Page 191 - ARM_19-1948_03
P. 191
ծ & Թ «է յ»
զո րծա կց ո ւթի ւնն է, որ կը ներկայացնէ մօտ 150 ՀաբցաոսԱ մը ե ւ ս Անոնք, որ Հայերէնով ար՛տայայտուելու զիւ
Նա–
հաւաքական եւ 50ի չափ ալ պզտիկ բաժնետէրե - րութիւն չունին (Ֆրանսա կամ Միացեալ մաս
ր ու գաղութներ : Հանղձներ՝) , կրնան այս ^Հարցաքննութեանդ
<Տ.Տնուվա »ւ5ւ մենաշնորհն ունի առաջնին երկ ԽՄԲ Հ . 8. Գ՛ Եգիպտոսի Երիտ. Մփու– նակցիլ ֆրասերէնով կամ անգլերէնով :
րագործական արտադրութիւնները գնելու եւ ծա– թեան վարչութիւնն ալ իր կարգին Հ արցարս/ե մք ՆՊԱՏԱԿ՛՜—՚ Անդրադառնալ այն ազդակնե -
խելու իր մ իքո ցոփ, խանութներուն ել ճաշարան Կ>ռւ֊դդէ նոր սերունդին , ^Հարցաքննութիւնդ վեր րուն, որոնք դաղթաշխարՀի Հայ երիտասարդու
ներուն քաղաքներ ուն մէջ, ել պտուղները, լեցնե– նագրով՛. Ա՛ ասնաւո րապէս Ընթերցողն երք\, եւ թեան Հետաքրքրութիլ՝նը Հետզհետէ կը նո-ւազե -
Լ"Ւ թէ&եղ1՚եըւլ իր սի փական գործարաններ ունէ մանաւանդ երիտասարդներ բ ազատ են պատաս ցնեն ազգային արժէքներու չու^ջ՛ ոլսումնասի -
մէջ՛. Կայ փոխադրական համագործակցականը խանելու « & առաթ» ի Հարցարանին կամ այս «Հար– րել այս երելոյթխն պատճառները • ^ռյռ տա՛ք
որ մենաշնորհն ունի Թէլ Ավիվի եւ ԷրուսաղԷմի ց աքննո ւթեանց ; գարմաններ ու միջոցներ՝ լաւապէս կարենալ
Հանրային փոխագրութեան։ «Համաշպիր» համա Ահ աւասիկ նոր Հարցարանք * պաՀ պան ելու Համար Հայկակա՛ն ոգին՝ եւ գիտակ
գործակցականը ամբողջ ժողովուրդին կէս էն աւե ՝ Հ* Ց՝ Գ* Երիտ* Միութեան, ինչպէս նաեւ ցութիւնը ներկայ պայմաններուն՝ մէջ :
լի Իս կը Հ՛այթայթէ ապրանքներ ; Ունի իր՝ սեփա յ ա բակի ց ո ւր ի շ Մ իսւթի ւնն եր ու ընկ երո ւՀ թն\երն– կեզր • վարչութիւնս, քննելէ ետք յայտնուած
կան գործատունները կօշիկի , Հ իւս ո ւածեզէնի ոլ ընկերները կր Հրաւիրենք մասնակցիլ, տեղա բոլոր կարծիքները , պիտի Հանէ րնդՀա)ն՝ուր եղ–
եւայլն••: «Աոլէլ Պբնէ» շէնքերոլ ընկերութիւնը որ կան մ ամ ո ւ/ի միթոցալ , Հ ետեւեալ Հարցի քնն՚ու– բա՛ցութիւն մը, որ պիտի Հրատարակուի մամու–
Միլին Արեւելքին իր տեսակին մէջ, ամէնէն մեծն թե ան . ՀձՀայ եր ի տա ս ար դո լ թ իւն\ր ՝ պաՀ ակ ազ ւթ մէջ՛.
