Page 246 - ARM_19-1948_03
P. 246
ԹՈՒՐՔԻԱ ԹԻՒԵՐՈՎ թիւններուե Համար սովորական տերեւոյթ դարձած
ՌՈԼՅէյԻԻ&ՄԸ է այս Հիւանդութիւնը։ ճաՀճատենդի կը նմանի։
(յի ԴԱ8ՆԱԱՑՈԻք»ԻՒՆԸ
Սաստիկ շեր մ՛ութիւն կը պատճառէ , րայց էի մեռ
Զ* ճաքտաոյԱքՈՆեստ ցներ : Եթէ մաՀացոլ րլլար , Թուրքիա Վաղուց
(ԹՌՈՒՑԻԿ ԱԿՆԱՐԿ) եւ ծէԱտացպց փռուած Կ*Ր11աՐ 5
Թուբքիոյ 1948/՛ ելմ տաց ոյցը կ՝ արձանագրէ
1.115.600.000 ոսկի մուտքի գիմաց , 1.243.563.197
ԺԴ՛ ոսկի ելք։ բացր՝ 127.963.197 ոսկի։
Երբ Մոսկուա ել Երեւան այնքան լայնօրէն ՃԱՐՏԱՐԱՐՈՒԵՍՏ Թուրքիա ունի նորա ԳԼԽԱՒՈՐ ՄՈՒՏԲԵՐԸ —
կ՛ապակցէին Թրւրքիոյ , անոնք ստոյգ &իշդ եւ ծին ճարաարարուեստ մր, աւելի ճիշգ պիաի ըլ Դործառնութեան, տուրք
լար ըսել մանր ճարտար արուեստ , որ ոտքի վբայ 234.000.000 ոսկի
անսխալ Հասկացողութիւն ունէի՞ն արգեօք քե– ւ *. <- ՛ ւ ւ ա֊ . . . 169.300.000 ռակի
կենալու ել քալելու փորձեր կը կատարէ ՇաՀատոլրք
մա լա կանո ւթեան՝ կա թեան ր ֊մասին X
՛Նպատակն է , ճարտարարոլեստական գոնէ ա՜ ժամանակաւոր (կէչի«ի) 160.500.000 ոսկի
Ի Հարկէ, ունէին։
մէնէն ընթացիկ ապրա&քներ ը երկրին մ էշ արտա Բացառիկ (իսթիսԹսփ) 106.000.000 ոսկի
« ԲԵՄԱԼԱԿԱՆՆԵՐԸ,– կը վկայէ « Մեծ
գրելով, ՝ ՛երած ումր պակսեցնել եւ գրամի խնայո Մաքսատուրք 100.220.000 ոսկի
ԽրրՀրգային Հանբագիտաբան»ը, Հայկական
ղութիւն կատարել։ Բան մը որ իր կարգին կ անգ– Ազգ. պշապնթ. տուրք 99.193.000 ոսկի
Հարցի մէջ րոտ էութեան կր շաբունակէին՝ սուլ
րագաանա յ ազգ • գրամ ին վքայ , զա յն կայուն պա– Մենաշնորհի տուրք 51,267.000 ոսկի
թանն եր ու ել երիտասարդ - Թուրքերու քաղաքա–
Հելոլ Համար ւ Տեսա՛կ մը տնտեսական ան՛կախու Անասնաաոլրք 31.000.000 ոսկի
կանութիւնըՀ^Մ -Խ - Հ ՚ , 1930, Մոսկուա,Հ.20րդ,
թիւն : Այլազան եկամուտներ 31.800.000 ոսկի
է լ 530)։
Սակայն, ճարաարարուեստ ը ո՛րքան խոշոր Ներքին փոխառութեանց տուրք 42.200.000 ոսկի
Է2. ^1Լ աակէ առա չ երիտասարդ - թուրքերու,
գրամագլուխի, նոյնքան ալ մասնագէտն-երոլ եւ ելայլն , ելայլն՝ :
մ ասին խօսելովք Նո յն «Հանրագիտա կ»բ կը գրէ •
Պետական կալուածներէն , եւ պետութեան՝ սե
« Երիտասարգ - քժ՝ո ւրքերը, որոնք իշխա որակեալ աշխատաւորներու կարօտ ձեռնարկ մ ըհ
նութեան եկած էիե ՈՐՈԼ աջակցութեամբբ Դաշ է; Յաշողութեան այս երկու պայմաններն ալ կը փականութիւնը եղող Հիմնարկոլթիւններէն նա–
պակսին $
նակներու, Հայկական Հարցի մէ^ կր շարունակէ– յ **ւնճ* խատեսուած է 22.090.000 ոսկի մուտք :
ԱյսուՀանդերձ
ին Ս ուլթաննե բոլ Հ ին ջարդարար սեւՀարիւբա– թիւ ձեռնարկներ ճիգը ակներեւ ԼԽ* ԵԱզ^գ.ի պԳաշԼտԽպաԱնՒոՈւՐթիւն ԳԼՈՒԽՆԵՐԸ. 376.934.895 ոսկի
է, եւ բազմա
ՀԼճարտարարուեստի Հանրային պարտք 211.911.139 ոսկի
կային քաղաքական ո ւթիւնբ» Լանգ , էջ 529) Հ կ՝օգաոլին
\,ոյն Հ Հին՛ ջարդարար սեւՀարիւրակային քա քաջալերութեանս օրէնք»էն՝ իրենց գոյութիւնը Կրթական
ինքնաբաւ ղաոձնալու
