Page 124 - ARM_19-1948_01

ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՀԱՐՑԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹԵԱՆ ՀԱՄԱՐ

Ի ն 2 Ո11 Ց Ա ս ծ ն ԿԸ Բ Ո Ւ Ս Ն Ի

Համագործ ակ ցութիւԱ Տեսակ ցութխ.Ա

էք ան ո ւկե ե ր , մ ան՝ ո լկներ կարմիր կամ սեւ ՛Բ. Գ ա > ՛ ա պ եք հո՛ւ ռ Խ
մէհ
գո էէեո ցն ե բ՛ո էիւ Պճլտուն աչքեր եւ նայուածք

*» ամարձակ : Ա–

Անուեգ վՐ՚եչ է : =^= Ալ՛ամ (կամ •Արաքսի) ։ իյԱ՚Ր .- Պ՚՚լսսյ «Մարմարանային խմրագիրր

՛Բանի՛* տարեկան ես; - Զորս, վես , եօթը կամ , Փարիզի մ կ ջ վե բա կազմ ուած Հա յ Անտեսա­ իր թերթին մէչ կր պաամէ Հետեւեալ տեսակցու­

ա ա ս ը ; ՜Ո Արտա սանո լիֆ իւ1ն\ գիտե * ս , ե^Վ-գ : -=-- կան կեդրոնի ^ւշւշաշ է1 ՍՈ6Ոէ ամ սագի բր Հրապա­ թիւնդ զոր, տարիներ առաչ, ունեցան է ՚Բեազփմ

երկուքն ալ : րակ գրած է շաՀեկան Հավ-ց մր, որուն կ ուզեմ Գարատէքիրի Հետ.

//ւ. կավէ՚ծես ազդանշանի մը կր սպասեն , եվ.- անդրադառնա լ ա յռ յօդուածով ; X

դելու կամ արտասանէ լու Համար ; /Յ՝ո թ հ վան քն եր Առանձին ծրագրով մր , իրենց նպատակնե­ Եր՛բ բացատրեցինք մեր այցելութեան նպա­

՛որ կր իյււովեն֊ Հոգիգ։ րու մասին խ°սելով ամսագիրը կուտա յ կեդրոնին տակը , Զօր • Գարասլէքիր նախ ապաստանեցաւ իր

՛հագա րի պաՀն է եւ կր խագան պարտէզին յառածի կայ գործունէ ո լթեան գլխա՛ւոր դի&եր՚՚ը եւ

մէջ, մեծ ու փոքր իրար խառնուած՝. \* ս կ եւ իսկ մօտաւոր անցեալ\ի մը պա ամ ութ իւն ը ; դա ոն ութ ի ւննեվ ուն ետվ.1, յայտնելով թէվճռահ

ծաղկաստան : Հ Բուրաստան մանկանս »( իսԼաէս ինչպէս կ՚երեւի իրենց ԷաԱշէա^ծ, իրեեց դըէ– էր վերքնակա՜ւապէս քաչուիլ Հանրային կեանքէ

կ՚՛ըսէին Հինեբր, երր գեռ Հող ունէինք մելւ ոտ­ խաւոր ՚1 պատ ակն եր էն մէկն* է տնտեսական՛ դորւ. եւ չէր ուղեր որեւէ յայտարարութիւն ընել :

քին տակ : ծակցութիւն ստեղծել Հայեր ու միջեւ : Այս վճռական՛ մերժումին աո 9եւ կը մնար լը–

Այս մէկն է միայն, ճամրուս վրա յ , երեք Հա­ Ամսագիրը կը Հաւատայ ՛որ <^Հայ տնտեսա­ րաաւ ական Հնարքի մը դիմել Հակառակ իր փա–

վ՛ իւր մանչերով ,ոլ աղջիկներով։ Բոլորն ալ կայ­ կան կ եդբո ն ի Վերա կ ազմ ութի ւն\ը խա նդավառու - վւաք՚ն խօսեցնելու Համար դառնացահ՝ զօրակա–

