Page 271 - ARM_19-1948_03

ՊեղխԱի ժողովուպիճ §պցը Պ՛ԼՈՒԹԷ ԳԱ՛ԼՈՒ Թ ԱՒՍՏՐԻՈ8 ԼԻՆ8Ի ՀԱՂԱ-ԲԻՆ ՀԱՑ ՏԱՐԱ -

ԳԻՐՆԵՐԸ գտած են՛ իրենց նախկին Հանդարտու­

ՀԱ8 ՏԱՐԱԳԻՐՆԵՐԸ ԿԵԳՐ. ԵՒՐՈՊԱՑԻ ՄԷՋ թիւնը, կը գրէ «Բանբեր»։ «Հոն այցելած է

€ ՄԵՐ ՀԱՄԲԵՐՈՒԹԻՒՆԸ ՍՊԱՌԱԾ Լ՛ » Վենեցոլէլայի ներկայաց՛ուցիչը , ա բուն՛ դի -

մումներ կատարած են այդ երկիրը փոխադրուելու.

Ինչպէս կը յէչեն ընթերցողները, Աեպտ. 9 է ն &թութկարտի (Գերմանիա^ Հայկակսւճձ ճամ­ Համար։ Արղէն 19 անձեր է բաղկացած Հթ\գ ըն­

մոզովրգային ցոյց մը տեղի ունեցաւ Պերրթփ բարին մէջ մեռած է , Օգոստոս 2$ին Հ*ոլլռռԻ տանիքներ րնղունուած են։ Ներկայացուցիչը երր

մէչ, նախաձեռնութեամբ գերման ընկերվարա­ Միքայէլ ԱՀտ* Յարութիւն եան՛ ( ՀյաՀ գեալգեան\, երեքե շաբաթ վերչ նորէն այցելէ, յոյս կ ա յ "՛Բ

կանն երո լ եւ մասնակցութեամբ. 250—300.000 ք<"– 69 տարեկան) ել թաղուա՛ծ ք*ադ - *իանշտատի գե– 4 5 ընտս/ւ՜իքնեբ եւս ընդունի : Այս քաղաքին մէչ

ղաքացիներու : րեգմ ան ատ ան Հայկ* մ ասբ , ուր արդէն կան յ ի ­ վերքերս մեռած է երիտասարդ Խաչիկ Աւետիս–

«Լտ 1\4օոճօ>/ թղթակիցը Հ ետեւեալ մանրա­ սունէ աւելի դամբարաններ դ Հայկական տառերով եան (իդնատ) զոՀ երթար ով ինքնաշարժի արկա­

մասնութիւները կը Հաղորդէ այս առթիւ։ փորագրուած գերեզմանաքար եր եւ արձաններ ւ ծի մը է ՝

, Երբեք այնքան բազմութիւն տեսան֊ չէի Հա­ Տակաւին ուսանող , (հէալա՚կան դպբոց բ Շ ու— ՍԱԼՑՊՈԻՐԿ (Աւսարիա) կբ գրեն թէՕգոստ.

ւաքուած մէկ վայրի մէչ, ոչ իսկ Հիթլէրեան շր– շիի մէջ* կէՀ Հրատարակէր կոսաի Համ բարձում– \եին զօր* Հ* Ծէքէրճեան հոն այցելած է հեսէք

չանին, բացի նացիական Մայիս մէկէն եւ Նիւրէմ– եանի Հետ թերթ մբ ռուսերէն լեգոււովդ իբբել ար­ տանելով բաւականաչափ ուտելիք դ Աոր փախսաա–

աէրԳէ Համաժողովէն–: Այն ատեն ցոյցը այսպէս ձագան՛գ բ ռո ւսե ւճա բո՛ւ ա կան պատերազմ ին Հետ կաննեբուն՛ դ երախան եր ո ւն , ՚ծերեբուն եւ Հ ի–

ինքնաբուխ չէր ; Հիմա ամէն մէկը իր կամքով ե– կապուա՛ծ յեղափոխական շաբմման : Աւարտած ւանգներուն՝՛ բաշխելու Համար*. Այցելած Է նաեւ

