Page 166 - ARM_19-1948_03
P. 166
ԺԱԺԱՔ
ՃԱՆԶՆԱՆ֊Ր ՄԵՐ ԴՐԱՑԻՆԵՐԸ Առա թե իճչպէս կը գոբծհԱ ց ան՝ ի ւրաքան չի լք շրթան ի կ ար ծ իքները եւ լսո ւե–
ցան շբթանի սլատգամաւոբուՀինեբր : Նկատի առ
Ի Ը է ե Ի ՅԱՌԱՋԱԲԱՆ նուեցան Համ ա պա տ ա ս խ ան երկիին՚երոլ տնտեսա
Ամերիկայի Հա յ Օգնութեան ^ Միութեան կան եւ քա գա քա կան կացութիւՆները , եւ ոԲ"
^նախկին Կ* Խաչ) 2Տրդ քնգՀ. Պ ՚ուեցալ այսուՀետեւ ալ շարունակել մեր նիւթա–~
Եթէ աշխարՀի վրայ կտ յ երկիր մբ, ոբ ամ է– ատ գմ, ժողո վը կան եւ բար ոյա կան օժսձ՚դակութիւններք մեբ բո
\հ էն ա ւե էէ կբ զբաղեցնէ մեղ , ա յգ երկիք ը , ա՛ն դում արուեցալ Տունիս 2 8 • Տ ուլիս 3 , Պոսթըն ի ր՛ բ կրթական Հաստատութիւն), ե րո ւն * Որո շուե -
կա սկահ , քՒուբքիան է ։ մէթ։ 74 մասնաճիւղե րէն կը մասնակցէին՝ ()4է մ աս ցաւ որ մասնաւոբապէս Հունաստանին բացառիկ
Այս բուռն Հետաքբքբո՛ւթ իւնբ ցեղային ատե ՛ի աճ իւղ եր 74 ձայնով X օժս/նգակոլթիւն\ րլլայ , մինչեւ ինքնաբաւ դառ–
լութեան եւ. վրէժխնդրութեան Հետեւանք չէ մ ի– Պատգմ * ժոգովր լսելով իք– մասնաճիւղե բոլն նայ։
այն : Թէեւ այգ զգացում բ յա ճաթ կք խռովէ եւ կբ եւ մաս աւորապէս Հեռաւոր շրթաններու՝ իրանի, ճեմարաԸերը.—
մ թագնէ մեբ Հոգին % էակաւ ք քաղաքական է: ի քաքի , Աուրիոյ , Լիբանանի , Պա գես տինի , Ֆր՛՜ Լսելով կեդր* Վարչութեան , մ՛ասն աճ ի լզեր ո ւ
թուբքիա գաբերէ ի վեր բ/ւնագրաւած՜ է Հայ աշ րան սա յի , Եգիպաոսի 9 Հարաւ* Ամերիկայի եւ եւ պատգամաւորներու կարծիքները, ^ՈԳՈ1ԷԱ 1լո–
խար Հի երկու երրորդը, եւ կ՚՛ուրանայ մեր ինք Տոլնաստանի քո յր կազմ ա կե ր պո ւթ ե ան ց տեղե– բոշէ նոյնութեամբ պաՀել Պէյբութի ճեմարանի
նուրոյն– գոյութեան՛ իրաւունքը՝ մեր պատմական կագիր(ւեբբ եւ բերանացի տրուած զեկոյցները , ՏՕՕՕաոլաբի սակը, նկատի ունենալով որ Հայ մ ը–
Հայրենիքին սաՀմաննեբէն ներս : գրՀունակութեան , եւ քաթալեբանքի խօսք ուղգա.ծ շակոյթի որրանն է ան%Աուրիոյ մէթ նոր բացուած
Այս •հե՛տաքրքրութեան՝ մ՛էթ, անպայման , ո– է անոնց , Հ ր աւիր ելով ղան՚ո*1֊ ք որ շարունակեն ի– ՝Բառէն Եփփէ Ագգային ճեմարանին ալ օգնել գու
բոշ րամին ո՚Լն-ի նաել զգացականը ; Հակառակ ե– բենց եռանդուն գոբծունէութիւնը , մեր ժ՜ողո– մարով մբ :
գերական "իերիվա յք ո ւմնեբ ուն, ա՛յգ ա րիւն աղան գ վոլՐդի Դ" յութեաւն– պաՀ պան մ ան ել մեք մշակո յ – Ո ր դ ե դ ի ր ռւսա1նւոդւ(1էերու ֆօ՚նա.
երկրին կապուած֊ կբ մնանք անյիշատակ մամա— թի զա՛րգացման Համար : Լսելով կ * վարչութեան ել պատգամաւորնե -
նակւերէ սկսեալ , ՔաոՍԲ " լ արտում ապրում Պաադմ * ժ ո զո վբ նկատ ի տուն ե լով ներքին ո ւ— բու բացա տ բ ութի ւ ննե բր որդեգիր ո սան ո ղներոլ
ներով , յոյսերով
ո Լ յուսախաբս ւ թի ւն\ներով, օր՜ ժե ղացման Հարցր, կ՝որոշէ , ամէն թանք թափեք Հարցին՝ շուրթ, կ՝որոշէ*
Հասական մ արտնչումներով եւ ազատագրական մ ասնաճիւղե րո ւ մ էթ մ տցնել կարգապահութիւն՝ , Հ րա Հ ան գել ն՝որ ընտիր կ . վար չութ եան՝ շա
վաթորկալի պայքարներով X մ աս\՛ աճիլղե բու դո բծեր ր բաժնե լյան ձնա խումրե– րունակել օւլնութիւհր ո ր դե գրած երկու րն ղուն, ակ
ԱՀա թէ ինչու այգ երկրին չարն՛ ու բաբին բու վրայ, բոլո ր անգամ ո ւՀ թնե՚րր գործնապէս լ ը – ո ւսան ո՛ւիւ եր ո լ , բա՛րձ ր ագո յն՝ կրթո՛ւթիւն ստան՛ա՛–
մեծ շա Հա գրգռութիւն՛ 1լ արթնցնեն մեր մէթ, եւ ծելով աշխատանքի * Մ ասնաւո ր ուշադրութիւն լո լ Հ ամ ար :
Հայկական մամուլր առիթր չի փախցներ արձա դարձնել երիտասարդ ուժերո լն՛, զանոնք օգտա– Կրթակաւն ֆօ1ն(տ.
