Page 18 - ARM_19-1947_03
P. 18
*8 Ա էհ Ա Զ>
իթ-եթտ. Հ&ձթա.գր.–*ււթխնւէէ. քու. «իազսւդէէւթիմեդ*
ԶՐՈՑ8 ԼԻԲԱՆԱՆԻ Ո հ Ր Ե Մ Ն ԳՐ՛ԻՆ ԵՍ... երգ՛՛վեր է այն աստիճան՝, որ երկժանի /եղոլգ
ՀԱՐՋԱՊԵ$ԻՆ Հ Ե Տ գոլրս Հանան՝ ես գարշապարս խայթ՝ելու մտքով՝
Կց Է Հասցէ մ ը կը փնտռէի լ վերջա* եւ ոչ թէ միայն գաղոլթաՀայ Ասելով գուն քեզ
( Մասնաւոր թ-զթակցութ-իսն Յառաջի ) պէս տինքեամ ատ ոյց մը մ էջտեղ ելաւ Բայց իմ ել քեղի լզէսներր կշ Հասկնաս , այլ ինքզինքդ կր
բախտէս անանկ մէկը որուն միայն ան՝ունր աե& չփոթես Իւ՛ Հայաստանի իշիա&ռւթեան հետ եւ կր՝
Աուբիռյ ազգային Հերոս եւ. նախկին վար չա– նելով երեսը անդին կր դարձնէ բ Համբերատար հարցնես թէ այդ պարագային <&ո*ր դիրքերում
աեա Աաաաալյա ճ ապրի ի յո լղար կա ւո բութեան՛ ընթերցող մը։ պիտի տեսնուիմ» –.՛Բա՛լի որպատերաղմի աստուած–
մ ասնակցելու Հատքար , արա՛բական՝ բորտ ր երկիր * Այգ երանելին > որուն աբեղայութիւնը լաւ կը ՚՚-երը մեր կամքով չէ ար կը շարէհթք, ինչո՛՛ւ ու
ներէ՛ն Հա լագ իշխանք եւ. մ եհ՜ պաբոնայքԴ Հալէպ յիշեմ, եւ որ յեաագայիԽ Տօն <իուանի գիրքե - րեմն կը փափաքիս գիտնալ թէ ո՛ր դիրքերում
Հասան Յո՛ւնիս 2\ին։ Հալէպի Հայկական <ձՊա - րուն վրայ փայլեցաւ, Լոնտոնի մէջ, Հ>Եթէ փոքր պիտի տեսնուիմ եւպարզելով Աղա\,ազարեանգր0.
ռոն-ֆ սչանկւոկշ միջազգային ջոջերու բոյնի մը վե– ինչ խիղճ եւ ինքնաճի բ ութիւն^) ունենար, ամօ չը , կը սպառՂաս ղգա զութ ահ ա յ վճիռներ–» մակա
բահ՜ուած էրէ թից եւ խղճաՀարութիւնից վաղուց գետ\ինը մտած գրութեամբ։ Վախնամ ղուն ալ մաս կր կազմես
Օգնուելով ա յս առիթէն , ներկա յա սանք Լի - կր լի^էր) որաէսզի Հայ Հանրային կ եան քում ա յ ք ատա՛նկ րանփ մը. ես կր կարհ֊եմ թէ քեղպէսներէ
բանա\ի վարչապետ Պ՛ Րիաա ԱոլՀիւ գրե եւս ոչ ոք իրան չտեսնիդ : շատ շատ անգոյ ֊սիրամարգի փետուրներով Մեձ
էլ^էՐ
Զինք գաանք սլանգոկ Պ՛աո ունի մէջ , ուր Այ" ուխտադրուժ եւ տնաքանդ մարդու «բնա֊ ՊաՀքի ալապուճիկ մր միայն կը կազմուի , ի^նք
խօսիլ
թէ զձերբակալս ւեց աւ% մեր կողմ է , երբ կ՝ մր կան վախճանը եթէ ուրիշ ազգերի մօտ , անա կ՚ըսես , օրր մէկ Հատ Հան՛եք նետելու Համար մին՛
սանղուղներէն , ճաշելու Համար ։ դէլռՐ պատային աքսորն ու ճգնարանն է եղեր , մեր մէչ չեւ որ Զատիկ գայ : Հասկնա լ կ՛ուզես : Մենք
, 21
—• Կը փաւիաքինք քան ի մ ր վայրկեան ընդՀակառակն ա յս նախ կին վարդապետը , սրբա միշտ եղած ենք ա յն գիրքե բուն մէջ, ուր Հայրե
ձեզի Հետ , բար,ի կ՛ըլլայի^ք ժամագրութիւն ցած ճգնաւորի մը պէս «յար գանք ու մեծարանք է ն՛իքը մեղ կանչեր է՝ բարոյական , մարտական՛ ել
ճշդել վաղուան Համա բ Հ պաՀանջում այսօր Հայութիւնից՝Դ է աշխատանքի գետն ին վրա յ , եւ մ եր մ աս ին ունե
^ցալի*ք ։ Թերեւս մեկնիմ այս ՀտՆ բա Համ արձակութիւնը ա յն աստիճանի Է ցած փաստաթղթեր ը կրնան ձեր պարարտ մար -
