Page 194 - ARM_19-1948_03

ք-ՈԼՏէՒԻ&ՄԸ ՊԱՏԱՍԽԱՆ «ՅԱՌԱՋ»Ի ՀԱՐծԱՐԼՈԲԾ**

եհ ԴԱ&ՆԱԿՑՈԻքՅ-ԻԻՆԸ •- *Ա)ո*հԱ աւե\ի *ոլ» Աիրելի Արաղ. Տարիներէ իվեր , տեսակ մբ

(ԹՌՈՒՑԻԿ ԱԿՆԱՐԿ) սովոր՛ութիւն դարձած է օդավախութիւնը : Շա­
տեր իսկապէս
պէտք ունին՛ «օդը փոխելու» : կան

Վերջին 25 տարուան մէջ ի^՚^չ տուաւ երէց որ ձանձրանալով իրենց շուրքի պարապութենէն ,

սեբոււեգբ նոբ սերունդին՝: կ՛ուզեն երթալ խառնուիլ մարդկային յորձանքին :

Ապերախտութիւն էլԼՀԱք՚Բ անշուշտ ըսել լման Ուրիշներ ալ տեղ կը Փնտռեն , դրամ ՛ծախսելու

Լենթ եւ Աթալին մեր Հայրենիքի մէջ պայ­ « Հ ՚ չ » մբ : Վասնզի , ո*՛վ կը միտտէ , ո®վ ^ԼՐ^այ ժ՜խ­ Համար :

քարի միֆոց կբ տեսնէին եւ. ոչ նպատակդ մասնիկ տել որ <ջ անձինք նուիրեալներ ունեցանք իմ պարագաս ոչ մէկուն կը նմանի։ ինծի քա­

կբ տեսնէին եւ ոչ ինքն իբ մէջ ամբողջ մբ * անոնք եւ ո Փինք այսօր ալ^ որոնք, իրենց առաւելագոյ­ ջալերողը եղաւ , խեղճ ու կրակ ինքնաշարժս ՛որ

Հայա՛ստան ի մէջ կբ տեսնէին ստորադաս արմէք նը տրամադրեցին , գո յն յ կերպարանք տալու Հա– կը խոստանա յ ղիս ընտանիքով տանիլ մինչեւ

մբ յ ենթակայ ասելի բարձր նպատակի մբ՝ Հա­ մաբ նոր սերունդին ; Անո՛նք միշտ երագեցին՝ ու֊ Հո՛ն՛, ուր կը Հատն ի իր իւղը։ ճամբայ ելլելէ ա–

մաշխարհային յեղափոխութեան եւ Համայն բան­ կ՚եբազեն , ողնայար֊ ունեցող նոբ սերունդ մը գա– ռաք, յիսուձն սանթիմեթր երկայնութեամբ քեր–

աւոր ու թեան յ աղթա ն ակ ի շահ եբո ւն : նե լ , տեսնել իրենց առջեւ X մաչափ մը իքեցուցի որովայնին մէք, ստուգելու

Այս է ո յ ս ի ն տակ բոլորովին՛ իրաւացի է Ւ * Արդարեւ քանի որ Հեռու ենք նիւթական՛՛ Հայ­ Համար պաշարը էՄինչեւ կոկորդը լեցուն էր ^՛ն՛ոյն–֊

ք* որ եան՛ միանղամ ա յն Հասկնա լի կբ ղաոձհա ք րենիքէն , բնական անՀր ամեշտ ո ւթի ւն մ.բն էբ Հ ո– քան ալ պաՀեստի ապաՀովեցի , եւ առաւօտ մը

այն նենղ Հ այն՛ վատոգի ու դալա լէց քաղաքակա– ղեկան Հայրենիքի մբ ստեղՆումբ^ որպէսզի , սե­ ճամբայ ՛ելանք, օդ եւ արեւ որսալու : Ամէն կանո­

ն ո ւթիւնբ , ոբ Խ որՀբդա յին– իշխաԱ՚ո ւթիւնբ տա­ րուն գնե րբ գիմ ան այ ին՝, յարատեւէին , տոկա յին նաւորութիւն ապաՀ՚ովելու Համար, շատ դժ-ուա–

