Page 89 - ARM_19-1948_01
P. 89
տասնեակ ուրիշ մ սա ա լոր ականների , որ մի՝ մ՜ա ՏԱՅԳ*>ք ԳԱԻԱՌԷ՚Ա ԱՆՈՒՇԸ
մ ան ակ երդուեալ Հակառակորդներն էին Հ* 6 գ Կիրակի օր , 3ովՀաննէս Բ՚ումանեանի մաՀ -
Գարնակս ո ւթեան ։ Ո® ւբ է Ս • Արնարե՝ւմն>\ր, \որ Ա-Ո ո ւան շՏամեայ տարելիցին առթիւ Փարիզի մէչ
բեմադրՈւեցալ
մեր\իկայէն անսալ Հայաստան իր ոյժեբր տրամա «ՄԱՆՈՒԿՆԵՐՈՒ ՕՐ»Ը ՊՈՄՈՆԻ ՄԷԶ բանաստեղծին «Անուշէի՝ Պ* Ա*
դրելու Հայրենիքի վերա շինութեան՛ ու Հայրենիքի^ Պարթեւեան ի ղեկավարութեամբ :
մշակոյթին , եւ ռ"՝ ւր– Աիմոն՝ Ցակոբեանը ,ս Ա՚ցեալ շաբթու աշխատակից մր այս սիլեակ–
Ղ՝երմ ան իա յէն անոաւ Հա յ ա ս ւո ան իբրեւ իմ րա֊ Ֆր՛ Կապոյտ Խաչի կեդր* վար չութ իւնր \ի է
գիր ու գրագէտ : Ջ՛եր գոված Ձլ փառաբանած բոլ֊ րո լո ր մա սնաճ ի ւգեր,ո վ տարիներէ ի վեր է որ որ֊ եե րուն մէչ խօ սած էր «Ան ո ւշ^ի ե ր աժ շտ՝ո լթեան
շեւիկեան վարչաձեւին ծանրութեան տակ էր, որ, դեդրած է, տօնել «Մանուկներ՛ու Օրրֆ Տ ւ՚ոէպէո նաեւ ներկա յ բեմ ագրութեան Համար
ան՛գամ \1.րանք, կորան մութ եւ խոբՀրդաւոր Պոմոնի մասնաճիւգՀւ ալ իր կարգին տօնեց թափ,ո լած աշյխատանքԼ երուն՛ մասին ։
պայմաններու մէչ։ էքւփրաւ որ Հա յ սպի սի վար գա յն կի բակի \ 8 Տ ո ւն ո լար ին նո րակառո յց դպրոց ԱրտասաՀմ անի մէչ Հա յ կական օփերանե ր
չաձեւ մր մեր մամ անա կա շրջանի ճան 4 ցած ամ է - սրաՀին մէչ, ներ կա յ՛ո ւթեամ բ կոկիկ Հասարակու չունինք դժբախտաբար, ել ամէն անգամ երր ու
նէն Հբէշային երեւոյթն է »* թեան մկո; Ո՛րոշեալ ժամ ուն երբ վարագո յր՝ր կ(Լ զենք մեք՛ ժողովուրդին Հրամ ցել \1մոյշ մբ մեր
բացուի , բեմին մէկ անկիւնր կր նշմարուի Կա տոՀմիկ բանաՀիլսոլթենէն , երգով ու պարոյի,
՛Բանի քանի անգամ տարադրոլթեան մէչ Հար ղանդ ի ծառր , զար գա րո լա ծ փայլո ւն շղար շն երո վ կ՛՝իյնանք «Անուշէին վրայ ։
ցումն ե ր ուղղեցինք խորՀ ր դա յին երկի բնե բու վա ո լ գոյնղգո յն փոքրիկ լապտերներով ։ կապո յա Ւ ր գլխաւոր եղան՛ա կէ եր՛ր ծա՛ն՛օթ են բո լո րին
րիչներուն մեր կորած ու անՀետացտծ րնկեինեբի Խաչի դպբո&իձ պատ կան ող խումբ մր մ ան ո լկէ եր իբրեւ առանձին երգեր ել որովՀետ՚ել մեր ձեռքր
մ ասին՛, սա կա յ\ւ՝ մ ի շա անպատասխանի մնաց\ինք , բեմին վբայ շարուած կր սպասեն ուսուցչուՀի Տի 4 Ո
խոր կսկիծով է որ այսօր է լ պիտի Հարցնենք ձեգ կին Բիպրիթճեանի նշանին , իրենց շնռրՀբ ց՛ո յց բաժ շտոլթեան ամ բո զչո ւթի լՆր , պոէ–
խո րՀրգա յին բէժիմհ երդուեա լ պաշտ պանն ե բո ւդ , տալու , գլուխնին բարձր , գէմքեր՚եին. զուարթ ոլ ման արժեցնելու Հ ամ ար , մեր երաժիշտն եր\ր ,
թէ ինչո"ւ դնգակաՀտրուեցին ոլ ի"նչպէս կորան Հ պարտ կեցուածքով : Տիկին Բիպրիթճեան Հան– Հ արկադր՛ո լած , յաւելում" եր կր կատարեն իլրա֊
բո լշեւի կե ան աքս ո րավա յր ին մ է չ Գաշն՚ակցա - ղէս\ր բացուած կի յա յա ար ար է , աւելցնելով , քանչիկոր իր Հասկացոգութեամբ ։
կան իր ա ւա բանւ-ե րճ Պօ գոս Զո լ բա ր , Խո րէն Հա « Յյր • կապ՛ո յտ Խաչր այն կան՛աց ի կուռ կաղմ ա– Ատոր Համ ար է որ ամ էն անգամ կր րւենք
մասփիւռ եւ Ամ բատ Խ ա չա ար՛ եան : ի^նչպէս նա֊ կերպութիւնն՝ է , ՛որ իր ուսեր ուն վրա յ առած է իբտրմ է քի չ֊շատ տ տ ր բե բ Ան ուշն եր ։ Այս անգամ
