Page 294 - ARM_19-1948_03
P. 294
եՐԲ 2եՆՔ ԿՐՆԱՐ ցարձակապէս աննպատակ կը դառնայ այգ մամա– ՕՐՈՒԱՆ ՇԱՐԺՈՒՄԻՆ ՀԵՏ
ԻՐԱՐ ՀԱՍԿՆԱԼ վաճառութիւնբ % կարելի է Հետեւաբար արւոա–
յա յտուիլ այդ ա ռաջար կի առի թով > Բա՝յռ երբեք
առաջարկի
մ ասին : Եւ ար տա յա յտուիլ՝ ՛ան գա՛մ մը ԱբարԱեդ ի ն չ ո ւ կր ՎԽԺհԱ
եւս ապացուցանելու Համար բազմիցս ապացուց Իսոպկի Պետութիւնը
թէ ամէնէն՝ տարրա
«Տառախի մէ^ կարգաց Է գրութիւն մր , «Տպա ուած այն ճշմարտութիւնը,
ւոր ութի ւնճ եր (իըն ելէն» • • « Աո, որ ա\կ ՛է»։ Կ,ր կան՛ Հարցերոլ պարզաբանման՝ մէջ անգամ , մեն՛ք,
նշանակէ՝ գրութիւնը ուղղուելիք Հասցէ չունէր : իրար չենք կրնար Հասկնալ։ Հայ քաղաքական Հ՛ո– ԽՄԲ.— էակաււ կաըալո պէյ , Գահիբւէի « յ 0 ա –
ՈՑ1 օ"հ§7Րէ6» է լ արաբերէն «Ալ Զ^ս^ս՛» օրսւ,
Օգին մէշ՝ արձակուած գՀգակի նման բան՛ մր։ սան– օն եւ միջեւ րաաց ո ո ւա ծ իսրաասմ ատ ք ՚յյ\1 քան՝ թէրթ–1յրււՆն սւքւօբէսը, հ^աեւ-հալ ձեւով կը պար
ի եղանակին զէ արաբական սւեսակէար, 1խւղեստիԹի մասիԸ —
Հասցէ չունենալն ալ մէկ կոգմ , յօդուածը կր խորունկ է, որ Համագործակցութեան,
յառա՚ջա–
մատնէ տարակոյս ել վերապաՀութիւն : Եթէ ԳԸԲ~ շուրջ կատարուելիք ամէն յղացում ,
ոլաձվվւ՚և կէսը նկատենք լրատուութիւն , միւս կէ– գունէ վիժելու դատապարտուած է՝
սին մէԼ յօգու ածագիրր կաբձ֊էք գո քացած էր զայն Ես Համ ողուած եմ, ո ր մեր օտար բար եկա մր ,
եթէ մեբ ն՛երքին անցուդարձեբյււն քիչ - շատ իրա Արաբա/լան աշիյարՀի Համար Պաղեստինի Հաբ^
խմբագրելուն՛ Համար : Ու վստաՀ եմ , ո՛ր եթէ վեր զեկ եղած ըլլար , այդպիսի առաջարկ մը չէր ը– ցը կրօնական՝ չէ՛. Մի՝1էեւ Հփմա Մօտաւոր Աըե–
ջին մտածա՛ծը առաշ1 մաածէր, սլիտի չգրէր այԳ ներ։ Ընելը՝ մտքէն իսկ չէր անցըներ։ Կրնայ Լի ՚-^ԼՔէ՛ երկի րնե բոլն մ Էջ որեւէ Հակասեմ ական
միւս կէսը եւ ք. Ւ1, Ս./» եր՛իտասարդ քարտու բանան ապրած չ*էէաԼ երկար ժամաԱակ, բայց տե շարժում տեղի չէ ունեցա՛ծ ; Ասոր ամէնէն՝ կար
ղարի ա՛ռաջարկին արձագանգ պիտի չտար : Այլ , սան ե*ԱաԼ միայն՝ մեր կեանքի արտաքին՛ ջնարա կառս ւն օր ինակն՝ է Եդէ պ ա ո որ : Ան ց եա լ տար ի
՝ու
ժը ելի մէշ կա ա ա ր ո ւած գա ււ ա իւօ ս ութ ի ւնն կը , առա ց իմ ան ա չոլ , թէ ին չպիս ի Վէրքեր Հա ՄուՀամէտ Ալիի գաՀակալութենէն մինչեւ այսօր
ձեւուի
Հարց պատասխանն ե րը լրատուութեան ւ ւաքուած ե\Լ այգ փայլուն կեղեւին տակ : Հը ե ան ել.ը տնտեսական եւ ա ռե ւտ ր ական գի րքեր
պիտի ՀաԴոՐգԷր ընթերցողներուն ել անցնէր Ե՚*րբ ապատաՀեր է մեր մէջ, որ մուրճերը, Հաստատած են՛ , ՀետապԱդած են ազատ արուեսա
Առաջարկ մր կր ներկայացուի կամ կը պաշւո– մինչեւ անգամ ամէնէն– կենսական Հարցեբու առ - ներ , ինչպէս ի ր ա ւա բան ո լ թ ի ւն եւ բժ շկոլթիւն ,
պա\Լ ո լէ , եթէ ղա յն ներկա յացնոգը կամ երկրոր– թիւ– ւ միեւն՛ոյն սալին վրա հ ղաբն են : Ե^ ր բ է եղեր ստեղծած եւ պաՀած են լրագի՚ր^՚եբ կատաբեաչ ա–
գ ւ՛ ւլր , ըսուած ի ար ամ արան ական եւ օգտակար որ մենք ՛իրար Հասկնանք, ել, եթէ նոյնիսկ չկա ղատոլթեամ բ եւ ապաՀովութեամբ ։
ըլլալուն բացարձակ Համ ողումր ունին : Եթէ ձԿա ( րենանք գործա՛կցիլ, գէթ իրաԲ՝ չխաչաձեւենք, ի– Ա յսօրՁ) արուք թագաւս րին ի շխա\Նո թեսձհ՝ տակ
այգ Համոզումը , սլ ար ւյ է որ աւելորդ կր գաունա ք բարու վնաս չՀասց 1ենո : աւեչի փայչուն դի^քերու Հասան ։