• է ։ Ասիկա իր մէջ ամէն բան ունի, ապակիի , ա– գային արժէքներու ^• Այս « Հարցաքննութեան ^ մ ասնա կցելու Հ ա–
մաք պայմ ան ամամ որոշուած է մինչեւ 1948 Դեկ–
զի՛լս ի , եւայլն գործարաններ, ել միեւնոյն ատեն՛ Ա • Հայոց պատմութիւն :
տեմ բեր 31 ;
երկրին ամէնէն մեծ գործարանին բաժնե տէ՛րն է : Հայ մշակոյթ (եկեզեցի, դպրոց, լեզու ,
Հ
Հիս տագր ութը ունի եր կրագործական գրա — /լրականութիւն \ել գե՛ղարուեստէ
ւ1 ւս ա ահ վարկեր , աշխատաւորներու եւ իսնայո - Հայ քաղաքական եւ ընկերային իա է ալ - 2/աՀ ա գ րգռո ւո ղներէն եւ քո յր Մ իութիւննե -
։
ղ ակատն ընկերութեանց վարկեր , կեանքի ա սլա Հո նեո : րէն կը խնդրենք անմիթապէս գործի ձեռնարկել
վազ ր ո ւթաեն եւայլն։ Ունի բժշկական խնամքի
վարկ, 135 դպրոց ել 207 մանկապարտէզ; Ունի
նաեւ իր սեփական՝, թատրոնը , հրատարակչակա ԸՆԿԵՐԱԿԱՆ ՀԱՒԱ՚ԲՈՑԹ
պետութիւնը
նը, քլիւպնեբը եւայլն։ իսրա՚յէլի ԿԱ%ՆԻ ՄԸ ԵՒԱ ԻՆԿԱՒ
ընկերվարական պետութիւն մր չէ, սակայն Իս–
րայէլի կէսը բանուորական պետութիւն՝ մը կը ՄԱՐԱԷՑԼ « Տ ա ռ ա ջ »ի 19 Օգոստոս թուին ՌՈՄԱՆ , (յապաղած) • Որոշեր էինք Խա -
կազմէ
պետութեան մը մէջ : գՈյժբ նա սոր ի տարեդարձը տօնել Օգոստոս &ին՚, ՚Տօւտ <1շ
Մնացեալ կէսը, անհատ ագարակապաններ , մէթ գառն կսկիծով կարդացինք մաՀուան
առեւտրականներ , խանութպաններ , արՀեստա– մ եր մ եծ յեղափոխական ու Տար օնի արմանի զա զատես ի լ դաշտին վբայ , զուլալ թուրերու
ւ՛ո բներ են , աննշան տնտեսապէս եւ քաղաքա՚կա — ւակ՝ Տ իգրան Նոր ոյետնի : ափը, սակայն անձրեւք արգելք եղաւ։ Եւ Հ* Ց*
նապէս : Աշխատանքի ա լա՛ն գա կանթ շն ամին զրա Հանգուցեալր թևիկ Մշոյ Խասդիւդացի էր : • ^Անդբանիկ^ խում րին տդաքը ընկերաՀամակ–
մ՛ազլո լիւն է, բայց ի սրա յէ լի պետութեան՝ մէջ ա– Պատանի, Հ աս տկին կբ մ տնէ յեղափո խո ւթեան բա կան՝ Հանդիպում մը սարքեցին, րնկեր Լեւ՝ո\ն
մէնէն մեծ դրամատէրը ինքը Աշխատանքի րն կե մ էթ եւ շատ չանցած կր ս իր ուի բո լո ր՛ յեզափո– Զ իլին կի րե ան՝ի թնա կարանը , ուր ճոխ սեղանի մը
րո՛ւթիւնդ է ։՛ խ ականներ էն ւ Օսմ • Ա աՀմանադբ ութենէն վերթ , շուրթ ստեղծուեցալ Հ այր են աս իբ ա կան մթն ո լորտ
կ՛անցնի Ամերիկա։ 1915^ եգեռնին առթիւ կր լքէ մը։ Աուրէնի, Պ* Մինաս ճիզմէճեանի, Պէյրու
Մասնաւոր ճար տա րարուեստր կրնայ գիմտ — Ամերիկայի իր Հանգիստ կեանքը, Կ ո վկաս կու– թէն Հասած ազգականներու, միշտ ժպտուն (ծ՝ա–
նալ ի վերջոյ Համաձայնելով Հ^Հիստագրութդին
Հետ : գայ , Հրամանատար *Բեռիի Հետ միասին ^ԲԳ թուլի է ԵդեկիԷլի եւ ամէն՛ուն՛ սիրելի Հայրիկին,
դնգի մէթ շատ կարեւոր՝ պաշտոն կը վարէ։ Իր զի՜ երգերն ու խմբերգները կր թնդացնէին շէն՚քը :
Բվ՛իտ անա ցինեքու մամ ա՛նա (լ « Հ ի ս տ ա՚գրռւթ » նակիցներր մեծ գովեստ՛ով կը խօսին ՝Բեռիի նա– Ասչբիք աղաք, անխափան շարունակեց էք
վազմա կերպութիւն ԷՀ կրնար նկատ ուի չ իբրեւ կո Հատակո ւթեան օր Տ իգրան ի կատարա՛ծ քաթագո ր– սուրբ գոլՀծր: Հեռու մեղմէ անՀ ատ ա կան ըսի ը ՜
