Page 84 - ARM_19-1948_01
P. 84
ԲոբեւիկեաԱ ԳիտակաԱ ասա յիս Տեղեկադիր
ծաԱօթ մէթոտԱհդ
ԲՈՐՈՏՈՒԹԻՒՆԸ գոյութիւն ունէր Բ-Է՚ե ՀԱՅ ԳԱՂԹԱԿԱՆԱՑ ԿԵԳՐ• ԳՐԱՍԵՆԵԱԿԻ
1500 տաբի առաջ Եգիպտոսի եւ Հնդկաստանի 1947/՛ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹԻՒՆԸ
Հունաստա
Ա– մէջ* յետագային երեւան եկաւ նաեւ
նի եւ Արաբիոյ մէջւ Հռոմ ա յեցինե բբ իրենց Հետ Այզգերոլ Ընկերակցութեան Գաղթականներու
Երբեմ՛ն ա չքէ 1լ անցբն՚էմ Փա քիպում լոյս տես բերին այգ Հիւանդութիւներ^
որ խաչակիրներու Բարձր ՚Բոմիսարիայի գո/էՆունէութեան դա դա .
նող Հ՛ամայնավար Հայատառ, թերթը* ո րի ճակա ատեն մ ասա աւոբ սա ստկութեամբ
տարածուեցաւ րումով , Հայ Գաղթականներու կեդրոնական Գը.
տին գրուահ– է թէ օրաթերթն է այս ինչ միու Ե ւբ ո պա յի գան ագան ե ր կի բներ ո ւն մ էջ ։
րասենեակբ 1947 Յունուայւ 1 ի՛ն անցաւ Գաղթա -
թեան : ի\լ ամէն անգամ թերթի բովանդակու
Այգ ա խտ ին դէմ պա յքարէ լու Համա ր *Լա՜ կանչերու Միջկառավարական կոմ իտէի թեւար -
թեան ծանօթալոլց յետո յ * գար մ ան քով Հարց
ճակա րակուած Հիւանգներբ կբ կղզիացնէին ք եւ այ գկո ւթեան տակ։ Յո<֊լիս մէկէ՛" սկսեալ ան
եմ տա լիս թէ ին չպէ ս կ * որ ա յս թերթի
նպատակաւ ամ էն կողմ Հիմնեցին բորոտանոց գտնուի Գաղթականւ՜Լեբոլ Ա իՀաղգա յին Կազմա -
տին սլ ար գ ու որոշ չէ գրո ւած Հ,Օր կան $)ր ան յա– ներ : Երբ բորոտութեան
Հայ Համայնավարներու» ։ դէպք մբ պատաՀէր * ենր կերպութեան Հսկողութես/ե ել ելմտական վար -
թական կբ տանէին եկեղեցի * ոլ Հոն ննջեցեալնե չոլթեան տակ, որ Մ • Աղգերու մարմին մ ըն է;
Հետեւեցէք (Լմեր ի կա յո ւմ լււ յս աԼ սնող <Հ,Լրա֊ րու յատուկ
պաշտօն կը կատարէին * եւ յետոյ Վերկացող տարուա՛ն՝ ընթացքին , Փարիղի գ՚րլ–
քեբին»9 Լի բան ան ի <6.Ժ՚ո ղո վո ւր գի ձա յնին»* ( ա յմմ
ղա յն կ առաջն ո րգէ ին բո բ ո տնե ր ո լ մ ասնաւոր կա րասե&եակբ տուած է 1283 վաւերացուած վկայա
էիա կո ւած յ Փարիղի իրենց չուս աղբարին $՝ԷՀ բանի յանը X
գիր՛), եր , 598 տեղեկատուութեան վկայագիր եւ
<%Վյերածն ււ ւնգ» ին ե ւա յլ նման թեր թե բո լ եւ սլի -
Ամ էն բո բոտ պա րտաւո բ է բ իր վքա յ ^Լբե I 169 վկայագիր որ ղերձ՝ կ ըկացոլցանէ անձագի րի
տի Համողոլիք Հաստատ կերպովդ որ այս թե ր իմ ե՜ լաշակներ
(չալփարա՝) * ազդարարելու Համար ան– տուրքէ ք բնդՀա՚նոլվւ՝ գումար 2.050 վաւերագիր Հ
ր բ բո լշեւիկեան ծանօթ մեթոտներով * ղ աղիմա շ - ցորգնեբուն
Հեռու մնալ իրենցմէ եւ ղգոլշւսնալ
խաբՀ ի մ էջ * բո լշեւիկեան փրո փա կան տ բ կբ կա իրենց Հետ շփման մէջ մտնելէ X Իր կարգին , Աարսբլիոյ գրասե՚ևեակլՀ տուած
տարեն ամէն տեղ եւ ամէն կողմ։ Նո բվեկիացի Բ^՜իշկ ել բուսաբան Կ է ր Հ արտ՜ է 331 վաւե բ՛ացուած վկայագիր եւ 327 տեոեկա -
ԱշխատսՀնքի այգ մեթոտներով էր * որ ռու հանսջւ (1841—1912) առաջին՛ անգամ ա ո ւ.ո ւթ եան վկայագիր , Բ^գՀ * գումար 658 ՚ է ա "
սական բո լշեւիղմ բ կա ր ո ղա ցաւ աիրել ա շթաբՀի ըլլալով ւե բագի ր՛ ՚
գտաւ բորոտութեան պա ս ի լը\ է ոբ փոքր * նո՛ւրբ ու ՚՛ Երկու գրասենեակնեբբ միասին տուած են՚
ՎՌ ՛ք ե,րո ր գ մաս ին ո լ թեր եւս այսօր եօթերորգ առանձնայատուկ միքրոպ մբն է* ոբ կ*աճի ու կր 2708 վաւերագիր որոմն \947՝ը վճար ո վի եւ 761 շ
մ ասին : Հա յբենաս իրութեան * աղգաս ի բութ եան , զարգանայ ըլլայ ջիղերուն* բլլա յ մորթին* լորձ– ձրի :
մ ո ղո վյրգա պետ ո ւթեան յ Հա յա ս տ ան ա ս ի ր ո ւթե ան նամաշկեր ո ւն * աւշա յին կծիկներուն ել փորոտի 1414 վաւերացուած վկայագիրներբ Հ Լա եւ Լա /
եւ վերջապէս ներգաղթի անանուն * ռո՛ւս ա՛կան քներ ու մ ակեբեսին վրա յ %Ջիղերոլ\նվրայ գո յա ց ա ծ ձեւով կը բաժնուին : \344 ծննդեան վկայոյգիր*
Բ" ԼԺ՚՚^ՒՂ^*է գաղափարն երբ կբ տարածեն ու ռու բ.որ.ո տութիւնբ կը յատկս/նշոլի մորթային թեր՝– 124 օրէնքի մեկնութեան վկայագիր , 1)8 աղգոլ^
սական բո լշեւիղմ ի ու վարչաձեւի գովք1բ կբ ՚*/"֊– թերոլ երելումով*որ մորթի բորբոքում կբ պատ թեան վկայագիր * 3 ամուսնութեան *Լկայագիր է
սևն : Աշխատանքի ա յգ ծանօթ մեթոտներով Էբ * ճառէ եւ կրնայ առա9 բերել մատքերու եւ ոտքի 14 թարգմանութիւնն եր % 6 ղան աղան վկայագիր .