իսկ։ (Մեկնեցաւ այգ գիշեր իսկ) Տաբաթ Հասել՝ ո բ այլեւս չ ի բա լա կան ան ում Աո վետ Հա մինը քանի մը անգամ կշռել : Ղ՛ուն՛ ի^նչ կը Հաս–
Յունիս) : յաստանի Հետ կապուած գաղոլթաՀայ տարրին կընաս Աասունցի Ղ՝աւիթէն , էք * Հայաստանի բա
Շ=
Այս գիշեր , այս վայրկեանիս , ուրեմն Հ մէջ մտնելով, անոր նուիրական նպատակներին րեկամութենէն ; 1$ռլքի աշ^Ծէք* Աստուծոյ Հետ
ինչոբլ չէ : 3 անձն ուա ծ եմ. - . ՛ծաղր ելի եւ անարգելի դարձնել ա յ լե ւ բացայայտ Հաւատ արմ ո ւթեան ուխտադրուժ մը ԽորՀ րգա յ ին
Ւ^նչ կը խորՀիք գուք՝ անձնապէս , եւ Լի– կերպով Ապառնում է իր խանութային մութ գոր~ Հայրենիքի Հետ իր Հայսօրոլան բարեկամութիւն
բանանցի ժողովուրդը Հաւաքաբար , Հայ տարրին ծերի միջոցովդ ։ նըդ պիտի յարգէ եղեր : Եկեղեցական Աիոլթենէն
շուրջ ; փախչող մ ը Ադգ * Մ իութեան մէջ տեղ ունի • • •
ւ—~ Լիբանանի Հայ աարրբ ամէնէն սիրելի Հա ՀԵԱ գիտէի ոբ (հաքսւսակին (1939 օգոստոսէն ԱՀա քեղի վերջնական– պատասխան մը։ Ես
մայնքն է մեր Հայրենիքին : իր Լիբանան Հաստա մինչեւ գել.մանեւռուս պատերազմը, շր^ան մ՛ը , ժամ անակ չունիմ սուրճ խմ ե լու Հրաւէրդ ընդու
տութեան օրերէն մինչեւ այսօր՝ Հայութիւնը իր ՛որ դատաստանական երկունքի մր մէջ է առայժմ)
կեանքով թէ գործերով Հաստատեց , թէ արժանի է այո, այդ շրջանի գերմանական գրաւման դէմ խո նելով , գալ քեղի չպատկանած վայրերուն ել խել–
իբրեւ Հարազատ եոբա յր ու Հաւասարազօր Հա յ - սողները Հ իրենց պատասխանը ստանում է,ին փո - ՔՐԳ չՀասած Հա՚րցերու սաՀմանին՝ մէջ ձութ ծա՜
րենակից ապրելու մեր Հ՛ողերուն վբայՀ Ու, կ՝^՜ գոցում զինուած խռովարարներից , բայց չէի կար ՚^^ԼԳ ս*ա՝հ\ րս^Լ"՛֊) դուն որ քթիդ տակ կատար -
սեմ ասիկա Հպաբտութեամբ եւ իա ր գո Հ՛ուն ակու– ծում որ նոյն բարքերը կարող են Հասնել մին ոլածր չես տեսներ եւ կ՛ երթաս մթնչել Հա յաս -
թեամբ՝ կրաւորական տարր մը չեղաւ Հայութիւ - չեւ ազատագրական այս օրերին , ՚^ե՚ղ այս ան տան ձիարշաւ խազալու, աւելի կոթին վրայ
նը , Հոգելին փարեցաւ մեր բո լո ր ազգային դատե– գամ իբր ^ֆաշիստդ ամբաստանել զարեւմտեան Հեծած : Աւելի լաւ չե՞ս րներ շաքարիդ ճանճե -
րոլն ու վերականգնում ի ա շխ ա տ անյձե ե բ ո ւն , երե դեմոկրատիզմիդ շրջան՛ում իսկդ։ ՐՈՎԸ ԳՐա*լէս 1 որոնք մինչեւ Պէլվիլցթներբ ան -
ւան բերելով ստեղծագործ ոգի ու ան դե ր ա զան - ինչպէս կը տեսնէք, մեր մարդը իբր գերմա Հանգիստ կ՚ընեն ։
նական՝ Համաս լարան տեսած , տեւտոնեան կրթու
ցելի ընդունակութիւնը՝ շինելու, ստեղծելու, եր Խ– ՎԻՇԱՊ
բեմն Համեստ արՀեստաւո բ ի մակարդակէն բարձ թիւնը մարսած, այլեւս չ ի Հաւանում<&Արեւմտեան
րանալով աչքառոլ գիրքերու եւ վարկի : ծ*անօթ դեմոկրատիղմինդ , մեղա՛՛յ ;
էք , անշուշտ , որ , այսօր , Լիբանանի առեւտբա - Ու այսպէս, Հայկական գրերը մաշեցնելու
