Page 209 - ARM_19-1948_01

էէ ԱՌԱ*

կ%եբշերս շատ խօսեց՚իՂ ՎիչԷ^օքիի մասին, ոք կաբծ ներս մտաւ ^ապաշսճԼ^ այգպէս էին կոչում ճակը տխուր Հակազդեց ո ւթիւն մր գրրհ՚ահ՛ է ա ՛

Կարս եւ ԱրւոաՀաեը ւն՚/ւլիր՚ել է Վրացի՝1ւերէ՚՛ ; Ե" այն ծերու&ազաբգ , տասնեակ տարիների վաս­ նոնց վրայ ;

նրան չեմ մեղադրում , ՛նքա ճառը խմբագրող տակ ունեցող ալս ո լցի չին , որ պաշտօնաղուբկ էր Լոնտոնի մէ^ հիմա կր պրպտեին՛ նախկին կո՝^

յանձնախումբի մաս է կազմել նաեւ Հայազգի ($ա– արուած որպէս ՀՀի՝ն , փտած գաղափարներով մինտէրձւ ին թզթա ձ ր՚ա ր"երր ո ւ երե լան Հ անահ՜ են

թռւթիլնեաւն՚ը եւ. իր Համաձայնտլթիմև՚ը յայս/Խել սնուած՝^ի ել Հիմա Հրաաարակչոլթեան մի անկիւ՞ Իր այգ չաբաշուքկազմակերպութիւեր , 1 920/՛^ , կր

է Լոռեցի \ք իկոյեանը է նում Հասարակ սրբագրիչի պաշտօն էր կատա­ պաշտպա՛նէ ր խռրՀ րդա բանական վար չաձեւեբու.

Է՝ս ուղում եմ պատմել աւելի արտառոց երե՜ րում , բայց Հայ մտքի մշակր չարարի Հետեձաժ՜ քայքայումր : Շատ նշանակալից է , կորսեն , կարգ

ւսյիՈ-եբ , որ չնայած՛ Հնացել եԽ, բայց ել այեպէս էր ամէն մի տնիրաւ քայլի , բողոքում էր եւ սլա– ՛է՛// կարեւ որ անձնաւորութիւնն եր որ կոմիտէրնի

՚ այմմկակղան են տ - ՀաԱ-^ում որ ճշգոլի Հ ր ա զ արա կսՀ՚Լ ութիւձնբ ներկայիս կր շարունակոլի :
խոբկգային
Մբնչեւ 1937/յ Նա կամտցուկ եւ անՀաստատ քա քչերով մօ ֊ ՚^՛ Ֆրանսական* քագաքական շրջանակներհւ1ն
ա ե ցաւ ձեռագրեր ի
դպ ր ոմներու մ տ– տրցակր սեղանին եւ ձեռքում բռնահ մ ԷԼ ԶեխււսԼովաքիոյ ելոյթին շարունակութիւն* կր

մ՚էն աղդի իրեն պատմու՛թիլնն աւան դե՚յբ աՐ՝գէէ՜ ինչ մեկնելով ասաց : նախատես ո լի նման քայլեր՛ Ֆի՚ելանտայի , ՚էՀոլէտի

բւա& էր : Լ) ա (լա յն գիան ականներից շատեբր ո ր– Սրանց մի Հնայէք ^ կարծեմ սխալներ են եւ Նորվեկիոյ ինչպէս նաեւ իտալիոյ մէԼ :
...
պէս գի տա կան աշխատութիմև փորձեցին <ի\չ ենց սպրդել

աղգի պատմութիւն բ գբելւ Որքան էլ կանացին Լոնաոնի ՀձԹայմղ^բ կր զրէ խմբագրականի մբ

դէպքերն՝ ու. երեւոյթները մեկնաբանել Ս՛արքս– Ւ՝^նչ կայ Պապաշ , Հարցրեցի բնաղգօյ՚էն մէ^* Ջեխոսլովաքիո յ գրաւումովդ Համայնա -

