Page 199 - ARM_19-1947_03

նիկպ Աղրաւեաճ ՋԱՐԱ՚ԼԷՏ ԱԳԱՄԱՆԳԸ ԶԱՅՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ

« Յուսաբեր » կը գբէ, գուժկան հհւնագբիյյ Հօփ անունով ծանօթ չարաղէտ կապոյտ ՛ա­ ՆՈՐ ՍԵՐՈՒՆԴԻՆ Ր-ԱՆԱԿՈՒՄԸ
աէքւ1ւքիջակա|0) ապաւոբուր–եա|1Լ աակ • —
դամանդին տէր՛ը Տիկ* Իվ/ին Ո՚֊ալշ Մքլըն վեր­ ԿՐԸՆՈՊԼԸ ( Յ ա պ ա ղ ա ծ ) . ֊ Կըընոպլի մօտի.
քերս կնքեց յ ,•
իր մաՀ կանաչուն կշ գ Աե» էն ի սիրուն ու գա լար ԱՀ գե ղ բարձունքին

ԱղբալԼանի մահով կ՚անհետանայ հայ մՀք– 1Կգ չ**ր*>բ**»1իքլ ք*"րր Հէնի Ի ր թ*Հթէ%դթւ* վրայ եկան բանակելու Մարսէյլէ՝ն\ եւ Փս՚րէզէն
տ Կ՛՛արժէ
զ ձ յ թ է ՜ քեն՝ ոք. խձփոխարթելի գործիչ դ « գբ՜ք"–– (լան արկածալից երկար պատմութիւնը ՚ԼյՈբ Աերունգի խումբ մը երիտասարդներ ւ Եկ–

քլա՚Խ մե՝ծ քննադատ մը. լայն հայեացքով եւ. խռ Համառօտակի ներկայացնել ՑԱ/ԻԱՋի րնթերցող– ւոբն երը գիմ աւո ր՛ո լե ց ան տեղացի ե բ ի տ ա ս ար գն ե -

րոլնկ թափանցումով– հայ լեզուի եւ մատենա­ ն երուն Հ րէ՚ւ , շուտով մտերմացան ու վարմուեցան իրա­

գրութեան վարպետ մը% Հազուագիւտ ու լայձ Ժան֊Հ$՝օզէֆ քՒավէռնիէ անուն Ֆրանսացին

Հմտութեամբ « քքհծ ու Հաւատաւոր ուսուցիչ մր։ Ժ1ք ՚ գարուն էքայրագոյն Արեւելք ճամ բո ր գ ա ձ ՛ա­ րու Հտ /ա/ր/ ազատ եղբայր հերու նման ւ
17՛ի կիրակէի"՝ քաղաքէն
Ազբալեանի մաՀ ով Հայ կեաԱքր կր ՂՐՂ՚ՈԷ~Ր տեն Աեհն Ա°նկօէյի արքս ւն ի գանձէԱ գողցաւ այգ Օգոստոս մեծ բեկեր–

մեծաշուք գործիչէ մը։ թան կարժ էք քարր եւ Ֆրանսա բե ր ե լո վ ն ուիրեց ներ եւս մ իա ցան տգոց ֊ ո ւ կազմ ակերպեցին յան–
թագաւորը չուզեց
Հա ք մշակոյթը Հաւատաւոր բաղ մ ավւ Լոլդով^կոս
տակ մշակէ, մ ը ։ ընդունիլ այգ նոլէրը, իմացած Ըէէալով որ պուտ– ստեղծած խանդավառ ու վարակիչ մթն ո լո րտըՀ

«* Համազգային %ը իր շքեղ կոթողներէն մէ­ տա յա կտև. քուբմերր անիծած էին զա յն Հ զարմացոլց րոլորը է

կէն։ Ֆրան սայի արքունի ելմտական վերակացու Պ* 9** ԶաքըրեաԼ , պատ աՀա կան Հիւր մը,
Ու յատկապէս
Հայ գրականութիւնը իր ամէ.. Ֆուքէ , ոբ իր պաշտօնի% բերումով մեծ Հարստու­ նախագաՀ ըն տ ր՛ո ւե ց ա լ եւ Հանդէսը բացուած

