Page 213 - ARM_19-1948_01
P. 213
ԱՀա տրշինը– , ա Հ ա կտաւը , չափիր տես– Իֆչ/*^ Համար է այս պատմութեան խեղա ֊ ՛ՁՈՐՍ ՀՈՎԵՐԷՆ
՚էեմ , գոլ. ո ր իմ տեղ լինէիր, ի՞նչ կ՝ա՝1էիր։ Ա կըզ. թի լրումԷՀ :
րից ես է լ չհաւատացի իմ աչքերին , բայց իրակա– ՈԲւր Մեսբապ Մաչթոցի անոմեր, Տիգրան ՆԱՀԱՆՋ ՏԱՐԻՆ
ֆ՚օլթիւնն անողոք է, նայիր ոյււսեբէն թերթերին, Մեհ՚շ եւ ուրիշ քանի քանի անուսներ։ Այգ ո*Ր՝~
նայիր Թիֆլիզի «Պրոլետ ար» ի՛ն՛, որ ամենից շատ աեղ Է գբ ուա ծ \որ Վրացինիբբ 2000 աաբի աո֊֊աք 1948 ՆաՀանշ տարի է , այսինքն Փետբուտր
է սկսել թարգմանելը : գէր ու գրականութիւն ունէին ։ Անպաա՚ուաբե^ր ամիսը ունի 29 օբ Հ Այս գէպքր ՎՐ պատաՀի ամէն՛
Մ,ինչ նա խօսում էբ եւ. նորանոր փաստեր՛ով են Համարել ասելու որ մի Հայորդի է եղի լ Վրա–, չորս տարին մէկ անգամ ել արդիւնքն է Յուլիսս
ապացուցել ուզում իր անմեղութիւնը , ես իմ ց.իԱեբի գրերի գիւար անողր եւ այն է լ Հայ գրեբր Կեսարի (46 ՛Ր • Ա՛) աստղագէտԼերոմե Հաշիւնե -
այսօրուայ աչքերով այն օրն է լ կարդացի Հետե– գիւտից քան ի տա՛րի վեր^յլ միայն ։իսկ Արարատի րուն :
եալ ՛տողերը.<Տ.որ Արարատի ել Վա՝1այ լճի շրտ՛՛՛ եւ Վանի մասի՜ն չգիտեմ ի^նչ գրեմ, կամ ի՞նչպէս Ասկէ մօտաւոբապէս 2000 տաբի աււա^ Հռո
՛ն՛ում ապրող ժողովուրդները, իրենց ուբայտու– գրեմ : մի մեհ անոլԱ՛ աբքան կք տեսնէ որ երեք ամսուան
պետութեամբ Հանդերձ՝ եղել Ան՛ Վըացին՚երի նա– քիուս ՀՀեստակովներն՝ ու ՜Վիշինսկիներր է֊ տարբերութիւն մբ կայ քաղաքական՛ եւ աստզա -
խաՀայրերր »: րենց օր ուա յ տէրերուն Հլու., ամէն ի" չ փոխում բաշխական տարիներուն միֆեւ : ՈԼրեմն այգ օ–
Պատմ՛ութիւնդ , I Գլուխ, Ա. Հնագոյն պետ ու՛ են է կեգլում, ստում, խեղաթիւրում ու Գէէ՚է - բերու գիտունները երեք ամիս ետ կլ* աա\%ին^ձմե~
թիմւքևերը մեր երկրռւմ: Հրատարակութիւն. 1937 վ այբ դարձնում , ո րպէ սղի օրուա ք տէբյւ լաւ աչ երեք • լ մ ի ւ ւ տ ա •> ո ւնր :•/»* ոիկս մեծ
բաբգո ւթե անց առիթ կր ստեղծէր ատԱառբ Հե–
Ս ո սկա ա : քով նայէ իրենց վրայ։ ՛Արանք սողում են էըենց ;\ Համ աձաէի
էր՝
—- Ի՞նչպէս թէ, Արարատը Վրացիների նա– աիրո^ ոտքերի տակ , որպէսզի իրենք էլ չգնան ի ֊ տեւեալն էր . Տարին, չավւոլած
խաՀայրերի երկիր... այդ ՛ո՞ր գրքի մ էշ է գըը– րենց աւագն՛եր ի ճանապարՀով։ ՛հրա Համար էք լուսնին կտա արած թ ա ւա լումնե ր ո ւն ;
ու֊աՆ : Չգիտեմ այո. Ո՚ռւսնեըը՝ իր՛ենց իսելքը կա՜ նրանք գեռ շատ նորանոր պատմութիւնԱ՚եբ պիտի Ամէն ամիս ունէր 2.9 ո լկէս ՛օբ իսկ աարին՛ ՅՃ4
զամբիկ Հետ են կերել, ի"ն<չ է, ռր այսպէս խե յօրխՀեն , իրե՛ ց կեղտոտ կաշին փրկելու Համար % օր ։ Ա յս պարագան շփո թ ո ւթ ի ւն կր ստեոծէր երբ
ղաթիւրում են պատմութիւն՛ը : Պրոֆ • 7յեստակովի գիրքն այսօր թարդման* 1լ\ո լզէ ին ամ ի սն եր ու 6 րերչլ չափել Համ աձա Հ՛հ այն
Սըսս *.. ցուցամատը շրթուն՛քին սեղմելով ուած է խոբՀրգային ժողովրդների բոլոր լեզու թ աւալո ւմ ին գո բ երկի ր բ կր կատարէ բ աբեւթե–
զգուշացրեց թարգմանիչը ել ակնարկեց Հարեւան ներով եւ այգ խեղաթիւրուած պատմութիւնր , շոլր^ թէեւ այգ օրերուն կր կարծուէր թէ արեւն
ստայօգ եւ շիԿծու, գէպքերն ու երե ւո յթներր , է որ կր գաոքԼայ երկրին շուր^ ։ Տ-ուլիոս կեսար