ղաքական ո ւիժիւն» բ նաեւ քե մա լա կան ե ե րբ կբ շա պահպանելու եւ ՀետզՀետէ 106.497.248 ոսկի
րունակէ ին՛ Հայ ժողովուրդի ՀանգԷսլ , վկայ*ւ– Համար 5 ք ան՚րօ դուտ շինութիւն 97.436.997 ոսկի
թեամբբ մի շա ն>ո յն «Հան րագիտակ»ի . •* Թուրքիա այժ՜մ կը Հաշուէ , տասը բանուորէ ԱռողշպՀկն. եւ րնկեր. օմանգ. 47.718.377 ոսկի
Ա բ դար ա դ.ա տ ո ւթիւն 41.586.000 ոսկի
Երր Հա յ ա ս տ ան ի ան գբ ան ի կ հեղկոմի արա * աւելի աշխատցնող \ 7Ս7 ճարտարարուեստական Երկրագործական
Ելմտ ական 33.441.897 ոսկի
գործեր ո ւ գործավար Ալ • Բէգղագեան բոզոքեց Հաստատութիւնն եր , Հետեւեալ խմբաւորո՛ւմով» ԸնդՀ. ապաՀովութիւն 150.089.616 ոսկի
Ոստիկան զօբաց 32.000.000 ոսկի
էնկիւբի Եիրակի Հայութեան՛ ղանգուածային կո– ա) Հանքային, ճարաարարուեստ (ձուլարան) 37.000.000 ոսկի
տո րած ի գէմ՝ էն կի ւ բ ին՛ Ե բեւանի «բողոքո ղ» Հա 57 գործարան : ^ւ) Եր՛կրագորւծական արտա
յերը Դաշնակցական Հռչակեց՝ անոնց «Հ ա մա յն ա– գրուի/ ե ան ց վբայ աշխատող 773։ գ) — Հ ի ՛ ֊ " –
վաբութիւն»բ կասկածի տակ առնելովդ ***ԼՎ*ՆԱ– ուահեղէն՝ 335։ գ) * Փայտ եւ սէէի*–էօզ 161 : Անացեալ նախարարութեանց եւ բնդՀ . տես
ՒԱՍԱՐԴԵԱՆ - « Հ – 3– Դաշնակցութեան անե ե) * Ա՝ ետ աղա գործ ական՝ 152։ զ) . քիմիական չութեանց քատկացումն՚երբ չենք թուեր Հ
լիքը», 1924, ԳաՀիքէ, էշ 102—103)։ 78։ է) •— էսէբ<եի» Լոլ–բ եւ պաղ օդ՝ 84։ ը) •— Դիւտ մբ բրած աիտի չբլլանք , եթէ աւել
ԱրովՀեաեւ , Է^^ԻԼրԻԻ ըմբռնումով, միայն ՛Բաբ եւ Հոզլ 47^ ցնենք որ , ելմտացո՚յցին առիւծի բաժինբ (աւելի
Դաշնակցականը կրնայ Հայբ պաշտպանել բայց ոչ
Պետական* նպաստէն կ՚օգտուին 1052 Հաստա քան 1 /Յհ») կը կլան՚է ազդ • պաշտպան՚ո՛ւթիւնը :
նաեւ բո՝լշեւիկբ ••• • տս ւթ ի ճեներ : կը նշանակէ թէ 2/Յհ» նպաստով մի Երրորդ գծի փրայ հ"1 Դ ս ՚ յ պաշտօն է ո ւթիւնբ Հ
Եւ– Երեւանը լո֊եց • . • այն իբ գո՚յո ւթիւնը կբ պաՀԷ ; Ա յս Հաստատու Հանրային կրթութեան բաժին Հան ո ւած է բնգՀ *
Լռեց նաեւ Ա ոսկուան ••• թիւնն եր ը ապաՀովա բաբ պետական՛ ձեռնավւ կն ե բ եկամուտին մօտաւորապէս \ /\ 0բ, ն\ոյնքան Հան–
Աւելին , են տ րօգուտ շինութեանց Հ Համեմատաբար ողորմելի
Ա՛ ոսկուա եւ Երեւան , ա յս ամէնը գիտնալով դում ար մ բ գիւղատնտեսո ւ թե ան ( աւելի նո՛ւաղ
Հանդերձ , թէ քեմա լական $՝ո ւբքիան կբ փա՛ռա ,հՅ ա րտս՛ րարո ւե սա ի քաջալերութեան օրէնքէն քան ժան՚տարմրբին , ե գրեթէ Հաւասար գ&՚ի * Լ ր ա յ
բանէ թև եւ թէ ամէն կերպ 1լ աջակցէին՛ անոր . . . օգտուող գո բծատ եղիներուն տարեկան՝ ար տա– ՛բնդՀ . ա՚պաՀովութեան Հետ՝) ; ^ղճիմ յաակացում
Բանակցութեան մբ մէջ ՝Բաբախան այն ա– գրութիւնն եղած է 502.700.000 ոսկի՝ 1940^*։ մբԴւ ալ առող^ա պաՀ ութեան՝ եւ բն կեր այ ին օժան
տեն խորՀ բգային գես պան բ Վարշաւիո՚յ մէջ կբ Գոյքեր՚ունւ արժէքը (շէնք, գործիք եւ մեքենայ) դակ ութեան ;
յիշեցնէբ երկու պւ ւ ս խ ան ատոլ Դ աշնա կ ց ա՛կ ան– 213.297.000 սսկի -. ՝Բանի մ բ խօսք ալ Հ ամա՛գործակց ա՛կան՛ ԼքօՕ–
