Page 203 - ARM_19-1948_02

–3***4

Ն**»ո> Տ ա մ հ \սսէա%ասպք* պուտ՝մ եիեա% • Մ՛այիս ՚ՀՏի գալ/ն ան ա յի& տօնը ի ր ակա§ւ աքի՛

Դային տօն է, իսկ նոյ՛եմբեր 29 է անկէ բուսած՝

Ս՛ա յիս 23, Կիրակի առտու Փարիս ի Նոթրը անոր ձմեռնացածն է ։ Ա^"ալ\էնյւ, Հարազատ որդին

Տամ մայր աաճայ ին մ՚Է^ Հայկական ծէսով Հան­ %8հԱ 29. է Հ այ ո ւթ ե ան : ա կտ ի քրտինքով շաՀ ուած ։ Հա­

դիսաւոր պաաարագ եւ ՀոգեՀանդիսա կատար­ յ՛31 արիւձւ ով միւռոնոլած : Եըկրոյ։գ(լ որդեգիր

ուեցաւ ողբացեալ Գոլրդէ\ ԱլէմշաՀ ի յիչատա– սյդան է Հայոմև յ Գրացիին փոխ տրուած՝ պար–

— Ի՜նչ տարօրինակ հաշիւ;։ Գրւ*ոձղիք> թտ|3| է, աա՝գ/՚Բ ՎաՐ^քի փոխերէն 5
քւամեււ յ>Լ՝ս՜ քասՅինը ճէսնհլ . .,
կին; — իաւակտն եասկ1;1ալի դ պ ր ձ ^ բ :

կ կմա լեան պատարագը երդուեցաւ կոմիտաս —՚ Հայերս Հրաշագործ ժողովուրդ ենք։ Մեր,

Ս իվւան ռ ր ՚ դ չախում բին կողմ է ղեկավար ո ւթեամ բ ասէ % Արայիս 2$քն Հայաստան Հայրի­

Պ . %չաֆ Ա եվ գոեանի : թումբին վրայ աւելցած էին թուաբանութիւե՚ն ալ Հբաշաթիլերէ կազմուած է* կին ծնն՝դեան– տա՛րեդարձն է։ ^ոյեմբերական^ը

քանի մը Գ&ղեցիկ ձայներ եւս, որով արաըօղու.՛ (1է միայն՛ քսանու֊թէն քսանինը կրնանք Հանեք փեռիին անուան* տօնախմբոք֊թիւնն է։

թ ի ւեն եր ը կ ատ ար ուեցան խիստ ներ գա շն ակ եւ ա՛ յէեւ տա ր ւո յն երեք Հար իւր վաթսուն եւ Հինգ ՝*— Աւելի յսաակացաբւ։ Հապա իԹչո^՚լ մաււ մը
Հայեր կը կաո.չին միայն ՚Առյ՚^մբեբի մը աօնի&:
յուղիչ : օրերը,վեց Հարիւր օրի կրնանք վեր ահ ել,օր ական

եր՛կու Հանդէս սարքելով Ս՛ ա յիս 28/* Հա՚ւատաւո բներ ը , Հա յաստանի

Հոծ բաղմութիւն՝ մը փութացեր էր լեցնեք — Պարզ եւ յաոակ խօսէ։ փսէանութէն քսան|ը
տա–
տաճարը ե լ իր վեր՚ջի՚Հ– յարգանքը տալ մեր ինը իՏչպէ՞ս կրնաս հաՅւել : Օրինակ, քսանինը փառքի օր եբով կը Հպարտանան ։ ԱՀ որ երկս ւնքի

ղան դո վ ՝ել վազա մ եռիկ երաժշտագէտին : ՓրաւէՄ Արարաք ռւլփմ ք ^ զ ի - ափիդ մէջ ք սաՏւռւթւը օրերը տեսած֊ - ապրած .ոլ յալով՝ իբրեւ Հարա– ,

Այս ՛ո ո թի՛ տաճարին մ էջ Ա* ույ։ ատ եան վար­ ֆրւանք դնեմ եւ վրադիրը ուզեմ ի՞նչ կ՚ընես– . զատ մայր կը գույղուրանւ անոր վրայ է

ժարանի աեսուչր Հայր Ա աՀակ Տէր Մ ո վս է սեան Գրամի Հաշիւ չէ այս։ Ա ա յիս 2$ի , Հա­ Նո յեմ բերասէ ի1 եր ը , քեռիին օրով ծնած ,մի–
գաղափար
խօսեցաւ Հ ետեւեալ գամբան ական քարողը % յաստանի Ա կա խո ւթեան տօնի խնդիր էէ Հաս– այն ղայն տեսած ճանչցած (ԼԱալով)
Հորր մա—
ճիշգ Ա՛ս՛րի աո աՓ , ծաղիկներ ու եւ ժպիտ– չո ւն ին\ իրենց Հ ար աղատ ե լ տառապած