որ ռուսական բոլշեւիղմր կարողացաւ ներս մբա– բթամ ատնե բուն ինքնաբեր անդամ ատո ւթիւնր : ներ *
ն եչ մին չեւ Լե Հաս տան * Պ ո լլկա բ ի ա * Ո՝ ում ան իա * Ա որթին, մէջ զետեղուած բորոտութիւնր կր
Հունգար իա * Էյուկո սլաւիա * Զեթիա * Ալպանիա յա յան ո ւ ի պզտ ի կ Հանգո յցներով կամ թուպեռակ– Վկայագիրն երբ գլխաւորաբար Հետեւեալ
եւայլ տեղեր : Աուտն ու կեղծիքի * որ առանցքը կր նե րով գ մասՏե աւորապէս գէմքին վրայ ; գոբծածոլթեանց Համար խնդրուած էին Ամուս
կաղմ է բո լշեւիկեան գո րծ ո ւն է ո ւթե ս/ն * կբ շարու Բ որ ո տ ո ւթ ի ւն ը վաթանցիկ է եւ աւելի կամ նութիւն* Հպատակութիւն , ընկերային ա սլա Հո -
նակեն թունաւորէ Լ աշթարՀի խաղաղ կե ան քբ նուազ չափով մառան գա կան* մա սնալո րապէս այն վագրսւթիւն * անձագրի նոր՛ոգութիւն՛ կամ ստա
բնդՀ ան բա սլէ ս , ՛ին չպէս ել վե ր բ յ ի շահ՜ս Հա յա՛ տեսակը որ գոյութիւն •ունի ծայրագոյն Արեւել ցում * ճամբոբգութիլն * ամուսնալուծում * ժա
տառ թեր թե ր բ , Հայ գաղթա շխարՀ ի մ էջ , մ աս– քի մէջ։ Կղզիացում բ միշտ անՀր ամեշտ է X Աթալ ռանգութիւն եւայլն ։
ն ա ւոր ա ոլ է ս ; է կա րծել թէ անունք որ բո ր ո տանոցն եր ո լ մէջ Փարիզի ել Ա *"րսիլիոյ մէջ ի նպաստ գազ ֊
ՊաՀ մբ Համբերութիւն ունեցէք եւ ձեր առա 9 կ՚աշխատին , ոլշ կամ կանութ ատա պարտ ուա՛ծ
գրէք Փար ի ղում լո յս տեսնող թե ր թին Համ արն ե - են վարակուելոլ այգ աՀաւո ր աթտէն։ ներ ունեն՛ա՛լ։ իր երկրէն Հեռու ապրելու *ԼիշտԲ
ԲԻ՛Ս մէկբ ու Համբերութեամբ աչք նետ՚եցէք* Լե Հյատ մ ը առողջ Հի լան դա– պաՀ ոլՀ իներ * պաշ կրնա յ մ ին չեւ իսկ մ աՀ պատճառե լ ենթակային ;
նին ի է Ա տա լին ի * Ա ո լո իմ ո վ ի ել Ֆրանսիա յ ռո լս տօն ե աներ Հ ՔաԲՈէԼէլ\ կբ0՝1՝ ա լորն եր ՛ել բմիշկնեբ , Հիււմնգբ ՀետզՀետէ կբ կորսնցնէ իր աթորմակբ *
գես պան՛ Պ՛ո կո մո լո վի ն կա բներ ին ։ որոնք տար ի՝, ե ր ով կ՚աշխատին եւ պաշտօն կբ վա աւելի գէշ կբ մարսէ կերածբՏ կլլ նիՀարնայ * կբ
Ի^նչոլ կբ Հ բ ատ ար ա կեն ա յգ նկարն երբ ամ էն րեն բորոտանոցներու մ Էջ * չեն ՚վարա կո ւի ր ա յգ տ կա բանա յ եւ ան կա բ ո ղ կ1ր լլա լ գիմ ա գրելու պա՜
առիթով, բո լշե ւի կե ան գաղտ փար ա բան՚հւթ իւնբ Հւ Հիւանդութենէն։ Բնական է թէ անոնք ամէն ն ա– տաՀական ամենափոքր Հիւանդութեան մըx Եթէ
բո լշեւիկեան գա լան ան քբ տարածելու Հ ամ ար ա յս իւ ա զղ ուշ" ւթ ի ւն ձեոք կ ՝՝ա ււնեն եւ յ աճա իւ կը Հ ա– անկարելի է գոր՛ծածէ լ գեղեբուՏւ\ ամ էն էն ազդե–
կ անե իւ են իր՝ե՝Լց մաբմինբ* ձեռքերիդ ճեբմակե– ցիկբտ այսինքն
֊էիւրլւնկալ^ ագատ ել Հանրապետական՛. երկրին գէպի երկիր վերագարձբ* պէաք
ղէն՚ներբ* Հագուստնին * եւն * :
մէջ* եւ սովետական գաման րէմիմի Գովքը ոլ է ջանա լ Հ ի լան գին Համ ար ստեղծել Հ աճ ելի՝ մա–
փ առա բանո ւթիւնր կատարելու Համ աբ գաղթա շ– Ւն շ կբ վերաբերի դարմանումին* գմբաթտա– մ անցներ * զբօսական պ ա ո յաներ ել մ տային ոլ
իւարՀի մէջ ; ինչո^լ Համար եւ ո0 ւմ Համ ար ա յյ բաբ մինշեւ այսօր կարելի շէ եղած ազդու դեղ մբ ֆիզիքական աշխատանքներ ։ Տեւական վշտին
ւրտնել* բումելու Համար այգ աՀռելի Հիւս/ևգու– իբր Հետեւանք
քաղաքական տխուր մ ա բւլանքր գաղթական եւ եղՈզ անսո լազութ իւնբ , անօթք՛ ւ -
թիւնբ : «ՕւՏւս\աՕՕ%ՈՂ»ի ի՚-գր ւ որ թէեւ բորոտու թի ճեն ու Հ իւ ծումբ ան խ ո ւսա փե լի օր էն մ աՀ կբ
տարագիր Հայ մ ո ղո վո լր գի գլիս ուն * ա յս օտար
թեան յատուկ գեղ մբ նկատուած է ել երբեմն աք պատճառէն
