Page 198 - ARM_19-1947_03
P. 198
» ԱՌՈ »
ծաղկա՛ւ, կա ր ուած ամանեղէնՀնեբ եւ Պարսիկն՛երէն
ՊՏՈ6Տ ՄՐ ԳԷՊ1 ՀԱՐԱԻ Ե է հ ւ ա Ա քաղաքի պաաՎաթեաԱ պատերազմի մէջ գրաւուած երբորդ ԳԲ°շ մ ը ։
ԹաՕգաչա&ր Հյաա աւելէ Հետաքրքրական են ցուցադրուած
Օգոստոսի տօթ մ է կ ե բե. ո յ գնացք նստեցի տ ո լֆ ք արէ ա ր ձանն երր ոբ ոնք գան ո ւա ծ են Ե բե–
գէսքէ Հարաւ. տանող։ ^1էգէէ\ ա ՚1։*–>ը* անսովոր Փա - լա\նի պեղումնեբու ժամանակ : Այս երկու արձան–
ՐԻ%1՛ <*ա^>ւ*"/,է ՚1.աո.ՈԼ9 օդը
մայր– Է մտել։ Խեղդող ն-ձլՀլ ալ կբ պատկերացնեն իրարու թիհ ո*,
գիր. թեւածրւք Է մեր ՀՀ թքի ւ՞ՓքէէԷէլ իթւ*ֆեքք*քէ– կունք աութ*ծ ռոլ# քէւ Հայ ֆբկբլ /աջաիկյ *֊
Հոսում ե% կայարան , Փարիզի յ Հեռանալու բուռն Չարակական Է Լ ուէմաԱեաճ ինքնիշիաձ տիրա Այդ եղբայրական Համերաշխութիւնը յյր մեր
փափաքով ՚, պետողներու Հ ար ստաՀ ար՛ութեանց եւ կամա յա– ժոգովոլբգին եբազր եղած Է իր ւ եղեքիչներուն
Աստուածածնի նախօրեակ հ Է : Տօնական աբ– կանո ւթի լ ւ ն ե ր ո ւ դէմ ընաէվզած Հա յաս տանի բ,ԼՀ– եւ ճնշողնեբուն՛ դէմ մզած դարաւոր պայքարի օ–
րամ ազ ր ո ւթե ամ ր մարզիկ փա ՛ս չում են Փարիզից* ՚նակչութիւնը աչքերը յտռւոծ էր 1էո ւսաս տ ան ի՛ն յ րեբուն, կենդանի ի բա կանո ւթիւն– է դարձած Հա–
գէթմէկ օր դաշտերում ,անտա։նեբում անցընե լու X անկէ սպասելով ր բ փրկութիւնբ ՝. Ե ւ աՀա I ճ27յաստաս\ւի խորՀրգային կարգե բու –֊Հաստատման
Գնացքը բեռնաւո բուած է մ թ չեւ հ՛այր ։ \^եր թէ Հոկա • | թհ ռուսական բա Լա կբ կը մտնէ; Երեւան ; առաջին օրերէն :
ԱյԳ օրերուն է ոբ Պարսկաստանի եոյ, Ա ալմաստ յ թանգարանին մէջ
երեխայ, այր թէ կին թեթեւ Հ ՚սգո ւստն եր ո վ լեց II ւբմ իա եւ ՛Լար արաղ գաւառն ել, էն ՚ԳԱՕՍՕ Հայեր
ուած՜ են վա կոնն եր ր ։ ք$*ամբ 8,,** տաս ր անց , շոգե ա՛ռանձին բաժին՛ մ բ բազ
կառքը մեզմ սուլոցով, գան^ ագ, ՀետզՀետէ ա–– կը գաղթեն Երեւա՛նի նաՀանգը ւ ՀՀ քիուսական։ բա– մաթիւ գեղանկարներով, չո՛լս ա\ն ՛կարն եբ ով , « դի
րագացնող քայլերով ճամբայ է բն1լն>ում։ Հսակի մուտքը է ր ւ. լա՝ Լ , նկարիչ քիոլբոյի մեծ կը– ա գ ր ա մ բն՛երով յայտնապէս այցելույին կբ ցու
տալը Լար ա անկար ուած ն կա բ ր չ Գ . կ ի լ ր ճ եսձհէ ) ցադրէ խորՀրգայիԱ շրջանի Երեւանը յ
Զգիաեմ ինչո՞՛ւ սիրում ե I՛ գնացքի սուլոց բ, ՑոյՑ կուտայ այդ պատմական դէպքը, թէ ինչպէս Երե՛ւանի բնակչութեան թ ի ՚ ֊ բ \827ին եղած է
ռուսա
միասլագագ, եր ամ շտ ո ւթիւն ի* Գո՝*–ր^լ անիւներ ի *«»•.•. լ֊ - , 1913/1.՝ 29,000, 1920,1, 50 Հազար ,
պար ս ԻԿ զօրականներ
գաբկբ ու մռնչիւնը շոգեկառք V ; ինձ թւում է շո– զէնքերը նետած 14,463 Հոգի,
գեկառքբ քազաքա կր թութ ի ւ ն է բուրում : Գեռ կան բան ա կի առաԼ , ԳՐ°Լ յեբբ խոնաբՀ ած կը տ\ա9կ4ա5րթարս։2 1 0ւած է 300 <ագար քէլՎ՚^թ *ա մ "֊V**
ցանցը
տարիներ առա^ Հայաստանոււ , երբ օրը մէկ կամ յան ձե ուի՛ւ Լուսերուն I 1945,^ւ5յ՝՝ քանի Հազմարր տաս: նIե*ա)կ2,0ին մեիլեկլտիյ՛ոն՛ ա մա
1920^5՛ Երեւանի ձիաքարշ
ե ր կոլ ան գամ Երեւան՛ի մօտակայ կա յա ր ա 1. ի ց լ ը – ՚Լթկարին տակ ցուցադրուած են այն ժամաՀնակի մբ (թրամ,՜յւէյ) մէջ կար խեղճուկ
սում էփ սոլլոցբ շոգեկառքի , Հ՛ոգիս Հանգստա զէնքերու նմոյշնեբը, , բ^֊գամէնր վեց քտլոմեգբ գծա–
Երեւա՛նի բերդին բանալինե մ ասով , իսկ I 945/՛՛^՝ կբ Գոբ°՝է,ր
ե լե քար ա քա ր շ
նում , մեն ա կո ւթ իւն ս վւաբատ ււմ էր : Հա սլա՛ Ա– րը եւ փէականյԼւերը , պարսկական բանակի Ա՛ եւ . Հանրակառք
39 ք ի է ՚ ՚ ՚ ^ ե գ բ երկաթնա ւթեամբ, . որ՛
բեւե լքում՝ Պարսկաստան , Պ ա զա ատ , Հալէսլ , Հո Բ * գունդերու գրաւած երկու ԳՐ°Լ^երը, պարս աիոիսագբած
է 32 մ ի լ ի ո ն ՚ուգեւոբ ; Բնակելի տա