սւնոր՝ բան ա ձ ե ւո ւմ ր ; Ե*–" առաւել Հ րապարա՛– պառակտում ր այնքան խորացավ է մեր մէշ եւ Հիթչէրեան շրջանի Հակասեմ ա կանո ւթ ե ան
քարոզչութիւնը
կումր : կիրքը այն՛պէս կուրցոլցած է մեր տեսողութիւնը , ին՚դՀակառակն չյաջողեցալ Եգիպաոսի մէջ,
Լք ւղա տ ա կ ս երբեք յօդուածագիր ը մ եղադրեյ որ առնոլագԼ՛ միամտութիւն է գործակցութեան՛ աւելի պաշտ պան՚ո լե ց ան՝ Հ րեա ք
չէ : (էնդՀ ա կա ռա՝1լն։ Հ Բոլորիս Համար շատ սրտա մր կարելիութիւնը ակնկաչեչ։ Ա*իշտ եւ ամէն գաղթականները ։
պնդիչ է նկատել, որ այսօր ո լան Հտյ ուսանող սե տեղ , օտար թշնւամ ի էն աւելի ոխերիմ թշնամու - Ար ա՝բն\.՚քբ ո ւ Հակառակութիւն ը ի սրա յէ լի պե
րունդին մէջ եւս պակաս չեն, երիտասարդներ, ա– թեամբ մը լեցուած ենք իրարու գէմ ։ Ու պառակ– տութեան կազմ ո ւթ ե աՂ դէմ , ոչ Հակասեմ ակա–
րո\1ք մեր ազգային՝ մեծագոյն ցա՛ւին՝ կոտտանքը տուա\ծ ենք այնպիսի Հիմնական Հաբցերու մէջ^ նէութիւն՝, ոչ ալ կրօն ական կամ ցեղայիւ՛ ~լայքար
կը ղգան իրեն՛ց սրտերուև խոբր եւ դաբման կը ո ր քաոսէն դուրս դա չու բո չոր ճամբաները փակ– է ք ա՝յէ զուա քաղաքական , զինոլորական՛ եւ տբն–
փնտռեն ղա յն՝ փարատելու Համար Հ Այս դգայնոլ.- ուա՚ծ են՛ ։ տեսական Հարց , ինչպէս ՄԱԿի առջեւ դրուած
թի ւնր տեոփՀն եւ մ տ ա Հ ո գո ւթ ի ւնն աչ արդար ըլ կար ե չի չէ տեսնեչ երեսր մարդոց, որոնք, դի֊ ք*ոչոՐ միւս խնդիրք֊ երր ։
լալով Հանդե րձ , անոնք , եր բեմն՝, եր իտասարդա– մացին՚ը տաճիկ ՚որակեչոլ չավւ չրբացած են։ Եուա– Դժբախտաբար ՄԱԿի անդամներուն, Համար
կան, վիպապաշտութեամբ , եւ , ինչո^՚ւ չէ , նաեւ գո յեր «ո բգն ոտած քուրջ՝^ Հռչակող թշուառական Իսրայէլի պետութիւնտ դրամագլուխ մը դարձած
խա ր խա՝փե լով կր մ օաենա\ն գար մ անումի ձեւե– ներուն կարելի չէ ձեռք ե ր կա րե լ որ եւէ պա բա գա է Մեծ Պե տ ո ւթ ե ան ց մ րցակցութեան միջեւ ։ Ամէն
բուն : Ոտքերը գետնէն կտրած 5 կը ճախրեն1 օդին յի տակ։ Ե՛– ^ մեր դատ՛ի մեռեչաթաղն՝երոլն\ ոտքե պե ատ ւթ ի ւն կ^ոլղէ դուրս նեաեչ միւսր 1լ գէն\ուո–
մար
մէջ եւ երազներ կ,ր Հալածեն՛ ւ րը չզող սողուն՛ներու Հետ սողոսկիլը ամ էն րական՝ խաբ ի սիս սաեգծեչ այս նոր պետութեան
Երազ մըն ալ , աՀ ա , օտար քարտուղարի ա– դու գործ չէ ։ *քէլ\) Միջերկրակաւի ավւերուն՝ վյւայ ։
ռաջար կած եւ ի ր ալ երկ րո բդած առա Փա ր կր Հ ա– ԱՀա այսքան՛ խորունկ անդունդի մը եզերքեե– Հ ամայնավար կո ւսակցութիւնւ-ը արդէն շատ
մ ազգա յին՝ Համ ադում տրի մը կազմութեան մ ա– րունւ վրայ կեցած ՛են՛ք դէմ դիմաց , մեբ քագա՝քա–~ ՛ուժեղ կերպով կազմակերպուած Iէ ԻԳ
մ էջ , ե Լ կար եւո ր օժանդակութիւն կըաո ոսստպասէ
սին : Ն պ ա ա ակր՝ Հա յ կա կան՝ Դատի կապակցոլ կան՝ իրաւունքներու ձեւաւձոբմ անթուականէն մ ին՛–
չեւ այսօր՝ ։
թեամբ , Միացեաչ Ազգերու բարեՀաճ ո ւշադրո լ – Մ՚ոսկուայէն , երբ իսրայէչի Պետութիւնը ճանչ -
թեան՝ արժանանալն՝ է ։ իսկ միջոցը՝ ր ս ա եղած ա– Առաւել կամ նուազ այս տրամ ագր ութ ի մենե ցոլի։
ռաջարկի , Հայկական բո է" ր Հո ստինքներու մաս րով տոգո՛ր ուած է պառակտում ին՛՛ տուն տուող Արաբական՝ կառավարոլթիլննեբը գիտեն թէ
ծպտուած
նակցութեամբ րնդՀանուր Համագումար մը , որ— ճակատը ամ էն ան գամ , երբ ա զգա յ ին Համ ադոլ - 200.000 սովետ արՀեստադէտՀԼ եր ,