նէն ինքն ատ ի ԱԼ 1 ամէնէ՛ն Հ ե զի) ա կա ւ ո ր եւ խորա... թիւն դիզած էր, գնեց այգ սղադին ադամանդը, յայտարարեց մամ ր Հին՛։ Աղգ» երգեր իրարու,

թափաՀնց գէմքէն ՝, սակայն իբր զեղծարար ե ր կար ատ եւ բան տ ա ր կո ւ՛Լ. սկսան յո՚ջոբգել Ֆ* V * Ւ)՝աչի ԱանուՀիներուն՝ եւ

Հայ Մաքի երկնակամարէն լուսաշող աս աղ թեան դատապարտուեցաւ ե լ ի վերջոյ 1680/՛^ մե­ Նոբ Աե բունդի տզոց կողմէ որոնք ՛ոգեւորեցին

մր կր մարի գ խորունկ ձայն մր կր լռէ, որ ա$*– ռաւ բա^ւտին մէջ՝. ԱյԼտւՀետեւ ա գա մ ան գր– ԼուգՈ– մ եծ ,ընկե բն ե րը , յաջո ր գ ա բար խօսք առնելու Հա­

քան քաղցրո ւթեամր , այ՛նքան Հ ե դինա կո ւթե ամբ վիկոս ԺՂ՝ ՛ ի սիրական Տիկ* Մոնթէսփանին ձեռ­ մար։ \,ախ օրուան ՕախագաՀր բացատրեց ՛Նո ր

եւ այնքան ինքն տտպութեամբ ու մշտական թար– քը անցաւ * շատ չանցած յի՚շեա՚լը կորսնցուց ար, Ա եր՚ո ւն գիւ պ ար տա կանո ւթի ւնը մեր ազգ * կ ե՚ան–

մութեամբ կր Հնչէր աւելի քան 40 տարիէ ի գ\եր : քայական շԼորՀր։ Անոր մաՀով կապոյտ ագաման– քին մ էջ , թ ե լա գբ ե ց ազգ • ա ւան դո ւթ ի ւննե ր ո ւ եւ

Հայ Մաքի իշխածներէն մէկը կ ՚անՀ նա ան այ գբ արքա յաէէան էընտան իքին ս ե փա կան ո ւթ ի ւնր մ՛ա յր են\ի լեզուին պաՀպանման անՀ րամե շաութիւ–

իբմոփ, որուն՝ ձայնբ տիրական էր, Հեղինակու­ գաբձաւ։ Լոլգովիկոս ԺԶ * ե լ Աառի-Անթուա.նէթ էն ,ր;, եւ մա զ թ եց ոբ ֆր ան ս ա բն ակ Նոր Աեթն ղ ա–

թիւնը անվիճելի, վճի"–ր անվերաքննելի, բայց շատ կը սիբէին ա յ դ սքանչելի գոՀարեզէնը։ Արգ , կաննեբ արմ ան աւո բա պէս կատարեն իրենց սաՀ–

քաղցր ւ Համոզիչ, ՀայրակտՀն՝ շեշտով միշա, ա– գիտենք թէ թև չ եղերական ՛վախճան ունեցաւ ա ր, մ անուած ա շխ ա տ ան քը :

տոր Համար ալ բոլորէն փնտռուած * քա յական գմբախտ ամ ո լը կառափնատան՛ վրայ Ընկ* Ա* Աիսլեան որ ՛այս տարուան իր կրած

. Գիտէինք իր ազազուն առողջութիւներ * իր Հո­ քաւելով իր մեզքը ։ Տետոյ աղետաբեր Քա.ՐԼՀ բ՛ացառիկ յ՛ո գ1ո ւթի ւնն ե ր բ Ֆ * կապո յտ հաչի

գեկան ալեկոծ կացութիւնք, Հեռու իր ընտանի­ արքունի մ ի ւ ս ա գ ա մ ան դներ ուն Հ ետ պաՀ գրուե­ կա յանւ՚ն երուն թէ Նոր Աե բունդի բանակումին Հա­

քէն ու զա ւակնե ր էն, սփոփանք ունեՀհա լով մ իա յն ցաւ աղգա յին թան գա բան ի ն մ էջ ; \,ո յն՛ մ իջոց ին մար կր մ ոռնա ր տեսնելով տզոց ո ւր ա խ-գը–