Հատակուեցին եւ ի^նչ պայմաններու մէչ մ աՀ ա֊ Հայ մանուկին դաստիարակութեան ծանր այլ սա֊ եւս նո ւագախ,ում բի բաժինր ճոխացած էր կարգ
ցան Հա բիւր աւո ր դ՛աշնակցական մ տաւորական– կա յն՛ քաղց ր պա ր ւոակաՎ. ութիւն ր , ան՛, կր բաղձա ք մ ր յ ա ւե լ ո ւմ\ւ երտ վ ։
ներ որոնց մէքն էին , Ա* Անասեան , Նիկոլ Աար– վառ պաՀել մանկան սրտին մէչ Հայ ոգէն , կբ Որպէսզի կարելի բԱար ՝րսել թէ Տիգրան՚եանի
գսեան , ՎաՀան Խո\րէնի , ԱաՀակ Թորոսեան , Ար֊ գուրգուրա յ անոնց վրա յ , որո վՀետել անոնք են՝ ՛երաժշտո ւթ իւնր ինչ շաՀած ^քամ կոբսնցոլցած է
շակ Հթիրինեւսն՛, Ներսէս Զաղաթեաձ֊ , ՛էյ, ՅոՎսէփ– մ եր աւլ գի ապագա լ սիւներն ու լո ւս ա տ ո ւ փարոս– ա յս վւոփոխակնեբով , պէտք է լսած ՌէԼա յՒ^Ք
եան , Գ . Իյոէ֊րշուտեան , Աիքայէլ
Աբղումանեան , ներր ։ Եթէ մ եր առաչադրութեան մ էչ նուագա - զայն Հայաստանի մէչ ուր , ան շուշտ , աւելի Հա–,
Պարուր ՚ԼաիփրեսձՆ բնկերուՀիներ Տ* Մ ուր ատ֊ գո յն չափով իսկ զինք փրկելով \ 0 Հատ մ ա֊ ր աւլ ատ գո յնով կբ ձ՛եր կայաց ուի ան ։
խ անեան , ԱնաՀ իա ^Լաղազեաս եւ այն Հար իւ. րա֊ Օր՛ Վա,ոժտպետեաւԼ՛ որ ունի պեւլեցիկ \Ո՝Լ
լորնեբի, որոնք բ. ա իւ ար .ոլ պատ իւր ունէին լինե ՚ե՚ուկ ուծացման կլափէն , այգ մեզի եւ մեր ազգին մ աւր զո լա ծ ձա յն մր , կ բ ցաւ վարժ խաղարկու—
լու Հ» Գա էակցութեան րնտանիքի մէչ : Համար շաՀ մրն ^» : Ապա յայտագիրր գործա թեամբ մբ փրկել խաղին ամբողչոլթիմւ\ր , Աարո֊
դրութեան կի գրուի, Տիկին Ա» Տէօքմէճեանի յի Հետ միասին (Պ * ԱեՀտէբեան) որուն Հաճելի
Հարկ կա" յ բսելու թէ տգիտութեան եւ ստրու— րն կեր ակցո ւթեամ բ , փոքբիկներր քանիցս երգե ձա յն ր կի փ,1 տոՀուի մ իչտ ։
կութեւ •յբերռլ ն՛ մէչ անգամ սովետական ա– ցին զանազան խմբերգներ ։ Հյաա գեղեցիկ ել Հ ր ֊ Պիտի ոլզէինք որ Պ* Վ՛ Ալթոլնեան չչափա
Հա ւոր րէ մ ի մ ր ո լ վա ր չաձեւր ան ինդունե լի եւ րապո լր ի չ էր եռագո յն ժապաւէններով խումբ մր զանցէր իր գիմ ախաղե րր եւ շարժ ո ւձ ե լեր ր , եւ
անտանելի պիտ\հ\ րլլաի։ Վարչաձեւ մր, որու\ն մանուկւ երու ձօղի Հիւսկր , երգախառն ։ Փ՛՛ոքրիկն մնար «Անուշէի պատուախնդիր, խիստ ու աննե
եր կաթետ յ ծան թո ւթ եան տակ ու աՀ ու սարսա Աս աւո ո ւր ե ա նիւ Համարձակ շարժո ար րող եղբայ քւր ել մեզի խնայէր գլոլխր տաքցած
փին մէչ , կ՚ապրի մ օտ երկու Հա բիւր մ իլիոն՛ ժո– տասանութիւն ր ^ Փանթալանիս կոճակր » այնքան ՝,ու վրիժառու ոճրագործի մր տպա ւո բութիւ\նի է
դովուբդ , որուն մէչ է մեր մինուճար ՛փոքրիկ յաչող էր որ խլեց բուռն ծափեր ու բացագանչոլ– Այս գիտոզութիւնր իրեն, քանի որ իսքսիր՝ոԴ մր
Հայրենիքը։ Ջբսել թէ" Զթկիզեանփ եւ թամիր– թիւններ ։ Հանդէսի տեւողութեան՛ նուագով կ*ոն֊ չէ , այլ ղեր ա սան մր։
լանփ օ րերր երանելի օրեր է ին ։ Աշխա րՀ ի ներ - կերա ար ^» Աիմոն հիշման եան՛։ քհտզեցի կօշկա Ղ*ի տ ո զո ւթ ի ւն մին ալ ն ո լա գա խ ո ւմրին , ուր
կայ քաղաքական ընդՀանոլր կացութիւնր եկաւ կար եւ նպարավաճառ Հայրեն ակի ցնե ո ու կողմ է լա բա լո՝ ր՛ գո ր ծ իքֆ> երու պակտ Ա՛ր մ ե՝ծապէս զգ ալի