եբկրին մէջ* որտեղ տարիներէ ի վեր Հայ մողո– : Եթէ իր կողմէ Հիւանգբ ջանք թափէ
""՛ելի կամ նուազ շափով նպաստաւոր արդիւնք ուտելու
վո ւրգր կ^ ա պ ր բ վա յե լելով 3) բանս իո յ սէհ տես ա՛ եւ զօրացուցի չ ս՚հո լն դներ ով սնան ելու *
ներ կա ու ա յ , սակայն իրական՛ին մէջ անաղգեցիկ Հա յբ էնա բա զձ ո ւթիւնր
կան եւ քաղաքական բո լո ր բա րի լիտերբ : ին չոռւ կրնա յ ի կէերջոյ փա րա–
է* բմիշկները երբեմն Հիւս^Լղնեբու սլաՀանջթն տիլ։
էլուղէք ււո ւսա կան բոլշեւիղմի ՛ծանօթ մեթոտնե
վրայ կր կիր ա՛ր կեն այգ գեղը* դոՀացում տալու
րուն ղոՀ գարձնել այս տարագիր ել գաղթական Ւ սփիւռս աշթարՀի ցրուած տարագիր Հա -
<>ամա բ անոն ց փափաքին * պարզապէս Հ ոգեբա–
ժողովուրդը : Երբ կորսենք ու կ1ր յա յ տ ա ր ար են ք յեբն ալ Հայրենաբաղձներ են առան ց Հիւանդագին
ն ական։ նկատումով : գարման *
իմ կ այգ մ արգիկբ օգտագո բծելով ու շաՀ ագո բծե ււ ւ մա կան վիճակի * ան ո նք սրտ ատ ո չոր կ ա բօ ան ուն՛ին ի ր ենց
Տիշեալ դեղէն– ղ ատ * իբր օման/գա՛կ
լով ա յս Հիւբբծ՛ Կ՛" I եր կր ի թօսքի * մ ամ ո ՛՜լի եւ կ/1 գործածեն նաեւ ուրիշ բո ւմ ի չ եւ երկրի °գի*ե 1 ջուբին * շէն ու բարեբեր աւաններուն՝
զեղեր X
մ սղովն երբ ւ աղատ ո լ թ ի լնբ Տ գոլք բո լշեւիկեան եւ նկարչագեղ բնութեան ։
քայ։ ողշ ո ւթի ւնն եր կբ կատարէք * գոլք ձեր աշխա Արդեօք պիտի գա^յ այն երանելի օրբ , ո լ ՚ Բ
տանքով ու ձեր գոբծե րով մ իա յե Ս՝ ո ս կոլային կր ՀԱՅՐԵՆԱԲԱՂՁՈՒԹԻՒՆԸ՝ ձանձրոյթ/,, տխ. բոլոր Հայեր բ անխտիր կարենան վերադառնալ թ
ծառայէք, եւ բոլշեւիղմր կբ քարողէք * մեղ կր րութեսւ՚ն , սրւոսյբեզութեան , ոլէհաթափոլթհաՀև , րենց սե փա կ ս/ն եր կ իր բ Ուիլսբն եան սաՀմ աննե -
ՀայՀոյեն : ի\ւ կր պատասիսանեն Համենք բոլշելիկ. / " " I "(՛՛՛կ "՛՛ւ, տառապանքի եւ յո լս աՀ ատ ո ւթեաճ ԲՈէԼ 1 *ԼաՐ շէնցնելու * լծուելոլ շինարար աշխա~
վիճակ մ ըն է* որ յառաջ
ներ չե՛նք* մենք մեր Հայրենիքին եւ Հայաստանին կո լգա յ ծննլ սվայ\բի տ ս/՛ քի եւ իրենց բար ո յա կան * նիւթական ու ֆի–
կրկին վերադառնալու
կր ծառայենք» ։ .ճիշդ այնպէս, ինչպէս այսօր կբ Հեռաւորութենէն ո լ Հոն զիքական ամբողջ ումր տրամադրելու իրենց Հայ
պատաոթանեն ԼեՀ ^ քք՚ումանացի , Պուլկար * եւ ջերմ բաղձսձն քէն * րենիքին բարգաւաճման ու յառաջգիմո ւթեան
Հունգարացի բո լշե ւի կն ե ր բ * ո րոնք 1լ ապրթհ ի՜ Զուտ բարոյական այգ Հիւանդագին վիճակբ Համար ։
քքենց բո լշե ւի կա ց ած եւ ղին ակից ումով պա ո տա՜ երբ երկար տեւէ, կրնայ ամենածանր Հետեւանք
գրած սեփական Հայրենիքին մէջ : Հայաստանին Հ – ՏկՐՈԱԿԻ
կր ՛ծառայեն * սակայն դժգոՀոլթէան եւ ԲոԳ"քէ
ո չ մի ձա յն՛ շՀանեցին * երբ շա բա թնե ր առաք
Ա տալին ի ներկայացուցիչ Պ* 1Լիշինսքին յայտա ին չպէ ս ա յմմ բուն քիուսիոլ մէջ* այնպէս ^ դեցիներ բ* Հարուստ եւ շէն թեմեբի մեր Հայրե
րարեց աղգերու մողովին մէջ* ի լուր աշխարՀի* ա յմմ Հա յաս աա՛. ի մ էջ * 1^ջմիածինբ եւ արտա– նիքին եւ ո® լր , ինչպէս * ս պան ո ւե ց բանտերոլ\ն\
թէ կարմն ու Ա ր տ ա Հ ահ ր պէտք է վե բագայւձ նեյ սաՀմ անի եկեզեցականնե ր բ գա ր ձե լ են խողովակ մ էջ ոճրագէտ եւ Աստուա՛ծաբան՛՛ *իիւտ ե սլի –յ կո պո֊
Վ/քասաանին ։ ինչպէ ս մամ՛տնակին քի ոսկուան ու մբ դաղութաՀա յութիւնՀբ պառակտելու ոլթունա– ս ը , երբեմնի գերմանական ուսանող իսաՀակ Տէր
Հայաստանի իսամաճիկ ^նա թա րա բներ» ը Ա՚ԼՐբէյ՜ ւոր ե լո լ է յօգուտ բո լշեւիկեան րէմիմին եւ Խ որՀ ր– Ղ*ազարեան բ : ինչպէ՛* ս եւ ինչ պա յմ աններ ու մ է^
