Page 129 - ARM_19-1948_01

Ա/Գ Հ ա ՛և գա մանքը տալով գրագէտին՝ պիտի ՊՈՒՏ՚Մ ԾԻԵԱՂ, ցի, ես Հարիւր Հատիկ Հինզ&՚ռց ՛ուզեցի, աղջկաս

բանաձեւեմ հայ գրագէտին Հանգանակը, որո» Հայր՛ը եօթանասուն Հինգ առաջարկեց : Աակաբ–

տեսոլթիլններ օր ո լան վէճեբուձ ու Հար ցե բ՛ուն կութեաե մէչ1 էինք տակաւին եւ աՀա Հինգր մէկ–

մ աս ին ; Ա ք ս սղ զ ո ս Ա է թ կւպսը. նոցները դրամոլթե՚ւ՚է Հրաժարեցան։ Աստ՚ուծ՜ուք

Ի* Աարաֆեանի յուղած Հարցերբ^ «Արեւ– նշանտուք - պսակ տեղի չէր ունեցած՜ , ապա թէ

մուաք^քի մէք, կբ վերաբեր ին՛ ներքին տեսութեան ֊, ոչ տ.իվՈ|Ա/ դրամն ալ վրայ պիտի տայի։ Գործ՜ք՝

այնպէս \ոբ քննութեան պիտի չառնուին իքէ Հան­ ^ ա յ ց կատակ չի վերց՛ներ՛։ ղիացող մարդ կ՚ըսեն ինձ՜ի Հա...

գանակիս մէչւ Ասիկա ոչ գինիի նուաղութեան, կը նմանէ , Տ = ք՝ա , ատ ըրած՜դ ալ ճարպիկութիւն կը

Աբգաբեւ , ներքին Հարց է քննել թէ գրական ոչ զոքա՛նչի մաՀուան սալի, եւ ոչ աչ տարիներով կարծ՜ես ։ք>մս,ախ,մխիթարուելիք բան չէ –.Տուն մր

ի"" է արժէք կբ ներկա յա ցնէ Հ այ ր են ա ս իրտ ւթ ի ւնր Հետապնգելով ձե՛ռք ձգաձ֊ աղչԴկ մը ձեռքէ փախ­ դնելու ել իսան՚ոլթ մը վարձելու չափ մամոնայ էի

կամ ազգային տարրբ տիբրեւ նիւթ սա ե ղհ ագո ր - ցնելու ; կ&կած՜ : Աղուորիկ տուն մրն ալ պատրաստ էր , եւ.

ծոլթեանց մէք։ ԱարաֆեաՆ կր ցաւի որ բարձր Ատ ինչ արժէքաւոր կորուստ է : Վախնամ աՀա ամբող^ յոյսս Հոդին փչեց։ Բ՛ոլոր ունեցած՛ս

գրականութիւնք անտեսուած է ներկայիս , եւ ի վարչութեան մը մէ^ աթոռգ ձեռքէ Հանած՜ ես։ երեք կէորով Հինգնոցներ էին,*.*

պատուի է ով որ կ՚՚երգէ Եր ե ւա*ձբ կամ Աեւանր ա– Կամ Կաըսի իս՚Լգիրն է քեղ խռովողը : Վայ , գո՞ւն ալ Բրուտ՛ս ս : Հապա ռեմոն–

ման Հա յր ենաս իրութեամբ եւ նօսրկեկ տա էլան գո վ Ատ տեսակ բաներ՚ոլ Համար քիթս իսկ էեմ բատ էիր , ԱյյալեսւԱ1ր է է ո ։ ՚հրպանբ Հազարնոց մի
կբ
մը : սրբեր ։Գուն,կ՝երեւայ լուր չունիս օրուան անցքե­ ունեցողին ճ ակտին Հա գա ո տ պուրմուաֆն կա­
կա–
Այս Հարցին մասին , թէեւ գուբս կբ մնայ փմ ր՛էն՛։ Չկերայ , չխմեցի, Հա՛նգիսասրաՀի մբ գըռ– փա կ ցձ \է իր ։ Օտար Հ ո զչի վրայ աո ւն - ե րգ ի կ