գիս Հ բճւում է բ երբ շոգեկա ֊ ք ի զի լ սուլոցն էի կականն եւ ռուսական բան՛ա կն ե ըո ւ թե գա և օ թնե բու րածութիւնը
1920|/՚& կր կազմէր 2 0 0 Հազար քառ*
լսում» թւում էր» ոբ Հեռացել եմ տգէտնհբի , մո արկերը։ 1),յս բաժնին՛– մէջ իրենց գործերով Հան մեգը,
1945/&՝ 8 0 0 Հազար քառ* *Ր1ՂՈԱ9^ԳՐ 1
լեռանդ ամբոխների աշխարՀչց Ալ ընկել քաղա– դէս եկած են ժողովրդականն նկարիչներ Ա • Ա ար
Ա յ ժ մ թան գար ասն ր ձեռնարկած է նոր Հնգամ–
քակրթեալ մէկ երկիր ւ եան , Փ* Թէբլէմէզեան , Վ. Գայֆէճեան, Ա . Աղա– եակին
նուիբուաւծ բաժն ի կազմակերպութեան ։
ջանեան , Տ ա ր ա ւլր ո ս , Գ * ՀՀ ար պա թճե ան , էք • Եսա–
Տարիներ բ անցա՛ն՛ , ա ("օր երբ ե բիտասաբգա– ԽոբՀ բ գ ա յին Ե ր ե ւան ի բաժնին մ էջ ցո լցագբ -
կան խ ա ն դ ա վ ա ռ , խեն թ օրերէն քառորդել են խո - եան , Ա • Առաքելեսձն , Գ . Ար ե ւշա տ ե ահ՛ , Ա* Մ ի– ՛ո՛ւած են՛ նկարիչ Ե * Աավո յեանի « Ընկեր Ա տալի–
Հուն տար ին եր , երբ ձ ի ւնը գւ ;՚ն գա զօր էն թառ է նասեան եւ ուրիշներ , ՛որոնց \ն կա րնե բը ցո յց կու– նը Բագւում \920ին » եւ « Ընկեք 0 րին ր՛կէ ց էն Ե–
գրել Գէխիս * ^ոբէ*ք ^ ո յ * * 1 սԻՐ՛ *1 լսում եմ շո՛գե տա՛ն Հ ի ն ՛ու նոր Երեւանի շատ մ բ տես ա րսՀննեք՚ը ոեւաԱ. ո ւմ » գործերը : Առաջին գործով նկարիչբ
կառքի ձայնբ, նրա մռնչիմևր, 1ւ անուշ աըկ֊տըկը։ եւ բն ան կա բն ե րը : Այս ամէԱ ը կը լրացնեն Երեւա կր՛ պատկերացնէ ՚Անգբկովկասի &ո լշե ւիկնեբոլ
իւրաքանչիւր մ արդ կ եան քում ունի որոշ նա խ ա - նի Հ ի ն բնակիչներուն կենցաղբ ե լ բարքերը– ցու— սպայակոյտը, գլխաւորութեամբ լւն կեր Աթալինի
ս ի բ ո ւթի ւննե ր , նաեւ բն ազգւա կան ա տ ե լո՛ւթ ի ւն - ցագրող տասնեակ նկարներ ու լո ւս ա\ն կարն ե բ ( ոբ բեկեր Օրջոնիկիցէին , Աիկոյեանփն որոշ առա
ներ որոշ երեսոյթնեբի ՀանդՀպ։ իմ թուլութիւ իսչպէս « Եբեւա\նի Ա՚րգավաճառնեբը » , « Երեւա ջադրանքներ կուտայ « Հա յտ ս տ ան •: ւմ ծա յր աը–
նը շոգեկառքն է , նրա սուլոց ւ , արադ վազքը եւ ն ի Հ ի ն շուկան՛. ^ Լայսպէս կոչուա՝ծ ֆՏանթաբբ)* ւած սոցիալիստական ռեւո լո՛ւցի ան գլխալորելու
միասլագագ « երամշտութիւձնբ »: « Հարսնիքը Երեւանում ՚ֆ , Հ Փափախ կրողները մասին »: Երկրորդ նկարը կր ներկայացնէ այգ ա–
Գնացքի րն թ ացքի Հետ , մ ՛ո քե ր ս վէ տ ֊ վէ տուն Հ Մոմ թափող ծերունի յետոյ « մակէթ ֆներ ռա ջագրանքի կ ատարւու մն իրակ ահա ռ ու մը
ձիաքար–
տանում են ինձ. Հեռաւո՛ր անցԿալբ, Երեւան, մեր Հ Հ ի ն արՀեստա\եոցներր » , <(,* Երեւա՛նի ւ ւ ւ է՜ւ ա. ՛ւ
գիւղը, յիշում եմ կեանքը մ՜՛եր երկրի, ՝էմաըգ1՚կ, շր » (« Կոն կան եւայլն յ Այստեղ Է ցուցադրուած նաեւ բսկեր Օրջոն ի կից Է՛ի
վայրերը, օգը, արեւը կիղիչ , երկինքը շինշ , ք<Ւան գա բան ի ամ էն է ն ո ւշագբ ալ բաժինԱ երէն Էէն ին ի ուղարկած Հեռագրին պատճէնը , որով
ջուրերբ սառնորակ։ (հիշում ճակատագիրբ մեր մէկն՛ է Ա* Ա* Գբիբ"յեդոփի կեանքին՛ ու գոբծու– կբ Հա ղորդէ *Բ ար վասն սարայի մ էջ ( Իջեւա\ն>, Հա
անբախտ . երկիրը պատերազմ աբեմ , ժողովուրդբ նէութեանը նո ւիրո ւա ծ յա աո ւկ ս ե\ւ ե ա կբ որ ի բտ յաստանի սկսած ապստամբութի ւն՛ը : . . ս*«\ւ,
աննկուն , լեռն՚եբբ. բաբձրաբեոձ, գաշտերբ խո՛ կանին մէջ ոչ միայն աոձն չութ ի ւ ն ուն՛ի ռուսական թանգարանին այցելոաձներբ անխտիր. Հիացու–
պան ու Հոռովելբ. շինականի : Հոդիս մռայլւում տիրապետութեան ժամանակաշրջանի ԵրելաՀնի մ ի տռզեր են՛ գրած տպաւորութեան զ. գրքին մէջ ,
է * Գիշեր՚ուայ. մութի մէջ կեա)ւէբբ գառնէ ո ւմ Է սին, պատմութեան Հետ, այլ եւ Հայ եւ ռուս ժ՚ողո– շատ երր գո րծն. ա կան օգտակտ բ գիաոգայլթ ի ւնն՛ կ ր
