Page 247 - ARM_19-1947_03
P. 247
ուած անտէր մեռելներու եղբայրական շիրի՚քի^ Հայ կեան՚/ը »ո<քիԱհի վկ Ագգ * Մ իութիւնբ իր Ն բագի ր կանոնագրով
առքելր Հ
Հ ա ս տ ա տ ո ւած՜ է \ 92,$ին եւ վաւերացուած՜ է կա
Բիւրտբ գիտէ յարգել նոյնէսկ իր նախկթ
ռավարութենէն % \թե ր կայիս անդամներն են Պ * Պ *
թշնամի, քաշ՝ նահատակներու յիշատակբ։
Մեղք է , սրբապղծութիւն , անցնիլ նահատակ ՕտաթհտՇ Ֆրանսա յի հին նահանգներէն մին է, Արմենակ Գբլըճեան , Աբամ Ափէնջեան, Գրիգոր
ներու լիրիկին առշեվն, առանց հիացուի ել մայրաքաղաքը՝ կբընոպլը։ \349ի% Ֆիլիփ Զ– կայ. ՝$ի,բազեան , Տրդատ Աոզոմոնեան եւ Եբուանդ Տէր
պաշտամբ&քի արտայայտութեան : սեր գբով նոյնւ նահանգին զանազան քաղաքն եր ո լ Կոմ սեան ։ Այս մաբմ ին բ կը գրազի միա յն եկեղե
Ու քարեր շ երկիւղածութեամբ կբ զետեղուին միացումով կազմուեցաւ իզէռի նահանգը, ցական խնդի բն եր ո վ * յյ՚նացե ալ գոբհ՜եր ը կը վարէ
քարաբլուրին Վյրայ : Կբընոպլը կր գտնուի Փարիզի հարաւային ա– Ազգ՛ Մ իութիւնբ՛ Ա* կարաւանով կրրնոպլէն
Լուռ են< բոլորր։ Մաամփոփ կբ խոկան... րեւելեան կողմը, 641 քիլ • հեռաւորութեան մբ մ եկնեցան տասներկու ընտանիքներ : /* . կարաւա–
՚11՛՚".1 1 շրջապատուած՛ Ալսլեան ձիւնապատ լեռնա •Լով մեկնելու պատրաստ են երեսուներկու րն -
Բանի մր վայրկեան յետոյ , սրբազան պար շղթաներով; իզէռի նաՀ անդին՝ մե՚ծ՜տղոյն քաղաքն տ անիքն եր ւ ՝\յե բ գ ա զթ ի Հանգ ա՛ն ա կութի ւն ր յ ան -
տականութիւն կատարողի մբ գոհունակութեամբ , էգ Ե^^.^ ել 1$հւՇ գետերու վրայ։ Տռաք Ալսլեան Հե– զած՜ է երկու Հարիւր Հազար ֆրանքի , կ՚աշխատին
կը հեծ՛նեն ձիերր եւ երթը կբ չարունակուի : "եղներէն կազմուած^ դետ, ունի 150 քիչ* երկայ մինչեւ կէս միլիոնի Հասցնել գումարը է
•կր մօտենամ պէկի ծեբոմնի թիկնապահին : նութիւն որ կբ թափի իվէռի մէջ, իսկ Իզէռ ունի Հա յեր ուն մ ե ծ՜ագո յն մասը բարեկեցիկ վիճակ
290 քիլ* երկայնութիւն մը ունի Հ Կբ զբադն ի զանազան արՀեստներով եւ
՛Ո՛ր սովորութիւնն է • «(.մեր է մէրան% Տոաքր եւ խառն՛ուելով որ իր գիբկբ ընդունելով
տերուն կր թափի քհոն
(թերեւս կարելի րլչայ ըսել Արի արանց) յիշատա Ա ոն , Արտ է շ ել Տ ռոմ գե առեւտուրով : կ՛արժէ յիշել Հոս ՇՕոքքՇԱՕՈ/՛ վրայ
կբ յարգելը ամէն կուրմանճի (քրտի) պարտակա դետը : մեծ՛աքանակ գործ– ընողներէն՝ Աւետիքեան , \ք ար–
նութիւնն է: Կրընոպլը իր լեռնային դիրքին՝ շնոբՀիւ կայան կոսեան եւ ռբդիք , կիւմիւշեան եղբարք , Ա*անոլկ
Մարգիկ քաչ՝ էին, կռուեցան մեր գէմ, մին. է զբօսաշրջիկներու ,որոնք մեծ՜ մասով կոլգան Անտ ոն եան , ՝Բւիրազեան եւ Զիֆթճեան , ՎաՀրամ
չեւ վերջին փամփուշտը կրակելով, ապա դաշոյն– տեւ խաղա լու * Հոս կան թո քախտաւորնեբո ւ ապա Կաբմրհլկեան տուներբ, որոնք իրֆնց ձեռներե–
ներով փորձեցին յարձակիլ, բայց սպաննուեցանք , քինարաններ։ կլիման ձմեռր սաստիկ ցուրտ է, ցոլթեամբ ել ինքնաշխատութեամբ նախանձելի
ականատես ու կռիւին մասնակից քիւրտն էր որ կբ իսկ ամ ա ո ր անձրեւախառն տօթ կ՛ ընէ * զ իբքի մբ տի բ աց ա & են :
պատմէ հիացումով ել ափսոսանքով է քաղաքը ունի մօտալո րապէս Հարիւր Հազար \յ ր իտասա րգո լթ իւնբ զո րծ՜ա բանն եր ո լ յոգնե–