ջան ին յանձն եց ին ՛Լար արագը եւ Հթ ար ուր \,ա իւ ի– գային (հո ւս իո լ քաղաքականութեան : /» " լշե ՚ ի՛ կ - մաՀացաւ Հ ար ա բա թաքը որ էն Աոլրատբէկեան կա–
ջեւաԱբ ։ ինշպէս Հայաստանի Ա՝ոսկուայի կամա– ներ՛բ վայելելով ւս ր ա ա ս ա Հ ման ի բոլոր ազատու թ ո զի կ ո ս ը : ին շոռ՝ լ լուռ են մեբ եկեղեցականն երբ
կատա րներբ * Վյ.րաս տանին յան ձնեց ին Ախ ալ քալա– թիւնն երբ է կ՝ օգտագո բծեն մեր բարձր եկեղա ցա այս մ ութ ո լ ցաւոտ թնդի բն ե ր ո լ շուրջ * բա յց ա^
ՔԲ » Աթալցխան– եւ Լօռիի մեծ մասի : կանն երբ՝ բեմերէն * զանազան Հանդէսներու * ե֊
րեկո յթնեյր՚ոլ կապակցութեամ բ ել կամ թէ նո սար փոխ ար է ն յաճ աէս կեցցէ Հա յբ Ա տա լինբ կբ
Կո յբ պէտք է շինել չտեսնելու Համար * հ1 որ– յեմբերի 29/ տօնի անունին տակ* գովքբ անելու պոռան բեմերէն։ Զ ասեինք ու չը խօսէինք* թէ
Հրգային քհուսիոյ տարած քաղաքականութիւնը ժողովուրդներու պատմութեան մէջ չտեսնուած ինչպէս 1918 թոլին Բբէստ լիտովսկի ի մէջ Տրոց–
Հայաստանի վերաբերմամբ * որին շուրջ երեսուն բոլշեւիկեան իրաւակարգին ; Նոյեմբերի 2ի)բ * տօ֊ կիի գլիսաւո րոլթեամ բ բո լշեւի կն երբ իրենց բարե
տարիներէ ի վեր * երկու մեթր Հող անգամ չէ ՚^Բ բոլշեւիկեան դաման վարչաձեւին է տօնբ բոլ կամ Թուրքերուն յանձնէ ցին կարսբ , ԱբտաՀանբ
կցուել : ԸնգՀակառակր * Հա յաստանի Հ ողերը յա– շեւիկեան աՀալոր րէմիմ ին* որ պարտադրուած է եւ Աաէ մալուն ։ Թէ իԼչպէո 1920 թուին Բաքուի
ճաթակի վաճառման աղբիւր են դարձած Մ ոս– Հայ մ ո զո վո ւր գին ռո ւս ե ւթ ր քա կան միացեա ք «Արեւե լեաւ մ ողո վուբղՏւ ե րո լ » Համագումարին
կուայի քաղաքական շաՀեբուն Համար* ս ի րա շա սուիններ՛ու հ ա յ ր ո ւէ * կարսի պատերուՏն տակ : մէջ , որին կբ մասնակցէին Ա՝ ոսկուա յէն ուղար
հեր ւ մերթ Թուրքին * մերթ Վրաստա՝նին եւ Նմ ան՛ ե կ ե գե ց ա կանն ե ր ո լ առա $ պէտք է ոբ փակ– կուած ականաւոր ներկայացուցիչներ Զի*ե"վիեւ
մերթ Ագր բ է յ ջանին Հ Այգ բո լո րր նրանք գիտեն* ուին Հա յաստանեաց ա ռա քե լա կան ե կե ղե ց ւ ո յ եւ Բա տ է կ * Թուր քիո յ ն՛ե ր կա յացուցիչների Հետ
Բ ա յ ռ (ո՛ " են Հ որովՀետեւ պէտք է^ ոբ լուռ մ>բ– գալները ել անոնց սլիտի ճամ բեն գէպի ^/ ո բ Հ ր գ ա - մչ ասին , Լ^ՎԷվ՛ ՚ ի ա շ ա յ ի * ԲէՀաէտտինի եւ
նան ։ Հայրենասիրութեան կեղծ անունին տակ յին « գ ր ա իւ ա ա ՛իա յր»ը * որտեզէն յատուկ կաբգա– ՝$իլչիլՔ Թալէաթ բոլշելիկն ե բ ը դաւեցին * ու
ա պետ ական Հա յաստանի խոր
բոլշեւիղմր կբ քարողեն * Հա յաս տ անաս իր ո լթեան դրութեամ բ եկած են ա րտասաՀմ ան իբրեւ զո բ– ծ ր ա գբէ ց ին Հ անր
տակում բ ։
կեղծ պիտակին տակ սովետական. աՀաւո ր բէժի– ծա կա լներ :
մբ կր փա ո ա բան են ; Ո0ւբ են Հարիւրաւոր Հայ քա Հ ա՛Լ ան ե րր * եկե– (Մնացեալբ յաջորդով)
ն. ԿԱՐԱՊԵՏԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
ծաԱօթ մէթոտԱհդ
ԲՈՐՈՏՈՒԹԻՒՆԸ գոյութիւն ունէր Բ-Է՚ե ՀԱՅ ԳԱՂԹԱԿԱՆԱՑ ԿԵԳՐ• ԳՐԱՍԵՆԵԱԿԻ
1500 տաբի առաջ Եգիպտոսի եւ Հնդկաստանի 1947/՛ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹԻՒՆԸ
Հունաստա
Ա– մէջ* յետագային երեւան եկաւ նաեւ
նի եւ Արաբիոյ մէջւ Հռոմ ա յեցինե բբ իրենց Հետ Այզգերոլ Ընկերակցութեան Գաղթականներու
Երբեմ՛ն ա չքէ 1լ անցբն՚էմ Փա քիպում լոյս տես բերին այգ Հիւանդութիւներ^
որ խաչակիրներու Բարձր ՚Բոմիսարիայի գո/էՆունէութեան դա դա .