Լենիքեե՜ան փիլիսոփայութեան լոյս ի տակ , բա\նասես եւ սկսեցի թերթել թղթեր ի տ րցակր : վարՀև՚եբու քաղաքական հպատակներուն Համար կր

գուբս չեկաւ։ կո՛րէն <ձսխաչ1.եբ^ գործեցին , եւ, ո– Վերայի թերթբ ք Վբայէ * * * ասաց նա եւ բացուի Խոր գլուխ մբ : Այլեւս , Եվրոպայի երկու
գտնուող
մ անք ն ո յն իսկ Ս ուալի նեան ա դդա յթհ ք Լ քա ւ ա ա կ ա՜ անՀս^՚դիսա շարժումներովդ Հազիւ, իրար խառ* կէսերուն մէ^ տարբեր պայմաններու մէԼ

%ութեան\. *է^մ. մթղանչաձ լինելո*Լ,որա՚կուեցին <ոբ– նած էքսերի մի^ից գտաւ ՛եւ ցոյց տուեց ինձ միեւ պաամ ական տա ր բեր աւանդութեանց աէ\ր եր •

պէս աղգայն ամս լներ , անգամ ժոդոփրդի թ^ւ ամի­ պարբերակսձն : Տողերի տակ լքնգզ ծուած կ ին մ ա՜ կիրներոլ% մէ^ տարբեր վար շաձեւե ր Հաստատե­

ներ եւ, գ ատ ա սլա ր ՀՈ ո ւե ց ին օր ո ւա յ յաա ուկ օր է նք– տիտով եւ շատ աննշմար ելի օր է՛ն : լու խնգիր չէ մնացած : Զեխոսլովաքիա 1լյՀ պատ­

ներոյի ւ կանի Արեւմ՝ուտքթն<, ինչպէս Գերմանիան ^ Աւս -

ԱյգպիսոՎ ամէնքն է լ ստիպուաե՜ Հրամաբ– Ծ . ԳԵՐՈՒՆԵԱՆ արիան եւ I* ա ալի ան ;

սեց ին ք՚Ր^՚Ս ագգային պատմ ութիլՀԱր գրելուց եւ Աւելորդ է վիճիլ այն Հարց ին շոլ–բԼ թէ Ռոլ––

աւանդելուց : սերբ ինչ կապակցութիւնէ) ունեցած֊ կրնան ԷՀԼԷաԼ

1 93 յ1^էն՝ յ ՚թաղբիլյրո յի մ ասն ւսւոլւ պատուէրով, ՕՐՈՒԱՆ ԴԷՊՔԵՐՈՒՆ ՀԵՏ ներկայ յեղաշրջումին Հետ։ կչյ> բաւէ միա^ն\ ԼՀսել

ո ո ւ II պրօֆէսէ&ր Ա * • Հքեսաակէոփյլ սլաա բասաեց •որ ան չէր կրնար պատաՀիլ եթէ քւ*>ուսերր էոլ՜

ել լոյս բնծ֊այեց Հ Խ * Ա ՚ Հ * Մ *ի ^՜ՈԴՈ ^"^Ղ^ե ր ի ՋԵԽՈՍԼՈՎԱ՚ԲԻԱ զէ ին : Համ ա յն ավարն եր ո ւ Հ արուասէր էէք կրես՛–"

պաամութիւձն դԻրՔԱ * Վերջինս մեծ Համբաւ. յա2–ՈԳէԼ ^յ^Է ռուսական ուժ՚բ գբացի չբլլար : քհու–

Վայելեց , արժանանալով կոմ • կուսակցութեան ււ ի ո յ արեւելեան իւր ոպայի գօտիին՛ ապաՀովու–

կենտկ՛ոմի գովասանքին , իսկ նրա Հեղինակ Պ* Ինչ կը գրէւն օսւաթ թ՝^բ^–1ք^ը * - թեան Հ ամ ար կ ատ ար ու ուլ քա զա քակ աԱ I կ ց ո ւմէե -

Շե ստակովը, Ս՛արքս - Լենինեան փիլիսոփայու­ Համաձայն Լոնտանի <ձՏէյլի Մէյլֆին , արեւ. ՜ ր ու քաղաքականութիւնք* Հ իմ ա դէպի արեւմ ռւտք
գարձաօ՝ է ;
թիւն ու Ս աա լի հեան ա-զգա յին քաղա քա կան ո լ՛ մտեալն պետութիւնները շատ մտաՀոգ են ՛որ Ջե֊.