կած էր : Այս անանուն զան՛գուածը, որ անդադար է Աոսկուայի Առեւտրա՛կան՛ ճեմարանի գա ս բն - Հայ բնատնիքնեբու բնակարաններբ : Տ արագի բնե­

կր ծփար , մէկ խօսք միայն կ՚ըսէր. (Ալ կը բա­ թացքբ դ աւարտական նիւթ ունենալով «Անդրկով­ րը շատ գոՀ մն՛ացած են զօրավար ի այցելս ւթե–
կասի
ւէ) եւ կամ «պէտք է տ ր վերչ գտնէ–» : ՝Բ՚ի չ մր ան­ ծխա խոտ ագո բծ ո ւթիւնբ եւ նրա կար իքն ե - նէն ։

գին յքիեւՏնռյն չեչաով « Այո , Հերիք է» «Ըտ 1Տէ ՐԸ/> I Մ ա՚սնագի տ տկան պա շտօննե ր կբ վարէր Բա– Այս փոքբիկ դաղութբ կբ Համրէ 37 Հոգիէ

ջՇՈՍՏ I»։ Ամէն տեղ միեւնոյն կանչն էր, միեւնոյն րոնսկի դ Կրասնոտարի եւ Ռոստովի մէջ։ Վո՝րջԻն՝ Ասոնց ի&\բ Հոդին արձան՛ագրուած են Պ բազի լիսէ

կամքը ել ատելութիւնը : Ամբոզչ մոզտվոլրգ մ բն պանբազմին կ^այրի իր բնակարանը։ Կոր սնցնե բո՛ս երթալու Համար Հ Տա ր ագի րն եբո լ. միջազգային

էրորգլուխ կը բարձրացնէր եւ Հաւաքուած էբ ա– ամէն՝ բան դ կբ բռնէ պանդխտութեան ճամբան ։ կազմակերպութեան (I. ք^.. &՚)՝վարիչբ ինչպէս նա­

ղաղա կե լու ամ բոզչ աչխարՀի երեսին, բոլոր Կուգայ տուտ կարտ <ուր կր մ ասնակց ի կրթական եւ միւս ղեկավարներ բ շատ ջերմ վերաբերում

գրաւողներուն մանաւանգ Ա՛ո վետականներ՛ո՛ւն՝ գո րծ ին ինրեւ կրօնս ւս ո յց : Վ^եր^ին տարին կբ ցո յց կուտան ա յս գաղթականներուն՝: \թամ ակագի~,

իր կամքր ապրելու ազատութեան եւ֊ խաղաղու­ գրէր խրատական պատմ ուածքներ «ճչմ սւ ր աո լ - ԲԲ կ^աւելցնէ թէ այս բախտ բ կը պարտին՝ յարգե–

թեան մէչ–, գ սյ շն ակից դիւանագէտ մ բ որ կր թեան ուդիներով» : Պատրաստած էր աբդէն\ երկ*, լի զօրավարին եւ Պ * ճորճ Աարտիկեանին՛: ք Բան–՛

ճանչն՚այ Ղ՝երման\իան, երկա՛ր տարիներ Հոն ապ՛­ բորդ պրակբ դ երբ մաՀբ վրայ Հասաւ ; բեր) ։

րած րէԱՈ՚էդ ըսաւ* Հ Գեր լին մնացած է Ոայխի ԱՆԶԱՏԻ ԿԵԳՐՈՆԷՆ (Աա\ն Ֆբանչիսկօ) կը
եւ
մայրաքաղաքը» )իսկ ես պիտի աւելցնէի . ՀԱա/~ ԳԵՐՄԱՆԵՒՀԱՑ ԱԶԳ– ԿԵԳՐ– ԿՈՄԻՏԷՆ ռ Հաղորդեն «Ասպաբէզ»ի թէ Պ • >ճ * Աարտիկեան