նե բու 3.— ՀԱՆ-ԲԱՅԻՆ ԱՐՏԱԴՐՈՒԹԻՒՆ.– Համա– փէրաթիվ) շարժո՛ւմի մ ասին՛ է
՚>՝»<Հ» ^ր-^ն^կ ֊Նակ կշ,,ւ խխօօս»իԽք աայյնն աշազցու– ռօտտկի յիշենք ն՛աեւ Հանքային՛ արգիւնաբե ր ո Լ– Այս դագա փա բբ ՀետզՀետէ կբ զարգանա ւ
թեանբ մասին, որ մենք կ՚ընծայենք քեմալական թիւնը։ ք&ուրքիոյ ընդերքը Հարուստ է, բայց չի Թուրքիս յ մէջ, եւ տարուէ տար ի կբ ծաւալի X
Թուրքիոյ՝ զէնքով, ոսկիով եւ մարզիչներով։ շաՀագո բծուի ր լայն չափով։ ($աւը միշտ միեւ \947ի ընթացքին 435 նմանօրինակ բն կե բա կցո ւ–
Դուք կբ մոռնաք կարեւորագոյնը, կբ մոռնաք նոյնն է, գրամագլուխի եւ արՀեստագիտական թիւններ կբ գործէին՝ երկրին, ամբողջ տարածու ֊
այն՛, ոք մենք մեր կարմիր քարոզութեամբ քեմա նո՚բա՚գոյն\ միջոցներու պակաս : իբ ստորերկրեայ թեան վբայ *
լական վկայեալ ջարդարարները աշխաբՀի կբ կեր Հ ար սա ո լթե ան ց շա Հ ա բկ ո ւմը օտար ղր ամագլո ւ- Հ. ՎԻՇԱՊԵԱՆ
ցնենք իբրեւ տիպար յեղափոխականներու • •• խի ալ չուզեր յանմձնելւ Ասիկա, շատ յաճախ , օ՜
Ւս կ մ եզ ալ իբրեւ Դատ ու ժո գովուլ՛դ նոյն տար միջամտոլթեանց դուռ, կբ բանայ, կամ պա ԳԱԴՈՒԹկ ԳԱՂ.ՈՒԹ
բոլշեւիկներբ բնծտյաբերած էին «վկայեալ ֆար–՝ տրուակ կբ ստեղծէ : Հետեւաբար կբ գոՀանայ իբ
դա րար»նե բո ւն՝ ի շաՀ «ՀամաշխաբՀային յեղա միջոցներով։ <ձ՝Բ՚իչ լինի, իմը լինի»։ Բերանը այ
փոխութեան՝ » • • • րած է ։ Ա՝ածունը անգամ փռելով կ՚ուտէ ։ 15 ՉԱՓԱՀԱՍՆԵՐ ԿԸ ՄԿՐՏՈՒԻՆ
Ե*– երբ ա յս է իրողութիւնը , ի^նչպէ ս կ՛ու Այս «քանի մը խօսք^էն վերջ անցնինք թիլե Աեպտեմբեր 5/ք 1էԻռահ.ԻԱ Նառլբ Դափուի (Պո
զէ իք , "ր Հալ ժողովուրգբ լքէ Դաշնակցութիւնը րուն.– Հանքածուխ՝ 3.830.000 թոն եւ 604000 թոն լիս ) Աղքատա խնամ մարմն ին՝ նա խաձեռնո ւթե ամբ
եւ Հետեւի Բոլշեւիղմին՛ X * լինեիթ, կրաղիւս՝ 337 Հազար թոն , Հանքային՛ տեղի ունեցած է Ս . 3ովՀ . եկեղեցիին մէշ մկր–
Ւ^նչպէս էլ ուռէիք, որ բազմադարեան անցեա աղ՝ 226 Հազար թոն, խրոմ՝ 103 Հազար թոն, եր՛ տ ութ եան ար ար ո գո ւ թ ի ւնբ 1 5 գաւառացի չա–
լով Հ ին ո՛ւ աղն ո ւա կան՛ ժողովուրդ մբ , տոգոր– կաթ՝ 112 Հազար թո՛ն՛, պղինձ տասը Հագար թոն՝., փաՀաս պատանիներու, ինչպէս նաել 25 տաբու
ուած գոյութեան Հզօր բնազդով մբ, եղբայրանա յ ղիսկ 13 Հազար թոն, կապար 15 Հազար թոն, կնոջ մբ եւ իբ գաւկին։ Այս նուիրական ձեռնա՛րկը
ուժի մբ Հ՛ետ, որ իր գերեզմանը կբ փորէ է ծծումբ՝ 3000 թոն, պորասիթ 2200 թոն : Ասոնցմէ քաջալէ ր ե լո լ Հ ամ ար բաբես էր՝ անձ ե ր սա անձն ած
քՀնչո^լ Հայ ժո՚դովուրդբ տասնամեակնեբ շա ՛յ՛ա , որոշ քանակոլթեամբ մանկան էզ , ամիանթ , են կնքաՀայրութիլՆբ %
րունակ այնքան ջերմօրէն փարած մնայ Դաշնակ՛* III նթիմուան, սնգիկ ել կարգ մը արժ-էքաւոր քա
ց ո ւթեան • րեր :
« ԱՅՆ ՊԱՐԱԳԱՆ,֊ Հեղթակաւորապէս կր ՍՏԱ8ԱՆԲ
ՊԵՏԱԿԱՆ ԵԼԵՒՄՏԱՑՈՅՑ— Թուրքիա երբեք
վկայէ «Մ • Խ– Հանրագիտարան^ր , ՈՐ ԴԱՇ Հալաս արա կշռուած ելեւմաացո՚յց չէ ունեցած Հ ԺՈՂՈՎԱԾՈՒ ԵՐԿԵՐԻ, Ա. ԱՀարոնեան ,