նող Հ՛ամայնավար Հայատառ, թերթը* ո րի ճակա ատեն մ ասա աւոբ սա ստկութեամբ
տարածուեցաւ րումով , Հայ Գաղթականներու կեդրոնական Գը.
տին գրուահ– է թէ օրաթերթն է այս ինչ միու Ե ւբ ո պա յի գան ագան ե ր կի բներ ո ւն մ էջ ։
րասենեակբ 1947 Յունուայւ 1 ի՛ն անցաւ Գաղթա -
թեան : ի\լ ամէն անգամ թերթի բովանդակու
Այգ ա խտ ին դէմ պա յքարէ լու Համա ր *Լա՜ կանչերու Միջկառավարական կոմ իտէի թեւար -
թեան ծանօթալոլց յետո յ * գար մ ան քով Հարց
ճակա րակուած Հիւանգներբ կբ կղզիացնէին ք եւ այ գկո ւթեան տակ։ Յո<֊լիս մէկէ՛" սկսեալ ան
եմ տա լիս թէ ին չպէ ս կ * որ ա յս թերթի
նպատակաւ ամ էն կողմ Հիմնեցին բորոտանոց գտնուի Գաղթականւ՜Լեբոլ Ա իՀաղգա յին Կազմա -
տին սլ ար գ ու որոշ չէ գրո ւած Հ,Օր կան $)ր ան յա– ներ : Երբ բորոտութեան
Հայ Համայնավարներու» ։ դէպք մբ պատաՀէր * ենր կերպութեան Հսկողութես/ե ել ելմտական վար -
թական կբ տանէին եկեղեցի * ոլ Հոն ննջեցեալնե չոլթեան տակ, որ Մ • Աղգերու մարմին մ ըն է;
Հետեւեցէք (Լմեր ի կա յո ւմ լււ յս աԼ սնող <Հ,Լրա֊ րու յատուկ
պաշտօն կը կատարէին * եւ յետոյ Վերկացող տարուա՛ն՝ ընթացքին , Փարիղի գ՚րլ–
քեբին»9 Լի բան ան ի <6.Ժ՚ո ղո վո ւր գի ձա յնին»* ( ա յմմ
ղա յն կ առաջն ո րգէ ին բո բ ո տնե ր ո լ մ ասնաւոր կա րասե&եակբ տուած է 1283 վաւերացուած վկայա
էիա կո ւած յ Փարիղի իրենց չուս աղբարին $՝ԷՀ բանի յանը X
գիր՛), եր , 598 տեղեկատուութեան վկայագիր եւ
<%Վյերածն ււ ւնգ» ին ե ւա յլ նման թեր թե բո լ եւ սլի -
Ամ էն բո բոտ պա րտաւո բ է բ իր վքա յ ^Լբե I 169 վկայագիր որ ղերձ՝ կ ըկացոլցանէ անձագի րի
տի Համողոլիք Հաստատ կերպովդ որ այս թե ր իմ ե՜ լաշակներ
(չալփարա՝) * ազդարարելու Համար ան– տուրքէ ք բնդՀա՚նոլվւ՝ գումար 2.050 վաւերագիր Հ
ր բ բո լշեւիկեան ծանօթ մեթոտներով * ղ աղիմա շ - ցորգնեբուն
Հեռու մնալ իրենցմէ եւ ղգոլշւսնալ
խաբՀ ի մ էջ * բո լշեւիկեան փրո փա կան տ բ կբ կա իրենց Հետ շփման մէջ մտնելէ X Իր կարգին , Աարսբլիոյ գրասե՚ևեակլՀ տուած
տարեն ամէն տեղ եւ ամէն կողմ։ Նո բվեկիացի Բ^՜իշկ ել բուսաբան Կ է ր Հ արտ՜ է 331 վաւե բ՛ացուած վկայագիր եւ 327 տեոեկա -
ԱշխատսՀնքի այգ մեթոտներով էր * որ ռու հանսջւ (1841—1912) առաջին՛ անգամ ա ո ւ.ո ւթ եան վկայագիր , Բ^գՀ * գումար 658 ՚ է ա "
սական բո լշեւիղմ բ կա ր ո ղա ցաւ աիրել ա շթաբՀի ըլլալով ւե բագի ր՛ ՚
գտաւ բորոտութեան պա ս ի լը\ է ոբ փոքր * նո՛ւրբ ու ՚՛ Երկու գրասենեակնեբբ միասին տուած են՚
ՎՌ ՛ք ե,րո ր գ մաս ին ո լ թեր եւս այսօր եօթերորգ առանձնայատուկ միքրոպ մբն է* ոբ կ*աճի ու կր 2708 վաւերագիր որոմն \947՝ը վճար ո վի եւ 761 շ
մ ասին : Հա յբենաս իրութեան * աղգաս ի բութ եան , զարգանայ ըլլայ ջիղերուն* բլլա յ մորթին* լորձ– ձրի :
մ ո ղո վյրգա պետ ո ւթեան յ Հա յա ս տ ան ա ս ի ր ո ւթե ան նամաշկեր ո ւն * աւշա յին կծիկներուն ել փորոտի 1414 վաւերացուած վկայագիրներբ Հ Լա եւ Լա /
եւ վերջապէս ներգաղթի անանուն * ռո՛ւս ա՛կան քներ ու մ ակեբեսին վրա յ %Ջիղերոլ\նվրայ գո յա ց ա ծ ձեւով կը բաժնուին : \344 ծննդեան վկայոյգիր*
Բ" ԼԺ՚՚^ՒՂ^*է գաղափարն երբ կբ տարածեն ու ռու բ.որ.ո տութիւնբ կը յատկս/նշոլի մորթային թեր՝– 124 օրէնքի մեկնութեան վկայագիր , 1)8 աղգոլ^
սական բո լշեւիղմ ի ու վարչաձեւի գովք1բ կբ ՚*/"֊– թերոլ երելումով*որ մորթի բորբոքում կբ պատ թեան վկայագիր * 3 ամուսնութեան *Լկայագիր է
սևն : Աշխատանքի ա յգ ծանօթ մեթոտներով Էբ * ճառէ եւ կրնայ առա9 բերել մատքերու եւ ոտքի 14 թարգմանութիւնն եր % 6 ղան աղան վկայագիր .