՛ւ1 ՒՂ-ԼՀ Ա ՛Ղա՝Գայ ՛Ղս ՚" ո ւթեան՛ : Բայց քանի պ ետ ո ւ– ծ ո ւթեան մասին։ սաւները , որոմը , եղբայր ենք մենք, մէկ մեծ ըն
տանիքի
թիւնր զոյոլթիւն առաւ , Աշխատանքի կուսակ 1916 Աեպտեմ՝բերին էր որ պատիւն ունեցաք զաւակ։ Տառաթ , րնկեր, Տառաթ։ Ա *Պ •
ցութիւներ որ կր Հսկէ, թէ Հ^Հիսաագրութ՝»ի ել թէ տեսնելու այս մ եծ յեղափոխական ը : Նո բ Պայա՜
կառավարութեան՝ վրայ , ՛որեւէ նշան՝ ռոձՅ էէ զիտի 9*» որբանոցին մէթն՛ էր իր եղբօր աղուն՝
տար՝ ղանոնք ազգային Հսկողութեան տակ առ - Հբանդին Հետ (Հիմա Ամերիկա) : Հոն եկած էր՝ ՚ԲԻՒՐՏ ՄՏԱՒՈՐԱԿԱՆ ՄԸ, գնԳ՛ Ամին Զէ–
նելու : Հրանգը տանելու : Որբեր էինք։ Ան մեզի ( 4 Խաս– Քէ "էէԱ մեռած է Աէւլէյմանիէի մէջ (Իրաք)։
Միւս կողմէ Արհեստակցական Աիոլթիւններ\ը էլ ի ւ զա ց իրն ե բ ո ւս ) Համ ար դրամ յան ձնեց մ այ ր ա– Ծնած 1 $79ին , շրթանաւաբտ եղած էր Պ ո լս ո յ զին
կ ուզեն մնալ պետութիւն մք պետութեան մէթ , պետին , ի Հարկին մեզի ծախս\ելու Համար Հ Այդ ուորական վարժարանէն , մասնակցելով Օսմ •
Հսկելով իրենց դրամագլուխին վբայ ՚ Օրինակ, օրէն տարիներ անցան՝ , շատ բաներ մոռցուեցան , կայսրութեան ԼւոէոԲ պատերազմներուն , մինչեւ
Հանրային՝ փոխագրութեան սպասարկութեան ան– բայց բնաւ թ՛մ մ ոռցած անոր րա րի խրատները ։ Անատոլուի ազատագրական աայքաբը ։ Երբ իր
գամներր կք շաՀ է ին պատերազմ էն՝ առաթ, իբրեւ Իր մ աՀ ով Տ սւրօնց իներբ կը կորսնցնեն իրենց ծննդավայրը իրաքի պետութեան կցուեցաւ,Պաղ–
շաՀաբաժին , մինչեւ 30 անգլ* ոսկի շաբաթք։ մեծ ւե ղա փ ոխ ա կ անն եր էն մին , որ՝ ս ի բո ւած եւ տատի կառավարութիւնը պաշտօնի Հրաւիրեց
Նոր գաղթական մք որ կ՛ուզէ ատոր մէթ գործ յարգուած էր բոԼո ր զինուորներէն եւ Հ ա յր են ա– գինքը, կազմակերպելու Հա՛մ ար՝ իր բանակը ։ է–
գտնել կրնայ փոխագրութեան Համ ագործակցու– կիցներէ ։ մթն Տէէքի տար թևերով վարեց երեսփ * զին,՚ո ւորա–
թեան՝ անգամ րլլա լ, բաժին՛ մբ գևելո՚վ 2000 ոս Հ՝ՈԴԲ թեթեւ գայ վրտգ, Տաբօնի արմանի՝ եւ կան վաբմաբանին տեսչութիւնը, ինչպէս եւ նա
կիի) ել ասիկա ոչ մէկ նորեկ կրնայ \թե՝ել , Հետե արի զաւակ ; • Տ պ ^ ր ^ Թ ՏսւրօԹ խարարական– պաշտօններ ։ Բայց, իբրեւ փիւրտ , ի
ւաբար փոխադրական Համ ա գործ՜ակցական ր դար Վերթոյ Հա բկագբո ւեցաւ քաշուիլ գործօն՝ կեան
ձաւ տեսակ մբ բանուորական ազնուականութեան քէ , մնալով պարզ ծերակուտական ։ Աիւ լէ յմ «/՝-
մենաշձոոբ Հ : ՆԱԽԿԻՆ ՌԱԶՄԻԿՆԵՐԸ (1935 ֊ 4 5 ) կրնան նիէի մէթ, մինչեւ իր մա Հը զբաղած էր քքտական
Այս ձեւք ոչ ընկերվարական է, ոչ զրամ ա/սի Հարցարաններ պաՀանջե՚լ ել լեցնել Աեպտ. \ էն՝ պատմութեան՝ մր Հ րատա բակ ո ւ թե ամբ (քիւրտե
րակոչն , ոչ Համայնավարական եւ ոչ ալ արՀես սկսեալ, ստանալու Համար իրենց տոմսերը։ Ղ՛ի– րէն) , գործ մր որուն Համար կ՚ըսեն թէ միակն է
տա կցական ,ա յլ ձենն է արտասովոր պայմաններու մումները պէտք է կատարել միայն պաշտօնական իր տեսակին մէթ ։
տակ ծնած նոր պետութեան մք, ^* Հարցարան՛ներով, որոնք երկու տեսակ են, եւլՀ.
