Page 198 - ARM_19-1948_03

ԹՈՒՐ-ԲՒԱ ԹԻՒԵՐՈՎ այս֊ ֊Հարցն ալ– լու՚Նեց՝ իրեն յատուկ Հդասական

ԲՈԼՏեհԻՏմԸ մեթոտոներով) :

3. Նհբգաղթէ ծ&ուէւգ, Բայց «կէօչմէնաները չենթարկուեցան կառա––.

եհ Դ Ա Յ Ն Ա Կ Տ Ո Ի Թ Ի Ի ն Ը – վա բակ ան ՀրաՀ ան գին եւ նա խամ եհ ար Հ ամարե-ա

(ԹՌՈՒՑԻԿ ԱԿՆԱՐԿ) Մ առ, հւաղԱ ցին՝ հ-ովեղերեայ նա Հ տնգներու մէք Հաստատուիլ^

քան թէ երթալ եւ տեղաւսրո լիլ վիճելի եւ քաղա­

քականապէս ան ապա Հուէ Հո ղամա սեր ո լ վբայ :

Բնակչութեան Հարցի կապակցութեամբ է Ասով միայն կը բացատրուի Պոնտոսեաֆ շր–
Հարկ պիտի ըլլայ
Անուն , աղբիւր , Է^ ու. թուական յիշատակե–" քանի մը աող ալ նուիրել ներ­ 9անի րնակչութեքսն բարձր խտութիւնը է

• Լ"Վ՝ քանի մը սեղմ քաղուածքներ բերինք Համայ­ գաղթին հ Մի զարմանաք գ Թուրքիա եւս վարած՝ է ԱՄՈՒՍՆՈՒԹԻՒՆ • - Մանըակրկիա վիճա֊

նավար վարդապետարանէն Հայրենիքի եւ Ազգի ներղաղթի քաղաքականս ւթ իւն ^ աւելի յա քող քան կա դրա կան թիլեր կը գտնենք նաեւ ամուսն՛ու­

մասին : Հայկականը ; թեանց մասին , 1929 թուականէն սկսելո՛վ; Նշում՛–

Փոքր֊ Ասիյ փլուզումէն վխրԼ, երբ Հայկա­ նֆր՚ը կատարուած ե՜1՛ Համաձայն տարիքի . ամսա­
լձնաՀ՚ե քումէ
Կայ կաբեւոբագքւ՚քսը «.Համառոտ ձեռնար– կան բեկորներն ու Տո յներր սա ո յ դ կան ել տարեկան բաժանոլմս.երով։ 1945^ ընթաց­
Լքել էրենց
ԳԸ2> «Համամիութենական Համայնավար կուսակ­ ՚՝ փրկուելո լ Համ ար Հարկադրուեցան , դոյացահ՜ քին 44.4>5 ամուսնութիւն 1լհքուաՆ է, մինչ 1929

ցութեան պա՛տմութեան», որ լոյս տեսաւ 193Տինւ , պատմական եւ դտրաւոր Հ այր՚-ենի՚քը շ-րք անները թոսին –18.757 զոյգեր միայն միութիւն. Հասաա՛ -

իյմբագրո ւթեամ՚բը կուսակցութեան կողմէ կար­ պարապութիւնը լեցնելու ել ամայի տեր են՝ :

գուած յատուկ յան՛ձնախումբի եւ Հաւանութեամ– վե ր աՆ ա ղկե ց\Լ\ե լո լ առաքադրութեամբ , Թուրքիա ԱՊԱՀԱՐԶԱՆՆ եւս կարեւոր տեղ մը կը գրա–

բը ԿԼգր. կոմիտեի։ Հրաւէր ուղղեց Պ ա լք աններոլ մէք բնակող իր աղ– լէ քՒոլրքիոյ ընկերային կեանքին մէչ^։ Աանրա–

Այսօր ՛իրողութիւն է այլեւս , որ կուսա՛կցու­ գակիցներոլն : Այս Հրաւէրին արձագանգ տուին կ՚րտիտ արձանագրութիւն սլաՀուան է ըստ