որ ռուսական բոլշեւիղմր կարողացաւ ներս մբա– բթամ ատնե բուն ինքնաբեր անդամ ատո ւթիւնր : ներ *
ն եչ մին չեւ Լե Հաս տան * Պ ո լլկա բ ի ա * Ո՝ ում ան իա * Ա որթին, մէջ զետեղուած բորոտութիւնր կր
Հունգար իա * Էյուկո սլաւիա * Զեթիա * Ալպանիա յա յան ո ւ ի պզտ ի կ Հանգո յցներով կամ թուպեռակ– Վկայագիրն երբ գլխաւորաբար Հետեւեալ
եւայլ տեղեր : Աուտն ու կեղծիքի * որ առանցքը կր նե րով գ մասՏե աւորապէս գէմքին վրայ ; գոբծածոլթեանց Համար խնդրուած էին Ամուս
կաղմ է բո լշեւիկեան գո րծ ո ւն է ո ւթե ս/ն * կբ շարու Բ որ ո տ ո ւթ ի ւն ը վաթանցիկ է եւ աւելի կամ նութիւն* Հպատակութիւն , ընկերային ա սլա Հո -
նակեն թունաւորէ Լ աշթարՀի խաղաղ կե ան քբ նուազ չափով մառան գա կան* մա սնալո րապէս այն վագրսւթիւն * անձագրի նոր՛ոգութիւն՛ կամ ստա
բնդՀ ան բա սլէ ս , ՛ին չպէս ել վե ր բ յ ի շահ՜ս Հա յա՛ տեսակը որ գոյութիւն •ունի ծայրագոյն Արեւել ցում * ճամբոբգութիլն * ամուսնալուծում * ժա
տառ թեր թե ր բ , Հայ գաղթա շխարՀ ի մ էջ , մ աս– քի մէջ։ Կղզիացում բ միշտ անՀր ամեշտ է X Աթալ ռանգութիւն եւայլն ։
ն ա ւոր ա ոլ է ս ; է կա րծել թէ անունք որ բո ր ո տանոցն եր ո լ մէջ Փարիզի ել Ա *"րսիլիոյ մէջ ի նպաստ գազ ֊
ՊաՀ մբ Համբերութիւն ունեցէք եւ ձեր առա 9 կ՚աշխատին , ոլշ կամ կանութ ատա պարտ ուա՛ծ
գրէք Փար ի ղում լո յս տեսնող թե ր թին Համ արն ե - են վարակուելոլ այգ աՀաւո ր աթտէն։ ներ ունեն՛ա՛լ։ իր երկրէն Հեռու ապրելու *ԼիշտԲ
ԲԻ՛Ս մէկբ ու Համբերութեամբ աչք նետ՚եցէք* Լե Հյատ մ ը առողջ Հի լան դա– պաՀ ոլՀ իներ * պաշ կրնա յ մ ին չեւ իսկ մ աՀ պատճառե լ ենթակային ;
նին ի է Ա տա լին ի * Ա ո լո իմ ո վ ի ել Ֆրանսիա յ ռո լս տօն ե աներ Հ ՔաԲՈէԼէլ\ կբ0՝1՝ ա լորն եր ՛ել բմիշկնեբ , Հիււմնգբ ՀետզՀետէ կբ կորսնցնէ իր աթորմակբ *
գես պան՛ Պ՛ո կո մո լո վի ն կա բներ ին ։ որոնք տար ի՝, ե ր ով կ՚աշխատին եւ պաշտօն կբ վա աւելի գէշ կբ մարսէ կերածբՏ կլլ նիՀարնայ * կբ
Ի^նչոլ կբ Հ բ ատ ար ա կեն ա յգ նկարն երբ ամ էն րեն բորոտանոցներու մ Էջ * չեն ՚վարա կո ւի ր ա յգ տ կա բանա յ եւ ան կա բ ո ղ կ1ր լլա լ գիմ ա գրելու պա՜
առիթով, բո լշե ւի կե ան գաղտ փար ա բան՚հւթ իւնբ Հւ Հիւանդութենէն։ Բնական է թէ անոնք ամէն ն ա– տաՀական ամենափոքր Հիւանդութեան մըx Եթէ
բո լշեւիկեան գա լան ան քբ տարածելու Հ ամ ար ա յս իւ ա զղ ուշ" ւթ ի ւն ձեոք կ ՝՝ա ււնեն եւ յ աճա իւ կը Հ ա– անկարելի է գոր՛ծածէ լ գեղեբուՏւ\ ամ էն էն ազդե–
կ անե իւ են իր՝ե՝Լց մաբմինբ* ձեռքերիդ ճեբմակե– ցիկբտ այսինքն
֊էիւրլւնկալ^ ագատ ել Հանրապետական՛. երկրին գէպի երկիր վերագարձբ* պէաք
ղէն՚ներբ* Հագուստնին * եւն * :
մէջ* եւ սովետական գաման րէմիմի Գովքը ոլ է ջանա լ Հ ի լան գին Համ ար ստեղծել Հ աճ ելի՝ մա–
փ առա բանո ւթիւնր կատարելու Համ աբ գաղթա շ– Ւն շ կբ վերաբերի դարմանումին* գմբաթտա– մ անցներ * զբօսական պ ա ո յաներ ել մ տային ոլ
իւարՀի մէջ ; ինչո^լ Համար եւ ո0 ւմ Համ ար ա յյ բաբ մինշեւ այսօր կարելի շէ եղած ազդու դեղ մբ ֆիզիքական աշխատանքներ ։ Տեւական վշտին
ւրտնել* բումելու Համար այգ աՀռելի Հիւս/ևգու– իբր Հետեւանք
քաղաքական տխուր մ ա բւլանքր գաղթական եւ եղՈզ անսո լազութ իւնբ , անօթք՛ ւ -