ՆԱԿՑՈՒԹԻՒՆԸ ՀՐԱՊԱՐԱԿ ԵԿԱՒ ԻԲՐ ՀԱՅԱՍ Արդար ըւ՛յաղու Համար բսենք սակայն թէ՝ բացի Հատոր երրորդ–. ՀՌՕ ԿԻՆԸ, ՇՎԷՅՑԱՐԱԿԱՆ
ՏԱՆԻ ԱԶԱՏԱԳՐԱԿԱՆ ՇԱՐԺՄԱՆ ԱԽՈՅԵԱՆ, քանի մբ «ջոջերէ» , մնացեալ բոլոր կառա վար ու– ԳԻՒՂԸ֊– Բո սարն, 1948։ Տ^– «Հտյրենիք» տ
ՀՆԱՐԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ ՏՈՒԱՒ ԻՐԵՆ ԴԱՌՆԱԼՈՒ
ԳԱՂԱՓԱՐԱԽՕՍԸ ՀԱՅ ՄԱՆՐ ՊՈՒՐԺՈՒԱԶԻԻ
ԼԱՅՆ ԽԱՒԵՐՈՒՆ » («Մ– Խ–
Հ ան ր ագիա աբան» , մը իր երակներուն մնք չունի ո չ իսկ ԿԱԹԻԼ ՄԸ տբամադրութիւննեբը եւ ^ըմբռնէին ան՛ոնց պատ
1930, Մ ոսկուա, Հ. 20րգ, էշ 2 2 6 ) ։ արիւն Հայկ * Դատ ին Համար : ճառները ։
Հայ աշխատաւոր ժողովուրդի ^Համայնավար Եւ չո՛ւնի պարզ այն պատճառով, ո րովՀ ետ ել Աւստի եւ անոնք Հա յ ժողովուրդի ուսերէն ,
Ժարգոնով՝ «մ անր պո լ բժ ուա ղի» ի) լա յն խաւեր բ , բոլշեւիզմբ տեղ չունի Հայ Դատ ին՛ Հա՛մ ար ոչ իբ ուր բազմած էին ռուսական՛ սուիններո՛ւ ուժով,
1890^5» մինչեւ \92Գր, այսինքն՝ Դաշնակցութեան սրտին եւ ոչ ալ իր ուղեղին մէջՀ դէպի անոր սիրտբ ճամբայ մը Հարթելու Համար,
Հիմնադրման թուականէն մի\ն չ/ւ Հա յաստ ան ի խոբ– (էն գՀ ա կ ա ռա կն * Հայ ժողովուբգբ տեսաւ ո լ սկսան խա՛րդախաբար Դաշնակցական գաղափար
լ իր Հայբե–
Հրդայնացման թուականը , Դաշնակցութեան Հետ Համո՚զուեցալ , որ բոլշեւիզմբ զէնք ո ներ թութակել X
քաղաքական
մնացից՛ն թէ չմնացին՝ • նիքբ վաճառքի Հան ահ՜ է Արեւելքի Ու ձախողեցան նաեւ այս մարզին՝ ՚ ^ է ջ , որով–
« ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ԶԱՆԳՈՒԱԾ– շուկաներու մէջ Տ Հետ՚եւ լո՛կ բառե բ բ Դաշնակցական էին , բա յց ոչ
«Հանրա–
ՆԵՈԸ, կբ վկայէ միշտ Հեգինակաւոբ Ե*~ երբ այս է իրողութիւնը, նո րէն կբ կրկ– նաեւ գո բօթերը X
թ ուի
գիտարան»ր՝,– ՈՐՈՆ՝Բ ԵՐԿԱՐ ԺԱՄԱՆԱԿ ՉԸՆ ա յլեւս ին չոԲ լ զարմ ան ալ , ոբ 1919 գրեթէ Ե ւ ան ո նք չա բա չար օր էն տուժե ց ին անգամ
ԹԱՆԱՅԻՆ ԴԱՇՆԱԿՆԵՐՈՒ ԵՏԵՒԷՆ, ՏԱԿԱՒԻՆ ձայներս լ 90 տոկոսը այսօր բարձրացած է բառեբուն Համար է
\9\9ԻՆ ԻՐԵՆՑ ՋԱՅՆԵՐՈՒ 90 % ը ԴԱՇՆԱԿՆԵ 100 տոկոս ի Հ Մ ոսկուան այս բառերն իսկ չներեց խոր՚Հրղա–
ՐՈՒՆ ՏՈՒԻՆ ԽՈՐՀՐԴԱՐԱՆԱԿԱՆ ԸՆՏՐՈՒ Հայ վարիչներուն X
ԹԵԱՆՑ ԱՏԵՆ––» (անգ, ^ 530—531)։ ինչո0 զարմանալ, երբ մենք կը յայտարա՛ Միայն ապագան պիտի գայ պարզելու, թէ
սուիննեբի
Ջայն՚երոլ ա յս 90 աո կո ս բ Դաշնա կցո լթենէն րենք, որ այն օրն՛ իոկ , երբ ռուսական խո՚րՀրդաՀայ մտաւ ո րա կան ո ւթեան մեծ կոտորա
ոչ իսկ ՄԷԿ
խլելու Համար միայն մէկ ճամբայ կար . մեկնին Հայաստանէն , Հոն չի մնար ծի մէջ ինչ դե բ ունեցաւ այն կեղծ իւրացում բ, որ
Հա յ ա զա տ ա գբ ա կան պա յքա՛ր բ պսա՛կել Հա ք ՀԱՏ բո՚լչեւիկ ••. Բո Լլեէ֊իկ *Լարի1 խալին կողմէ կատարուեցաւ
Դատի լուծումով՝ կամ անարիւն միջոցներով եւ քՕորՀրգաՀայ վարիչները ոչ կոյր էին եւ ոչ այ Դաշնակցութեան՛ գաղափարական շտեմարանէն :
կամ արիւն թափ ել ով ; յիմար։ Անոնք կը տեսնէին Հայ ժողովուրդի ա յս (Խմբագրական «8ՈՒՍԱԲԵՐ»ի)
