Page 177 - ARM_19-1948_01
P. 177
փ ա փ *Հ Թ
թէւնբ աւելի յ ուս ահ աա ական՝ չէր քան 1918 Մա ՊՈԻՏ՝Մ ԾԻԵԱ%
յիսին*
անաէբ երբ աշխարՀէն հարուած * բո լոր էնլքուած \յ՝օ աւելէ լաւ : Ատակն ալ Հանք է ւ Մ ենք
պայքար ^ ՛ոբ–,
եւ. անճար մողովոլրդ մր օրհասական քեղի պէս օտարեր էն ղէտցողի պէտք՝ ունինք
կբ մղէր տ «մաՀ կամ աղաա ւթիւնր ա ղա է էա ս ռ րսո սերունդբ մամ քաշենք տ
ղա կե լով ւ հոգեբանօբէն պար– X
Իբ գիմ աո բ .գա* ելով
տրւած բանակ մր , ՝Բեաղիմ Գաբապէքիր ուբէ) Եւ >ոպա յի Հայրապետական Գաաոսիրակ Սր. Անցած՛ շաբաթ , բարեկամս Կ՛ ԽուպիկեաՀ1 ե^
կարս ի
բան չըքաւ-է եթէ ո չ իր կարգին բԼարչել բազան ը , ելեկտրական զօրաւոր լապաԼ ր մր ձեռ. Լոյթ էւբ Քքած թերթէ մէչ՝ Հալայլը^ քա Հան ահե
բա
ամբող^ շբ^անթն մողովուբգբ եւ անձնատուր ՔԸ1 աէ1""էրՅոլ– ԿվԼ փառէ Փարիզի մամուն Հա– րու– գէմ % .
դաւառնե
նա կբ : մա Շատ տրամ ա բան ակահ 1 շատ բար եմ էտ էր էր
՛մ՛ Ա՛ի՛ ւ՛ա մեր
Ւ*ռնչ օգուտ մանրամասնել այգ կ՛ոտորածին ; ը ո՛՛ւր Կն ։ Ազբիւրէն գէաողագրո ւթիւնր ։ Ո լ ո » վե բապաՀ ութիւն ով կբ
գիւղերբ։
ահաւոր դրուագ ե յ.լլ քաղաքէ մինչեւ իւր բերելու պէս գիւրիԼ էր տէրտէր վարմա– ստոր աղվեմ Հր գրութեան տակ. Բայց՛՛* ախ այս
եւ աւելի
Ա ի՝ Լ չեւ Ալեքսա աբապոլ ԼԼենինակւս՝ն) անտա պետ ճարելը ։ շս՚ղկապբ , էն չ գմուաբութ իււներ ու գուռ կբ բա
աշխարՀ
անգին։ Գալով զ°բք ՝ն * եթէ Առուին լուի Առաքեալներու պէս տէրպապաներ ունէինք։ նայ . . .
ռիս հա /.՛֊ ե ր ն ոլ սառեբր լեղու գիտնային՛* Փառաւոր մօրուքով։ իրարու Հետ ՝ԲաՀա֊ ա յութ իւն բ մեր մ էչ * մո դո վ՝ բգա կան աս
պարէզ ԷՀ Մէկբ* եթէ ոչ կոչում , ԴՈսէ զօրաւոր
պիաի սալ սէր ի ՚՜ ց Հառաչանքէն ։ բայր»ով կը խօսէին ։ Ոչ ծտլխի,ոչ ալ մու՛խ՛էիր խըն– վւափա ք պէտք է ու՛ ենա յ ին քն ա բե ր արար
տակ մ անելու % > փէ ԷՈԱԷ
«Հա յա ստա՝1 ի յաղթ ա կա բ» կրնա յ պարծենալ •լիր կար ։ •
կար
•՛որ առ նուաղն վաթսո ւն Հագար Հայերու Հաշուե– Հանդիպած՜ տէրտէրիգ կրնայիր /Լսռլ
« 5 ^ ՜ / ՛ Հ ա յ ր տունը Հիւա՚՜գ կայ, Նարեկ մբ
յաբդաբ մ բն ալ ա ; ձայն ա գր ո ւե ո ա ւ Թու՛րքիս յ ա– դայիր » ։ Ժամտսացութէլն * շարական երգել * ծիսա
րքւնաղսնգ պատմոլթեռ/ն մէչ ։ կան օրէնքներ ր լաւ պէաք է գ^տ այ : Ւ դէա \ ~լլ ա
Գեռ չենք Հաշուեր Հ ամ ատ ար ած աւե քում ամե– Շատ լալ, օրՀնահ՝ , Հիմա կ՚երթամ , Աս ր ադա լին , եթէ Մ ա շտոցն ւ Լ (էամ ագիրքր կո բ ֊
տուծմով 1չ աղեկնա յ : Բմչկութեան աւետարան մըն սուաձ բլլան մամ ոլն դասէն՝ կար
ր ո՚Ն ու անՀ ա շի լ կողոպուտներ ր * որոնք նտ յնպէս ալ կը կարդամ ։ ա բ ար ո ղե լ • • • ե1սւ յ ի բե բ ան՛է