Ղե բու ա յս ամ սո յն , մե՚ծ ատաղա\ գ եւ գեղեցկա­ — Հիմա, աւելի ա13ճաէւկՏհպի դարձաւ; Այո՛, սինէ
Մայիս 28ն ազգային սան է ։ Կը իաաոովսւնիմ եւ
դէմ տղա մ արգ մը , Համ ակ աւիւն եւ խանդ կանգ­ կը հալաաաւՔ։ Իայց սա 29 թփւը ի ՛ 3 ^ կը րանի Հարուստ ՝Բեռին , զիրենք արլքադանած Է որ֊
հոս :
նած էր այս Հ ո յա կապ տաճարին կամ արին տակ սլէսզի չՀետաքբքբուին իրենց Հայրիկով ե լ անոր

շբ^ա պատ ո ւծ Հայ ե լ օտար ան Համ ար բաղմ ու­ թողած ժառանգութիւնով , որուն ս՛էր տիրական
դարձած է ան ։
թէն է հ Անոր ճարտար ղեկավար ո ւթեա՛մբ իբմէ Ա՛ա յիս 2$ն ժ*եր Հայերուս անկա՚խացումի
֊ Ուբէ՞ւքս. :
ա յնքան խնամ քով պա տ ր ա ս տ ո ւած Հայ երգչա– տօ ն Է , ի՚՚կ 29 թԷլԱ կ(1 պատ կան ի \յՈ յեմբերին :

քսումբը գէպի երկինք կը բարձրացնէր Հայկական ,,/// յաստա նի, ւն - փեսայ դառնալուն թուա–
կանլլ
մեղեդիներու եւ ալելուիաներու խորՀրդազգաց Ուրեմն , Մայիս 285– , այգ նուիրակա՛ւ ժա­

սլացքներ ր , խո ր յ ո ւ ղո լյք՛ի ե լ Հ իա՛ցումի մ տանե­ Դէ՜ լ ա լ ; Այն ա ա ե ն նոյեմբեր 29ն ա՛՛լ ազ– ռանգութեան կրկին, տ ի ր անա լո լ իտկալկ է : Աւիւ–

լով ոչ մ իա յն ներկան՚ե րր ա յլեւձա յնաս փ ի լոձ՛, ե րո ւ զայիՏ աօն է ։ տի օրն կ ... ՝ կ. ՊԵՏՈՒՇ

աո^ել կանգնած Հայ ե լ օտար ունկնդիրները ; Այգ

°ԸՐ՝ Հայ ծէսի ՛եւ Հայ երգի փառատօնն էր , որոլ%\

արձագանգը օրերով տեւեց ե լ ոգեւորեց ;

Ո^վ կարող էր մտքէն անցնել, որ այգ միեւ– Գ^Պ-ե ա յ Գ անՀ ետացող մ արդը ոչ այն չափ իր ար– մը ունէր , երթալ Հայաստան , նստիլ յաւիտենա­

ն ո յն ամ սո յն , այս մ իեւնո յն Մ "՚ յբ տաճար ին մէջ , ուեստաղէտի արդար Համբաւէն , որչափ իր մար­ կան Ա աս ի ւ՛ի փէշերուն ստորոտը , Հայրենի պ ա ղ -

ն՛ոյն երգչախումբը մեղեդիներն ու ալելուիաները դու բարոյական նկարագրէն ; Զկայ ՚^ԷԿա "Ր Ղ ա յ ն պա ջո ւն ^ ո ւր ե ր ո լ/հ եզերքը , կոգք կոդքի ապ\Բ է I

բարձրացնէր յաւիտենական Հանգիստ՝ մաղթելու ճանչցահ ը է է ա յ եւ չվկայէ որ նա եղաւ բարու­ Հայրեն ի ա շ խար Հ ին\ Հ ա րաղատժողովուրգին Հետ ,

Հ ոգի ին Համ աը անոր ^ որ տաբի՛ եբով ո ղ Լ լո ր ած թեանն , զորովի ^ նուիրումի, ե լ սիրոյ գերագոյն եւ ան ոնց մ է ներ շնչուած նոր եր. դեր ով ճոխացնել

եւ խանգավաոած էր ա բտասաՀ մ ան ի Հա յութիւ - տիպար մը է Ա՛անուկ Հասակէն ժառա>՝ գորգ գեզե– Հայ երաժշտութիւն֊ յ1 :