Մինչ Հայ ժողովուրդը տեսաւ, ոբ բոլշեւիղ–
Fonds A.R.A.M
ՌՈԼՅէյԻԻ&ՄԸ է այս Հիւանդութիւնը։ ճաՀճատենդի կը նմանի։
(յի ԴԱ8ՆԱԱՑՈԻք»ԻՒՆԸ
Սաստիկ շեր մ՛ութիւն կը պատճառէ , րայց էի մեռ
Զ* ճաքտաոյԱքՈՆեստ ցներ : Եթէ մաՀացոլ րլլար , Թուրքիա Վաղուց
(ԹՌՈՒՑԻԿ ԱԿՆԱՐԿ) եւ ծէԱտացպց փռուած Կ*Ր11աՐ 5
Թուբքիոյ 1948/՛ ելմ տաց ոյցը կ՝ արձանագրէ
1.115.600.000 ոսկի մուտքի գիմաց , 1.243.563.197
ԺԴ՛ ոսկի ելք։ բացր՝ 127.963.197 ոսկի։
Երբ Մոսկուա ել Երեւան այնքան լայնօրէն ՃԱՐՏԱՐԱՐՈՒԵՍՏ Թուրքիա ունի նորա ԳԼԽԱՒՈՐ ՄՈՒՏԲԵՐԸ —
կ՛ապակցէին Թրւրքիոյ , անոնք ստոյգ &իշդ եւ ծին ճարաարարուեստ մր, աւելի ճիշգ պիաի ըլ Դործառնութեան, տուրք
լար ըսել մանր ճարտար արուեստ , որ ոտքի վբայ 234.000.000 ոսկի
անսխալ Հասկացողութիւն ունէի՞ն արգեօք քե– ւ *. <- ՛ ւ ւ ա֊ . . . 169.300.000 ռակի
կենալու ել քալելու փորձեր կը կատարէ ՇաՀատոլրք
մա լա կանո ւթեան՝ կա թեան ր ֊մասին X
՛Նպատակն է , ճարտարարոլեստական գոնէ ա՜ ժամանակաւոր (կէչի«ի) 160.500.000 ոսկի
Ի Հարկէ, ունէին։
մէնէն ընթացիկ ապրա&քներ ը երկրին մ էշ արտա Բացառիկ (իսթիսԹսփ) 106.000.000 ոսկի
« ԲԵՄԱԼԱԿԱՆՆԵՐԸ,– կը վկայէ « Մեծ
գրելով, ՝ ՛երած ումր պակսեցնել եւ գրամի խնայո Մաքսատուրք 100.220.000 ոսկի
ԽրրՀրգային Հանբագիտաբան»ը, Հայկական
ղութիւն կատարել։ Բան մը որ իր կարգին կ անգ– Ազգ. պշապնթ. տուրք 99.193.000 ոսկի
Հարցի մէջ րոտ էութեան կր շաբունակէին՝ սուլ
րագաանա յ ազգ • գրամ ին վքայ , զա յն կայուն պա– Մենաշնորհի տուրք 51,267.000 ոսկի
թանն եր ու ել երիտասարդ - Թուրքերու քաղաքա–
Հելոլ Համար ւ Տեսա՛կ մը տնտեսական ան՛կախու Անասնաաոլրք 31.000.000 ոսկի
կանութիւնըՀ^Մ -Խ - Հ ՚ , 1930, Մոսկուա,Հ.20րդ,
թիւն : Այլազան եկամուտներ 31.800.000 ոսկի
է լ 530)։
Սակայն, ճարաարարուեստ ը ո՛րքան խոշոր Ներքին փոխառութեանց տուրք 42.200.000 ոսկի
Է2. ^1Լ աակէ առա չ երիտասարդ - թուրքերու,
գրամագլուխի, նոյնքան ալ մասնագէտն-երոլ եւ ելայլն , ելայլն՝ :
մ ասին խօսելովք Նո յն «Հանրագիտա կ»բ կը գրէ •
Պետական կալուածներէն , եւ պետութեան՝ սե
« Երիտասարգ - քժ՝ո ւրքերը, որոնք իշխա որակեալ աշխատաւորներու կարօտ ձեռնարկ մ ըհ
նութեան եկած էիե ՈՐՈԼ աջակցութեամբբ Դաշ է; Յաշողութեան այս երկու պայմաններն ալ կը փականութիւնը եղող Հիմնարկոլթիւններէն նա–
պակսին $
նակներու, Հայկական Հարցի մէ^ կր շարունակէ– յ **ւնճ* խատեսուած է 22.090.000 ոսկի մուտք :
ԱյսուՀանդերձ
ին Ս ուլթաննե բոլ Հ ին ջարդարար սեւՀարիւբա– թիւ ձեռնարկներ ճիգը ակներեւ ԼԽ* ԵԱզ^գ.ի պԳաշԼտԽպաԱնՒոՈւՐթիւն ԳԼՈՒԽՆԵՐԸ. 376.934.895 ոսկի
է, եւ բազմա
ՀԼճարտարարուեստի Հանրային պարտք 211.911.139 ոսկի
կային քաղաքական ո ւթիւնբ» Լանգ , էջ 529) Հ կ՝օգաոլին
\,ոյն Հ Հին՛ ջարդարար սեւՀարիւրակային քա քաջալերութեանս օրէնք»էն՝ իրենց գոյութիւնը Կրթական
ինքնաբաւ ղաոձնալու
ղաքական ո ւիժիւն» բ նաեւ քե մա լա կան ե ե րբ կբ շա պահպանելու եւ ՀետզՀետէ 106.497.248 ոսկի