րաքաղաքր եւ խո րՀ րգանիշբ» ։ Եւ սակայն ոչ դաշ­ րոչած է իր գործ ո ւնէո ւթեան երկրորդ տարեշըր՝– կինբ չորս ամիս ճամբոբգեցին Ե ւրո պա եւ այցե~

նակիցները, ոչ ալՊերլինցինե րը ուսեցին այդ բա­ չանին՛ Հա՛մար գա1ւձել միանուագ տուրք մը։Ն՚ուա– լեցին՝ Հայ տարագիրնեբոլ ճա՛մբարները Ղ՝եբմս/–

նը Հ զագոյն սակը իւրաքանչիւր չափաՀաս աշխատողի նիոյ դ Աւստրիոյ եւ իտալիոյ մէջ։ Անոնց յայտա–*

Տանկ արծ րար ձրա իւ օ սն երր ս կս ան Հ ն չե լ եւ Համար Հինգ գերմ. մարք է ։ Ան՛գործ չունեւորնե­ բարութեան Համսքձայն իտալիոյ Հայ տարագիր**

խզեցին՛ կապա րէ լռութիւնք այս տիտանեան ամ– րը աղատ են տուրքէն: Մի՛ացեալներու Համար՝ նեբբ խիստ կարօտ են սւնդեգէնի եւ Հագուստի Տ

րոիւին ո ր առանց չափազանցութեան 2,Տ0.000էն ա– Համաձայն իւրաքանչիւրի կարողո՛ւթեան ել եկա՜՜­ Թէեւ Գերմանիոյ եւԱւստրիոյՀայ տարագիրնեբոլ

ւռԼի էբ՛ «Պեր լին կր դիմէ աշիարՀին» դ կ\բսէբ մուտ ին : վիճակբ որոշ չափով բարւոքած է ^բայց ամեբիկ^

բարձր ա խօսր X ԱշխարՀ մտիկ կ՚բնէր , գերմ տնա­ ՚էյտ՚ոլտկաբտ ել ճամբարի մէչ տուրքը կը վր֊ եան շրջանին՛ մէջ դրամական սակբ փսխուած բլ–

կան՝ ա շիւ ւս ր Հր եւ բո լո բ միւսն՚երբ : Օիրանց \չէօ յ– ճարոլի մասնաւտր յան՛ձնախ՛ումբին՛ ոբ կուաայ լալովդ մեծապէս կբ տումեն Հայ տաբագիբնեբլ*

ման, ընկերվարական՝ Վարիչբ խօսք առնելով շեշ– վկայագիր , միւս վայրերէն՝ պէտք է Չո՛ւղարկեն ել ձմեռբ ծանր պիտի բլլայ անոնց Համար , եթէ
նամակով
տեց • <Տ Պեր լինի մողովուրդբ դ կբ յայտարարէ կոմիտէին Տէսէէջծւ՜է ^ յ ո § 6 ո Բօտէքտշհ. 26։ մեծաքանակ ուտեստ եղէն ել Հագուստ չՀասնիւՊ*

թէ որոշած է ամէն՝ բան բնել փրկելու Համար՝ ա–

ղատութիլնբ »։ ՜քաղաքապետը^ $)ր՝իտընսպռւբկ

յաջչոբդեց անոր , րա՛ց՛ա կանչե լո վ . «Պ ե բ լին ց ին ե– գը կը վերագրէ Աովետներուն ել կամ անոնց խա– տանի մը Պ բանա ինսպուբկի ՛հրան սիւնին Վբ*"՝/

բու Համ բե բութիւն բ սպառած ^» : Ուբի^^ր^ մ աճիկ Համ ա յնավա րնեբուն ; ՛ի–ո ւրս բ ամբոխը բարձրանալով դ կարմիր՝ դրօշը առաւ դ կոթբ կոտ­

Տոքթէօր ՑուՀբ , քաղաքապետական մողովին՝ նա– 1լոգջունէր Արեւմտեանները եւ 1լարՀամարՀէր րեց եւ նետեց ամ րո խ ին ոբ խլեց եւ Հագար կտոր