Հետաքբ քրութիւննե ր\էս , աՀա թէ ի նչ կլ§ մ տա­ նէն ներս չնայեցայ : Տէրտէրերուն իսկ տանս ռուցողին վիզէն Հձգաւաճանֆ մակգիրբ կբ

ծեմ Հասցէն՛ չեմ տուած՜ որպէսզի տնօրՀնէքի խնղիր խէիբ * Ներ գաղթ ի ալ արձանագրուած էէբ կար–

Աիքակ գրականութիւձբ կա՛յ ու կբ մնայ , չելլէ : Բնակարանիս վարձքն ալ Աստուած՜ քսա­ ծեմ • • •

սկիզբէն ի վեր X ԱնՀրամեշա պարարտ մքն է ան , կին՛ լիութիւն տայ, Աղքատախն՛ամէն ապաՀ՚ովաՆ՝ — Ընկեր, ես ներգաղթի էձանււ ,դը,

առանց մ իք ակ գրականութեան՝ չի կրնար զաբ\– էի՛. Գործ՜է գիտցող մարդ եղած՜ եմ միշտ։ Այ" չեմ : Այո , կը սիրեմ , կը պաչտեմ , Հոգիս կուտամ

գանալ բարձր դրա կանո ւթի մեբ։ Վերջապէս մի– կերպով Հինգ Հազար՛նոցներ էն աղուոր փ^^իկ ՚^ԼՀ Հայաստանիս Համար, բայց դրամը տարբեր՝ Հա­

քակ գրականութի ւնն է , որ կբ զարգացնէ մոզո­ կապած՜ էի։ Եւ այսօր, ախ, ի՞նչ կձ Լոեմ : Հինգ յաստանն ալ տարբեր բա՛ւեր են։ Կո ր ս՚ն ց ո լցան՜ս

վ՛՛ ւ ր ղ ին մարսելու բնդո լնա կո լթ իւնք ։ Այն °ՐԼՀ Հազարնոց թուղթերը, կեցած՜ տեղը մոխիր դար­ գթամ է դրա՛ ամ : Հայաստանը տեղէն չի փախիր,

եվ֊բ մարսել ի է բարձր գրակա՛ւ ութիւնր , կբ դառ– ձան... Ալ արժ՜էք չունին եզեր։ Խենթենա՞ լ թէ ^՚ՐԲ ԲԱայ կ՚երթանք։ Տալիս վրայ պղպեղ մի ցա­

նա յ արդէն մ ի քակ գրականութիւն , ա յսպէս են անձնասպան ր/լալ : ներ Հէ":

ղ ավ. գացեր գրական ութ ի ւնն ե բ՚բ : ՋՀտլատացի : Վազեցի եւ փորձի Համար՛ - Հի՜ Հի Հի։ Ինձմէ ե,,լանիկը չկա, ձեր մէի

Ուրեմն չզարմանա լ , եթէ մողովուրգր կր տուփ մը Լոլցկի գնելով Հինդ Հազարնոց մը ման՛– Աստուած մէկ օր ր Հազար բ՝1֊ է սա ամ ո քսիս է ՛Էք ա–

նաիսլՀԼ ար է աման ո տտնաւորն երբ՝ Հա յ րենա ս ի բա - րել տալ ուզեցի : հՄոն ամի , կատակի՛* ելար Հ ա ծ ս իք են կբ յա– ձնեմ : Աղուոր ֊ աղուոր կլէ

կան ել ազգային լարերու ծանօթ թրթզացումնե­ ին՛ծ՜ի Հետ, այդ գրամը չանցնիը այլեւս՝^, Հյրսէ՞ • մարսէ ։ Անուշ րլլա յ : Զենէ Հարուստ եմ , քովս

րով : Վայձ վույ։ քանի մր Հարիւր ունիմ, երթամ գաւաթ մր աղ­

ք՝ այց զ տա ա պարտել բանասաեգծնեբբ , մ ե– Լալ ինչո^ւ այդքան իրար կ^անցնիս $ քաԼ՝ի ուոր գիձի կուլ տամ՝ ի պատիւ իմ գերայաբգ