սեն՛եակը , որտեղ խմբագիրն էր նստած՜ , եւ ՈՐՐ այգ աղ աղ ակ ող ս ո ւտն ալ ս աո րն աքար շ կեղծի քբ կ\ոբոշէ վեբ^նՓկաձւ. կարգադրութիւն մբ բնել եւ
ի Ի աշխատանոցից բամանուահ՜ ՛էր տախտակէ բա այսօր Հազարաւոր ու մ ի լիոնաւոր բե րաԱհէերո վ կր $նշէ լուսնային աարին եւ կր Հաստատէ արե ֊
րակ պիշնորմով : կրկնուելով բազմիցս ս/ձ՚գամ, դարձել են ամենա գակնտյիքւ տաբիի գրութիւնը։ Իր աստղագէտ յէ,
Ասե՛՛լ ես իրեն՛, Հարցրեցի շշնչալէն։ մեծ ճշմարտութիւն ել աներկբայելի իրականու - ՍոսիկԷՆԷս , երկար Հաշիւներէ ետք իւբաքան՚չիւբ
թարգ–
֊ Նւ ՛յել անգս մ չուզեց , Հրամայեց թիւն գ Ա տա լին ե ան ՀՀ աղատ՝» արեւ ի տակ ։ տարիի կուտայ 365 օր եւ 6 ժամ ։ Այս վեր2խ՝ն 6
մանել ինչպէս
որ է՛ ժամեր յչ ամէն չորս տաբի իրարո՛ւ վ^րայ բար–
Այոօբ այգ նայն գրքով է պատմութիւն սովո դուելով կ՝ամբողջացնեն մէկ ՛օր ել էո՝՝ր\ր՝յ՚\րդ աա
հանկարծ գ Ասումս մի միաք հ՛ագեց։ Մէաքր րում \նաել Երեւանի ոլ էիՐիածնի Հայ մանոլկբ, րին կ՚ունենան 366 օր ։ Այս Հիման վրայ է որ
Լուսաւոր էբ ել յո ւսատոլ : ամէն օր ել ամէն ժամ նայելով իր նախնիքներ ի այսօր ունիմք նաՀա*ն$ տարիի դրութիւնյլ ։
Ջի^ կարող պաաաՀ ի ապա գրական՝ սխալ Հմայք Մասիսին ։ Հաշուելու Համար թէ երբ կբ պատաՀին նա~
մտայ բեգՀա֊
լինի* ասացի ել. արագ քայլերով ինչպէս խոբՀրգային վարիչներից իւ բաբան - Հ ան ^ տարթն երբ $ տա բեթ իլին մ է^ կր բաժնէք
գործակա
& ուր բաժին . չիււրի , աիպէս էլ Վիչիֆսկու ճառեբր իրենց ամ, չորսբ ։ ք*այց եւ այնպէս այս Հաշիւէն ալ կատար ֊
""— ^ԼԼ° * հա ՚ "ԲԳ է"օս^Լ Տասսի բող^ութեամբ աբտագրւում են ՀԽորՀրգ* Հա - եալ չէ, ՚որովՀեաեւ տարին ունի 365 օր 5 ժամ,
լութեան Հ ետ ։ յա ստանսին միւս Հայատառ թերթեր ի մէ^ , եւ 48 վայրկեան եւ 46 երկվայբկեա%։ Ամէն 100 աա
$*ի ւր սսւսձ՚֊ո ւմ եմ եւ բաց ա տ բո ւմ ե մ պր ո ֆ • կուսակցական քարոզիչն երր ճղձնած են Հաւատա– րին անգամ մ բ այս չնչին տ ար բե բութ ի ւնր յառաք
^եստակովի բար բա րոս՚ո լթիւնք , նոյն իսկ ս ր բա - ոնե, Հայ մշակին ու շինականին , \որ կաբսբ եւ կյշ բերէ մօտաւոբապէս 24 ժամ ո Լ ան ճեղք մրէ
գրելու առաջարկ եմ ներկայացնում։ ք՝այց ով ԱրտաՀ անր Վրաց ակ ան \ն՚ա Հ ա\է գն ե ր են եղե / : ԱստզագԷտներր Հաշիւ բրած են որ պէտք է այդ
զա րմանք , վա խս/ն ակ իմ բա ցատ բութ ի ւն՚Խերբ լր՛ Այսօր կարսեցի գաղթականբ իր Համայնա - տարբերութիւնն ալ անՀետացնել։ Ատոր Համար է
սելու, կամ գրաւոր պաՀան^ելու որեւէ լուսաբա֊ վար շէֆերից պիտի լսէգ որ իր ծննդավայր ր յան 1900 ւ րին \նաՀան^ տարի չէ եղած , ԲայՏ
որով՛
(է ութիւն , \1րանք ինչ նախատ՛ում են՛ եւ Ապառնումդ կարծ վրացական դարձաւ : 2000 թուականբ նաՀան^ տաբի պիտի րլլայ
ո րպէ սգի լոեմ ։ Ե" գգքչռ՝ ^ եմ իմ արածի Համար , ԱՀա թէ ինչպէս է .խհղալԴիլր ւում պաամ ու– Հետեւ Հով բաժանելի է, պայմանով որ մինչեւ
թիւնր յ
բայց արդէն ուշ էր : , այդ թուականբ տարեցոյց ր չի փսխուի մի^ադգա–
.կս/ւչում է ԳԵՐՈՒՆԵԱՆ յ ին Հ ամ ա ձայն\ո ւթե ամբ :
Եկ, Հ, ն՛եր բանալով Ամերիկացի աստղագէտ մր Հաշիւ բրած է որ
թարգմանիչը եկ գճ այս փոքրիկ տաբբերութիւննեբր իրարու վյրայ
Այգ դեռ ոչին՛չ, սա կարդա ասում է եւ բարգուելով տակն ու վրայ պիտի յլեեն տարեցոյ