նագրելու՛ իՒուբքիոյ կեանքին վերաբերեալ որեւէ , գործելով մշակութային աշխատաւքներու մէթ : Ժ՛ոզովբ լսելէ ետք լ&եր ու դէմ կարծիքները
գրական՝ կամ բացասական երե՛ւոյթ Հ Աւելի շատ ԼԹատրոն , երեկոյթ եւն•* ) . կաբելի չափով դե–
ել մշա կրթական ֆօնտի կազմութեան՛ մասին, կՀորոշէ *
բա ց ա ս ա կա ւ ր , ի Հարկէ ; Եթէ գր ա՛կան ին Հան– զարու ե աո ակ ահ զար ձնել Հասութաբեր
1 . Մ ամ՚ւ աճ իւղերու սակերուն վբայ
գէպ որոշ վերա պաՀ ութ իւն– ունինք , բացասականք կութային՝ ձեռնարկներր * կազմակերպել դաս—
Հ էքն ել 15 % ել քատկացՆել կր թական ֆօնտինւ •
մաս՛նաւոր ղոՀուեակոլթիւն կր պատճառ է մեզի։ աիարակչական՝ ու գասախօսական Հաւաքոյթներ
2. Ջանալ ապաՀ՛ովե լ կտակներ նոյն նպա–
Ար գա բ ԲԱալո ւ Համար , •ըսենք նաեւ թէ ՚Հյկաաի առ՛֊ ելով ձեռնարկնե րո լ խնդիրբ, ժոզովբ
Հ,Պնակ մր կերա–––֊՛ ւոա կին՛ Համար :
յաճա՛խ կ՛անտեսենք քՒուբքիոյ յա թո ղութի ւնն երք , կ՚որաշէ պաՀել եւ րնգՀանբացնել
եւ կամ կ՚աշխատինք նսեմացնել, թեբադնաՀատել կուրիդ յատկացուած ՚/աՐ^1Լէ դարձնելով զայն– ԱՌՈՂՋԱՊԱՀԱԿԱՆ
ղան՛ոնք։ Հիւանդագին է այս երեւոյթք։ Զենք Հ ա ս ո ւթ արեր եւ մն այ ո ւն՝ ձ ե ռն արկ Լդեկտ * ամ ի– ՐոՆժարասա^յր ե ւ օ դ ա փ ո խ ո ւ թ ե ա ն կայաւն
անդրադառնար ո ր աշխար Հ ի վրա յ բան մք փսխ "ւՀ՛) ։ Հ՛Օ* Մ ՛ր կր՝նայ կտակներ ալ թնդուն իլ : Լսելով Կ* վարչութեան՝ ներկայացոլցչի զե -
՛ուած է, եւ կայ փսխուած բան մէլ^Լ՛ ալ թ^ուրքիոյ ԿՐԹԱԿԱՆ ՀԱՐՑԸ կոյցբ եւ մասնաճիւզեբու կարծիքները , ^"ՂԲփլԼՀ
մէլ :
Ամերիկահայ դպրոցներո արոշեց շարունակել 1000 տոլարի օ ժ ան գա կո ւ–
Ընդունինք թէ ժխտենք , Թուրքիա կր յ ա՛ռաթ– 1 ) ար՝ ո ւն ա կե լ գպր ոցնե բո լ Հ աս տատ ո ւմբ թիւնր Լիբանան ի բուժարանին *
դիմէ Ա֊թաթիւրքի բացա՛ծ արդիականացման՝ ճամ– չավւաՀ ասն եր ո լ եւ ան չափաՀասներոլ Համ ար * 2. Օդափոխս ւ թես/ն կա յ անն ե ր ո ւ Հ ո գաւոա -
բուն* վրայ , Հաստատ եւ ամուր քայլեքով % Մեր 2 ) Լաւ եւ պատրաստուած ուսուցի չԼ ե ր պաշ րութիլհր թողուլ շրթաննե բու կազմ ակեր պո ւ–
անՀ ա շտ ութ ի ւն\ն ու յամ առո ւթ ի Լն ըէբան չենփո խ.ե\լճ\ տօնի Հրաւիրել, նկատելով որ կրթութեան Համար թիւննեբուն՝ :
իրերու լքեթացքին՝ մէթ։ թող մեր ուշադրութենէն 1լ ար գա բանայ ամէն՝ ծախս։ Պարր(ե։րաթերթը
1ՎրԻաին՝ Թուրքիս յ վերանո բգմաՏն՝ ճիգերը, վեր 3 ) Ղ՚պբոց^՚եբոլ Հետ զարգացնել մշակութային Լսելով թեր ու դէմ կարծ իյքւե ր բ պա ր բեք ա–
թին քառորդ գարու ընթացքին % կտրուած ճամբան կեանքը, տալ ներկ այացումն՚եր , դասախօս ո ւ– թերթի մ ասին եւ նկա տելով ո ր պա բբե բաթերթբ
երկար է Փ Է Ա ^ մինչեւ գլխարկ, շ ա լ վ ա ր ի 2/1 եւ– թիկներ եւա յ լն , արթն ցնե՚լու Համ ար ա շտկեր՝– միակ օբկտնն է Հ՛Օ՛ Միութեա՛ն եւ ազդակր ա–
բ ոպա կան տարտղ , Հ111Ն^^֊աԱո ւթ են էն մ ինչեւ Հան տութեան Հետաքբքքոլթիւնր • նոր զօրեղացման, ժոզովբ կլորոշէ
րապետութիւն : Ա֊, ա ր ի ւն յ ե դա փ ո խ ո ւթիւն է կնոթ 4) Բանալ Հայեր էն ի Համար պայքաք Լքէմ - 1. Շարունակել պարբերաթերթի Հր ա տա
րա կութ իւն ր մ ասնաւո բ եւ վ ճարեալ խմ բա գրի մ բ
ազատագրումը, լատինական՛ տառեբու րնգունե– փէյ1– ) առն ո ւազն տ ո Լներ էն ներս եւ սրաՀն եր ո Լ լ ան ձնւե՚լո վ ղա յն *
լք֊թիԼէ-ք * պետութեան ել կրօնքին բամ ան ո ւմ ը , մէթ Հայերէն՛ խօսելու Համար*
խալիֆայութեան թ–֊թումբ , պետութեան աշխար– 5 ) Հայերէնի ել Հայոց պատմութեան Հետ 2. Արբագր՚ել վարչական– թեբութիԼնները եւ