ղագրե լով որ տակաւին 1լ երգեն Հին նիւթեր՝ որ ոչ կ՚ուտես , էոչ կբ խմեսգ ոՀ տ՚նանկ-աղքատին ստամոքսին յ

զ ի ւ զ ^ Հայրե՚ւիք, եւայլն, սխալ է ։ ՜Նիւթք չէ կ՛օգնես , ոչ Հայրենասիրութեան զգացում ունիս $ ո ւա ո զին ապ բ ան քլէ ուտողին՛^ կ^բսէր մ եր

որ բանաստեղծին՝ կուտայ ա բ գի ա կանո ւթ ի ւն • ո ք ՛՛՛Արեւ ր լ լաս թաշկինակ մլէ չես ձ"Ր&^՚^՚Վ1^ զեղին , Ջուբհամողենց Հաճի Աանուկբ

ալ տազանգի ճառագայթ X Վ^իրգիլիոս.ի ^Աշակա– պէտք ունիս գրամ Հ աւաքելու ։ կ ա ռա վարտ ւթ ի ւնն Եկէք) գ"*–ք ալ մէյ մէկ գաւաթ պաղ քուր

կան ք» ին մ է ք նիւթր ոչ մ իա յն Հ ին է ել սովորա­ ալ ճիշդ քեղիպէսներր կբ փնտռէ ; Գնա , գերեզ­ խմեցէք աք՛ սիրտերդ զովանա յ հ Ղ*բամբ ինձմէ •••

կան Հ այլեւ մ ասամբ շԱՃ,ՂՇէ1զԱ6, բա յց ել ա յձպէս մանատան առ քել սպասէ մ աՀուանգ > թաղման Կ. ՊԵՏՈՒՇ

ՆԼիրզձիլիոս բարձր է իր մամանակի ցներ էն : Ընդ– ծախքն ալ քով/է կք* մ\ե՝այ • • •

Հակառակն ( ամ էն էն աննշան ձ իւթե րու վրա / ՚ ^ ^ ՚ ճ հմԼ գբո^ոես պէ աղբար Հ &» Հոգին ու ֊ ՄՏՔԻ ԶԲՕՍԱՆՔ
տեմ գրամին ։ Աանկ մէյ մբ տբցակբ Հանես երեսբ
բան ո զ արուեստագէտն է որ՝ մեծ է՝ եբ՛բ իր՛ ստեղ­

ծագործութեան մէքէն կր ճառագայթէ տագանգր X նայիս , շօշավաես , արքայութեան դռներ բ կլէ բաց–

Վ^ե րքապէս , խօսե լու Համ ար դասակակւ՝ բացա– ուին աչքիդ առքեւ ։ Գիշերբ էուս ՚—" Յ^րեկ կբ ՈՐՔԱ՛Ն ԲԱՆ ԳԻՏԷՔ

արութեամբ մ բ ֊ պէտք է բսել թէ արուեստէ դառնայ։ Տալ - Հ\իւա&դոլթիւն չէ մնար վյրադ %

ինչ^յ չէ , ա յ ք ի՚ԹչսյԷ՜սՏ/ է– տալու եղանակք։ Նկար­ Մ*խ , չիյտես աղբար իկս չվւ յա ես , ^սԼ\ մենծ զօրու­ ( Պա տաս խանձեր ր կարդալ վաբԱ)

չական օրինակ մբ աւելի լաւ կբ բացատրէ միտքս , թիւն ունի այդ ափի չափ թղթէկը* Եյ՚բ 5 թիւ\բ^

նկարի մր փբայ ծաււ բ չէ որ տաղանդ կբ չինէ , իր երեք կլոր աչուկնեբլՀ բացած քեղ կբ նայի՛ւ 1. Ոձինսթբն Ջ^չիլ քանի՞ անգամ Ան գլիս յ

ծառր կուր արդէն , ա յ չ այգ ծառ\բ տալու ձեւր : Վ ո ՚ ֊ յ ^ չվէնումա չունի թաղաւձորն– ալ Հի չ կ^երեւա ք վ ար չ ապ ե՜տ եղած է է