(86) Հեռու չէր Մարտիրոս Հայրը իր խումբթն Ան իր Հայեացքը գաբձոլցա՛ծ էր գէպի այն
Հետ ։ Հթուտով Հեղթեէի կիսաշունչ
ՅԱՌԱՋ »/• ԹԵՐԹՕՆԸ մ արմինր եւ կոգմր , ուր կը տ ա ր ած ո լէ ր ^ուին քաղաքը եւ ո–
Աստղիկի դիակբ տեղափոխեցին Հոն ։ Մ արտիրոս բուն՛ պարի սաներ ո ւն՛ տակ ինկած էին իր զինաւո՛ր–
ատ ԵՐԿԱԹ Հայբբ կարճ աղօթք մք մրմնթեց ,իբձեռքերով կա ներէն շատերը ։ Այնտեգ , Հեռուն , խորին մ.թո՛ւ -
պեց Հեղինէ ի վէբքր եւ ապա պատգարակ մը շի– թեան՝ մէթ կ՚երեւէին կրակի թս/չ 3ՈԼՔ^Բ ՚ որոնք
նելով՝ վրան– դրին՝ ՚Լիբաւորը, էսհ. Աստզիկի Հայոց թագաւորի սիբտր կը Համակէին՝ դաոձն կս
(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) դիակը միասին առած մեկնեցան պատերազմի կիծով ։
դաշտէն յ Ղ*եռ քանի՝ մը ժամ առաթ ինքն էր յաղթական
Հասն՛ելով մօտակայ վանքը, Աստղիկի մար՛ - կերպով նստած այգ էսա բո յկներուն մօտ եւ իր
անձամբ
ԵՐԿՐՈՐԴ ՄԱԱ մինը յանձնեցին Հողին • թաղման՝ կարգը անպարտելի դրօշակը կը ծածանէր Հոն՝., իսկ այժմ
ԺԵ՛ կատարեց Մարտիր՛ոս Հայրը, իսկ ղինուորները իր թշնամիները, դաւաճան Հայ գունդերը բանա–
ցած իթեցուցին իրենց նիզակները , ի պատիլ Աստ– կա*ծ էթն Հոն, ու^րախ՝ իրենց յաղթութեան Հա
Առաթ անցան՝ գիակբ միասին տանելով. քիք զիկի : ՝
գերեզմանին, վբայ ս՛ ար : Բարկութեան ալիքը կ՚անցնէր Ե ր կաթի՝ դէմ–
կիսամեռ Հե -
մը անդին Հանգիպեցան փոսի մը, ու անոր մօտ 1 Տե՚ոո/ քաք մը գրին անոր քին վրայէն։ 0 , ինչ ամօթ, ինչ խայտառակ վի
ձիու մը անշունչ դիակին։ ու Հեռացան , Հետե բնին տանելով ճակ։ Եւ քանի կը յիշէր իր՝ պարտ՛ութիւնք, քանի
Հեգի–
Ա պաս է , այս ձին կը ճանչնամ ես, միաքբ կը բերէր իրեններուն կոտորածը, այնքան
ղինէն :
նէի ձին է) ըսաւ զինուողներէն մէկը եւ փոսին
ԺԶ՝ հ.Բ ճմլուէր իր սիրտը եւ արցունքէն կը թբքհին
մէթ նետ ո ւեցաւ։ Աշոտ Երկաթ իր փոքրաթիւ խումբին Հետ իր կարմբած աչքերը ։
Ոչինչ չտեսաւ Հոն՛ փոսը
կամ Հեղինէ ի դիակը պարապ էր ։ ետ քա շո ւե լո վ պատերազմ ի դաշտէն , կանգ առաւ Երկար ժամանակ անթարթ Հայեացքով կը նա
տարած են եւ կամ
այստեղ մօտեբն է ան՛է լեբան՝ մը լանթքին՝, փոքր դադար մր տալու Հա– յէր ան Գուին քաղաքին, ու ՀետզՀետէ աւելի խոր
ԱՀ ա արեան Հեաքեք–
խոտերուն՛ վբայ* մար յոգնած ձիերուն եւ ա պա կրկին շա ր ո ւն ա կե — թախիծ մք կբ պատէր իր Հոգին։ Յիչեց իր ման
պէտք է Հետեւիլ այս Հետքերուն, գուցէ գտնենք լու ճան ապար Հը ; կութիւնը, յիշեց իր Հօր՝ Ամբատ արքայի խան զա
Ջիեբր 1լ արածէին կանաչ խոտեր՛ուն մէթ, իսկ զա տանք ը եւ ուզեց լալ, ամոքելու Համար իր վիշ
դիակը ։ ի նքք Հսկա ք կաղնի ի մը բո ւն ին կռթնած ՝ լո ւռ կ ր տերը։ Բայց իսկոյն մտաբերեց Հօրը նաՀատա–
՝Բանի մը քայլ եւս յ առա թաց ան . ա՝Հ ագին քա նայէր իր առթեւ վառուող խարոյկին, ո բունէ բո կութիւնր՝, երկինքէն իթնող լոմսԲ՚* նա՚Հատակ
րի մը մօտ երեւցաւ Հեղինէ ի տմդոյն ու մեռելա ցե րր կր լուսաւորէին՝ իր տժգոյն դէմքը : թագա ւո ք ին լուռ , ադեքսող ակնարկը ։
