մը , Համառօտակի ՚ներկայացոլց՝ Նախ, քիազ՛

ո ր սորդնեբը դժուարաւ կ^ ո բոշեն ան՛ոնց ներկա յու— Ա անուշ * տեղ տուին ոստիկանական նուագա - Բարեկ. Միութեան՛ դոր՚Նոլնէութեան Հ 5 զ ամ եւս I

թիւնր գաշ տեբու կամ անտառն եբու մ է չ ։ Ամ է - խումբին որ * ն՛ուաղելով * յաբգան քի կեցաւ խո - պատկերը որ Համերաշխ ո ւ լռիկ աշխատանքի մր

նուն; ծանօթ է գետնառիւծ բ որ վտանգի պաՀուն բանին մօտիկ պարզւա՚ծ եռագոյնին դիմաց ։ կենդանի պատկերն է : Օգնութեան սնտոլկր իր

ըստ կամ ս գո քն կը փոխէ ։ Պ* Տիրան քՒէքէեան, մէկբ միւսէն պատկերա­ կարօտ ըն՛կերներու՛ն, նահատակ ընկերներու այ-

լից յուշերով անգամ մբ եւս ոգեկոչեց փոքր ժո­ րիներոլն եւ իրենց որբերուն նուիրած է՝ մօտ ե–

՜բովերու մէչ ալ կան ձուկերու * կակղամորթ– ղովուրդի մը Հերոսական մարտնչումը Ամ ան ո սի րեք Հարիւր Հազար ֆրանքի պատկառելի գումար
տեսակն եր ,
ն՛երու ե ւ մանրաճճինեբու բազմաթիւ բարձուն՛քներուն վրայ , ինչպէս եւ Հայեւֆրանոա– մը ։
կը զա -
որոնք չուրին գո/"ը ունին՝ ել դժուարաւ կան գո բծ ա կ ց ո ւթ ի ւն ր՝ Ա) աչակրաց ա ր շաւանքնե -

ն ա ղան. ո ւ ին ։ Ու ինքնաբերաբար սկսաւ նոլիրատուութիւն

րէ՚ս մինչեւ Լուսինեանց Կիլիկեան իշխանութիւնը։ մը որուն մասնակցեցան գրեթէ բո՛լոր ն՛երկաները։

Ա արդն ալ ունի կեանքի պայքար բ է ՀինԷն ի (յաՀա՚նգապեա Պ * Պայլօ ոտքի կանգն՛ելով Զուր չէ ուրեմն որ Ոազմիկներոլ այս օգտա -

վեր մ աբդիկ ի ԲաԲոլ– գէ1^ %Բ կռուին՛ * մի շտ զօրա– շեշտեց Հայուն, Հաւատարմութիւնը Ֆ բան սա յի չատ ընկերակցութիւնը գրաւահ՝ է տաքուկ ան -

ւո ր բ տկարին՝ վրայ յարձակելով ե լ զայն ա- Հանդէպ ե ւ կատարած դերը՝ անցեալ եւ ժամանա­ կիւն մը Մարսէձէի հայութեան սրտին՛ մ է ^ ։ Փա–

ցնե լով : Տ ելա կան պատերազմ ժողովուրդներու կակից պատմ ութեան մ է չ ։ Ուվե բ չա ց ո ւց Հ ետեւեա ք ռատօնը վերշ* գտած էր արդէն ե ւ ՛ներկաները

միչեւ* կռիւ դասակարգերու միչեւ* Հալածանք խօսքով . «կ՚ապրի ա յն "եզբ որ մ շակո յ թ ուն ի սկսան բամբ ու միաձայն երգել. ^ Հէ՛՚յ\, շ\սն

կրօնքներու ՛եւ գագափարնե բու Համ ար * գոր-ծա - եւ օժտուած է՝ Հոգեկան ու մտային կար ոգու - Երեւան , Հայրենխք ղու ի մ ՛ ՛ ՛ ֆ ։ Վ՛