Այնպէս ՛որ գիւղ են երգեր բանա սա եզծներբ ք^՜է աէքէգ ** * 2. Մ ո ւար ո ս եւ Մ ուա ան իա պատմական
- Եւ֊ դսմԽ,
Սեւ չի Հետաքրքրեր ղիս ,- տառաւ Արմիկ, թնչ քուրի ես։ Որքա՞ն ի0նչ դէպքեր կբ յիշեցձ են այս երկու անուձններլՓւ
ունիս ատ երեք կլորնոցնեբէն
կուտածն , այդ է կարեւորք։ քհէ ամ անն ո ց գ\բակա^ սբպ ետ՚ոլ * 3. \ե Մ արտ 1921 ի գա չնադբ ին ո՞ր յօգուա–
ճան՛կս ձգե­
ն ո լիք ի ւն է Հայաստանէն աբտածուածբ ներկա­ յ՚մս 1 " ՚ ֊ Ր ^ ձ Բաս է 1 Հլ պար ծ՚բ Ատրպէյճանի Հովանաւ՛որութեան տակ կք գնէ

յիս , Համաձայն եմԱարաֆեանին Հետ xԱյգ աման–՛ թիւն բանեցնելով Հարուստ աղքիկ մբ Նախի քեւան\բ :

նոց գրականութիւնն է , սա կա յն , որ ժողովուրդի 4. հՄինչ դու գնացեր , եւ զե՚բկիվէ-ս ամե­

նայն բնգ քեզ տարար , ես աւեր ա կ աց ս որսլէս

կր մ օտեցնէ ղրական ութ եան եւ պարար ա կուտա յ՝ դա ծ՜ են ճանճբ ա սլաց ո յց^լՀ տալով փբ^նց տաղան­ թագաւ որ եմ » : Որո՞ւ վերա գրուած են այս բա–
է^նչ էրէ
ծաղկեցնէ լու Համ ար բարձր բանա ստեղծ ութ իւ~ դին ։ ռերբ ւ Հայերէն

ն՝բ , ապագային՝ Հ Ան շուշտ նիւթբ . կ՚ազդէ ձեւին վվ՚՚այ , եւ ա– 5. Փաւստո ս Բիւզանգլք ծագումով

կէտ մբ եւս , գրական դպրոց մբ կայ ^ ոբ տորւ Համար՝ ցանկալի է երգել նոր \նիլթեր : Հրա­ Ի՞նչ դիրք գրած Է :

կ) ուս ո ւցանէ ան Հ ո ւնբ ոբո\ նե, Հ ո ւն ա ւո բ ին մ էք , շալի մշակոյթի մբ Հասած այս գա ր ո ւն , յետա– 6. Ո՞ր Ա*"ԳէԷացԷ բանաստեղծք

ամէնէն անձ շան– զգայութենէն բարձրանալ տիե­ մնացութիմ՛՝ է կառչած մնալ գիւղին , սոխակին , գիաէ\Ր ։ —

զերական զգայութեան X Այգ ԳսԷԲո^էս աա լու Հա­ ։ԼաԲԴհս » առուակին X Նոր ձիւթեր են՝ երգել սա­ 7. Ա\Բ՝ԲաԳ\լ~՚եցէք ծանօթ շարականին Հետեւ­

մար իմ տուրքս , երգած եմ վարունգ ք իբրեւ Հայ­ լա 11% ակր ) ինքնաշարմբ։ Եթէ Ֆրանսացի ՚ըչԼէայի % եալ աողերբ քյ որՀուրդ խորդին՝, ան ա ս ան սկիզբ ,

րենաբաղձութեան գրգիռ, ^Լաս^ Հալին երգբ ի բ– պիտ\ի\ երդէ ի կալբռ ի Լաֆայէ թբ , Փ ր էն թան եւ որ զարդարեց եր վերին պետութիւն , ի յա ռա գա ս տ

\րեւ Հայաստանի ձայն1 ։ Վ^երքապէս , օտարներ եր– Լուվռ վա ճ առա աո լն երբ , է^^՚ւՀ բանա սա եղծո ւ- ան մ ատ ոյց լուս ո յ , գերապանծ՜ փառօք դասբս