թեան այգ ճշմարիտ աւետարանի բուն Հեզինակը առաւ ելապէս Պուլկարիս յ, քիումանիսյ եւ, մա– մուսեակտն տեւողութեան-, եւ ամուսնալուծման

*— ՚Լ^՚ե՚է^ Ի վ՚սր՛ խարգախուան Ի^՚ՔԼՀ Աթալինն սամբ 1 Եուկոսլաւիոյ Թուրքերը : "է սւ սւ ւ\ ա II ։նե. ցոլցակագր ո ւթեամ բ (ան–

է, իրեն օ<եանգա՚կ ՛ուն՛ենալով Համայնավար միւս \,երգազթի քաղաքականութիւնը նշանակելի Համաձայնութիւն կամ անմիաբանութիւն ,

գրիչները : յաքողոլթիւն գտաՀք է \923 եւ 1924 տարիներուն Հ անՀալատարԱ՛ութիւն , լքում , Հիւանդութիւն ,

« Պատմութիւն »ր կ՝ընգգրկէ յեղափոխական Ընդամ էնր երկու տա րո լան ընթացքին , 405.306 բազմակնութիւն , անՀետացում , ան Հ՛ո–

պայքարներու. ԼրԼանյլ թէ գորն\1ական եւ. թէ Թուրքեր (102.480 ընտանիք) ղետեղոււէ են գութիւն , ելայլն) : \944ին տեղի ունե–

տեսաբանական գետնի վրայ 1883 թուականէն Աղգ ՚ սաՀմաններԷն » ներս։ Տ՚ետագայ տարինե­ ցան ենէ 6023 ամուսնալունում\եեր Առածին

մինչեւ 1938 թ ո ւա կ անր * րուն ներգաղթի թափը թէեւ կոտրած է, բայց տ^"ՂԼ\ հ.ԼՀ ԳԲ""–Է անՀամերաշխոլթիոնը (3564 պա~

տրուած է կուսակցութես/ե կանգ չէ ա՛ռան՜։ Ախնքեւ 1945 փոխագրոլան են՛ րագայ) : Երկրորդ գնի վ\Րայ կուգայ ան՛Հաւա­

17 Համագումարներու, պատմութիւնը՝ սկսելով 856.568 անձեր (213.507 ընտանիք) : Պատերազմի տա՚րմ՛ութի ւնը (249 այր , 1286 կի՚ե) • Մ ր ցան՛իչը կը

առաջինէն (գումարուած Աի՚Լսք, 1898^ Աար­ դադարում էն երեք տարի վերք յ այս Ի^ի՚֊ր՝ ^էՐ^աք կոտրեն կիները՝ մէկի գէմ Հւթնգ կէտով ... :

տ՛ի՛ն) , մին՛չեւ նախավերջինը՝ \7րգ ( ո ր գումար­ բարձրացած ԼՀԱալ գ ^ե"Ր Հաշուով, 900.000/՛։ : Ար­ ԾՆՈՒՆԴՆԵՐ— Ոչ իսկ բառ մը ննունգնե–

ուեցաւ Մոսկոլա, 1934^ Յունուարին) : դարեւ ^ ՀամաշխարՀային երկրորդ բախումի ւոա- րու մասին՛. Եւ ոչ ա՛լ տող մր բացատ՛րական՝ այս

Արգ , այգ ձեռնարկի բովանգակ տարանքին, րիներուն՝ անգամ չէ րն դՀ ա տ ո ւահ՝ շա րմ ո ւմր էԱյմմ, գանցառ\ութի<ւն\ը արդարացն\ոդ :

երբ քիչ մ ը ա՛մէն տեղ , աւելի բնական՛ոն՛ պայ– Թիւ՚երով եւ թուանշաններով խաղացող ^ եւ

