Page 163 - ARM_19-1947_04

Հ . Տ. ԳաշքԽկցհէթհաՕ հայրենիքի համար բնութիւնիս ստեղծ֊ուաճ մթ^ նունին շտապել էր այգ գիրքը գրելու մէՀ

արմանաւոր զաւազ : ՛Ո. ՚ ^ ՚ ա յուսահատ մտքի արդիւնք էր , որ ր առա.

Օ ր ո ւ ա Ա աո թիւ Հ. 8– Գաչնակցոլթեան արիւնը հայ մողո – 1 իւցել էր հայ հոգու չճանաչումից եւ այլեւս քա–

վյրղի արիւնիս է, ոսկորը ոսկորից հոգին հայ մ^ զարական դէպքերը քարացած– մնալու ըմբռնու .

՚ւ՚՚՚ն՚ԳԻ սերունդների , հայ ցեղի եբչանկացմանՀո– ֊էից։

Երկար Ժամանակ Է, Հետեւում եմ Հակագաշ– զիների միաձուլումը։ ՝ Ճ՝Բ ա Հա զն ո լՀԱոլ յա յա արար ո ւթիւնբ արտայայ–

նակցակաՏն՛ պայքարին։ Փոխարինել հայ իրականութեան մէլ՝ Հ– 8հ տում էր մի անհատ Դաշնակցականի կարՆիքը եւ

Հեաեւել եմ, եւ եկել այն եզրակացութեան , Գաշ&ակցութեանբ մէկ ուրիշ քաղաքական կու– * ոչ Դաշնակցականների մեճ մասի եւ ոչ է լ նրանց

Որ այգ պայքար ր աաբլում՛ Է ոէ թէ Հայ մոգովր^ սակցութիմԼով նչանակում է մօր հարազատ երե, ամ Լ՝ աչ՛ չին Հատուածի : Նման Հազարաւոր դէպ–

գի ա զ գ ա յին շահ՛եր ի պաշտպանութեան &*աս* ա Ր » խային փոխարինել օտարով : ՚ Ժր կ""ն բոլոր կո ւսա կց ութ իւնն՚ե բի .պատմոլ -

ա յ լ ներ շնչուած է անձնական Հաշիւներէս ՚ Հ. 3– Գաչնակցմւթիւնն է, որ կարողանում է^ թիւնների մէչ ինչպէս ել Համայնավարներին :

Տակաւին չենք կարգաց ել որեւէ Հակադաշնակ­ լրիւ արտայայտել եւ պաշտպան հանղիսանալհաք Բայց Համա յ՚ւ ավա բնե ր բ եր կրում ղ ի ւա յ ի ն

ցականի գրուածքր որ ր սպառի չ կերպով |յայտ - մոզովրգի աղդայիձւ՝. պաՀա նվերին; Հ. 8– Գաշ-Հրրքիքրվ ընդունեցին Բ աԼազն՚ո ւե ո լ յ ա յ տա բա բո լ

նաբեբէբ Հ . 3 * Դ՛աշնակցութեան «մեղքերը» ։ էակցութիւնն է % ր միանգամայն անկեղծ նուիր" թիւնր% \,բանց կարծիքով ՝է՝ ւսԼա զե ո լն ո լ այդ ե լո յ –

Զեն. անում ա յ դ Հ ա կագա շն ա կցականներր * ւած ո ւթե ամբ ի բեն զո Հա բեր՛ում է Հայ ժոգովրգի , թ ր մ աՀ ա ց ո լ Հ ա բ՛ո ւած՜ էր Հասց\ն ելու Գա շն ակՂՅ՛
4 թեան
Զ՝ք*մ Վերցնում Համայնավարներին, ՛որոնք ամբոո– ե ր Լան\կա ց մա\ւ. Համար։ Հալ ժոգովուրգբ միայն

Լաթին մխաում են Հ այ Յեղափոխական Գա շ՛՛ ակ - Դ՚աշ^նակցութեանն է ճանաչում ։ 1՛Լա զնա լ\նին անուն լնեցող Գաշն\ւ քկցակւ