ինձ մեկն՛ում : ԻՄԱՍՏՈՒՆ
գիրքն ԽՕՍ-ԲԵՐ ցի քոլոր Հաշիւներբ 5100 թուականին ;
ԱՀա կարդում եմ, դուք է լ լԱեցէք, ով ականֆ Աւանդական եւ ժ ո զո վյր դակաՀԼ սովոր ու -
ունի, չի խլացել լաւ լսեցէք • ԻՐԱՐՈՒ վիճակէ Հասկնալու Համար իԺիւն շատ մբ երկիրներու մէ^ ՛որ նաՀան^ աա ֊
մարդիկ րիին՝ կիներն՝ են որ ամուսնութեան
• • * 4։ ՛քաղաքներ ի բն՛ակի չ\––՚ե րր դրեր յօրինե պէտք է փոխսն իրենց դիրքերր : Ամէն թ^՜ֆէ^Լ ներկայացնեն՝ առապար կ կբ
ցին՛ եւ սովորեցին գրել կարդալ։ Այս կռՐպոփ՛ թեկնածուներուն՛։ (հայտնի չէ թէ
պ է տք է վ ի բաբո ւժ ական դո րծ ո զո ւթե ան մ ր են– ա յս աւանգութիւնբ
աստա՛նոնւում ւելի երկ, յզար (2000) թարկոլի » ամէն ոստիկան պէտք է բա՝՝՚ա երթայ , ՚^^^. 1 ՒայԱ իսԼ\աէս ծագած֊ է Ե՚ւրո պա յի
տարի առա 9 յօրինեցին էբենց այբուբենր եւ գրեյ խօսելով Ս կովաիու-յ մասին պէտք է յ ի՜
քանի մր ամիս, եւ ամէն Հարուստ սլէտք է բան - շել ֊որ՛ այգ իմաստով
կարդալ սովորեցին ՝^ադաքնե բու յչ եկան օրէնք մբ պատրաստո՛ւած էր
առածին գի \ո լ ո ր ո ւթ իւն– րՀն՚է :
1288/՛՛^՛: Այդ օրէնքը ոՐոչ կերպով կ՝արտօնէ որ
ղի տնականնե ր բ Տ սկսեցին զարգանալ
ԸՍԷ ՄԷԿՈՒ ՄԸ թէ իբ մաբմիԱին մէչ այս - ազՓիկր փեսացուին ձեռքր խնդրէ , եւ մերժումի
տութիւնէն ու արուեստ ր՝» :
քան՝ ոսկոր՛ ՛ունի կը Հաւատա յ ո րովՀեաեւ չի մբ պարագային փեսացուն՛ պարտաւոր է տուգանք
ւԲիեւնոյն գրքէ ^՚ոյ՛ն գլուխդ * կրնար՝ ստուգել։ ք՝այց ըսէ իրեն մի նստիր՝, մբ վճարել ամուսնութիւն առաջարկողին։ Այս սո
ՈԲլմ Հարցնեմ, թէ ինչո՞ւ պրոֆ. &ե ստակո– այդ նստարանին վրայ , ներկը թաց է • • • Ջի Հա - վոր ու թիւնբ 1լ՚րնդօ րի՝1՛ ակեն նաեւ 3) ր անսա յի եւ
վր Հա յերի անո լնր յիշել անդամ չի կամեցել : կ՝ուզէ ւգել Ֆլորանսի մէջ 1600 թուակս/եին :
ա Նս&սր մելիքից է խօսում : եբեխէս վախեցել է , մի գաս վախը չափե՞ս ,
ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀԻ Հ էնց ապրես ;
^1 "՞Վ է էժանում, այ
կնիկ, կարելի է մելիք է դառնում : Ի ն՚ք կայ որ։ ՈՒՍՏԻԱՆ– Գնանք։ Ես է լ գեղամէլ էի
Կ՝ասի , կ՝ասի, մի օբ է լ կր դառնայ : գնում :
ԱՐԵՒԵԼԵԱՆ ԱԶԱՏ ՀԷ՝ԲԵԱԹ ՀԻՆԳ ՊԱՏԿԵՐՈՎ
(Գուբս են ելնում տան՝ ետ ելի մուտքից տ Մի ֊
(Մէծ-վաքրհրբ, ֆււքր-մծծերի ՈՒՍՏԻԱՆ.֊ էս փսլնքո՞տը : ՛ք՛իթը չէ կա– շոց) :
ըում սրբի, ասում ես մելի^ք :
էւ ժողովրդի ճսոքաւբ) ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀԻ Ե" ասում եմ կը դառնայ : ՆԱԶԱՐ (Թմբել Անչոլմ է գլուխը ղրա%ը
յենած՜) Հ
ՈՒՍՏԻԱՆ (Մտաձ֊ելով) Հը՛, կը՛ դառնայ
ՉԱՐԱՃՃԻ ԵՐԵԽԱՆԵՐ (կամացուկ մօտե–
• ՚ • ^ ՚ ^ չ գիաես :
նում են ել փայտով նրա քթի Հետ խազալով զար
Գըեց՝ ԳԵՐԵՆԻԿ ԳԵՄԻՐՃԵԱՆ ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀԻ Լաւ, չեՈս ուզում դառ - թեցնում են նրան ) :
նա ւ ;
ՆԱԽԱԲԱՆ ՈՒՍՏԻԱՆ Ինչի" չեմ ուզում : Պակա՞ս, ՆԱԶԱՐ– (ՎԿՐ թ՚Վելով) Հը" , ո«վ է :
ԵՐԵԽԱՆԵՐ
ՈՒՍՏԻԱՆ - Ո՞վ է : Գիւլլիղա՞բ : Արի ։ ^^Լէքէ եմ՛. Համա էս փալասի կտ՝ոՈրբ պիտի Ն՚սզար : ( Ե տ փախչելով) Փսինքոտ
ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀԻ— Ի՞նչ ես շինում, ա կնիկ։ իմ գլէ՚քքւ՛՝ ^ ՚ ե լ ի ք դառնա յ : 1$ աբո ւե ց իմ ՀԷ,ր՝Ր » ՆԱԶԱՐ է ՜ յ չան լակոտներ ...
