Page 290 - ARM_19-1948_03
P. 290
1113Կէ1ԿԱ% ԺՈԻՆ2Ը Ու Կափի Հայ գաղութէն անձ մր գրպանէն՝ ՕՐՈՒԱՆ ՇԱՐԺՈՒՄԻՆ ՀԵՏ
մր, ո–
Հսյնելով առֆեւս կր դնէ տեղական թերթ

ԱԼՊեԱՆՆեՐՈհ ՄԷՏ բուն մէջ մեծ գովասանքով կր խօսուի Մարսէյլ\ի Ի՚Օչպհս կր գա&հ Ազգաժողովը

Արենուչներոլ մասին , որոնք կափէն՛ քիէ մր Հեռու

բանակումի եկած էին քանի մր օր առաէ*։

Տեղական թերթին մէջ կր տեսնենք նաեւ Արե–

Տար ագրո ւթե ա՛ն բո լոր– ա ես ակի տ ա ո ասլան ք– նուշևերու խմբանկարՐՀ եւ մեր Հայրենակիցբ Միացեալ Ազգեր ու Կազմակերպութեան՛ Գ.

ներբ կրած եւ երեք անգամ Արաբներու եւ փրտե– ^ իաց ում ով ու Հպարտ ան քո մ կր խօսի Հայ աղ­ րնգՀ • յ՜ուլովն էր որ րացոլեցալ Աեպտ . 2\ին,

րու ծախուած որբ մր , որ՛՝ այժմ բարեկեցիկ ՛Լի՜ ջիկներու բանակումէն* կրած իր ապաւորութեանց Փարիզ, Հթայեոյի պալա՛տին մէ^։ Կր մասնակցի\%\

ճակի՚ մր Հասած , րն՚տանի^ի պատուա՛կան Հայր մր մ աս թև : 58 երկիրներ , փոքրիկ Լիբերիայէն կամ Լիւքսէն֊֊

դարձած է , դուռս կր զարն\է ուշ գիշերին : կափէն՛. ետք , մեր ճամբան աւելի դժուա՛րին՛ կր պուրկէն՝ մինչեւ զօրաւոր ծ/* Միութիւնր ել Ա՝ .

Զաոմացաւծ կր դիաեմ զէնք իր անժ՜ամ ան ակ դառնայ, բայց րնկեր Տ* կօշկակարեանփ ինքնա՜– ՝0աՀանդ\ներր՝ իւրաքանչիւր ր մէկ մէկ քուէ ունի

այցելութեան Համար Հ շարժր կր բարձրանայ, կ՛՚իջնէ , նորէն կր բարձրա­ ՛ել վեթոյի առանձին իրաւունք չկայ, որով զօրա՝–

կր խնդայ ու կր պարզէ նպաաակր ; քհէեւ նայ մինչեւ որ վերջապէս կր Հասնինք Վէրնէ : ւո ր ե րկիրնե րէն մ է կր չի կրնար չէզոքացնել մե–

Ֆրանսա մեծցած Հ բայց ո՛ւրկէ ուր , մեր կուսակ­ Ընդարձակ ձորի մր մէ^, թաւշականանչ, ի– ամ ա սն ո ւթ ե սճ կամքր Հ

ցութեան աւանդութիւն ներով օժտուած , եկեր՝ է րաբու շղթայուած բլրակն՛եր կանաչին՝ զանազան

•չձնկե րական՝ ւսարաական ութիւն ֆԲր կատարելու : գոյներ՚ով, եւ ոլորապտոյտ վտակ մր ձորին՛ մէ^– Տեսական օրէն՝ <ք՜ոզռվբ ^էՐ^^յ ԲԱաԼ ամէն \էն

Օդավախութեան էլերթայ ու չէ մոռցած ՛իր տեղէն դլդլացող Հ զօրաւոր կազմ ակե բպութ իւն ր աշխարՀ ի մէջ : Այդ