տառ եւ մաքուր Հ ագո լած I ի) Լ ամբ ող2յէւնուեցաւ շատ մը առեւտրականներու ՛Կ՛ ՛֊

— Աւելի մե՛ներն ունինք Պ էյը ռ-թ ի մէչ, մին. Խւ. ա րՀ՝ե ս տ ա ււո\էն ե բ ո ւ կողմէ , ել անտր՛ կողմնա­ Բ՛արեբախտաբար միասին տարան էինք Ա–

չեւ 4 500 աշակերտներով , գիտել կուտայ ոլղե– կիցները ՀետղՀետէ կը բազմանանք : (յկատի ա— ղհքսանղր Ի/ատիսեան ի «Հայաստանի Հանրապե­

կիցս : նի նաեւ կ ավ. ՝ծ իքը թ^ը ա Հ աւատ՛ն եր ո լ , որ ահ ք կ^ա– տութեան նադումն ու ղար դաց՚ո լմրլ՝» անուն Հա­

արմ՜է , կ*աբժէ տեսնել բոլորն ալ. ՝°^իէ^\Ր ռար կ են իժէ <ձՀա յը Հ աւաքա կ ան գո րծո լնէու թե ան տորը , ուր յաճախակի յիչուան է\ք Զօրավար Գա–

\ոլ ծաղիկներ , որ կ՚աճին , կր մարզուին օտար ՛ս յ է ընդոլւ ակ չէ ։Այգ տե սակէ տ ը^Լրե լո՛ւ Հ ամ ավ՛ կըն եր­ րտպէք՚ր ի անունը : 8ոյց տուինք Հատոբր ՛եւ

ազատ ավւերոլ վրայ։ Հայկական կրակՀԼ՝ էր^՚նց կայ ա ցնէ փաստեր՛ , օրինակ առնելով Հայ ժ*ողո– կարգ մը Հատոլաններ կարդալով Հարցուցինք

աչքերս ւն մ էշ ։ Վո*֊րդի հւ ուրիշ Հին՛ թէ նոր աղգերու տնտեսա­ թէ ճի՛՞չդ էին այգ տեղեկութ ի լննե ր ը : Աւելցու­

Տիրուսան վւ> սփիւռս աշխարՀի, ունի^նք ա– կան յաջողութէւններէն ել փոբձերէն ; ցինք նաեւ որ պաչտօնական յայտարարութիւն չէ

ւե լի ծանր Հ ոգ մը քան սերուն գին փրկութիւնը , Եթ՜է 19|4/՛ պատերազմէն սասււ ան կեանքբ որ կ՚ուղեւք , այլ դէ/սքերոլ լուսաբանութիւնդ կը

բոլոր մի2քցնեբ\ով : օրինակ առնենք , առեւտրական , գործակցական խնդր՛ենք :

Բ անգէ տն ե բ պիտի փ՛սփսան , • միայն Հայ– եւ արՀեստա կցական մ ի>ո ւթիւններ ո Լ կուռ կազ­ Այս աո աչարկը տուաւ ակնկալուածէ արդիւն–
բենիքը կրնայ փրկ&է ոերո֊լնդը^ եւ ուրփշ ամէն
մ՛ակերպո ւթ իւննե բը կը փա ստեն , ո՛ր Հայը կատա­ քյ7 ու Զ°Ր՛ Գաոապէքք֊ր պատասխանեց .

րեր է Համագործակցական ա շվսատ ա4ւքներ եւ Շատ լաւ, կը Հաւան ի մ , պայման՛ով որ

Արժանիք մբ չէ օրն ի բուն կրկնել Հասարակ ստաց եր է դր՛ա կ ափ արգի ւն՚քներ՝ :

ճ շմ ա ր տ ո ւթ ի ւնն\ե ր կամ իք խած ո յ նշանախօսքեբ է // բեւէ տնտեսական ձեռնարկի մը յաջողու­ Սկսան էր նոյ՜լ Համեստ պայմաններու տակ։ Նա­
խապէս
$ արր ական իմա սա ո լիժ իւնը կր պաՀ անֆէ բա ց թիւնը միայն՝ ռայն Հովանաւորող շչողշչողուն եւ չինոլանեղէնի նիւթեր ու վաճաաո ւմ՚ո<վ,յե-