տիպ գէմքր։ Աաղաւարտը ինկած էր գլի էն , իսկ Մ օտ քսան թիկնապաՀ զթնո լո քնեք՝ ն՛ոյն՛պէս Հալը, օգնէ որդիիդ, դուրս Հանէ ղիս այս
ալիքանմ ան մ ադե բը թաթախուած է ին արեան կրակ վառած էին քիչ մը անդին, եւ շտապով զառ անել դրութենէն՝ ու խորՀ՝ուբդ տուր ինձ, մրմն՛
մէջ՛. բնթբիքԲ
մ Լ* կր խոԲո*Լէ.էն 1 էԲ^նց թագաւորին՝ թեց Աշոտ եւ տրտմութեամբ լեցուն աչքեքբ բար–
Աստուած իմ, կենդանի էէբ՝
է դեռ, ըսաւ զին– սլատբաստելու Համար : Բայց Աշոտ Երկաթ ձրացուց գէպի երկինք, ուքկէ ատեն՝ մը իթած էր
ա՚յւա թեերէն մ է կբ եւ ձեռքր դրաւ Հ եղին է ի որա թե ալ տեսներ , թէ ինչ կբ կատարուի շսւրթյէ եւ թէ լո յս ը եւ Հօրը ստուերք ։
վրայ։ Սիբաը կը բաբախէր թ ո յ լ զարկով։ կեանքի ո՛՞ւր կը գանուի ինք։ ՐԱԳԲԱՏ Ա6ՎԱՋԵԱՆ4
վերթին թելե էր մնացեր անոր մէթ ։
Fonds A.R.A.M
զո րծա կց ո ւթի ւնն է, որ կը ներկայացնէ մօտ 150 ՀաբցաոսԱ մը ե ւ ս Անոնք, որ Հայերէնով ար՛տայայտուելու զիւ
Նա–
հաւաքական եւ 50ի չափ ալ պզտիկ բաժնետէրե - րութիւն չունին (Ֆրանսա կամ Միացեալ մաս
ր ու գաղութներ : Հանղձներ՝) , կրնան այս ^Հարցաքննութեանդ
<Տ.Տնուվա »ւ5ւ մենաշնորհն ունի առաջնին երկ ԽՄԲ Հ . 8. Գ՛ Եգիպտոսի Երիտ. Մփու– նակցիլ ֆրասերէնով կամ անգլերէնով :
րագործական արտադրութիւնները գնելու եւ ծա– թեան վարչութիւնն ալ իր կարգին Հ արցարս/ե մք ՆՊԱՏԱԿ՛՜—՚ Անդրադառնալ այն ազդակնե -
խելու իր մ իքո ցոփ, խանութներուն ել ճաշարան Կ>ռւ֊դդէ նոր սերունդին , ^Հարցաքննութիւնդ վեր րուն, որոնք դաղթաշխարՀի Հայ երիտասարդու
ներուն քաղաքներ ուն մէջ, ել պտուղները, լեցնե– նագրով՛. Ա՛ ասնաւո րապէս Ընթերցողն երք\, եւ թեան Հետաքրքրութիլ՝նը Հետզհետէ կը նո-ւազե -
Լ"Ւ թէ&եղ1՚եըւլ իր սի փական գործարաններ ունէ մանաւանդ երիտասարդներ բ ազատ են պատաս ցնեն ազգային արժէքներու չու^ջ՛ ոլսումնասի -
մէջ՛. Կայ փոխադրական համագործակցականը խանելու « & առաթ» ի Հարցարանին կամ այս «Հար– րել այս երելոյթխն պատճառները • ^ռյռ տա՛ք
որ մենաշնորհն ունի Թէլ Ավիվի եւ ԷրուսաղԷմի ց աքննո ւթեանց ; գարմաններ ու միջոցներ՝ լաւապէս կարենալ
Հանրային փոխագրութեան։ «Համաշպիր» համա Ահ աւասիկ նոր Հարցարանք * պաՀ պան ելու Համար Հայկակա՛ն ոգին՝ եւ գիտակ
գործակցականը ամբողջ ժողովուրդին կէս էն աւե ՝ Հ* Ց՝ Գ* Երիտ* Միութեան, ինչպէս նաեւ ցութիւնը ներկայ պայմաններուն՝ մէջ :
լի Իս կը Հ՛այթայթէ ապրանքներ ; Ունի իր՝ սեփա յ ա բակի ց ո ւր ի շ Մ իսւթի ւնն եր ու ընկ երո ւՀ թն\երն– կեզր • վարչութիւնս, քննելէ ետք յայտնուած
կան գործատունները կօշիկի , Հ իւս ո ւածեզէնի ոլ ընկերները կր Հրաւիրենք մասնակցիլ, տեղա բոլոր կարծիքները , պիտի Հանէ րնդՀա)ն՝ուր եղ–
եւայլն••: «Աոլէլ Պբնէ» շէնքերոլ ընկերութիւնը որ կան մ ամ ո ւ/ի միթոցալ , Հ ետեւեալ Հարցի քնն՚ու– բա՛ցութիւն մը, որ պիտի Հրատարակուի մամու–
Միլին Արեւելքին իր տեսակին մէջ, ամէնէն մեծն թե ան . ՀձՀայ եր ի տա ս ար դո լ թ իւն\ր ՝ պաՀ ակ ազ ւթ մէջ՛.