Հիւան՛դ ու մինաւոր րնկերր։ Կր պնդէ որ րնկե– էր նպաաակր Ա՝իացեալ Ազդերու դաշինքին Հ՛եղի–

րա՝ն\ամ ։ Կր մերժեմ, էանալով Համոզել գինքբ եւ *հի*֊ղը » Հազիւ երկու տասնեակ տուներէ բաղ­ նա՚կներուն : Երբ որոշումն երր տրուէին երկու եր­

ղաւակր, անդամ ՛Նոր Սերունդի ։ կացած , ունի Հինգ պանդոկն ե ր , •որոն՛ք գ ե ռ լեփ­ կու երրորդովդ բարոյական ա՛յնպիսի մեծ Հշի™–

Բայց անդրդուելի կր մնան երկուքն ալ ու լեցուն են զանազան վայրերէ եկած Հիւրերով։ պիսՀի՛ ունենա յթւ որ բո լորն ալ Հնազանդէին %

տեգի կուտամ % Հազար երկու Հարիւր մեթր բարձրութիւն՝ , թայց որպէսզի Հեռու մնար «աշխարՀի կառա­

Մթնշաղին* մէջ կր սուրայ Լ^Նկեր"^ս ինքնա­ զուլալ ոլ սառնորակ ^ ո ւ ր լ։ , ծաղկառատ մ արդա– վարութեան» եւ «Ա* իջա զգային՝ օր էնսգբո ւթեան »

շարժ ր ։ գետիններ , ա\՚ տառապատ լեռներ ու բլուրներ , րմ բոն ՚ումն երէն , կազմ ակե րպի ^1 ե ր ր՛ ուզեցին որ

մէկ մ ա ս ր ձիւն ո վ ծածկուած % ժողովին ո ր ո շո ւմնե ր ր րլլան՛ «յանձնարարութիւնն

Ընտրած է լեռն՛ային ճանապարՀ մր, որ բա­ բուն վրայ կր ն՛շմար ո ւ\ին երկու կիներ : ներ» ել ոչ թէ «Հրամաններ՛»։ Կր յուսացոլէր թէ

նուկ չէ՛, դժուարին էգ եւ \նոյնփսկ վտանգաւոր ։ Վ^ալանս ի կապոյտ Խ աչի անդամ ուՀ րե\ե րն են , այս «յաձն\արարութիւնն՛եր ր» իրականին մէջ պի­

ՀետղՀ ետէ լոյսր կր բա ց ո ւի Հ որոնք օդափոխութեան՝ երրորդ խումբի աղոց րն՚֊ տի դառնա լին՝ «Հրամաններ» ^ այն միտքով թէ Հ$՝Ո–

Կր սուրանք քաղաքներու , գիւղերու մէջէն՛ , կերաց ած են , զան աղան՛ պ ար տակ ան ո լ թ ի լյ1 ներ զովր պիտի րլլար ներ կա յաց ուցիչր աշխարՀի զ ա–

անտառներու , պարտէզներու եզերու երէն , մերթ ստանձնելով* Պիաի երթան 12 քիլոմեթր Հեռու, ղափարներոլւՆ ^ Հետեւաբար աոր «յանձնա՝րարու–

րնգ մերթ զոլգրԼթաց գետ՚երու եւ գետակներու : Ա է յն գհ^ ղաքագաքր , ղյԼ ՝ումն՝ե ր կատարելու Հ թիւններ»ր պիտի լսուէ ին մեքեն՛աբար , բոլոր են­