Հ ա կա ւ ա ցո ւմր եւ արե ւմաեան քաղա՛քա կրթու Հայերէն շա բադր ու թ իւննե բու մրցո ւմ բանա լ բովան դա կու թիւնր դա ր ձնե լ աւելի յարմ ա ր եւ
իմեա՛ն որգեգրո ւմը որ պ է ս մշա կութա յին ա շ– պա ր գե ւն ե ր ո վ * Հ ե տ ա քյյքր ա՛կան X
խաբՀաՀայեացք : « Թող ղկանայս եւ ղմանկտիս՝^ X 6) Աւելցնել կրթական լաւոկացումնտերբ ,մաս 3. ԲաԺնեգինր ժողովի մ եծամաոն ո թե ամ բ
Կարելթ է ուրանալ արդիականացմանն՝ այս ՛ն ա ւ ո ր աշխատանք թավ/ել երիտասարդ ՝ո՛ԼԱուց ի չ– որոշուԵցաւ պւքաՀել նոյնը։ Յաւելման փոխարէն
ճիգե ր ը , կամ աւոր րլլան թէ Հ ր ո վար տա կ ո– ներ պատրաստելու Համար, ա՚մերիկաՀայ դպրոց թելագր ո ւթ իւննե բ եղան սելի ուժ տալ * ի֊^երթի
րէ՛–քներով Հաստատուած X քառորդ դարէ ի վեր ներս լ շր թան ա լա րտ\Լ երէ • տարած մ ան
Թա֊րքիա սերուն՛դ կր պատրաստէ ա յս մտայնհւ– 7) ՛Նոր սերունդի ազգային կրթութեան խբն– կայրօաեալԹերոՆ ե ւ աարադիր1ներո՚ւ հարցը.—
թեամբ : ՝Բառորգ դար մը եւս , եւ մենք մեր ա՛ռ դիրք Հ ե տ ասրն գե լ Հ * 0 * Մ իութես/ն՝ , Հ * Տ * Ղ՛աշ– Ե ւբոպա յ ի տա բագի րներուօզն՚ո ւթեւմն ե՛լ փո
թել կ՝ ո ւնեն ան ք բո լոբով ի՛ն– ն\ոբ գէմ ա գիծ ով նակց՚ոլթեան՝ ել Հա յ Երիս՛՛ ՚իաշնակց ո ւթեսմե\ խադրութեան Հարցի շուրթ՝ ԼԱելով Կ * վարչու
Թո՛ւրքիա մր, աւելի վտանգաւոր քան սոլլթանա— Համ ագործա կցո լ թեամ բ ; Խնդի ր բ ներ կա յա ցնե յ թեան տեղ ե կ ատ ո լութ ի ւնր եւ պ ատ գամ ա ւձորն երո ւ
կան։Լ ու իթթիՀատա՚կանը : Հ • Ց ՚ Ղ՚աշնակցո ւթե ան Պատզմ * ժողովին , Հ * 0 * կարծիքները ( Պս^աղմ * ^՜ոդՈէ/ր ^ԼՈԲՈՀ^Է
Այլապ է ս յատ կ ան շա կան երե ւոյ թ սա քմ ծիծ ա– Միութեան պատզմ * մոզովի դիւանի կողմէ։ 1.— շարունակել Հ. 0– Մ– օժ ան գա կութ ի մ, ո
ղր մեր դէմքին վրայ , ամէն անգամ \ար ժողովր ԱոաասահմաԹի դպրոցները Ե զոպայի աար.ա..գ.ի...ր..՝1/.–IIերւ ո֊ ւ֊ ն՝ սն«ունդ* ով ., * հ.ագո•ւ Լս–
դապետական մ ե իժ ո ան եր ո ւ կիր՛արկմ ան արձա Ար ասէ ս աՀ մ ան ի կրթական Հ աստա՚տոլ թեանց ա Ո Վ ՝ Գհղ°1"»յք"վ եւ գրամով, ԱՆՉԱի Հետ գոր–
արտա
գանգը կր Հասնի մեր ականթիդ * Հակառակ քիչ\ մք օժանգա կութեան Հարց ի շո ւ բթ լա յնօյւէն՝ ալւնուե– ւծակցաբա ր :
ալաթոքւրք ա ձեւին , այսօր փաստ է սակա՛յն՝ բաղ— յայտ՛ուեցաւ Կ * վարչութիւնը * նկատի 2.֊ Տարագիիներու փոխադրութեան գործի
նորինն
մաթիլ կո ւսակց ութիԼններո լ դոյոլթիԼնր Լթացի կազմակերպութեան Համար բ յա,նանձձննարարել
Համայնավարականէն՛^ , րԼ գՀ * քուէարկութիւնը ,
մամուլի եւ խօսքի ազատ.ութիԼ՚ւը Լթող բ լյա յ մի—
ա յն Թ ո լրքին Հա՛մարէ , պետութիւնք եւ կառավա Համ ար՝ անձն ատ ո ւր րէէա լով ն ա՛խ ա ս իբ ո ւ թ ե ան ց X
քննա գա տ ու–
րական կուսակցութիւնը անողո՜ք ; ԵբՐ շփ՚՚ւ^է ցանկալին ու փաստականը; Որեւէ Տ ր ո ւե լիք վիճակագրական թ ի ւե բ ը ցո յց պիտի
թեան՝ ենթարկելու թոյ լտուոլթիւնը ռազմավար , փնտռելով Հանդերձ թշնամիին– ակար տան Թուրքիս յ առողթ եւ վ ատ ա ռո ւլթ ^ՈՂ^ եր\ԷՀ ք
Ի Հարկէ, ինչպէս քիչ մր ամէն րանի մէէ, եւ խոցելի կողմ ե րը , ուժերու սա ո յգ գն աՀ ատ ո ւ– ե ւ մ ենք պիտի զզձո ւշան անք աւելորդ խորՀ րգա–
իրական ժողո վրդա պետութեան դաղափա րնե թն՝ ալ թ իւն մք կբ կատարէ եւ րս տ ա յնմ կը մշա կէ իր ծո ւթիւ ներէ մ ատնանշե լու Համ ար ՚ԼէբքեԲԱ. *
մարսելու Համար գ ե ռ երկար ճամբայ ունի կար ե– ծրագիրը X Ա յ ս ո ւՀ ա՛ն դե ր ձ , Հ ա կառա կ ՚իերելքի անուրանալի