բոլոր բնկեթւ ե բու ե լ Հա յ Հասարակութեան գուբ– ա՚ւծաԼօթ մը գողցաւ ՛ադամ անդր ե լ ծախեց Ֆալս ւաբթ կեանքը, իր խրախուսիչ խօսքեբով երիտա­

գոէ֊րաև՚քր, սէրը եւ թորին յարգանքը ւ Աշխատան­ անուն Հ ո լան տաց ի գոՀա րա վաճառի մր , որ քա րր սարդներ՛ուն նեբշնչեց Հ՚ինեբոլն Հաւատքը եւ գա­

քի մէ^ էր միշտ, իբր ուսուցիչ, գասախօս , յօդ­ տաշելէ ե լ ձեւափոխելէ վե բջ , սուղ գինով ծա­ լիքին յ ո յ ս ը ։ ՎաՀԷ Օ շա կան շեշտեց մասնաւորա­

ուածագիր , գրական ու բանասիրականն՛ լա յն աշ–՛ խեց Պօլիէօ Ֆրանսացիին : Հոլանտացին– խաղի մէջ բար մ աաւո ր զարգացմ ան ան Հ րամեշտ ութիւն ը

խտտանքներու նո լ ի րո ւ ած : Ու աՀա ճակատագրա­ կորսնցնելով իր ամբողջ Հ ա ր ստո ւթ ի ւ ն ր , անձնաս­ ն ե ր գա չն ա կ ֆիզի քակ անին՛ ու Հ ո գե կանին ;

կան Հարուածը , որ կ*ի$նէ ստեղծագործական իք պան եղաւ , իսկ Ֆրանսացին իր կարգին թ՝ * Հ°փ Տեսիւէն եւ Վալանսէն Ն՛որ Աեբունգի աղաք

թափիՀհ մէջ, իր Հաւատաւոր նուիրումին ու վաղ­ անուն անգլիա ց ի սեղանաւոր ին ծ՛ա խելէ քիչ վե ր ֊ այցի եկած էին իրենց ընկերներուն , որոնց կողմէ

ուան մ ասին՝ ունեցած լո յս Հաւատքին մէջ իս^Լ ՝• ջը՛, չքաւորութեան մատնուեցաւ Հ Տեսինէն ընկ * Աըլէն Փափազեան շատ խնամուած

Եղն րակաՏն՛ Հարուած , ո ր կը տապալէ Հ ինաւուբց Հարիւր տարուան ըն թացքին՝ Հօփ ի ընտանի­ Հայերէնով մը բացատրեց իր միտքերը, իբրեւ

ո լ Հ ա սա ա բո ւն՝ կաղնին Հայ իմացականութեան , քին մէջ որ եւ է չարաղէտ գէպք չպատաՀեցաւ, Հաւատաւոր երիտասարդ եւ գա գա փա ր ա կան սե­

որ, շշմած՝ աստի ճան մր վար կ՚իջնէ այս մեծ կո­ սակ այն 1894^& սեղանաւորին թոռնորդիներէն րունդի մը ներկա յացո ւց ի էր \

րուստով Հ մէկը Հարսանեկան կողովին մէջ գբաւ կապոյտ ա– Նոր Ա ե բունդի Փարիզի կեգր * վարչութենէն

Պիաի մնայ սա կա յն Ազբալեաճ. , պիտի խօսի գամանգը, զոր նուիբեց իր նշանածին* կատակեր­ \րն՝կ * ՎւաՀԷ Ա անուկեանւ շն ո րՀ ա կալո ւթ ի ւ ն յայա֊

իր յ ի շատ ակը , ոգեւորելով ս ե բ\ո ւն գն եր ոչ մ իա յն գակ Ա է յ ԵօՀէի , ոբ իր սիրական գարգր ըրաւ նեց բո լո րին կողմէ իրենց գտած քեբմ ընդունե­

իր քաղցր –Ոլ անմոռանալի յ ո լ ՚ շ ք Ո ւ ի ( Լ 1 աքԼ ՜ռւ Ի)Բ ա յգ մ եծարմէք գոՀ ա րեղէնր % Ամ ուսնութենէն քի չ լութեան Համար, մասն՛աւորաբար կապոյտ հաչի