ցոլթիւնբ : Ամէն քննադատութիւն , որ վւաստերով կեանքբ ցոյց է տալիս , ոբ չնայած՝ անլուր ^ էր , ոչ միաին Հայաստանում , այլեւ ԱգՐկովկա

չէ Հ իմն աւո ր ո ւած րամ բասանք է ։ Գրա Համ ար էյ բամբա ս ան րֆւ ե ր ին , Հագար ու մ ի ան^վա յ ե է քննա– ^սում ՚/* ւ քիո ւսաստաո ւմ , դրա Համար է լ նրա գիր–

Հա կա դաշնակցականն երր .սկս՛ում են եՈ1 ՛ /տւլ գատոլթիլ\ն\ներին , բռնութիւններին եւ Հալա՛– աքը թարգմանեցին նաեւ ռուսերէնի«Պարտիի Գաշ–

սուտի եւ զր պա բտութ է/լննե րի ծուիում իրենց Հ ա– ծանքներին՛ , Գանշակցոլթիւնր ոչ միայն թուլա– || նակցո ւթի ւն բոլշենեչեվո դելատ՝» ։

մար տեւական զբազմ ո՛ւնքի աղբիւր ստեղծելովւ նում է, այլ քանի գնում ծալալւում է եւ զօ - յ& ԱՀագիՆ աղմ՛ուկ բարձրացաւ *

իծ՝ո ւ\–.ա ւո ր , Հաղար անդամ կրկնուած , ծա՝ - բաժնում • Գիր ։ջբ սպառո՚ւեց շատ կարճ ժամ ա\նակամի -

մ ած ծամծմուած յօդուածներով չէ, որ Հ* 3* Համ այն ավա բնե րՀր ել Գաշնակցոլթեա\ն՛ միւս \Լոց ամ ։ ք^այց յետ՛ոյ պար զուեց , որ րնթեբցողնե–

Գա շն ա կց ո ւթ ի ւնր պիտի թուլանա յ , իր Հեղին ա - թշն\ամիներ\բ ցանկանում են Գաշնակցոլթեա%՝ Հե– քՐր ա յ գ ԳՐՔով\ ուսումնասիրում են՝ Հ* 3* ^՝աձ~

կութիւնր կորցնի * կամ տապալուի , էնչպէս ան­ ղինակոլթիւնբ նսեմ աց\՝֊ել Հայ ժողովրդի աչքին ։ Տնակցութեան պաամ ութիւն բ յ

դի տ օր էն կարծվում են նրա Հ ա կ՛առա կ՛ո րդնեբբ , այլ Ղյրանց խաչակրութիւնբ նպաստում է Որ Հայ ժո– Ւմացան այդ մասին ել գիրքբ յայտարարեցին՛

միայն Հալ մոզովրգի շաՀերբ Հ . 3* Գաշնւակցոլ– ՚ԷՈՎՈ1֊ՐԳԲ աւելի եւս մօտենա յ Գ ա շԳւա կցո՚լթե\ա\ն՝ ։ չարգիլուած ։ «Գ ա շն ա կց ո ւթ ի լն բ անե լէք չունի» ,
է թե
թիմւից աւելի լալ պաշտպանելով, Հայ ժողովրդի Կար ժամաՏն ա կ եր բ ե ր կր ո ւմ Հ ամ ա յնավար գիրքբ է ո րին Համ ա յն ավա բնե րբ ցՀնծ^ութեամբ

դարաւոր իղձերբ Գաշնակց՚ոլթիլնից աւելի լալ եւ Նհ րբ առիթ բաց չէին թողնում Հ՜՛ 3 * Գաշնակ– բնգունել, Հենց , իրենց, Համայնավարների ձեռ՛­

շուտ քւ րա կան ա ցն ե լով : Գեռ այդ էէ քէէ. է ՚՛ Հ ա .\ ց ո լթեանւ մ ասին խօսելու ։ քով կրակր \Նեաուեց :

քաղաքական Հասարակականէ– կեանքում Գաշնակ– ճառախօսնե րբ վեր լուծվում էքն Գա շն ա կց՚ո լ – Հ * 3 * Գ աշնւ\ա կց ո լթիւնր , անխոցելի է , նա