• է ։ Ասիկա իր մէջ ամէն բան ունի, ապակիի , ա– գային արժէքներու ^• Այս « Հարցաքննութեան ^ մ ասնա կցելու Հ ա–
մաք պայմ ան ամամ որոշուած է մինչեւ 1948 Դեկ–
զի՛լս ի , եւայլն գործարաններ, ել միեւնոյն ատեն՛ Ա • Հայոց պատմութիւն :
տեմ բեր 31 ;
երկրին ամէնէն մեծ գործարանին բաժնե տէ՛րն է : Հայ մշակոյթ (եկեզեցի, դպրոց, լեզու ,
Հ
Հիս տագր ութը ունի եր կրագործական գրա — /լրականութիւն \ել գե՛ղարուեստէ
ւ1 ւս ա ահ վարկեր , աշխատաւորներու եւ իսնայո - Հայ քաղաքական եւ ընկերային իա է ալ - 2/աՀ ա գ րգռո ւո ղներէն եւ քո յր Մ իութիւննե -
։
ղ ակատն ընկերութեանց վարկեր , կեանքի ա սլա Հո նեո : րէն կը խնդրենք անմիթապէս գործի ձեռնարկել
վազ ր ո ւթաեն եւայլն։ Ունի բժշկական խնամքի
վարկ, 135 դպրոց ել 207 մանկապարտէզ; Ունի
նաեւ իր սեփական՝, թատրոնը , հրատարակչակա ԸՆԿԵՐԱԿԱՆ ՀԱՒԱ՚ԲՈՑԹ
պետութիւնը
նը, քլիւպնեբը եւայլն։ իսրա՚յէլի ԿԱ%ՆԻ ՄԸ ԵՒԱ ԻՆԿԱՒ
ընկերվարական պետութիւն մր չէ, սակայն Իս–
րայէլի կէսը բանուորական պետութիւն՝ մը կը ՄԱՐԱԷՑԼ « Տ ա ռ ա ջ »ի 19 Օգոստոս թուին ՌՈՄԱՆ , (յապաղած) • Որոշեր էինք Խա -
կազմէ
պետութեան մը մէջ : գՈյժբ նա սոր ի տարեդարձը տօնել Օգոստոս &ին՚, ՚Տօւտ <1շ
Մնացեալ կէսը, անհատ ագարակապաններ , մէթ գառն կսկիծով կարդացինք մաՀուան
առեւտրականներ , խանութպաններ , արՀեստա– մ եր մ եծ յեղափոխական ու Տար օնի արմանի զա զատես ի լ դաշտին վբայ , զուլալ թուրերու
ւ՛ո բներ են , աննշան տնտեսապէս եւ քաղաքա՚կա — ւակ՝ Տ իգրան Նոր ոյետնի : ափը, սակայն անձրեւք արգելք եղաւ։ Եւ Հ* Ց*
նապէս : Աշխատանքի ա լա՛ն գա կանթ շն ամին զրա Հանգուցեալր թևիկ Մշոյ Խասդիւդացի էր : • ^Անդբանիկ^ խում րին տդաքը ընկերաՀամակ–
մ՛ազլո լիւն է, բայց ի սրա յէ լի պետութեան՝ մէջ ա– Պատանի, Հ աս տկին կբ մ տնէ յեղափո խո ւթեան բա կան՝ Հանդիպում մը սարքեցին, րնկեր Լեւ՝ո\ն
մէնէն մեծ դրամատէրը ինքը Աշխատանքի րն կե մ էթ եւ շատ չանցած կր ս իր ուի բո լո ր՛ յեզափո– Զ իլին կի րե ան՝ի թնա կարանը , ուր ճոխ սեղանի մը
րո՛ւթիւնդ է ։՛ խ ականներ էն ւ Օսմ • Ա աՀմանադբ ութենէն վերթ , շուրթ ստեղծուեցալ Հ այր են աս իբ ա կան մթն ո լորտ
կ՛անցնի Ամերիկա։ 1915^ եգեռնին առթիւ կր լքէ մը։ Աուրէնի, Պ* Մինաս ճիզմէճեանի, Պէյրու
Մասնաւոր ճար տա րարուեստր կրնայ գիմտ — Ամերիկայի իր Հանգիստ կեանքը, Կ ո վկաս կու– թէն Հասած ազգականներու, միշտ ժպտուն (ծ՝ա–
նալ ի վերջոյ Համաձայնելով Հ^Հիստագրութդին
Հետ : գայ , Հրամանատար *Բեռիի Հետ միասին ^ԲԳ թուլի է ԵդեկիԷլի եւ ամէն՛ուն՛ սիրելի Հայրիկին,
դնգի մէթ շատ կարեւոր՝ պաշտոն կը վարէ։ Իր զի՜ երգերն ու խմբերգները կր թնդացնէին շէն՚քը :
Բվ՛իտ անա ցինեքու մամ ա՛նա (լ « Հ ի ս տ ա՚գրռւթ » նակիցներր մեծ գովեստ՛ով կը խօսին ՝Բեռիի նա– Ասչբիք աղաք, անխափան շարունակեց էք
վազմա կերպութիւն ԷՀ կրնար նկատ ուի չ իբրեւ կո Հատակո ւթեան օր Տ իգրան ի կատարա՛ծ քաթագո ր– սուրբ գոլՀծր: Հեռու մեղմէ անՀ ատ ա կան ըսի ը ՜