Ու կր շարունակէ «Վարգան Գօլօշեան ել Տով– քձւակիչ , տեղացի թէ օտար : Ունի նաՀանգապե - ցուցիչ կեանքէն՝ խուսափելով շուկա լ իջած՜ էI
հաՀւէս Ագրիպասեան (1889) , հէյ կիտի օրեր, ինչ տութիւն , ե պի ս կո պո սար ան , վճռաբեկ ատեան , ԸնգՀանրտպէս կաղն՛աց ի պատրաստ Հագուստեղէնի
պիսի քաչԴր էին , հաւատա որ՝ մենք այգ տեսակ Համալսարան , իրաւագիտական՝ եւ բժշկական եւ մ է թ բաժ ի վրա յ ղո րծ^ա ռն ո ւթ,ի ւնն ե բ 1լ րնեն ,
քաշմեր քիչ ուն ինք, մէկը հար իւր ի գէմ, հազարի ել ե ր աժ շտանո ց : ՀետզՀետէ յտռաջդիմելով *
գէմ կռուող, մահ էն վչախցող» : ԼՀա ր տ ար ա պե տ ական Հն ո ւթի ւնն ե բ էն էլ ա րժէ
յիշել Նոթր $ամի եւ Աէնթ Անտռէի եկեղեցիները ՚էյպարեղէն ի տուներէն մ եծ՜ագո յ ններն են Ար
Շարժ՜անկարի ժապաւէնը կը քակուի ՚. Կը վեր– Հիմնուած՜ Ժ*Գ * դարերուն Հ մենակ Գբլըճեան ի եւ Աբգարեան եղբարց խա
յիշեմ , Գօլօշեանի եւ Ագր իպասեան ի , յեղափոխու- կան նաեւ դ ե զա ր ո ւե ս տ ա կ ան թան գա բանն եր , նութները : կենսանիւթերու մեծ՜ գործառնութեան զ
թեան աննըման ել անմ ահ առաքեաինե բու կռուի որոնք ա յ ցելուն ե բու Հ ե տա քր քրո ւթ իւն բ կր շար - ներկայացուցի չներբ Պ– Պ* Օննի կ Գբլըճեան եւ
%
եւ նահատակութեան մ ան րամասն ութ իճենե բ բ մեն։ Ն բանաւոր են ձեռնոցներու ճարտարաբուես– Տիգբան Աւոամսլօլեան
(1889) :
տբ եւ սիլքաԹը : Ո րքածէ կրցայ ստուգել , նախկին տխուր դէպ^
Կր մտաբերեմ մօրս անքուն գիշերներ ր երբ՝
՝(Հ ազաքին Հազոդակցութ իլննե ր ր կր կա տա - քերբ եւ ա տ ե լո ւթ ի ւնն ե ր ր վերջացած՜ են , բա յց
ան, անտեղեակ Հօրս արիւնափառ մաՀէն , իր դե
բեն ելեկտրաշարժ Հանբակառքեր որոնք իյիտ ցան փափա քելի է որ երկու կողմերն ալ աւելի Հաշտա
ռատի սիրտբ կբ Հալեցնէ ր , կոլլաբ , էլ աղերսէր ցերով կ՚երթեւեկեն րար ո ոգիով աշխատ ին յօգուտ
քաղաքին մէջ եւ մօտաւոր Հա Հ մատաղ սե
Աստծ՜ոյ , տիյոտ֊բ ու սրտակեղէք երգելով^
եւ Հեռաւոր արուարձանները* Օթոքարի սպասար րունդին , Հայրենիքին եւ եկեղեցիին՝. :
«Մի՛ ւար, մայրի՛կ, մի՛ լար, հայրի՛կ, կութիւնն եբն ալ բազմաթիւ են որոնք որոշ պաՀե– ԳԷՈՐԳ -ՐՀՆՅ • ՆԻԶԱՄԵԱՆ
Մի՛ քորք, եղբարք, ամուսին,
րու մէջ կ՚երթեւեկեն Հեռաւոր քաղաքներ եւ մին
Հայրենիքի փաոքին համար չեւ ժրնեւ *. Ե*֊ վերջապէս յ>էլէֆէր|խքը որ շինուած՝
Մ ե ն ք հ ո ս իԹւկաւնք մ ի ա ս ի ն » ։ է 1932/՚& եւ որ երեք վայրկեանէն կը կտրէ եօթբ. ՖՐԱՆՍԱԿԱՆ ԲԱՆԱԿԻ ՄԱՐՍԷՅԼԻ
Առաշին ուխտավայրն էբ այս , որ անջնջելի կբ Հարիւր մեթր բարձրութիւն մբ Հ ՀԱՏ ՌԱԶՄԻԿՆԵՐՈՒՆ
մնայ իմ յիշողութեան մէ^Հ 1 922^ փերշյ՚Բ Ր՝ Զմիւոնիո յ տպած՜ո յի վաճա ԲԱՐԵԿԱՄԱԿԱՆ ՄԻՈՒԹԻՒՆԸ
ազա–
ԶԱՐԶԱՆԴ– ռականներէն Պ • ^հէսրդ Աւետիքեան տգէտէն առաջին
տ ե լո վ ընտան իքով կր բն ո պքբ գաղթած՜
Հ ա յ բ եղած՜ է եւ է գազոլթին նաՀապետր : Հետ - Արիութիւնը իր ընկերներէն Հայաստան՝ մեկ -
զՀետէ $Լմիւռնիայէն , Պոլս է՛ն եւ զան ազան տեղե
ՊԱՕվՏԱՒ կայսեր Վիէգ Նամ վերագ առեա ^ են նոյն քաղա– .. նո ղն եր ո ւն բաբ ի ճ ան ապաբՀ մա ղ թ ելէ վեբջ ո բ ո֊
րէ դաղթոզ Հայեր Հաստատ՛ուած՜