րաւ Հայկական Հ ա բ * յ ի *^ԷԼ\ * մինչեւ որ Հասանէր փրկաբար մամը, մինչեւ ոբ բութ եամբ ճարեցինք «լէսէ փասէ» մը եւս . . * պա­

Այս լս յ ս ի ս տակ Հ աս կե տ լի կբ դառնայ նաեւ իրականան՛ար սերունդներու ոսկի երազըx րոն անձրեւէն։

ա յն քաղաքա կանո ւթի ւնբ գ ԳոԼ՛ ա\ն՝ այսօր կբ տա– Բայց ովքե®ր են այգ ^նուիրեալ» ներբ : Ո՞բ– Հազիւ մէկ մամ ճամբայ կտրած էինք, մեզ

պ, : քան՛ է անոնց Համրանքբ X Ա ատի վրա հ կբ Համ– կեցուցին՝, «Լէսէ փասէ» ՛ունի ք, Հարց՛ուցին՝, ^.

\թաեւ այսօր Հայկական– ՀաոՅԷՀ երբեք նպա— բուին X ^Ոչխարները շատ , բայց Հովիւները քիչ^ ։ Պ • կարկուտ՛ները; Ապահով մեր «լէսէ փասէ»ին< ,

տակ չէ , այլ միջոց , երբեք ինքն իբ մէջ ամբողՀ ինչո^ւ Հոլովել, կազմակերպութիւն մբ միայն՝ իբ Հպարտանքով ցոյց տուինք , մեզի տրուած բոլոր

չէ , այէ մասնիկդ նաեւ֊ այսօր Հա յ կա կան Հարցը բարեբախտաբար տարահ՜՚ուն ցանցովդ իր կազմա­ երաշխաւորութիւնները։ Նայեցէք, «վալապլ բուր

երբեք դագրած չէ ստորադաս արմէք մ բ բ լ լայ է , կերպական կանոնաւոր մեքենա յով իւ՛ն էօր» , գրուած է Անձրեւին՛ կողմ է ։

ենթակա յ աւելի բարձր ն պա տ ա կի մբ - ա յ ՝ ՜ իսկ մնացահնե®բը) միւս կազմակերպութիւն– Այսպէս քանի մը մամ, թէ անձրեւէն եւ թէ
Համ աշիւաբՀային յ ե ղա փո խ ո ւթ ե ան՝ շա հե բո է
նե0րբ X Ղ՝մբախտաբար անոնք ոչ միայն Համակ\եբ– կաբկուտէն՛ խո՛ւսափելու, աճապարանքով , արե–

ընդդէմ ^դրամատիրական ա շխարՀ»ի X պա՛հ՝ են բռնի իլաբղուսարքի մը , ւսյլ եւ ղերի , լին մպիաին ետեւէն՛ կը վազէինք ; Վերքապէս Հա­

Միշտ մեֆ– ուսուցչի՝ Լենինի պատգամները կո յր արտելութեան մբ , իրենց բո լոր ումովբ կը սանք Փօն տը Գլէ, Կրընոպլէն քանի մը քիլոմեթր՛

մ եկնաբանելով՝ Աթալին կուսակցական 12,բգ Հա­ գործ՜ակցին այսօր այլազան տարրերու , մեր ներ^ անգին՛։ Երբ Հասանք, առտուան մամր 7.30 էր՛

մագո ւմ արին՛ տուած ի բ ղեկուցմ անբ մ էջ կբ քին ղ իմա գրակ անբ աւելի շուտ քանդելու Համար : Ան՛ցա՛նք քաղաքին երկայնքէն, երկար ծխնելոյզ–

յայտարարէր • Օրինակներ կ՝ուզէ^ք X Լեցուն են , բազմազան, ներու շո՛ւքին տակէն։ ի տես ա յս գործարաննե­

« Յիշել պէտք էէ որ , մողովուբդներու ինք– բաղմաղոյն՛ ամէն՛ օր ամէն տեղ X ր՛ուն բարձր ու Հպարտ կեց՛ուա՛ծքին , ես խոնար–