մ աս կբ կազմ են նո յն փառապանծ յ ազթան՚ա կ ին՝ :
Բանի մ բ նաէ/ա բա րնեբոլ ե լ բա րձբ աստիճան Բարի էին : Աատանայէն աւելի դրամէն՛ կթ ՝ Անցած շաբթուան՛ 1<ով>ադբոշմ քաՀանան ^ կար
վախնային Հ
ւ« սլ ահերու գե բո լթե՝ է արձակում բ ե լ։ բ եք չ ի կր - ծեմ՝ կբ լրացնէ այս պաՀ ան թ՛ ե բ բ ;
^ա.Ր Չքմեղացնել թուրք Հրամանատաբբ * ՛որ իբ– Զատկի , Ծնուն՛դի , տնօ\րՀնէք : Անուան, տօ Նոր Ս երունգբ * եւ մամ –աղօթքէ Լուր չոլհ եցող
րել թէ տեղեկութիւն չէ ունեցեր գործ՛ուած աՀ– նախմբութեան այսելութիւն՚ներ : ԱՀա իրենո Հաս գաոակարգբ եկե ղեց ի քաշելո՞ւ * գ լ յ նախ վա բգա՝–
ռելի սպանդէն) .. * տատուն եկամուտը^ ՚. տւ$ետնեբու* վեղարաւորներու գործ էէ Ա ա կա յն
Հյանսատակ Բ՝ալէաթն անգամ յաճախ սուտ - Իբրեւ վ արձք սանկ կամաց՚ո ւկ մամոց մբ կբ եթէ աստու-ածա բահու֊թեա՚կ Հ ամ ա լս ա ր անի տնօ–
ճօթւ,վ
խենդ կբ ձեւանար , ստորադաս պաշտօնէութեան՛ սաՀեցնէիր իրե* ց ափբ : \ոյնիսկ աչք՛. Հէնն ալ քաՀանայացնես * այգ ուծացա՚հներր ժ՛ա
«չԼ^Լ\կէ՜^բ
Վ Հայ ձգելով Հայա^ին^ սարսափներուն պատաս չէին նա յեր տուածիդ ւ ո լ ծա մուն աոչեւէն՝ իսկ չես կրնար անցրնելէ Հյղթււյա
խա՛ն ատ ո ւո լլմ ^ ւն ր : ՛՛ Ա սւ ամ ՛՛լո լի քաՀանանեբոլԼ պէո * զապ իսկ մամէն՛ ներս չես կրնար իսօթել այգ մո
Այս բո լու ին մ էչ • ամ էնէւ վրգո՝վէչ պարա մ իս կա®յ ժամկոչ» ի պէս զաղա աս ե լո ւկնեբ լորեալներ ր • * •
գան ա յն է որ « յ ե ղափո խ ա կան» ք)՚ուսաստան ր մբ– նօթ չէին մեր գաւառի տէբպաս/աներբ : Ե ր՝ո ւս ա զէ մ ի եւ Ան թի լիաս ի վ ունքերն ալ տա
՚՚1 աց ան սասան՝ իր թրքամէտ քաղաքական՛ութեան Ոչ Լիսէ * ՝ո չ աստուածաբանական դպրոցի ե՜ ՛փն Հազիւ քան՛ի մ՛ր վեղարաւոբ երիտասարզնեբ
մէչ՛ Մնաց Հաւատարիմ ղէն\ակիցր Մ ՚ ^է^ալի * րես էին տեսած մե.ո ։ո Էբ ^կօղւՀսն՝ ՛ե՛ք Տէր Մ ես րո - կ՛ա րտագբեՎ՝ % որոնք թարմ - թարմ ա՛ո լար ա ս տ ան*
ն ո յն սրտագ՜ ն բա բեմ աղթո ւթեամբ ող^ունելու/ պբ եւ սակայն «Տէր ղի բազում^էն՝ մինչեւ «եր– /Լմերիկս* կարտած ուին • • •
$՝.ո ւ ր քի ո յ քա Փա.;։ ի «աււկ եա ր»ներ ո ւն յաղթաեակբ թ ա յ ր խաղաղութեամ բ^ր անսխալ կբ կարդային - Ուրե՞մն ։
Փոքր Ասիոյ մէչ* Յոյներուն գէմ % Հաւատքով եւ ծոմ փորով ; Պէաք է գոՀանա լ եւ \ինքւլ ինք հ ր չան ի Լ Հա
*(յո լ՛։ քստմհե լի Հանզհո յց\հ\ էր՛ որ կ՚ոլորուէր Հիմա՞՜ : մարել եթէ պարզ ել Լյլսաարէզի արարողս՛՛՝ < նլվ
ե ր կ ու փ ո քր մողովո ւր դհ ե ր ո լ գլիւ ո ւն * աբելԼ լքէն Եկուր աէբտէք շփնենք քեզ* Անանի ա ։ քաւ գիտցող աէբ Հայրիկցուներ ճարենք* Հքայմա–.