ղո րծովր , որ պիտ ի խօսի իր իմ ա ստո ւթե ամբը , ետքը, ա յ ր ՛ու կին գմբախտ եգան– եւ ամուսնա– յանգամուՀին երուն որոնք Հարազատ մայրերու ,

ին քնատ պո ւթեամ բը , խորունկ դի աո ղհւթ ե ամ բն լուծ ուե ցան : Մ էք պաՀեց ա գ ա մ անդը , չորս ան­ քթյրեբ՚ու նման Հ ոգածութեամ բ շրջա սլա տ եց ի ն

ու մ ատն՚անշած նո ր ճամբանեբովր ։ գամ ամուսնացաւ եւ չորս անգամ –ամուսնալոլծ­ բանակավայրը։ Վ^աբիչ >ընկեբր եւս շնորՀակալա—

Պիտի ս/ւ գրագա ռն ան ք իր կ ե ան ք ին ու գ ո ր– ուեցաւ : իր շռայլութեան երեսէնւ չորս ամ՛ուսին­ թիւն՝ յայտն եց կրրնոպլի բոլոր ընկերներուն եւ

ծին, .որոնք պիտի մնան լո յս ու լուսաշող միշտ : ներն ալ նիւթապէս փճացան : Ամենավեբջին ա֊ ներկայ Հիւբերուն, իրենց թն՚ծայուած սիրաԼիբ

կր. գրենք այս Հապճեպ տողերը՝ Հարուածին բըբ֊ մ ուսինը Պո ս թըն\ի փողոցներուն մէջ սպաննուե­ ՀիւբասիբութեաԽ Համար ։
Աղ­
լթեսձն՛ առջեւ լն վստաՀութեամբ , թէ որոնք ցաւ խորՀ ր դաւ ո բ պարագաներու տակ , իսկ է"Քէ\ .. 9
բալեան–
պիտի ապրի իր գործերուն մէֆ, ի վերջո յ խոր չքաւորութեան՝ մ ատն ուե լով , ըս– Երգեր , ար տ ա ս ան՛ո ւթ ի ւննե ր , խմբական պա­

պէտք է Հաւաքուին անշուշտ, իբր շքեղ յիշատա– ա ի պո լե ց աւ ուրիշն երու քոլի ծա ռ ա յ ե լ : տէս Տոյնին ձեռքը, որ իր կնոջ Հետ գոՀ գնաց

կարա՛ն : անՀոմն վիչաը կը խառնենք Լիբանանի ՚Ամեր ի կաց ի գոՀ ա րա՛վաճառ Լիւս զյԼ,ե ց ագա– ինքնաշարժի արկածի մը, Ա՚ոլլթան Ապտիւլ Հա–
Մեր
մանգր– եւ ն ո յ ն տարին սնանկացաւ է Ֆրանսացի ա֊
Ա,ո էբիոյ մեր բազմ 1՝ւաՀ ազաբ ընկերներու միսիին , երբ ծ ա գ ե ց ա ւ երիտասարդ /Թուրքերու յե­
,ո
կազմ ակեր պո ւթե ա\նց մասնաւորաբար բոնք գամանգավաճառբ ՛ի՛ր կարգին գնեց թան կար մէք ղափոխութիւնը, Տրապիղոնցի մեծաՀարուսա վա­

շուրջ քսան– տաբի իր ձայնը՛ լսեցին , իր շունչը քոյրը եւ շատ չանցած խենգենալով , անձն ասպան

եղաւ : /»շխան փան իգովս քի սեփական ատէ րը եղաւ ճառականի մը, ոբ խեզդուեցաւ , վերջապէս <ՀՈ1 Ա –

զգացին ,ոլ իր գործին գոր՛ծակցեցան , եւ որոնք ա գ ա մ անգին եւ զայն նուիբեց Փարիզի նշանաւոր շինկթըն Փօսթ^ի տնօրէն Մըքլընի , որուն միակ
զաւակը Տիկին
այսօր կր ղրկուին այս բոլորէն ։ պարուՀի Օր* Լօռէնա Լատիւէի, զոր քանի մը օր 1919^5*՛ ինքնաշարժի տա կ մնաց։