նոբոշման իրաւունքէն ղա՝տ , կա յ նաեւ բւ նուոր Հ$*ողովոլբգնեբը կբ պարծենան , կբ խանդա– Հաբաբ քովնտի պատուհանէն գլուխս գուբ՛ս Հա­

գաս ա Լկարգի իրաւունքը իր իչիանութիւեը ՛ս ՛՛­ վառուին իրենց Հերոսներով) իրենց Հ եր ո սա– նեցի ել րերնէս քան՛ի մը բառ թռաւ : Ա՛՛խ , Արաղ ,
ենթակայ
բա ց՛ն՛ելո՛ւ , եւ այս վերջթ իրաւունքին մ արաներով X Բայց , առէք որեւէ Հերոսամարտ մայրաքաղաքդ ՛երանի թէ Հ՛ոս ընտրած ըլլայիր :

կբ մնայ ինքնոբոշ ման իրաւունքը : կան դէպքեր , կամ Հերոս եւ գրեցէք անոր մասին , ան պա յմ ան իՒուզթ, թուղթ, անսպառ որուն՝ այնքա՛ն կարօտը

երբ ինքորոշման իրաւունքը Հակասութեան մէք կռկոձո ցն ե բ կբ բարձրանան : Եթէ Հ ինեբուն վնաս կը քաշէք, Արաղ ու Վահ է, մինչ Հոս քուրի նը–

կը մտնէ ուրիշ, աւելի բարձր իրաւունքի մը Հետ՝ չի տար այս պ ա բադան՝, նոր եր ուն Հ ա ւատքբ կը ման կը Հոսի՝.

.իրաւունքին Հետ բանուոր դասակարգի , որ իշ­ խախտէ ^ խանդավառութիւնը կը ջլատէ :Անոնք կը Չուզեցի աւելի, երկար մնալ, վիշ" լելի

խանութեան եկած կ եւ կ՛ուզէ զայն ամրացնել : մնան՛ ներշնչումէ , խաՆղավառութենէ զուրկ , կբ չխորացնելու Համար։ ԳոՀացայ քանի մը «բա–

Նման բոլոր դէպքերուն, այս պէաք է ըսել ու­ դառնաս կասկածոտ , մ լատ գէ ւ՚լ ի Հա յն՝ ու Հա յո ւ– Ըիկ»նեբ զրկելով աք ու ձախ , իբրեւ յիշատակ

ղի,լ եւ յստակ , ինքն ո ր ո շման իրաւունքը չի, կր­ թիւնբ) ինչպէս նաեւ Հայ Հ՛այրենիքը : «թղթաց մայրաքաղաքէն», ու ճեպընթացին հ՛ետ

նար ել պէտք չէ խոչընդոտ հանղիսանայ բան­ Ջլսեցի՞ք , չէ՞ք լսեր 25 տաբիէ ի վեր այլ եւ մենք ալ սուրալով, հասանք ՝Ւլէլ։Գի լղԲ> ռրկո՚–

ուոր դասակարգի իրաւունքին՝ իր դիկտատուրան ա յլ պարագաներու տակ քանդում ի ղոբծ՜ին լըծ– տո՚ւն , մէկ սրճարան՛, եւ հրանիւթի կայան մը որ

ի ր ագո ր ծելու։ Առաքինը պէտք է ՚նահանքէ երկ­ ուա՛ծ Հ ե ր ո սն եր , բուն բառով՝ ՀՀՈԱ Հոս»՝ ներ։ Եր­ կարծեմ սրճարան - ճաշարա՛նի տ իրոք կը պատ­

րորդին առքեւ » (Աթալին «Մարքսիզմը եւ ազ­ բեմն՛ ձեր ականթներուն չի0 Հասնիր մռլաոլքը կանի : Այս քաղաքը (եթէ կաբելի է ըսել) Հա­

գային - գաղութային Հարցը», Աոսկոլա, 1938, Աոտաեխե ո՚ո,. 11^ւ 7 ........ «՛Տ./» –ւԲ 0*\ . ՚։ –%– ը՛, ր՛ուստ է ապառաժներով , արտագրութիւնը քար