ան իմ աստ , անօգուտ ։ Այն՚տե՚ո 4 Հեռու Արարաաո ի ՚վուրգնեբոլ վաղեմի բարեկամութեան մէկ յ ո ւ զ ի չ կատարած՝ աշխ ատ անքն երու յ ե տաւյ ա յ բար ելա Լ–
էջն է որ կը բացատրէ ։ մ ան Համար :
եւ Արագածի լս/էջերում ծռ֊ւ^րած իմ Հայրե Այգ այցելու\1 երէն էսթոնիո յ պատուիրակու
նիքն Է տքնում , վազոլայ եր.սղով առլցուն1, ի՛սկ Տ ո ւցտ գրուած են դարձեալ զէնքեր ո լ բաղմ ա– թեան անգամը, առող^ապաՀ ականէ նախարար Վիք–
ես մէկ Հիւլէ, պո կա ած մեբ դ1։աշխաբՀից , բնկել թիւ նմ՚ոյշներ ( փղոսկրէ փառօգաբտՀն , աէբվիշի թո ր Խ ալ ջերմ տպէս գնա Հատելով թանգարանը ,
եմ այստեղ, Հեռաւոր մէկ ե՚ււփբ, ասպնջական ք Էշք^իւլ մբ եւ կլկլակ մը, յախճապակիէ կապոյտ կբ գրէ–
բայց ինձ օտար մ ի մ իջավայր : •—• « Փառք բազմաչարչար , բայց Հերոսական
Հայ ժողովուրդին
ին,չո^լ այսպէս : Ջա՚բ ճակատագիր : Գարեր քարում է խաւարի Հետ ։ Օգբ մռայլ է, ամպերը Է իր մշակոյթի , ոբ տշխարՀր Հարստացուցած
ակ ե ր կո ւն -
շար ո լնակ օտարն ՚ է եռել տ է բ ը իմ երկրի եւ իմ պատել են եբկինքբ եւ անձբեւը , Համ արժէքաւոբ պարգեւներով ^։
վրայ Ի^Ի
պաշտելի ժողովուրդբ գարեր շարունակ սաբոլկ է ՔԲ , պատ բաստ է թափուելու : նմա\Լ է 1Լա– Մ– ՄԱՐՏԻԿԵԱՆ
մնացել օտարի լուծին ւ Հազա՛րաւորներ ինձ պէս Վ^ալանս , ընկա՛ծ Հարթավայրի
վտարանդի , ազատութիւն են ե բազե լ օտար աշ է –տուած գետ՛ին եւ լերան : ինչքա՛՛՛ն ՆԵՐԳԱՂԹԸ ՑՈԻՆԱՍՏԱՆԷՆ
խար Հ Լ եր ով եւ Հո՛գեպէս մ ա շ։ լն լ եր կրից Հ եռու : լտն՚սբ Երեւանին ; կանաչազարդ է , կարծես Հը– Աթէնքբ « Ազաա 0 բ »էն կը քաղենք հետեւեալ
Գաբերո՛վ օտարն է նստել իմ երկրռւմ, Հէք֊ րազգանն է անցնում իր կ"ԳՔով ։ ԱՀա բարձր մէկ տեզեկաւթւիւյնւնէեբ՚ը, 8ու|աահայհրւու. Ա– կարալսւ(նի
եաթում պատմած վիշապի պ1 /.- ւ Վ^իշապ որ եկեք լեռ , Հյ՝՚իծե ռն ա կա բերդն է , մ՛իւս կո ղ մ ը §^անաքե– մեկն1ոլւ1–ին. ա ւ ւ թ ի ւ ո ր տեւքի ո ւ ն ե ց ա ւ Սելաւնիկէն,
երկրի ազբիւբի ակին նստել է , արգելք եղել ^ուբ ռի բաբձունքբ, ու ինքբ Երեւանբ ԼՎալաԼս^ կա օ գ ո ս տ ո ս 2ի1Թ։ (Գացողնհրուն. թ-իսը կ ը հաշոլեւն ա.
առնելուն : Մեղմացել է ՛՛իր Հ. էգին դաման՛, երբ ՛ն ա Հ.. ե ր ով եզերուած I ւ ե լ ի քա1Թ 2000 հ ո գ ի ) . - .,
գեղանի կոյս աղջիկն եբ իրեն կեր են՛ բերել է 0– Վ^ալանսից յետոյ ճամբան Հաճելի է ; ք$աղո Ա՚եկձող Հայրենակիցներուն ամիս մը քաշած
նեղոլթիէձնն՚եըր եւ.
տարն Է նստել իմ ե բ կր՛ում , ա լատութիւնն Է խլել ղ ի այգիներ , այնքան Հալ. ս. զատ իմ Հոգուն , խո ապաՀովութեան մոռցնելու Համար, Հանգիստի
նուա՚Ն՝ են : աես–
իմ երկրի * խեղդուել Է իմ եր կ (ւ բ բ օտարի լուծից , պան դաշտեր , նման իմ ե բ ՚ լ ր ի ն : ՚Այգտեզ բնու- ամէ՛ն կարդ ագէ. ո ւ լ 1ի լեներ
գեղանի կոյսեբն իսկ անզօր Աևկ եղել յագեցնելու թիւմն բ սկսում է նմանել իմ երկրին ; Օգբ եւս գը– *
դաման վիշապբ՝ Օտարը : բաւի չ է, թէպէտեւ ան՛ձրեւ է, սակայն ինչ որ մ ի ՛Այսպէս , նաւապեաիւէ Հաւան՛ութեամբ եւ լիա֊
Մարգիկ ուր ախ-զուարթ են չորս կողմս : Ա– բան յիշեցհ՛ում է Հայաստանի օգբ։ Ադամամութը զօր պատուիրակ Ա. Ասա աո լր ե ան ի կարգագրու
զատ Է իրենց երկիրը , ան.կաշ կաւ գ : Տ ալիտ են ա֊. վաղուց էքսյսել է, աբշալոյսբ զով՝ Հոգեպարար թեամբ, «Զուկոթկա՝» շոգենաւի՛ն մէֆ կանոնաւոր
կան իլՏբան՚սա՚Լ Է այստեզ, ազատ ո ւթեան օրրանբ։ է ։ ԱՀա ձիթենիներբ, կարծես իմ երկրի փշատի տաք կերակուր պատրաստելու Համար , Հ* / * • Ը *
ծառեբբ լի\~են ։ Օդի բոյր՝ն՝ ՝իսկ Հայաստանն է յի– Մ-ի, Ներգաղթի ֆօ՚Լտին եւ Հ . 9» • Խաչի կողմէ
կը Հայթայթեն
Աք Հ , Ի ս չ գա մա ն Է ճակատաւ իբր մեր Հանդէպ ; շեցնում : Բնազդօրէն Հ ա ր ա ւլա տ է դառն ում շր^ա– 3,000^ աւելի Հաց, 400 օխա միս ,