էիք ։ Բա յց առաթին քա յլեբր աոձնուա\ծ են : Թո ւր— Ուժերս Լ յարաբե բութեան տե ս տկէ տ էն ամ է - ճիգերուն–, երկրին տնտեսական եւ առոզթասլա–
քի ա կ՛՛ըմբռնէ ^ժամանակի պաՀանթ^ր, այնպէս նէն պերճախօսը թիւերոլ լեղուԼ է ։ Զդացումով Հական– վիճակբ , Հազորգակցոլթեան՝ միթոցները ,
որ Հ եռա րձա կը (ռատիօ) , օրուան որոշ ժամերուն^ առաթնորգուիլյւ յուսախաբ կ^րնէ մեղ եւ գուռ կը անմշակ Հողերու աւ ս ա Հ մ ան տարածութիւնը, ան՛
եւ որձա րա ներուն մէթ անգամ , մողովրգապե - բանայ սՀԼդարմանելի ա-դէտներոլ ; աշխատ բազուկներու եւ անգրագէտներու բանա
աո ւթեան լ Հ ֊ դ Հ ՚ սկզբունքներու մ ասին գասախօ– Ուրիշ վտանգաւոր թիւր իմ ացութիւն մը եւս X կր իր գլխաւտո ր տ կարո ւթիւննեբ ր կը կազմեն՛ ;
սութիւն՛ կր կատարէ , մասնաւորաբար էսնգբա– Ուժեր ու ան Հ ա լա սա ր ո ւ թիւձւը չէզոքացնելու Հա Աակայն Թոլրքիոյ բախտք նորէն բսձԼռւկ էէ
գէտն եր ուն յատուկ :
մար ,. յաճախ կ՛ ա պաւթնինք Հ ամա շխարՀ ա յ ին՝ մե՝ծ Ամերիկեան օժանդակութիւնը կը Հասնի ատ՛ենին՝,
Այս քիձ մր անՀ աճ ո յ մատ՛նանշումներէն վեր, Համ ախմբումնե րոլ Հ ակամարտութե ան ց , ոբմնց վե բա կան գնէ ելու Հ ամ ա ր Թ ււ ւր քի ո ք տնտեսութիւնը
կայ ու կբ մնայ ան՝ ո զո ք իրողութիւնք* Թոլր-Հ շաՀ երր շատ անգամ զուգտՀ եռ կ՛ընթանան կողմ-Հ առաթնո բգութեամ բ ամերիկաց՛ի եւ անգլիացի
Քէն, Ասիոյ տափաստաններէն ժառանգած արիւ I* ակի Հարցե բու մ աս ին՚.իմ թշնամի ին՝ թշնամին՛ , ստուարաթիւ մ ա սնա գէ տ<ն՝եր ո լ : Մ եր նպատակը
նարբու բնազդր , Հուրով եւ սուրով տիրապետե– իմ բարեկամ բ չէ ամէն պարագայի տակ։ Պատ չէ խ ոբ ան ալ այ ս Հարց ին մէթ։ Անց^ո գա կ ի ըս ենք
լու պէ ւկան՝ դւ ւնան քբ մութիւնը ազազակոգ փաստեր ունի , ել մենք՝ մ իա յ՛ն որ , ամերիկեան իժե՛ր թեր ու գն աՀ աա ո ւ–
7* ա զա քա կ ան եւ թհկերային
բնաշրթումով , գառն՝ փորձառո ւթ իւձնբ ա յգ ճ շմ աբտա ւթեան՝ : թ ե անց Համ աձա յն , ա յդ օժանդակութիւնը վեր
այս բնագգր պիտի յ զ կ Ո է – ի թե ր եւս ,դառնա լու Հա կրնայ առարկուի լ թէ աշխարՀի վրայ ո չինք թին ամիսներւն՝ Հ ասած
մ՛ար աւելի Հատու ել կործանարար X Բուն վատն– կայ բացարձակ։ Ոլսոզութիւնն ա՛դամ բացար է մէկ միլխսո– սալարի :
զբ այս բանին մէթ կր կայանա յ : ձակ ճշմարտութիւն մր չէ։ Թռզ ՛ուրեմն իւրա (Թուրքիա ոչ միայն կ՚Օէք՜տուի մեքենա շարժ– եւ
Ըսել կ՛ուզենք թէ՝ - "֊–֊շի ուշով Հե տեւելով քանչիւր րնթեր ցոզ ,ի ր ղ±՚<– աՀ ատ ո ւթեան չափան ի– զրաՀապատ բանակներով, այլեւ ամրակուռ ճամ
զգաստութեամբ
Հ ս/ւ գե ր ձ Թ ուբքիո յ քա յլերուն , մէթ։ Մեր շով մ օտ են այ տրուելիք թիլերուն՛ , առաԼ ց սա– բաներով, երկաթուղի եր ով , արդիական օդակա
առաթնորդոլինք մեր դատումներուն՝ կա յն վեր ա պա Հ ո ւթ ի Լն բ անՀ եթե թո ւթեան Հասցը– յաններով ել ՚նաւաՀանդիստ՚ներով։ Կը զարգանան
շաՀն իսկ ա յգ կր պաՀանթէ X նելու։ Թուրքիա կրնայ , քաղաքական– կամ ա յ լ պա՛տ երաւլմ՛ակա՛ն եւ առեւտրական տորմիզներր յ
Երբ* մերինին նման– փդքր ժոզովուրգ մք Անզ նկատումնեքով , ուռեցո՛ւցած ր//ալ զանոնք ՛Այդ է օդային՛ ուժեր ր, հովային եւ ցամաքային իլա–
պայքար
գային դատ կը Հետապնդէ ել գոյութեան՝ նաեւ մեր կարծիքը ՛՛Բայց խեղաթիւրումն ալ սաՀ– րիսիյ՚ներր, վէոիյագրակա՛ն՛ միջոցները, եւա՚յլն՛։
է իրեն
կը մղէ, վտանգաւոր կացութիւն կը ստեղծ ման մլէ ունի է Այս նախաբանէն վեր^, անցնինք բույն՛ նիւ–
թին։ ՛Հ. ՀԻՇԱՊԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