Արեւի առաջին ճառագայթ՛ն եր ր կե<1դան\ո լ– Երկու ն կ ա ր ագ բութի ւնն եր՛ կ արգաց ած է\էէա– թա՛կաներ ո ւն* կողմէ1
ու բն՚ութ
թիւն կուտան սար ու դաշտին իւնր կր լով Կապո յտ 10 ա չի կազդուրման՝ կա յան ի գործու–
մր ման­
խայտայ յ Ղ՝ժբախտաբար դո ր&երբ ա յ ս բար եյաջող րն–
Պ տ֊
նէ ո ւթեան՝ մ ա՛ս ի՛՛՛ւ , զանց կխառնեմ կարգ թացքր չ ո լն՚եց ան Հ

յ՛ամր 9ինւ կր սկսի մեր վերելքբ , ո լոր - մոլոր րամասնս լթիլններ է Մէկ տարի աո ււ։Գ քիողոփր յան՛ձնարարեց

ճամբաձերոմ : Արդէն 1600 մեթր բարձրութեան Հինաւուրց շէնք մր, րնդարձակ մարդագետ– գեստին՚ի բաժանումը ել ՛տուաւ ւծրագիր մր գոր­

վրայ ենք։ Գփմաց ի լեռներբ գոռող Հսկան եր ու ՚&՚ի մր վրայ , որ կր նայի ձորին՝ գեղեցկութեան– ու ՛ծադրութեան Համար \

նման , իրենց թ ա գ ր մշուշնեբու մէջ խրած , կլլ լեռն՚երու բարձունքին Հ Գ՛իւղական շէնք մր, քանի
, բակին՛, մ է^ աղբ\իւր մ ր շէն՝–
սպառն լ յն\ Հ մր բաժան՚ո ւմնե ր՚ով Հ Արաբական սլետոլթ՛իւննե ր ր եւ Մեծն՛ ք՝րի~

ճա՛մբան քարքարոտ է . Հսկա յ ժայռերր բար,, քին չորս դին ծառեր տանիտն՝, երկուքն ալ անգամ Միացեալ Ազգերոլ.

ձուն՚քներէն գաՀավէժ , թաւալած են, ճամբուն՝ վր~ կազմակերպութեան՝ , վճռապէս մհրէեեցին ւծր–

բայ : Տեգ - ա եղ ալ ժայռի խոշոր կտորներ սա իւ– Երրորդ ել վերջին խումբն՛ է (Վալանսէն՝) : րագիրր, ա՛մ բո զտութեամբ կամ մասամբ , եւ ի–

ծ ի ժանփքն եր ո լնման դուրս ցցուաւծ , կր սպառնան Ա ո ւլիչր կր Համախմբէ բոլոր տզաք եւա ո ~ րականին մէ^ բամ՜անումր կատարուեցաւ– Հրեանե­

խափանել մ եր՛ ճամբան ; ^իկ&՚հրր : \ճաշր պա տ ր ա ս ա է , ներս 1լ եր թան՝ ,մ՝ենք րու հան՛քերուն շնորՀիլ եւ Հազարա՛ւոր կեանքերու

Ա%՚դնդախռր ձորեր , լեոձներէն՝ ժայթքող կբչ~ ալ կր Հ ետեւինք իրենց : կորոլստովր • I

կչան առուակներ , պուրաէլներ , թուփեր , եղեւին­ Հայերէն բառ մր չգիտցող աղաք , արդէն, Անցեալ տարի Մ • ՆաՀանգներոլ նախաձեռ­

ներու խիտ անտ առներ , Հ աղա ր ա դո յն ծաղիկներ սկսած են Հայերէն խօսիլ եւ արդէն «Հայր մերՀր նութեամբ՝ րնգՀ . յ՜ոզովր Հաստատեց առժամ ետ \

եւ վերջապէս իրար շղթայուած երեք կիրճեր ր մեր (լերդեմ՝ ճաշելէ առա^է յանձնախումբ մր • • այսպէս կ ո չուած Հպզտիկ

Զան՚գեղուրր կր քի՚շեցն՝են՝ : Ու֊չԷ ուշով կր Հ ետեւիմ ճաշողն՛երուն՛: Կր •Հողովը՛» , որպէսզի տարուա՛ն ընթացքին ուսում­