Պարսիկն ո՛լ ՛Աս ո ր ին , ՛Ար ա բն ու Հռովմ տ յեցին , պաա,բ. ինձ է 1000 օխա գետնախնձոր , 800 օխա մաքտրօնի , Հա–
ու Թ"ւրքբ , Աոնկոլն էն անցել իմ երկրի ղար օխա բանջարեղէն, ի ֊ զ ^ ձիթասլէոուղէ Լա–
վրայով՚՛ Ամէն մէկը մէկ 1գոա՚ք է եղել իմ զը– Գնացքբ սրընթաց ճեզքում Է միջոցը։ ԱՀա քար , թ է յ եւայլն՛։ Կր ՀրաՀաՀւգուի ՚ւաել, պառկե
լաբթ Հայրենիքին : \,ղովք , յա ւիտենական նզովք : ^ \ ՚ 1 § Ո Օ Ո ^ , երբեմնի շէն ոստւսնբ։ ՝Բ ի չ յետոյ Մար լու Համար ոչ մէկ օ՜ահ՜կոց եւայլն գորհ՚աՆել, քա–
Ի Հա րկէ շատ բան է փոխ ո ւե լ ա յսօբ , եւ մ ենք ՛՛է յ լի շ,Րլ\ա^ն ենք՛ դաշտեր, բլուր ներ ու յանկարծ ~ ի որ շոգե՛նաւին 2000^ աւելի մաքւլր անկողին–
որոշ չափով ինքնտվայ Հայրենիք է Հեռւոլմ մ ո լք կապո յտ ծովն է երեւում : Ան վե ր - ՛Լ՛ե ր ը յատկացուած են անխտիր բոլւ-՚րին ւ
ջա՜ն ալի
Մ տ ք ե րիս թելն Է ՚րնդՀ աս ում կողքիս Հարե Հորիզոն ։ Փապուղիներ (էԱՈՈշ1) , բլուր
ւանը , կո բսիկաց ի մ ի ե ր իտասւ *բգ * Հազիւ 2 0 տա ներ, նորից փապուղիներ գ իսկ Հեռւում ծովն է Հ/աբաթ 2 օղոստոս , ամէն ինշ՛ կ ա ր գ ա գ ր ո ւ ա ծ
րեկան , կարծես տեղեակ իմ ւ տոբումն երին , իր Հսկում մեղ : Գիւղեր– տ ւ էր ած ո ւած բլուրներ ի եւ վերկացած է ։ ժողովուրդք^ առս-ւօտ կա՛նուխ,
ե ր կրի գեգե ց կո ւթ ի ւնն՛ե րն՛ Է պսստմ ում կիստ խառն լանջերին՛։ ծ * ո վը աՀա մեր ոտքերի տակ։ Բլուր– քարափին դուրսը լեցուած է՛ Հրաժեշտի ողՀոյ(ն–
իտալերէն՛ ել ֆրանսերէնով։ ներբ ծ ա ռ ա ց ա ծ ամբարտակներ են նրա լայնածա նե րր տալու :
ւալ ընթացքին ։ կապոյտ, մուք կապոյտ Հեռւում ՆտւաՀանգսիտի տնօրէն Պ՛ Ր ում է լիօփուլոս ,
Երաղկոտ մէկ տղայ , պարծանքով է պատ ու զուարթ կապոյտ եւ արեւ երկնքում ։ կատարուած դիմ՛ումին եւ խնդրանքին վրայ, սի.
մում իր երկրի, ժողովուրդի, սովո բո ւթ հԼն\ե ր ի , րա յօժ՜ար թ ո յ լ կուտա ք մ՚ողովոլրդին մօտենալ
ծովի մ աս ին : Ե՛ն չ տաժան ք է ճամբան Փարիզից Մարսէյլբ ինձ դիմտւոլ-ում է պայծառ աբե– ուղղակի շոգե՚Լալ^ին։ Պատկերը աննկարագրելի է,
Լիոն : համերբ սաՀում են դան յ ագ Հ Անվերջանալի ւով : ՚Տասբ երկար տարիներ են անցել, ֊Մ ա րսէ յ լր– բառերը եւ ՛՛ւ աիռսգասութի՚-^երը քի ՛Լ կուգան ՚ այս
է ճամբան : Գնում եմ , գ\– ում , // ախճան չկա յ : սակայն միշտ ն՛՛ոյնն է մնա ցե լ , կա՛րծես ՚ ե բէկի ծ ա ֊ տեսարանին Համար ւ 8"֊դում, արցոսնք , ոլրա–
քՕշհշ, ՕւյՕՈ, Լ^ՕՈ , Րայց Ի՛^է ՚ ք"նսաՀմտն տարա ՝նօթ : Մ ի Լ ա ուրախ , զուար թ , խնդումերես ։ Աի՛ խո ւթե ան բացադան շութ իւննե րով վե բացած են
ծութիւն : Գ% ացքր, սանձակոաւ ր երի՛վար, ճեղքում րում եմ Մ արսէյլը, Աբեւե լ ք ն է այնտեղ , նաեւ ամէ՚նքը։ Գարերը կր խօսին ու կ՝ապ՚ւին մեզի Հետ
Է միջոցը , սուրում Է 6 0 65 քիլոմեգր ժամբ , իմ երկիրը չք՚ագ։ այս պաՀ ուս :
բայց թւում Է թէ եզան սա լ լ - շարժւում : Ք,անձ֊^ Ա ի րում եմ իր շէն֊շոգ տեսքը, յաւիտենական օ,;** « Ջէւկոթկսէ ՝» շոգենաւք , նսխկին իտալա
բալի է այս ճամբան՛ ե լ եթէ *յինէր կո րսիկացի կենսուբա խո ւթ իւն բ : Հոգիս զուարթ է , Համակ կան Հիւսձ գա՛ն ոց-նաւ Հը, ունի 12,000 թոն տա
Հ արք7 ւան/ւս Հ օգեաաբա Լ թի ւն ր էսան - րողութիւն
ո ղ ր ո / ւ ո , ի՛ւ չ տաղտկալի ե րաժ շտութ իլ\ ՚ ւՀ ո ղուս ). ե րւլա չնակո ե լ մօտ 25,000 մաՀճակւ ւլներ : Մի֊"
պիտ ՚ ղ աո՝ ՝ աս լին զ իշե րո ւա ք ւ՚.ք ղ ժամեր բ է զարւում է զքալ ձայնով ֆրանսերէն տարօրինակ կարաւաննձ րն ալ ա յ ս նաւը պիտի վ ոխադլւէ։ Աե-
Լ ո՝ իւ* մօտէ-ոած իրՀամ եմ եւ. ասքքերս բա֊ մէկ շեշտի ՚. Աա գիկ այստեղ երգերով են խօ– /անք կ-Պաթում երեթեւեկը կը տեւէ 12 15 օր ,
Լս ա ձ՜ •"•–մ : ԱՆ8ՈՐԳ
ց"ւմ միայ Վալա՛ծս։ Ազ^տմ*. ւ֊ղ^ Է» Լ ո յ Ա ր ինչպէս կլյ Հաղորդեն տեղակա՛լ թերթերը։