ՃԱՆԶՆԱՆ֊Ր ՄԵՐ ԴՐԱՑԻՆԵՐԸ Առա թե իճչպէս կը գոբծհԱ ց ան՝ ի ւրաքան չի լք շրթան ի կ ար ծ իքները եւ լսո ւե–
ցան շբթանի սլատգամաւոբուՀինեբր : Նկատի առ
Ի Ը է ե Ի ՅԱՌԱՋԱԲԱՆ նուեցան Համ ա պա տ ա ս խ ան երկիին՚երոլ տնտեսա
Ամերիկայի Հա յ Օգնութեան ^ Միութեան կան եւ քա գա քա կան կացութիւՆները , եւ ոԲ"
^նախկին Կ* Խաչ) 2Տրդ քնգՀ. Պ ՚ուեցալ այսուՀետեւ ալ շարունակել մեր նիւթա–~
Եթէ աշխարՀի վրայ կտ յ երկիր մբ, ոբ ամ է– ատ գմ, ժողո վը կան եւ բար ոյա կան օժսձ՚դակութիւններք մեբ բո
\հ էն ա ւե էէ կբ զբաղեցնէ մեղ , ա յգ երկիք ը , ա՛ն դում արուեցալ Տունիս 2 8 • Տ ուլիս 3 , Պոսթըն ի ր՛ բ կրթական Հաստատութիւն), ե րո ւն * Որո շուե -
կա սկահ , քՒուբքիան է ։ մէթ։ 74 մասնաճիւղե րէն կը մասնակցէին՝ ()4է մ աս ցաւ որ մասնաւոբապէս Հունաստանին բացառիկ
Այս բուռն Հետաքբքբո՛ւթ իւնբ ցեղային ատե ՛ի աճ իւղ եր 74 ձայնով X օժս/նգակոլթիւն\ րլլայ , մինչեւ ինքնաբաւ դառ–
լութեան եւ. վրէժխնդրութեան Հետեւանք չէ մ ի– Պատգմ * ժոգովր լսելով իք– մասնաճիւղե բոլն նայ։
այն : Թէեւ այգ զգացում բ յա ճաթ կք խռովէ եւ կբ եւ մաս աւորապէս Հեռաւոր շրթաններու՝ իրանի, ճեմարաԸերը.—
մ թագնէ մեբ Հոգին % էակաւ ք քաղաքական է: ի քաքի , Աուրիոյ , Լիբանանի , Պա գես տինի , Ֆր՛՜ Լսելով կեդր* Վարչութեան , մ՛ասն աճ ի լզեր ո ւ
թուբքիա գաբերէ ի վեր բ/ւնագրաւած՜ է Հայ աշ րան սա յի , Եգիպաոսի 9 Հարաւ* Ամերիկայի եւ եւ պատգամաւորներու կարծիքները, ^ՈԳՈ1ԷԱ 1լո–
խար Հի երկու երրորդը, եւ կ՚՛ուրանայ մեր ինք Տոլնաստանի քո յր կազմ ա կե ր պո ւթ ե ան ց տեղե– բոշէ նոյնութեամբ պաՀել Պէյբութի ճեմարանի
նուրոյն– գոյութեան՛ իրաւունքը՝ մեր պատմական կագիր(ւեբբ եւ բերանացի տրուած զեկոյցները , ՏՕՕՕաոլաբի սակը, նկատի ունենալով որ Հայ մ ը–
Հայրենիքին սաՀմաննեբէն ներս : գրՀունակութեան , եւ քաթալեբանքի խօսք ուղգա.ծ շակոյթի որրանն է ան%Աուրիոյ մէթ նոր բացուած
Այս •հե՛տաքրքրութեան՝ մ՛էթ, անպայման , ո– է անոնց , Հ ր աւիր ելով ղան՚ո*1֊ ք որ շարունակեն ի– ՝Բառէն Եփփէ Ագգային ճեմարանին ալ օգնել գու
բոշ րամին ո՚Լն-ի նաել զգացականը ; Հակառակ ե– բենց եռանդուն գոբծունէութիւնը , մեր ժ՜ողո– մարով մբ :
գերական "իերիվա յք ո ւմնեբ ուն, ա՛յգ ա րիւն աղան գ վոլՐդի Դ" յութեաւն– պաՀ պան մ ան ել մեք մշակո յ – Ո ր դ ե դ ի ր ռւսա1նւոդւ(1էերու ֆօ՚նա.
երկրին կապուած֊ կբ մնանք անյիշատակ մամա— թի զա՛րգացման Համար : Լսելով կ * վարչութեան ել պատգամաւորնե -
նակւերէ սկսեալ , ՔաոՍԲ " լ արտում ապրում Պաադմ * ժ ո զո վբ նկատ ի տուն ե լով ներքին ո ւ— բու բացա տ բ ութի ւ ննե բր որդեգիր ո սան ո ղներոլ
ներով , յոյսերով
ո Լ յուսախաբս ւ թի ւն\ներով, օր՜ ժե ղացման Հարցր, կ՝որոշէ , ամէն թանք թափեք Հարցին՝ շուրթ, կ՝որոշէ*
Հասական մ արտնչումներով եւ ազատագրական մ ասնաճիւղե րո ւ մ էթ մ տցնել կարգապահութիւն՝ , Հ րա Հ ան գել ն՝որ ընտիր կ . վար չութ եան՝ շա
վաթորկալի պայքարներով X մ աս\՛ աճիլղե բու դո բծեր ր բաժնե լյան ձնա խումրե– րունակել օւլնութիւհր ո ր դե գրած երկու րն ղուն, ակ
ԱՀա թէ ինչու այգ երկրին չարն՛ ու բաբին բու վրայ, բոլո ր անգամ ո ւՀ թնե՚րր գործնապէս լ ը – ո ւսան ո՛ւիւ եր ո լ , բա՛րձ ր ագո յն՝ կրթո՛ւթիւն ստան՛ա՛–
մեծ շա Հա գրգռութիւն՛ 1լ արթնցնեն մեր մէթ, եւ ծելով աշխատանքի * Մ ասնաւո ր ուշադրութիւն լո լ Հ ամ ար :
Հայկական մամուլր առիթր չի փախցներ արձա դարձնել երիտասարդ ուժերո լն՛, զանոնք օգտա– Կրթակաւն ֆօ1ն(տ.