անոր 349 էջերու վրայ , Աղգային Հարց չկայ . . . մանն/եր ստեղծուա՚հ– են ^ ել փոխադրական մի քոց– ՀՀպատմ ական՝ վկայագիր՝^ ԼՀԼԷ1"Լ"՝*֊ կո չուած աշխա­

Զկայ \ոչ գործնական՝ առումով եւ ,ո չ ան տ ե– ն ե րն ա/ ո ր ո շ չափով կ անոն ա լոր ուած , կ ^ենթա­ տասիրութեան մր Համ ար , աններելի թերութիւն

ս ա կան $ դրեն ք թէ՝ Թ֊ուրքիա նոր թափ մը պիտի ա ա յ է ասիկա եւ մեծապէս կը վնասէ ան\ո՝ր վար կին՝ :

Հեղինակները մոռցաք են , մինչեւ իսկ իբրեւ ՝ն ե րգաղթ ին , քան ի որ՛ Պ ալքաններոլ քաղաքակ ան Բաւական չէ արձանագրել թէ՝ 18 տարուաՀս
վիճա՛կր
պարզ քաղաքավարական աքթ մը, յիշատակել թարկուած /""Ր եւ արմ ա տա կան փոփոխութեան են­ •րն թացքին երկ ր ին բնա՛կ չո լթի ւն ը տ ւե լցա՛ծ է

Ազգային Հարցի մասին , երկրի մր ՚^էքէ Ր՝ոլյ կան էX 5.213.339 Հոդի ւ Պէաք է փաստել։ Ի՚՚կ փաստը

Հ ետքեր ը շուարք 180 ցեղերու , ժողովուրդներու եւ ինչպ էս նկ ատ եց իք , նե ր գաղթը զանց առելի կ ո ւգա յ ծնու նդն ե րու եւ մա Հ եր ո լ տարր երո ւթե -

տղգե րու , ՛ո մ անք՝ տիր ա կա լո ղ ա յոօր , էս^Լ ^իլԱ– արդիւնք մր չէ տուած : ԱյսոլՀտնգերձ պիտի նէն X՝ ՝

ներ անՀետացման ճամբան բռնած • • » ուզէինք գիտնալ թէ% երկրին՛ ո^ր մասերուն, մէք կ՚երեւի լուր-ք պատճառներ ունեցած են՛ խու­

Մ ոռցան– են 9 որովհետեւ Աղգային Հտրցր տեղ տեղա լո՛ր ուած են ա յ դ բաղմո ւթ ի ւնն ե րր X սափելու ••• :

չանի բռլշելիկներու ոչ սրտին՛ ել ոչ ալ տլղեղէն « ^արեգիրք »ը գո Հ աց ո ւմ չի տար մեր Հ ե– ՄԱՀԵՈ * հր Բ ա ց ա կ ա յ ՝ է երկրին մաՀեբու

Ատ կա յն Բ"ԼԼ\ելիկ ք ա ր ոգի չներ ր արտ աս աՀ– տաքրքրո ւթեան– ; Աակայն ^ ս կղին ա կան շրքանի\ ընգՀ . թիլր X Աճպարարսւթ ի ւձն մր կը փորձուի
խառնելով ; Հո՛ս ալ
մ ան գալով՝ գաղթաշխարՀ ի Հա յո ւթեան երբեք լրագրական տեղե կութեան ց Համ աձա յն՛ , Պ ո ւյ կա­ տարիներն\ ու թիլերը իրար ;

Ա՚Դգփ՝ եւ Հա յրեն ք/քի ՛ո ւրացմտ\ն> իմ աստովը չեն ր՛ ի ո յ եւ քի՚ումանփո յ դա ղթա կան\ո ւթի ւՏհ ր Ա եւ \)՝ //- ակներեւ է զանցառութիւնը

խօսիր X վու ճամբով փոխադրուած է Պոնաոսեան նաւա*– Ա^քս բաժնին ը կր պար ո ւն տկէ չորս տախտակ­