աբեւմ ււ ւ ար : Գաւր երեւութապէս ուղղուած էր Ւ՛**՝չ կորսես* ես ՛ոչ աղօթք* ոչ ալ շաբական\ նալ որ կարելի ր Աա յ անոնց մ իւռոնած ճակաին\
«Անատակին գէմ (անգլեւսաքսոն ճակատ) * բայց երգել գիտեմ : Տ՛ամ մտած չու՛ք ի մ որ • • • փակցնել Աւետաբան ի Հետեւեալ խօսքբ «ԱՀա I1 ս՜
իրականին մէչ* երկու գմբաիւտ մողովոլբգներ ՚ Կբ սորվիս ծօ ։ Ատ ալ բան է ։ Լաւ ֆրան րա յելացին յոբում նենգութիւնէ ոչ գո յ » • • •
էին Ո|թ արիւն քամեցին ; սերէն գիտես : Հայերէնդ ալ վնաս չունի կարծեմ : Կ– ՊԵՏՈՒՇ
Եր բեք ա յսքան պոռնկացած էէր որեւէ յեղա —• Նօ* ւքօն. Ա1լքի. յ գործս քիչ շատ կարգի գնե
փոխ՛ութիւն ( մամ ան ակակիա պա տ մ ո ւ թե ան մ էչ : լու վրայ եմ : Գո բծէ ս աւելի կրնամ չաՀիլ Հ
ծ՛֊ դեռ միամիտներ կան որ կր զարմանան թէ ՝— Բայց Հիմա գո բծեր բ լաւ չեն ։ Տ էրաէր ու~
կամ թիւնբ բանուկ գործ էէ Հէմ ամէն տեղ վերի բաղ–
Մոսկուան ետ չառներ կարոն ու ԱրտաՀանբ* ՄՏԲԻ ԶԲՕՍԱՆ*
Հայաստան՛ի չի վերադարձներ ՛Ն ա խ ի չեւանն՝ ու մ ոց բ կբ Հ բամցնեն քեղ I Լաւ մ տածէ՚Հ Մ ի չ ա չէ
սլատմական Ա հ ւնիքյՀ : պատաՀ իր : Բեղի պէս կա ր դա ց լո ր մ արդ կբ փրն– ՈՐ-ԲԱՆ ԲԱՆ ԳԻՏԼ-Բ
ռեն կոր Հ
Վիշինսքիներոլ երկդիմի խօսքերր եւ անճա
րակ արդարացումներ ր * 1945 4 6 ^ «Հայասիրա Ըսի ո՛ր մամ ու բանեբէն՛ չեմ Հասկնար :
կանդ շռնգալից ագմուկներէն վեվ՚չ տ իր ո ղ չաբա– Ես ալ րսի որ կլՀ սո բվիս ; Ն^րգէն տիրացու— ( Պ ատ ա ս իւ ան ն եր բ երեքշաբթի օր)
ԼՈՆՔ Լո-ոլթւ ւն ր եւ ուրիշ պարագան՛եր անգամ մ՛ր ներն են՝ ՛որ կր կարգած .կ՛երգեն ւԳուն սանկ«Հայր
եւս կ՚ապացուցանեն թէ գեռ տաք ու պաղ օրեր մեր» մբ գոց ըրէ ։ Աւետարանի մէչէն կրնաս ե լ ֊ 1. «Մարդոյ բնէութիլն՝ բարեաց ցանկացող
շատ պիտի տեսնենք* աչէն թէ ձախէն . լել ։ Այդչափ մբ Հայերէն կարդալ գիտես չէ՛**. Է եւ ոչ չաբեաց» ։Ո^վ գրած Է այս խօսքք եւ ո՞ւր։
Մ ՚ Բէմա լնեբբ * ՝Բեազիմ Գա բապէ քէրներր Մեղի լալ օտարեր էն գիտցողի պէտք կայէ 2.– Ո՞վ գրած֊ Է ֊ «ԱչխարՀ Ամե.1ար»ը,
եւ Ւսմէթնեբք յաւիտենապէս երախտապարտ են ՝ք*ա1յւթ– տ ՚ ի ա ա ն ա ի ա է ի ղործ* ծննդեան վկայական « Այսօր անճառ»րէ «Նոր աստեղծեա լ»բ եւ «Առա
Մ՝ոսկուայի * Լոնտոն ի թէ Փ ար իղի , որոն՛ց դիւա ելն՛. գրելու կա՛ր սղութիւն ունեցող : Մանաւա^նգ ւօտ լուս՛ս յ»ն ;
յին գաւեր ուն՝ շն որհ իւ Հետ առ ին՝$> ոչ մ իա յն՝ կ ա ր - օտար աղչիկնե բու Հետ կարգուողներ ուն պսակին՝ 3. «Հար իւր ի մօտ երկս՚ե ռ պատանի նե ր ն եր
գրգ~
՝սբ*ն ու ԱրտաՀանբ՜ եւ Փոքր Ասիսն * այլեւ Կ՚Ւքէ– ֆրանսերէն խրատական՛ խօսողի շատ պէտքբ կայ : կայ Էին»։ Ախալ կա՞յ այս խօսքին մէչ ։
կիան * իքիելով մինչեւ Ալեքսանտբէթ եւ Ան– -— ճսււԹըւք ատոնք դիւրին բաներ են։ Մէչէ& 4.– Ոթւր կբ զանուի ՚էյեբսէս &նորՀալիի
ես/ կլչ ։
կ՝եԱե1քէ բա ւց ես Հանքաբան ութիւն ուսած մարգ
Հալէպ, 5Փեաբուար ՇԱԻԱՐՇ ՄԻՍԱՔԵ1Ո, եմ։ Կրօնքի Հետ կապ չ էոլ<ս ։ 5. Ո^վ էր այն բանաստեղծ բ որ իր «Սրինգ՚ֆով
աւմ աՀ ա ց ալ ;
6. Շաւարշ Նարդուն՚ի քանի՞ գիրք Հեղինա՛
կած է ։
Հ6ԱՌԱԶ>Ի ԹԵՐԹՕՆԸ մոնի գաՀին տակ ո լ ես անոնցմով մոգութիլԼներ 7. ճէձԳ գրոհա՞ծ են Հետեւեալ բառերը