ցոյց տալու , որ Արեւմտեան՝ երկիրներու ժողովր տրուած նո ւէրն՚եր ր ան խտ իր բաժնուեցան ներկայ Կ՛ ••
դապետութեան եւ ռուսական՛ րո լշեւիկեսւն բռնա֊ բոլոր փոքր ի կնե բոլն։ Այս առթիւ Պոմ ոնի Ֆր • Կ* ՅովՀանւէսեան քոյրերու պարի սկսա՛ծ է մեր
պ եւո.ո ւթեան Հ ամ ագ ո ր ծա կցո\ւ.թ ի ւնր յան ո ւն աշ Խաչի վ արչոէ-թիւ&ր Հրապարակաւ իր շնո րՀակա֊ Հ ան գէ ս՛֊ ե բո ւն դե զար ո ւեստական ար՚ժէքբ ԳԳալէ
խարհի խ ա գա գո ւթ ե ան , միա$ գամ ա յն անՀնարին՛ լութիւնր կբ յայտնէ այն բոլոր կօշկակար եւ նր– կերպով բարձրացնել : Այնքան նուրբ է ին՝ անո& ք ,
էւ ՝ պարավաճառ Հայրենակիցներուն՛ ինչպէս նաեւ մանաւանդ երազի տեսար անթ. մէչ եւ յետոյ Ո է–
Արեւմ ա եան ժոգո վր դա պետ ական բո լո ր պե - Պ* Պ* Մ * Ծիշման՚եանի եւ Ղ^ազարեանի որոնք ի ֊ ժին\ր առանձին, եւ վայելք էր բոլորին Համար,
տ ո ւթի ւնն երո լ կատարած խաղաղ փորձեր\ի եկան րենց բարոյական եւ նիւթական օժանդակութիւներ կրկնակի տեսնել զիրենք ՚. Արդար էին։ իրենց խլած
ապացուցանելու աշխտրՀ ին , որ ռուսական բ՛ո լ֊ բերին ՀՀԱ* անա ւկն եր Ո Լ Օր՝^ուան՝ տօնակատարու րոէոն ծափեր ր ։
թեան
շեւիգմի աՀաւոբ վտանգբ կարելի է միայն՝ եւ մի ։— 3 . ՞Նիկողւաեաս Ամբողչութեա՚Լ. մասին կարելի Է րսել որ լա–
ւսյն չէզոքացնել ,ոյժի քազաքականութեամբ ։ չո ղ նե բկա լացում մ\րն Էր կ իրա կ ի օրուան՝ Հ Ան ո Լ–
Խ՛որՀ բգա յին Ռուսիս յ բոլոր մեծ ու փոքր ԿԸ ԽՆԳՐՈՒՒ 8 Գ՛ , Կապոյտ Խաչի եւ շՐ^ , առանց շատ մ ան բամ ասն ո ւթեան ց մէչ մտնե
ներկայաց.ոլցիչներր , մէչի լ\է^՚ելով եւ մեր Հա զանազան՛ կազմակերպութեանց գաւառի կոմիտք լու • //րաՀբ խճողուած էր բսելու աստիճան լե
յանուն քարոզի ին երր թէեւ միշտ զ ա ոն\ո լկի մոր ներէն եւ մ արմ իններ էն ո ր ժ ողովն երու եւ Հան ցուն էր իր մանր մունր ան ՛կա ր գութ իւններ ո վ ։
թին մէչ, սակայն անոնք ամէն տեղ եւ ամէն դէսներու ազդերբ խմբագրատունի Հասցնեն թո լա Այսպէսով էր ոբ Պ* Չոպանեան , ներկա յա -
գործի մէչ Համերաշխութեան եւ անդորրութեան կանէն առնուադն երեք Օր առաչ ։ ՝՝ոումէն առաչ իր՝ խօսած ճառով ան՛լսելի մնաց
երդուեալ թշնամի Հանդիսացան : գրեթէ։ 8ովՀ՛ Թ՚ումանեսլՀն որպէս «Հալ Ազգին
Ա յդպէս են Հայ րո լշեւիկեերի գառնուկի ե ան՛ կեղծ քարոզչութեամբ եւ րո լշեւի կեան ծա - րան՚աստեղծբ^ այնքան մեծ տեգ ունի մ՝ե\ր ս իր տե
մորթին մէչ Հալ գագութներո\ւ խաղաղոլթի*ձեր նօթ մեթոտներ ո վ Հայ գաղթաչփւարՀ\ի ներշփի՝– րս ւն մէչ որ յար ւլ ան քի պակասի մր պէտք չէ վե֊
թունաւորեցին ներգաղթի անունին տակ , շաՀա - խաղաղ կեանքր ւ չաղբել այս թե բացում ր ։
գործեցին մեբ Ժողովուրդի Հայրենասիրակս&տ Գ՛ոնէ այսուՀետեւ մնանք արթուն եւ զգաստ : Պ ՚ *հմբէթեան աւելի բախտաւոր եղաւ լսելի
ղ ա ք.՝ձ\՛ ելով իր արտասանութիւներ քՒում անեան էն
անկեղծ զզացումներր ե֊. պ առա կտեց ին րոլշեւիկ– Ն– ԿԱՐԱՊԵՏԵԱՆ « Հայրենիքիս՝» : ( Թա.լո.ելրԱ1սէյ1
«ՅԱՌԱՋԷԻ ԹԵՐԹՕՆԸ Հեռաւոր , անկոխ ան ապա տ ի մ ր վեր եւ , եր ֊ Յա յ անտ լթեան գրքիս խոր Հր դա լոր թո ւա -
կի՚եքի բացուած էր կախարդ զար ա գոյ րի մր ն՚վր֊ խոԱբշ ֊ 2 4 X 7 եւ. 12 X ՝ 4, անկէզն մշ կծկբ.