էք 126 1 2 7 ) ։ ^ ^ ալ^^ք"՛" •է^-սասր սլաշտպաս^ե– ՝™նդտ,րայրխ^րԱո,չնանեաններոլ, ել ղելլ քանի ^"Ղ՚՚՚յ քարերոլ կո,տեր, մէկ մաս,, ւ
, - / , ֊ . Յւ– / ՚ ՚ – " "ասը տարուած
ԼՈՎ* Ր ո լշեւիզմ ի նպատակը ոչ թէ այդ դատերը քանի «օրուան մարդ» դարձած սմսեղուկներու ո– յղկուած , քաղաքակրթուա՛ծ : Իսե –ա,ո1 I

պաշտպանելն է, այլ այդ պաշտպան՛ութեամբ, րոնք Հրապարակ ի.նկած եՀն•ոգիմնր•--ոտելոու Լւ ,>•ն֊սկ•եաւրոնա՛գեՄիւրուը-լ ,> Աե-ն իճբ>ԽՆց ա կձբգի^ ՚կ Հ ւ՛ Կշ –պ–
՛Նո•֊ր՛ սե•ր֊,֊,-,նգ՚ինգ "– պայծառ կը կարծեն թէ մասնաւ՚ո– Եափշտակուած՝ բնական եւ արուեստական
ինչպէս Աթալին կը մեկնաբանէր , «կամուրք մր

նետել ընկերվար արեւմուտքի եւ ճնշուա՛ծ արե­ խաթարելու : Ոեզճերբ

ւելքի մի քել , ստեղծ ել յեղափո իութեան նոր ճա­ րապէս հիմա ամէն գլորուած սուտի հաւատացող­

կատ մբ Արեւմուտքի բանուորներէն՝ ռուսական ներ կան Հ

յեղափոխութեան մ ի ք11 ՛յ՛՛ վ մինչեւ Արեւելքի ճ բն– Ու յիշնցնե"՚նք ա՛նգամ մըն ալ, ո՛ր տակաւին չելի յիշատակբ) Հայրենի սբբութիւննեին ու ա ~՜
Հ սե#ր՜ ու՚Հն<ւԳԱ ՜ ըն­
շուա\ծ մ.ո ղո վո ւր ղն՚երը րնգգէմ Համ ա շխաբՀային ^Բէկ I. եթւռէւմ.արդրիկ ւ ւ կայ/ ին. / Vորոնց Հ հ/ա•մարօ լանդո ւթ իկԱներ ը եւայլն , եւայլն :

կա յս\ե բա պաշտ ո ւթեան» ԼԱ թալին « Ամ բ ող^ա– - *. ա. Լ ա– ւ. յ լՄ ԼԼ– ԱյսօՐ > մեր այս քսանըՀինդ տարիներու

կան Գործեր», Հ. Գ., Մոսկուա, 1947, էք 1 6 6 ) ։ ե պատ ուի էր , ուրիշներ որբ սե բունդի երեսին կը թացքին , կ յա < Ե ՚էէոլք մը) Հերոսամարտ մը^ մեր

Աւելի յստակ կաբելի չէ խօսիլ X շպրտէ ին ն ա խ ա տ ին քն ե բո ւ մ եծագո յն ը թէ ՝ Հ^Այս ազգային ազատաւլրութեանը նուիրուած թուա­

Աղղա յ ին բո՛լոր դա՛տ եր բ եւ բո լո ր Հ այրեն ի վ*՜՜ սերունդին Հայ օղլի թուրք թէ թուրք օղլի Հայ բ– կան մը որ փառաբանուի բոլորին կողմ՛է , ոբ

ներ բ լոկ մ՛իջոց մբն են Բ" էշ եւիղմի ձեռքը իր ո ենք • • .» : ճան չցոլի ազգովին X Կա^յ Հերոսի մը անունը ոբ\

դիկտատուրան ամբացնելոլ եւ Արեւմուտքի ս՛Հ՜ ինչո՞ւ այս անորակելի նախատինքը : բոլորին անխտիր պատկառանք ազդէ : Զկայ ւ