կբ կատարեմ * մողովուրգր խաբելով ; Ու մ /.ա Հա խ՚ուբց * խեձգետին , խոռոչ * լուսաթաղանգ , էէբփդ
մուռ կբ պաՀ ան չէ * կ՝աԼքէ թեւերով ղրկուած սայթագիլ * սիքաճեմ ք ռմ՛բացիդ •
ե1՝ ձէ1ՄԱ8 կրօնագէբք մբ * էր ականատեսէ տէրերուն՛ տակ յ
Այլապէս , կրօնաբերգէն Մէքքէէ կաաաղօբէն. 8. \9\7ի Կ ո վկա սի ԱաՀմանագիբ մողովէ
քանի՛*
( հՈՐՀՐԳԱՎԷՊ) կճբտացող ատ ամն ե լաւն դէմ % Գոլն ^ ՛ես ու այս ոնտրութեանց մէչ Հ՛ 3՛ Գաշնակցոլթիլնբ
թաքստոցբ կբ ղտնուէնք ան՚մէչական՛ վտանգի * քուէ ստացաւ ։
\նո յնիսկ մ աՀ ո լան սպառնալիքի տակ : 9. Փարիզի Օվէե
Գ՛ ԳԼՈՒԷ 3ուսաՀասէութիւնբ * պաՀ մբէ իբ քարեղէն րան քանիռ սանդխամատ ,
ոտքեր բ սեղմ ած * ն ստաւ անոն ց կռճկուած շր թ~ .քանի՞ բա՚ւալր՝ եւ քանի՞ դուռ ՛ու՛նի ։
ներուն վրայ* սարսափր, մութէն մէչ* կարկա 10. Միչ՝ին դարը ե՞վւբ կը սկսի ու ե՞րբ կը
ռուն ձեռքեր ով * կբ խար խափէր
ՄԱՀԻԿ երկինքի ճամբով կբ խուզաբկկբ ու մ ղձալանչբ , վերկանա յ I
ՏԻԳՐԱՆ ՓԻՐԱՆԵԱ՜ե
Գրհց՝ ուղեզորոյս աստ 11. Եկայ, տեսայ, յաղթես ի ա յս խօսքբ
Ո0վ Էր այս մաբգբ*.. Համաան Էր ու չէր է Ւ*Ա–Է ղի մր լոյսր* մինչեւ ՛որ Համատ սկսաւ քակել կո– ըսած՜ է Նափո լէոն , Շէյքսփիր , Տուլիոս կեսար;
եւ բացատրել իր Հանճա
անսպասելի ճակներր իր շրթնեբոլն մ էչոց յ "՚– 12. Կիրասոնը, է,ապին ԳարաՀիսարր , Ա–
մէակ փրկաբար
աՀաւոր գիմ ափո խութ իւն՝ * եւ Էնչ րեղ ծ՜րագիր բ , որպէս ՚րաբկիրր, Ակնը ել Տիվրիկր Ուիլսընեան սաՀմա–
այցելութիւն ւ չողո ւթեան է •նագծ-էն նե՞րսն են թէ դուրսը ֊ Հ
Աս սա ւ ծ ո յ " 7 ^ " յ°*ԼՀ% ՚ԼսաԳ 1 Է^^Լ հ.ա 7 Հա
մատ • • • է Էսա ցնցուեցալ մէկէն՛ է որպէս թէ ասեղաման
ԱՀալոր պայքար * * * չարաչար յ՛ոգնութիւն մբ թափուած րլլար էր մերկ մաբմ/նէն վրայ ^ ՛որ–
եւ սպառում ••* պէս թէ գան կր կր պատռէր անսպասելի , անողոք ԻՄԱՍՏՈՒՆ ԽՕՍԲԵՐ
— Այ՛գի*լ1եքը * *՚ մ՝ րճաՀա լքումներ ո Լ տակ : ^
Ոչինչ գրեթէ • • • խոպան վ անմշակ արտե Այգ է^^Լչ բան էր * որ 1լ արձագանգէր քարբ •ՀՀ Եթէ կ՝ուզես որ երազներդ իրականանա՛*՝,
մի քն՛անար , ոտքի ՛ելիր ։ հ՛ամ ո ս կ՝ ըլ
րու վրա յ սե րմնացան՚ութիւն մր գմբախտ •* • : ճեղքուած չաղացքի մբ նման՝. Այգ ի՛՞նչ բանւ էր*
Ամբոխբ կբ մոյհ չէ * կ՛ոռնա ք կրօնախտէ բոմն՚տլած է ,ո ո Հալածէր զէնք, Հովէն ծեծուած կազնէի մլէ
Որ իբ կատաղի ն ո պաներուն– մէչ^ կբ սպառնաք նման։ Այս բոլորք տեւեցին ակնթարթ մր միայն։ •ՀՀ Շատ մի մտերմանար , բերնի
լաս ։
այդ ախտբ յառաչացնող ձեռքեբր կտրել* "ՀՀք^–՛ Յ՛ետոյ , կարծես * սկսան թափիլ ասեղնեբբ մսա–
չացնել * մի ահ գամ ընդ մ հ շտ : Այնքան՛ ալ մ եղա– Հան* մ բճաՀարում բ լռե լ ու Հաչածակա.1 կաղ՝ ին , •ՀՀ Մտածէ անգամ մը՝, եթէ գուն ուր ի չ մէկբ
ԱԱաք
գբելի չէ ան* որովՀետեւ մեր ցեղբ գերազանցօ գլուխ բ վեր առած* ց*յոլԷէ ամէն՝ անոնց գէմ* ար եղած՝ ԸԱայիր , պիտի ոլզէի՞ր բարեկամ
րէն կէ Հաւատայ ոգէներու * Ճէ1եբաւ եւ անոնց կբ փորձէ էն՛ անպատկառ ամբաս տան ո ւթե ամբ քեղի պէս մէկու մը Հետ ։
գե ր բն. ական զօրութեանց : Իր սրբարմատ բունէն սատանաներուն գրիչներ ՝*Հ Աստուած՜ մարգոց մէկ երես տուած– է
Հայթա յ թ ե լ մարդիկ բազմաթիւ երեսներ չինած՜ են իրենց Հ ո.