րունակէ ին՛ Հայ ժողովուրդի ՀանգԷսլ , վկայ*ւ– Համար 5 ք ան՚րօ դուտ շինութիւն 97.436.997 ոսկի
թեամբբ մի շա ն>ո յն «Հան րագիտակ»ի . •* Թուրքիա այժ՜մ կը Հաշուէ , տասը բանուորէ ԱռողշպՀկն. եւ րնկեր. օմանգ. 47.718.377 ոսկի
Ա բ դար ա դ.ա տ ո ւթիւն 41.586.000 ոսկի
Երր Հա յ ա ս տ ան ի ան գբ ան ի կ հեղկոմի արա * աւելի աշխատցնող \ 7Ս7 ճարտարարուեստական Երկրագործական
Ելմտ ական 33.441.897 ոսկի
գործեր ո ւ գործավար Ալ • Բէգղագեան բոզոքեց Հաստատութիւնն եր , Հետեւեալ խմբաւորո՛ւմով» ԸնդՀ. ապաՀովութիւն 150.089.616 ոսկի
Ոստիկան զօբաց 32.000.000 ոսկի
էնկիւբի Եիրակի Հայութեան՛ ղանգուածային կո– ա) Հանքային, ճարաարարուեստ (ձուլարան) 37.000.000 ոսկի
տո րած ի գէմ՝ էն կի ւ բ ին՛ Ե բեւանի «բողոքո ղ» Հա 57 գործարան : ^ւ) Եր՛կրագորւծական արտա
յերը Դաշնակցական Հռչակեց՝ անոնց «Հ ա մա յն ա– գրուի/ ե ան ց վբայ աշխատող 773։ գ) — Հ ի ՛ ֊ " –
վաբութիւն»բ կասկածի տակ առնելովդ ***ԼՎ*ՆԱ– ուահեղէն՝ 335։ գ) * Փայտ եւ սէէի*–էօզ 161 : Անացեալ նախարարութեանց եւ բնդՀ . տես
ՒԱՍԱՐԴԵԱՆ - « Հ – 3– Դաշնակցութեան անե ե) * Ա՝ ետ աղա գործ ական՝ 152։ զ) . քիմիական չութեանց քատկացումն՚երբ չենք թուեր Հ
լիքը», 1924, ԳաՀիքէ, էշ 102—103)։ 78։ է) •— էսէբ<եի» Լոլ–բ եւ պաղ օդ՝ 84։ ը) •— Դիւտ մբ բրած աիտի չբլլանք , եթէ աւել
ԱրովՀեաեւ , Է^^ԻԼրԻԻ ըմբռնումով, միայն ՛Բաբ եւ Հոզլ 47^ ցնենք որ , ելմտացո՚յցին առիւծի բաժինբ (աւելի
Դաշնակցականը կրնայ Հայբ պաշտպանել բայց ոչ
Պետական* նպաստէն կ՚օգտուին 1052 Հաստա քան 1 /Յհ») կը կլան՚է ազդ • պաշտպան՚ո՛ւթիւնը :
նաեւ բո՝լշեւիկբ ••• • տս ւթ ի ճեներ : կը նշանակէ թէ 2/Յհ» նպաստով մի Երրորդ գծի փրայ հ"1 Դ ս ՚ յ պաշտօն է ո ւթիւնբ Հ
Եւ– Երեւանը լո֊եց • . • այն իբ գո՚յո ւթիւնը կբ պաՀԷ ; Ա յս Հաստատու Հանրային կրթութեան բաժին Հան ո ւած է բնգՀ *
Լռեց նաեւ Ա ոսկուան ••• թիւնն եր ը ապաՀովա բաբ պետական՛ ձեռնավւ կն ե բ եկամուտին մօտաւորապէս \ /\ 0բ, ն\ոյնքան Հան–
Աւելին , են տ րօգուտ շինութեանց Հ Համեմատաբար ողորմելի
Ա՛ ոսկուա եւ Երեւան , ա յս ամէնը գիտնալով դում ար մ բ գիւղատնտեսո ւ թե ան ( աւելի նո՛ւաղ
Հանդերձ , թէ քեմա լական $՝ո ւբքիան կբ փա՛ռա ,հՅ ա րտս՛ րարո ւե սա ի քաջալերութեան օրէնքէն քան ժան՚տարմրբին , ե գրեթէ Հաւասար գ&՚ի * Լ ր ա յ
բանէ թև եւ թէ ամէն կերպ 1լ աջակցէին՛ անոր . . . օգտուող գո բծատ եղիներուն տարեկան՝ ար տա– ՛բնդՀ . ա՚պաՀովութեան Հետ՝) ; ^ղճիմ յաակացում
Բանակցութեան մբ մէջ ՝Բաբախան այն ա– գրութիւնն եղած է 502.700.000 ոսկի՝ 1940^*։ մբԴւ ալ առող^ա պաՀ ութեան՝ եւ բն կեր այ ին օժան
տեն խորՀ բգային գես պան բ Վարշաւիո՚յ մէջ կբ Գոյքեր՚ունւ արժէքը (շէնք, գործիք եւ մեքենայ) դակ ութեան ;
յիշեցնէբ երկու պւ ւ ս խ ան ատոլ Դ աշնա կ ց ա՛կ ան– 213.297.000 սսկի -. ՝Բանի մ բ խօսք ալ Հ ամա՛գործակց ա՛կան՛ ԼքօՕ–
նե բու 3.— ՀԱՆ-ԲԱՅԻՆ ԱՐՏԱԴՐՈՒԹԻՒՆ.– Համա– փէրաթիվ) շարժո՛ւմի մ ասին՛ է