Անոնք ան՝որ երրեք չեն ըսեր , թէ իրենց գործու– Հ ան գի սան եր ան կէ դէպ ի ներքին արեւելեան ներ X Առաքին\ը կր վերա բերի տարափոխիկ Հիւան­

նէութեան թագուն նպատակը ՀԱՄ ԱՇԽԱՐ ՀԱՑԻՆ ն աՀ անգն եր ղր կուելո լ Համ ար : Այո քաղաքակա­ դութեանց , ո՛ր ցոյց կուտայ 1941 1945 սրի–
վա–
ՕԵ%ԱՓՈղՈՒԹԻՒՆՆ է , թէ ԲԱՆՈՒՈՐՈՒԹԵԱՆ նութեամբ^ կ^՚ուզէին ո՛չ միայն Հայերու պակասը նե րու ընթացքին Թուրքիս յ մէք պտտաՀ ած

ԴԱՏԸ ԳԵՐԱԶԱՆՑ է Հայրենիքի դատէն .թէ Հայ­ լեցնեէ , ա յ ք եւ վեր ա՛Հ աստատել իւախտուա՚ծ Հ ա– րակւիչ Հիւանդութիւնն՚երու տեսակն ո՛ւ քանա՛կը X
լա՛սա՛ր ա կշռո ւթ իւնր : Հա յոց ֆիզիքական՝ բնա՚քն– էք \ո՝րոնց
րենիքը լոկ ՄԻՋՈՑ մրն է աւելի Հբավէձր» նպտ– քումէն վերք–, ՝Բիւրար դարձա՛ծ էր է փաստ օ՛րէն , 1945/՚& 15696 դէպք արձանագրուած

տակի մը րնկերվարութեան Հասնելու Համարէ 1081/, մաՀացոլ Հ

Համայնավար քարոզիչները երբեք^ ոչ մէկ երկրին տէրը։ (Գիտէք որ, յետագայփէե>, Թուրքը Երկրորդ եւ երրորդ տախտակները կը վե բա­

տեղ եւ ոչ մէկ առիթով արտասաՀմանի Հայու–

թե ան չեն ըսեր յ թէ իրենց գործ ունէ ութ եան՝ դե–

րագոյն նպատակն է ԱՆՀԵՏ ՈՉՆՉԱՑՆԵԼ Հայ լե­

զուն, Հայ մշակոյթը, ԱՆՀԵՏ ՓՈՇԻԱՑՆԵԼ Հայ Հայ կեանքի մէք կրօնքի դէմ են եղեր միայն՝ մէք Բո լշեւիզմր պարտուեցաւ :

մողով ուրդը , երրեք չեն ըսեր , թէ իրենց նպա­ դ՛աշն՛ակցականներ՛ը •* » Անանկ դուրս եկաւ իր վարդա՛պետութիւնը եւ
տչ թէ մեր X
տակն է Ձ՛ՈՒԼԵԼ Հ ՚" յ մ ս ղո վռ լ ր ղը մ արգկային Հայ րենիքր կ^ու րանան եղեր մի այն Դաշնակ­

ընգՀանուր խառնարանի մր մէք՝ մի եւ միացետյ ցականներ թ « • • Բոլշեւիգմը) գէթ արտասաՀմանի մէք^ քա–

մ իա լեղու ու միադաւան մարդկութիւն մը Ազգի գէմ կր դաւեն եղեր միայն Ղ*աշ1նակցա– յու թիմհը չունեցաւ բերան բան ա լո լ մեր դաւա–
, ազգութեան ,
ստեղծելու Համար ; Անոնք անտը չեն րսեր , թէ ցականները ... նած ս ր բո ւթ ի ւննե բ ո ւ՝ Հա յրենիքի , խղճի եւ
խօսքի
իրենք մ արդ1յութեան՛ միա կ «Հա յրեն՚իք՚ֆր Համ ա յն Հայրենիքի աղատ ո ւթ ի ւնն ու . անկախութիւնը Հայ մշակոյթի , անկախութեան