Ան * այսպէս կ՚ենթագրէ ^ ոբ ս ա տ ան ան երր մար Եէյքսփիբ
ու թաղած են Սողո (33) :
կախարդական՝ դիրքեր գրած
Fonds A.R.A.M
թէւնբ աւելի յ ուս ահ աա ական՝ չէր քան 1918 Մա ՊՈԻՏ՝Մ ԾԻԵԱ%
յիսին*
անաէբ երբ աշխարՀէն հարուած * բո լոր էնլքուած \յ՝օ աւելէ լաւ : Ատակն ալ Հանք է ւ Մ ենք
պայքար ^ ՛ոբ–,
եւ. անճար մողովոլրդ մր օրհասական քեղի պէս օտարեր էն ղէտցողի պէտք՝ ունինք
կբ մղէր տ «մաՀ կամ աղաա ւթիւնր ա ղա է էա ս ռ րսո սերունդբ մամ քաշենք տ
ղա կե լով ւ հոգեբանօբէն պար– X
Իբ գիմ աո բ .գա* ելով
տրւած բանակ մր , ՝Բեաղիմ Գաբապէքիր ուբէ) Եւ >ոպա յի Հայրապետական Գաաոսիրակ Սր. Անցած՛ շաբաթ , բարեկամս Կ՛ ԽուպիկեաՀ1 ե^
կարս ի
բան չըքաւ-է եթէ ո չ իր կարգին բԼարչել բազան ը , ելեկտրական զօրաւոր լապաԼ ր մր ձեռ. Լոյթ էւբ Քքած թերթէ մէչ՝ Հալայլը^ քա Հան ահե
բա
ամբող^ շբ^անթն մողովուբգբ եւ անձնատուր ՔԸ1 աէ1""էրՅոլ– ԿվԼ փառէ Փարիզի մամուն Հա– րու– գէմ % .
դաւառնե
նա կբ : մա Շատ տրամ ա բան ակահ 1 շատ բար եմ էտ էր էր
՛մ՛ Ա՛ի՛ ւ՛ա մեր
Ւ*ռնչ օգուտ մանրամասնել այգ կ՛ոտորածին ; ը ո՛՛ւր Կն ։ Ազբիւրէն գէաողագրո ւթիւնր ։ Ո լ ո » վե բապաՀ ութիւն ով կբ
գիւղերբ։
ահաւոր դրուագ ե յ.լլ քաղաքէ մինչեւ իւր բերելու պէս գիւրիԼ էր տէրտէր վարմա– ստոր աղվեմ Հր գրութեան տակ. Բայց՛՛* ախ այս
եւ աւելի
Ա ի՝ Լ չեւ Ալեքսա աբապոլ ԼԼենինակւս՝ն) անտա պետ ճարելը ։ շս՚ղկապբ , էն չ գմուաբութ իււներ ու գուռ կբ բա
աշխարՀ
անգին։ Գալով զ°բք ՝ն * եթէ Առուին լուի Առաքեալներու պէս տէրպապաներ ունէինք։ նայ . . .
ռիս հա /.՛֊ ե ր ն ոլ սառեբր լեղու գիտնային՛* Փառաւոր մօրուքով։ իրարու Հետ ՝ԲաՀա֊ ա յութ իւն բ մեր մ էչ * մո դո վ՝ բգա կան աս
պարէզ ԷՀ Մէկբ* եթէ ոչ կոչում , ԴՈսէ զօրաւոր
պիաի սալ սէր ի ՚՜ ց Հառաչանքէն ։ բայր»ով կը խօսէին ։ Ոչ ծտլխի,ոչ ալ մու՛խ՛էիր խըն– վւափա ք պէտք է ու՛ ենա յ ին քն ա բե ր արար
տակ մ անելու % > փէ ԷՈԱԷ
«Հա յա ստա՝1 ի յաղթ ա կա բ» կրնա յ պարծենալ •լիր կար ։ •
կար
•՛որ առ նուաղն վաթսո ւն Հագար Հայերու Հաշուե– Հանդիպած՜ տէրտէրիգ կրնայիր /Լսռլ
« 5 ^ ՜ / ՛ Հ ա յ ր տունը Հիւա՚՜գ կայ, Նարեկ մբ
յաբդաբ մ բն ալ ա ; ձայն ա գր ո ւե ո ա ւ Թու՛րքիս յ ա– դայիր » ։ Ժամտսացութէլն * շարական երգել * ծիսա
րքւնաղսնգ պատմոլթեռ/ն մէչ ։ կան օրէնքներ ր լաւ պէաք է գ^տ այ : Ւ դէա \ ~լլ ա
Գեռ չենք Հաշուեր Հ ամ ատ ար ած աւե քում ամե– Շատ լալ, օրՀնահ՝ , Հիմա կ՚երթամ , Աս ր ադա լին , եթէ Մ ա շտոցն ւ Լ (էամ ագիրքր կո բ ֊
տուծմով 1չ աղեկնա յ : Բմչկութեան աւետարան մըն սուաձ բլլան մամ ոլն դասէն՝ կար