աչքերով տեսնել բո ւն \է\րտ կանո ւթ իւնր ել յետ ո ւ ականաւոր դէմքերը չե\ն որ կ^ապաՀովեն։ ^էտք է տոյ ալ ալիւրդ՝, վարսակի , ՚ղալ-իր եւ ուրիշ նիւ­

վճի ոն եբ ար ձա կ ել : մօտենալ ժողովուրդի ղանդոլա՛ծին, անոր– մէջէն թել՛՛ու վաճառումով, ունեցաւ մեն գորնունէու—

՝Բանի Հայրենիքը ամբողջացած չէ , ի վիճակի Հրա պար ա կ քաշել ընդունակ , պատրաստ՝ոլա\ծ եւ թիւն ;

չէ եւ ոչ ալ աղատ , ՛մենք պիտի վարձենք ամէն գաղափարին .Լուիրուած ուժեր , ել անոնցմով Ունէր երկր՚ադոր՚նական օգնութեան՛ սնտուկ,

մ՛իջ՛ոց , կա րե լին ու անկարելին ՚, ա պա Հ.ո վե լո լ Հ ա– ռտեղծել շարժումը, այն ջերմ գոՀացումով որ եր կր ագո ընա կան միութրւն , նոյնիսկ ձիապանն՛ե­

մար նոր՛ ս եր ո լեդին վ։ր կ ո ւթ ի ւն բ ։ Այստեղ ել Ա1– նետուած սերմերը իյնան արգաւանդ Հոդի վյրայ։ րու միոլթիլյ.՛, որոնց շաՀերլլ շատ անգամ իր՛ա­
մէն տեո %
Պո լիսը եւ իր մօտակայ շրջաններէն Ւզմիթը , րու ալ կը բախէլն , բայց գով. ն ա կց ութ իւնը կր
մլ՛ար անխախտ :
Պարտիզակը, \ ՚^ՕՏի ՛՛ա Հ մանադր ո ւթե Լ էն ետք ,
ԱնՀ՚նարին խոչբնդոտներ կբ ցցուին մեր ճամ– էէւեէը կողովագոր՚ններ՚ոլ գորնակցական մի -
տուին Համագործակց՛ութեան օրինակներ ել ու-
բուն վրայ , քանի որ ՛ոտք դրած ենք մ է կր ֊մ իւս էն միայն\ ութիւնը, որ՛ուն մէչ կը գտնուէի,Լ՛ բոլոր գորնա–
նհցան լայն յաջողութիւնն եր ։ Առնելով
տարբեր, , յաճախ Հ ակս սւ 1.1, ա յ ց ւս մ աքն ե բո ւ վրա յ • մեր լէջան բ իզմ իթի Առե ւտ.ր,ա կան Պ անքան Հ իմ - լորեեվ֊ը, որ՛ոնք ՀետղՀետէ գուբս գալով նուաս­

Եւ սա կա յն ^ աւե լորդ են վա յ բերան կանչերը Հ նուեցաւ միայն՝ եօթը ա՛նձեր ու ջանքեր՛ով, եւ իս– տացուցիչ եւ աևդոՀացոլցիչ պայմաններէն , ու—

քՕոստովանինք որ կր վայելենք նաեւ լայն դիւրու— կոյն դարձաւ ՚առեւտ,բտկաններ՚ոլ միջՀսորդը , ո֊ ՛ւ է ին իրենց սեփական գոընա տե ղիները Պ ոլսո ք

իժիւննեբ ։ ք&՝անէկագվ.ն պատեՀութիւննեբ ։ բուն կենդանի վկաներ ունխ֊ք ւ^րանսայի մէջ։ մէչ, որ իրենց սպառման գլխաւոր, շուկան էր :