Հոս , ալս լեռն եր էն Հոսող ա՛ղբի ւրնե րր եզեր– կշտանան՛ բոլորն ալ , Հացն՛ ու կերակուոր 1լ աւել­ նասիրէ մասնաւորաբար քաղաքակն Հարցերը :

ո ւա ծ են գներբոլկներով , թէեւ այդ ծաղկին ժա. նան իրե–՝ ՝ց սա շ եւ Հ ճաշէն ետք , կր բարձրանան Ռուսական խմբակը , առարկելով թէ պօրինի

մ*ա\՛՛ակր շա՛տոնց անցած էէ Տեղ ֊ տեղ ն՛աեւ ան– ննջասենեակն երր , կր պառկին՝, կր Հ ան գս տ ա&ան ղ։ւըձ էր, մեր յ՜եց ճանչնալ Պզտիկ կողովը, եւ

թառամ ծաղիկ , վայրի մխակ , զանգակածաղիկ ել Հ ամ ա ձայն իրենց առօ րեայ զբաղո ւմնե րու \ծ յ^–՝ չուզեց մասնակցիլ խորՀրդակցոլթեանց, Հետե­

եւ Ոկրիչներ , որոնք յատուկ են Զանգեզուրի եւ րագթ ին 1լ առա^ն ո ր դո լին վա ր ր , պտոյտի : ւաբար այս յ՜ողովբ գործեց առանց Խ . Միութեան՛

Վ^ասպոլրա՛կան՛ի լեռներուն՝ : Կ ր պա ր զո լի որ ամէն օր կէս օր ին եւ իրիկուն՝ .ել իր արբանեակներուն Հ

Աւ կր մօտե՛նանք կափին , ուր կր նշմարենք մ քսով կերակուր ու՛՛ին եւ ճաշր երկու տեսակ, Եոբ ժողովր որոշեց կողմնակի Հարուած մը

ուղեւորներ , կառքեր ու ձիաքարշ սայլեր է Ա.Հա՝ պտուղն ան՛պակաս ւ կաթր առատ է, մածուն ու տալ Ֆրանքոյք, , ետ կանչելով իրենց ղեսպս/հնե -

նաեւ շոլկան , տօնավաճառր % սեր ալ կ՚ուտեն :

Հայեր Հոս ալ բաւա՛կան, թիւ֊ կր կղմեն\ % Կր Գովասանքով կր խօսին՛ Պ * Ե * Գօչունեա՝–

կենանք Հրապարակին վրայ ու կր շրֆապատուինք ն ի մասին, որ կայանի Հայրր կր Համարուի է

խումբ մր Հայերով ։ կան՝ Ա՝արսէյլաբևակ շրջուն՝ Մ եր բարեկամ ր իր բանջարանոցէն բաւական թեամբ ել ծանօթութեամբ մեծապէս նպաստաձ է

վաճառորդներ : *Լ,ա՝եւ կափի մէջ բնակողներ : մեծ գումար արժող բանջարեղէններ ելպտու զ& եր. կայանին յաջողութեան :

Կր մտան՛ենք սրճարան մր , կր Հիւրաս իրո լին՛ք : ձ ր իա բա ր՝ տ րամ ադրած է օգափո խոլթեան՝ եկա՝ծ Ապրի Կապոյտ հաչը , կեցցեն՝ մեր մ-բաՀան ու.
անձնուէր Ի/ա չո ւՀֆները ։
Ս* աերմիկ խօսակց ութիւն , Հետա՛քրքրական Հար– երեք խումբերուն Հ