ր ո՚Ն ու անՀ ա շի լ կողոպուտներ ր * որոնք նտ յնպէս ալ կը կարդամ ։ ա բ ար ո ղե լ • • • ե1սւ յ ի բե բ ան՛է
մ աս կբ կազմ են նո յն փառապանծ յ ազթան՚ա կ ին՝ :
Բանի մ բ նաէ/ա բա րնեբոլ ե լ բա րձբ աստիճան Բարի էին : Աատանայէն աւելի դրամէն՛ կթ ՝ Անցած շաբթուան՛ 1<ով>ադբոշմ քաՀանան ^ կար
վախնային Հ
ւ« սլ ահերու գե բո լթե՝ է արձակում բ ե լ։ բ եք չ ի կր - ծեմ՝ կբ լրացնէ այս պաՀ ան թ՛ ե բ բ ;
^ա.Ր Չքմեղացնել թուրք Հրամանատաբբ * ՛որ իբ– Զատկի , Ծնուն՛դի , տնօ\րՀնէք : Անուան, տօ Նոր Ս երունգբ * եւ մամ –աղօթքէ Լուր չոլհ եցող
րել թէ տեղեկութիւն չէ ունեցեր գործ՛ուած աՀ– նախմբութեան այսելութիւն՚ներ : ԱՀա իրենո Հաս գաոակարգբ եկե ղեց ի քաշելո՞ւ * գ լ յ նախ վա բգա՝–
ռելի սպանդէն) .. * տատուն եկամուտը^ ՚. տւ$ետնեբու* վեղարաւորներու գործ էէ Ա ա կա յն
Հյանսատակ Բ՝ալէաթն անգամ յաճախ սուտ - Իբրեւ վ արձք սանկ կամաց՚ո ւկ մամոց մբ կբ եթէ աստու-ածա բահու֊թեա՚կ Հ ամ ա լս ա ր անի տնօ–
ճօթւ,վ
խենդ կբ ձեւանար , ստորադաս պաշտօնէութեան՛ սաՀեցնէիր իրե* ց ափբ : \ոյնիսկ աչք՛. Հէնն ալ քաՀանայացնես * այգ ուծացա՚հներր ժ՛ա
«չԼ^Լ\կէ՜^բ
Վ Հայ ձգելով Հայա^ին^ սարսափներուն պատաս չէին նա յեր տուածիդ ւ ո լ ծա մուն աոչեւէն՝ իսկ չես կրնար անցրնելէ Հյղթււյա
խա՛ն ատ ո ւո լլմ ^ ւն ր : ՛՛ Ա սւ ամ ՛՛լո լի քաՀանանեբոլԼ պէո * զապ իսկ մամէն՛ ներս չես կրնար իսօթել այգ մո
Այս բո լու ին մ էչ • ամ էնէւ վրգո՝վէչ պարա մ իս կա®յ ժամկոչ» ի պէս զաղա աս ե լո ւկնեբ լորեալներ ր • * •
գան ա յն է որ « յ ե ղափո խ ա կան» ք)՚ուսաստան ր մբ– նօթ չէին մեր գաւառի տէբպաս/աներբ : Ե ր՝ո ւս ա զէ մ ի եւ Ան թի լիաս ի վ ունքերն ալ տա
՚՚1 աց ան սասան՝ իր թրքամէտ քաղաքական՛ութեան Ոչ Լիսէ * ՝ո չ աստուածաբանական դպրոցի ե՜ ՛փն Հազիւ քան՛ի մ՛ր վեղարաւոբ երիտասարզնեբ
մէչ՛ Մնաց Հաւատարիմ ղէն\ակիցր Մ ՚ ^է^ալի * րես էին տեսած մե.ո ։ո Էբ ^կօղւՀսն՝ ՛ե՛ք Տէր Մ ես րո - կ՛ա րտագբեՎ՝ % որոնք թարմ - թարմ ա՛ո լար ա ս տ ան*
ն ո յն սրտագ՜ ն բա բեմ աղթո ւթեամբ ող^ունելու/ պբ եւ սակայն «Տէր ղի բազում^էն՝ մինչեւ «եր– /Լմերիկս* կարտած ուին • • •
$՝.ո ւ ր քի ո յ քա Փա.;։ ի «աււկ եա ր»ներ ո ւն յաղթաեակբ թ ա յ ր խաղաղութեամ բ^ր անսխալ կբ կարդային - Ուրե՞մն ։
Փոքր Ասիոյ մէչ* Յոյներուն գէմ % Հաւատքով եւ ծոմ փորով ; Պէաք է գոՀանա լ եւ \ինքւլ ինք հ ր չան ի Լ Հա
*(յո լ՛։ քստմհե լի Հանզհո յց\հ\ էր՛ որ կ՚ոլորուէր Հիմա՞՜ : մարել եթէ պարզ ել Լյլսաարէզի արարողս՛՛՝ < նլվ
ե ր կ ու փ ո քր մողովո ւր դհ ե ր ո լ գլիւ ո ւն * աբելԼ լքէն Եկուր աէբտէք շփնենք քեզ* Անանի ա ։ քաւ գիտցող աէբ Հայրիկցուներ ճարենք* Հքայմա–.