ցութևան տեգր բռնելու Համար , նրանց Հարկաւոր թեա\1՛ « գ ա սա կար գա յին» էութիւնր ։ անմահ է, քանի որ անմահ է ինքք Հայ ժողովուբ–

է ունենալ Հոգեբան՛ական ափն՛ անբացատրելի Հա­ ՛Օրանք նրան ո բակում էին որպէս «բուրժուա– դբ, ո րից ծնոլել է Հ * 3 * Գ՚աշ&ակցտւթիւնբ ։

մակրանք ձգոզականութիւնբ , որ ու նի Հ. 8. կանյ> , «կա լո ւած՜ատ ի րա կան» , Հ-իմ"պերիա լիստա ֊ Հ • 3 * Գաշնակցութիւձնբ ՛անյաղթելի է:
է պ այ քա­
Գաշ֊Հ՚֊ակցութիւնր : կանք» եւ ա յլ տիպի Հա յ ժողովուրդէն անծաէն-օթ Գ ա շն ակց ո լ թեան գէմ չէ որ պէ աք
իրալունքների
Պէաք է Հ* 3՛ Գա շնա կց ո ւթեան անկեղծոլ - բառեբով բացատրուող կուսակցութիւն • րել , այլ Հայ ժողովրդէ օրինաւոր

իժիւն\ն ունենալ Հալ ժողովրդի Հանդէպ։ Հ* 3* Յետոյ ս&ցնում էին Հ . 3 • Գա շն ա կց ութ եան վերաՀաստատմանւ Համար ել այն է լ Հ* 3 * Գաշ–

Գաշնակցութիւ\ւից բացի Հայ ժոզովոկրդբ ի՝եյ> գ ռ րծ–ու\ I է ո լթեանր ։ ն ակցութեան նման՝ ։ *

իրան օտար է զգում ուրիշ քաղաքական Հոսանքի ՀձԱյԳ մաուզերիստ Գ ա՝շն ա՛կց ա կաններբ — ա– Ա. ԱՐԱԲՍ

Հանդէպ , որոնց չի Հաւատում եւ չի վստահում : ՚սում էին նրանք , տարիներ շարունակ կռւո ւմ

Գրա գաղտնֆքր բա ց ա տ բ ւո ւմ է մ իա յն նրա - էին մեր եզբայբ թուրքերի եւ փրտե\րի գէմ , կո^ ԻՆԷՕՆԻՒ ՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈՒԹԻՒՆ ԿԸ 8Ա8ՏՆԷ
իշ– ՏԵՂ.ԱՊԱՀԻՆ
նով, որ Հ. 3՛ Գա էակցութեանդ ծնել է Հայ ժո­ ա որ ում էին՛ նրանց է լ ցանկանում է ին իրենց երբ

ղովս ւբդր , եւ որբ սաղմնաւո րու՛ե լ է այն օր՚ուա– խ անտ լ թ ի ւն բ Հաստատել ։ Այդ Հերիք չէր , ու

նից , երբ Հայաստան ԱշխաբՀր կորօրել է իր նրանք անցան իշխանութեան՝ գէոլխէ\ 1 պատերազմ

քաղաքական անկախութիւնդ , բայց միշտ ձգտել է յայաաոարեց՚ին եզբայրակաՀն. Վ^րաստանինճ Լոռին՛ Պոլսահայ թերթի մբ մԷԼ կր կարդանք *
Համար։
նրան վերստանալու ։ ել Ախալքալաքր՛ Հայաստանին միացնելու Ղ^ա - Հանրապետութեան տօնէն առթիլ ՏեղապաՀ

• Հ * 3* Գաշնակցութիւնր Հայ ^՜ոԳոՎրգէ Դ՛" ՜ կռուեցին եզբա յ ր ա կան Ազեր բէ յճան ի Հետ՝ ՚Աբբազանր շնորՀաւորական Հեռագրեր ուղղած՜ էբ
է , Հայ ժողովրդի մսից
բերի երկունքին ծն\ու\նգն յ արագի ՝ել \,ախիԼեւանի Համար Հանրապետ՛ո՛ւթեան՝ նախագաՀ ք^սմէթ ք՚նէօնիւի ,