թեան գաղափարներ ր լաւ մեկնաբանած եւ դրսե֊ խ ո ս լո վաքի ո հ ճակատագիր ր ոլնե\նայ ՛նաեւ փոք­ Փարիզի «ք/1\ոնտ՝ֆր դիտել կուտայ որ եթէ ա–

ւորահ՝ լսելով՝ պարգեւատրման % իւ մեծամեծ րիկ ՖիՀլանտան՝ տեղի տալով քՍռրՀրգային Մի­ •ր եւե լեան էքւրո պան ունչատ խմ բակցութիւն մր

նուէրնեբի արժա՛նացաւ ; ութեան ճշդումին որուն նպատակն է միա կուռ պիտի կազմէ գԱրեւմտե անէք ւրո պան ալ , առա^-ցըն՛

Լոյս աեսած ղբքի առա Vին օրինակների քաղ– զանգուածի մ ր վերածել արեւելեան ւր ո պաՀն % գօ ր ին ա կե լո ւ նախորդին՝ կազմակերպութիւԱ ըէ

բիւբոյի կարգագրութեամբ ուղա՚բկուեցին* բոլոր Լ.ոէեա ոն ի պա տաս խան ատոլ շր ^ա՝ն ակներ ո ւն կրեԱ*յ ել պարտաւոր է աւելի եւս սեղմել իր կա֊

կուսակցական սլատաս իսաՀսասւու ղե կավար՛նեբին մ՚Է^ կյւ տիրէ ա^ն խոր Համողումր թէ բաժ անումբ սլերր։ Հասարակաց գաղափարներ ու շաՀեր րա–

եւ մէկակա% օրինակ ե՛րկրէ Րո1ո՚ւՐ ծայրերում լոյս Ա^րեւմ ուտքի եւ Արեւելեքի մէք^եւ այնքան յառաֆ •ւակսԽ չե&յ եթէ ան՛ոնք Հիմ չեն ծառայեր գործակ­

Աիե սն\ող թերթեր ին եւ պա բ բերա կսձնՀե ե րի(հ\ : գացած է ոբ օրուան Հրատապ խնդիրն է ք)աւսիոյ ցութեան մր :

իւ այգսլէս բոլոր լեղոլներով Հրատարակուող Հետ մշակուած յարաբերութեա^հց վերաքննութիւ–

մամուլի է^եբ լցուեցին շուայլ գովասանքներով֊ ու նր։ Տա յանի չէ տակաւին թէ ինչ իմաստ ոմեի այս

երկրպագութեան Հաւաաամք^եբով։ Ո*֊ որպէս մի «վերա քննութիւնդ» բառո * Անգլիա , Ամ եր ի կա եւ

յայանյյլթիւձն եւ Հազուագիւտ երեւոյթ , սկսան Զ) ր ան սա , մ իա ս ին գա տ ապա ր տ ելո վ Զ ե/ս ո ս լո վա - ՁՈՐՍ ՀՈՎԵՐԷՆ

նաեւ ամէւն լեզուներով թարգմաԽուել եւ Հրատա– քիոյ վեր՚^իԱ\ գէպքերր է միասին պիտի որգեգրեն

րակուել թերթերի ու պարբերակաՀԼ%երի մէ^ ։ նոր՝ քաղաքականութիւն մբ քս ո ր Հ.ր գ ա յ ին Ա. իու ֊