գուլն եր՝ բանուորներու վիճակբ բարելաւելու Հ ա– թիլԼներով »:

մար* պայքար ե ւ մրցակցութիւն ըն՛կերային, տն­ Կէսօբէն վերչ* «Ե՚աղկանց դղեակղին մ է չ * Պ*

տեսական ել քաղաքական խնդիբնեբու Համար *

մ են ակ ռիւ՝ նա խ ապա շար ո ւմն եր * փառաս ի բու - ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ քաղաքնեբոսև եւ գիւղերուն

թիւննեբ ե ւ ցանկութիւններ ղոՀացն ելու Համար : մէչ 47.500 բազմազաւակ մայրեր կան՝։ Չ որս տար­

Կեանքի պայքարր պիտի շարունակուի * ցոր - գործածելու Համար ։ 1 942ին Ամերիկացիները փոր՝– ուան՛ մէչ \74 ՚քիլ-բ* պետ» նպաստ ստացած են։

չափ գո յո ւ թ իւն ունին ցեղեր ու * ազգութիլննե - ձեցին այդ դեղը իբրեւ մ ի չա տա ս՛պան– գործած ե ք Հանրապետութեան մէչ բացուած են մօտ 200

Ր՛ո Լ * կրօնքներու* վա բչաձեւեբու եւ դասակարգե­ բնգա բձակ ս աՀ մ ան ի մը մ է չ ճանճերուն ել վնա­ մանկական Հիմնարկներ* 446 մայրեր որոնք սը -

րու ղան աղ ան ութի ւնն երը * ե ւ անՀատնեբու ո ւ աղ՛՛ սակար միչատներուն. գէմ * որոնք տարափոխիկ նուցած \ենւ տասը եւ աւելի զաւակն՚եբ * ստացած

գերու սեփականութեան գաղափարն ոլ մրցակ - Հ ի ւան դո ւթ ի ւնն եբու ծաւալումին պատճառ կբ են «Հկ ոսոլՀի մայր՛» բարձր կո՛չում • 47 Հազար
*
ցութեան ոգին ։ դառնան Հ 1943 1944 ձմրան եղանակին Նափոլիի •մայր՛եր պաբգեւատբուտծ են ՀՄ՛այրական՛ փառք»

ՄԻՋԱՏԱՍՊԱՆ ԳԵՂ ՄԸ—Ամերիկացիք վեր– մ է չ երեւան, ելաւ ժանտախտի սաստիկ Հ ամ աճա - շքանշանով ու «Մայրութեան մեղալ»ով : Ասոնց

չին պատերազմ ի ատեն ճանճերս ւ ն եւ Ո է ֊ բ ի չ վն՝ա - ր ակ մը * որուն աո ա^րր շուտով առն ո՛ւեցալ շնոր– մէչ կան՛ Հաբիւրտլոր արտասահմանեան Հայոլ -

սա կար միչատներուն գէմ ազդեցիկ նոր դեղ մը Հիւ Ա՛յդ միչատասպան նոր դեղին։ խաղաղականի Հիներ :

Հնարեցին յ որուն 0. 0. X. (<Աշհ1օւ՚օ - շ1ւթհ6ՈՅ>՚1–էո– բոլոր կղզին՝երը յաչոբդաբար ինակելի դարձան 30 ՀԱԶԱՐԷ ԱՒԵԼԻ դպրոցականներ կը Հան -

շհ1օյ։06էհօԼՈ6) անունը գրին ։ սրսկիչ մեքենաներուն ե ւ չբՀաններոլ միացաւ* գստանան այս տար ի սկա ո՛ւտ ա կ ան ամառնային

Այգ արտագրութեան՝ մասին եղած ուսում - բնաչինչ ընելով տարափոխիկ Հիւանդութեանց ճամբարն\երուն * ման կական բո ւժ ար անն՛եր ուն եւա–

նասիրութիւնն երբ կբ սկսին ԺԹ • գարու վերչե - բոլոր վնասակար սերմերը : ռո ղ^ա ր ա բ ական՝ Հ ր ապա բակն ե՛ր ուն մ է չ : Հան բա–