ո լ ֊ զ ե լ ո ւ ն առթիւ, բարձր քօմիսէ ր Պօլաէբ յայտա քր Որ այժմ կր կազմեն 120 բետան իք մօտ աւո րա - էեց ^12 Հոկտ . ^է՚ՐաԿի օրուան յետաձգել իբ մեծ՜
րարած– ք թէ Աննամի քաղաքական ներքին խնդիբ^ պէս 7 800 Հողի : \սգաՀ անգէս ը որ ր տեղի պիտ իէ ունենար Հո կտեմ -
նեբը սվէտք է Վիէդնամցթները լուծեն իրենք ի– բեր 5'ւին : Ն ո յ ն թուականին՝ պիտի մասնակցխն
րե-՚ւյ * ժողովուրդը միայն կարող է որոշել թէ Ո– Հա յեր ուն մ ե ծ՜ա գոյն մ աս բ Հաստատուած՝ է ֆրանսական կամաւո րն եր ո լ Համ աժ ո դովին որ
րոնք պիտի բլլտն իրենց նե րկա յացոլցի շներ բ % Շա1ճ 1^0Ա§6 արուարձան ր՛. Ոմանք ունին ի - տեղի պ իտ ի ո լնեն այ (ժ՝ո լլո ւ"ի մ էջ եւ իր ն եր կա
բենց սեփական տուն եր ր , իսկ փոքրաթփւ մասը կը յաց ո ւցի չը Պ * Թէքե ան Հայ Լեգէ ոն ականն եր ո լ
բնակի բուն քաղաքին կեդրոնը : կան՝ ն՛աեւ քսան ԼաՀերբ պիտի պաշտպանէ \
ՆՈՐկՆ ԵՒ ՆՈՐէՆ ԿԸ ԽՆԴՐԵՆ* եւ Հինգ Հայ ընտանիքներ քօոէ&աՏ եւ քՀօՈ<Յօ կո է - Այս տարուան մեր 12 Հոկտ ՚ի սգաՀանգէսր
1. Զե».ագեր6եբշ մ ա ք ո ւ ր գ ր ե յ , Մ Ե Լ Ա ՚ ե Ո Վ ուա՛ծ՜ գիւղերուն մէջ։ իրարու մօտ պիտի Հաւաքէ նոյնպէս մեր բոլոր
ե ւ ՄԷԿ Է&Ի Վ Ր Ա 8 : Մա&աւաւ6գ յ ս տ ա կ ՝ ա&ուՏ. ԳնաՀատոլթեան արժանի է Կրբնռպլի կազմա– գուբ սի ընկ երնեբը : Ո ՚ ֊ բ եմն կբ խնգբ են՛ք որ Փա–
վարչական
սերր։ կեբպեալ զաղութբ, իր կապոյտ Խ աչի բիզի՛* Լէոնի*. Նփսի եւայլ շրջաններէ անոնք որ
2. կ ա ր ե լ ի եւյածին չափ ամփոփել հանդէս. կազմ ով : Ատենապետս կ՛ուզեն մասնակցիլ այս Հաւաքումին մեզԼ տեղե
Օերու Թկաբաղրուր֊իւսր: ւհթ է Տիկին Իսկուհի Ա– կացնեն մ ին չել Ա եպտեմբեր 30 I ի^ոլորն– ալ սի րով
3. Ժամանակին, ղրկել ր֊ղթ-ակցուր-իւ&Օերր, րասլեան։ Իրենց գլիալոր հոգն է նոր սև րոմնգի պիտի րնդունուին Ա՛ արսէ յլի լէն կերն ե ր ո լ կողմէ
» ր պ է ս զ ի հ բ ա ա ա ր ա կ ո ւ ի Թոյս՛ շարր-ոլան մ է ք : Աան-Սանու– Հարկ եղած՜ բնակարանը պիտի
հայեցի դաստիարակութիւնը։ Ունին եւ իրենց Համար
4. Ո ւ շ ա դ յ ա ւ թ ե ա մ բ ե ե տ ե ի լ կասւարտւած սր. Տիկին
րաղբութհանց: հիներս լ խումբ մը, ղեկավարութեամբ մարզական տպաՀովոլի •
Աիսլեան՚ի ,թատերական , երգչական եւ ՎսլբչււլթիւյԹ
ճիւղերով։
* • ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ մեն ա լո վ կարծես յայտնել երգողի ով լինելը, Ապրե՛՚ս , ՎաՀրամ ջան , ապրե՛ս •
բայց ՎաՀբամն անմիջապէս միջամտեց* Ե ւ վաՀբամ ր Լգիլ ՛ես ոգեւորւելւ վ իբ դըժ–
Ես էի երգում , ի^նչ կայ ու ձեռքով բախտոլթեան ընկերներ ի խօսքե րից , թէ նրանց ու
պաՀակին կանչեց իր կողմը է է՚Ր ՚Լհւ^Ր– ՅՐ^Լոլ– նպատակով երգում Է նորից
ք^ան չկայ, ա սա լ պաՀակըՀ Լա՛ւ Էր** իրեն մոռացած՜ , այս ինքն՝ մ ո ռա՝ե ա լով որ գե
բայց ձայնդ շատ մի բարձրացնի , ս/հ՝ցնո ղն ե րը , ր ո լթեան մ Էջ Է . փն քն ա բե ր տարւելով երգի յ իշո-
ՎաՀբամբ սակայն , թւում էբ չէր նկատում սպաները կ՛իման՛ան՝ լաւ չի՛է ւլ ո լթ ե ա մբ թէ , ռիթմ ով՝ նա ձայնը բարձրացնում
այգ բաներբ եւ շարունակում էր տխուր երգը , ՊաՀ ակի խոր նստած՜ սեւ աչքեր ը թախիծ՜ի էբ կրկին պա յման՚ն երի ներած՜ից աւելի , ա յն–