թիճն՝ կայ գ Աստուած իմ , է*սէ գգայաթվ*թի 1 ՛չ՛­ ե զինաց ։ բար­
արբի ,
գինովցնող գեղեցկութիւն վաճառքի այդ տա­ 8. քք^\Ր՛ բառեբբ սխալ գրուած ՝ե%

ճարներուն մ էք : բառ , գբաբառ , բամբիռէ արբեցութիւն ,

աաբ ՛ո լ Հ ան գո լր մ ո զ ։ Բայց , ել անշուշտ ( Հաս­ Ն ի *–թի ոյյս նո բու թե ան պ աՀ անքին Հ ետ ն ե– սաղարդ , կա իւ ա ր գ Հ

տատակամ ։ Ար գ ար ո ւթ ե ամբ , գիտակցութեամբ , րելէ չէ մ եզագրել անոնք , ո բ Հազար անգամ եր­ 9. Ո՞վքեր գրած են Հետեւեեալ գիքքեք\շ
Մ ատամ Պ ո վառի
նուիրումով պիտի ճգնիմ քեղի Համար ւ Ղ՚էպի կա­ դուած բաներ կ՝ ե ււ էլ են , օր ինակ կ ո վր կամ գոմ Է - պաարա , Աթալի , Փէռ կոռիօ , կեսար ել կգէո–
կիւձթ ։
տաբ , թռիչքնեբուգ աղատ թափին , խօլ արշաւին չբ ինչպէս Պառնաս ե աններ բ, ճա\՛ ճլՀ՝ ինչպէս , Անդունդք, Վերթէբ9 Փէբ

քաջալերիչ պիտի բլլամ ։ Գիտի չբլլաս անգիտա­ Կն աւտ Համստլն , բայց 1ր՝ երգեն տաղանդով , նո ր 10.՛—- Ո՞ւր կբ գտնուի աշխարՀի ամէնէն եր­

կից սխալներուս զոՀ Հայհչթ** I Ո*~ ինձմէ ետք, սարսուռներով հ

չարիքներուս բեռնակիրք պիտի չբլլաս ։ Վ^ստաՀ Ձեւի ձորութիւն ամ էն բանէ առաք, եւ տա– կար՝ ել ուղիղ եր կա թուղի ի գիծլՀ է

&ո\իր , մարգք մ էքդ պիտի կերտեմ թէ գիտոս– Կպայ մ ան . այսպէս կբ մաածէ < 11. Ֆրանսերէն թերթեբուն մէք կբ Հանդի­

թ Լ ամբ եւ թէ սրտով ։ կարծեմ, նաեւ Աարաֆեան՛, մեր արդիական բ՛լար– պիր 8շՈ61ւ^ բառին * վ՞"չ կշ նշաձակէ •

նաստեղծբ, դո ր կբլ սիրեմ 12. Հ*էյՔսփէ\Ր գրական ի՞նչ Հէունձք տր­
ուած է Հ
Հայր եւ որդի մեծ վայրկեան մբ լուռ մնացին

ու նայեցան իրարու։ Հա4ՒԼՀ ո\ՐԴլոյս ^էլ\ա ^՜ԼՀԷ՛՜ &• ՆԱՐԳՈՒՆԻ ՊԱՏԱՍԽԱՆՆԵՐԸ —

տալի նայուածքին) մէշ բԱդնշմարեց կշտամբանքի 1 . Մէկ ան գամ ւ

թերաՀաւաա նշոյլ մբ » • ՚իուք չափաՀաս մաբ–– պ\իաի ձէՀչլաս բնկերութեան։ Ազատութեան սլաշ֊ 2. ՄՀուտ բոսի մէչ 3 0 / 1 0 / 9 1 8 / ^ ստոր ա–

Գէհ/էէ նուքով կոյր էք։ Կբ սիր էք մ ե զ ։ Մեղի Հա­ տ ամ՚ո լ\1 քբ իտէալգ պիտի րլլայ : Ան Հ ատ ա կ ան ո ւ— գրուեցաւ $՝ուրքիո՛յ անձնատ ո ւո ւթ իւձբ ։ Ա ոլտա֊