մ ան ւ ւո ա ծ կի ս բս փար :
Մ աՀիկր անխնայ կր Հնձէր բոլոր աստղե րր ԵէՀովան կար ու չ\ար . . . :
կապո յտ ին , թափելով գանտոնք աւաղո ւտքի ն գո֊ Այդ պաՀուն , ան՛ապատին ան< կիւնէն , մէկր ,
( ԽՈՐՀՐԳԱՎԷՊ) դրէ անալթին տակ մեծ գիրք մր սեղմած , արիւնլուայ,
Ան՛որ սրածայր, Հատու մանգաղին բերանէն կբ մտնւ է ր ե րկթեք 1
Բ. ԳԼՈՒԽ կա խո լած էր փրցուած լոյս ի շերտ մր արեւէն % X
Հարաւձրգ մխուած էր Արեւելքի կուշտին՝, նի
զակազէն է ^իշերր կբ շարժի իր սեւ մաՀիճփն մէչ քնա
ԱՐԵՒԱԳԱՐՋ Հիւսիսն ու Հարաւր դէմ դիմաց խոժոռա ֊ թաթախ : Կ՝եր կարէ ձեռքերր վերմակէն գուբս ,
Գրէց՝ ՏԻԳՐԱՆ ՓԻՐԱՆԵԱՆ ղէմ ։ կբ վերցնէ քբ անա թաթախ գլ ո Լ խր ԲաՐ ^ 1իրա -
Այո, Յիսուս լո յս է եւ արեւ, միտք եւ Հոգի, Ան՛ապատ ին բա բբար ո ս ո գին երր մ ո լեգնաբա ր յէն , թւ/ւլցած ^Իգ^ՐՐ *ՂԲհ^* ԼՈէԼ ՚՝ ^Բ պ աւո ցնէ ու
բայց պէտք է զետեղել զայն նիւթին մէչ, աստ կր Հաւաքէին մէկիկ մէկիկ աստղե րր Հնձանին , ռած ա չքեր բ չո բս գին ու իր երկար ս ր ո ւնքն ե բ ո ւն
եւ վրա յ կանգնած , կ ՚ր՚սկսի քալել թափառախո յզ :
ուած ային շարժո ւմ տալով անոր ։ Ո*֊– դեռ Բ րիս֊ փակցնելով զանոնք, իրենց կուրծքին, ճակտին Բա յց պատ չկա յ , որ բռ՛ն՛ելով քալէ , ծառ չկա յ ,
որուն ոլլլոլի , լոյս չկայ , որ ա ււա չն ո ր գէ զի\նք :
տ ոն է ո ւթ եան եռան կիւն տաճարր կր խոն ար Հ ի ուսերուն , տե՚ն՚գաՀ ա ր % Ալն ատեն , զայբո յ թ էն ակռան երր դեղնած , կր
փռէ Հ ս կա յ , սեւ սաւան մի ամ ա յնքի կբծքին ՛ոլ
Աստ՛ուծոյ մր աոչեւ , որ մարդացաւ, մարդու մր Անոնց արիւնռուշտ եաթաղաններուն տակ , կբ սպասէ - • . :
առչեւ , \ոբ Աստո լածացաւ ։ Շփոթութիւն , վէճ, երեք Հարիւր է աւելի չա ս պլո ւածն ե ր կր մ աՀ անա ֊
Հատուածական ութ իւն Ար ի ո ս ե ան եւ Հ ակտ յին , օրՀասակամ. ոռն՛ումներով ;
ար ի ո ս ե ան • • • : Ե ր կնա րաց կապո յար , մ ատն երր շբթներոլն ,
Ոչ , ոչ, ճշմարիտ կրօնապետութեան իրա կի լո-էր անմրմունչ X Աւ՚ապատի գաղտն տխում բր , գոլն, չբ ե բ կա -
ւունքն է պաշտպանել ճ շմ ար տ ո ւթ իւն ր Հրաշքին Ան նման էր մեծղի խմբան՛կարի մր անշարժ \րած , կր Հ ոտոտէ սելաշղա ր շ փռոցքր , լիղելով ա–
գէմ, անՀեթեթբ մեբժել, աւելո բդապաշտո լթիլ– աբձանացումին : նո՚ր սել ծոպերր ու մոլեդին կատաղութեամբ ,
Ր,Լ վանել եւ Հաւատքբ մաքրագործել : Լոյսերու սառած կատարին վրայ, բիւրաւոր , կր վ/ո,՚ւձէ բզղքտ ել զայն , որմէ փրցուած մաս մ ր
Ոչ ոքին ներելի չէ շլլալ ցամքած սագմ, ե– շոլշանաթո յր թեւեր պարզուած էին անթռիչ ; ատամնե բունւ տակ , , երկին քին դէմ էլ ոռնա յ ա–
րաշտ քրտինքներու մէչ խաշած Հունտ, այլ ՚րլ– կեդրոնին խո րր կր բարձրանար կամ արա կապ Հեղակո չ ;
էալ ատոք սերմ եւ սերմանող յղութիւն •* » : բեմ մր լո ւս ախար իսխ , որ ո ւն վրայ շար ո ւած էին Մ՛ութ գի է)* Ր ր ամ պե բ ո ւն Հետ գործի է էըծ -
Բո լոր մ արղարէնե ր ր նախկին , իրենց խորՀիր ֊ ուեր : Կր գարթւէ Հրեղէն սուրեր , կայծակ՛ ա–
Երբ խորՀրդախոյզ Եոային , այգ օբր , ծալ - գամ ա տ ե անն ե րի բոն ած ; թաւի աղեղմ. եր ու սլղնձագո ռ վաՀ ա՛՛ն՛ն՛եր : Ե ր բե -
լեց յոգնած թեւեր ր իր & եր աշխար Հին. , ա՚չքեր՛ր Մովսէս ։ Գաւիթ ։ Աողոմոն՛։ Նազովրեցի • մ\րն կ բ լ սուի ղին ա րան ին ո րոտն ու աղմ ոլկբ