երբեմն՝ միայն նայելով դէպի Վռրի նեղ պատու– թէ կարօտի արտա յ այ տ ո ւթ ի ւն ունէին , նա մըտ– քա՝ն , որ ոչ միայն պաՀակր կարող էբ լսել, այլեւ
Հաններբ, որոնցից շատ քիչ Լ ո յ ս էր՚րնկնումփբենց քով կարծ՜ես փոխադրւել էր իր Հայրենի գիւ֊գր եւ գուցէ ամ էն մի անց ո րգ :
գերութեան նկուղյչՀ Երգում էր եւ ՀետզՀետէ Հիմա մի տեսակ զմայլած՛ նայեց Վ^աՀրամին ու Ու մի օր է լ աՀա , նրանց գերութեան եօթե–
տ ա ր լե լո վ իր երգով, ձայնբ բարձրացնում էրաւե– կրկնեց Հա^ն՚դարտ* րորդ թէ ութերորդ որը երեկո յեան, ուշ, ռՐՐ
լ ի , մոռնալով ՝որ դուրսբ կը լսեն իրեն։ — Լ*»՛*֊ էր՛* ն՛րա՛նք պատ բասաւո ւմ էին պառկի լ քնելու իրենց
ք^այց մի անգամ էլ*, երբ նա ձայնն այդպէս Ու դուրս գնաց : չոր տախտակներին ոլ յատակին փռած՜ խոտերին՝
բա բ ձրաց բ ած՜ երդում էր է թ1՚^էոլ՜սՔՐ պատ ին աը– Ա յս դէպքի ց յետո յ վաՀբամն իբ ե բգե րն նորից ներս մտաւ պաՀակը , նրա Հետ եւ մի ՛ուրիշ
ւած՜ , նկուզի փակ գուռ ր բացլեց ել մէկն անսպառ սկսում կամ աց , երգում էր գրեթէ կիսաձա յն՝, թրով զինւած՜ ստորին զօրական ու պաՀանջեցին,
մտաւ ներս : ք* ոլորը նաեցին լա բլած՜ » թուրք պտ– բայց երբեմն, երգով տարւելով ձայնը բարձրա որ ՎաՀրամբ կամ ինչպէս իրենք ասին՝ «երգողը
Հակն էր : ցնում էբ աննկատելի, մոռանալով, որ գոլբսը գուբս գա^» : կան չում են • * •
էս ոՓվ էր երգում, առաջ եկաւ նա՝ Հրա պաՀակներ կան , ան ց ո բզ\ն ե ր են լինում , կա լա զ է Գերի Հա ւ զին ո ԼՈ րն ե բ բ շփո թւած՜ ու վախե
ցանը ձիւնափայտի պէս բռևաՆ , բայց Հանգիստ պատաՀ ել , ո ր գր ան ց մէջ լի ն ի ել թո ւ րք ս պ այ , ցած՜,իրար նայեցին , իսկ ՎաՀբամն այլագոլնեց մի
ձայն՝ Վ՛– իսկ երբ սթափում էր , թէ ն՛ոյն պաՀակն է դսւր– պաՀ , ապա իրեն Հ աւաքելով , Հարցրեց մ ի խուէ
Գա մի երիտասարդ զիրն՚ուոր էր՝ թուխ դէմ–, սբ , որ նոյնպէս Հաւանում է իր երգբ, ու այդ ժա–. ու բեկւած՜ ձայնով, որի մէջ աւելի կասկած՛ կար ,
քով եւ սեւ, խոր նստա& աչքերով, բայց վտիտ ու մ անակ նրա ձա յն ր թեթեւա կի դոզում , ելեւէջն եր քան Հետաքրքրութիւն :
վատ Հագնւած՛, Զնա յած՜ նրա խաղաղ ՛յմա– էր տալիս ա յգ ղետնափոր ում , ին չպէս բանտար — Ո՞վ է կանչում :
դրութեան ո՛– ձայնին Գ^րէ ^"՚յ զինու յրնԱեերրն կուած^ մի թռչուն , որ թեւածելիս դիպչում է մի • . Գնանք՝ կբ տեսնենք*
իրար նայեցին շփո թ ո ւած՜ : Իսկ պաՀակը , նկա այն իր վանդակի պատերին % ՏԼինուոիները նրա Պատասխանը քազաքավարի էր , լՏնւյց եւ
տե լո վ , որ իր երեւումն բնդՀատեց երգը , եւ իր ^՚ՐԳէ մէջ մերթ տեսնում էին կարծ՜ես Հայրենի այնպէս կասկած՜ելի :
Հարցին պատասխան՝ չստանալով աւելի առաջ ե– կանաչ դաշտեր, վճիտ աղբիւրներ , մերթ զգում ՎաՀրամը վեր կտցաւ եւ ոլյլում էբ դուրս
կալ : էին Հարազատների կարօտ ու ազատ օրերի բաղ գնալ գլխաբաց ու առանց վերարկուի , կարծ՜ելով
Գո^ւ էիր երդում, դարձաւ նա առաջին ձանք եւ իրենք է լ Վ^աՀրամի նման երգով տար– թէ կանչողը դռան մօտ է, ոտկալն պաՀ ակ ի Հետ
պա տ աՀ ա ծ՜ զինուորին , որ սթափ նայում էր նրան : ւած՜ թէ երգից յուզուելով , երբեմն բացականչում եկած՜ զօրական ը նրան առաջարկեց ՀՀագնւել» ։