ր է ն ։ Գերմանացի քիմիագէտ մ բ Հնարեց զայն\ ^ Անցեալ տարի Եգիպտոսի մէչ ալ առատօրէն՝ պետութեան՝ բոլոր մեծ ձեոնար կո ւթ իւններբ ու -

սակայն ան չկրցաւ մ ի չ ^ ց բ գտն՛ել շաՀագործելու գործածուեցաւ այս դեղբ* սաւառն՛ակներով* աբ - Ա՚ինւ ամ առեային ճամբաբնեբ : ԱրՀմի ո ւթ են ա կան

ի բ գիւտթ ։ \939ին զոլիցեբիական տուն մը արտօ­ գիէհլու Համ աբ քոլեր՚ային ծաւալումր Հ կազմ ա կերպութիւնն երբ բացած <են՝ քսանէ աւելի
Համար։
նագիր ձեռք բերաւ իբրեւ Հակաուտիճ (^ոէււաէշ) Հ. ՏհՐՈՍԿԻ ճամբարներ 9000 մանուկն՛երու

«ՅԱՌԱՋ »Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (16) ես ալ քեղ կ^ոլղէի տեսնել ^ : Հարցուցեր էր թէ ո՞ւր են ՄլեՀ ել Ատեփանէ. եւ

« Ով էը չէի գիտեր , ան քիչ մը աՎելէն , ես իմացեր էր թէ Հալէպի Ն՚ուրէտտին ամիրայի ծա­

ալ անոր հետելելով չաբուևակեցիեք ճամբան , ռայութեան մէչ մտա՛ծ էին՝, ելեր գնացեր էր զա­

մինչեւ խեղճուկ իչեւան մը Հասանք ել սենեակ մը նոնք գտնելու, եւ Հազիւ թէ Ատեփանէ Համող -

բացաւ : Երբ դուռը դոցեց • ուեր էր կոստա՚նդինի Հ՛ետ Կիլիկիա դառնալո՛ւ ,

Ջէ" չե՞" ճսձչնար , Հարցուց : ՄէեՀ վրայ Հասնելով՝ ոչ թէ միայն իր եղրօրր

միտքը շրչելու, այլեւ կոստան՚դինը մատնելու եր­

ԳԼՈՒԽ Գ. « Զէ , պատասխանեցի : դում ըրած էր եթէ նոյն օրը Տաճկին՝ Հողերէն

« Բաբի նշան , թէ որ գոլն ալ զիս չճանչ - դուրս չերնէր ;

ցար, ուրեմն սատան ան ալ ղիս չ՛կրնար ճանչնալ: «կոստանգին ալ՝ յոյսը կտրած՝ եկեր էր Պոլիս

ԿԻԼԻԿԻՈՑ ՎԻ՛ՃԱԿԸ ՎաՀկեցի կ ոստան դի՛նը չե՞ս ճանչնար : որ ՛եթէ կարելի է, մեր կղզւոյն րա&տը կոխէ ,

« Իրօք, ՎաՀկեցի բերդակալն էր, եւ սկսաւ Հայրդ ու զքեզ ազատէ ել տանի Կիէիկիտ կամ

Ուստի, հիմա երբ տխուր ու դառն՛ ներկայա­ ինձ պատմել թէ՝ ի՞նչպէս բերդին անձն՛ատուր ըլ­ մեռն՛ի, ուստի քեզ էլուզէ Հիմա տեսնել »:
ցաւ, Թորոս՝
լալէն վհըչը բռներ էին՛ զինք Հոռոմն՛երը ու շղթա­ իսկ Թոր ո ս աս պատմութիւնը մտիկ ըն՛ելէն

Ի՞նչ կայ , Բաբկէն հայրիկ, ընքուիններգ յակապ նաւոլ մր մէչ Պոլիս կը ղրկէին , ՛ել թէ վերչը առանց պա՛տ՛ասխան մը տալու ելաւ ել մր~