՛ւ1 ՒՂ-ԼՀ Ա ՛Ղա՝Գայ ՛Ղս ՚" ո ւթեան՛ : Բայց քանի պ ետ ո ւ– ծ ո ւթեան մասին։ սաւները , որոմը , եղբայր ենք մենք, մէկ մեծ ըն
տանիքի
թիւնր զոյոլթիւն առաւ , Աշխատանքի կուսակ 1916 Աեպտեմ՝բերին էր որ պատիւն ունեցաք զաւակ։ Տառաթ , րնկեր, Տառաթ։ Ա *Պ •
ցութիւներ որ կր Հսկէ, թէ Հ^Հիսաագրութ՝»ի ել թէ տեսնելու այս մ եծ յեղափոխական ը : Նո բ Պայա՜
կառավարութեան՝ վրայ , ՛որեւէ նշան՝ ռոձՅ էէ զիտի 9*» որբանոցին մէթն՛ էր իր եղբօր աղուն՝
տար՝ ղանոնք ազգային Հսկողութեան տակ առ - Հբանդին Հետ (Հիմա Ամերիկա) : Հոն եկած էր՝ ՚ԲԻՒՐՏ ՄՏԱՒՈՐԱԿԱՆ ՄԸ, գնԳ՛ Ամին Զէ–
նելու : Հրանգը տանելու : Որբեր էինք։ Ան մեզի ( 4 Խաս– Քէ "էէԱ մեռած է Աէւլէյմանիէի մէջ (Իրաք)։
Միւս կողմէ Արհեստակցական Աիոլթիւններ\ը էլ ի ւ զա ց իրն ե բ ո ւս ) Համ ար դրամ յան ձնեց մ այ ր ա– Ծնած 1 $79ին , շրթանաւաբտ եղած էր Պ ո լս ո յ զին
կ ուզեն մնալ պետութիւն մք պետութեան մէթ , պետին , ի Հարկին մեզի ծախս\ելու Համար Հ Այդ ուորական վարժարանէն , մասնակցելով Օսմ •
Հսկելով իրենց դրամագլուխին վբայ ՚ Օրինակ, օրէն տարիներ անցան՝ , շատ բաներ մոռցուեցան , կայսրութեան ԼւոէոԲ պատերազմներուն , մինչեւ
Հանրային՝ փոխագրութեան սպասարկութեան ան– բայց բնաւ թ՛մ մ ոռցած անոր րա րի խրատները ։ Անատոլուի ազատագրական աայքաբը ։ Երբ իր
գամներր կք շաՀ է ին պատերազմ էն՝ առաթ, իբրեւ Իր մ աՀ ով Տ սւրօնց իներբ կը կորսնցնեն իրենց ծննդավայրը իրաքի պետութեան կցուեցաւ,Պաղ–
շաՀաբաժին , մինչեւ 30 անգլ* ոսկի շաբաթք։ մեծ ւե ղա փ ոխ ա կ անն եր էն մին , որ՝ ս ի բո ւած եւ տատի կառավարութիւնը պաշտօնի Հրաւիրեց
Նոր գաղթական մք որ կ՛ուզէ ատոր մէթ գործ յարգուած էր բոԼո ր զինուորներէն եւ Հ ա յր են ա– գինքը, կազմակերպելու Հա՛մ ար՝ իր բանակը ։ է–
գտնել կրնայ փոխագրութեան Համ ագործակցու– կիցներէ ։ մթն Տէէքի տար թևերով վարեց երեսփ * զին,՚ո ւորա–
թեան՝ անգամ րլլա լ, բաժին՛ մբ գևելո՚վ 2000 ոս Հ՝ՈԴԲ թեթեւ գայ վրտգ, Տաբօնի արմանի՝ եւ կան վաբմաբանին տեսչութիւնը, ինչպէս եւ նա
կիի) ել ասիկա ոչ մէկ նորեկ կրնայ \թե՝ել , Հետե արի զաւակ ; • Տ պ ^ ր ^ Թ ՏսւրօԹ խարարական– պաշտօններ ։ Բայց, իբրեւ փիւրտ , ի
ւաբար փոխադրական Համ ա գործ՜ակցական ր դար Վերթոյ Հա բկագբո ւեցաւ քաշուիլ գործօն՝ կեան
ձաւ տեսակ մբ բանուորական ազնուականութեան քէ , մնալով պարզ ծերակուտական ։ Աիւ լէ յմ «/՝-
մենաշձոոբ Հ : ՆԱԽԿԻՆ ՌԱԶՄԻԿՆԵՐԸ (1935 ֊ 4 5 ) կրնան նիէի մէթ, մինչեւ իր մա Հը զբաղած էր քքտական
Այս ձեւք ոչ ընկերվարական է, ոչ զրամ ա/սի Հարցարաններ պաՀանջե՚լ ել լեցնել Աեպտ. \ էն՝ պատմութեան՝ մր Հ րատա բակ ո ւ թե ամբ (քիւրտե
րակոչն , ոչ Համայնավարական եւ ոչ ալ արՀես սկսեալ, ստանալու Համար իրենց տոմսերը։ Ղ՛ի– րէն) , գործ մր որուն Համար կ՚ըսեն թէ միակն է
տա կցական ,ա յլ ձենն է արտասովոր պայմաններու մումները պէտք է կատարել միայն պաշտօնական իր տեսակին մէթ ։
տակ ծնած նոր պետութեան մք, ^* Հարցարան՛ներով, որոնք երկու տեսակ են, եւլՀ.