Fonds A.R.A.M
ծաղկա՛ւ, կա ր ուած ամանեղէնՀնեբ եւ Պարսիկն՛երէն
ՊՏՈ6Տ ՄՐ ԳԷՊ1 ՀԱՐԱԻ Ե է հ ւ ա Ա քաղաքի պաաՎաթեաԱ պատերազմի մէջ գրաւուած երբորդ ԳԲ°շ մ ը ։
ԹաՕգաչա&ր Հյաա աւելէ Հետաքրքրական են ցուցադրուած
Օգոստոսի տօթ մ է կ ե բե. ո յ գնացք նստեցի տ ո լֆ ք արէ ա ր ձանն երր ոբ ոնք գան ո ւա ծ են Ե բե–
գէսքէ Հարաւ. տանող։ ^1էգէէ\ ա ՚1։*–>ը* անսովոր Փա - լա\նի պեղումնեբու ժամանակ : Այս երկու արձան–
ՐԻ%1՛ <*ա^>ւ*"/,է ՚1.աո.ՈԼ9 օդը
մայր– Է մտել։ Խեղդող ն-ձլՀլ ալ կբ պատկերացնեն իրարու թիհ ո*,
գիր. թեւածրւք Է մեր ՀՀ թքի ւ՞ՓքէէԷէլ իթւ*ֆեքք*քէ– կունք աութ*ծ ռոլ# քէւ Հայ ֆբկբլ /աջաիկյ *֊
Հոսում ե% կայարան , Փարիզի յ Հեռանալու բուռն Չարակական Է Լ ուէմաԱեաճ ինքնիշիաձ տիրա Այդ եղբայրական Համերաշխութիւնը յյր մեր
փափաքով ՚, պետողներու Հ ար ստաՀ ար՛ութեանց եւ կամա յա– ժոգովոլբգին եբազր եղած Է իր ւ եղեքիչներուն
Աստուածածնի նախօրեակ հ Է : Տօնական աբ– կանո ւթի լ ւ ն ե ր ո ւ դէմ ընաէվզած Հա յաս տանի բ,ԼՀ– եւ ճնշողնեբուն՛ դէմ մզած դարաւոր պայքարի օ–
րամ ազ ր ո ւթե ամ ր մարզիկ փա ՛ս չում են Փարիզից* ՚նակչութիւնը աչքերը յտռւոծ էր 1էո ւսաս տ ան ի՛ն յ րեբուն, կենդանի ի բա կանո ւթիւն– է դարձած Հա–
գէթմէկ օր դաշտերում ,անտա։նեբում անցընե լու X անկէ սպասելով ր բ փրկութիւնբ ՝. Ե ւ աՀա I ճ27յաստաս\ւի խորՀրգային կարգե բու –֊Հաստատման
Գնացքը բեռնաւո բուած է մ թ չեւ հ՛այր ։ \^եր թէ Հոկա • | թհ ռուսական բա Լա կբ կը մտնէ; Երեւան ; առաջին օրերէն :
ԱյԳ օրերուն է ոբ Պարսկաստանի եոյ, Ա ալմաստ յ թանգարանին մէջ
երեխայ, այր թէ կին թեթեւ Հ ՚սգո ւստն եր ո վ լեց II ւբմ իա եւ ՛Լար արաղ գաւառն ել, էն ՚ԳԱՕՍՕ Հայեր
ուած՜ են վա կոնն եր ր ։ ք$*ամբ 8,,** տաս ր անց , շոգե ա՛ռանձին բաժին՛ մ բ բազ
կառքը մեզմ սուլոցով, գան^ ագ, ՀետզՀետէ ա–– կը գաղթեն Երեւա՛նի նաՀանգը ւ ՀՀ քիուսական։ բա– մաթիւ գեղանկարներով, չո՛լս ա\ն ՛կարն եբ ով , « դի
րագացնող քայլերով ճամբայ է բն1լն>ում։ Հսակի մուտքը է ր ւ. լա՝ Լ , նկարիչ քիոլբոյի մեծ կը– ա գ ր ա մ բն՛երով յայտնապէս այցելույին կբ ցու
տալը Լար ա անկար ուած ն կա բ ր չ Գ . կ ի լ ր ճ եսձհէ ) ցադրէ խորՀրգայիԱ շրջանի Երեւանը յ
Զգիաեմ ինչո՞՛ւ սիրում ե I՛ գնացքի սուլոց բ, ՑոյՑ կուտայ այդ պատմական դէպքը, թէ ինչպէս Երե՛ւանի բնակչութեան թ ի ՚ ֊ բ \827ին եղած է
ռուսա
միասլագագ, եր ամ շտ ո ւթիւն ի* Գո՝*–ր^լ անիւներ ի *«»•.•. լ֊ - , 1913/1.՝ 29,000, 1920,1, 50 Հազար ,
պար ս ԻԿ զօրականներ
գաբկբ ու մռնչիւնը շոգեկառք V ; ինձ թւում է շո– զէնքերը նետած 14,463 Հոգի,
գեկառքբ քազաքա կր թութ ի ւ ն է բուրում : Գեռ կան բան ա կի առաԼ , ԳՐ°Լ յեբբ խոնաբՀ ած կը տ\ա9կ4ա5րթարս։2 1 0ւած է 300 <ագար քէլՎ՚^թ *ա մ "֊V**
ցանցը
տարիներ առա^ Հայաստանոււ , երբ օրը մէկ կամ յան ձե ուի՛ւ Լուսերուն I 1945,^ւ5յ՝՝ քանի Հազմարր տաս: նIե*ա)կ2,0ին մեիլեկլտիյ՛ոն՛ ա մա
1920^5՛ Երեւանի ձիաքարշ
ե ր կոլ ան գամ Երեւան՛ի մօտակայ կա յա ր ա 1. ի ց լ ը – ՚Լթկարին տակ ցուցադրուած են այն ժամաՀնակի մբ (թրամ,՜յւէյ) մէջ կար խեղճուկ
սում էփ սոլլոցբ շոգեկառքի , Հ՛ոգիս Հանգստա զէնքերու նմոյշնեբը, , բ^֊գամէնր վեց քտլոմեգբ գծա–
Երեւա՛նի բերդին բանալինե մ ասով , իսկ I 945/՛՛^՝ կբ Գոբ°՝է,ր
ե լե քար ա քա ր շ
նում , մեն ա կո ւթ իւն ս վւաբատ ււմ էր : Հա սլա՛ Ա– րը եւ փէականյԼւերը , պարսկական բանակի Ա՛ եւ . Հանրակառք
39 ք ի է ՚ ՚ ՚ ^ ե գ բ երկաթնա ւթեամբ, . որ՛
բեւե լքում՝ Պարսկաստան , Պ ա զա ատ , Հալէսլ , Հո Բ * գունդերու գրաւած երկու ԳՐ°Լ^երը, պարս աիոիսագբած
է 32 մ ի լ ի ո ն ՚ուգեւոբ ; Բնակելի տա