պէսզի է" ե լ ի դառնաչոլ կա ր ե չի ո ւթ ի ւնր ստեո– մ ա րնե ր կազմ ուեցան՛ կամ Համ աղգայինւ գոբծակ– րել «Աիոն ականներէ , պատրաստ են Հդաղթեչ ^
\ծուի ։ ցոլթհան՝ մը Հողը Ուզեց՛ինք պատրաստել։ Եւ ^տյդ դէպի Պաղեսաին կարճ ժամանա՛կէն ։
Առաջարկի ըստ էութեան՝ ն կատառումը ժա տրամագո՚ոլթիւնԱ երը , բո՛լոր 111 ,ք" Կ^ՐգԻ ձեռ– Ասոն՛ց մ էջ կան՝, ս սլա ե ր , ճարտարագէտներ ,
մավաճառս ւ թիւն՝ պիտի ըլլա ր միայն, Հակառակ նա՝րկ1եբոլ մէջ ,տ ի բա կան ազդա կն\եր՛ո ւ ձեւով ար֊– գաղտնի սպասա ր կո լթեանց պաշտօն ե ան եը , քա
ան որ որ նմ անօրինակ Համ աղում ար ի մ ր Հ րաշքր տա ֊ա քաուեցան ։ Այգ պատճառո՛վ ալ ձեռնարկնե րոզիչները, մասնագէտ բանուորներ եւ ամէն բան՛՛
իրագործուած՝ եւ մ ան՚աւանգ գա յն ա բդի լն,աւո ր ե– րը վիժեցան՝ , իոկ վիժելով՝ \1 որ պայքարներու որ աՀրաժեշտ է խաղաղօրէն՝ Չգրա՛ւելու՛^ Պաղես–
լու նախապայմանները ապաՀովուած ր/քալոլ պա Հ րաՀ րմ ավ, առիթն՛եր ստեղծեց ին ։ տինը եւ ղա յն վերածելու ռուսական– ղինուո՚րակա\ն
րագա յին՝, խոշորագոյն քաւյլբ առ(ւ ուա՛ծ կ^բլյաը Այս ն՝ո ւն արզ-իւնքին՝ պիտի յանգէր որեւէ Ա^ոբ մարտկոցի մը Միջերկրականի ա՛փերուն, վրայ *
մ եր ա յսօբուան ի րե րամ երժ վիճակը յեղաշրջելու , Համ ադում ար ։ Կ * 9՝ • Մ իւս կողմէ Ամե րի կա ցիներն ալ , անշուշտ
քաղաքական տեսակէտնե ր ը նե րգաշն ակե լու եւ պիտի պա յքա րին ազդեց ո ւթիւ\ն՛ շաՀելու Համ ար
լձնդՀանոլբ գո րծ ա կց ո ւթ ի ւն ր երաշխւ որելո Պաղեստինի մ էջ : Այս փոքր տարածութեան վր ՚ " ք
"ուղղո ւթեամբ ԿԸ ԽՆԳՐՈՒԻ ՄԵՐ ՊԱՇՏՕՆԱԿԻՑՆԵՐԷՆ ՄԻՇՏ կրնան պատաՀիլ բախումներ ել ջղաձգութիւնն եր ^
ՅՕԳՈԻԱԾ
Բա յց որովՀ ետեւ բարեմիտներուն1 մէջ ամ է , ՏԻԵԵԼ Ա1ԲԻՒՐԸ, ԵՐԲ ՈՐ ԵՒ է ՚ծանրացն՚եչով մ իջազգային^ կա ցոլթիւնր :
ԱԼ
նէն, բարեմիտն իսկ էէ կրնար ենթա՚գր ել , թէ այգ Կ՛ԱՐՏԱՏՊԵՆ «ՅԱՌԱՋվՆ ։ ՀԵՂԻՆԱԿՆԵՐՆ ՏԱՐՐԱ Բանի մը ամիս առաջ «իւմանիթէ»ի Թէչ Ավի՜
ձելի ն՚երգաչճակութ իւն մը կաբելի է ստեզ\ծե ք ԿԸ ԽՆԴՐԵՆ ՅԻՇԵՑՆԵԼ ՄԱՄՈՒԼԻ ԱՑՍ ՛Լէ $ Կ է ռ Լ \ "*անբամասնօրէն, կր նկարագրէր
մեր ազգային՝ - քաղաքական կեանքին մէջ, բա ԿԱՆ ԿԱՆՈՆԸ ։ Համ ա յնավար կուսակցոլթեան՛ ուժը Պաղեստինի
նոյլպաէեաԱ Նո*––*զարեանւ Մատեն՚ադ արանին ալքհՑափոքր լքասը աՕՈ») օրգանի մէը, ՛որ \937ից ի վեր իսմբագրում
միայն պիտի րամնոլի ու Պերլին փոխագրուի »: էինք (մինչեւ 1944) մենք. Գկտ . Ռորբաի որպէս
Մ ա տ հ Ա ա դ ա ^ ա Սի շ ու քքր 2, Որ Նոէ–ոլարեան Մ ատհնագարան՚ի Հա՛ր - նախագաՀ , իսկ ես՝ ո րպէս փո իսյնա իյագաՀ նոյն՛
ցին «բարւոք լուծումը կը պար՛տինք րրօֆ • Արեգ– այդ ընկեր՛ութեան՝ : Եւ– սակայԱ՛ յետոյ , ն՛կատի
(ՓԱԱՏԱԹՈՒՂԹԵՐ) եանի , որ ընգում՚եց միջնորդի եւ իւաղագ, ու ազ .ունենալով արդէն քաղաքական՝ փսխուած կացու
պաչտէ>նը^> եւՏն\» :
գասէր գատաւորի չատ ն՛ուրբ թիւնը, 9– ՚Բօլօ/եան մի նամակով խնդրում է
3. Որ ես , Պերչինից Փարիզ գալով ել իմ *)՝կտ . իհորբախին՝, այլեւս չտպել իր՛ յօդուա՛ծը է
՜Բ՚օլօլեսւնի
ՓաստաթՈՆզթ– է — Ոսլհրձ Ր–աբեգո,րծակաւ(ւ|ւ ցոյց տուած գործերով, սփոփհլ եմ Պ– Մ՛եկնութեան՝ սլէտք ուՏե՚ի10 այս փաստն իր կարգին՛,։
Տնախագահի Տ ՚ ՚ ք թ . –Բօ լօչեանի ՀիւրասրաՀում , եւ իր գործակիցն՛երի, Բարեգործականի վարչու X