էս ռ՞նցն է ՛որ մարգդ տանը չէ ; խւձ աուեց սրան։ քՒԷ չէ՝ ես իմ Հօբր տանբ մելե– ԵՐԵԽԱՆԵՐ– (Փախչում են։ Հեռ^ւից)
Փսլնքոտ Նսյզար .• .
ՈՒՍՏԻԱՆ Ոոնց տանը չի : Հրէ՛ն շնթռել է քի աղլԴկ էի, Հիմի ի՞նչ է իմ Հալը։ Մի կտոր
դրան ետեւը ; Հաց չո լնենք ;
ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀԻ (Մի փռրը ցահ) էլի բա– ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀԻ Գ՞ւ է լ որ տեսնում էս՝ ՆԱԶԱՐ Հէներդ կտրեցէք , լակոտներ ,
քաէ Նտզարր 5
մարդդ ան պէտք է, ինքդ աշխատի ձեր Հէբն էք տեսել, չէք տեսել
Վեր կբ կենա՜մ...
ՈՒՍՏԻԱՆ — Ո՞կ կը լ թ ի , որ բանի չթ.ի ։ ՈՒՍՏԻԱՆ Ախր , ո0Օ.ց աշխատիմ , մատաղ։ ԵՐԵԽԱՆԵՐ Վախկո՜տ Նազար...
էսքան կնկայ մարգ՝ գնաց աշխարք թալան՛ն ց բե~ է&օր , է"օր Հէրս գեղի իչվսան էր ՝• Ինձ լայեղդ է ՆԱԶԱՐ Սպասեցէք , ձեր Հէրը կ՝անիձ–եմ։
•ո ր աշխատ ս մ ։
րեց տու\ն, սա րն՚կած է գլ/սի** պարապ Հացակեր։ ԵՐԵԽԱՆԵՐ (Հեռա՛նում են)։
Զեռիցր ոչ թալան է գալիս , ոչ էլ աշխատանք ։ ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀԻ.– Բա ո՛՛նց է լինելու ձեր ՆԱԶԱՐ Լալութիւն ըՀնկնի ձեռդ, վեր կե–
բանը :
ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀԻ Գեղաց իք նաիսվապա% լւսս ր՝Նկնես աշխարքի վյրս/ն , հարդես , ալիւր
են ա լզում ։ Ո ի մտնիբ ; ՈՒՍՏԻԱՆ Ո՛՛նց է լինելու։ Աղնրւը ես եմ։ ւ–/ոոս.ն շի\Նես , տաս քամուն , գա նստես տանգ Հ
ՈՒՍՏԻԱՆ * ՛կաղար բ ՝1 ախր ապա՞ն; Գ>ռ Լ մե֊ Նա սլիււի աշիէատի՝ ես ուտեմ : Բաս ի՝՛ե չ : կը Ջեր Հէոն անիՆահ։ (Միից։ Պառկում է ։ ճտնճե–
լիք , իշխա՚Ն ասա, սարգայ. , խան ասա, թէ չէ թողնես՝ որ ս..լ/ւքի ազչ՝կա>։ ԷգպԷւ՛ պս՚Հի, ու Հը– րըն, սկսում են ս/եՀանգիստ անել; ՝Բշ\ում է ն ը–
նախրապանութիւն լայե ղ կ^անի • լա իշխանի տեղ իրա՞՛ն դնի : Գլուխը կը Հարղեմ, բանց) : ՛Բչա • • • (հ՛ոյլ յօրանջելով) տ Զեն թ"Գ ՜
ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀՒ Բա ո%ց է «ձկ»ւ։ ա շիւատել կը տամ, ու կ՛՛՛ուտեմ : Տեսնեմ ո՝՛վ է %ռւմ քնի մարդ : Ի՛ ի՛ ի՛... չան՛ կնիկ , արի մի
ՈՒՍՏԻԱՆ Ի՛՛նչ իմանում։ էն է լՀնկած է մԿ/։ՔԸ • սրանպ քշի . ՛է՞դ է լ ես աէէեմ : (Ներս Է ն«//*ւՏ) ՝՛
ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀԻ
միթիլի պէս ու առաւօտ իրիկուն սուլթանից ու Ի՛՛նչ եմ ասում, Ուստիան, (4
Fonds A.R.A.M
՚էեմ , գոլ. ո ր իմ տեղ լինէիր, ի՞նչ կ՝ա՝1էիր։ Ա կըզ. թի լրումԷՀ :
րից ես է լ չհաւատացի իմ աչքերին , բայց իրակա– ՈԲւր Մեսբապ Մաչթոցի անոմեր, Տիգրան ՆԱՀԱՆՋ ՏԱՐԻՆ
ֆ՚օլթիւնն անողոք է, նայիր ոյււսեբէն թերթերին, Մեհ՚շ եւ ուրիշ քանի քանի անուսներ։ Այգ ո*Ր՝~
նայիր Թիֆլիզի «Պրոլետ ար» ի՛ն՛, որ ամենից շատ աեղ Է գբ ուա ծ \որ Վրացինիբբ 2000 աաբի աո֊֊աք 1948 ՆաՀանշ տարի է , այսինքն Փետբուտր
է սկսել թարգմանելը : գէր ու գրականութիւն ունէին ։ Անպաա՚ուաբե^ր ամիսը ունի 29 օբ Հ Այս գէպքր ՎՐ պատաՀի ամէն՛