ԱՀ աւասիկ Լիբանան՜ն ու Աուրիան , իրենց ա 1 Լ \1 եծ բանով չսկսանք ։ Ա էկ մէճիա մուտքի ՝կք.լսոյ ՚իաշնակցական ՀձԱղատամաըտգ թեր՛­

փոխ արին ելի բա րիքնեըո վ , իսկ աւելի անգին՝ ԷՀ– դրամ եւ Հի"դ ղրուշ շաբաթավճար՝ ,, առանց սաՀ֊ թը , խմբագբակաԼներ նոլչրրեց գրուատելով

գիպտոսը ՛եւ ուրիշ արեւելեան գաղութներ, ։ մանափակելռւ շաբաթավճարի թի^–\էՀ՛ Ա ինչե ւ տա­ թափուան աշխատանքները : Այգ խմբագրական՛­

Հաւատացէք , ընկերներ ել քաղաքացիներ, սը բաժի,*֊ ունեցողներ կային։ ները օըը օրին կը թարգմանուէին Թուրքեր՛էնի ,

Հաւատացէք թէ միւս ավւեբուե վրայ , է/ւրոպայի Պ՚ոլսոյ Հետ քաղաքին ՛ունեցած առեւտրական Պ՛ Օշան թորա սեան ի կողմէ, որ ^ « Շ ա Շ ձ՚ՕոՇՈէ^
եւ Ամերիկա առեւտրական
յի շքե զա շո ւք պո զոտ աներ\ո ւն ւէր ա % գո՛ր՛ծառնութեանց մի^ն-որդը ( այդ խմբագրիւ՛ Հայրն էր՛ I

մ ենք նախանձով կը դիտեիք ձեր վա յելած առա­ Հ ա ււ ւււ սւ ա ււ լթ ի լեն Էր , հր շատ ա լելի շ^ր^ան առու֊ Պաըտիղակի ՛նման աղքատ գիւղաքաղաքի մը

ւելութիւննեվ՛ը : իժիլն ունէ բ քան Օսմ . դրամ ատան գործակալու– Համավ; , օրՀնութիլն մը եղան այգ Հ ամ՝ ագո րնակ–

Հազար աւո ր մ անուկնեբ կա րմ իբ կամ սեւթիւնշ : ցակա.1՛ եւ տնտեսական միութիւհնհը՚ոլ մէչ Հա֊,

գոգնոցներով, պատանիներ վառվռ՚ոլ\ն , պարմա– ւաքուան դրամներ բ եւ ապրանքները որ՛ո՛նցմէ ժո–
Պ ար տի զա կը որ –.ունէ ,ր Հ աղի լ տասնե ւմ էկ Հա­ ղովոլր՚գը
նոլՀինեչ.֊ Հրաչոլի որոնք Հայկական. կրթութիւն օգտուեցալ տեղսյՀանութեան օբնրուն :

կբ ստանան կայ ոնաւոր գասընթացքներտվ ; զար ընակչոլթիլն , ունէր \իր քօօվւէռաթիւր Հա­ ՝րրեիմէ ամբողչ զձր-լղյլ անդամ էր այգ ընկերաւ֊

էք ւ ուսուցիչներ ու վարժուՀփներ անձնուէր, ցագործի փուռով , կօշիկի խանութով եւ պատ­ թիւններու.'֊'% Ծրագրի վկ՛այ էբ ծխախոտի ար գիւ–

որոնք իրենց եվ՛ ակներբ կր քամեն անտրտունջ ; րաստ էր դե տ ին ը դեղարան մը եւ մ աուֆանթու— ևաբեբութեան ընդարձակ մշակութիւն մըէ եւ.