Այ՛ն օրերին ես էլ խովէՀբգաՀայ մի թերթի աշ­ թեան Հանդէպ ; Վերջերս թերթերը եր կուրօրէն խօսեցան 20

խատակից Էի։ Մ&\բ թեքԷ ապարանբ իմրագր՚ու - Ամէ\ն. պարագայիդ վերջնական՝ էորոշում մր տար Լ էլան Պելճիքացի ազու մբ մասին՛ Օսքար

թիկնից բաւականին Հեւլու Է : Այգ օրր ք^^բթի ա՜ տրուելէ աււսւ$ , պիտի սպասեն 3)ինլանտայի գէԱլ­ ւԼէրՀա/չ որ արտակարզ աազսՔ^գով ՕէՒաո ւաօ՛

ո֊ա^ին Էքփ Համար ստացող լուրերր Տասսի գոր­ քերուն։ Ռուսիա ստիպողաբար՝ կր սլաՀան^է որ իժուագէտ մքքև է ։ Գիտունները քննեցին Ղ1՚^ՔԸ >

ծակալութիւնից ուշ ուղարկուած լինելու սլաա– զի%ակց.ութիւ% մր կնքուի երկու երկիրներուն յյաչշաձ ո բովՀ ետ ե / տեսան որ տզան 30 ե րվ վայր՛–

ճառուի՝՝ թհբթբ ձ $^ եոլ 111 ք ^՚՛՜ թողարկումն արա՛ մ իթւ : կես/ևին կրնար իրենց տալ 1251^5՛ խոբանարգր ,

գաց\%ելու Համար սաիպոլած եղայ ապաբան ^|/*՛– Այլեւս բացայայտ է \ո ր քանի (հուսերր յա - վեց երկվայր կես& էն կրնար տալ 20ին խորանար–
ռա ֆանտն 1 արեւմտեան՝ պետ ո ւթիւննե ր ր սլիտի գին– արմատ
թալ : փութացնե\ն< քաղաքական ն՝ո ր խմբակցութիւն վայրկեանէն ին չորրորգ տասանորդը, իսկ երեք
մր
քծ՝երթր վերջնական ստուգումից յետ.ո յ , սր– կը բազմապատկէր 374472^ ՅՔ)9ով :

ՐաԳՐ/՚ձփ միջոցով ուղարկ՛եցի ԳյավլիտիՆ եւ Եւ սակայն այս տզեկը միակը չէ իր տեսա­

Համբեր սպասում Էի նրա վերագար ձին : ստեղծելու ա շխատաՀեյՏևեր ր , խմբակցութիւն մր

Մ ենք էլ, ինչպէս միւս բոլոր թերթերր, րս– որուն՝ մէֆ պիտի մտնեն այն 16 պե տ ո ւթ ի ւեն՝եր ր կին մէի Սիկիէիացի Հովիւի մը տզան , Վիթ*

տացել էինք պ\րօֆ - Հքեսաակովի Խ.* Ս* Հ* Մ՝ ո ր՚ոնք օժան գա կո ւթիւն պիտի ս տ ան ան Ա՝ արշրլէ Ս՚անկիամէլէ , թոլաբս/նական շատ բաբգ խնգիբ–

մ՛ոզ • պատ մ ութեան՝ գէրՔԷՀ ՝^լ թարգմանարար ծրագ րով ՚ ներ կրնար լուծել՝ քանի մը վայրկեանէն։ 1839–

Հ րատա րակելու օրինաւոր Հ րամ անր : Արդէն լո յս Փոքր սլե տ ո ւթ ի լ$ւն եր\ր շատ ալ իմաստՀոլն՛ ին , ֆրանսական ակադեմիան.՝ կր քննէ եւ կը

էինք ընծայել ներածականր եւ աոաջին Գէխէ" քայլ մր չէէն նկատեր Գերմ անի ո յ տնտեսական Հարցնէ 3,796,41 եին խորանարդ արմատը : ՏգաԳե