բաց ո ւե ցան նոբաՀ բա շ տեսիլքի մր առչեւ , իբ Խաշին կ ատ կար անր կր բաց ո ւէր ՛ո լ կր դո ց ֊- գա բ բ՛՛ո ց իլ\ն խոբ էւԼ :
իբճիթթե խո րէն։ ո ւ էր ան Հ ան դար տ յ (14) ֊–.է––
Fonds A.R.A.M
մ ան ակ երդուեալ Հակառակորդներն էին Հ* 6 գ Կիրակի օր , 3ովՀաննէս Բ՚ումանեանի մաՀ -
Գարնակս ո ւթեան ։ Ո® ւբ է Ս • Արնարե՝ւմն>\ր, \որ Ա-Ո ո ւան շՏամեայ տարելիցին առթիւ Փարիզի մէչ
բեմադրՈւեցալ
մեր\իկայէն անսալ Հայաստան իր ոյժեբր տրամա «ՄԱՆՈՒԿՆԵՐՈՒ ՕՐ»Ը ՊՈՄՈՆԻ ՄԷԶ բանաստեղծին «Անուշէի՝ Պ* Ա*
դրելու Հայրենիքի վերա շինութեան՛ ու Հայրենիքի^ Պարթեւեան ի ղեկավարութեամբ :
մշակոյթին , եւ ռ"՝ ւր– Աիմոն՝ Ցակոբեանը ,ս Ա՚ցեալ շաբթու աշխատակից մր այս սիլեակ–
Ղ՝երմ ան իա յէն անոաւ Հա յ ա ս ւո ան իբրեւ իմ րա֊ Ֆր՛ Կապոյտ Խաչի կեդր* վար չութ իւնր \ի է
գիր ու գրագէտ : Ջ՛եր գոված Ձլ փառաբանած բոլ֊ րո լո ր մա սնաճ ի ւգեր,ո վ տարիներէ ի վեր է որ որ֊ եե րուն մէչ խօ սած էր «Ան ո ւշ^ի ե ր աժ շտ՝ո լթեան
շեւիկեան վարչաձեւին ծանրութեան տակ էր, որ, դեդրած է, տօնել «Մանուկներ՛ու Օրրֆ Տ ւ՚ոէպէո նաեւ ներկա յ բեմ ագրութեան Համար
ան՛գամ \1.րանք, կորան մութ եւ խոբՀրդաւոր Պոմոնի մասնաճիւգՀւ ալ իր կարգին տօնեց թափ,ո լած աշյխատանքԼ երուն՛ մասին ։
պայմաններու մէչ։ էքւփրաւ որ Հա յ սպի սի վար գա յն կի բակի \ 8 Տ ո ւն ո լար ին նո րակառո յց դպրոց ԱրտասաՀմ անի մէչ Հա յ կական օփերանե ր
չաձեւ մր մեր մամ անա կա շրջանի ճան 4 ցած ամ է - սրաՀին մէչ, ներ կա յ՛ո ւթեամ բ կոկիկ Հասարակու չունինք դժբախտաբար, ել ամէն անգամ երր ու
նէն Հբէշային երեւոյթն է »* թեան մկո; Ո՛րոշեալ ժամ ուն երբ վարագո յր՝ր կ(Լ զենք մեք՛ ժողովուրդին Հրամ ցել \1մոյշ մբ մեր
բացուի , բեմին մէկ անկիւնր կր նշմարուի Կա տոՀմիկ բանաՀիլսոլթենէն , երգով ու պարոյի,
՛Բանի քանի անգամ տարադրոլթեան մէչ Հար ղանդ ի ծառր , զար գա րո լա ծ փայլո ւն շղար շն երո վ կ՛՝իյնանք «Անուշէին վրայ ։
ցումն ե ր ուղղեցինք խորՀ ր դա յին երկի բնե բու վա ո լ գոյնղգո յն փոքրիկ լապտերներով ։ կապո յա Ւ ր գլխաւոր եղան՛ա կէ եր՛ր ծա՛ն՛օթ են բո լո րին
րիչներուն մեր կորած ու անՀետացտծ րնկեինեբի Խաչի դպբո&իձ պատ կան ող խումբ մր մ ան ո լկէ եր իբրեւ առանձին երգեր ել որովՀետ՚ել մեր ձեռքր
մ ասին՛, սա կա յ\ւ՝ մ ի շա անպատասխանի մնաց\ինք , բեմին վբայ շարուած կր սպասեն ուսուցչուՀի Տի 4 Ո
խոր կսկիծով է որ այսօր է լ պիտի Հարցնենք ձեգ կին Բիպրիթճեանի նշանին , իրենց շնռրՀբ ց՛ո յց բաժ շտոլթեան ամ բո զչո ւթի լՆր , պոէ–
խո րՀրգա յին բէժիմհ երդուեա լ պաշտ պանն ե բո ւդ , տալու , գլուխնին բարձր , գէմքեր՚եին. զուարթ ոլ ման արժեցնելու Հ ամ ար , մեր երաժիշտն եր\ր ,
թէ ինչո"ւ դնգակաՀտրուեցին ոլ ի"նչպէս կորան Հ պարտ կեցուածքով : Տիկին Բիպրիթճեան Հան– Հ արկադր՛ո լած , յաւելում" եր կր կատարեն իլրա֊
բո լշեւի կե ան աքս ո րավա յր ին մ է չ Գաշն՚ակցա - ղէս\ր բացուած կի յա յա ար ար է , աւելցնելով , քանչիկոր իր Հասկացոգութեամբ ։
կան իր ա ւա բանւ-ե րճ Պօ գոս Զո լ բա ր , Խո րէն Հա « Յյր • կապ՛ո յտ Խաչր այն կան՛աց ի կուռ կաղմ ա– Ատոր Համ ար է որ ամ էն անգամ կր րւենք