խագաՀբ դ Տոքթ * 1%է°յթոՐ ւ առածին շաՀապբ, որ՝ միւսնեբբ յ բբաւ % /հուս զինուորն ե րբ մ էկ երկու Հրացան

Հաշմանդամ եղած է ռոլսերուն կողմէ դ նմանա­ Աինչ այս դէ՚գքեբԼՀ տեղի կ՚ունենային՝ ուրիշ պարպեցին յան դո ւգն\ տղուն՝ վրայ դ որ անվնաս ի–

պէս խօսք առին՛. Անդադար կբ լսուէին բառեր դ աւելի լուրջ դէպքեր կը պա տ աՀ է ին՛ որ՛ոնց թատե­ քալ ե անՀ ե տաց ալ րաղմ ո ւթեան մէջ : Վ^այբկեան

իբրեւ Հաւատքի արտա յա՛յութիւնբ մարդկա՛յին րա՛վայրն էբՊբանտսպոլբկի Ղ՚ուռբ .աքասիան՚եբոլ մբ այնպէս թաեցաւ թէ ցոյցը գէշ Հետեւանքներ

էակնեբու որ ոնք դուրս ելած են ՝ իրենց ա ւեր ա կ– ծառաղինեբուն՛ վրայ, այն 250.000^5> մէջ, տ՚բ ե– պիտ ի ունեն՛ար ( սակա՛յ՛ն շն՚որՀ իւ բրիտանացի

ներէն դ աջակցութիւն եւվկայութիւն աղերսելով կած էին դ կբ գտնտւէին մարդիկ ս ո վե ւո ա կ ան՝ շր՛­ ս պան ե բո՛ւն՝ պաղս։ր իւն՛ութեան եւ պատ ր աստ ա–

տիեղեբքէն : ջանէն : Ասոնք իրենց տեղբ վերադառնալու Հա­

Աղա տ ու թ ի* ւն՝ դ աղատութթ՚ ւն՝ * մ ենք կյու­ մտութեան դ կարելի եղաւ խոլսափիլ ջարդէ ս*ԱՀ

մար պէտք էր որ անցնէին ծառուղիէն ; Աովետնե– ստուգիչ խոբՀուրդին թիւ 40 Հբամանագիրր որ

ղենք աղատ մարդիկ մնալ* Կբ պաՀան^ենք ոբ մեղ րբ ել իրենց Հովանաւորած <ո ստ իկանտւթիւն\բ դո՛– եղերակսձն Հանգամանք կբ ստանայ % Աովետներբ

Հանգիստ ձգեն» : ցա\ծ էթև ճամբան Հ Ամբոխբ խզեց պատուար բ եւ կբ բազմապտակեն իրենց կամայա կան արշաւն երբ*

Տետոյ թափոր մր կազմուեցաւ դ եւ գնաց այն\ մտաւ ծառուղին % Ո ոտ ի կան՛ո ւթիւնը բյլն\ութեան արեւմ տ ե ան պետութեանց թաղամ ա ս ե ր էն ներս դ

չէնքբ ուր մամանակին գարնակից վերստուգիչ դիմեց դ ե իրարանցում բ սկսաւ % ՝Բարեր նետո ւե– ա՚ռեւանդե լու Համ ար դերմ ան ո ս տ ի կանն եբ կամ

խորՀուրդբ իր նիստերը կբ գումարէր % Այս խոբ– ցան ռուս զինուորական ոստ ի կան\ո ւթեան՛ եւ կար– պ աշտ օ՝ն՝ե աներ : իրենք էին \որ բռնաբարեցին վեր­

Հ՚ուրգբ գոյութիւն չունի Հիմա*. Այլեւս ՝Բ.ոման– մ իր ո ս տ ի կանո ւթեան կառքերուն վրայ : Հրացան ի ստ՚ուգին՛՛չ խորՀ-ուրգին ք^Իլ 40 Հրամանագիրը \որ