ցեր ։ Ատկէ զատ , ան՝ իր բարոյական ա^ակցու– ԱՆ8ՈՐԳ

նոնպաբհաԱ բելի էր՜ծ , ^դիրքերբ ամբողջութեամբ առեւան­ Այն կերպ , որ ես իմ կողմից աշխատել եմ ել ,յա~
ՄատհԱադաբաՕհ շոնէղւ
գուած է\էն՝. ո լ պիտի ղրկուէին» , Բարեգործականի է"ՂՅԸ^Լ Պեբլինում , որ ընգուՖոկին Բարեգործա­
(ՓԱՍՏԱԹՈՒ1ԹԵՐ)
ն՛ախագա՛Հր շարունակո՛ւմ է• - կանի մի քանի խնդրանքները (փաստ. Զ է) *

՚ 3. Այգ պաՀուն էր՛ որ գերմանական իշխա– 8. « Որ Պերլին ի Հայկական մ ատ են ա գարա­
էՊ եր -
նութեաններկայացուցիչր մ եղ իմ ա ց տ ո լ ա ւթ մատե– ծը պաՀԷ իր ճշմարիտ անուՏնը, Նուպաըեան Մ*–
կարելի
լթհէն բրօֆ * Աբեղեան պիտի գար Փարիզ՝ էենագարա՚ն , յարգանք մը գո ր ուզեցինք պաՀեէ
կող–
նադա՚րաճ ՛ի Հարցով զբաղե լոլ Հ ամ ար ու Հիմնադրիւ անուա՛ն՝^ :

6.— էԻ՚ողռվր կր շնորՀաւորԷ բբ°ֆէսէօրր իր եղա՛ծ խհ\ չափ դո Հ ունակութիւն^ տալու երկու

բարեացակաւք զգացումներուն Համար դէպի Փա - մին» : 9. « Որ Պերլինի ՆուպարեաԱ՝ Մատենագա -

բանը անջատեալ յ յէՀ \ լ Հ Լ Լ ա Փարիզի մատենա­
4. Ւն՚շսլէս գիտէք , ռ՛ուսա՚կս/ն. Հարիւր աար– 1 լս :
.ուա\ն. մ ա տ են ա գա ր ան՛ ր իր 70.000 ԳԻՀՐՔ^Բ՚՚՚Լ՛
բիզի Հ այ գաղոլթր եւ իր Ս* աա են աղարսձԼ ր եւ\^ը֊ դարանին մէկ շարոլնակԱլբ-իււՕբ ըլլայ–»

խ՚ՕէդբԷ (ւ1յրկայ գսւնուփլ այն. հ^ւաքոյթ^եյաԱԹ Ո ր 1 ոլք–

տեղի պիտփ ունենան՛ յաջորդ ել վաղայաջորդ օ– րաՀևեան ՛ու թոլոսիական մեձ֊ ւքաաե՜Լագարաններր 10. — « Վերջապէս օր լքեր կապերը իբակաԹ

բերր միեւնոյն նիւթին շուր^ »: արգէԽ Փարիզէն աո1նուա& ու Պերլին փոխա­ ըլլաւն ու մեր յարաբերոլթիլԱևերը սերտ մն՛ան

գրուած եին. » : երկու Նուպարեան Մատենադարաններուն միչ^եւ՝»։

X 5. Հ *հերման՝ ւիշիյաԱ՚ոլիյեան այգ վարմ՚ուՀհ՝– 11. «Այսպէս ուրեմն» , եզրակացն՛ում էր

Փասաաթոււլթ֊ Զ ԱտենագրոՆթիւԹ:— 8 ՔՐ Հայերոմն Համար մե՜ծ ուրախութիւն սլա լո՜ձա - Բարեգործականի նախագաՀը, Պ– Բօլօլեան ,«կ՝ա–

Ապրիլ 1941 (Երեքշաբթի) «Տիար նախագաՀր ո֊եց : Բարեացակամ դիրք մր մեղի յ՛ոյս տուաւ որ լար ատի Փարիզի ՆոլպարԼ ան Մատենադարանի