՚>՝»<Հ» ^ր-^ն^կ ֊Նակ կշ,,ւ խխօօս»իԽք աայյնն աշազցու– ռօտտկի յիշենք ն՛աեւ Հանքային՛ արգիւնաբե ր ո Լ– Այս դագա փա բբ ՀետզՀետէ կբ զարգանա ւ
թեանբ մասին, որ մենք կ՚ընծայենք քեմալական թիւնը։ ք&ուրքիոյ ընդերքը Հարուստ է, բայց չի Թուրքիս յ մէջ, եւ տարուէ տար ի կբ ծաւալի X
Թուրքիոյ՝ զէնքով, ոսկիով եւ մարզիչներով։ շաՀագո բծուի ր լայն չափով։ ($աւը միշտ միեւ \947ի ընթացքին 435 նմանօրինակ բն կե բա կցո ւ–
Դուք կբ մոռնաք կարեւորագոյնը, կբ մոռնաք նոյնն է, գրամագլուխի եւ արՀեստագիտական թիւններ կբ գործէին՝ երկրին, ամբողջ տարածու ֊
այն՛, ոք մենք մեր կարմիր քարոզութեամբ քեմա նո՚բա՚գոյն\ միջոցներու պակաս : իբ ստորերկրեայ թեան վբայ *
լական վկայեալ ջարդարարները աշխաբՀի կբ կեր Հ ար սա ո լթե ան ց շա Հ ա բկ ո ւմը օտար ղր ամագլո ւ- Հ. ՎԻՇԱՊԵԱՆ
ցնենք իբրեւ տիպար յեղափոխականներու • •• խի ալ չուզեր յանմձնելւ Ասիկա, շատ յաճախ , օ՜
Ւս կ մ եզ ալ իբրեւ Դատ ու ժո գովուլ՛դ նոյն տար միջամտոլթեանց դուռ, կբ բանայ, կամ պա ԳԱԴՈՒԹկ ԳԱՂ.ՈՒԹ
բոլշեւիկներբ բնծտյաբերած էին «վկայեալ ֆար–՝ տրուակ կբ ստեղծէ : Հետեւաբար կբ գոՀանայ իբ
դա րար»նե բո ւն՝ ի շաՀ «ՀամաշխաբՀային յեղա միջոցներով։ <ձ՝Բ՚իչ լինի, իմը լինի»։ Բերանը այ
փոխութեան՝ » • • • րած է ։ Ա՝ածունը անգամ փռելով կ՚ուտէ ։ 15 ՉԱՓԱՀԱՍՆԵՐ ԿԸ ՄԿՐՏՈՒԻՆ
Ե*– երբ ա յս է իրողութիւնը , ի^նչպէ ս կ՛ու Այս «քանի մը խօսք^էն վերջ անցնինք թիլե Աեպտեմբեր 5/ք 1էԻռահ.ԻԱ Նառլբ Դափուի (Պո
զէ իք , "ր Հալ ժողովուրգբ լքէ Դաշնակցութիւնը րուն.– Հանքածուխ՝ 3.830.000 թոն եւ 604000 թոն լիս ) Աղքատա խնամ մարմն ին՝ նա խաձեռնո ւթե ամբ
եւ Հետեւի Բոլշեւիղմին՛ X * լինեիթ, կրաղիւս՝ 337 Հազար թոն , Հանքային՛ տեղի ունեցած է Ս . 3ովՀ . եկեղեցիին մէշ մկր–
Ւ^նչպէս էլ ուռէիք, որ բազմադարեան անցեա աղ՝ 226 Հազար թոն, խրոմ՝ 103 Հազար թոն, եր՛ տ ութ եան ար ար ո գո ւ թ ի ւնբ 1 5 գաւառացի չա–
լով Հ ին ո՛ւ աղն ո ւա կան՛ ժողովուրդ մբ , տոգոր– կաթ՝ 112 Հազար թո՛ն՛, պղինձ տասը Հագար թոն՝., փաՀաս պատանիներու, ինչպէս նաել 25 տաբու
ուած գոյութեան Հզօր բնազդով մբ, եղբայրանա յ ղիսկ 13 Հազար թոն, կապար 15 Հազար թոն, կնոջ մբ եւ իբ գաւկին։ Այս նուիրական ձեռնա՛րկը
ուժի մբ Հ՛ետ, որ իր գերեզմանը կբ փորէ է ծծումբ՝ 3000 թոն, պորասիթ 2200 թոն : Ասոնցմէ քաջալէ ր ե լո լ Հ ամ ար բաբես էր՝ անձ ե ր սա անձն ած
քՀնչո^լ Հայ ժո՚դովուրդբ տասնամեակնեբ շա ՛յ՛ա , որոշ քանակոլթեամբ մանկան էզ , ամիանթ , են կնքաՀայրութիլՆբ %
րունակ այնքան ջերմօրէն փարած մնայ Դաշնակ՛* III նթիմուան, սնգիկ ել կարգ մը արժ-էքաւոր քա
ց ո ւթեան • րեր :
« ԱՅՆ ՊԱՐԱԳԱՆ,֊ Հեղթակաւորապէս կր ՍՏԱ8ԱՆԲ
ՊԵՏԱԿԱՆ ԵԼԵՒՄՏԱՑՈՅՑ— Թուրքիա երբեք
վկայէ «Մ • Խ– Հանրագիտարան^ր , ՈՐ ԴԱՇ Հալաս արա կշռուած ելեւմաացո՚յց չէ ունեցած Հ ԺՈՂՈՎԱԾՈՒ ԵՐԿԵՐԻ, Ա. ԱՀարոնեան ,