Մ,ինչ նա խօսում էբ եւ. նորանոր փաստեր՛ով են Համարել ասելու որ մի Հայորդի է եղի լ Վրա–, չորս տարին մէկ անգամ ել արդիւնքն է Յուլիսս
ապացուցել ուզում իր անմեղութիւնը , ես իմ ց.իԱեբի գրերի գիւար անողր եւ այն է լ Հայ գրեբր Կեսարի (46 ՛Ր • Ա՛) աստղագէտԼերոմե Հաշիւնե -
այսօրուայ աչքերով այն օրն է լ կարդացի Հետե– գիւտից քան ի տա՛րի վեր^յլ միայն ։իսկ Արարատի րուն :
եալ ՛տողերը.<Տ.որ Արարատի ել Վա՝1այ լճի շրտ՛՛՛ եւ Վանի մասի՜ն չգիտեմ ի^նչ գրեմ, կամ ի՞նչպէս Ասկէ մօտաւոբապէս 2000 տաբի աււա^ Հռո
՛ն՛ում ապրող ժողովուրդները, իրենց ուբայտու– գրեմ : մի մեհ անոլԱ՛ աբքան կք տեսնէ որ երեք ամսուան
պետութեամբ Հանդերձ՝ եղել Ան՛ Վըացին՚երի նա– քիուս ՀՀեստակովներն՝ ու ՜Վիշինսկիներր է֊ տարբերութիւն մբ կայ քաղաքական՛ եւ աստզա -
խաՀայրերր »: րենց օր ուա յ տէրերուն Հլու., ամէն ի" չ փոխում բաշխական տարիներուն միֆեւ : ՈԼրեմն այգ օ–
Պատմ՛ութիւնդ , I Գլուխ, Ա. Հնագոյն պետ ու՛ են է կեգլում, ստում, խեղաթիւրում ու Գէէ՚է - բերու գիտունները երեք ամիս ետ կլ* աա\%ին^ձմե~
թիմւքևերը մեր երկրռւմ: Հրատարակութիւն. 1937 վ այբ դարձնում , ո րպէ սղի օրուա ք տէբյւ լաւ աչ երեք • լ մ ի ւ ւ տ ա •> ո ւնր :•/»* ոիկս մեծ
բաբգո ւթե անց առիթ կր ստեղծէր ատԱառբ Հե–
Ս ո սկա ա : քով նայէ իրենց վրայ։ ՛Արանք սողում են էըենց ;\ Համ աձաէի
էր՝
—- Ի՞նչպէս թէ, Արարատը Վրացիների նա– աիրո^ ոտքերի տակ , որպէսզի իրենք էլ չգնան ի ֊ տեւեալն էր . Տարին, չավւոլած
խաՀայրերի երկիր... այդ ՛ո՞ր գրքի մ էշ է գըը– րենց աւագն՛եր ի ճանապարՀով։ ՛հրա Համար էք լուսնին կտա արած թ ա ւա լումնե ր ո ւն ;
ու֊աՆ : Չգիտեմ այո. Ո՚ռւսնեըը՝ իր՛ենց իսելքը կա՜ նրանք գեռ շատ նորանոր պատմութիւնԱ՚եբ պիտի Ամէն ամիս ունէր 2.9 ո լկէս ՛օբ իսկ աարին՛ ՅՃ4
զամբիկ Հետ են կերել, ի"ն<չ է, ռր այսպէս խե յօրխՀեն , իրե՛ ց կեղտոտ կաշին փրկելու Համար % օր ։ Ա յս պարագան շփո թ ո ւթ ի ւն կր ստեոծէր երբ
ղաթիւրում են պատմութիւն՛ը : Պրոֆ • 7յեստակովի գիրքն այսօր թարդման* 1լ\ո լզէ ին ամ ի սն եր ու 6 րերչլ չափել Համ աձա Հ՛հ այն
Սըսս *.. ցուցամատը շրթուն՛քին սեղմելով ուած է խոբՀրգային ժողովրդների բոլոր լեզու թ աւալո ւմ ին գո բ երկի ր բ կր կատարէ բ աբեւթե–
զգուշացրեց թարգմանիչը ել ակնարկեց Հարեւան ներով եւ այգ խեղաթիւրուած պատմութիւնր , շոլր^ թէեւ այգ օրերուն կր կարծուէր թէ արեւն
ստայօգ եւ շիԿծու, գէպքերն ու երե ւո յթներր , է որ կր գաոքԼայ երկրին շուր^ ։ Տ-ուլիոս կեսար
սեն՛եակը , որտեղ խմբագիրն էր նստած՜ , եւ ՈՐՐ այգ աղ աղ ակ ող ս ո ւտն ալ ս աո րն աքար շ կեղծի քբ կ\ոբոշէ վեբ^նՓկաձւ. կարգադրութիւն մբ բնել եւ
ի Ի աշխատանոցից բամանուահ՜ ՛էր տախտակէ բա այսօր Հազարաւոր ու մ ի լիոնաւոր բե րաԱհէերո վ կր $նշէ լուսնային աարին եւ կր Հաստատէ արե ֊
րակ պիշնորմով : կրկնուելով բազմիցս ս/ձ՚գամ, դարձել են ամենա գակնտյիքւ տաբիի գրութիւնը։ Իր աստղագէտ յէ,
Ասե՛՛լ ես իրեն՛, Հարցրեցի շշնչալէն։ մեծ ճշմարտութիւն ել աներկբայելի իրականու - ՍոսիկԷՆԷս , երկար Հաշիւներէ ետք իւբաքան՚չիւբ