թիւնբ : «ՕւՏւս\աՕՕ%ՈՂ»ի ի՚-գր ւ որ թէեւ բորոտու թի ճեն ու Հ իւ ծումբ ան խ ո ւսա փե լի օր էն մ աՀ կբ
տարագիր Հայ մ ո ղո վո լր գի գլիս ուն * ա յս օտար
թեան յատուկ գեղ մբ նկատուած է ել երբեմն աք պատճառէն
եբկրին մէջ* որտեղ տարիներէ ի վեր Հայ մողո– : Եթէ իր կողմէ Հիւանգբ ջանք թափէ
""՛ելի կամ նուազ շափով նպաստաւոր արդիւնք ուտելու
վո ւրգր կ^ ա պ ր բ վա յե լելով 3) բանս իո յ սէհ տես ա՛ եւ զօրացուցի չ ս՚հո լն դներ ով սնան ելու *
ներ կա ու ա յ , սակայն իրական՛ին մէջ անաղգեցիկ Հա յբ էնա բա զձ ո ւթիւնր
կան եւ քաղաքական բո լո ր բա րի լիտերբ : ին չոռւ կրնա յ ի կէերջոյ փա րա–
է* բմիշկները երբեմն Հիւս^Լղնեբու սլաՀանջթն տիլ։
էլուղէք ււո ւսա կան բոլշեւիղմի ՛ծանօթ մեթոտնե
վրայ կր կիր ա՛ր կեն այգ գեղը* դոՀացում տալու
րուն ղոՀ գարձնել այս տարագիր ել գաղթական Ւ սփիւռս աշթարՀի ցրուած տարագիր Հա -
<>ամա բ անոն ց փափաքին * պարզապէս Հ ոգեբա–
ժողովուրդը : Երբ կորսենք ու կ1ր յա յ տ ա ր ար են ք յեբն ալ Հայրենաբաղձներ են առան ց Հիւանդագին
ն ական։ նկատումով : գարման *
իմ կ այգ մ արգիկբ օգտագո բծելով ու շաՀ ագո բծե ււ ւ մա կան վիճակի * ան ո նք սրտ ատ ո չոր կ ա բօ ան ուն՛ին ի ր ենց
Տիշեալ դեղէն– ղ ատ * իբր օման/գա՛կ
լով ա յս Հիւբբծ՛ Կ՛" I եր կր ի թօսքի * մ ամ ո ՛՜լի եւ կ/1 գործածեն նաեւ ուրիշ բո ւմ ի չ եւ երկրի °գի*ե 1 ջուբին * շէն ու բարեբեր աւաններուն՝
զեղեր X
մ սղովն երբ ւ աղատ ո լ թ ի լնբ Տ գոլք բո լշեւիկեան եւ նկարչագեղ բնութեան ։
քայ։ ողշ ո ւթի ւնն եր կբ կատարէք * գոլք ձեր աշխա Արդեօք պիտի գա^յ այն երանելի օրբ , ո լ ՚ Բ
տանքով ու ձեր գոբծե րով մ իա յե Ս՝ ո ս կոլային կր ՀԱՅՐԵՆԱԲԱՂՁՈՒԹԻՒՆԸ՝ ձանձրոյթ/,, տխ. բոլոր Հայեր բ անխտիր կարենան վերադառնալ թ
ծառայէք, եւ բոլշեւիղմր կբ քարողէք * մեղ կր րութեսւ՚ն , սրւոսյբեզութեան , ոլէհաթափոլթհաՀև , րենց սե փա կ ս/ն եր կ իր բ Ուիլսբն եան սաՀմ աննե -
ՀայՀոյեն : ի\ւ կր պատասիսանեն Համենք բոլշելիկ. / " " I "(՛՛՛կ "՛՛ւ, տառապանքի եւ յո լս աՀ ատ ո ւթեաճ ԲՈէԼ 1 *ԼաՐ շէնցնելու * լծուելոլ շինարար աշխա~
վիճակ մ ըն է* որ յառաջ
ներ չե՛նք* մենք մեր Հայրենիքին եւ Հայաստանին կո լգա յ ծննլ սվայ\բի տ ս/՛ քի եւ իրենց բար ո յա կան * նիւթական ու ֆի–
կրկին վերադառնալու
կր ծառայենք» ։ .ճիշդ այնպէս, ինչպէս այսօր կբ Հեռաւորութենէն ո լ Հոն զիքական ամբողջ ումր տրամադրելու իրենց Հայ
պատաոթանեն ԼեՀ ^ քք՚ումանացի , Պուլկար * եւ ջերմ բաղձսձն քէն * րենիքին բարգաւաճման ու յառաջգիմո ւթեան
Հունգարացի բո լշե ւի կն ե ր բ * ո րոնք 1լ ապրթհ ի՜ Զուտ բարոյական այգ Հիւանդագին վիճակբ Համար ։
քքենց բո լշե ւի կա ց ած եւ ղին ակից ումով պա ո տա՜ երբ երկար տեւէ, կրնայ ամենածանր Հետեւանք
գրած սեփական Հայրենիքին մէջ : Հայաստանին Հ – ՏկՐՈԱԿԻ
կր ՛ծառայեն * սակայն դժգոՀոլթէան եւ ԲոԳ"քէ
ո չ մի ձա յն՛ շՀանեցին * երբ շա բա թնե ր առաք
Ա տալին ի ներկայացուցիչ Պ* 1Լիշինսքին յայտա ին չպէ ս ա յմմ բուն քիուսիոլ մէջ* այնպէս ^ դեցիներ բ* Հարուստ եւ շէն թեմեբի մեր Հայրե
րարեց աղգերու մողովին մէջ* ի լուր աշխարՀի* ա յմմ Հա յաս աա՛. ի մ էջ * 1^ջմիածինբ եւ արտա– նիքին եւ ո® լր , ինչպէս * ս պան ո ւե ց բանտերոլ\ն\
թէ կարմն ու Ա ր տ ա Հ ահ ր պէտք է վե բագայւձ նեյ սաՀմ անի եկեզեցականնե ր բ գա ր ձե լ են խողովակ մ էջ ոճրագէտ եւ Աստուա՛ծաբան՛՛ *իիւտ ե սլի –յ կո պո֊