նր : ոէ*հ. Հ"գիի ս*Ր յ "Ր հրկ1**^ աարինեըով օր օբուելով <ճիչրէ է այն խօսքը, թէ «կեանքեր կան որ
վենետիկեան
լոյսն^ բու ղմայլելի աբշալոյսներու եւ վերջա­ մաՀոլրն՚էն յետոյ աւելի կբ պա՛յծառանան եւ
տի քաշէր
վ կրնար Հաւատալ որ այգ ամբողջական տ ըհ ալ : ցոլքերուն տակ *հուրգէն ԱլէմշաՀ պի­ կ՝՛ապրին» ։ Այդ տեսակէտով Գուրգէն ԱլէմշաՀի

գեղեցկութեան մէջ բացուած Հաստաբունդ վաբգր մինչեւ անգամ ամէնէն դաժան սիք - կ եանքր ա ո աջին գօ֊ ին վ ր այ է ։ Ամ էն օր ով*

յան կար հ խ լուէ բ ա յս փշոտ աշխար Հէն սէ– կուելու 1լ անցանի , անոր կեանքը մեզի աւելի պա՛յծառ կ^ե^.

Համար երանաւէտ ք-ուրաստանի մէջ : Տ իրաւի , Որքան ալ խոր ըլլայ ձեր ցաւին ^Լս^լէ^՜ԼՀ » ,Րեւի . սյ՚էէ Օր որ կ*ան ցնի , անոր թողած պա­
պէտք է մ իշտ ա չքի առջեւ ուն ենանք որ Գուրգէն րապը աւե(իկը զգանք , ցաւին սաստկութեան Հետ
եր բ սեւ օր մը բերնէ բերոյն՛ տարած ո լեց ալ բօթք*

թէ Գուրգէն ԱլէմշաՀ Հանգիստ ու անխռով յալի– ԱլէմշաՀ , սնած ու մեծցած բաբեգոր ով ու բարե­ միասին : Աեբ Հյք:թունքներուն վրա՛յ միշտ ուր–

աենապէս փակեր է իր աչքերը , նախ ամէ^լ քը սմ­ պաշտ մօր մը շունչին տակ , գիտցաւ ապրիլ &ԸՀ– ուագծուած պիտի մնա\՚ն այս բառերյՀ. ^ Գուրգէն

քեցան , որովՀետեւ դ-եռ ամէնուն մտքին մէջ վառ մ ա բա ա պէս եւ Հ ար ա զա տօ բ էն քրիստոնէական միշտ պէտք էր ապրիլ» է Աակայն•՝, եթէ ն. ա մարմ­

էր, թէ սիրուած Արոլեսաաղէտբ Հեռաւոր Հորի— կեանքը , նեըշ1 չարան ուն ենալո վԱւետ ա ր ան ի քոլ՜ նապէս ապրելէ գաղր ած է , բայց ՚ճ ա իսկապէս

բու տակ փառքի դափնիներով ծանրաբեռ­ սաւոր սկզբունքները։ է՛ր ա՛մբողջ կեանքին մէջ , անմա՚Հ է ե լ իր յիշատակր պիտի ապրի յաւիտեան՝

նուած , տ ;ս յ եւ օտար մամ ուլին Հիացում ին ա֊ նա եղաւ ան ոխակալ ե լ ան յիշաքաւք <ւ իր բեածթե Հայ ժողով ուր գի սրտին մէջ որուն տաք արցուն՛­

ռարկա յ կր պատ բաստ ո լի նոր անոր յաղթանակնե­ բարութեամբ չարիքին կը յադթէը Րարէք ս փ ո ե - քի կաթիլները , իբրեւ մէկ ՚ ^ է կ պա՛տուական

րու , Հայկական արուեստթն նոր թռիչքներ , նոր լռՎ* Ամէնուն օգնեց ա՛նխտիր, բայց գագտնի • աք մ ար գաբ ի տներ ան թ առա մ պսակ մ ր պիտի կաղմ են

փա յլ տալու Հա՛մ ար ։ Տետո յ , անողոք ի բականու– ձեռքր՛ չդիմացաւ թ– չ ո բ կբ բաշխէր ձախ ձեռքը է իր փառաւո բ զաւակին. Հեռաւոր շիրմին վրս՚՚յ ՚

թեաէն առաջ, փսփսուքը ապշութեան փոխուեցաւ։ Եք ըեք իը անձնական փառքին ետեւէն լ\փաԳ^*ռ 1