նագրելու՛ իՒուբքիոյ կեանքին վերաբերեալ որեւէ , գործելով մշակութային աշխատաւքներու մէթ : Ժ՛ոզովբ լսելէ ետք լ&եր ու դէմ կարծիքները
գրական՝ կամ բացասական երե՛ւոյթ Հ Աւելի շատ ԼԹատրոն , երեկոյթ եւն•* ) . կաբելի չափով դե–
ել մշա կրթական ֆօնտի կազմութեան՛ մասին, կՀորոշէ *
բա ց ա ս ա կա ւ ր , ի Հարկէ ; Եթէ գր ա՛կան ին Հան– զարու ե աո ակ ահ զար ձնել Հասութաբեր
1 . Մ ամ՚ւ աճ իւղերու սակերուն վբայ
գէպ որոշ վերա պաՀ ութ իւն– ունինք , բացասականք կութային՝ ձեռնարկներր * կազմակերպել դաս—
Հ էքն ել 15 % ել քատկացՆել կր թական ֆօնտինւ •
մաս՛նաւոր ղոՀուեակոլթիւն կր պատճառ է մեզի։ աիարակչական՝ ու գասախօսական Հաւաքոյթներ
2. Ջանալ ապաՀ՛ովե լ կտակներ նոյն նպա–
Ար գա բ ԲԱալո ւ Համար , •ըսենք նաեւ թէ ՚Հյկաաի առ՛֊ ելով ձեռնարկնե րո լ խնդիրբ, ժոզովբ
Հ,Պնակ մր կերա–––֊՛ ւոա կին՛ Համար :
յաճա՛խ կ՛անտեսենք քՒուբքիոյ յա թո ղութի ւնն երք , կ՚որաշէ պաՀել եւ րնգՀանբացնել
եւ կամ կ՚աշխատինք նսեմացնել, թեբադնաՀատել կուրիդ յատկացուած ՚/աՐ^1Լէ դարձնելով զայն– ԱՌՈՂՋԱՊԱՀԱԿԱՆ
ղան՛ոնք։ Հիւանդագին է այս երեւոյթք։ Զենք Հ ա ս ո ւթ արեր եւ մն այ ո ւն՝ ձ ե ռն արկ Լդեկտ * ամ ի– ՐոՆժարասա^յր ե ւ օ դ ա փ ո խ ո ւ թ ե ա ն կայաւն
անդրադառնար ո ր աշխար Հ ի վրա յ բան մք փսխ "ւՀ՛) ։ Հ՛Օ* Մ ՛ր կր՝նայ կտակներ ալ թնդուն իլ : Լսելով Կ* վարչութեան՝ ներկայացոլցչի զե -
՛ուած է, եւ կայ փսխուած բան մէլ^Լ՛ ալ թ^ուրքիոյ ԿՐԹԱԿԱՆ ՀԱՐՑԸ կոյցբ եւ մասնաճիւզեբու կարծիքները , ^"ՂԲփլԼՀ
մէլ :
Ամերիկահայ դպրոցներո արոշեց շարունակել 1000 տոլարի օ ժ ան գա կո ւ–
Ընդունինք թէ ժխտենք , Թուրքիա կր յ ա՛ռաթ– 1 ) ար՝ ո ւն ա կե լ գպր ոցնե բո լ Հ աս տատ ո ւմբ թիւնր Լիբանան ի բուժարանին *
դիմէ Ա֊թաթիւրքի բացա՛ծ արդիականացման՝ ճամ– չավւաՀ ասն եր ո լ եւ ան չափաՀասներոլ Համ ար * 2. Օդափոխս ւ թես/ն կա յ անն ե ր ո ւ Հ ո գաւոա -
բուն* վրայ , Հաստատ եւ ամուր քայլեքով % Մեր 2 ) Լաւ եւ պատրաստուած ուսուցի չԼ ե ր պաշ րութիլհր թողուլ շրթաննե բու կազմ ակեր պո ւ–
անՀ ա շտ ութ ի ւն\ն ու յամ առո ւթ ի Լն ըէբան չենփո խ.ե\լճ\ տօնի Հրաւիրել, նկատելով որ կրթութեան Համար թիւննեբուն՝ :
իրերու լքեթացքին՝ մէթ։ թող մեր ուշադրութենէն 1լ ար գա բանայ ամէն՝ ծախս։ Պարր(ե։րաթերթը
1ՎրԻաին՝ Թուրքիս յ վերանո բգմաՏն՝ ճիգերը, վեր 3 ) Ղ՚պբոց^՚եբոլ Հետ զարգացնել մշակութային Լսելով թեր ու դէմ կարծ իյքւե ր բ պա ր բեք ա–
թին քառորդ գարու ընթացքին % կտրուած ճամբան կեանքը, տալ ներկ այացումն՚եր , դասախօս ո ւ– թերթի մ ասին եւ նկա տելով ո ր պա բբե բաթերթբ
երկար է Փ Է Ա ^ մինչեւ գլխարկ, շ ա լ վ ա ր ի 2/1 եւ– թիկներ եւա յ լն , արթն ցնե՚լու Համ ար ա շտկեր՝– միակ օբկտնն է Հ՛Օ՛ Միութեա՛ն եւ ազդակր ա–
բ ոպա կան տարտղ , Հ111Ն^^֊աԱո ւթ են էն մ ինչեւ Հան տութեան Հետաքբքքոլթիւնր • նոր զօրեղացման, ժոզովբ կլորոշէ
րապետութիւն : Ա֊, ա ր ի ւն յ ե դա փ ո խ ո ւթիւն է կնոթ 4) Բանալ Հայեր էն ի Համար պայքաք Լքէմ - 1. Շարունակել պարբերաթերթի Հր ա տա
րա կութ իւն ր մ ասնաւո բ եւ վ ճարեալ խմ բա գրի մ բ
ազատագրումը, լատինական՛ տառեբու րնգունե– փէյ1– ) առն ո ւազն տ ո Լներ էն ներս եւ սրաՀն եր ո Լ լ ան ձնւե՚լո վ ղա յն *
լք֊թիԼէ-ք * պետութեան ել կրօնքին բամ ան ո ւմ ը , մէթ Հայերէն՛ խօսելու Համար*
խալիֆայութեան թ–֊թումբ , պետութեան աշխար– 5 ) Հայերէնի ել Հայոց պատմութեան Հետ 2. Արբագր՚ել վարչական– թեբութիԼնները եւ