ինչպէս ուսուեցաւ վերը ( ւի ա ս տ • Զ . ) , Հ . Բ * Ը * թեան ու բոլորի «սգաւոր սիրտերը ել տխուր ալ Ի^նչ են տպաց ււ ւցւսն ում ուրեմն՛ ա՚ւաջ բերած
Միութեան կեդր * ժողովր սարքած է <ձպատուոյ իռււվայոյզ հոգիները» : փասաաթոլդթ֊երր յ որ կազմել է ու ստորադրել ,
գիւիի Հաւաքոյթ մը»։ ինձ ասած էր ՝Բ՚օլօչեա\ն Նո՞՛ր փաստ Է պէտք։ ԱՀաւա՚սիկ։ տեսանք, նոյն ինյՀն՝ Պ* ՝Բօլօլեան՝, Բարեգործակաց
սկզբից , որ Հաւաքոյթր պիտի կրէր սոսկ բանա– 1943ի՚ե–, ասել է՝ փմ Փարիզ էրթալուց եւ նի նաիսագաՀը։ Այն ան՚Հերքելի իրողութիւնը*,
ութիւ–
խօսական բն.ոյթ , ուր Հրաւիրած է եղել նա ինքը Նուպարեան՛ Մատենադարանի ծանօթպատմ որ •
ՀՀքառաո ւն ի մ օտ ազգա յին զանաղտն Հ աստատու– նից աւելի, քան ՛երկու տար՛ի վե\րՀ , Պերլինից Փա 1, Պ * փօլօլեսձն՝, ինչպէս նաեւ իր գչխաւոբած
թեա\Լ՝ց ներկայա
ԵԼ այգ ց ո լցիչներ ու մտաւորականնե ր$> ։ րիզ է գնում իր մասնաւոր գործերով 1>կտ • Ռոբ– ընկերութեան վարչութիւնը, իրենց մի աղե րսա–
առթիւ
Բա րեդո բծական ի նա խա գա Հը ,՝Բօ– բսւի) յ գերման՛՛աց՛ի Հայտնի գրագէտ եւ միեւձն՚ոյն, ԳԲ՚ով , ո լղզած Փարիզի գե րմ ան » գրաւմ ան բա՝–
լօլեան , նա՛խ բոլոր Հ բ ա ւ ի ր ե ալն ե րի ներ կայ ու– մամանակ նաիսագաՀը Հայեւգեր՚ման՛ ընկերու նակի Հրամանատարին , աււաջիԹ ՛իսկ օրից սաւել
թեամ բ կարգ ացել է մի գրաւո ր ուղերձ , որ իր թեան։ Պ– ՚Բօլօլեան ել Բարեգործականի միւս են համաձայնոՆթ֊իւյն Հարկաւ, ստեղծուած աս*յ~
ամբողջութեան մէջ կրկնութիւնէ է8 ԱպտիլԻ վարիչներն՛ \րնգոլս՛ելութեան սեգան են սա՛րքում մ ա* ներ ում միա յն , որ Պ ե ր լին փոխադրուի՛ն Նոլ–ո
իրենց
վարչական նիստի ատենագրութեան՝ մէջ չեշ՜ \Լրա պատուի՛ւ : Այգ միջոցին Պ– ՚Բօլօլեան , Բարե ս^արեան Մատենագարանի մէկ մասր եւ
տուա՛ծ մտքերի ։ իր այգ ոլղերձո ւմ Պ՛ –Բօլօլեաւ , գործականի նաիյագաՀը ,ի,օսք աոնելով իմմասին, թողուի գէթ մէկ կոբփդր նրա։ (Փաստ Ա*)։
կրկին ու կըկքն ֊ այս անգամ արդէն իր Հրաւի սրտագին, գնահատանք ել շնորհակալութիւն է 2. Բարեգործականի նախագաՀը, Պ* ՝^°Լ°լ՜
րած բազմ աթիւ ազգա յիննեբի , մ ամ ուլի , ա ւյ գ . արտայայաում իմ հասցէիՅ ՚ըն՚գՀա՚ւ րապէս եւ եան , մ ի յատուԼ ղ րո լ թե ամ բ ( վւաստ . Բ * ) , ուղ
Հաստատութեան՛ց նե ր կա յացո լցիչների ել մ տաւո– Բարեգործականի Մատենադարանի շուրթը 1941^ ղած ինձ (ո լ Հայեւգերմ ան միութե ան ՝ վար չո Լ–
ր ական\1 երի ներ կա յո ւթեամ բ պա շտ 6՝1 ա պէ ս ու իմ բռնած ա՛զնիւ գիրքի ու կատարած բարերար թեան) , Պեբլին , խնդրել է աջակցիլ իրենց վերս–
Հ ր ա պա ր ա կ ա լ յայտարարած է ե֊ չընդգծած իմ կա՜ գեր\ի Համար ի մասնաւորի : յիշեաչ իմաստով, կցելով միեւնոյն՝ ժամանակ եւ
ւո արած բարեբար դերը Նուպարեան Մ ատենադա– Աւելին։ ԶգոՀաձալով գրանով, նա, Պ– ՝Բօ– պատճէնը գերման՝ գրաւման Հրամանատարին՝
րանի Հարցում ։ Այսինքն» լօլեան , ինքնաբերաբար ել նոյն՛ այգ իմա՛ստով մի ն՛երկայացրած իրենս ( փյոա ստա՝–
ԱԲԵՂԵԱՆ
1,— «Բրօֆ . Աբեղեանի բարի սֆջամտոլթ-եամբ , գրութիւն է տրամադրում Դ՚կտ . /իորբաիսին՝ Հը– աղե բ ս աղր՚ին^
ԱՐՏԱԵԷԱ
կրնանք Հիմա ձեզի իմացնել պաշաօնապէս^ 9 շիշ^ բատարակելոլ Համար Հայելգերման ընկերու - թուղթ Ա.) :
տած է Պ •՝Բօլօչ\եան էր գրաւոր ճառում եւս, Հոր թեատՆ Տեղեկատու թերթի, « Հայաստան՛» (<<^\ա1Տ– (5)