Հայաստանից խլուած էթ նրա կ^ենսակ ա&^կի^*, շ ա պձ֊ա Հասան Ա ադայի , ներքին գործ՝ ափ

մաս կազմող Արեւմտեան Հայաստան բ, կաբսբ, Ա՝ իլն իր Հիւսբէվ Կէօէէի ել կուսակալ Լութֆի

՚ ւ ր ո ւ Համար, \,եբգաղթ կամ Հ* 3* Գ*Աս– Ար ա աՀա). ղ։ , \,ախէԼեւանր , Ղ^արաբաղբ , Ախ Գրր տա րէ : Այո տարի Հանրապետութեան նախա -

նակցութիւն էՀարցեբ են, որոնց մաս Էն կարելի է քալակբ *.^ գա Հր իր իսկ Ատ ո բ աղբ ութեամ բ շնորՀակալոլ -

ան շուշտ խօսիլ աժա\հ ամբոխավարութեան զէն. Երիտասարդութիւներ, ինչպէս եւ ազգային թեան Հ ե ռագր՚ո վ պա ա ա ս խ ան ած է Տեղապւ

քեր՚ով, բայց ատոնք Հարցեր են նոյնպէս, որ կբ գ ի տ ակց ո ւթ ե ան Հասա՛ծ Հա յութիմւ բ պաՀանԼում Ս բբա զանին , մին չ ցարդ նախագաՀութեան րեդՀ

պաՀ ան Լեն ա կագեմ ական\ ուս ո ւ մ ն աս ի բո ւթեան ց էր Հայկական այդ Հողերի վերադաբձր իսկ Հ Ա՛­ քարաո՚ւղարբ կբ ստոբագրէր պատասխան՝ Հեռա ֊

վաբժութիմի ու մանաւանդ Հայագիտական Հրպ - մ՛ա յն ա ։• այ. ներ ր այդպիսի լսողների առա Լ ՀայՀո– գրերր ։

տոլթիլն ; յում էին Գաշնակցութեանբ, որ նա կռւում էր 1Լար չապետբ , ներքին գործ^ավարր եւ կո ւս ա–

Ըսի, առաԼի՛ն օրէն , թէ երկար կբ տեւէ այս ադ Հոզերր ազգայիՏն՛ սե փական ութի ւն\ դարձնելու կա լն՝ ալ շն ո րՀ ա կալո ւթեան Հ ե ռ ա գրերով պատաս­

վիճաբան ութիւձն\բ , ոբ ովՀետել այնպիսի , նիւթեր Համար ։ ֆբենց այգ ելոյթներով նրանք Գաշնակ– խան՛ած են Տ եղապաՀ ին ։

պիտի քրքրեմ այստեղ, որ իմ «վյաթրոն»իս Հա ց՚ո լթեան օգտթն քարոզչութիւն՛ էին կատարում :

կառակորդ «փաթ բ ոն» բ պիտ ի սաիպո լի ըսել էր, Յետ ո ք միասին նրանք իմացան էրենց սխալր եւ

Խեւին. դագ ա րեց ր ին իր են ց « Հակ ագաշն\ա կց ա կան » դա­ ԿԸ ԽՆԳՐՈՒԻ ԹՈՒՂԹԻՆ մ է կ է ջ ի է վրաւյ ցրե.

Ի մ աղւոՆորիկ Թապաաոակ, սախօս ո ւթ ի ւ ն ն երբ ։ յ օ դ ո ւ ա ծ ե լ թ^թակցա.թփւ6: Մ * * 8 » լ տ 1 գ ըԹթ-հո.–
Մի՛ փախիր այդքաւն արագ ։
Լոյս տ ե ս ա ւ 3 * ա Լա զն ո ւե ո ւ «Գա շն ա կ ց ո լ - ծելի դ ի ր ո վ ՝ խմյւադրիԹ ե ւ գրԱ*շարի1& ա շ ի ա տ ա # ք ր

Շ. ՆԱՐԳՈՒՆԻ թիձն\ն անելիք չունի այլեւս» գիրքբ ՚ 3 * ՝ՔաԼաղ– դիւրացԹելոլ հաւքար:

«ՅԱՌԱՋ»Ի ՊԱՏՄՈՒԱԾՆԵՐԸ յետոյ ինչ ալ Րէէայ՝ դուք իրաւու Ա՛ք * • • •— « Զիու Սէղար, չիւ-շ * • • կբ էսուէբ Հեսանո–
գին եբգբ։
ի՛ա քց մ.ե ծա յպպւատ ի լ. պաաա շչստօն եւյ՛ն եւ «իրա–
Ան ոտքերր կ՛՛ուզէ
ւն՛ գետ ինւ զո ՚րնելով Ես գ ե ռ պատին չվերադարձած՝ ՛ներս մտաւ
լռեցնել ինձ, ես ալ գամեմ,
99 էմիններս գետին կբ Պ * ք ա ղ ա ք ա պ ե տ բ ։ Յա յանի էր որ ո ւն կնդր ած՝ էր

ո լ կբ շարունակեմ պաշտպանողական բողոքս : ԳՐսէն եւ ամէն ինչ տեղեկացած՜ Հ

Հա , Հա , Հա , Վասկօ ար կամ այի ա ռ ա գա ս - Լալ կբ ճան չնա մ ղինքբ , կատարեալ ա գե ո ւա–
կան մ բն գործաբանբ
Մականունգ ալ Պօնափաբթ չրէէա®յ ։ տան ա ւո վ փոթորիկի բոձԼ՚ո ւած եմ ։ տինք..

~ Վուի մ՛ատամ , Պօնափարթեան էX է Պ* Մէոյր։ Նոյն՝ կՀաշխա -

Աա աղա ո ա օտարականին նայէ , ոչ թէ Պարոն , սիբեցտհալ պարոն , այդպէք՝ս՛ի ՚էոլ -

մ իա յն , մ եր Հաց բ ուտելու եկեր է այլեւ մեք ղադի պութիււննեբ ամ էն տեղ ալ կբ պա տ ա Հին՝ , Երբ ան իրիկունԱերբ կուգայ Հարկ եղա&

Հգ°Ր կայսեր ան՛ունն՝ ալ գողցեր , իւրացուցեր է, օրինակ մր միա յն տամ , Ագլանգիքի ել Ա* ան շփ թղթերր ստորագրելու ես ալ • այսօր բացառու–

ոչ ել ոչ , ես կեանքիս մ ԷԼ ա յ դ բանին թո յլ պ ի ա է միացմ ան անգո լեղին մ ԷԼԷն բարձրացող խութի թիւն՝ բէէալով կր վազեմ մեր պարտէղբ գդում -

չտ՛ամ գ ո ռ ա ց զայրագին , քովի աստիճանաւորին մբ վր՛այ՝ Հսկա լ վւարոս մր ունիք որ Ովկիանոսբ ներս .ոլ վարունգներս խնա՛մելու։ -

դառնալով, յայտնապէս , օգնութիւն խնգբողէ մր Կը լ ուսաւո րէ , էն աւեբ՚ր անոր շնո ր՛Հ Էէլ ապաՀ ով ի– Մեր սլարտէղր կր գտն՛ուի իրենց աա\ե\ շատ

նման ։ րենց նպատակին կբ ՀասՀեին \%եար Ա^րմէն կբ մ օտէկբ Հ է \ լ է, ր դեղանի աղԼիկր յա յ ան ա սլ է ս սի~

Գբասենեակի վարի Հր իր մ օտ կանչեց դարա– կոչուի ան՛, ինչո՞վ կ՝՛արդարացնէք այգ անունբ , րաՀարուած է մեր աղուն որուն վբայէն արդէն

ՎերԼիկ մեր կայսրբ Նաբոլէոն Պօնափաքթեանշ , բսէք խնդրեմ , թէեւ այ\1 քան տեղին ։ ,ք՝այց ո՞վ րազմ աթիլ թուրք ու քիւրտ աղԼիկներոլ Հոտր

ո լ քննելո՛վ անոր տապանագիր ո (՝յ– երողութի1^՛ թ ո յ լ տուաւ ձեզի որ մեբ Աբմէնբ շղթա յէ ք ծ՛ովու կուգայ գեռ հ