շատ խաւար կ՝,երեւան այսօր, Հարցուց , միթէ ա– ինչպէս շղթաներ ր կոտրելով ն՛աւաստիներն ու տախոհ սեն՛եակին մէչ վեր վար կը չրչագայէբ՝

մենելին հայ սրտով մարգ մր չկրցա՞ր դա՛ւել : պահապա՛ններ ր սպանն՛եր եւ ն՛աւը Աելելկիոյ ծո — ՛երբ Բաբկէն արձանի պէս ա՚նշարմ կեցեր էր . վեր–է

Երանի թէ չգտնէի . գէշ , իշխանիկս , գէշ : վեզրը կրցեր էր խրել ել անկից Տօբոսի ծովեզեր— ւչապէս Թորոս դառն մպիտով մը*

Ի՞նչ գէշ, խօսէ գլուխդ երկնցնելուդ, ո՞ւր եայ մայռերուն եւ մացառներուն մէչէն գիշեր

է գէչութիւնը։ ցերեկ, շատ անգամ անոթի ծարաւ, քանի մը ձի– Բաբկէն Հայրիկ, ըսաւ, շատ կ^ուզէի կոս–

թուն, քանի մը եղչիւր միայն՝ ուտելով, վերչա - ՚տանգինը տեսնել, վասն՛զի կ՝երեւակայեմ թէ ինչ–

Միտ գիր, իշխանիկս . ես հոսկից ելայ եւ պէս Սեւ լեռ գտեր էր, եւ թէ ինչպէս Հոռոմները չափ որ շատախօս է, նոյնչափ եւ աւելի ալ քաք

այս ան՛ծայր քաղաքին մէ^ բոլոր շուկաները ամէն տեղ մեր Հայերը կը հալածէին , կր չարչա­ է , բայց այս անիծեալ կառավարութիւն՛ը՝ որ ա–

պատեցայ՝ մէկ Կիլիկեցի Հայ մր տես՛նելու Հա - րէին եւ թէ ամէնքը կը մրմռային թէ անմեր ան­ լազակնեբոլ, գոգերու համար ինչչափ անփոյթ

մար, որ կարենամ լուր մը առնել թէ՝ մերլեռնե– պիտան ազգոլրաց Լամբբոնի իշխան՛ները՝ անհոգ է, այնչափ արթուն է մեզի պէս գերիներու հա -

Րր, մեր տղաքը ինչ եղան . իրիկուն եղաւ ալ յոյսս ու անկարեկիր էին անոնց նեղութեանց , ՚ոբովՀե — ՛մար, ով գիտէ թէ՝ Կոստանդինի Հոս գտն՛ուիլը

կտրեր էի, մէյ մըն՛ ալ մէկը ղիս գրգեց կամաց տեւ իրե՛՝ ք իրենց առ կայսր հաւատարմութեան ոստիկանոլթեան լրտեսներր չեն գիտեր ել արդէն

ձա յն՚ով • վարձք առած էին՝ պատ իւ ել իշխանութիւն : կամաւ թողած են որ պտտի ել տեսա՛ծ ու տես -

« Բաբկէն եղբայր, ձայնեց • գլուխս վերու­ Հ իսկ Մամեստեայ Հոռոմ կուսակալը՝ ամէն նուած մարղիկը (նշանակեն :
բեռնակրի Հա­
ցի, նայիմ երկայնահասակ մէկը, օր Հայն ու իր Հաւատքը կը ՀայՀոյէր , ել ամէն­

գուստ՛ներով . չճանչցալ : քը Աստուծմէ Լելոնի տղոց մէկուն հասնելուն կը ԾէքԷՆ8

•7– « Մի խօսիր, ըսաւ միայն ետեւէս՚եկոլր , սպասէթև որ զէնքի վազեն : Ուստի կոսաս/եգիկ

Fonds A.R.A.M
   118   119   120   121   122   123   124   125   126   127   128