Զինուորլլ գլուխ ր շարժեց բացառաբար , Լկա էին ինքնամոռաց ո ւթեան մէԼ։ ՍՏ– Զ0ՐԵԱՆ
(2>
Fonds A.R.A.M
առքելր Հ
Հ ա ս տ ա տ ո ւած՜ է \ 92,$ին եւ վաւերացուած՜ է կա
Բիւրտբ գիտէ յարգել նոյնէսկ իր նախկթ
ռավարութենէն % \թե ր կայիս անդամներն են Պ * Պ *
թշնամի, քաշ՝ նահատակներու յիշատակբ։
Մեղք է , սրբապղծութիւն , անցնիլ նահատակ ՕտաթհտՇ Ֆրանսա յի հին նահանգներէն մին է, Արմենակ Գբլըճեան , Աբամ Ափէնջեան, Գրիգոր
ներու լիրիկին առշեվն, առանց հիացուի ել մայրաքաղաքը՝ կբընոպլը։ \349ի% Ֆիլիփ Զ– կայ. ՝$ի,բազեան , Տրդատ Աոզոմոնեան եւ Եբուանդ Տէր
պաշտամբ&քի արտայայտութեան : սեր գբով նոյնւ նահանգին զանազան քաղաքն եր ո լ Կոմ սեան ։ Այս մաբմ ին բ կը գրազի միա յն եկեղե
Ու քարեր շ երկիւղածութեամբ կբ զետեղուին միացումով կազմուեցաւ իզէռի նահանգը, ցական խնդի բն եր ո վ * յյ՚նացե ալ գոբհ՜եր ը կը վարէ
քարաբլուրին Վյրայ : Կբընոպլը կր գտնուի Փարիզի հարաւային ա– Ազգ՛ Մ իութիւնբ՛ Ա* կարաւանով կրրնոպլէն
Լուռ են< բոլորր։ Մաամփոփ կբ խոկան... րեւելեան կողմը, 641 քիլ • հեռաւորութեան մբ մ եկնեցան տասներկու ընտանիքներ : /* . կարաւա–
՚11՛՚".1 1 շրջապատուած՛ Ալսլեան ձիւնապատ լեռնա •Լով մեկնելու պատրաստ են երեսուներկու րն -
Բանի մր վայրկեան յետոյ , սրբազան պար շղթաներով; իզէռի նաՀ անդին՝ մե՚ծ՜տղոյն քաղաքն տ անիքն եր ւ ՝\յե բ գ ա զթ ի Հանգ ա՛ն ա կութի ւն ր յ ան -
տականութիւն կատարողի մբ գոհունակութեամբ , էգ Ե^^.^ ել 1$հւՇ գետերու վրայ։ Տռաք Ալսլեան Հե– զած՜ է երկու Հարիւր Հազար ֆրանքի , կ՚աշխատին
կը հեծ՛նեն ձիերր եւ երթը կբ չարունակուի : "եղներէն կազմուած^ դետ, ունի 150 քիչ* երկայ մինչեւ կէս միլիոնի Հասցնել գումարը է
•կր մօտենամ պէկի ծեբոմնի թիկնապահին : նութիւն որ կբ թափի իվէռի մէջ, իսկ Իզէռ ունի Հա յեր ուն մ ե ծ՜ագո յն մասը բարեկեցիկ վիճակ
290 քիլ* երկայնութիւն մը ունի Հ Կբ զբադն ի զանազան արՀեստներով եւ
՛Ո՛ր սովորութիւնն է • «(.մեր է մէրան% Տոաքր եւ խառն՛ուելով որ իր գիբկբ ընդունելով
տերուն կր թափի քհոն
(թերեւս կարելի րլչայ ըսել Արի արանց) յիշատա Ա ոն , Արտ է շ ել Տ ռոմ գե առեւտուրով : կ՛արժէ յիշել Հոս ՇՕոքքՇԱՕՈ/՛ վրայ
կբ յարգելը ամէն կուրմանճի (քրտի) պարտակա դետը : մեծ՛աքանակ գործ– ընողներէն՝ Աւետիքեան , \ք ար–
նութիւնն է: Կրընոպլը իր լեռնային դիրքին՝ շնոբՀիւ կայան կոսեան եւ ռբդիք , կիւմիւշեան եղբարք , Ա*անոլկ
Մարգիկ քաչ՝ էին, կռուեցան մեր գէմ, մին. է զբօսաշրջիկներու ,որոնք մեծ՜ մասով կոլգան Անտ ոն եան , ՝Բւիրազեան եւ Զիֆթճեան , ՎաՀրամ
չեւ վերջին փամփուշտը կրակելով, ապա դաշոյն– տեւ խաղա լու * Հոս կան թո քախտաւորնեբո ւ ապա Կաբմրհլկեան տուներբ, որոնք իրֆնց ձեռներե–
ներով փորձեցին յարձակիլ, բայց սպաննուեցանք , քինարաններ։ կլիման ձմեռր սաստիկ ցուրտ է, ցոլթեամբ ել ինքնաշխատութեամբ նախանձելի
ականատես ու կռիւին մասնակից քիւրտն էր որ կբ իսկ ամ ա ո ր անձրեւախառն տօթ կ՛ ընէ * զ իբքի մբ տի բ աց ա & են :
պատմէ հիացումով ել ափսոսանքով է քաղաքը ունի մօտալո րապէս Հարիւր Հազար \յ ր իտասա րգո լթ իւնբ զո րծ՜ա բանն եր ո լ յոգնե–