աշխար Հի մէք տեսն ե լով • միացեալ եւ ամբող– կը վաճառեն եղեր միայն Գա շնա կցականները ... ազատութեան դէմ ;

քական կր ձգտին անոր մէք ՋՈՒԼԵԼ բոլոր Հ / / / յ – Ա՝իայն Հաւատուրաց ^ ազգուրաց եւ Հայրե­ ք* ր վարդապետ ո ւթեամ բ ա յս բոլորը ո լրանա–

րենփ՚քն՚երը է որոնց կարգին նաեւ Հայաստան՛ը : նուրաց Դաշնակցականներն։ են ^ որ ամէն՝ սրբու­ էով Հանդերձ , Բոլշչելիղմը լրիւ տ է Ր կանգնեցաւ—՚

Այ" ո գ է ո վ անոնք կր խօսին ներսը՝ Եբ^Լրէ թենէ մերկացած ել աղգային՝ ամէն նուիրականու­ անշուշտ , միայն բառերով այս բոլոր սրբու­

Հայութեան գ ուր Համայնավար շունչին տակ ամ– թիւն վաճառքի Հ ան ած ( այ ս օր գա ղան օ րէն զէ՜ թեանց ղան՛ոնք իր սեփականութիւնը եւ իր դա­

բողք սերունդներ կը կրթուին՛ ու կը դաստիա­ նակցած են եղեր Թուրքին՝ վա՛ղը միասնաբար ւանանքը Հ ռչա՚կելո վ ;

րակուին % անոր Հետ Հայաստանի դէմ կռուելու Համար՝ ի Աւելին* Րոլչեէ–իզմը մեղ Հռչակեց թշնամի

Դուրսր՝ արտասա՛Հմանի Հայութեան՝ Հ ա՝— փա՛ռս ՀՀամ աշխարՀ ային իմ պերիալիղմ»ի մեր գալանա՚ն վարգասլետո ւթեան՛ է

// ա յնավա ր քա րոգիչ1երր կ ր խօսին իբրեւ ամ էն էն Այո մտքերը յար ատելաբար -—՚ ամէն՛՝ ւեղ եւ Տարիներ առա^ եղերաբախտ բէս՚հ աս տեղն՜ը

մ ո լի Հ ա յ րեն աս էրն ե ին ո ւ ամ էն էն քերմ ո ւ խան– ամէն առիթով կր կրկնեն բոլշեւիկներր , Դաշ­ ԵղիչԷ Զարենց ա շնա կցականներ ին% խորագրով

գավառ ազգասէրները •• * նակցութեան շո1և,րք ատելութեան՛ րնգՀան՛ուր մթ– կտորի մը մէչ, «էպիքական Լուսաբացէ ի էգերէն ,

Ան՛ոնք դու\րսր Ն ունկի կուգան Հ այրենիքիառ– նո լ ո րտ մ ը ստեղծե լու Համ ար X կ՚որոտար .
Եւ այս պայքարին մէք իրենց
քել եւ ան որ ան՚ո ւնր կ1ար տա՛սան են ի բ րեւ ճշմ ա– 1լաքակցին Բոլ– Դա֊ք տէր. էք աւզՈՆմ ձեզ յայասւրարհլ

րիտ ո՚ ւխտեա քն եր • • . շելիզմի թեթեւամիտ Հուղեկից՝%ները կղերա­ Այ|ն, հե՛րա սակաւն; հսկայ պայքարի ,
Որ ժողովսւրոյն՛ է իմ ՛երէկ վարել
Իսկ այսօր այս նոյն նենգութիւն ր անոնք կր կան՝• գ ռամկավար, Հնչակեան , ձէգոՔ ^ա՛զգային–

գո՛րծեն անգամ Հայ. Եկեղեցիի, նկատմամրբ՝ Հ ա– ճի՝^ եւայլև1 երբեք չգիտակցելով այն աՀաւոր ԸՏ1գդ)էմ րււ|նակալ սոլլթ–ա1աի , ց ա ր ի ։