Հ ա կա ւ ա ցո ւմր եւ արե ւմաեան քաղա՛քա կրթու Հայերէն շա բադր ու թ իւննե բու մրցո ւմ բանա լ բովան դա կու թիւնր դա ր ձնե լ աւելի յարմ ա ր եւ
իմեա՛ն որգեգրո ւմը որ պ է ս մշա կութա յին ա շ– պա ր գե ւն ե ր ո վ * Հ ե տ ա քյյքր ա՛կան X
խաբՀաՀայեացք : « Թող ղկանայս եւ ղմանկտիս՝^ X 6) Աւելցնել կրթական լաւոկացումնտերբ ,մաս 3. ԲաԺնեգինր ժողովի մ եծամաոն ո թե ամ բ
Կարելթ է ուրանալ արդիականացմանն՝ այս ՛ն ա ւ ո ր աշխատանք թավ/ել երիտասարդ ՝ո՛ԼԱուց ի չ– որոշուԵցաւ պւքաՀել նոյնը։ Յաւելման փոխարէն
ճիգե ր ը , կամ աւոր րլլան թէ Հ ր ո վար տա կ ո– ներ պատրաստելու Համար, ա՚մերիկաՀայ դպրոց թելագր ո ւթ իւննե բ եղան սելի ուժ տալ * ի֊^երթի
րէ՛–քներով Հաստատուած X քառորդ դարէ ի վեր ներս լ շր թան ա լա րտ\Լ երէ • տարած մ ան
Թա֊րքիա սերուն՛դ կր պատրաստէ ա յս մտայնհւ– 7) ՛Նոր սերունդի ազգային կրթութեան խբն– կայրօաեալԹերոՆ ե ւ աարադիր1ներո՚ւ հարցը.—
թեամբ : ՝Բառորգ դար մը եւս , եւ մենք մեր ա՛ռ դիրք Հ ե տ ասրն գե լ Հ * 0 * Մ իութես/ն՝ , Հ * Տ * Ղ՛աշ– Ե ւբոպա յ ի տա բագի րներուօզն՚ո ւթեւմն ե՛լ փո
թել կ՝ ո ւնեն ան ք բո լոբով ի՛ն– ն\ոբ գէմ ա գիծ ով նակց՚ոլթեան՝ ել Հա յ Երիս՛՛ ՚իաշնակց ո ւթեսմե\ խադրութեան Հարցի շուրթ՝ ԼԱելով Կ * վարչու
Թո՛ւրքիա մր, աւելի վտանգաւոր քան սոլլթանա— Համ ագործա կցո լ թեամ բ ; Խնդի ր բ ներ կա յա ցնե յ թեան տեղ ե կ ատ ո լութ ի ւնր եւ պ ատ գամ ա ւձորն երո ւ
կան։Լ ու իթթիՀատա՚կանը : Հ • Ց ՚ Ղ՚աշնակցո ւթե ան Պատզմ * ժողովին , Հ * 0 * կարծիքները ( Պս^աղմ * ^՜ոդՈէ/ր ^ԼՈԲՈՀ^Է
Այլապ է ս յատ կ ան շա կան երե ւոյ թ սա քմ ծիծ ա– Միութեան պատզմ * մոզովի դիւանի կողմէ։ 1.— շարունակել Հ. 0– Մ– օժ ան գա կութ ի մ, ո
ղր մեր դէմքին վրայ , ամէն անգամ \ար ժողովր ԱոաասահմաԹի դպրոցները Ե զոպայի աար.ա..գ.ի...ր..՝1/.–IIերւ ո֊ ւ֊ ն՝ սն«ունդ* ով ., * հ.ագո•ւ Լս–
դապետական մ ե իժ ո ան եր ո ւ կիր՛արկմ ան արձա Ար ասէ ս աՀ մ ան ի կրթական Հ աստա՚տոլ թեանց ա Ո Վ ՝ Գհղ°1"»յք"վ եւ գրամով, ԱՆՉԱի Հետ գոր–
արտա
գանգը կր Հասնի մեր ականթիդ * Հակառակ քիչ\ մք օժանգա կութեան Հարց ի շո ւ բթ լա յնօյւէն՝ ալւնուե– ւծակցաբա ր :
ալաթոքւրք ա ձեւին , այսօր փաստ է սակա՛յն՝ բաղ— յայտ՛ուեցաւ Կ * վարչութիւնը * նկատի 2.֊ Տարագիիներու փոխադրութեան գործի
նորինն
մաթիլ կո ւսակց ութիԼններո լ դոյոլթիԼնր Լթացի կազմակերպութեան Համար բ յա,նանձձննարարել
Համայնավարականէն՛^ , րԼ գՀ * քուէարկութիւնը ,
մամուլի եւ խօսքի ազատ.ութիԼ՚ւը Լթող բ լյա յ մի—
ա յն Թ ո լրքին Հա՛մարէ , պետութիւնք եւ կառավա Համ ար՝ անձն ատ ո ւր րէէա լով ն ա՛խ ա ս իբ ո ւ թ ե ան ց X
քննա գա տ ու–
րական կուսակցութիւնը անողո՜ք ; ԵբՐ շփ՚՚ւ^է ցանկալին ու փաստականը; Որեւէ Տ ր ո ւե լիք վիճակագրական թ ի ւե բ ը ցո յց պիտի
թեան՝ ենթարկելու թոյ լտուոլթիւնը ռազմավար , փնտռելով Հանդերձ թշնամիին– ակար տան Թուրքիս յ առողթ եւ վ ատ ա ռո ւլթ ^ՈՂ^ եր\ԷՀ ք
Ի Հարկէ, ինչպէս քիչ մր ամէն րանի մէէ, եւ խոցելի կողմ ե րը , ուժերու սա ո յգ գն աՀ ատ ո ւ– ե ւ մ ենք պիտի զզձո ւշան անք աւելորդ խորՀ րգա–
իրական ժողո վրդա պետութեան դաղափա րնե թն՝ ալ թ իւն մք կբ կատարէ եւ րս տ ա յնմ կը մշա կէ իր ծո ւթիւ ներէ մ ատնանշե լու Համ ար ՚ԼէբքեԲԱ. *
մարսելու Համար գ ե ռ երկար ճամբայ ունի կար ե– ծրագիրը X Ա յ ս ո ւՀ ա՛ն դե ր ձ , Հ ա կառա կ ՚իերելքի անուրանալի