թարգ–
֊ Նւ ՛յել անգս մ չուզեց , Հրամայեց թիւն գ Ա տա լին ե ան ՀՀ աղատ՝» արեւ ի տակ ։ տարիի կուտայ 365 օր եւ 6 ժամ ։ Այս վեր2խ՝ն 6
մանել ինչպէս
որ է՛ ժամեր յչ ամէն չորս տաբի իրարո՛ւ վ^րայ բար–
Այոօբ այգ նայն գրքով է պատմութիւն սովո դուելով կ՝ամբողջացնեն մէկ ՛օր ել էո՝՝ր\ր՝յ՚\րդ աա
հանկարծ գ Ասումս մի միաք հ՛ագեց։ Մէաքր րում \նաել Երեւանի ոլ էիՐիածնի Հայ մանոլկբ, րին կ՚ունենան 366 օր ։ Այս Հիման վրայ է որ
Լուսաւոր էբ ել յո ւսատոլ : ամէն օր ել ամէն ժամ նայելով իր նախնիքներ ի այսօր ունիմք նաՀա*ն$ տարիի դրութիւնյլ ։
Ջի^ կարող պաաաՀ ի ապա գրական՝ սխալ Հմայք Մասիսին ։ Հաշուելու Համար թէ երբ կբ պատաՀին նա~
մտայ բեգՀա֊
լինի* ասացի ել. արագ քայլերով ինչպէս խոբՀրգային վարիչներից իւ բաբան - Հ ան ^ տարթն երբ $ տա բեթ իլին մ է^ կր բաժնէք
գործակա
& ուր բաժին . չիււրի , աիպէս էլ Վիչիֆսկու ճառեբր իրենց ամ, չորսբ ։ ք*այց եւ այնպէս այս Հաշիւէն ալ կատար ֊
""— ^ԼԼ° * հա ՚ "ԲԳ է"օս^Լ Տասսի բող^ութեամբ աբտագրւում են ՀԽորՀրգ* Հա - եալ չէ, ՚որովՀեաեւ տարին ունի 365 օր 5 ժամ,
լութեան Հ ետ ։ յա ստանսին միւս Հայատառ թերթեր ի մէ^ , եւ 48 վայրկեան եւ 46 երկվայբկեա%։ Ամէն 100 աա
$*ի ւր սսւսձ՚֊ո ւմ եմ եւ բաց ա տ բո ւմ ե մ պր ո ֆ • կուսակցական քարոզիչն երր ճղձնած են Հաւատա– րին անգամ մ բ այս չնչին տ ար բե բութ ի ւնր յառաք
^եստակովի բար բա րոս՚ո լթիւնք , նոյն իսկ ս ր բա - ոնե, Հայ մշակին ու շինականին , \որ կաբսբ եւ կյշ բերէ մօտաւոբապէս 24 ժամ ո Լ ան ճեղք մրէ
գրելու առաջարկ եմ ներկայացնում։ ք՝այց ով ԱրտաՀ անր Վրաց ակ ան \ն՚ա Հ ա\է գն ե ր են եղե / : ԱստզագԷտներր Հաշիւ բրած են որ պէտք է այդ
զա րմանք , վա խս/ն ակ իմ բա ցատ բութ ի ւն՚Խերբ լր՛ Այսօր կարսեցի գաղթականբ իր Համայնա - տարբերութիւնն ալ անՀետացնել։ Ատոր Համար է
սելու, կամ գրաւոր պաՀան^ելու որեւէ լուսաբա֊ վար շէֆերից պիտի լսէգ որ իր ծննդավայր ր յան 1900 ւ րին \նաՀան^ տարի չէ եղած , ԲայՏ
որով՛
(է ութիւն , \1րանք ինչ նախատ՛ում են՛ եւ Ապառնումդ կարծ վրացական դարձաւ : 2000 թուականբ նաՀան^ տաբի պիտի րլլայ
ո րպէ սգի լոեմ ։ Ե" գգքչռ՝ ^ եմ իմ արածի Համար , ԱՀա թէ ինչպէս է .խհղալԴիլր ւում պաամ ու– Հետեւ Հով բաժանելի է, պայմանով որ մինչեւ
թիւնր յ
բայց արդէն ուշ էր : , այդ թուականբ տարեցոյց ր չի փսխուի մի^ադգա–
.կս/ւչում է ԳԵՐՈՒՆԵԱՆ յ ին Հ ամ ա ձայն\ո ւթե ամբ :
Եկ, Հ, ն՛եր բանալով Ամերիկացի աստղագէտ մր Հաշիւ բրած է որ
թարգմանիչը եկ գճ այս փոքրիկ տաբբերութիւննեբր իրարու վյրայ
Այգ դեռ ոչին՛չ, սա կարդա ասում է եւ բարգուելով տակն ու վրայ պիտի յլեեն տարեցոյ
ինձ մեկն՛ում : ԻՄԱՍՏՈՒՆ
գիրքն ԽՕՍ-ԲԵՐ ցի քոլոր Հաշիւներբ 5100 թուականին ;
ԱՀա կարդում եմ, դուք է լ լԱեցէք, ով ականֆ Աւանդական եւ ժ ո զո վյր դակաՀԼ սովոր ու -
ունի, չի խլացել լաւ լսեցէք • ԻՐԱՐՈՒ վիճակէ Հասկնալու Համար իԺիւն շատ մբ երկիրներու մէ^ ՛որ նաՀան^ աա ֊