գիս Հ բճւում է բ երբ շոգեկա ֊ ք ի զի լ սուլոցն էի կականն եւ ռուսական բան՛ա կն ե ըո ւ թե գա և օ թնե բու րածութիւնը
1920|/՚& կր կազմէր 2 0 0 Հազար քառ*
լսում» թւում էր» ոբ Հեռացել եմ տգէտնհբի , մո արկերը։ 1),յս բաժնին՛– մէջ իրենց գործերով Հան մեգը,
1945/&՝ 8 0 0 Հազար քառ* *Ր1ՂՈԱ9^ԳՐ 1
լեռանդ ամբոխների աշխարՀչց Ալ ընկել քաղա– դէս եկած են ժողովրդականն նկարիչներ Ա • Ա ար
Ա յ ժ մ թան գար ասն ր ձեռնարկած է նոր Հնգամ–
քակրթեալ մէկ երկիր ւ եան , Փ* Թէբլէմէզեան , Վ. Գայֆէճեան, Ա . Աղա– եակին
նուիբուաւծ բաժն ի կազմակերպութեան ։
ջանեան , Տ ա ր ա ւլր ո ս , Գ * ՀՀ ար պա թճե ան , էք • Եսա–
Տարիներ բ անցա՛ն՛ , ա ("օր երբ ե բիտասաբգա– ԽոբՀ բ գ ա յին Ե ր ե ւան ի բաժնին մ էջ ցո լցագբ -
կան խ ա ն դ ա վ ա ռ , խեն թ օրերէն քառորդել են խո - եան , Ա • Առաքելեսձն , Գ . Ար ե ւշա տ ե ահ՛ , Ա* Մ ի– ՛ո՛ւած են՛ նկարիչ Ե * Աավո յեանի « Ընկեր Ա տալի–
Հուն տար ին եր , երբ ձ ի ւնը գւ ;՚ն գա զօր էն թառ է նասեան եւ ուրիշներ , ՛որոնց \ն կա րնե բը ցո յց կու– նը Բագւում \920ին » եւ « Ընկեք 0 րին ր՛կէ ց էն Ե–
գրել Գէխիս * ^ոբէ*ք ^ ո յ * * 1 սԻՐ՛ *1 լսում եմ շո՛գե տա՛ն Հ ի ն ՛ու նոր Երեւանի շատ մ բ տես ա րսՀննեք՚ը ոեւաԱ. ո ւմ » գործերը : Առաջին գործով նկարիչբ
կառքի ձայնբ, նրա մռնչիմևր, 1ւ անուշ աըկ֊տըկը։ եւ բն ան կա բն ե րը : Այս ամէԱ ը կը լրացնեն Երեւա կր՛ պատկերացնէ ՚Անգբկովկասի &ո լշե ւիկնեբոլ
իւրաքանչիւր մ արդ կ եան քում ունի որոշ նա խ ա - նի Հ ի ն բնակիչներուն կենցաղբ ե լ բարքերը– ցու— սպայակոյտը, գլխաւորութեամբ լւն կեր Աթալինի
ս ի բ ո ւթի ւննե ր , նաեւ բն ազգւա կան ա տ ե լո՛ւթ ի ւն - ցագրող տասնեակ նկարներ ու լո ւս ա\ն կարն ե բ ( ոբ բեկեր Օրջոնիկիցէին , Աիկոյեանփն որոշ առա
ներ որոշ երեսոյթնեբի ՀանդՀպ։ իմ թուլութիւ իսչպէս « Եբեւա\նի Ա՚րգավաճառնեբը » , « Երեւա ջադրանքներ կուտայ « Հա յտ ս տ ան •: ւմ ծա յր աը–
նը շոգեկառքն է , նրա սուլոց ւ , արադ վազքը եւ ն ի Հ ի ն շուկան՛. ^ Լայսպէս կոչուա՝ծ ֆՏանթաբբ)* ւած սոցիալիստական ռեւո լո՛ւցի ան գլխալորելու
միասլագագ « երամշտութիւձնբ »: « Հարսնիքը Երեւանում ՚ֆ , Հ Փափախ կրողները մասին »: Երկրորդ նկարը կր ներկայացնէ այգ ա–
Գնացքի րն թ ացքի Հետ , մ ՛ո քե ր ս վէ տ ֊ վէ տուն Հ Մոմ թափող ծերունի յետոյ « մակէթ ֆներ ռա ջագրանքի կ ատարւու մն իրակ ահա ռ ու մը
ձիաքար–
տանում են ինձ. Հեռաւո՛ր անցԿալբ, Երեւան, մեր Հ Հ ի ն արՀեստա\եոցներր » , <(,* Երեւա՛նի ւ ւ ւ է՜ւ ա. ՛ւ
գիւղը, յիշում եմ կեանքը մ՜՛եր երկրի, ՝էմաըգ1՚կ, շր » (« Կոն կան եւայլն յ Այստեղ Է ցուցադրուած նաեւ բսկեր Օրջոն ի կից Է՛ի
վայրերը, օգը, արեւը կիղիչ , երկինքը շինշ , ք<Ւան գա բան ի ամ էն է ն ո ւշագբ ալ բաժինԱ երէն Էէն ին ի ուղարկած Հեռագրին պատճէնը , որով
ջուրերբ սառնորակ։ (հիշում ճակատագիրբ մեր մէկն՛ է Ա* Ա* Գբիբ"յեդոփի կեանքին՛ ու գոբծու– կբ Հա ղորդէ *Բ ար վասն սարայի մ էջ ( Իջեւա\ն>, Հա
անբախտ . երկիրը պատերազմ աբեմ , ժողովուրդբ նէութեանը նո ւիրո ւա ծ յա աո ւկ ս ե\ւ ե ա կբ որ ի բտ յաստանի սկսած ապստամբութի ւն՛ը : . . ս*«\ւ,
աննկուն , լեռն՚եբբ. բաբձրաբեոձ, գաշտերբ խո՛ կանին մէջ ոչ միայն աոձն չութ ի ւ ն ուն՛ի ռուսական թանգարանին այցելոաձներբ անխտիր. Հիացու–
պան ու Հոռովելբ. շինականի : Հոդիս մռայլւում տիրապետութեան ժամանակաշրջանի ԵրելաՀնի մ ի տռզեր են՛ գրած տպաւորութեան զ. գրքին մէջ ,
է * Գիշեր՚ուայ. մութի մէջ կեա)ւէբբ գառնէ ո ւմ Է սին, պատմութեան Հետ, այլ եւ Հայ եւ ռուս ժ՚ողո– շատ երր գո րծն. ա կան օգտակտ բ գիաոգայլթ ի ւնն՛ կ ր
ան իմ աստ , անօգուտ ։ Այն՚տե՚ո 4 Հեռու Արարաաո ի ՚վուրգնեբոլ վաղեմի բարեկամութեան մէկ յ ո ւ զ ի չ կատարած՝ աշխ ատ անքն երու յ ե տաւյ ա յ բար ելա Լ–