մասփիւռ եւ Ամ բատ Խ ա չա ար՛ եան : ի^նչպէս նա֊ կերպութիւնն՝ է , ՛որ իր ուսեր ուն վրա յ առած է իբտրմ է քի չ֊շատ տ տ ր բե բ Ան ուշն եր ։ Այս անգամ
Հատակուեցին եւ ի^նչ պայմաններու մէչ մ աՀ ա֊ Հայ մանուկին դաստիարակութեան ծանր այլ սա֊ եւս նո ւագախ,ում բի բաժինր ճոխացած էր կարգ
ցան Հա բիւր աւո ր դ՛աշնակցական մ տաւորական– կա յն՛ քաղց ր պա ր ւոակաՎ. ութիւն ր , ան՛, կր բաղձա ք մ ր յ ա ւե լ ո ւմ\ւ երտ վ ։
ներ որոնց մէքն էին , Ա* Անասեան , Նիկոլ Աար– վառ պաՀել մանկան սրտին մէչ Հայ ոգէն , կբ Որպէսզի կարելի բԱար ՝րսել թէ Տիգրան՚եանի
գսեան , ՎաՀան Խո\րէնի , ԱաՀակ Թորոսեան , Ար֊ գուրգուրա յ անոնց վրա յ , որո վՀետել անոնք են՝ ՛երաժշտո ւթ իւնր ինչ շաՀած ^քամ կոբսնցոլցած է
շակ Հթիրինեւսն՛, Ներսէս Զաղաթեաձ֊ , ՛էյ, ՅոՎսէփ– մ եր աւլ գի ապագա լ սիւներն ու լո ւս ա տ ո ւ փարոս– ա յս վւոփոխակնեբով , պէտք է լսած ՌէԼա յՒ^Ք
եան , Գ . Իյոէ֊րշուտեան , Աիքայէլ
Աբղումանեան , ներր ։ Եթէ մ եր առաչադրութեան մ էչ նուագա - զայն Հայաստանի մէչ ուր , ան շուշտ , աւելի Հա–,
Պարուր ՚ԼաիփրեսձՆ բնկերուՀիներ Տ* Մ ուր ատ֊ գո յն չափով իսկ զինք փրկելով \ 0 Հատ մ ա֊ ր աւլ ատ գո յնով կբ ձ՛եր կայաց ուի ան ։
խ անեան , ԱնաՀ իա ^Լաղազեաս եւ այն Հար իւ. րա֊ Օր՛ Վա,ոժտպետեաւԼ՛ որ ունի պեւլեցիկ \Ո՝Լ
լորնեբի, որոնք բ. ա իւ ար .ոլ պատ իւր ունէին լինե ՚ե՚ուկ ուծացման կլափէն , այգ մեզի եւ մեր ազգին մ աւր զո լա ծ ձա յն մր , կ բ ցաւ վարժ խաղարկու—
լու Հ» Գա էակցութեան րնտանիքի մէչ : Համար շաՀ մրն ^» : Ապա յայտագիրր գործա թեամբ մբ փրկել խաղին ամբողչոլթիմւ\ր , Աարո֊
դրութեան կի գրուի, Տիկին Ա» Տէօքմէճեանի յի Հետ միասին (Պ * ԱեՀտէբեան) որուն Հաճելի
Հարկ կա" յ բսելու թէ տգիտութեան եւ ստրու— րն կեր ակցո ւթեամ բ , փոքբիկներր քանիցս երգե ձա յն ր կի փ,1 տոՀուի մ իչտ ։
կութեւ •յբերռլ ն՛ մէչ անգամ սովետական ա– ցին զանազան խմբերգներ ։ Հյաա գեղեցիկ ել Հ ր ֊ Պիտի ոլզէինք որ Պ* Վ՛ Ալթոլնեան չչափա
Հա ւոր րէ մ ի մ ր ո լ վա ր չաձեւր ան ինդունե լի եւ րապո լր ի չ էր եռագո յն ժապաւէններով խումբ մր զանցէր իր գիմ ախաղե րր եւ շարժ ո ւձ ե լեր ր , եւ
անտանելի պիտ\հ\ րլլաի։ Վարչաձեւ մր, որու\ն մանուկւ երու ձօղի Հիւսկր , երգախառն ։ Փ՛՛ոքրիկն մնար «Անուշէի պատուախնդիր, խիստ ու աննե
եր կաթետ յ ծան թո ւթ եան տակ ու աՀ ու սարսա Աս աւո ո ւր ե ա նիւ Համարձակ շարժո ար րող եղբայ քւր ել մեզի խնայէր գլոլխր տաքցած
փին մէչ , կ՚ապրի մ օտ երկու Հա բիւր մ իլիոն՛ ժո– տասանութիւն ր ^ Փանթալանիս կոճակր » այնքան ՝,ու վրիժառու ոճրագործի մր տպա ւո բութիւ\նի է
դովուբդ , որուն մէչ է մեր մինուճար ՛փոքրիկ յաչող էր որ խլեց բուռն ծափեր ու բացագանչոլ– Այս գիտոզութիւնր իրեն, քանի որ իսքսիր՝ոԴ մր
Հայրենիքը։ Ջբսել թէ" Զթկիզեանփ եւ թամիր– թիւններ ։ Հանդէսի տեւողութեան՛ նուագով կ*ոն֊ չէ , այլ ղեր ա սան մր։
լանփ օ րերր երանելի օրեր է ին ։ Աշխա րՀ ի ներ - կերա ար ^» Աիմոն հիշման եան՛։ քհտզեցի կօշկա Ղ*ի տ ո զո ւթ ի ւն մին ալ ն ո լա գա խ ո ւմրին , ուր
կայ քաղաքական ընդՀանոլր կացութիւնր եկաւ կար եւ նպարավաճառ Հայրեն ակի ցնե ո ու կողմ է լա բա լո՝ ր՛ գո ր ծ իքֆ> երու պակտ Ա՛ր մ ե՝ծապէս զգ ալի