Տ ատ ո լա վերականգնում ր իբրեւ ազդակ էքլրոպայի վերա ֊ կր պատասխանէ կէս վայր կե անէն : Երեք վայր՛–

\յսաած , ւքայրկեաններն էի Հաչւում, յան - շինութեան Հ Բայց Զեխ ո սլո վաքի ո յ ն\ո ր զո յա վ ի - կես/ւէն կուտայ 282,475,249^ տասներորդ արմա­

տը Հ

Գիտունները գլուխ գլխի տոլահ՝ կը Հարցնե՛ն

չի՝ Հիմի է լ իմ աղհուձոլթիլն\Ն ուղում ես ճեռիցս աւելի զք/–ոլաբ խնդիր մը ՀորՀնւ է այն թի կը ո–

խլես : Ազնիլըլ գո՞լ ես , թէ ես : ՚րունւ խոր՛անարդին՝ վրայ եթէ բարդէք իր քառա­

կուսիին Հինզ– անգամը եւ իր 49 սձնգամը ՛ել յետոյ

ՆԱԶԱՐ Պօ՜, գու է ՞ լ գուբս եղար։ Գոլ «՚լինքը» Հանէք, արդիլնքր կ՝ըլլայ զեբօ» :

ԱՐԵՒԵԼԵԱՆ ԱԶԱՏ ՀԷ՚ԲԵԱԹ ՀԻՆԳ ՊԱՏԿԵՐՈՎ ի՞նչ ափ իւ ես : Հարցումը Հազիւ երկրորդ ա՛նգամ մը եւս

ՈՒՍՏԻԱՆ - Ավեիւյլ ես եմ։ ՛հոլ որ չես իմա– կրկնուած էր , ՚&րթ ազան կը պատասխանէ <;5» *

(Ս՚հծ-ֆււքրեւււի, փոքբ.ւքհծհրի նում ( աշխարք չի՞ իման՛ում՝ : որ ան՚չո լշա ճիչդ էր 5

եւ ժողովրդի եամար) հ ՆԱԶԱՐ • էա ո՞նց եղար աղնիլ , խելքի տոսլ–

բակ : է^ան Ր՚ամռըն՛ անունով Իբլանտացի աղա յ մը

ՈՒՍՏԻԱՆ - Ո՞՛նց թէ : Աղնիլ որ չէի , էլ իմ իրիկունը կը կարղար Հայրիկին թերթը, հ֊այրէ ի

Հէբը "՞^Ր կնասէր : հ՜այր–, եւ առտ՛ուն բառ առ բառ կը կրկնէր :

Գբեց՝ ԳԵՐԵՆԻԿ ԴԵՄԻՐՃԵԱՆ ՆԱԶԱՐ - Ոանեբղ քեզ քաշի : «Ազնիւ » : Կը պատմեն նաեւ պարագան ՛ուրիշ պատածն ի ի

ՆԱԽԱԲԱՆ Ջ Համ արձ ակ ո ւ ես Ն ագա բ ի մօ տ կդ խօ ս քերն ասես : մը որ սյպրաձ է I Տբգ գարուն : Ոչ գրել գիտէր, ոչ

Մին էլ էգ աշխատա\Լ\քի անունը չտաս; Աովոր ես կարդալ, բայց ոմնէր առասպելական քիչոզՈլ -

ՈԻՍՏԻԱՆ— (Ակամայ զարմացած) ի՞նչ ե. ւխրաս բերածն պատեռ, Ան\ու\%ս աշխարք է Գ1Տ՛^՝Բ՜ թիւ% մը։ Կրնայիք իրեն՛ տալ Հաշոլական շատ

ղալ : դրմբացնում : Մ ի ՛ո ես՝ իմ աՀից ՝ք՝էօրզյիս մօաե– բարդ խնդիր մր , եթէ լուծումը կէս >&գէր , վեց ու­