ՆԱԿՑՈՒԹԻՒՆԸ ՀՐԱՊԱՐԱԿ ԵԿԱՒ ԻԲՐ ՀԱՅԱՍ Արդար ըւ՛յաղու Համար բսենք սակայն թէ՝ բացի Հատոր երրորդ–. ՀՌՕ ԿԻՆԸ, ՇՎԷՅՑԱՐԱԿԱՆ
ՏԱՆԻ ԱԶԱՏԱԳՐԱԿԱՆ ՇԱՐԺՄԱՆ ԱԽՈՅԵԱՆ, քանի մբ «ջոջերէ» , մնացեալ բոլոր կառա վար ու– ԳԻՒՂԸ֊– Բո սարն, 1948։ Տ^– «Հտյրենիք» տ
ՀՆԱՐԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ ՏՈՒԱՒ ԻՐԵՆ ԴԱՌՆԱԼՈՒ
ԳԱՂԱՓԱՐԱԽՕՍԸ ՀԱՅ ՄԱՆՐ ՊՈՒՐԺՈՒԱԶԻԻ
ԼԱՅՆ ԽԱՒԵՐՈՒՆ » («Մ– Խ–
Հ ան ր ագիա աբան» , մը իր երակներուն մնք չունի ո չ իսկ ԿԱԹԻԼ ՄԸ տբամադրութիւննեբը եւ ^ըմբռնէին ան՛ոնց պատ
1930, Մ ոսկուա, Հ. 20րգ, էշ 2 2 6 ) ։ արիւն Հայկ * Դատ ին Համար : ճառները ։
Հայ աշխատաւոր ժողովուրդի ^Համայնավար Եւ չո՛ւնի պարզ այն պատճառով, ո րովՀ ետ ել Աւստի եւ անոնք Հա յ ժողովուրդի ուսերէն ,
Ժարգոնով՝ «մ անր պո լ բժ ուա ղի» ի) լա յն խաւեր բ , բոլշեւիզմբ տեղ չունի Հայ Դատ ին՛ Հա՛մ ար ոչ իբ ուր բազմած էին ռուսական՛ սուիններո՛ւ ուժով,
1890^5» մինչեւ \92Գր, այսինքն՝ Դաշնակցութեան սրտին եւ ոչ ալ իր ուղեղին մէջՀ դէպի անոր սիրտբ ճամբայ մը Հարթելու Համար,
Հիմնադրման թուականէն մի\ն չ/ւ Հա յաստ ան ի խոբ– (էն գՀ ա կ ա ռա կն * Հայ ժողովուբգբ տեսաւ ո լ սկսան խա՛րդախաբար Դաշնակցական գաղափար
լ իր Հայբե–
Հրդայնացման թուականը , Դաշնակցութեան Հետ Համո՚զուեցալ , որ բոլշեւիզմբ զէնք ո ներ թութակել X
քաղաքական
մնացից՛ն թէ չմնացին՝ • նիքբ վաճառքի Հան ահ՜ է Արեւելքի Ու ձախողեցան նաեւ այս մարզին՝ ՚ ^ է ջ , որով–
« ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ԶԱՆԳՈՒԱԾ– շուկաներու մէջ Տ Հետ՚եւ լո՛կ բառե բ բ Դաշնակցական էին , բա յց ոչ
«Հանրա–
ՆԵՈԸ, կբ վկայէ միշտ Հեգինակաւոբ Ե*~ երբ այս է իրողութիւնը, նո րէն կբ կրկ– նաեւ գո բօթերը X
թ ուի
գիտարան»ր՝,– ՈՐՈՆ՝Բ ԵՐԿԱՐ ԺԱՄԱՆԱԿ ՉԸՆ ա յլեւս ին չոԲ լ զարմ ան ալ , ոբ 1919 գրեթէ Ե ւ ան ո նք չա բա չար օր էն տուժե ց ին անգամ
ԹԱՆԱՅԻՆ ԴԱՇՆԱԿՆԵՐՈՒ ԵՏԵՒԷՆ, ՏԱԿԱՒԻՆ ձայներս լ 90 տոկոսը այսօր բարձրացած է բառեբուն Համար է
\9\9ԻՆ ԻՐԵՆՑ ՋԱՅՆԵՐՈՒ 90 % ը ԴԱՇՆԱԿՆԵ 100 տոկոս ի Հ Մ ոսկուան այս բառերն իսկ չներեց խոր՚Հրղա–
ՐՈՒՆ ՏՈՒԻՆ ԽՈՐՀՐԴԱՐԱՆԱԿԱՆ ԸՆՏՐՈՒ Հայ վարիչներուն X
ԹԵԱՆՑ ԱՏԵՆ––» (անգ, ^ 530—531)։ ինչո0 զարմանալ, երբ մենք կը յայտարա՛ Միայն ապագան պիտի գայ պարզելու, թէ
սուիննեբի
Ջայն՚երոլ ա յս 90 աո կո ս բ Դաշնա կցո լթենէն րենք, որ այն օրն՛ իոկ , երբ ռուսական խո՚րՀրդաՀայ մտաւ ո րա կան ո ւթեան մեծ կոտորա
ոչ իսկ ՄԷԿ
խլելու Համար միայն մէկ ճամբայ կար . մեկնին Հայաստանէն , Հոն չի մնար ծի մէջ ինչ դե բ ունեցաւ այն կեղծ իւրացում բ, որ
Հա յ ա զա տ ա գբ ա կան պա յքա՛ր բ պսա՛կել Հա ք ՀԱՏ բո՚լչեւիկ ••. Բո Լլեէ֊իկ *Լարի1 խալին կողմէ կատարուեցաւ
Դատի լուծումով՝ կամ անարիւն միջոցներով եւ քՕորՀրգաՀայ վարիչները ոչ կոյր էին եւ ոչ այ Դաշնակցութեան՛ գաղափարական շտեմարանէն :
կամ արիւն թափ ել ով ; յիմար։ Անոնք կը տեսնէին Հայ ժողովուրդի ա յս (Խմբագրական «8ՈՒՍԱԲԵՐ»ի)
Մինչ Հայ ժողովուրդը տեսաւ, ոբ բոլշեւիղ–
Fonds A.R.A.M