Տարգալն ք իր մեծ ու անմ ո ռաՀն ա լ ի յիշատա­ վերջ գաշուն աՀարեց ե լ ինքն՛ ալ իր կ՛արգին աՀա– Մրքլըն, մինչեւ իր մաՀը պաՀեց ադամանդը, սա­

կի՛ն ք որ Համազգային յիշատակարանի պիտի վե­ բեկիչնե բու կողմ է սպաննուեցաւ

րա ծուի , տարակոյս չկայ, լանգՀանոլբ վէշաի ու կայն միշտ զգուշացաւ զայն գործածելէ :
Հ. ՏԷՐՈՍԿԻ
Ագամանգը յաջորգաբաբ անցաւ Մօնթաբի–

կսկիծի մԷԼ։

« 8ԱՌԱՏ » Ի ՊԱՏՄՈՒԱԾՆԵՐԸ Վարգա՚ն աղբօր աղջիկը՝ Աստղիկ , Հարսնա­ դոյն պայուսակն ուսն ան ցուց , որուն մէկ անկիւ­
ճի–
ցած էր ուրիշ քաղաք մը, ե լ երկու սիրունիկ թոռ­ նը պաշարն էր, միւս կողմն ալ գինիին շիշը՝
կ ո ւե–
նիկներ ալ ան՝ պ ա ր գ ե ւ ա ծ էր Վ^արգան աղբօր ր ։ աը դուրս տնկոլա ծ : ք& ոՀ ա նո ց ին գ ո ւռը փա գոր­

Սեւ-սել ա չուկն ե ր ով եւ քնքուինե բ ո՛վ մ ան չո ւ կ ցաւ կռնակին՛ ու քայլեբը ուղղուեցան դէպի

ՎսոդԱՆ սար մը , ու թաժ աչուկներով , շի կաՀեր , ոսկեգոյն մա­ ծարան՝ Հ Լուսադէմը մօտ էր :

ղերով ու սերի գոյն մորթով աղջնակ մը թիթեռ՛՛ Վ ա բ գ ա ն աղբար կր քալէր արագ : փայլերը
ր ո՛ւժեղ կը զարնուէին գետ–
՚ Հնիկի Հանգոյն % լայն-լայն՝ կրունկներ
անէին։
Արէնիքունին՝ տենչալի ու կարօտակէզ երազի Վաբգանւ աղբար , մաՀճակալթն առջեւ՝ նըս– նին ու կայծեր կը Հ

մը գրկին մէջ կը գտնուէր Վ ա ր գ ա ն աղբար , երբ տ ար անին քովիկը կեցած կը դանդաղէ ր Հ աղուե­ Խռովարար Հ ոգիով կտրեց ճամբան ։ Երկար

Գ՚որթուցիչը զրնգաց , ճռճռաց երկար, բարձին լու ։ կր ճողլտրկէր , բազուկն երը գէպի առաստա­ տարին՛եր իբ երիտասարդութիւն,ր. մաշեցուցած էբ

մօտ-իկը ականջին տակ գրուած ա*ԼաԻհ. Աեգա\ւին ղը ՝ կամ քովն տի երկար ե լո վ ան գա գա բ ։ 0օբ ան– անո ր երթուդարձովն ու գոբծա բանին մ եքենանե–

վրայէն մամը ՅՅՕին ։ ջումը կը շարունակուէբ : Աչուին բաց-խուփ կ՚ըլ­ բուն տակ :

Արագ, մէկ կողմ նետեց վեբմակր եւ, ոտքի լ ա յ ի ն ։ Տա յանի էր, որ քունք, չէր առած՝ գլուխը

լոյսին կոճակը գարձուց, անցաւ նստարանին առ­ ծան բ էր տակաւին ու աւելի շատ տրամ ադիբ կ*ե– Ղ՚եռ գործարանին դուռը չէր Հասած, երբ

ջեւ որուն վրայ տ ե զա լո ր ուած էին Հագուստները։ րեւէր լոյսթն կոճակր դէպի ձախ ոլորել , նորէն ս ո լլի չր ՝ ո՛ ո՛ Լ ո՛ լ եր կա բ ա շունչ ո ւ ական ջն ե բ

Տիկին Ա առա , Վաբ՚գան աղբօր կինը , նոյնպէս անկողին՝ Տիկ * Աառիկի տաքուկ ծոցը տեղաւոր– խլացն ող ձայնովը ցայգը ճեղքեց , տարածուելով