ւաաացեալ լուսաւորչականի մը ակնածանքով –.ր ֆ չարիքին , որ կր գործեն Հայ <եողովուրդի Հան­ X
Իզււ՜Նբ է ք ոոյնօււմ այդպէս վայրահաչ
միայն Ամենայն Հայոց կրօնապեաի , ա յ լ անգամ դէպ X

ամ էն էն Համ եստ կրօնաւոր ի անուն ը ա ր տա ս ս/նե - Սա՛կայն իրողութիւն է1 որ ա յ ս աա՝յՔաԲԷՀ եւս Դուք ա((լկսւրւաււր–հա1ն պայքարի լքասիՏ

լով... վրիպա՛ծ է ու կր վրիպի իր բուն նպատակէն՛ : Դա մե՛րն է հիմա, դա մե՛րն էր առաջ :

Եւ֊ այսպէս կ՚ընեն ճիշդ֊ ա յն– մամ ան ա կ , երր Ւ\Րսղութիւն է , որ Բոլշելիզմր նաեւ֊ իր այս Պ՛ոետը իր սեփականութիւնը կը Հռչակէր եւ

ււ ր ահ ա& են գրեթէ ամ բողք Հայ եկեղեցականու - ռազմ ավա րոլթեան մ էք րԼդգէմ Դաշնակցութեան Հ<եողովուրգ»ը , եւ Հայկական Ազատամարտը

թիւնը գ երբ գորհ՜ող սաՀ մա՛ն ագրո ւթե ամբ Հ ա լա– ձախողած է լիովին X Հսկայ , Հերոսական֊, ել անկախութեան պայքարը՛

տացեա քներուն ար էո օն ա հ՜ են միայն կրօնական– ՝ծ՝ի^~ ինչ ՛ւ ւ սա կա յն Տ Սակայն բան՚աստեղնոլթիւն Էր այս •••

սա կատար ութ իւն ը , մ ինչ արգիլտհ– կրօնական Մեր Յուլիս \4ի խմբագրականով կր գրէինք, Պ,ոետը մոռցան Էր, ՛որ մէկ բան է՝ բանաս–

քա ր ո զչու թիճը (այս վերջինը միայն Հակառա– քաղաքական Հակառակսրդր պայքարի մէք տեղն՜ութիւնը ել տարբե՛ր բան՝ քագաքականու -

կորգներուն արտօնելով) , եւ որբ այսօր իսկ սե­ պարտութեան կարելի է մատնել միւ երկու թիւնը . • •

րունդներ ամբողջ կը կրթուին ու կր դաստիա­ կերպ Հ . Մ ոռցան էր Զերնըիչեւսկիի այն խօսքը թէ

րակուին Լենինի տարի մը ս ա Է " Տ " տեսան՛ « կամ անո՛ր դաւ ան ած գաղափարներու սնան– « ՚Բաղաքականոլթիւնր Նեւսկիյ պողոտայի

«Ամբողջական ԳորՆեր1>ու \0րգ Հատորին վրայ, կււ ւթփւնր տպացուցանելով • մայթր չէ» :

ուր տեղ գտան Է ամենաանարգ բառերով կրօնքի « Եւ կա՛մ այդ գաղափարները Հ ՛ո կ աո ա կոր - Եւ ճիչգ այս ճշմարտութիւնը մոռնալով է, որ

եւ եկեղեցիի գէմ ուղղոլա՚ն Նանօթ լիր< ութիւն ը գէն նոյնութեամբ առնելով եւ գործադրելով % ղոՀ գնաց իր սխալ ըմբոձեան քաղաքականս ւթեան։

« ԸՆԿԵՐ ՀԱՐ ՈՒ ՒԻՒՆ Լ ԵՒ ԿՐ0Ն՝ԲԸ» • , , Առաքէին ո ւղղո ւթեամ բ տարած էր պայքարին (Խմբագրական ՑՈՒՍԱԲԵՐի)

Fonds A.R.A.M