Վ/քասաանին ։ ինչպէ ս մամ՛տնակին քի ոսկուան ու մբ դաղութաՀա յութիւնՀբ պառակտելու ոլթունա– ս ը , երբեմնի գերմանական ուսանող իսաՀակ Տէր
Հայաստանի իսամաճիկ ^նա թա րա բներ» ը Ա՚ԼՐբէյ՜ ւոր ե լո լ է յօգուտ բո լշեւիկեան րէմիմին եւ Խ որՀ ր– Ղ*ազարեան բ : ինչպէ՛* ս եւ ինչ պա յմ աններ ու մ է^
ջան ին յանձն եց ին ՛Լար արագը եւ Հթ ար ուր \,ա իւ ի– գային (հո ւս իո լ քաղաքականութեան : /» " լշե ՚ ի՛ կ - մաՀացաւ Հ ար ա բա թաքը որ էն Աոլրատբէկեան կա–
ջեւաԱբ ։ ինշպէս Հայաստանի Ա՝ոսկուայի կամա– ներ՛բ վայելելով ւս ր ա ա ս ա Հ ման ի բոլոր ազատու թ ո զի կ ո ս ը : ին շոռ՝ լ լուռ են մեբ եկեղեցականն երբ
կատա րներբ * Վյ.րաս տանին յան ձնեց ին Ախ ալ քալա– թիւնն երբ է կ՝ օգտագո բծեն մեր բարձր եկեղա ցա այս մ ութ ո լ ցաւոտ թնդի բն ե ր ո լ շուրջ * բա յց ա^
ՔԲ » Աթալցխան– եւ Լօռիի մեծ մասի : կանն երբ՝ բեմերէն * զանազան Հանդէսներու * ե֊
րեկո յթնեյր՚ոլ կապակցութեամ բ ել կամ թէ նո սար փոխ ար է ն յաճ աէս կեցցէ Հա յբ Ա տա լինբ կբ
Կո յբ պէտք է շինել չտեսնելու Համար * հ1 որ– յեմբերի 29/ տօնի անունին տակ* գովքբ անելու պոռան բեմերէն։ Զ ասեինք ու չը խօսէինք* թէ
Հրգային քհուսիոյ տարած քաղաքականութիւնը ժողովուրդներու պատմութեան մէջ չտեսնուած ինչպէս 1918 թոլին Բբէստ լիտովսկի ի մէջ Տրոց–
Հայաստանի վերաբերմամբ * որին շուրջ երեսուն բոլշեւիկեան իրաւակարգին ; Նոյեմբերի 2ի)բ * տօ֊ կիի գլիսաւո րոլթեամ բ բո լշեւի կն երբ իրենց բարե
տարիներէ ի վեր * երկու մեթր Հող անգամ չէ ՚^Բ բոլշեւիկեան դաման վարչաձեւին է տօնբ բոլ կամ Թուրքերուն յանձնէ ցին կարսբ , ԱբտաՀանբ
կցուել : ԸնգՀակառակր * Հա յաստանի Հ ողերը յա– շեւիկեան աՀալոր րէմիմ ին* որ պարտադրուած է եւ Աաէ մալուն ։ Թէ իԼչպէո 1920 թուին Բաքուի
ճաթակի վաճառման աղբիւր են դարձած Մ ոս– Հայ մ ո զո վո ւր գին ռո ւս ե ւթ ր քա կան միացեա ք «Արեւե լեաւ մ ողո վուբղՏւ ե րո լ » Համագումարին
կուայի քաղաքական շաՀեբուն Համար* ս ի րա շա սուիններ՛ու հ ա յ ր ո ւէ * կարսի պատերուՏն տակ : մէջ , որին կբ մասնակցէին Ա՝ ոսկուա յէն ուղար
հեր ւ մերթ Թուրքին * մերթ Վրաստա՝նին եւ Նմ ան՛ ե կ ե գե ց ա կանն ե ր ո լ առա $ պէտք է ոբ փակ– կուած ականաւոր ներկայացուցիչներ Զի*ե"վիեւ
մերթ Ագր բ է յ ջանին Հ Այգ բո լո րր նրանք գիտեն* ուին Հա յաստանեաց ա ռա քե լա կան ե կե ղե ց ւ ո յ եւ Բա տ է կ * Թուր քիո յ ն՛ե ր կա յացուցիչների Հետ
Բ ա յ ռ (ո՛ " են Հ որովՀետեւ պէտք է^ ոբ լուռ մ>բ– գալները ել անոնց սլիտի ճամ բեն գէպի ^/ ո բ Հ ր գ ա - մչ ասին , Լ^ՎԷվ՛ ՚ ի ա շ ա յ ի * ԲէՀաէտտինի եւ
նան ։ Հայրենասիրութեան կեղծ անունին տակ յին « գ ր ա իւ ա ա ՛իա յր»ը * որտեզէն յատուկ կաբգա– ՝$իլչիլՔ Թալէաթ բոլշելիկն ե բ ը դաւեցին * ու
ա պետ ական Հա յաստանի խոր
բոլշեւիղմր կբ քարողեն * Հա յաս տ անաս իր ո լթեան դրութեամ բ եկած են ա րտասաՀմ ան իբրեւ զո բ– ծ ր ա գբէ ց ին Հ անր
տակում բ ։
կեղծ պիտակին տակ սովետական. աՀաւո ր բէժի– ծա կա լներ :
մբ կր փա ո ա բան են ; Ո0ւբ են Հարիւրաւոր Հայ քա Հ ա՛Լ ան ե րր * եկե– (Մնացեալբ յաջորդով)
ն. ԿԱՐԱՊԵՏԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