էջն է որ կը բացատրէ ։ մ ան Համար :
եւ Արագածի լս/էջերում ծռ֊ւ^րած իմ Հայրե Այգ այցելու\1 երէն էսթոնիո յ պատուիրակու
նիքն Է տքնում , վազոլայ եր.սղով առլցուն1, ի՛սկ Տ ո ւցտ գրուած են դարձեալ զէնքեր ո լ բաղմ ա– թեան անգամը, առող^ապաՀ ականէ նախարար Վիք–
ես մէկ Հիւլէ, պո կա ած մեբ դ1։աշխաբՀից , բնկել թիւ նմ՚ոյշներ ( փղոսկրէ փառօգաբտՀն , աէբվիշի թո ր Խ ալ ջերմ տպէս գնա Հատելով թանգարանը ,
եմ այստեղ, Հեռաւոր մէկ ե՚ււփբ, ասպնջական ք Էշք^իւլ մբ եւ կլկլակ մը, յախճապակիէ կապոյտ կբ գրէ–
բայց ինձ օտար մ ի մ իջավայր : •—• « Փառք բազմաչարչար , բայց Հերոսական
Հայ ժողովուրդին
ին,չո^լ այսպէս : Ջա՚բ ճակատագիր : Գարեր քարում է խաւարի Հետ ։ Օգբ մռայլ է, ամպերը Է իր մշակոյթի , ոբ տշխարՀր Հարստացուցած
ակ ե ր կո ւն -
շար ո լնակ օտարն ՚ է եռել տ է բ ը իմ երկրի եւ իմ պատել են եբկինքբ եւ անձբեւը , Համ արժէքաւոբ պարգեւներով ^։
վրայ Ի^Ի
պաշտելի ժողովուրդբ գարեր շարունակ սաբոլկ է ՔԲ , պատ բաստ է թափուելու : նմա\Լ է 1Լա– Մ– ՄԱՐՏԻԿԵԱՆ
մնացել օտարի լուծին ւ Հազա՛րաւորներ ինձ պէս Վ^ալանս , ընկա՛ծ Հարթավայրի
վտարանդի , ազատութիւն են ե բազե լ օտար աշ է –տուած գետ՛ին եւ լերան : ինչքա՛՛՛ն ՆԵՐԳԱՂԹԸ ՑՈԻՆԱՍՏԱՆԷՆ
խար Հ Լ եր ով եւ Հո՛գեպէս մ ա շ։ լն լ եր կրից Հ եռու : լտն՚սբ Երեւանին ; կանաչազարդ է , կարծես Հը– Աթէնքբ « Ազաա 0 բ »էն կը քաղենք հետեւեալ
Գաբերո՛վ օտարն է նստել իմ երկրռւմ, Հէք֊ րազգանն է անցնում իր կ"ԳՔով ։ ԱՀա բարձր մէկ տեզեկաւթւիւյնւնէեբ՚ը, 8ու|աահայհրւու. Ա– կարալսւ(նի
եաթում պատմած վիշապի պ1 /.- ւ Վ^իշապ որ եկեք լեռ , Հյ՝՚իծե ռն ա կա բերդն է , մ՛իւս կո ղ մ ը §^անաքե– մեկն1ոլւ1–ին. ա ւ ւ թ ի ւ ո ր տեւքի ո ւ ն ե ց ա ւ Սելաւնիկէն,
երկրի ազբիւբի ակին նստել է , արգելք եղել ^ուբ ռի բաբձունքբ, ու ինքբ Երեւանբ ԼՎալաԼս^ կա օ գ ո ս տ ո ս 2ի1Թ։ (Գացողնհրուն. թ-իսը կ ը հաշոլեւն ա.
առնելուն : Մեղմացել է ՛՛իր Հ. էգին դաման՛, երբ ՛ն ա Հ.. ե ր ով եզերուած I ւ ե լ ի քա1Թ 2000 հ ո գ ի ) . - .,
գեղանի կոյս աղջիկն եբ իրեն կեր են՛ բերել է 0– Վ^ալանսից յետոյ ճամբան Հաճելի է ; ք$աղո Ա՚եկձող Հայրենակիցներուն ամիս մը քաշած
նեղոլթիէձնն՚եըր եւ.
տարն Է նստել իմ ե բ կր՛ում , ա լատութիւնն Է խլել ղ ի այգիներ , այնքան Հալ. ս. զատ իմ Հոգուն , խո ապաՀովութեան մոռցնելու Համար, Հանգիստի
նուա՚Ն՝ են : աես–
իմ երկրի * խեղդուել Է իմ եր կ (ւ բ բ օտարի լուծից , պան դաշտեր , նման իմ ե բ ՚ լ ր ի ն : ՚Այգտեզ բնու- ամէ՛ն կարդ ագէ. ո ւ լ 1ի լեներ
գեղանի կոյսեբն իսկ անզօր Աևկ եղել յագեցնելու թիւմն բ սկսում է նմանել իմ երկրին ; Օգբ եւս գը– *
դաման վիշապբ՝ Օտարը : բաւի չ է, թէպէտեւ ան՛ձրեւ է, սակայն ինչ որ մ ի ՛Այսպէս , նաւապեաիւէ Հաւան՛ութեամբ եւ լիա֊
Մարգիկ ուր ախ-զուարթ են չորս կողմս : Ա– բան յիշեցհ՛ում է Հայաստանի օգբ։ Ադամամութը զօր պատուիրակ Ա. Ասա աո լր ե ան ի կարգագրու
զատ Է իրենց երկիրը , ան.կաշ կաւ գ : Տ ալիտ են ա֊. վաղուց էքսյսել է, աբշալոյսբ զով՝ Հոգեպարար թեամբ, «Զուկոթկա՝» շոգենաւի՛ն մէֆ կանոնաւոր
կան իլՏբան՚սա՚Լ Է այստեզ, ազատ ո ւթեան օրրանբ։ է ։ ԱՀա ձիթենիներբ, կարծես իմ երկրի փշատի տաք կերակուր պատրաստելու Համար , Հ* / * • Ը *
ծառեբբ լի\~են ։ Օդի բոյր՝ն՝ ՝իսկ Հայաստանն է յի– Մ-ի, Ներգաղթի ֆօ՚Լտին եւ Հ . 9» • Խաչի կողմէ
կը Հայթայթեն
Աք Հ , Ի ս չ գա մա ն Է ճակատաւ իբր մեր Հանդէպ ; շեցնում : Բնազդօրէն Հ ա ր ա ւլա տ է դառն ում շր^ա– 3,000^ աւելի Հաց, 400 օխա միս ,
Պարսիկն ո՛լ ՛Աս ո ր ին , ՛Ար ա բն ու Հռովմ տ յեցին , պաա,բ. ինձ է 1000 օխա գետնախնձոր , 800 օխա մաքտրօնի , Հա–