մարդիկ րիին՝ կիներն՝ են որ ամուսնութեան
• • * 4։ ՛քաղաքներ ի բն՛ակի չ\––՚ե րր դրեր յօրինե պէտք է փոխսն իրենց դիրքերր : Ամէն թ^՜ֆէ^Լ ներկայացնեն՝ առապար կ կբ
ցին՛ եւ սովորեցին գրել կարդալ։ Այս կռՐպոփ՛ թեկնածուներուն՛։ (հայտնի չէ թէ
պ է տք է վ ի բաբո ւժ ական դո րծ ո զո ւթե ան մ ր են– ա յս աւանգութիւնբ
աստա՛նոնւում ւելի երկ, յզար (2000) թարկոլի » ամէն ոստիկան պէտք է բա՝՝՚ա երթայ , ՚^^^. 1 ՒայԱ իսԼ\աէս ծագած֊ է Ե՚ւրո պա յի
տարի առա 9 յօրինեցին էբենց այբուբենր եւ գրեյ խօսելով Ս կովաիու-յ մասին պէտք է յ ի՜
քանի մր ամիս, եւ ամէն Հարուստ սլէտք է բան - շել ֊որ՛ այգ իմաստով
կարդալ սովորեցին ՝^ադաքնե բու յչ եկան օրէնք մբ պատրաստո՛ւած էր
առածին գի \ո լ ո ր ո ւթ իւն– րՀն՚է :
1288/՛՛^՛: Այդ օրէնքը ոՐոչ կերպով կ՝արտօնէ որ
ղի տնականնե ր բ Տ սկսեցին զարգանալ
ԸՍԷ ՄԷԿՈՒ ՄԸ թէ իբ մաբմիԱին մէչ այս - ազՓիկր փեսացուին ձեռքր խնդրէ , եւ մերժումի
տութիւնէն ու արուեստ ր՝» :
քան՝ ոսկոր՛ ՛ունի կը Հաւատա յ ո րովՀեաեւ չի մբ պարագային փեսացուն՛ պարտաւոր է տուգանք
ւԲիեւնոյն գրքէ ^՚ոյ՛ն գլուխդ * կրնար՝ ստուգել։ ք՝այց ըսէ իրեն մի նստիր՝, մբ վճարել ամուսնութիւն առաջարկողին։ Այս սո
ՈԲլմ Հարցնեմ, թէ ինչո՞ւ պրոֆ. &ե ստակո– այդ նստարանին վրայ , ներկը թաց է • • • Ջի Հա - վոր ու թիւնբ 1լ՚րնդօ րի՝1՛ ակեն նաեւ 3) ր անսա յի եւ
վր Հա յերի անո լնր յիշել անդամ չի կամեցել : կ՝ուզէ ւգել Ֆլորանսի մէջ 1600 թուակս/եին :
ա Նս&սր մելիքից է խօսում : եբեխէս վախեցել է , մի գաս վախը չափե՞ս ,
ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀԻ Հ էնց ապրես ;
^1 "՞Վ է էժանում, այ
կնիկ, կարելի է մելիք է դառնում : Ի ն՚ք կայ որ։ ՈՒՍՏԻԱՆ– Գնանք։ Ես է լ գեղամէլ էի
Կ՝ասի , կ՝ասի, մի օբ է լ կր դառնայ : գնում :
ԱՐԵՒԵԼԵԱՆ ԱԶԱՏ ՀԷ՝ԲԵԱԹ ՀԻՆԳ ՊԱՏԿԵՐՈՎ
(Գուբս են ելնում տան՝ ետ ելի մուտքից տ Մի ֊
(Մէծ-վաքրհրբ, ֆււքր-մծծերի ՈՒՍՏԻԱՆ.֊ էս փսլնքո՞տը : ՛ք՛իթը չէ կա– շոց) :
ըում սրբի, ասում ես մելի^ք :
էւ ժողովրդի ճսոքաւբ) ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀԻ Ե" ասում եմ կը դառնայ : ՆԱԶԱՐ (Թմբել Անչոլմ է գլուխը ղրա%ը
յենած՜) Հ
ՈՒՍՏԻԱՆ (Մտաձ֊ելով) Հը՛, կը՛ դառնայ
ՉԱՐԱՃՃԻ ԵՐԵԽԱՆԵՐ (կամացուկ մօտե–
• ՚ • ^ ՚ ^ չ գիաես :
նում են ել փայտով նրա քթի Հետ խազալով զար
Գըեց՝ ԳԵՐԵՆԻԿ ԳԵՄԻՐՃԵԱՆ ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀԻ Լաւ, չեՈս ուզում դառ - թեցնում են նրան ) :
նա ւ ;
ՆԱԽԱԲԱՆ ՈՒՍՏԻԱՆ Ինչի" չեմ ուզում : Պակա՞ս, ՆԱԶԱՐ– (ՎԿՐ թ՚Վելով) Հը" , ո«վ է :
ԵՐԵԽԱՆԵՐ
ՈՒՍՏԻԱՆ - Ո՞վ է : Գիւլլիղա՞բ : Արի ։ ^^Լէքէ եմ՛. Համա էս փալասի կտ՝ոՈրբ պիտի Ն՚սզար : ( Ե տ փախչելով) Փսինքոտ
ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀԻ— Ի՞նչ ես շինում, ա կնիկ։ իմ գլէ՚քքւ՛՝ ^ ՚ ե լ ի ք դառնա յ : 1$ աբո ւե ց իմ ՀԷ,ր՝Ր » ՆԱԶԱՐ է ՜ յ չան լակոտներ ...