էիք ։ Բա յց առաթին քա յլեբր աոձնուա\ծ են : Թո ւր— Ուժերս Լ յարաբե բութեան տե ս տկէ տ էն ամ է - ճիգերուն–, երկրին տնտեսական եւ առոզթասլա–
քի ա կ՛՛ըմբռնէ ^ժամանակի պաՀանթ^ր, այնպէս նէն պերճախօսը թիւերոլ լեղուԼ է ։ Զդացումով Հական– վիճակբ , Հազորգակցոլթեան՝ միթոցները ,
որ Հ եռա րձա կը (ռատիօ) , օրուան որոշ ժամերուն^ առաթնորգուիլյւ յուսախաբ կ^րնէ մեղ եւ գուռ կը անմշակ Հողերու աւ ս ա Հ մ ան տարածութիւնը, ան՛
եւ որձա րա ներուն մէթ անգամ , մողովրգապե - բանայ սՀԼդարմանելի ա-դէտներոլ ; աշխատ բազուկներու եւ անգրագէտներու բանա
աո ւթեան լ Հ ֊ դ Հ ՚ սկզբունքներու մ ասին գասախօ– Ուրիշ վտանգաւոր թիւր իմ ացութիւն մը եւս X կր իր գլխաւտո ր տ կարո ւթիւննեբ ր կը կազմեն՛ ;
սութիւն՛ կր կատարէ , մասնաւորաբար էսնգբա– Ուժեր ու ան Հ ա լա սա ր ո ւ թիւձւը չէզոքացնելու Հա Աակայն Թոլրքիոյ բախտք նորէն բսձԼռւկ էէ
գէտն եր ուն յատուկ :
մար ,. յաճախ կ՛ ա պաւթնինք Հ ամա շխարՀ ա յ ին՝ մե՝ծ Ամերիկեան օժանդակութիւնը կը Հասնի ատ՛ենին՝,
Այս քիձ մր անՀ աճ ո յ մատ՛նանշումներէն վեր, Համ ախմբումնե րոլ Հ ակամարտութե ան ց , ոբմնց վե բա կան գնէ ելու Հ ամ ա ր Թ ււ ւր քի ո ք տնտեսութիւնը
կայ ու կբ մնայ ան՝ ո զո ք իրողութիւնք* Թոլր-Հ շաՀ երր շատ անգամ զուգտՀ եռ կ՛ընթանան կողմ-Հ առաթնո բգութեամ բ ամերիկաց՛ի եւ անգլիացի
Քէն, Ասիոյ տափաստաններէն ժառանգած արիւ I* ակի Հարցե բու մ աս ին՚.իմ թշնամի ին՝ թշնամին՛ , ստուարաթիւ մ ա սնա գէ տ<ն՝եր ո լ : Մ եր նպատակը
նարբու բնազդր , Հուրով եւ սուրով տիրապետե– իմ բարեկամ բ չէ ամէն պարագայի տակ։ Պատ չէ խ ոբ ան ալ այ ս Հարց ին մէթ։ Անց^ո գա կ ի ըս ենք
լու պէ ւկան՝ դւ ւնան քբ մութիւնը ազազակոգ փաստեր ունի , ել մենք՝ մ իա յ՛ն որ , ամերիկեան իժե՛ր թեր ու գն աՀ աա ո ւ–
7* ա զա քա կ ան եւ թհկերային
բնաշրթումով , գառն՝ փորձառո ւթ իւձնբ ա յգ ճ շմ աբտա ւթեան՝ : թ ե անց Համ աձա յն , ա յդ օժանդակութիւնը վեր
այս բնագգր պիտի յ զ կ Ո է – ի թե ր եւս ,դառնա լու Հա կրնայ առարկուի լ թէ աշխարՀի վրայ ո չինք թին ամիսներւն՝ Հ ասած
մ՛ար աւելի Հատու ել կործանարար X Բուն վատն– կայ բացարձակ։ Ոլսոզութիւնն ա՛դամ բացար է մէկ միլխսո– սալարի :
զբ այս բանին մէթ կր կայանա յ : ձակ ճշմարտութիւն մր չէ։ Թռզ ՛ուրեմն իւրա (Թուրքիա ոչ միայն կ՚Օէք՜տուի մեքենա շարժ– եւ
Ըսել կ՛ուզենք թէ՝ - "֊–֊շի ուշով Հե տեւելով քանչիւր րնթեր ցոզ ,ի ր ղ±՚<– աՀ ատ ո ւթեան չափան ի– զրաՀապատ բանակներով, այլեւ ամրակուռ ճամ
զգաստութեամբ
Հ ս/ւ գե ր ձ Թ ուբքիո յ քա յլերուն , մէթ։ Մեր շով մ օտ են այ տրուելիք թիլերուն՛ , առաԼ ց սա– բաներով, երկաթուղի եր ով , արդիական օդակա
առաթնորդոլինք մեր դատումներուն՝ կա յն վեր ա պա Հ ո ւթ ի Լն բ անՀ եթե թո ւթեան Հասցը– յաններով ել ՚նաւաՀանդիստ՚ներով։ Կը զարգանան
շաՀն իսկ ա յգ կր պաՀանթէ X նելու։ Թուրքիա կրնայ , քաղաքական– կամ ա յ լ պա՛տ երաւլմ՛ակա՛ն եւ առեւտրական տորմիզներր յ
Երբ* մերինին նման– փդքր ժոզովուրգ մք Անզ նկատումնեքով , ուռեցո՛ւցած ր//ալ զանոնք ՛Այդ է օդային՛ ուժեր ր, հովային եւ ցամաքային իլա–
պայքար
գային դատ կը Հետապնդէ ել գոյութեան՝ նաեւ մեր կարծիքը ՛՛Բայց խեղաթիւրումն ալ սաՀ– րիսիյ՚ներր, վէոիյագրակա՛ն՛ միջոցները, եւա՚յլն՛։
է իրեն
կը մղէ, վտանգաւոր կացութիւն կը ստեղծ ման մլէ ունի է Այս նախաբանէն վեր^, անցնինք բույն՛ նիւ–
թին։ ՛Հ. ՀԻՇԱՊԵԱՆ
Fonds A.R.A.M