մար կբ գողաք։ ԱԼզ\ի Համար. աշխարՀ մբ բարիք թիւնդ գեր իվեր է ամ է՝* բանէ : Ջէբլլայ որ զա՛յն ն ի յ մէք 1 1/10/1922/Տ՛ կնքուեցաւ զինադադարի

կբ կամենաք; էք լ ի՛՛նչ գմբախտ Հակասութիւն , վարձու. Հանես : Պիտի ատես , պիտի ատես , պ\իաի կէմալի եւ Ղ՝աչնակիցնեբուն միքեւ ;

մեղ 1լանգոսնէք% էլաբՀամարՀէք ու էլաեաեսկք ատես պատերազմբ X Ատելութիւնդ խաղաղու­ 3. Երբորդ ՚՛

անգիտ օրԷն ։ քաղքենիի Հոգածութեամբ , վասն թեան ազնիւ ցորեն պիտի ցանես ուբ ոբ ^ յ / " – 4. Ար ա ա լադ գ թաղալո ր ին $

բարւոք ապագայի եւ մառան գի , կբ չարչարուիք թաս X Մարդկութիէձհբ թող Հեգնէ քեւՀ , թող Հեգ­ 5. Տոյձ) «Հայոց պատմութիւնք)։

ու կբ մաշիք։ ինչո^ւ Համար։ Կ՚ի յւն անք , կ՚ելլենք , նէ քեզ , պիաի յաղթես • •• 6. Լորտ Պայրրն ;

կբ կոբսուձէնք 1 մեզ կբ գտնենք ու կբ Հասնինք Մէկ ա ար եկան՝ աղուն Համ ար ^ ա ւս զ\ոո յց$ 7.– ԱնՀ աս, անսկիզբն, զվեըին պետութիւ–

մեք սոսկական ճիգերով։ Մենք չե&ք վախնար երկար տեւեց : Ան շարմումբ կբ սիրէ Հ Հետեւա­ ւնրն՝, լոլսոյն, զդասըս Հրեղէնաց %

թշուառութեան Հարուածներէն։ Աենք գիտենք բար , ալ էէ ր կրնար ւամենալ^ ել ուշադիր՝, եւ 8.– Գրաբար , արփի , սաղարթ :

թէ ՝ գառն ել անուշ մեր գո յ ութ եան ահՀրամե շա անշարժ , ծունկերուն վբայ Հայրական X 9. Կիւսթավ Ֆլոսլէռ, Պալզաք, ՀՀԷյքսփիր,

են թէ կոկիծբ, թէ Հրճ<ուանքբ X Խոր ՚Լէբքռրբ ՝Բալէ % տզաս գ բայց չվազես : ՛ք՛ալէ , տղաս, Րասին , ԱՀարոՎեան, Կէօթէ , իպսէն :

թող խոցոտեն մեր սրա երբ : \՝չ է կեանքբ սա­ օդա՛նաւին չնայիս : & ուա փուլ կուդան վազքով 10.— Աւստրալիոյ մէչ 328 մղոն :

ռանց վ1՚շաէ ; Կեանքն՝ անղին է տամանագին աշ­ շաՀուած , գիկրիս շաՀ՚ուած փառքեր բ : Ջաճապա֊ ս . ֊ 8 Ը ( ^ ւ ա ) , Իա (էհտւ-եոՅտ) եւ ւ ա (6ա–
եօւՄտ):
խատանքով ւ բես : *Բալէ , սակայն գմի վազեր ։Գանգաղութեամ՝բ

Հայբբ , սակա յն , շար ո ւն ա կե ց • եւ մեթոտով յարատեւէ X 12. Գրած՜ է 17 զաւեշտական , 10 պատմա -

Պիաի զինեմ քեղ գիտութեամբ։ Աակայն , Տղան ոչինչ Հասկցաւ : կան եւ 10 ողբերգական թատերդութիւննւ՚եր ,2

սի բագ պիտի տոկայ ^ պիտի ապրի։ Կոյբ գոբծիքբ Ա. ԽԱՆԷՏ1ՌԵԱ\ րանասաեղձու թիլններ , \ 54 քառեակներ յ

Fonds A.R.A.M