էս ռ՞նցն է ՛որ մարգդ տանը չէ ; խւձ աուեց սրան։ քՒԷ չէ՝ ես իմ Հօբր տանբ մելե– ԵՐԵԽԱՆԵՐ– (Փախչում են։ Հեռ^ւից)
Փսլնքոտ Նսյզար .• .
ՈՒՍՏԻԱՆ Ոոնց տանը չի : Հրէ՛ն շնթռել է քի աղլԴկ էի, Հիմի ի՞նչ է իմ Հալը։ Մի կտոր
դրան ետեւը ; Հաց չո լնենք ;
ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀԻ (Մի փռրը ցահ) էլի բա– ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀԻ Գ՞ւ է լ որ տեսնում էս՝ ՆԱԶԱՐ Հէներդ կտրեցէք , լակոտներ ,
քաէ Նտզարր 5
մարդդ ան պէտք է, ինքդ աշխատի ձեր Հէբն էք տեսել, չէք տեսել
Վեր կբ կենա՜մ...
ՈՒՍՏԻԱՆ — Ո՞կ կը լ թ ի , որ բանի չթ.ի ։ ՈՒՍՏԻԱՆ Ախր , ո0Օ.ց աշխատիմ , մատաղ։ ԵՐԵԽԱՆԵՐ Վախկո՜տ Նազար...
էսքան կնկայ մարգ՝ գնաց աշխարք թալան՛ն ց բե~ է&օր , է"օր Հէրս գեղի իչվսան էր ՝• Ինձ լայեղդ է ՆԱԶԱՐ Սպասեցէք , ձեր Հէրը կ՝անիձ–եմ։
•ո ր աշխատ ս մ ։
րեց տու\ն, սա րն՚կած է գլ/սի** պարապ Հացակեր։ ԵՐԵԽԱՆԵՐ (Հեռա՛նում են)։
Զեռիցր ոչ թալան է գալիս , ոչ էլ աշխատանք ։ ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀԻ.– Բա ո՛՛նց է լինելու ձեր ՆԱԶԱՐ Լալութիւն ըՀնկնի ձեռդ, վեր կե–
բանը :
ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀԻ Գեղաց իք նաիսվապա% լւսս ր՝Նկնես աշխարքի վյրս/ն , հարդես , ալիւր
են ա լզում ։ Ո ի մտնիբ ; ՈՒՍՏԻԱՆ Ո՛՛նց է լինելու։ Աղնրւը ես եմ։ ւ–/ոոս.ն շի\Նես , տաս քամուն , գա նստես տանգ Հ
ՈՒՍՏԻԱՆ * ՛կաղար բ ՝1 ախր ապա՞ն; Գ>ռ Լ մե֊ Նա սլիււի աշիէատի՝ ես ուտեմ : Բաս ի՝՛ե չ : կը Ջեր Հէոն անիՆահ։ (Միից։ Պառկում է ։ ճտնճե–
լիք , իշխա՚Ն ասա, սարգայ. , խան ասա, թէ չէ թողնես՝ որ ս..լ/ւքի ազչ՝կա>։ ԷգպԷւ՛ պս՚Հի, ու Հը– րըն, սկսում են ս/եՀանգիստ անել; ՝Բշ\ում է ն ը–
նախրապանութիւն լայե ղ կ^անի • լա իշխանի տեղ իրա՞՛ն դնի : Գլուխը կը Հարղեմ, բանց) : ՛Բչա • • • (հ՛ոյլ յօրանջելով) տ Զեն թ"Գ ՜
ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀՒ Բա ո%ց է «ձկ»ւ։ ա շիւատել կը տամ, ու կ՛՛՛ուտեմ : Տեսնեմ ո՝՛վ է %ռւմ քնի մարդ : Ի՛ ի՛ ի՛... չան՛ կնիկ , արի մի
ՈՒՍՏԻԱՆ Ի՛՛նչ իմանում։ էն է լՀնկած է մԿ/։ՔԸ • սրանպ քշի . ՛է՞դ է լ ես աէէեմ : (Ներս Է ն«//*ւՏ) ՝՛
ՀԱՐԵՒԱՆՈՒՀԻ
միթիլի պէս ու առաւօտ իրիկուն սուլթանից ու Ի՛՛նչ եմ ասում, Ուստիան, (4
Fonds A.R.A.M