\նփստր բացաւ Հետեւեալ էսօսքերովթ , ասուած է կրն՛այինք գոնէ Մատենադարան՛ին մէկ մ ասր սլա– ^աԲ31Լ > ",Րոլ։ս բարւոք լուծումը կը պարտինք

ատենագրութեան մէջ . Հել Փարիզ » : բրօֆ. Աբեղեանի , .որ ընգոմւեց մի^նորգի ել խա­

« թարեգարծակաըյիւ վարչաւթեա(ն ու Փա­ 6. « Եւ առաւօտ մր իմացա՛նք թէ բրօֆ* ղաղ ու ազգասէր գատաւորի շատ նուրբ պաշտօ -
րիզի եայ գաղութին կողմէ շնոյրհակալոՆթ-իսն կը նը . . . : կը խնդրեմ որ մեր շՀւորՀակալոլթիմեները
յայսւն(եւն՚ք բյոօՓ * ԱբեղեսՍօի որ եկաւ Պե՚բլինէԹ Աբեղեա՛ն եկած էր Փարիզ.ու անմի^ասլէս սկսա\՝ք .ընգո ւն ի » :
սփոփելո,^ լքեր սղալռբ սբսւեբը եւ ախոՆյբ ու ի ւ ս ս
վայոյղ հռգիՏեբը » : բանակցութիւնէ ե ր ը–» : Բ րօֆէսէօրփն տուինք աշ­

խատակից՛, եր, Զօսլանեան , Ահ՚տո՚նես/Լ ու Բարե­ 12. « Տտրգելի բրօֆէսէօրը յառաչԴկայ

գործականի սլաԼտօնեա՛ւերէն »: Հինգշաբթի կր մեկնի Փարիղէն։ Այս մեկնումին

2. ԱյնոլՀետել , դարձեալ մի անգամ պատ– 7. « Այսօր այս գէսլքեր ո ւն փերթին արար­ առթիլ Հ . ի . Ը . Մ|լւոլթ–՚եա(էւ կեդր • ժոզովը պատ.

մ ականն* ան ելով Ն՚ո ւպար եա\Ն Ա* ատե՛ն ադար ան ի եւ ՛ուածն է որ Հոս կր կատարե. ք ։ Բրօֆ– Ա բ ե ղ ե ա ն ի ւոյ գիՅիի հալաքոյբ֊ մը սարքեց նախագաՀթ

ն՛որէն ու նորէն Հաստատելով այն՛ փաստր, թէ բ ա բ ի միջ՚ամտոլյՅ-եաւքբ, կրւ&անք հ ի մ ա ձեզի ի. ՀիւրասրաՀին, մէչ, որուն Հրաւիրուած էին քա­
մտցնել պաշտօնապէս թ-է \,ռւպաբհա՚ն Աատե^
վերջի՛ն՛ս գերման իշխանութեան, ց սկզբն՛ական նադաբաւՅ)րւն ա մ ե Տ ա փ ռ ք ր մասը մ ի ա յ ն պ ի տ ի ռասունի մօտ ազգային զանազան՝ Հաստատուէ
բաժնուի ու Պեբլին փոիադբուի»:
կարգագրութեան Համաձայն ձիր ամբողջոլթեամբ թեանց ներկայա՛ցուցիչներ ել մտալոբականներ »:

Պերլին պ՚իաի փոխադրուէր» , թէ իր բոլո՛ր խնգ–

րանյթելմե՝ ու ազաչանյձնտերր, «ամէն ջանք անօ­ « Այս փոխագրութիւնը, սակայն տեղի պիտի (4) ԱՐՏԱՇԷԱ ԱԲԵՂԵԱՆ

գուտ եղաւ» , եւ թէ Հոեւէ միջամտութիւն ա՛ն կա–՛ ունենա յ շատ լալ պայման^ երու. մէ^» : Ւ՞ն շ կերպ :

Fonds A.R.A.M
   285   286   287   288   289   290   291   292   293   294   295