աբեւմ ււ ւ ար : Գաւր երեւութապէս ուղղուած էր Ւ՛**՝չ կորսես* ես ՛ոչ աղօթք* ոչ ալ շաբական\ նալ որ կարելի ր Աա յ անոնց մ իւռոնած ճակաին\
«Անատակին գէմ (անգլեւսաքսոն ճակատ) * բայց երգել գիտեմ : Տ՛ամ մտած չու՛ք ի մ որ • • • փակցնել Աւետաբան ի Հետեւեալ խօսքբ «ԱՀա I1 ս՜
իրականին մէչ* երկու գմբաիւտ մողովոլբգներ ՚ Կբ սորվիս ծօ ։ Ատ ալ բան է ։ Լաւ ֆրան րա յելացին յոբում նենգութիւնէ ոչ գո յ » • • •
էին Ո|թ արիւն քամեցին ; սերէն գիտես : Հայերէնդ ալ վնաս չունի կարծեմ : Կ– ՊԵՏՈՒՇ
Եր բեք ա յսքան պոռնկացած էէր որեւէ յեղա —• Նօ* ւքօն. Ա1լքի. յ գործս քիչ շատ կարգի գնե
փոխ՛ութիւն ( մամ ան ակակիա պա տ մ ո ւ թե ան մ էչ : լու վրայ եմ : Գո բծէ ս աւելի կրնամ չաՀիլ Հ
ծ՛֊ դեռ միամիտներ կան որ կր զարմանան թէ ՝— Բայց Հիմա գո բծեր բ լաւ չեն ։ Տ էրաէր ու~
կամ թիւնբ բանուկ գործ էէ Հէմ ամէն տեղ վերի բաղ–
Մոսկուան ետ չառներ կարոն ու ԱրտաՀանբ* ՄՏԲԻ ԶԲՕՍԱՆ*
Հայաստան՛ի չի վերադարձներ ՛Ն ա խ ի չեւանն՝ ու մ ոց բ կբ Հ բամցնեն քեղ I Լաւ մ տածէ՚Հ Մ ի չ ա չէ
սլատմական Ա հ ւնիքյՀ : պատաՀ իր : Բեղի պէս կա ր դա ց լո ր մ արդ կբ փրն– ՈՐ-ԲԱՆ ԲԱՆ ԳԻՏԼ-Բ
ռեն կոր Հ
Վիշինսքիներոլ երկդիմի խօսքերր եւ անճա
րակ արդարացումներ ր * 1945 4 6 ^ «Հայասիրա Ըսի ո՛ր մամ ու բանեբէն՛ չեմ Հասկնար :
կանդ շռնգալից ագմուկներէն վեվ՚չ տ իր ո ղ չաբա– Ես ալ րսի որ կլՀ սո բվիս ; Ն^րգէն տիրացու— ( Պ ատ ա ս իւ ան ն եր բ երեքշաբթի օր)
ԼՈՆՔ Լո-ոլթւ ւն ր եւ ուրիշ պարագան՛եր անգամ մ՛ր ներն են՝ ՛որ կր կարգած .կ՛երգեն ւԳուն սանկ«Հայր
եւս կ՚ապացուցանեն թէ գեռ տաք ու պաղ օրեր մեր» մբ գոց ըրէ ։ Աւետարանի մէչէն կրնաս ե լ ֊ 1. «Մարդոյ բնէութիլն՝ բարեաց ցանկացող
շատ պիտի տեսնենք* աչէն թէ ձախէն . լել ։ Այդչափ մբ Հայերէն կարդալ գիտես չէ՛**. Է եւ ոչ չաբեաց» ։Ո^վ գրած Է այս խօսքք եւ ո՞ւր։
Մ ՚ Բէմա լնեբբ * ՝Բեազիմ Գա բապէ քէրներր Մեղի լալ օտարեր էն գիտցողի պէտք կայէ 2.– Ո՞վ գրած֊ Է ֊ «ԱչխարՀ Ամե.1ար»ը,
եւ Ւսմէթնեբք յաւիտենապէս երախտապարտ են ՝ք*ա1յւթ– տ ՚ ի ա ա ն ա ի ա է ի ղործ* ծննդեան վկայական « Այսօր անճառ»րէ «Նոր աստեղծեա լ»բ եւ «Առա
Մ՝ոսկուայի * Լոնտոն ի թէ Փ ար իղի , որոն՛ց դիւա ելն՛. գրելու կա՛ր սղութիւն ունեցող : Մանաւա^նգ ւօտ լուս՛ս յ»ն ;
յին գաւեր ուն՝ շն որհ իւ Հետ առ ին՝$> ոչ մ իա յն՝ կ ա ր - օտար աղչիկնե բու Հետ կարգուողներ ուն պսակին՝ 3. «Հար իւր ի մօտ երկս՚ե ռ պատանի նե ր ն եր
գրգ~
՝սբ*ն ու ԱրտաՀանբ՜ եւ Փոքր Ասիսն * այլեւ Կ՚Ւքէ– ֆրանսերէն խրատական՛ խօսողի շատ պէտքբ կայ : կայ Էին»։ Ախալ կա՞յ այս խօսքին մէչ ։
կիան * իքիելով մինչեւ Ալեքսանտբէթ եւ Ան– -— ճսււԹըւք ատոնք դիւրին բաներ են։ Մէչէ& 4.– Ոթւր կբ զանուի ՚էյեբսէս &նորՀալիի
ես/ կլչ ։
կ՝եԱե1քէ բա ւց ես Հանքաբան ութիւն ուսած մարգ
Հալէպ, 5Փեաբուար ՇԱԻԱՐՇ ՄԻՍԱՔԵ1Ո, եմ։ Կրօնքի Հետ կապ չ էոլ<ս ։ 5. Ո^վ էր այն բանաստեղծ բ որ իր «Սրինգ՚ֆով
աւմ աՀ ա ց ալ ;
6. Շաւարշ Նարդուն՚ի քանի՞ գիրք Հեղինա՛
կած է ։
Հ6ԱՌԱԶ>Ի ԹԵՐԹՕՆԸ մոնի գաՀին տակ ո լ ես անոնցմով մոգութիլԼներ 7. ճէձԳ գրոհա՞ծ են Հետեւեալ բառերը
կբ կատարեմ * մողովուրգր խաբելով ; Ու մ /.ա Հա խ՚ուբց * խեձգետին , խոռոչ * լուսաթաղանգ , էէբփդ