ցոյց տալու , որ Արեւմտեան՝ երկիրներու ժողովր տրուած նո ւէրն՚եր ր ան խտ իր բաժնուեցան ներկայ Կ՛ ••
դապետութեան եւ ռուսական՛ րո լշեւիկեսւն բռնա֊ բոլոր փոքր ի կնե բոլն։ Այս առթիւ Պոմ ոնի Ֆր • Կ* ՅովՀանւէսեան քոյրերու պարի սկսա՛ծ է մեր
պ եւո.ո ւթեան Հ ամ ագ ո ր ծա կցո\ւ.թ ի ւնր յան ո ւն աշ Խաչի վ արչոէ-թիւ&ր Հրապարակաւ իր շնո րՀակա֊ Հ ան գէ ս՛֊ ե բո ւն դե զար ո ւեստական ար՚ժէքբ ԳԳալէ
խարհի խ ա գա գո ւթ ե ան , միա$ գամ ա յն անՀնարին՛ լութիւնր կբ յայտնէ այն բոլոր կօշկակար եւ նր– կերպով բարձրացնել : Այնքան նուրբ է ին՝ անո& ք ,
էւ ՝ պարավաճառ Հայրենակիցներուն՛ ինչպէս նաեւ մանաւանդ երազի տեսար անթ. մէչ եւ յետոյ Ո է–
Արեւմ ա եան ժոգո վր դա պետ ական բո լո ր պե - Պ* Պ* Մ * Ծիշման՚եանի եւ Ղ^ազարեանի որոնք ի ֊ ժին\ր առանձին, եւ վայելք էր բոլորին Համար,
տ ո ւթի ւնն երո լ կատարած խաղաղ փորձեր\ի եկան րենց բարոյական եւ նիւթական օժանդակութիւներ կրկնակի տեսնել զիրենք ՚. Արդար էին։ իրենց խլած
ապացուցանելու աշխտրՀ ին , որ ռուսական բ՛ո լ֊ բերին ՀՀԱ* անա ւկն եր Ո Լ Օր՝^ուան՝ տօնակատարու րոէոն ծափեր ր ։
թեան
շեւիգմի աՀաւոբ վտանգբ կարելի է միայն՝ եւ մի ։— 3 . ՞Նիկողւաեաս Ամբողչութեա՚Լ. մասին կարելի Է րսել որ լա–
ւսյն չէզոքացնել ,ոյժի քազաքականութեամբ ։ չո ղ նե բկա լացում մ\րն Էր կ իրա կ ի օրուան՝ Հ Ան ո Լ–
Խ՛որՀ բգա յին Ռուսիս յ բոլոր մեծ ու փոքր ԿԸ ԽՆԳՐՈՒՒ 8 Գ՛ , Կապոյտ Խաչի եւ շՐ^ , առանց շատ մ ան բամ ասն ո ւթեան ց մէչ մտնե
ներկայաց.ոլցիչներր , մէչի լ\է^՚ելով եւ մեր Հա զանազան՛ կազմակերպութեանց գաւառի կոմիտք լու • //րաՀբ խճողուած էր բսելու աստիճան լե
յանուն քարոզի ին երր թէեւ միշտ զ ա ոն\ո լկի մոր ներէն եւ մ արմ իններ էն ո ր ժ ողովն երու եւ Հան ցուն էր իր մանր մունր ան ՛կա ր գութ իւններ ո վ ։
թին մէչ, սակայն անոնք ամէն տեղ եւ ամէն դէսներու ազդերբ խմբագրատունի Հասցնեն թո լա Այսպէսով էր ոբ Պ* Չոպանեան , ներկա յա -
գործի մէչ Համերաշխութեան եւ անդորրութեան կանէն առնուադն երեք Օր առաչ ։ ՝՝ոումէն առաչ իր՝ խօսած ճառով ան՛լսելի մնաց
երդուեալ թշնամի Հանդիսացան : գրեթէ։ 8ովՀ՛ Թ՚ումանեսլՀն որպէս «Հալ Ազգին
Ա յդպէս են Հայ րո լշեւիկեերի գառնուկի ե ան՛ կեղծ քարոզչութեամբ եւ րո լշեւի կեան ծա - րան՚աստեղծբ^ այնքան մեծ տեգ ունի մ՝ե\ր ս իր տե
մորթին մէչ Հալ գագութներո\ւ խաղաղոլթի*ձեր նօթ մեթոտներ ո վ Հայ գաղթաչփւարՀ\ի ներշփի՝– րս ւն մէչ որ յար ւլ ան քի պակասի մր պէտք չէ վե֊
թունաւորեցին ներգաղթի անունին տակ , շաՀա - խաղաղ կեանքր ւ չաղբել այս թե բացում ր ։
գործեցին մեբ Ժողովուրդի Հայրենասիրակս&տ Գ՛ոնէ այսուՀետեւ մնանք արթուն եւ զգաստ : Պ ՚ *հմբէթեան աւելի բախտաւոր եղաւ լսելի
ղ ա ք.՝ձ\՛ ելով իր արտասանութիւներ քՒում անեան էն
անկեղծ զզացումներր ե֊. պ առա կտեց ին րոլշեւիկ– Ն– ԿԱՐԱՊԵՏԵԱՆ « Հայրենիքիս՝» : ( Թա.լո.ելրԱ1սէյ1
«ՅԱՌԱՋԷԻ ԹԵՐԹՕՆԸ Հեռաւոր , անկոխ ան ապա տ ի մ ր վեր եւ , եր ֊ Յա յ անտ լթեան գրքիս խոր Հր դա լոր թո ւա -
կի՚եքի բացուած էր կախարդ զար ա գոյ րի մր ն՚վր֊ խոԱբշ ֊ 2 4 X 7 եւ. 12 X ՝ 4, անկէզն մշ կծկբ.