անձագիրբ) տեսալ ոբ ճիշդ է ,«Նափոլէոն Պօն՚ստ - խութերուն վրա յ Պրոմ էթէոս՚ի ժտ յռին՝ պէս ։ 3՝ե– Պարտէզի մեր երթեւեկէն կ՛ր սպասէ քաղա ~

աոյ խ ս չ անարգանք պիտի գար մեծ կայսեր իր քա պետին՝ այս աղԼի կբ պա բ զա պէ ս ու սի բաէի՛ր
մՐ յլովբ
փարթեան , Հօր անունբ Պօնափարթ , ծնած Մա~ կերպով ;

լաթ իա Լթէեւ քիչ մբ ուշ՝) աասնրինբ տարեկան եւ Պօն ժուռ մ ատամ , պօռժուռ մ ի ւ ս ՚ է լ րո Լ լո ւ

Հայ * Այգ ^ ի Լ*՝ ցէ՚ե փրկարար փաստ մ րն ալ ան ցաւ

ս՛րա Հ ի պաաուՀանին՝ առԼեւէն ։ Փողոցր, Հեսանող Համ ար ^ որուն դո գնոց ին տակր պաՀ ուած է «ձեր

ին՚ծ-ի նայէ Պուկբ տան, մեբ կայսրբ Մա - մ բ մ կրատնեբ ու դան ա կնեբ կբ սբցն էր սիրուն , տղայն կ՚առնէ՞ք զէ՛ս» մտած՜ում ր։

աաթիա եկա՞ծ՝ է, ԼՐԷէա*յ թէ դուն ան\ոբ շառա– փոքր էյ կ ԻլՈ1֊ԿԻ մր լծ՜ուած իր սայլին՝ վրայ , ՛ոլ Ւր Հայրր բարութեան մարմնացումն է ել քա­

ւիգէն բէէաս , էբ ցանած Հունտերէն , եւ ելչես իբ ձա յ ն բ աշխար Հ կբ բռէւէր , ել ներկա§. երր լսելով ղաքավարութեան մսէ կոթողբ, իսկական Հ ս/Ա՚ր սւ–

ղաՀ՚ե ալ պաՀանԼես մեղմէ, անասունի կտոր։ Աղ^ \կր խնդա յին , վա ր աղ ո յբ բ փոխելու մ աքով * պեաակտն մ բ ։ Մեղմ ոլ բարի ժպիտ՛ով մր ՔովքԼ

տոտ Հա ւ քեղի է 2իու սէղար , չիւշ • կանչեց ղիս ու լսեց ա յս մ աբգբ բո լո բ բացա–

ԳաՀաժառանդ տղան «անլեղո լ» Է • սի բաս ՒսչոՓւ– թէք ՐոԳոքհր , պարոն ինչո՛՛ւ , կ՝ո՚լ– տ ր ո ւթ ի լեն եր ս ; էքօնոմ էք սիսգէմ ով լուծեց նախ

չդիմանալով առա Լ կբ նետուիմ . ամէնէն ապաղ - է^ք բսեմ , որովՀետեւ գուք չէք գիտեր ձեր երկ– «կայսերական խ1 գիրր^ պատճառաբանելով նախ

գ ա յն ա ց ած Հայն ալ ն ո յ ն բան բ պիտի \բ\նէբ այս Նին ե ր կնասլար գել ազատութեան. յարղբ ։ Գուք ուղղագրական ձեւբ , եւ Հայկական առտնձնայա­

պարագա յին ։ խոտոր կր Համ եմ ատէք ա յս իմ աստաղո յն աղա - տ՛ուկ , տար՛բ ա լո լծո՛ղ , ազնուական՛ եանր , ու ժւս–

Ներեցէք պարոն, 1լբս\հմ անունի զուզա - թեան հետ։ Մ ա՛լ աւանդ սորված Էք «ղո լղտս մանակ տուաւ կարգադրելու ազգութհւռՀև՛ կնճռոտ

դիպութիւն է, մեք նախնիք մեծ՝ երազներով կապ֊ էլլանել եւ զմժղուկս քամել»։ Հարցբ եւս ;

ոլած՜ էէն Յքբէնքնեբուձ Հետ , թերեւս այգ է , եւ

Fonds A.R.A.M