Fonds A.R.A.M
ԻՐԱՐ ՀԱՍԿՆԱԼ վաճառութիւնբ % կարելի է Հետեւաբար արւոա–
յա յտուիլ այդ ա ռաջար կի առի թով > Բա՝յռ երբեք
առաջարկի
մ ասին : Եւ ար տա յա յտուիլ՝ ՛ան գա՛մ մը ԱբարԱեդ ի ն չ ո ւ կր ՎԽԺհԱ
եւս ապացուցանելու Համար բազմիցս ապացուց Իսոպկի Պետութիւնը
թէ ամէնէն՝ տարրա
«Տառախի մէ^ կարգաց Է գրութիւն մր , «Տպա ուած այն ճշմարտութիւնը,
ւոր ութի ւնճ եր (իըն ելէն» • • « Աո, որ ա\կ ՛է»։ Կ,ր կան՛ Հարցերոլ պարզաբանման՝ մէջ անգամ , մեն՛ք,
նշանակէ՝ գրութիւնը ուղղուելիք Հասցէ չունէր : իրար չենք կրնար Հասկնալ։ Հայ քաղաքական Հ՛ո– ԽՄԲ.— էակաււ կաըալո պէյ , Գահիբւէի « յ 0 ա –
ՈՑ1 օ"հ§7Րէ6» է լ արաբերէն «Ալ Զ^ս^ս՛» օրսւ,
Օգին մէշ՝ արձակուած գՀգակի նման բան՛ մր։ սան– օն եւ միջեւ րաաց ո ո ւա ծ իսրաասմ ատ ք ՚յյ\1 քան՝ թէրթ–1յրււՆն սւքւօբէսը, հ^աեւ-հալ ձեւով կը պար
ի եղանակին զէ արաբական սւեսակէար, 1խւղեստիԹի մասիԸ —
Հասցէ չունենալն ալ մէկ կոգմ , յօդուածը կր խորունկ է, որ Համագործակցութեան,
յառա՚ջա–
մատնէ տարակոյս ել վերապաՀութիւն : Եթէ ԳԸԲ~ շուրջ կատարուելիք ամէն յղացում ,
ոլաձվվւ՚և կէսը նկատենք լրատուութիւն , միւս կէ– գունէ վիժելու դատապարտուած է՝
սին մէԼ յօգու ածագիրր կաբձ֊էք գո քացած էր զայն Ես Համ ողուած եմ, ո ր մեր օտար բար եկա մր ,
եթէ մեբ ն՛երքին անցուդարձեբյււն քիչ - շատ իրա Արաբա/լան աշիյարՀի Համար Պաղեստինի Հաբ^
խմբագրելուն՛ Համար : Ու վստաՀ եմ , ո՛ր եթէ վեր զեկ եղած ըլլար , այդպիսի առաջարկ մը չէր ը– ցը կրօնական՝ չէ՛. Մի՝1էեւ Հփմա Մօտաւոր Աըե–
ջին մտածա՛ծը առաշ1 մաածէր, սլիտի չգրէր այԳ ներ։ Ընելը՝ մտքէն իսկ չէր անցըներ։ Կրնայ Լի ՚-^ԼՔէ՛ երկի րնե բոլն մ Էջ որեւէ Հակասեմ ական
միւս կէսը եւ ք. Ւ1, Ս./» եր՛իտասարդ քարտու բանան ապրած չ*էէաԼ երկար ժամաԱակ, բայց տե շարժում տեղի չէ ունեցա՛ծ ; Ասոր ամէնէն՝ կար
ղարի ա՛ռաջարկին արձագանգ պիտի չտար : Այլ , սան ե*ԱաԼ միայն՝ մեր կեանքի արտաքին՛ ջնարա կառս ւն օր ինակն՝ է Եդէ պ ա ո որ : Ան ց եա լ տար ի
՝ու
ժը ելի մէշ կա ա ա ր ո ւած գա ււ ա իւօ ս ութ ի ւնն կը , առա ց իմ ան ա չոլ , թէ ին չպիս ի Վէրքեր Հա ՄուՀամէտ Ալիի գաՀակալութենէն մինչեւ այսօր
ձեւուի
Հարց պատասխանն ե րը լրատուութեան ւ ւաքուած ե\Լ այգ փայլուն կեղեւին տակ : Հը ե ան ել.ը տնտեսական եւ ա ռե ւտ ր ական գի րքեր
պիտի ՀաԴոՐգԷր ընթերցողներուն ել անցնէր Ե՚*րբ ապատաՀեր է մեր մէջ, որ մուրճերը, Հաստատած են՛ , ՀետապԱդած են ազատ արուեսա
Առաջարկ մր կր ներկայացուի կամ կը պաշւո– մինչեւ անգամ ամէնէն– կենսական Հարցեբու առ - ներ , ինչպէս ի ր ա ւա բան ո լ թ ի ւն եւ բժ շկոլթիւն ,
պա\Լ ո լէ , եթէ ղա յն ներկա յացնոգը կամ երկրոր– թիւ– ւ միեւն՛ոյն սալին վրա հ ղաբն են : Ե^ ր բ է եղեր ստեղծած եւ պաՀած են լրագի՚ր^՚եբ կատաբեաչ ա–
գ ւ՛ ւլր , ըսուած ի ար ամ արան ական եւ օգտակար որ մենք ՛իրար Հասկնանք, ել, եթէ նոյնիսկ չկա ղատոլթեամ բ եւ ապաՀովութեամբ ։
ըլլալուն բացարձակ Համ ողումր ունին : Եթէ ձԿա ( րենանք գործա՛կցիլ, գէթ իրաԲ՝ չխաչաձեւենք, ի– Ա յսօրՁ) արուք թագաւս րին ի շխա\Նո թեսձհ՝ տակ
այգ Համոզումը , սլ ար ւյ է որ աւելորդ կր գաունա ք բարու վնաս չՀասց 1ենո : աւեչի փայչուն դի^քերու Հասան ։