(86) Հեռու չէր Մարտիրոս Հայրը իր խումբթն Ան իր Հայեացքը գաբձոլցա՛ծ էր գէպի այն
Հետ ։ Հթուտով Հեղթեէի կիսաշունչ
ՅԱՌԱՋ »/• ԹԵՐԹՕՆԸ մ արմինր եւ կոգմր , ուր կը տ ա ր ած ո լէ ր ^ուին քաղաքը եւ ո–
Աստղիկի դիակբ տեղափոխեցին Հոն ։ Մ արտիրոս բուն՛ պարի սաներ ո ւն՛ տակ ինկած էին իր զինաւո՛ր–
ատ ԵՐԿԱԹ Հայբբ կարճ աղօթք մք մրմնթեց ,իբձեռքերով կա ներէն շատերը ։ Այնտեգ , Հեռուն , խորին մ.թո՛ւ -
պեց Հեղինէ ի վէբքր եւ ապա պատգարակ մը շի– թեան՝ մէթ կ՚երեւէին կրակի թս/չ 3ՈԼՔ^Բ ՚ որոնք
նելով՝ վրան– դրին՝ ՚Լիբաւորը, էսհ. Աստզիկի Հայոց թագաւորի սիբտր կը Համակէին՝ դաոձն կս
(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) դիակը միասին առած մեկնեցան պատերազմի կիծով ։
դաշտէն յ Ղ*եռ քանի՝ մը ժամ առաթ ինքն էր յաղթական
Հասն՛ելով մօտակայ վանքը, Աստղիկի մար՛ - կերպով նստած այգ էսա բո յկներուն մօտ եւ իր
անձամբ
ԵՐԿՐՈՐԴ ՄԱԱ մինը յանձնեցին Հողին • թաղման՝ կարգը անպարտելի դրօշակը կը ծածանէր Հոն՝., իսկ այժմ
ԺԵ՛ կատարեց Մարտիր՛ոս Հայրը, իսկ ղինուորները իր թշնամիները, դաւաճան Հայ գունդերը բանա–
ցած իթեցուցին իրենց նիզակները , ի պատիլ Աստ– կա*ծ էթն Հոն, ու^րախ՝ իրենց յաղթութեան Հա
Առաթ անցան՝ գիակբ միասին տանելով. քիք զիկի : ՝
գերեզմանին, վբայ ս՛ ար : Բարկութեան ալիքը կ՚անցնէր Ե ր կաթի՝ դէմ–
կիսամեռ Հե -
մը անդին Հանգիպեցան փոսի մը, ու անոր մօտ 1 Տե՚ոո/ քաք մը գրին անոր քին վրայէն։ 0 , ինչ ամօթ, ինչ խայտառակ վի
ձիու մը անշունչ դիակին։ ու Հեռացան , Հետե բնին տանելով ճակ։ Եւ քանի կը յիշէր իր՝ պարտ՛ութիւնք, քանի
Հեգի–
Ա պաս է , այս ձին կը ճանչնամ ես, միաքբ կը բերէր իրեններուն կոտորածը, այնքան
ղինէն :
նէի ձին է) ըսաւ զինուողներէն մէկը եւ փոսին
ԺԶ՝ հ.Բ ճմլուէր իր սիրտը եւ արցունքէն կը թբքհին
մէթ նետ ո ւեցաւ։ Աշոտ Երկաթ իր փոքրաթիւ խումբին Հետ իր կարմբած աչքերը ։
Ոչինչ չտեսաւ Հոն՛ փոսը
կամ Հեղինէ ի դիակը պարապ էր ։ ետ քա շո ւե լո վ պատերազմ ի դաշտէն , կանգ առաւ Երկար ժամանակ անթարթ Հայեացքով կը նա
տարած են եւ կամ
այստեղ մօտեբն է ան՛է լեբան՝ մը լանթքին՝, փոքր դադար մր տալու Հա– յէր ան Գուին քաղաքին, ու ՀետզՀետէ աւելի խոր
ԱՀ ա արեան Հեաքեք–
խոտերուն՛ վբայ* մար յոգնած ձիերուն եւ ա պա կրկին շա ր ո ւն ա կե — թախիծ մք կբ պատէր իր Հոգին։ Յիչեց իր ման
պէտք է Հետեւիլ այս Հետքերուն, գուցէ գտնենք լու ճան ապար Հը ; կութիւնը, յիշեց իր Հօր՝ Ամբատ արքայի խան զա
Ջիեբր 1լ արածէին կանաչ խոտեր՛ուն մէթ, իսկ զա տանք ը եւ ուզեց լալ, ամոքելու Համար իր վիշ
դիակը ։ ի նքք Հսկա ք կաղնի ի մը բո ւն ին կռթնած ՝ լո ւռ կ ր տերը։ Բայց իսկոյն մտաբերեց Հօրը նաՀատա–
՝Բանի մը քայլ եւս յ առա թաց ան . ա՝Հ ագին քա նայէր իր առթեւ վառուող խարոյկին, ո բունէ բո կութիւնր՝, երկինքէն իթնող լոմսԲ՚* նա՚Հատակ
րի մը մօտ երեւցաւ Հեղինէ ի տմդոյն ու մեռելա ցե րր կր լուսաւորէին՝ իր տժգոյն դէմքը : թագա ւո ք ին լուռ , ադեքսող ակնարկը ։
տիպ գէմքր։ Աաղաւարտը ինկած էր գլի էն , իսկ Մ օտ քսան թիկնապաՀ զթնո լո քնեք՝ ն՛ոյն՛պէս Հալը, օգնէ որդիիդ, դուրս Հանէ ղիս այս
ալիքանմ ան մ ադե բը թաթախուած է ին արեան կրակ վառած էին քիչ մը անդին, եւ շտապով զառ անել դրութենէն՝ ու խորՀ՝ուբդ տուր ինձ, մրմն՛
մէջ՛. բնթբիքԲ
մ Լ* կր խոԲո*Լէ.էն 1 էԲ^նց թագաւորին՝ թեց Աշոտ եւ տրտմութեամբ լեցուն աչքեքբ բար–
Աստուած իմ, կենդանի էէբ՝
է դեռ, ըսաւ զին– սլատբաստելու Համար : Բայց Աշոտ Երկաթ ձրացուց գէպի երկինք, ուքկէ ատեն՝ մը իթած էր
ա՚յւա թեերէն մ է կբ եւ ձեռքր դրաւ Հ եղին է ի որա թե ալ տեսներ , թէ ինչ կբ կատարուի շսւրթյէ եւ թէ լո յս ը եւ Հօրը ստուերք ։
վրայ։ Սիբաը կը բաբախէր թ ո յ լ զարկով։ կեանքի ո՛՞ւր կը գանուի ինք։ ՐԱԳԲԱՏ Ա6ՎԱՋԵԱՆ4
վերթին թելե էր մնացեր անոր մէթ ։
Fonds A.R.A.M