ու Թ"ւրքբ , Աոնկոլն էն անցել իմ երկրի ղար օխա բանջարեղէն, ի ֊ զ ^ ձիթասլէոուղէ Լա–
վրայով՚՛ Ամէն մէկը մէկ 1գոա՚ք է եղել իմ զը– Գնացքբ սրընթաց ճեզքում Է միջոցը։ ԱՀա քար , թ է յ եւայլն՛։ Կր ՀրաՀաՀւգուի ՚ւաել, պառկե
լաբթ Հայրենիքին : \,ղովք , յա ւիտենական նզովք : ^ \ ՚ 1 § Ո Օ Ո ^ , երբեմնի շէն ոստւսնբ։ ՝Բ ի չ յետոյ Մար լու Համար ոչ մէկ օ՜ահ՜կոց եւայլն գորհ՚աՆել, քա–
Ի Հա րկէ շատ բան է փոխ ո ւե լ ա յսօբ , եւ մ ենք ՛՛է յ լի շ,Րլ\ա^ն ենք՛ դաշտեր, բլուր ներ ու յանկարծ ~ ի որ շոգե՛նաւին 2000^ աւելի մաքւլր անկողին–
որոշ չափով ինքնտվայ Հայրենիք է Հեռւոլմ մ ո լք կապո յտ ծովն է երեւում : Ան վե ր - ՛Լ՛ե ր ը յատկացուած են անխտիր բոլւ-՚րին ւ
ջա՜ն ալի
Մ տ ք ե րիս թելն Է ՚րնդՀ աս ում կողքիս Հարե Հորիզոն ։ Փապուղիներ (էԱՈՈշ1) , բլուր
ւանը , կո բսիկաց ի մ ի ե ր իտասւ *բգ * Հազիւ 2 0 տա ներ, նորից փապուղիներ գ իսկ Հեռւում ծովն է Հ/աբաթ 2 օղոստոս , ամէն ինշ՛ կ ա ր գ ա գ ր ո ւ ա ծ
րեկան , կարծես տեղեակ իմ ւ տոբումն երին , իր Հսկում մեղ : Գիւղեր– տ ւ էր ած ո ւած բլուրներ ի եւ վերկացած է ։ ժողովուրդք^ առս-ւօտ կա՛նուխ,
ե ր կրի գեգե ց կո ւթ ի ւնն՛ե րն՛ Է պսստմ ում կիստ խառն լանջերին՛։ ծ * ո վը աՀա մեր ոտքերի տակ։ Բլուր– քարափին դուրսը լեցուած է՛ Հրաժեշտի ողՀոյ(ն–
իտալերէն՛ ել ֆրանսերէնով։ ներբ ծ ա ռ ա ց ա ծ ամբարտակներ են նրա լայնածա նե րր տալու :
ւալ ընթացքին ։ կապոյտ, մուք կապոյտ Հեռւում ՆտւաՀանգսիտի տնօրէն Պ՛ Ր ում է լիօփուլոս ,
Երաղկոտ մէկ տղայ , պարծանքով է պատ ու զուարթ կապոյտ եւ արեւ երկնքում ։ կատարուած դիմ՛ումին եւ խնդրանքին վրայ, սի.
մում իր երկրի, ժողովուրդի, սովո բո ւթ հԼն\ե ր ի , րա յօժ՜ար թ ո յ լ կուտա ք մ՚ողովոլրդին մօտենալ
ծովի մ աս ին : Ե՛ն չ տաժան ք է ճամբան Փարիզից Մարսէյլբ ինձ դիմտւոլ-ում է պայծառ աբե– ուղղակի շոգե՚Լալ^ին։ Պատկերը աննկարագրելի է,
Լիոն : համերբ սաՀում են դան յ ագ Հ Անվերջանալի ւով : ՚Տասբ երկար տարիներ են անցել, ֊Մ ա րսէ յ լր– բառերը եւ ՛՛ւ աիռսգասութի՚-^երը քի ՛Լ կուգան ՚ այս
է ճամբան : Գնում եմ , գ\– ում , // ախճան չկա յ : սակայն միշտ ն՛՛ոյնն է մնա ցե լ , կա՛րծես ՚ ե բէկի ծ ա ֊ տեսարանին Համար ւ 8"֊դում, արցոսնք , ոլրա–
քՕշհշ, ՕւյՕՈ, Լ^ՕՈ , Րայց Ի՛^է ՚ ք"նսաՀմտն տարա ՝նօթ : Մ ի Լ ա ուրախ , զուար թ , խնդումերես ։ Աի՛ խո ւթե ան բացադան շութ իւննե րով վե բացած են
ծութիւն : Գ% ացքր, սանձակոաւ ր երի՛վար, ճեղքում րում եմ Մ արսէյլը, Աբեւե լ ք ն է այնտեղ , նաեւ ամէ՚նքը։ Գարերը կր խօսին ու կ՝ապ՚ւին մեզի Հետ
Է միջոցը , սուրում Է 6 0 65 քիլոմեգր ժամբ , իմ երկիրը չք՚ագ։ այս պաՀ ուս :
բայց թւում Է թէ եզան սա լ լ - շարժւում : Ք,անձ֊^ Ա ի րում եմ իր շէն֊շոգ տեսքը, յաւիտենական օ,;** « Ջէւկոթկսէ ՝» շոգենաւք , նսխկին իտալա
բալի է այս ճամբան՛ ե լ եթէ *յինէր կո րսիկացի կենսուբա խո ւթ իւն բ : Հոգիս զուարթ է , Համակ կան Հիւսձ գա՛ն ոց-նաւ Հը, ունի 12,000 թոն տա
Հ արք7 ւան/ւս Հ օգեաաբա Լ թի ւն ր էսան - րողութիւն
ո ղ ր ո / ւ ո , ի՛ւ չ տաղտկալի ե րաժ շտութ իլ\ ՚ ւՀ ո ղուս ). ե րւլա չնակո ե լ մօտ 25,000 մաՀճակւ ւլներ : Մի֊"
պիտ ՚ ղ աո՝ ՝ աս լին զ իշե րո ւա ք ւ՚.ք ղ ժամեր բ է զարւում է զքալ ձայնով ֆրանսերէն տարօրինակ կարաւաննձ րն ալ ա յ ս նաւը պիտի վ ոխադլւէ։ Աե-
Լ ո՝ իւ* մօտէ-ոած իրՀամ եմ եւ. ասքքերս բա֊ մէկ շեշտի ՚. Աա գիկ այստեղ երգերով են խօ– /անք կ-Պաթում երեթեւեկը կը տեւէ 12 15 օր ,
Լս ա ձ՜ •"•–մ : ԱՆ8ՈՐԳ
ց"ւմ միայ Վալա՛ծս։ Ազ^տմ*. ւ֊ղ^ Է» Լ ո յ Ա ր ինչպէս կլյ Հաղորդեն տեղակա՛լ թերթերը։
Fonds A.R.A.M