սւնոր՝ բան ա ձ ե ւո ւմ ր ; Ե*–" առաւել Հ րապարա՛– պառակտում ր այնքան խորացավ է մեր մէշ եւ Հիթչէրեան շրջանի Հակասեմ ա կանո ւթ ե ան
քարոզչութիւնը
կումր : կիրքը այն՛պէս կուրցոլցած է մեր տեսողութիւնը , ին՚դՀակառակն չյաջողեցալ Եգիպաոսի մէջ,
Լք ւղա տ ա կ ս երբեք յօդուածագիր ը մ եղադրեյ որ առնոլագԼ՛ միամտութիւն է գործակցութեան՛ աւելի պաշտ պան՚ո լե ց ան՝ Հ րեա ք
չէ : (էնդՀ ա կա ռա՝1լն։ Հ Բոլորիս Համար շատ սրտա մր կարելիութիւնը ակնկաչեչ։ Ա*իշտ եւ ամէն գաղթականները ։
պնդիչ է նկատել, որ այսօր ո լան Հտյ ուսանող սե տեղ , օտար թշնւամ ի էն աւելի ոխերիմ թշնամու - Ար ա՝բն\.՚քբ ո ւ Հակառակութիւն ը ի սրա յէ լի պե
րունդին մէջ եւս պակաս չեն, երիտասարդներ, ա– թեամբ մը լեցուած ենք իրարու գէմ ։ Ու պառակ– տութեան կազմ ո ւթ ե աՂ դէմ , ոչ Հակասեմ ակա–
րո\1ք մեր ազգային՝ մեծագոյն ցա՛ւին՝ կոտտանքը տուա\ծ ենք այնպիսի Հիմնական Հաբցերու մէջ^ նէութիւն՝, ոչ ալ կրօն ական կամ ցեղայիւ՛ ~լայքար
կը ղգան իրեն՛ց սրտերուև խոբր եւ դաբման կը ո ր քաոսէն դուրս դա չու բո չոր ճամբաները փակ– է ք ա՝յէ զուա քաղաքական , զինոլորական՛ եւ տբն–
փնտռեն ղա յն՝ փարատելու Համար Հ Այս դգայնոլ.- ուա՚ծ են՛ ։ տեսական Հարց , ինչպէս ՄԱԿի առջեւ դրուած
թի ւնր տեոփՀն եւ մ տ ա Հ ո գո ւթ ի ւնն աչ արդար ըլ կար ե չի չէ տեսնեչ երեսր մարդոց, որոնք, դի֊ ք*ոչոՐ միւս խնդիրք֊ երր ։
լալով Հանդե րձ , անոնք , եր բեմն՝, եր իտասարդա– մացին՚ը տաճիկ ՚որակեչոլ չավւ չրբացած են։ Եուա– Դժբախտաբար ՄԱԿի անդամներուն, Համար
կան, վիպապաշտութեամբ , եւ , ինչո^՚ւ չէ , նաեւ գո յեր «ո բգն ոտած քուրջ՝^ Հռչակող թշուառական Իսրայէլի պետութիւնտ դրամագլուխ մը դարձած
խա ր խա՝փե լով կր մ օաենա\ն գար մ անումի ձեւե– ներուն կարելի չէ ձեռք ե ր կա րե լ որ եւէ պա բա գա է Մեծ Պե տ ո ւթ ե ան ց մ րցակցութեան միջեւ ։ Ամէն
բուն : Ոտքերը գետնէն կտրած 5 կը ճախրեն1 օդին յի տակ։ Ե՛– ^ մեր դատ՛ի մեռեչաթաղն՝երոլն\ ոտքե պե ատ ւթ ի ւն կ^ոլղէ դուրս նեաեչ միւսր 1լ գէն\ուո–
մար
մէջ եւ երազներ կ,ր Հալածեն՛ ւ րը չզող սողուն՛ներու Հետ սողոսկիլը ամ էն րական՝ խաբ ի սիս սաեգծեչ այս նոր պետութեան
Երազ մըն ալ , աՀ ա , օտար քարտուղարի ա– դու գործ չէ ։ *քէլ\) Միջերկրակաւի ավւերուն՝ վյւայ ։
ռաջար կած եւ ի ր ալ երկ րո բդած առա Փա ր կր Հ ա– ԱՀա այսքան՛ խորունկ անդունդի մը եզերքեե– Հ ամայնավար կո ւսակցութիւնւ-ը արդէն շատ
մ ազգա յին՝ Համ ադում տրի մը կազմութեան մ ա– րունւ վրայ կեցած ՛են՛ք դէմ դիմաց , մեբ քագա՝քա–~ ՛ուժեղ կերպով կազմակերպուած Iէ ԻԳ
մ էջ , ե Լ կար եւո ր օժանդակութիւն կըաո ոսստպասէ
սին : Ն պ ա ա ակր՝ Հա յ կա կան՝ Դատի կապակցոլ կան՝ իրաւունքներու ձեւաւձոբմ անթուականէն մ ին՛–
չեւ այսօր՝ ։
թեամբ , Միացեաչ Ազգերու բարեՀաճ ո ւշադրո լ – Մ՚ոսկուայէն , երբ իսրայէչի Պետութիւնը ճանչ -
թեան՝ արժանանալն՝ է ։ իսկ միջոցը՝ ր ս ա եղած ա– Առաւել կամ նուազ այս տրամ ագր ութ ի մենե ցոլի։
ռաջարկի , Հայկական բո է" ր Հո ստինքներու մաս րով տոգո՛ր ուած է պառակտում ին՛՛ տուն տուող Արաբական՝ կառավարոլթիլննեբը գիտեն թէ
ծպտուած
նակցութեամբ րնդՀանուր Համագումար մը , որ— ճակատը ամ էն ան գամ , երբ ա զգա յ ին Համ ադոլ - 200.000 սովետ արՀեստադէտՀԼ եր ,