Ա ենք զրկ՚ո լած ենք ա յս մխ ի թ ա ր՚ո ւթենէն ։ ռայի խա Լ \ո ւթ մը բանա լու : Պարտիզակը սկսած րէժիԼ, յանձն կաոյւէր որպէսղի ա&աբս1&ԱՕՈ (նխա–

հնչ որ կբ ցանեն այստեղ, կբ բուսնի ան­ էր իզմիթէն առաջ, նոյնպէս մէկ մէճիտ մուտքի խ ււ տ ի գա սա կար գութ իՀն՛^ Ըէէաը Պա րտիղակվւ՝ նւա–

պատճառ ւ Եր կիր բ քարուտ , սակա յն ջրաըըի է դրամ ել քառաս՛ուն փավ, ա անդամավճարով, եւ ւաՀանդիստի շէնքերէն մէկուն մէչ X

Հ ողր , Հա յ կական տեսակէտով։ Պա յծ՚աու է ու 700 800 բաժիններով : Պարտիզակը ունէր Տփգ֊ Սոյնպէս աւելի քան երեսուն անձեր ղ՚ուզէին
Հինն էր : որուն
տաք արեւբ , իսկ մի^ավայ\1,ը՝ եղբայրական ։ կէրներու ըեկե բ ո ւիժ իւնը , որ՛, ամէնէն իրենց ը,աւկաըա՝նները նովին մօտ շինեի

Ել ինչո^ւ կէս ճամբան պիտ\ի մ՛նայինք , շա/ո Համար նախագրն ել քարտէսներ պատրաստ էին

ա ւհ լի մեծ բաղմ ութ իւննե ր փրկելու Համար Օ– կը Համրոլին Հայկական ԳսԼլ։ո^ս՝^\^ԼՀ Լչշւիոթեւ 1 9 I 47/ գարնան :

սւա բացում Է , ա լ լասեր՛ս ւմէ , վեբ^ ական կորուս– զանազան դասընթացքներու Հետ) : Ասոնք ըոլոըը ՎԸլլային Համագոբնակցու–
թելագլւէ
ակ : ՝ Այսօր ո ւան պայմաններո՛ւն մէջ, անքաւելի թեան Հիմունքներով, ոՏրոաՏս՛ կը Հսկէին եւ առուն
ուսուցիք
* մեղք մը պիտի դառնար պանփր Հացով կուտային աւելի բանիմացները եւ ձեռներէց՛ները Տ
** եան ու—,
՛եւ վարժուՀ ի պաՀելոլ նախապատերազմ Ժողովուրդը սիրով կը Հետեւէը, :

II.քս րււ֊սաւովւ ի ր ական ութ էլն ր կչլ նակութիւնբ ; ՆաՀատակ Պ– է՚ըիգսը ԶօՀ՚րապ) խանդավառ՝

չաա մր իա^. Հ ր ղ աճա թ իւննե ր , Հող չէ թէ նեղա­ Ոչ մէկ աեղ նիւթական միջոցներ կը պա կս ին , իրեն ներկա յացուան Լ՛ա խ ագին էն , մեր խնգվւան.

ցուի չ V մարդավարի ապրուստ մբ ճարելու Համար անոնց քով, գիմ ան էր Թուրքիս յ երկրտգով՛նա կան նա­

0 1 ի՚հ ա կ իսկապէս կաբելին կր փորձուիմ , ՛որ ո ւս ո ւց չա կան ա ս պար է զին ն ո սիրո լած եհ՛ դի֊ խարարութեան, ոբպէսղվ, Իղմիթի նոցին շոպ՛է

օզաոլ Լ լու Համար բոլոր պատե Հ ո ւթիւններ էն : տակցօրէն ել խանդավա ռո ւթե ամ բ ։ Աաեաւանդ գտնուող ճաՀիճներոլ մէչ ցանուէին եղէգի ոզո­
Բաւարա ր են տր ա մ ա գր՝,ո ւած գումւ ,1ե
անոնց որ միշտ ^ընդունակ են՛ յառաջադիմելու րիի Հունտեր որպէսղի քանի մը տարիէն– Պար­

ո րպէ սղի կրթարանները մնան միշտ վառ , օժ­ յ աո սւ ա ե ւ֊ իւ քն ա շխ ատ ո ւթ եամ բ ։ տիզակը օժտէինք իտալական կողովներ՛ու, ա–