մուռ կբ պաՀ ան չէ * կ՝աԼքէ թեւերով ղրկուած սայթագիլ * սիքաճեմ ք ռմ՛բացիդ •
ե1՝ ձէ1ՄԱ8 կրօնագէբք մբ * էր ականատեսէ տէրերուն՛ տակ յ
Այլապէս , կրօնաբերգէն Մէքքէէ կաաաղօբէն. 8. \9\7ի Կ ո վկա սի ԱաՀմանագիբ մողովէ
քանի՛*
( հՈՐՀՐԳԱՎԷՊ) կճբտացող ատ ամն ե լաւն դէմ % Գոլն ^ ՛ես ու այս ոնտրութեանց մէչ Հ՛ 3՛ Գաշնակցոլթիլնբ
թաքստոցբ կբ ղտնուէնք ան՚մէչական՛ վտանգի * քուէ ստացաւ ։
\նո յնիսկ մ աՀ ո լան սպառնալիքի տակ : 9. Փարիզի Օվէե
Գ՛ ԳԼՈՒԷ 3ուսաՀասէութիւնբ * պաՀ մբէ իբ քարեղէն րան քանիռ սանդխամատ ,
ոտքեր բ սեղմ ած * ն ստաւ անոն ց կռճկուած շր թ~ .քանի՞ բա՚ւալր՝ եւ քանի՞ դուռ ՛ու՛նի ։
ներուն վրայ* սարսափր, մութէն մէչ* կարկա 10. Միչ՝ին դարը ե՞վւբ կը սկսի ու ե՞րբ կը
ռուն ձեռքեր ով * կբ խար խափէր
ՄԱՀԻԿ երկինքի ճամբով կբ խուզաբկկբ ու մ ղձալանչբ , վերկանա յ I
ՏԻԳՐԱՆ ՓԻՐԱՆԵԱ՜ե
Գրհց՝ ուղեզորոյս աստ 11. Եկայ, տեսայ, յաղթես ի ա յս խօսքբ
Ո0վ Էր այս մաբգբ*.. Համաան Էր ու չէր է Ւ*Ա–Է ղի մր լոյսր* մինչեւ ՛որ Համատ սկսաւ քակել կո– ըսած՜ է Նափո լէոն , Շէյքսփիր , Տուլիոս կեսար;
եւ բացատրել իր Հանճա
անսպասելի ճակներր իր շրթնեբոլն մ էչոց յ "՚– 12. Կիրասոնը, է,ապին ԳարաՀիսարր , Ա–
մէակ փրկաբար
աՀաւոր գիմ ափո խութ իւն՝ * եւ Էնչ րեղ ծ՜րագիր բ , որպէս ՚րաբկիրր, Ակնը ել Տիվրիկր Ուիլսընեան սաՀմա–
այցելութիւն ւ չողո ւթեան է •նագծ-էն նե՞րսն են թէ դուրսը ֊ Հ
Աս սա ւ ծ ո յ " 7 ^ " յ°*ԼՀ% ՚ԼսաԳ 1 Է^^Լ հ.ա 7 Հա
մատ • • • է Էսա ցնցուեցալ մէկէն՛ է որպէս թէ ասեղաման
ԱՀալոր պայքար * * * չարաչար յ՛ոգնութիւն մբ թափուած րլլար էր մերկ մաբմ/նէն վրայ ^ ՛որ–
եւ սպառում ••* պէս թէ գան կր կր պատռէր անսպասելի , անողոք ԻՄԱՍՏՈՒՆ ԽՕՍԲԵՐ
— Այ՛գի*լ1եքը * *՚ մ՝ րճաՀա լքումներ ո Լ տակ : ^
Ոչինչ գրեթէ • • • խոպան վ անմշակ արտե Այգ է^^Լչ բան էր * որ 1լ արձագանգէր քարբ •ՀՀ Եթէ կ՝ուզես որ երազներդ իրականանա՛*՝,
մի քն՛անար , ոտքի ՛ելիր ։ հ՛ամ ո ս կ՝ ըլ
րու վրա յ սե րմնացան՚ութիւն մր գմբախտ •* • : ճեղքուած չաղացքի մբ նման՝. Այգ ի՛՞նչ բանւ էր*
Ամբոխբ կբ մոյհ չէ * կ՛ոռնա ք կրօնախտէ բոմն՚տլած է ,ո ո Հալածէր զէնք, Հովէն ծեծուած կազնէի մլէ
Որ իբ կատաղի ն ո պաներուն– մէչ^ կբ սպառնաք նման։ Այս բոլորք տեւեցին ակնթարթ մր միայն։ •ՀՀ Շատ մի մտերմանար , բերնի
լաս ։
այդ ախտբ յառաչացնող ձեռքեբր կտրել* "ՀՀք^–՛ Յ՛ետոյ , կարծես * սկսան թափիլ ասեղնեբբ մսա–
չացնել * մի ահ գամ ընդ մ հ շտ : Այնքան՛ ալ մ եղա– Հան* մ բճաՀարում բ լռե լ ու Հաչածակա.1 կաղ՝ ին , •ՀՀ Մտածէ անգամ մը՝, եթէ գուն ուր ի չ մէկբ
ԱԱաք
գբելի չէ ան* որովՀետեւ մեր ցեղբ գերազանցօ գլուխ բ վեր առած* ց*յոլԷէ ամէն՝ անոնց գէմ* ար եղած՝ ԸԱայիր , պիտի ոլզէի՞ր բարեկամ
րէն կէ Հաւատայ ոգէներու * Ճէ1եբաւ եւ անոնց կբ փորձէ էն՛ անպատկառ ամբաս տան ո ւթե ամբ քեղի պէս մէկու մը Հետ ։
գե ր բն. ական զօրութեանց : Իր սրբարմատ բունէն սատանաներուն գրիչներ ՝*Հ Աստուած՜ մարգոց մէկ երես տուած– է
Հայթա յ թ ե լ մարդիկ բազմաթիւ երեսներ չինած՜ են իրենց Հ ո.
Ան * այսպէս կ՚ենթագրէ ^ ոբ ս ա տ ան ան երր մար Եէյքսփիբ
ու թաղած են Սողո (33) :
կախարդական՝ դիրքեր գրած
Fonds A.R.A.M