Ա աՀուան գուժը կայծակիարագութ՚եամբտարա՚ծ^. այ՛լ վւառքն էր որ իր ետեւէն վազեց։ Իր անձին

ուեցաւ 3)րանսաՀ այութեան մէջ ե լ եղաւ ՚աղզա— Հ" ւք՚ջ Ր Հիւսուած գովեստներու եւ Հ իացում ի առ­ ՍՏԱՑԱՆ*

յ ին. սուգի օր Հ Արդարեւ , դա՛ռնապէս լացին՝ ղին՛– ջեւ մնաց ա^ զդայ : Ոմն– եցալ մ իա յն փառասիրա­

քր ա՛րք եւ կանայք , ծերեր ՛եւ մանուկն եր • սգա– կան տենջ մը • • ծառայել իր սիրելի ազգին : «Իմ ԱԿՕՍ , թիւ ԻԳ • պարրերադիրք , ձեռնարկ Հայ

ցին՛ ոի$՛քր Հեռաւոր՛ները եւ մերձաւորները, մին­ մեծագոյն Հպաբտութիւնբ այն է, կ՚ըսէր նա ինձ, ճեմարանի ՛Երք֊ Միութեան, Օշ^ասէհ. (Լւհ&ո) :

չեւ անգամ անոնք որոնք մէկ անգամ միայն տե­ ՛երբ իմ մի ջ ո ց ո քթւ օտարՀ երր Հա յ եկեղեցական ՍՐՏԻ ԱԼԵԱԿՆԵՐ (բանաստեղծութիւն) գրեց
Հիացում Արտաշկս Տօնճոյենց , Հ1»՜
սած էին գընքը X. արարողութեա՛ն եւ երգին նկատմամբ բաղձանք լկսվ : Ղ՝ին 1 տոլար , 1948 : • «Տիգրի"՝»

Ուսկից կ ո լղար այս չափ սէր ու յարգանք կր յայտնեն ։ Ջերմ Հայրենասէր , միակ :

ւՑԱՌԱՋ»Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (13) կապեցին այնտեղ , իսկ էրենք Հետիոտն. մտան կին քէն է Կը տեսնելս, ճ իշգ մեր գլիսուն՝ տեսակ մլէ
քաղաք ;
աղօտ լո յս 1լ եբեւ ի * քիչ ետք կը տ՛եսնես Հվ՚ԱքՀյՔՐ ւ

—- Լա՛ւ կը յիչեԲս տեղը , Հարցուց առաջին՛ ըսաւ Գաւիթ եւ աչքը ուղղեց վեր, դէպի աստե­

ձիաւորը մեզ ծանօթ Գաւիթին, երբ մտան լուռ ղազարդ երկինքը* յիրաւի, Հոն՝ ոլ\ր քյուսուֆ

ւ ա ւ,ք Կ Ա Թ վւողոցները յ խաչած էր Ամբատը , կը նւ շմ տրուէր աղօտ լո յս

(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) ին չպէս ցեբեկուան լո յս ը յ պատասխանեց մը , որ ՀետզՀետէ կը տաբածուէր եւ կը ստանար

Գաւիթ ։ պսակի երեւոյթ ;

-— Իսկ Համոզուա^ծ ես որ լ ո յ " ը ամէն գիշեր Գաւիթ ի տէբբ ծունկի եկաւ եւ ձեռքեր ը դը–

կ՚իջնէ անոր խա չուած տեղը ։ րաւ կուրծքիւ . լետոյ անթարթ ա՚չքեբով սկսաւ

Ջիաւոիններէն մէկը քանի մը քայլ առջեւէն Ես ինքս աչքովս եմ տեսեր • ի^նչպէս կա– նայիլ լոյսին . սիրտյէ կր գողաբ ; Պսակը ՀետզՀե­

կ՚երթար միւսէն։ Լայն թիկունքը, Հաստ եւ րելի է չՀաւատալ ; տէ վար կ^իջ^էր * կը ղալարուէբ , թռիչքներ կ՚ը­

Հուժկու բա՛զուկներ յէ կրնային ամբողջ բանակ մը ԳէՀ » ուրեմն առա՛ջ անցիր եւ ս ո յ ց տուր՝ նէր եւ կրկին կանգ կ՚առնէր ։

զգետն՛է լ ։ Գէմքր ծ ած կո լած է ր թաւ ու սեւ մ Օ՜ տեղը ։ Յանկարծ Գաւիթի տէրը, այն յաղթանդամ

բուքով . իսկ երկու Հ բացա յա ա՚չքե րր բոցի պէս Գաւիթ ը առաջ ու՝՝ ցաւ ե լ բ աւա կ ան տ եղ քա­ Հսկան սարսռաց . անո ր մ արմնէն ան ցաւ ա յնպիսի