Ու կր շարունակէ «Վարգան Գօլօշեան ել Տով– քձւակիչ , տեղացի թէ օտար : Ունի նաՀանգապե - ցուցիչ կեանքէն՝ խուսափելով շուկա լ իջած՜ էI
հաՀւէս Ագրիպասեան (1889) , հէյ կիտի օրեր, ինչ տութիւն , ե պի ս կո պո սար ան , վճռաբեկ ատեան , ԸնգՀանրտպէս կաղն՛աց ի պատրաստ Հագուստեղէնի
պիսի քաչԴր էին , հաւատա որ՝ մենք այգ տեսակ Համալսարան , իրաւագիտական՝ եւ բժշկական եւ մ է թ բաժ ի վրա յ ղո րծ^ա ռն ո ւթ,ի ւնն ե բ 1լ րնեն ,
քաշմեր քիչ ուն ինք, մէկը հար իւր ի գէմ, հազարի ել ե ր աժ շտանո ց : ՀետզՀետէ յտռաջդիմելով *
գէմ կռուող, մահ էն վչախցող» : ԼՀա ր տ ար ա պե տ ական Հն ո ւթի ւնն ե բ էն էլ ա րժէ
յիշել Նոթր $ամի եւ Աէնթ Անտռէի եկեղեցիները ՚էյպարեղէն ի տուներէն մ եծ՜ագո յ ններն են Ար
Շարժ՜անկարի ժապաւէնը կը քակուի ՚. Կը վեր– Հիմնուած՜ Ժ*Գ * դարերուն Հ մենակ Գբլըճեան ի եւ Աբգարեան եղբարց խա
յիշեմ , Գօլօշեանի եւ Ագր իպասեան ի , յեղափոխու- կան նաեւ դ ե զա ր ո ւե ս տ ա կ ան թան գա բանն եր , նութները : կենսանիւթերու մեծ՜ գործառնութեան զ
թեան աննըման ել անմ ահ առաքեաինե բու կռուի որոնք ա յ ցելուն ե բու Հ ե տա քր քրո ւթ իւն բ կր շար - ներկայացուցի չներբ Պ– Պ* Օննի կ Գբլըճեան եւ
%
եւ նահատակութեան մ ան րամասն ութ իճենե բ բ մեն։ Ն բանաւոր են ձեռնոցներու ճարտարաբուես– Տիգբան Աւոամսլօլեան
(1889) :
տբ եւ սիլքաԹը : Ո րքածէ կրցայ ստուգել , նախկին տխուր դէպ^
Կր մտաբերեմ մօրս անքուն գիշերներ ր երբ՝
՝(Հ ազաքին Հազոդակցութ իլննե ր ր կր կա տա - քերբ եւ ա տ ե լո ւթ ի ւնն ե ր ր վերջացած՜ են , բա յց
ան, անտեղեակ Հօրս արիւնափառ մաՀէն , իր դե
բեն ելեկտրաշարժ Հանբակառքեր որոնք իյիտ ցան փափա քելի է որ երկու կողմերն ալ աւելի Հաշտա
ռատի սիրտբ կբ Հալեցնէ ր , կոլլաբ , էլ աղերսէր ցերով կ՚երթեւեկեն րար ո ոգիով աշխատ ին յօգուտ
քաղաքին մէջ եւ մօտաւոր Հա Հ մատաղ սե
Աստծ՜ոյ , տիյոտ֊բ ու սրտակեղէք երգելով^
եւ Հեռաւոր արուարձանները* Օթոքարի սպասար րունդին , Հայրենիքին եւ եկեղեցիին՝. :
«Մի՛ ւար, մայրի՛կ, մի՛ լար, հայրի՛կ, կութիւնն եբն ալ բազմաթիւ են որոնք որոշ պաՀե– ԳԷՈՐԳ -ՐՀՆՅ • ՆԻԶԱՄԵԱՆ
Մի՛ քորք, եղբարք, ամուսին,
րու մէջ կ՚երթեւեկեն Հեռաւոր քաղաքներ եւ մին
Հայրենիքի փաոքին համար չեւ ժրնեւ *. Ե*֊ վերջապէս յ>էլէֆէր|խքը որ շինուած՝
Մ ե ն ք հ ո ս իԹւկաւնք մ ի ա ս ի ն » ։ է 1932/՚& եւ որ երեք վայրկեանէն կը կտրէ եօթբ. ՖՐԱՆՍԱԿԱՆ ԲԱՆԱԿԻ ՄԱՐՍԷՅԼԻ
Առաշին ուխտավայրն էբ այս , որ անջնջելի կբ Հարիւր մեթր բարձրութիւն մբ Հ ՀԱՏ ՌԱԶՄԻԿՆԵՐՈՒՆ
մնայ իմ յիշողութեան մէ^Հ 1 922^ փերշյ՚Բ Ր՝ Զմիւոնիո յ տպած՜ո յի վաճա ԲԱՐԵԿԱՄԱԿԱՆ ՄԻՈՒԹԻՒՆԸ
ազա–
ԶԱՐԶԱՆԴ– ռականներէն Պ • ^հէսրդ Աւետիքեան տգէտէն առաջին
տ ե լո վ ընտան իքով կր բն ո պքբ գաղթած՜
Հ ա յ բ եղած՜ է եւ է գազոլթին նաՀապետր : Հետ - Արիութիւնը իր ընկերներէն Հայաստան՝ մեկ -
զՀետէ $Լմիւռնիայէն , Պոլս է՛ն եւ զան ազան տեղե
ՊԱՕվՏԱՒ կայսեր Վիէգ Նամ վերագ առեա ^ են նոյն քաղա– .. նո ղն եր ո ւն բաբ ի ճ ան ապաբՀ մա ղ թ ելէ վեբջ ո բ ո֊
րէ դաղթոզ Հայեր Հաստատ՛ուած՜
ո լ ֊ զ ե լ ո ւ ն առթիւ, բարձր քօմիսէ ր Պօլաէբ յայտա քր Որ այժմ կր կազմեն 120 բետան իք մօտ աւո րա - էեց ^12 Հոկտ . ^է՚ՐաԿի օրուան յետաձգել իբ մեծ՜