մ ան ւ ւո ա ծ կի ս բս փար :
Մ աՀիկր անխնայ կր Հնձէր բոլոր աստղե րր ԵէՀովան կար ու չ\ար . . . :
կապո յտ ին , թափելով գանտոնք աւաղո ւտքի ն գո֊ Այդ պաՀուն , ան՛ապատին ան< կիւնէն , մէկր ,
( ԽՈՐՀՐԳԱՎԷՊ) դրէ անալթին տակ մեծ գիրք մր սեղմած , արիւնլուայ,
Ան՛որ սրածայր, Հատու մանգաղին բերանէն կբ մտնւ է ր ե րկթեք 1
Բ. ԳԼՈՒԽ կա խո լած էր փրցուած լոյս ի շերտ մր արեւէն % X
Հարաւձրգ մխուած էր Արեւելքի կուշտին՝, նի
զակազէն է ^իշերր կբ շարժի իր սեւ մաՀիճփն մէչ քնա
ԱՐԵՒԱԳԱՐՋ Հիւսիսն ու Հարաւր դէմ դիմաց խոժոռա ֊ թաթախ : Կ՝եր կարէ ձեռքերր վերմակէն գուբս ,
Գրէց՝ ՏԻԳՐԱՆ ՓԻՐԱՆԵԱՆ ղէմ ։ կբ վերցնէ քբ անա թաթախ գլ ո Լ խր ԲաՐ ^ 1իրա -
Այո, Յիսուս լո յս է եւ արեւ, միտք եւ Հոգի, Ան՛ապատ ին բա բբար ո ս ո գին երր մ ո լեգնաբա ր յէն , թւ/ւլցած ^Իգ^ՐՐ *ՂԲհ^* ԼՈէԼ ՚՝ ^Բ պ աւո ցնէ ու
բայց պէտք է զետեղել զայն նիւթին մէչ, աստ կր Հաւաքէին մէկիկ մէկիկ աստղե րր Հնձանին , ռած ա չքեր բ չո բս գին ու իր երկար ս ր ո ւնքն ե բ ո ւն
եւ վրա յ կանգնած , կ ՚ր՚սկսի քալել թափառախո յզ :
ուած ային շարժո ւմ տալով անոր ։ Ո*֊– դեռ Բ րիս֊ փակցնելով զանոնք, իրենց կուրծքին, ճակտին Բա յց պատ չկա յ , որ բռ՛ն՛ելով քալէ , ծառ չկա յ ,
որուն ոլլլոլի , լոյս չկայ , որ ա ււա չն ո ր գէ զի\նք :
տ ոն է ո ւթ եան եռան կիւն տաճարր կր խոն ար Հ ի ուսերուն , տե՚ն՚գաՀ ա ր % Ալն ատեն , զայբո յ թ էն ակռան երր դեղնած , կր
փռէ Հ ս կա յ , սեւ սաւան մի ամ ա յնքի կբծքին ՛ոլ
Աստ՛ուծոյ մր աոչեւ , որ մարդացաւ, մարդու մր Անոնց արիւնռուշտ եաթաղաններուն տակ , կբ սպասէ - • . :
առչեւ , \ոբ Աստո լածացաւ ։ Շփոթութիւն , վէճ, երեք Հարիւր է աւելի չա ս պլո ւածն ե ր կր մ աՀ անա ֊
Հատուածական ութ իւն Ար ի ո ս ե ան եւ Հ ակտ յին , օրՀասակամ. ոռն՛ումներով ;
ար ի ո ս ե ան • • • : Ե ր կնա րաց կապո յար , մ ատն երր շբթներոլն ,
Ոչ , ոչ, ճշմարիտ կրօնապետութեան իրա կի լո-էր անմրմունչ X Աւ՚ապատի գաղտն տխում բր , գոլն, չբ ե բ կա -
ւունքն է պաշտպանել ճ շմ ար տ ո ւթ իւն ր Հրաշքին Ան նման էր մեծղի խմբան՛կարի մր անշարժ \րած , կր Հ ոտոտէ սելաշղա ր շ փռոցքր , լիղելով ա–
գէմ, անՀեթեթբ մեբժել, աւելո բդապաշտո լթիլ– աբձանացումին : նո՚ր սել ծոպերր ու մոլեդին կատաղութեամբ ,
Ր,Լ վանել եւ Հաւատքբ մաքրագործել : Լոյսերու սառած կատարին վրայ, բիւրաւոր , կր վ/ո,՚ւձէ բզղքտ ել զայն , որմէ փրցուած մաս մ ր
Ոչ ոքին ներելի չէ շլլալ ցամքած սագմ, ե– շոլշանաթո յր թեւեր պարզուած էին անթռիչ ; ատամնե բունւ տակ , , երկին քին դէմ էլ ոռնա յ ա–
րաշտ քրտինքներու մէչ խաշած Հունտ, այլ ՚րլ– կեդրոնին խո րր կր բարձրանար կամ արա կապ Հեղակո չ ;
էալ ատոք սերմ եւ սերմանող յղութիւն •* » : բեմ մր լո ւս ախար իսխ , որ ո ւն վրայ շար ո ւած էին Մ՛ութ գի է)* Ր ր ամ պե բ ո ւն Հետ գործի է էըծ -
Բո լոր մ արղարէնե ր ր նախկին , իրենց խորՀիր ֊ ուեր : Կր գարթւէ Հրեղէն սուրեր , կայծակ՛ ա–
Երբ խորՀրդախոյզ Եոային , այգ օբր , ծալ - գամ ա տ ե անն ե րի բոն ած ; թաւի աղեղմ. եր ու սլղնձագո ռ վաՀ ա՛՛ն՛ն՛եր : Ե ր բե -
լեց յոգնած թեւեր ր իր & եր աշխար Հին. , ա՚չքեր՛ր Մովսէս ։ Գաւիթ ։ Աողոմոն՛։ Նազովրեցի • մ\րն կ բ լ սուի ղին ա րան ին ո րոտն ու աղմ ոլկբ
բաց ո ւե ցան նոբաՀ բա շ տեսիլքի մր առչեւ , իբ Խաշին կ ատ կար անր կր բաց ո ւէր ՛ո լ կր դո ց ֊- գա բ բ՛՛ո ց իլ\ն խոբ էւԼ :
իբճիթթե խո րէն։ ո ւ էր ան Հ ան դար տ յ (14) ֊–.է––
Fonds A.R.A.M