լուսագկմ ի ծանր քու՛ն ին մէջ էր իրենց փոքր մ ան­ ուե լու Հ ամ ար : ո լ անցնելով գիւղաքաղաքին վրա յէն , զարնո՚ւե–

շուն՝ Վարումանւի Հեա , սենե՛ակին վարի գիէն ԼՈՎ ԳԻ"*ա$Ի լեռնելուն ու Հասնելով մինչեւ Հեռա­

Այգ պաՀուն , աՀա, կողքի ննջարանէն թոռ­ ւոր քաղաքը **. :

ո ՚ – բ ի չ մ աՀ ճա կա լի մը մէջ*. նիկին՝ ՛Արմ էն ի լացի ձայնն առաւ։ Ոոպէապէս ,

Վարուման , մ օրբ ծոց ի կին մէջ կը քնան ար քուն ո՛ւ յօբանջ, գլխի ծանրութիւն անՀ ետացան Հարիւրաւոր բանուորներ , պաշարաբարձ պա­

անուշ ո լ մ շիկ , երբեմն երբեմն կցկտուր խօսքեբ Վ ա բ գ ա ն աղբօր վրայէնւ: ք\ւ ան Հոգիին է՛ն՛ խո­ յուսակները ուսերէ կախ գ գոմէ ներս Հոսոգ ոչ­

նետելով գ պ ր ո ցակա՛ն ընկերներուն : րունկէն ու խանդաղատանքով կանչեց • խարներու պէս կը գի մ էին գէպի արՀ եստանոցնե–

Վ ա Հ ա գ ն , ՎաՀան ու Վ ա ր գ գ է ս ՝ Վ ա բ գ ա ն աղ­ րը ( ա թ – ը ւ ի է ) : Երէկ իրիկուան ժամ՛ը ութէն գործ

բօր միւս երեք կտրիճները, որոնցմէ եբր՚ոբգը Ջայնգ Հագա՛ք , ար ե լիդ մատա՛ղ ըԱայ տէ– առնող ֆաքս իոն ՛ֆր նո րերուն յանձնելով մեքե­

միջնակարգ վարժարան՛ կը յաճախէր, երկրորդը տէ\ն>, անուշիկ գառնուկս ։ ՝Բու քաղցրիկ ձայնդ , նաները դուրս կը խուժէին՛ մարդակուլ Հսկայ

ա պ ա գ ա յ խոստացող ատ՛աղձագործի աշկերտ եւ, նոյնւիսկ լացի պաՀ՛ուն ին<՚ծի ոյժ ու կորով , քա– գործարանէն , ար շա լո յ ս ի ն Համ բո յր ր իրենց ճակ–

առաջինն ալ արտակարգ –չ՚նղ ունակութիւնէ, երով ջութիւձն ո լ տոկունութիւն կոլտայ , կը նեբչնչէ։ տ ին վրա ^ ու քուն ը ա չու ընուն մէջ։

մ ե քեն աղէտ մը , ղինուո բա կան ծ առա յո ւթի ւնր Վայրկեանն երր կը սաՀին։ Աշխատանք առնե­ Վ ա բ գ ա ն աղբար ճիշտ ատենին Հասած էր X
առջեւը
վե բ ջա ց ո ւց ած՝ ամ ո ւսնա ցած էր ու « ոսկի ի^°– լու ժամը է–Ո 1՚ս ^լէՀ մօտեն ար յ 1Լաբղան աղ­ Փսխուեցաւ Հապճեպ ու եկաւ մեքենային՛

փիկ ՝2> մանչ թոռն ի կ մը նուիրած քարգահ՛ աղբօր ; բար աճապարեց ։ Հագուեցաւ : Աեւ սուրճ մը, եր­ անցալ մեքենաբար է

Անոնք ալ կը քնանային ուրիշ երկու ննջասենեակ­ կո՛ւ թուշ Հաց ո լ պանիր՝ իբրեւ նախաճաշիկէ

ներու մէջ^ ԲոԼոբն ալ ցերեկոլան աշխատաւորներ Վառեց ծթէկ մլշ, ե լ բան ո լոր ական շագանակա– 0 ) Ն՛ ՇԻՆԱԿԱՆ

Fonds A.R.A.M