րարած– ք թէ Աննամի քաղաքական ներքին խնդիբ^ պէս 7 800 Հողի : \սգաՀ անգէս ը որ ր տեղի պիտ իէ ունենար Հո կտեմ -
նեբը սվէտք է Վիէդնամցթները լուծեն իրենք ի– բեր 5'ւին : Ն ո յ ն թուականին՝ պիտի մասնակցխն
րե-՚ւյ * ժողովուրդը միայն կարող է որոշել թէ Ո– Հա յեր ուն մ ե ծ՜ա գոյն մ աս բ Հաստատուած՝ է ֆրանսական կամաւո րն եր ո լ Համ աժ ո դովին որ
րոնք պիտի բլլտն իրենց նե րկա յացոլցի շներ բ % Շա1ճ 1^0Ա§6 արուարձան ր՛. Ոմանք ունին ի - տեղի պ իտ ի ո լնեն այ (ժ՝ո լլո ւ"ի մ էջ եւ իր ն եր կա
բենց սեփական տուն եր ր , իսկ փոքրաթփւ մասը կը յաց ո ւցի չը Պ * Թէքե ան Հայ Լեգէ ոն ականն եր ո լ
բնակի բուն քաղաքին կեդրոնը : կան՝ ն՛աեւ քսան ԼաՀերբ պիտի պաշտպանէ \
ՆՈՐկՆ ԵՒ ՆՈՐէՆ ԿԸ ԽՆԴՐԵՆ* եւ Հինգ Հայ ընտանիքներ քօոէ&աՏ եւ քՀօՈ<Յօ կո է - Այս տարուան մեր 12 Հոկտ ՚ի սգաՀանգէսր
1. Զե».ագեր6եբշ մ ա ք ո ւ ր գ ր ե յ , Մ Ե Լ Ա ՚ ե Ո Վ ուա՛ծ՜ գիւղերուն մէջ։ իրարու մօտ պիտի Հաւաքէ նոյնպէս մեր բոլոր
ե ւ ՄԷԿ Է&Ի Վ Ր Ա 8 : Մա&աւաւ6գ յ ս տ ա կ ՝ ա&ուՏ. ԳնաՀատոլթեան արժանի է Կրբնռպլի կազմա– գուբ սի ընկ երնեբը : Ո ՚ ֊ բ եմն կբ խնգբ են՛ք որ Փա–
վարչական
սերր։ կեբպեալ զաղութբ, իր կապոյտ Խ աչի բիզի՛* Լէոնի*. Նփսի եւայլ շրջաններէ անոնք որ
2. կ ա ր ե լ ի եւյածին չափ ամփոփել հանդէս. կազմ ով : Ատենապետս կ՛ուզեն մասնակցիլ այս Հաւաքումին մեզԼ տեղե
Օերու Թկաբաղրուր֊իւսր: ւհթ է Տիկին Իսկուհի Ա– կացնեն մ ին չել Ա եպտեմբեր 30 I ի^ոլորն– ալ սի րով
3. Ժամանակին, ղրկել ր֊ղթ-ակցուր-իւ&Օերր, րասլեան։ Իրենց գլիալոր հոգն է նոր սև րոմնգի պիտի րնդունուին Ա՛ արսէ յլի լէն կերն ե ր ո լ կողմէ
» ր պ է ս զ ի հ բ ա ա ա ր ա կ ո ւ ի Թոյս՛ շարր-ոլան մ է ք : Աան-Սանու– Հարկ եղած՜ բնակարանը պիտի
հայեցի դաստիարակութիւնը։ Ունին եւ իրենց Համար
4. Ո ւ շ ա դ յ ա ւ թ ե ա մ բ ե ե տ ե ի լ կասւարտւած սր. Տիկին
րաղբութհանց: հիներս լ խումբ մը, ղեկավարութեամբ մարզական տպաՀովոլի •
Աիսլեան՚ի ,թատերական , երգչական եւ ՎսլբչււլթիւյԹ
ճիւղերով։
* • ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ մեն ա լո վ կարծես յայտնել երգողի ով լինելը, Ապրե՛՚ս , ՎաՀրամ ջան , ապրե՛ս •
բայց ՎաՀբամն անմիջապէս միջամտեց* Ե ւ վաՀբամ ր Լգիլ ՛ես ոգեւորւելւ վ իբ դըժ–
Ես էի երգում , ի^նչ կայ ու ձեռքով բախտոլթեան ընկերներ ի խօսքե րից , թէ նրանց ու
պաՀակին կանչեց իր կողմը է է՚Ր ՚Լհւ^Ր– ՅՐ^Լոլ– նպատակով երգում Է նորից
ք^ան չկայ, ա սա լ պաՀակըՀ Լա՛ւ Էր** իրեն մոռացած՜ , այս ինքն՝ մ ո ռա՝ե ա լով որ գե
բայց ձայնդ շատ մի բարձրացնի , ս/հ՝ցնո ղն ե րը , ր ո լթեան մ Էջ Է . փն քն ա բե ր տարւելով երգի յ իշո-
ՎաՀբամբ սակայն , թւում էբ չէր նկատում սպաները կ՛իման՛ան՝ լաւ չի՛է ւլ ո լթ ե ա մբ թէ , ռիթմ ով՝ նա ձայնը բարձրացնում
այգ բաներբ եւ շարունակում էր տխուր երգը , ՊաՀ ակի խոր նստած՜ սեւ աչքեր ը թախիծ՜ի էբ կրկին պա յման՚ն երի ներած՜ից աւելի , ա յն–
երբեմն՝ միայն նայելով դէպի Վռրի նեղ պատու– թէ կարօտի արտա յ այ տ ո ւթ ի ւն ունէին , նա մըտ– քա՝ն , որ ոչ միայն պաՀակր կարող էբ լսել, այլեւ