պէսզի է" ե լ ի դառնաչոլ կա ր ե չի ո ւթ ի ւնր ստեո– մ ա րնե ր կազմ ուեցան՛ կամ Համ աղգայինւ գոբծակ– րել «Աիոն ականներէ , պատրաստ են Հդաղթեչ ^
\ծուի ։ ցոլթհան՝ մը Հողը Ուզեց՛ինք պատրաստել։ Եւ ^տյդ դէպի Պաղեսաին կարճ ժամանա՛կէն ։
Առաջարկի ըստ էութեան՝ ն կատառումը ժա տրամագո՚ոլթիւնԱ երը , բո՛լոր 111 ,ք" Կ^ՐգԻ ձեռ– Ասոն՛ց մ էջ կան՝, ս սլա ե ր , ճարտարագէտներ ,
մավաճառս ւ թիւն՝ պիտի ըլլա ր միայն, Հակառակ նա՝րկ1եբոլ մէջ ,տ ի բա կան ազդա կն\եր՛ո ւ ձեւով ար֊– գաղտնի սպասա ր կո լթեանց պաշտօն ե ան եը , քա
ան որ որ նմ անօրինակ Համ աղում ար ի մ ր Հ րաշքր տա ֊ա քաուեցան ։ Այգ պատճառո՛վ ալ ձեռնարկնե րոզիչները, մասնագէտ բանուորներ եւ ամէն բան՛՛
իրագործուած՝ եւ մ ան՚աւանգ գա յն ա բդի լն,աւո ր ե– րը վիժեցան՝ , իոկ վիժելով՝ \1 որ պայքարներու որ աՀրաժեշտ է խաղաղօրէն՝ Չգրա՛ւելու՛^ Պաղես–
լու նախապայմանները ապաՀովուած ր/քալոլ պա Հ րաՀ րմ ավ, առիթն՛եր ստեղծեց ին ։ տինը եւ ղա յն վերածելու ռուսական– ղինուո՚րակա\ն
րագա յին՝, խոշորագոյն քաւյլբ առ(ւ ուա՛ծ կ^բլյաը Այս ն՝ո ւն արզ-իւնքին՝ պիտի յանգէր որեւէ Ա^ոբ մարտկոցի մը Միջերկրականի ա՛փերուն, վրայ *
մ եր ա յսօբուան ի րե րամ երժ վիճակը յեղաշրջելու , Համ ադում ար ։ Կ * 9՝ • Մ իւս կողմէ Ամե րի կա ցիներն ալ , անշուշտ
քաղաքական տեսակէտնե ր ը նե րգաշն ակե լու եւ պիտի պա յքա րին ազդեց ո ւթիւ\ն՛ շաՀելու Համ ար
լձնդՀանոլբ գո րծ ա կց ո ւթ ի ւն ր երաշխւ որելո Պաղեստինի մ էջ : Այս փոքր տարածութեան վր ՚ " ք
"ուղղո ւթեամբ ԿԸ ԽՆԳՐՈՒԻ ՄԵՐ ՊԱՇՏՕՆԱԿԻՑՆԵՐԷՆ ՄԻՇՏ կրնան պատաՀիլ բախումներ ել ջղաձգութիւնն եր ^
ՅՕԳՈԻԱԾ
Բա յց որովՀ ետեւ բարեմիտներուն1 մէջ ամ է , ՏԻԵԵԼ Ա1ԲԻՒՐԸ, ԵՐԲ ՈՐ ԵՒ է ՚ծանրացն՚եչով մ իջազգային^ կա ցոլթիւնր :
ԱԼ
նէն, բարեմիտն իսկ էէ կրնար ենթա՚գր ել , թէ այգ Կ՛ԱՐՏԱՏՊԵՆ «ՅԱՌԱՋվՆ ։ ՀԵՂԻՆԱԿՆԵՐՆ ՏԱՐՐԱ Բանի մը ամիս առաջ «իւմանիթէ»ի Թէչ Ավի՜
ձելի ն՚երգաչճակութ իւն մը կաբելի է ստեզ\ծե ք ԿԸ ԽՆԴՐԵՆ ՅԻՇԵՑՆԵԼ ՄԱՄՈՒԼԻ ԱՑՍ ՛Լէ $ Կ է ռ Լ \ "*անբամասնօրէն, կր նկարագրէր
մեր ազգային՝ - քաղաքական կեանքին մէջ, բա ԿԱՆ ԿԱՆՈՆԸ ։ Համ ա յնավար կուսակցոլթեան՛ ուժը Պաղեստինի
նոյլպաէեաԱ Նո*––*զարեանւ Մատեն՚ադ արանին ալքհՑափոքր լքասը աՕՈ») օրգանի մէը, ՛որ \937ից ի վեր իսմբագրում
միայն պիտի րամնոլի ու Պերլին փոխագրուի »: էինք (մինչեւ 1944) մենք. Գկտ . Ռորբաի որպէս
Մ ա տ հ Ա ա դ ա ^ ա Սի շ ու քքր 2, Որ Նոէ–ոլարեան Մ ատհնագարան՚ի Հա՛ր - նախագաՀ , իսկ ես՝ ո րպէս փո իսյնա իյագաՀ նոյն՛
ցին «բարւոք լուծումը կը պար՛տինք րրօֆ • Արեգ– այդ ընկեր՛ութեան՝ : Եւ– սակայԱ՛ յետոյ , ն՛կատի
(ՓԱԱՏԱԹՈՒՂԹԵՐ) եանի , որ ընգում՚եց միջնորդի եւ իւաղագ, ու ազ .ունենալով արդէն քաղաքական՝ փսխուած կացու
պաչտէ>նը^> եւՏն\» :
գասէր գատաւորի չատ ն՛ուրբ թիւնը, 9– ՚Բօլօ/եան մի նամակով խնդրում է
3. Որ ես , Պերչինից Փարիզ գալով ել իմ *)՝կտ . իհորբախին՝, այլեւս չտպել իր՛ յօդուա՛ծը է
՜Բ՚օլօլեսւնի
ՓաստաթՈՆզթ– է — Ոսլհրձ Ր–աբեգո,րծակաւ(ւ|ւ ցոյց տուած գործերով, սփոփհլ եմ Պ– Մ՛եկնութեան՝ սլէտք ուՏե՚ի10 այս փաստն իր կարգին՛,։
Տնախագահի Տ ՚ ՚ ք թ . –Բօ լօչեանի ՀիւրասրաՀում , եւ իր գործակիցն՛երի, Բարեգործականի վարչու X