իւ ա ր Հ ա կա լո ւթե ան գէմ կռո ւե լու Համ ար % Անո բ Հ ամ ար որ ս/ն ա սլա ան եր է եկած ս ե րո լն՛— ԱՀա , "է՚Բելի « Ց ա ռ ա ջ » եւ դուք Հ արցասէր–

Ե ւ ք Հետ՛եւաբար , միշտ պա՛տր՛աստ պէտք է ղ յւ 1Լ ուղէ ր տէր կանգնի լ ի րենց մ ա յ բեր ուն եւ ներ դ եւ դուք Հե տաքբքիր ընթերցողներ , կրնա°նք

ա1աԼ ՚ " յ Գ գսյտեբէն որել է մէկբ ել կամ ղանոնք քոյրերուն ա՛րցունքովդ ՛ել Հայրերուն՝ արիւն՛ով հաստ՛ատ կերպով ըսնլ թէ այս քսանըՀինդ տար­

ամ էնքբ զո Հ ա բե ր ե լո ւ ա յղ ղի կա ա տ ո ւր ան ամ ուր ձեռռ թե րուած՝ ն՛ուիրական՛ գբօշին՛ ; ՛ուան մէք հինը տուաւ մեղի , նոր եր ուս ին՛չ որ ան՛–

պաՀելոլ եւ ան՝որ մի^ոոով "11,1 յՔաՐՐ Անգլիոյ եւ Հինը վե լ՛ք՛" ցող քս անբՀի նգ տարինեբո լ Ր^՚՜~ Հրամեշտ էր, ՝նո՝յՀ–իկ պայմանները նկատի առնե­

Ամե բիկա յի գէմ յ ա ջո ղա բար մ գելու Համ ար X թաց քին մ լատ մ օր մ բ պէս իր շա՛տ քիչ «լաւ»ին լով :

Այսպէս կբ խոբՀին ՛ոչ միայն Լենին՛ եւ Ա թա­ քով մ եղի պ ռա՛տ օ ր էն բա շխ ե ց ՛ու կբ բաշխէ , ա՜­ Մ՛եղի Համար ալ դժբախտութիւն՛ է ըսել ,

լին , ա յ լ այսպէս կբ խորՀի Համ տ յն բոլշեւիկե ս$ե ւո ելու թիւն , թՀնամանք , քենախնգբոլթիւն X բայց, պէտք է ըսել որ շատ քիչ բան տրուեցաւ

կուսակց ո լթիլն բ ; Ի՞նչ են վերջ ի վերջո յ սեր ունդի մբ կամ Ընդհակառակն , հիները շատ բան ըրին երէկ,

Այսպէս կ ր խորՀ ին նաեւ Հայ եր կր ի Համա յ– սերունդներու յարատեւութեան՝ , դիմա՛դրակա­ կ՚ընեն, եւ այսօր խաթարելու համար մեր նկա­

նավաբ վարիչներ բ, որոնց աչքին Հտ յ Ղ*ատը նին կենդանի աղբիւրն երբ , եթէ ոչ անոր Հ ե րո սա— րագիրը, մոլորեցնելու համար մեր ճամբան :

տար բեր բան չէ , քան ^դիկտատուրան ամբ ա ցնե– սլա տ ո ւ մ ներբ 1 Հերոսները , Ազատագրական փայ — Ահա, թէ ինչո՞ւ «Այո»էն աւելի «ոչ» ...
լու» զէնք մբ , աէ">ՐԳ մի^"" մը :
լո լ ՛և շա րմ ո ւմ բ ^ող^ակէզ նաՀ ատակներու ան կո բն– ՄԻՍԱ՚Բ ՄԻՐԶԷ