Հաններբ, որոնցից շատ քիչ Լ ո յ ս էր՚րնկնումփբենց քով կարծ՜ես փոխադրւել էր իր Հայրենի գիւ֊գր եւ գուցէ ամ էն մի անց ո րգ :
գերութեան նկուղյչՀ Երգում էր եւ ՀետզՀետէ Հիմա մի տեսակ զմայլած՛ նայեց Վ^աՀրամին ու Ու մի օր է լ աՀա , նրանց գերութեան եօթե–
տ ա ր լե լո վ իր երգով, ձայնբ բարձրացնում էրաւե– կրկնեց Հա^ն՚դարտ* րորդ թէ ութերորդ որը երեկո յեան, ուշ, ռՐՐ
լ ի , մոռնալով ՝որ դուրսբ կը լսեն իրեն։ — Լ*»՛*֊ էր՛* ն՛րա՛նք պատ բասաւո ւմ էին պառկի լ քնելու իրենց
ք^այց մի անգամ էլ*, երբ նա ձայնն այդպէս Ու դուրս գնաց : չոր տախտակներին ոլ յատակին փռած՜ խոտերին՝
բա բ ձրաց բ ած՜ երդում էր է թ1՚^էոլ՜սՔՐ պատ ին աը– Ա յս դէպքի ց յետո յ վաՀբամն իբ ե բգե րն նորից ներս մտաւ պաՀակը , նրա Հետ եւ մի ՛ուրիշ
ւած՜ , նկուզի փակ գուռ ր բացլեց ել մէկն անսպառ սկսում կամ աց , երգում էր գրեթէ կիսաձա յն՝, թրով զինւած՜ ստորին զօրական ու պաՀանջեցին,
մտաւ ներս : ք* ոլորը նաեցին լա բլած՜ » թուրք պտ– բայց երբեմն, երգով տարւելով ձայնը բարձրա որ ՎաՀրամբ կամ ինչպէս իրենք ասին՝ «երգողը
Հակն էր : ցնում էբ աննկատելի, մոռանալով, որ գոլբսը գուբս գա^» : կան չում են • * •
էս ոՓվ էր երգում, առաջ եկաւ նա՝ Հրա պաՀակներ կան , ան ց ո բզ\ն ե ր են լինում , կա լա զ է Գերի Հա ւ զին ո ԼՈ րն ե բ բ շփո թւած՜ ու վախե
ցանը ձիւնափայտի պէս բռևաՆ , բայց Հանգիստ պատաՀ ել , ո ր գր ան ց մէջ լի ն ի ել թո ւ րք ս պ այ , ցած՜,իրար նայեցին , իսկ ՎաՀբամն այլագոլնեց մի
ձայն՝ Վ՛– իսկ երբ սթափում էր , թէ ն՛ոյն պաՀակն է դսւր– պաՀ , ապա իրեն Հ աւաքելով , Հարցրեց մ ի խուէ
Գա մի երիտասարդ զիրն՚ուոր էր՝ թուխ դէմ–, սբ , որ նոյնպէս Հաւանում է իր երգբ, ու այդ ժա–. ու բեկւած՜ ձայնով, որի մէջ աւելի կասկած՛ կար ,
քով եւ սեւ, խոր նստա& աչքերով, բայց վտիտ ու մ անակ նրա ձա յն ր թեթեւա կի դոզում , ելեւէջն եր քան Հետաքրքրութիւն :
վատ Հագնւած՛, Զնա յած՜ նրա խաղաղ ՛յմա– էր տալիս ա յգ ղետնափոր ում , ին չպէս բանտար — Ո՞վ է կանչում :
դրութեան ո՛– ձայնին Գ^րէ ^"՚յ զինու յրնԱեերրն կուած^ մի թռչուն , որ թեւածելիս դիպչում է մի • . Գնանք՝ կբ տեսնենք*
իրար նայեցին շփո թ ո ւած՜ : Իսկ պաՀակը , նկա այն իր վանդակի պատերին % ՏԼինուոիները նրա Պատասխանը քազաքավարի էր , լՏնւյց եւ
տե լո վ , որ իր երեւումն բնդՀատեց երգը , եւ իր ^՚ՐԳէ մէջ մերթ տեսնում էին կարծ՜ես Հայրենի այնպէս կասկած՜ելի :
Հարցին պատասխան՝ չստանալով աւելի առաջ ե– կանաչ դաշտեր, վճիտ աղբիւրներ , մերթ զգում ՎաՀրամը վեր կտցաւ եւ ոլյլում էբ դուրս
կալ : էին Հարազատների կարօտ ու ազատ օրերի բաղ գնալ գլխաբաց ու առանց վերարկուի , կարծ՜ելով
Գո^ւ էիր երդում, դարձաւ նա առաջին ձանք եւ իրենք է լ Վ^աՀրամի նման երգով տար– թէ կանչողը դռան մօտ է, ոտկալն պաՀ ակ ի Հետ
պա տ աՀ ա ծ՜ զինուորին , որ սթափ նայում էր նրան : ւած՜ թէ երգից յուզուելով , երբեմն բացականչում եկած՜ զօրական ը նրան առաջարկեց ՀՀագնւել» ։
Զինուորլլ գլուխ ր շարժեց բացառաբար , Լկա էին ինքնամոռաց ո ւթեան մէԼ։ ՍՏ– Զ0ՐԵԱՆ
(2>
Fonds A.R.A.M