տուած անՀբաժե *տ պիտո յքներով , որպէսղի ու­ ԱշխարՀ ի բոլոր ելմ տաց ո յցներն ալ մ իշա բա­ թոռներոլ եւ նման նիլթերու ճա րտար արուես­

սուցիչ ն ո ւ վա ր ժո ւՀ ի ն չվ եր ած ո լի ն ճ ի տր ծուռ ցեր, կ՚ունենան։ էական՛ը այն է ովւ գիտնանք զա­ տով, եւ կառավարական պիւտճէով՝ քանի մը կ՚ո–

ա շ իւ ա ւո ւս ւո բնե բու : նազանել պիտանին եւ աւե լորդը , անՀ րաժեշան ու ղովագորնյ՚ե՚րոլ. Հետ պիտի երթային՛ք Իտալիա,

՛Նորութիւն՛ մբ յա յ ան ահ պիտի չԼՀԷԷասՔ 1 ըսե­ պերճանքը ; "՛յ՛է ավ. Հեսաբ սորվելու Համար։

լով թէ ուսոլցանե լու տրամ ա դրո ւթ ի լեն ալ եր­ քԱ ն ւս յել ո ւս ուցՓչէն՝ ե բբ անՀ ա շի ւ մ ս խ ո լմն ե ր Առաչարկլլ ընղոմնուան Էր : Ասոնք բոլորյ* կը

թալով կբ տժւլունի , քանի 1լ երկարին տարագրու­ կը կա տ ար ո լին ուր ի շ գետնի վր՛ա յ , կը նշանակէ գրեմ , փարատելու Համար այն իԳվւըիմացութիւ­

թեան տարփն երր : սարքել ն-ո ր ս երսուն դի փր՛կութեան նը թկ ^այերալ մէչ Համադորնակցութիւնը կա­
0 տար ո ւթե ան մ է ^ , դվ։ամ վ ա ս տ կե լո ւ պատե– «/ւ ա պո թա/»
վարժա– ճամ՛բուն վբայ ։ ւ՛" Ժ լկ •
Հ ութիւն չի պակսիր ամէնէն– անճարակ

սլետին ՝*ամար իսկ ՚՝ կբ նշանակէ աւելի ՛ծանր մեղք մը, վնասեք 1934 թուին, երբ մէկ ամիս Փարիզ մնացի֊

Յչբանսայի մէջ նախկին ՛ուսուցիչներ ել վա\1 - Հայկական արտասաՀմանի զարգացման , ինքնա­ Լայ նպարավաճառ մը, խնդրեց ինձմէ , ոըպէսզփ՛
գործէին ։
ժուՀիներ կաս ոՐո^՝ք շատոնց գօտֆՀ կապած պաշտ պան ո ւթեա Լ սրբազան Փարիզի մէչ ստեզնէթք Հայկական մեն քօօփէ–

առեւտուր՛ով , նպարավաճառութեամբ կամ կա\Ր Թեւ տուէք անոնց որ շունչ կք սպառեն օրն ի ռաթրվ մ բ ֊ Հաւն չէ չ, բնակկէ) բայց նման ձեռ­

կա (ելով : բուն , ՚որպէսղի միշտ վառ մնայ ճ\Ոագը1 Արպէսղի , նարկ մբ կրնար յաջողութեամբ պսակով, լ ֊ եթէ

Ահ շուշտ պատ բո լակն եր չեն պա կս ի ր , արդա­ ան տի րոլթ եան չմ ատն ուի Հ ա յ կա կան մ շակո յթը է սկսէր Ժամանակին ;

րացնէ լ ո ւ Համար այս դասալքութիւնք : Մանա– Պէյբութ, 25 Յունուար Զ– ՎԱՐԳԱՆ

լանդ որ, արեւմտեան Եվրոպայի մէ^ մատի վրա ւ ՇԱՒԱՐՇ ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ (Մնացեալը յաչորգռվ)

Fonds A.R.A.M