Եւ բոլշե ւիկեան վարդապետութեան մ էջ , ազ­

գային Հարցի նկատմամբ , էա՛կանն՛ ալ ա ,\ս էէ

մնացեալբ • աղգերբ կրնան՛ եղեր անկախ ԲԼԼաԼ) ւելի բարգաւաճ , աւելի հղօբ ու աւելի յա,լաքա–
գէմ :
կրն՛ան եղեր անջատուիլ^ կրնան՛ եղեր զատ պե– մութի ւնն երբ բն թանան ոչ թէ Գաշնակցութեան -
ա յ\լ բո լշեւիզմի ե տ՛ե Լ էն :
տոլթիկն կազմել եւային՝ Է\ՈԼ\Ր Է եւ կեղե՛իք X
Որովհետեւ, Գաշնակցութեան բմբռնումով ,
Արդ Տ աշխատաւորա կան եւ բեկեբվար ՛իա շ– ի՞նչպէս 1լ ուղէք , ոբ ա յգ զան գո ւած^նեբը -
Բո լո բ իբաւա կարգեբբ կո լղան ու կ ^ան ցն՛ին ,
Ա ա կց ո ւթի ւնբ ա յսպէս չի խորՀ իր Հ խորքին մէջ ինքը ազղը կապուած՜ մն՛այ Հոսանց­
կնանցն ի նաեւ ըն կեր վար Հասա րա կա կար ղբ , որ
ԱշխաբՀի մէջ եւ ոչ մէկ ^դիկտատուրա» , քի մբ , որու աչքին Հայ Հայրենիքը տարբեր բան
լոկ Հ ան ղր ո ւա% մբն է մարգկա յին պատմութեան
իբրեւ արմէք եւ նպատակ է *)»ա շնա կց ո ւթ ի ւն բ եր­ չէ Տ քան զոՀաբերումի նախասահմանուած միֆ/10
մէջ, մինչ անանց է Հայրենիքբ,, իբրեւ անմեռ եւ
բեք վեր չի ղասեր Հայրենիքէն : մը՝ ա յլ գ աւելի բարձր նպատակի մը Հա՝սնելու.
յա ւիա ե՛ն ական արմէք ;
Ոչ մէկ նպատակի յաղթանակին՝ ոչ Հա– Համ ար X

մ ա շխա֊րՀա յին յեղափոխութեան , ոչ Համայն Եւ֊ Ղ՝ տ շն ա կ ց ութ ի ւնբ իր Հետապնդած ա յս գե­ կատարեալ ՈՕՈ Տ6ՈՏ մբն է ա լ ս , գոյութեան*
Հղօբ բնաղգի
բանուորութեան ել ոչ ընկե բվար ութեան Դաշ­ րագոյն նպատակին՛, այս յաւիտենական ա\Ր^՜էքի՛^ մը , որ որեւէ բոլոր օրէնքներուն Հակառակ ցնորք

նակցութիւն բ տրամ աղիր չէ Հա յ Հա յրենիքբ ղո– պատրաստ է զոհաբերէ լու ամէն , ամէն բան՛ X կապ չուՀնի իրական՝ կեանքի Հետ ։

Հա բեր ելու X Ե՛֊ երբ այս է մեր բմբոձնումը եւ մեր կեց–

Ո բովՀ ետ՚եւ Գա շն ա կ ցո լ թի ւնբ բն կեր վար ուա՚ծքբ Հայրենիքի նկատմամբ , ի^նչպէս կուղէք^ Ե*– այս է պատճառը Տոր գաղափարական պայ­
քարի նաեւ
դարձաւ ոՀ թէ ինչ - ինչ նպատակներու Հայրենիք ՛ոբ բոլշելիղմբ ղաղափաբական պայքարի մէջ կա­ այնքան շվա այս ճակատի վրտյ Դաշն՛ակցութիւնը
շեվզմը X
զո Հ ա բե բե լու Համ ար է այէ դարձաւ ինկե բվա ր այն՝ րողանայ ՛դաշնակցութեան գերեզմանը փ՛՛րել I թեցուցի չ փախուստ ի կը մատնէ թոլ–

ամուր Հաւատքովդ ոբ ընկերվար աշխաբՀի մբմէջ Ի՞նչպէս էլա֊զէք, որ ազգայնօրէն անխաթար

էսՔ *Ղէաէ կարենայ Հայ Հայրենիքբ ղաբձնել ա– մնացած Հայ մ ողովուբգի մ եծազս/նղուած բաղ– (Խմբագրական «8ՈՒԱԱԲԵՐ»ի)

Fonds A.R.A.M