ինչպէս ուսուեցաւ վերը ( ւի ա ս տ • Զ . ) , Հ . Բ * Ը * թեան ու բոլորի «սգաւոր սիրտերը ել տխուր ալ Ի^նչ են տպաց ււ ւցւսն ում ուրեմն՛ ա՚ւաջ բերած
Միութեան կեդր * ժողովր սարքած է <ձպատուոյ իռււվայոյզ հոգիները» : փասաաթոլդթ֊երր յ որ կազմել է ու ստորադրել ,
գիւիի Հաւաքոյթ մը»։ ինձ ասած էր ՝Բ՚օլօչեա\ն Նո՞՛ր փաստ Է պէտք։ ԱՀաւա՚սիկ։ տեսանք, նոյն ինյՀն՝ Պ* ՝Բօլօլեան՝, Բարեգործակաց
սկզբից , որ Հաւաքոյթր պիտի կրէր սոսկ բանա– 1943ի՚ե–, ասել է՝ փմ Փարիզ էրթալուց եւ նի նաիսագաՀը։ Այն ան՚Հերքելի իրողութիւնը*,
ութիւ–
խօսական բն.ոյթ , ուր Հրաւիրած է եղել նա ինքը Նուպարեան՛ Մատենադարանի ծանօթպատմ որ •
ՀՀքառաո ւն ի մ օտ ազգա յին զանաղտն Հ աստատու– նից աւելի, քան ՛երկու տար՛ի վե\րՀ , Պերլինից Փա 1, Պ * փօլօլեսձն՝, ինչպէս նաեւ իր գչխաւոբած
թեա\Լ՝ց ներկայա
ԵԼ այգ ց ո լցիչներ ու մտաւորականնե ր$> ։ րիզ է գնում իր մասնաւոր գործերով 1>կտ • Ռոբ– ընկերութեան վարչութիւնը, իրենց մի աղե րսա–
առթիւ
Բա րեդո բծական ի նա խա գա Հը ,՝Բօ– բսւի) յ գերման՛՛աց՛ի Հայտնի գրագէտ եւ միեւձն՚ոյն, ԳԲ՚ով , ո լղզած Փարիզի գե րմ ան » գրաւմ ան բա՝–
լօլեան , նա՛խ բոլոր Հ բ ա ւ ի ր ե ալն ե րի ներ կայ ու– մամանակ նաիսագաՀը Հայեւգեր՚ման՛ ընկերու նակի Հրամանատարին , աււաջիԹ ՛իսկ օրից սաւել
թեամ բ կարգ ացել է մի գրաւո ր ուղերձ , որ իր թեան։ Պ– ՚Բօլօլեան ել Բարեգործականի միւս են համաձայնոՆթ֊իւյն Հարկաւ, ստեղծուած աս*յ~
ամբողջութեան մէջ կրկնութիւնէ է8 ԱպտիլԻ վարիչներն՛ \րնգոլս՛ելութեան սեգան են սա՛րքում մ ա* ներ ում միա յն , որ Պ ե ր լին փոխադրուի՛ն Նոլ–ո
իրենց
վարչական նիստի ատենագրութեան՝ մէջ չեշ՜ \Լրա պատուի՛ւ : Այգ միջոցին Պ– ՚Բօլօլեան , Բարե ս^արեան Մատենագարանի մէկ մասր եւ
տուա՛ծ մտքերի ։ իր այգ ոլղերձո ւմ Պ՛ –Բօլօլեաւ , գործականի նաիյագաՀը ,ի,օսք աոնելով իմմասին, թողուի գէթ մէկ կոբփդր նրա։ (Փաստ Ա*)։
կրկին ու կըկքն ֊ այս անգամ արդէն իր Հրաւի սրտագին, գնահատանք ել շնորհակալութիւն է 2. Բարեգործականի նախագաՀը, Պ* ՝^°Լ°լ՜
րած բազմ աթիւ ազգա յիննեբի , մ ամ ուլի , ա ւյ գ . արտայայաում իմ հասցէիՅ ՚ըն՚գՀա՚ւ րապէս եւ եան , մ ի յատուԼ ղ րո լ թե ամ բ ( վւաստ . Բ * ) , ուղ
Հաստատութեան՛ց նե ր կա յացո լցիչների ել մ տաւո– Բարեգործականի Մատենադարանի շուրթը 1941^ ղած ինձ (ո լ Հայեւգերմ ան միութե ան ՝ վար չո Լ–
ր ական\1 երի ներ կա յո ւթեամ բ պա շտ 6՝1 ա պէ ս ու իմ բռնած ա՛զնիւ գիրքի ու կատարած բարերար թեան) , Պեբլին , խնդրել է աջակցիլ իրենց վերս–
Հ ր ա պա ր ա կ ա լ յայտարարած է ե֊ չընդգծած իմ կա՜ գեր\ի Համար ի մասնաւորի : յիշեաչ իմաստով, կցելով միեւնոյն՝ ժամանակ եւ
ւո արած բարեբար դերը Նուպարեան Մ ատենադա– Աւելին։ ԶգոՀաձալով գրանով, նա, Պ– ՝Բօ– պատճէնը գերման՝ գրաւման Հրամանատարին՝
րանի Հարցում ։ Այսինքն» լօլեան , ինքնաբերաբար ել նոյն՛ այգ իմա՛ստով մի ն՛երկայացրած իրենս ( փյոա ստա՝–
ԱԲԵՂԵԱՆ
1,— «Բրօֆ . Աբեղեանի բարի սֆջամտոլթ-եամբ , գրութիւն է տրամադրում Դ՚կտ . /իորբաիսին՝ Հը– աղե բ ս աղր՚ին^
ԱՐՏԱԵԷԱ
կրնանք Հիմա ձեզի իմացնել պաշաօնապէս^ 9 շիշ^ բատարակելոլ Համար Հայելգերման ընկերու - թուղթ Ա.) :
տած է Պ •՝Բօլօչ\եան էր գրաւոր ճառում եւս, Հոր թեատՆ Տեղեկատու թերթի, « Հայաստան՛» (<<^\ա1Տ– (5)
Fonds A.R.A.M