կը փա յ լէ ին գիշեբա յ ին խաւարին մ էջ : ի^աբկու– լելէ յետոյ, երկուքը մէկ կանգ առին Հայոց կա­ ցնցում մը , որ քիչ մնաց պիտի սառեցնէ բ արիւնը

թեա՚ն եւ վրէժ խ֊ դրութեան բուռն կրակով լեց - թողիկոսարանին առջեւ , Հր ա պար ա կ ի մ ը վրայ է երակներուն մէջ՛֊ .Ան իր առջեւ տեսաւ Ամ բատ

ւււած էին այգ աչքերը եւ մոմի պէս կը Հալեցնէին • ԱՀա այստեղ Էր խաչուած Հայոց թագա­ Հա յո ց թ ա գա ւո ր ը , որ սեւեռուն ա՝ չքհ Րով կր նա–

դիմաց ինը է ւոր Ամ բատը այստեղ Էր որ տնօրէններ յէ կբանար– յէր իրեն :

ԱՀագի1 ծանրութեամբ սուր մը կ ա խ ո ւա՛ծ Էր դէին անոր դիակը ։ Աղա՛չանքի եւ ւՀղերսս/՛. քի Հայեացք էր այգ

անոր մէջքէն , իսկ գչյիաւն գրած էր ծանր եր֊֊ Լա՛ւ լւնտրութիսն է* ճիշդ Հայոց կաթո­ Հայեացքր։ Այգ աղերսող աչքերուն՝ մկ^ կարծես

կաթետյ ս աղա ւավ։ տ ը ։ Պակաս չէր ^արմն ի կազ­ ղիկոսարանին, գիմ ա ո , ըսաւ Գաւիթ ի տէրը եւ ծածկուած րլլտր փր է(/–իյն՚գրո ւթեան եւ ատելու -

մուածքով նաեւ միւս ձիալորը* բայց ան $էր խոր, շատ խոր «Հոգոց Հանեցի։ թեան սարսափելի րոցրէ Ի տես այգ թագուն րո~

կթնար իր ուժով բաղգատուիլ առա ջթին Հետ։ Ան ֊ Իսկ ո՛՛ւր է լոյսրԼ*) , ինչո՞ւ չկայ ։ ցին, Գաւիթի ա ի րոԳ դէմքին մ կանու ՚1. ք՚1 ե րր կր

ալ սուր ունէր մ էջքին , ու երկար նիզակը ձեռ­ քհեբեւս գեռ կանուխ Է * առ Հասարակ կէս ց՚1 ցուէին : Եռուն կեանքով լի, անյաղթելի ուժի

քին՝ անդադար կը զարնէր ձիուն , ոբպէսզի ետ գիշերէն վերջն է որ կ՚իջնէ լոյսը ։ տէր այս իչիանին մարմնէն՝ կարծես րիւ\րալոր

չմնայ առաջին ձիաւորէն : •—• Լաւ ուրեմն * սպասենք : մրջիւն՛ներ կր վաղէին ու կր փչաքաղէին՝ իր րո^

ա ա չանցած անոնք մ օտեցան Գոլին քաղա­ ք՝այց տես , տ էր իմ. աՀա 1լիջնէ լոյսը եր– լոր անղամներր։ Այնպէս կր թոլէր իրեն–, թէ

քին , ուր նոյնպէս կբ աիրէր մեռելային անշար­ ( * ) Աւանդութիւն կայ որ, ինչպէս կյէ վկայէ կեանքի շարժում ր ՀետզՀետէ կր ղագրէր իր մէ^,

ժութիւն* Հեռուն կլե րեւային էք ուս ուֆ ի պալատն՛ մեր պատմ իչնեբէն մէկը , Ամբատ թագա լոր ին գիտակցութիւն ր կը ԷՈ-է^ք՛ , ե լ ինք կյ* դաոնար

ու Հայոց կաթողիկոսարանը։ ՝ք^անի մը շուներ խաչուած աեզը գիշեր ատեն լոյս կէքֆէր* չա– կենդանի արձան մըլ :

սկսան Հաջել ձիաւո րնե ր ո ւձն վրայ, որոնք վար ի. աեբ տեսած են այգ լո յո ը , թէ քրիստոնեանեբէն

^ան իրենց ձիերէն ՛եւ տանելով զան ոնքդէպիձո ր ը եւ թէ մաՀմետականնէեբէն ։ ԲԱԳՐԱՏ ԱՅ՚ԼԱԶԵԱՆՑ

Fonds A.R.A.M