տանտուրա չկայ : Թերեւս բնաւ պիտի լ\ԲԼԼաձ * Տ ա բուա ^ծներ փոխանակուեցան, ել ղձնդակներբ կ^արգի լէ բ գերմ ան՝ լբ ագի բներ ո ւն քննադատել եւ

Նէօ յմ ան ի բւաասու պաշտօնեայ ին քսյնձնեց տեղե­ ինկան մինչեւ բրիտանական՝ չբջ*ոն\բ * $բ պոռայ ին՝ ն ախ ատ ել դաշն ակ ի ց ղին ուորակ ա՛ն կառ ավա ր ո ւ–

կադիրը այն չարիքներուն զոր Պեբլինի մոգովուր– «կեցցէ՚քդ յառա՛ջ» ։ ՏասնբՀինդ տարեկան պա­ թիւն ները է

Հ8ԱՌԱՋ»Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (106) մէն կողմ : Ամէն ոք արդէն ի ր գործին գէո*–խբ ան­ ր ա՛գո ւթեամ ր Հասաւ եւ ջարդերով ապստամբներ

ցած էր դ երբ յանկարծ չարագուշակ դէ՚գք մը աՀ րբ) Հնազանդեցուց ուտիացիներն ու գո ւդարները ,

•ու սարսափի մատնն ց ամէնքը* ճիշդ կէսօրին ա– ապա դարձաւ կոտայք գաւառը ;

115(18 ԵՐԿԱԹ ներեւձոյթ զօրութիւն մբ ՀետզՀետէ ՛ծածկեց արե– ճիչդ ա յգ ատեն կրկին ապստամբեցաւ ու–

լին չոյոբ ել տիրեց խալար բ ; տ իա ցւոց վերակացու Ցլիկ ՜ Ամբամբ իր ստորա­

(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷԳ) Աստղեբր սկսան փայլիլ երկնքի անՀուն տարա– դաս իշխաններով միասին։ Աշոտ Երկաթ Ո՚֊տիք

ծութ ե ա՛ն վրա ք եւ յուսաՀա՚տ ամբոխին մէջ լսուե– Հասնելով կուր դետի ափին՝՝ գտնուող անտառներ

ցա\ Հառաչանքներ եւ Հեծկլտանքներ : մողովուր­ բուն մէջ դիրք բոնեց , բայց տեսնելով որ անտ աս ս ,

ԵՐԿՐՈՐԳ ՄԱՍ դբ (ծն՛կաչոք կ^աղօթէր , ոբպէսղի Տէրը Հեռացնէ ներուն՝ մէջ կռուի լբ անՀնաբ է ^ մտաւ անմար դա–*

Հայոց ազգին Վրայէն սւ՛յն պատուՀասը ( որ կը բն՛ակ ամրոց մը^ ուր Հասաւ նաեւ Ամ րամ իբ ղօբ~

ԻԵ. գուշա կէր արեւի խաւարում բ ; քեբով ել Երկաթը պաշարեց չորս կողմէն* + ոչ ջուր

հյաւարբ երկար չտեւեց եւ ՀետզՀետէ բաց– կար եւ ոչ ալ պաշար ։ Նեգ կիրճէ մը զատ չկար

՝Բոսակ նորէն գինիով լեցուց կաւէ ամանն ե– ուեցալ արեւուն՝ պայծառ լոյսբ յ բայց մողովուր­ ոեւէ ճամբայ Հ որովՀետել ա՛մրոցը շրջապատուած

ՐԷՀ* °՝ԲԲ պարպեցին՝, դարձաւ իբ ընկերոջ • գի սրտին՝, մէջ մնաց անորոշ կասկած ո*ը իր վրայ էր անդունդներով եւ մացառախիտ անտառներով է

3ոյց տուր տեսնենք դ ոբպէսղի իմանամ որ գալիք չարիքին մասին։ Ե ր կաթ ի դօրքերբ դաւաճան ե ցին իբ դէմ ել խոս­