ՆԱԶԱՐ • էգ "՞նց բերնից թո ց ր իր , ր էս \1ւսթւմ է դեզին։ էդ ոթւմ շէնորՀքն է ։ Այ իմ դ"րե՝ր՚. մ՛ի ււ ետքր կրնար շարունակել սկսելով այն կէտէն

աշխատեմ : Փիէ՛ , Նաղարան աշխատփ" Գբտե"ս , Ղ՛ու, իզիթի ար<^էքս է^սէ\ հԱ իմանում : է՛ի՛՛ ուր ընդՀատած էր՛ իր Հաշիւը... Անգամ մբ իբե&ձ

աշխարք իմա՛նա ի^նշՀ ղ՛անի քեղ խօսեցր ի ր– ու գորհ՜ից քցեցիր : վ է իման՛ում կը Հարցնեն թէ ոտնաչափի մըՀ քանի խորանարդ
թագաւոր
ՈՒՍՏԻԱՆ ես դէխէս » գեղամինչում ինչ կռիւ է՛. Մի զ%*ամ էգ Ղ՝ազստանի ութերո՝րգր կը պարու՛ն ակոլի 23,145,789 եարաա
որ չաշխատիլս
; ա ւազա էչ՚ն ե ր ի աչքին երեւամ , գեգթն՛ վնաս չտան՛ : լայնք, 5,652,732 եարաա երկայն՛ութիւն ել 54965

(Վերցնում է մոյթիս ոլ. քաշ տալով ղրաԽ նաեւ՝ եար՛աա խորութիւն ունեցող մարմինի մը ^է^\ ։

ՆԱԶ,ԱՐ ՝ Իմացի՛ , որ ես չպիաի աշխատիմ , վեր է ընկնում էԼրան) : ճիշդ պատասխանը կուտայ քանի մը վայրկեանէն ,

դու պիտի աշխատիս : ՈՒՍՏԻԱՆ - Հալերին քրշ ար՛ա , բակշ շմա֊ միեւնոյն՝ ատեն՝ աշխատելով արտին մէ^ :

ՈՒՍՏԻԱՆ– Ի*չ»**, Հողեմ գլուխգ, գռ. նեն, թէ չէ -.. ($ոյց " ՚ ա է ո է Լ պուճախի փայաւՀ) 13 տարեկան ՛ուրիշ «.Հս/նճար-ֆ մր դրձար ա՛­
որեւէ
ի%՝չ ես : աւձսծ՝սչ ես պ / պա կավ. դագան ակր : Կ*ւ րկաժդ կրէ ռանց գժ-՚ո լա բութին տալ, որեւէ աաըիի, թուա­

ՆԱԶԱՐ կնգուբ որ ես աղնիլ եմ : ճզեմ ; ամսուան, որ՛եւէ շաբթուան ՛որեւէ օրը եւ

ՈՒՍՏԻԱՆ– (Բնց թէ աղէիւ ես։ Էգ Էլ նո՛՛ր ՆԱԶԱՐ– \Ներս մաիկ տալով) կաց մի Էս կանը :

Հնարեցիր Հ կւլիւբ վերշՆււնայ՝ տես թէ ինչ Հարսանիք եմ սար՛

ՆԱԶԱՐ Ի՞նչ աիաի Հնարեմ, գրքերի մէք քում գլխիդ :

գրա՚հ՜ է ։ Պապիս ասչուաաար թագաւոր էր։ Մենք ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀԻ (Ներ մա&եչով աա& եաե.

ցեղով ազնիւ ենք : լի մուտքից՝) Ուստիա՞ն; ԾԻԵԱղ . ֊ կին մըն է որ չերմօրէէն կը Հաւա­
տայ «Ամէն մաբդ իրևն Համար» բանաձեւին :
ՈՒՍՏԻԱՆ • Ցխե՛՛մ սչապիղ գլուխը : Տեղով (3)

ազնիւք, գոլ յաոայւ , Հա"։ Զես աշվսաաոլմ Հերիք

Fonds A.R.A.M