աշխար Հիս երեսին մարդ եմ ես ալ եւ տեսած եմ ԵԼ իրաւ ալ ամբոխին կասկածը դուր չանցաւ ; տացան թշնամիին՝ յանձնել զինքբ : Աշոտ լսելով
աստիկան՚ը
իշխաԼներաւ գիրը * ՚Օախիջեւան նստող Արաբներու %/բսր այս դաւադրութիւնբ գարՀուբեցալ \
Հայաս­
ԱՀա դ տես դ բսաւ ՝Բոսակի ընկերը եւ ծոցէն Հեղեղի պէս իր գունդերբ կբ քշէր դէպի արդէն՛ *Իիշեբանց , կայծակի արագութեամբ ճեոքե–^
ազգին*
դու րս Հ ան եց լա թի մբ փա թ թո ւած մ ագաղաթը տան յ եւ կյուզէր մէկ տէ գամէն՛ աչնչացնել լով թչնամի բանակբ^ գնաց կաքաւարերգ եւ անկէ

ո լ երկարեց ՝Բոսակին՝է քայքայուած ռբկիբբ՚՛ կ՝ոլէէէբ Բ՚^^Լ Հ ար իւր մ արդ առնելով իր Հետ՝ ապաստանեցաւ

ՈւրախութենԷն դողաց ՛Բ՛ո սա կ դ ճանչցա՚ծ էր ոբ սլԼ *րը նցը– Աեւան կղղին X Այդ ատեն անտէր մն՚ացամրողջՀա^
Հայաստան՚ը ՚.
*հագիկ Արծրունիի գիրբ * Աչք մբ պատցուց ան ո՛ր նել ամբո՛էք յաստ ան՛բ եւ \, րս ր ոստիկ անբ առիթ էն՝ օգ ՛ո ո լելով

վրայ եւ վեբադարձուց աիբոջբ ւելցուց Լքուա՝ծ ել յուսաՀատ էին՝ երկու պետերն ալէ 1լուզէր բռնել նախ ՏոՎՀաննէս Կ ա թ ո զի կո ս բ եւ

իրաւ ոբ մարգա՛րիտի պէս դիր էւ Աշոտ Երկաթ յուսաՀատա՚ծ Էր իչխաննեբոլ ԴԱ– ապա Աշոտ Եբկաթբ ։

ֆուտով քուն ի մ էջ բԼկղմեցալ քաղիկի մ ար^ լագրոլթիւննե րէն՝ եւ ա՛պստամբս ւթիններ էն՝ , ի ս կ Այդ միջոցին կաթոգիկոսը կը գտնուէր ծիւ­

դբ ՛է Երր ՛Բո սակ լսեց ան՛որ խռմբոցբ^ զգոլշու– է> ո վՀան1է ս կաթողիկոսն ալ շսւարաւծ էր , թէ ո^ւր րական ամրոցբՏ ուր շինել տուած էր վանք մը եւ

թեամբ նամակբ Հանեց անոր ծոցէն՛ եւ Հեծնելով անցբ&է իր կեանքին մնացորդբ յ ոբպէսղի Արաբ­ Հոյակապ եկեղեցի մը կոփածոյ քարերով։ \,ըսրի

ձին՝% կէս գիշերին սլացաւ առաջ: ներու ձեռքբ չիյնւայ Հ գունդերը աբգէն կբ մօտենային Բիւրակսձնին ,

Աշոտ Երկաթ Հազիւ փայլուն յա ղ թան ա կ մը ջար դելո վ իրեն ց անց ահ՜ վայբ ե բու բնակչո ւթի լ -

ԻԶ. տաբած էր իր ա՚ւերոջ վբայ , ^՚րբ լսեց ՚էքամշու^

Պայծառ երկնակամաբին\ վրայ կը բարձրանար գիոյ ամրոցին՛ վերակացու Վյսսակ Ղ՝նթունիի սւ–
սփռելով ա–
աբեւը դ իբ կենարար ճառագայթները պստամբո ւթիւնբ : իր կ տ բիճն ե բ ո վ կայծակի ա– ԲԱԳՐԱՏ Ա6ՎԱԶԵԱՆ8

Fonds A.R.A.M