կան, քաղաքական, Հանրային <ընկեբա - մտքով, սոխի պոպոքի մր վրայ ծակ մր բացեր
յին կեանքին մէջ Հայ ժ՜ոոովուրգը կշիռ ունեցող գրեր է բերնին եւ վրայտի սիկառի թղթերը փոխե
տարր մր դարձած է : Այս վարկ*ո ՛ու դիրքը իր իսկ լով իր թ ո Հ յ թո՛՛յ թո՛՛յր կը շարունակէ , կարծե ԽՄԻ • - Տ|ոքթ– Րէշասւ Իզպըրաք շահեկան
գրութիւն մը կը հրատարակէ «Վագըթ֊»ի մէջ , հե
քրտինքով, իր ՝իս^Լ արդար վաստակով ապաՀոված լով թէ իրենն են այն խօսքեըը ոբ անկիւն մը գը~ տեւեալ խորադիրներով. — «ՎսՓայ լւիոը ձուկի
տեսակէտով հարստութեան անսպառ աղբիւր, մըն
է ան։ էք լ մեզմէ ոչ ոք տար ալո յս տւնի , որ օրէ օր րած ձայնապնակներէ կուգան Հինցած ու մաշա՚,ծ։ է ,— ՛Լալային երթեւեկը •
պիտի ծաւալի այդ վարկը , օրէ օր պիտի շեշտուի Ես իբրեւ նախկին որսորդ եւ ՛ի՛նք իբրեւ նախ
Հայ ժողովուրդի կատարած գերը՝ մեր կեանքի կին աղուոր կնորս իրար չենք Հասկնար անշուշտ ,
բոլոր կա լու-ածէնեբուն վրայ : ՚ բա յց ՛որսորդներու մ էջ սովորութիւն է աղուէսի Տեղին .վրայ կատարուած սլրպտումներուե՝
Ւնչ ոբ– անմոռանալի եւ ա%ւթ։աՀ ատելի ծառա օձապտոյտ քայլերուն Հետեւելով դուրս Հանե> Համաձայ՛ն, Վանայ լիճ ր խիստ կլիմայ մը ունի։
յութիւնն մր պիտի մնայ սակայն, ատիկա Հայ Հա–
զայն ծուխով^ իր ա պաՀ ով կարծած թաքստոց՛ին Ման՚աւանգ գաին-ան եւ աշնան , տեղ տեղ խիստ
մ ա /նքի նպաստն* էմեբ անկախութեան դասէի ի - մէչէն: փոթորիկներ տեղի կ՚ոճւեան, լիճը կ՚ալեկոծի , կբ
րագորհ՝ու–ք ին : Հայ ղեկավարութիւնը Լիբանանի Ուրեմն ստվպոլյսհ– եմ այսպէս Հետելել երկու. փրփրի։ Հովերը, որոնք կ՚ալեկոծեն լիճը, Հիւսի
*^^2.է Հերթէն քառորդ գարու շրջանին տուաւ ՀեաիկոՎ իր երեք ռաքռվ^ ձեռք ձգաֆ քայլերուն , սէ՛ն կր փչեն առաւելապէս : Ասկէ զատ , լիճին շր
անժխտելի ապացոյցը փր Հաւատարմութեան եւ րնթերցողշ ձանձրացնելու, աստիճան , բայց մ՛էկ ջակայքի լեռներէն դէպի լիճ ի^նող Հովեբր բար
սիրոյն դէպի Լիբանանեան Հայրենիք եւ Լիրա - անգամի Համար կարձ֊եմ ներելի : ձրը լեռն՚երու մէշ\ոեղի բացուածքներէն լիճին զա
Հևանքի Ժողովուրդը՛. Ո"– զարմանալի չէ ասիկա, ե– Հ.Որ յօդուած ագի րշ ոչնչութիւն մշն է նազան կէտերոմն՝ վրայ կ՚ուղղուին, այդ տեղերը
թէ նկատի ունենանք որ Հալ ժողովոկրգի նկարա– ա յ գ արղէն ինքն է ասում , որ նա ինքզինքը փոթորկոտ, ալեկոծ դաշտեր երեւան կը բերեն։
գիքքլ եւ Հոգին շաղախուած են անկախութեան պաշտպանել է փորձում այգ էլ Հասկանալի է Ոքով, երբեմն 30 40 մղոն Հեռու գտնուձող շոգե
սրբազան տենչով, Լիբանանցի ժողովուրդը շատ բայց ո ր առանց փաստէ* բ յիշելուդ - ինքզինքը նաւ մը լուր իսկ չոլ\՝–ենար վւոթո րիկէն՝,որ աղէտի
բան սորվեցաւ Հայերէն,—- արձեսա , առուտուր , Սովչեթ Հայաստանի ԱՑՍ0ՐՈՒԱ8 բարեկամ է ձեւ ստացած է էիճին մէկ մասին մէէ՛։ Վանայ լի
վաճառականութեան, թ ա յ $ ն;աեւ. սէրր անկախու Համարում , եւ իրենելէսներու միայն– ուզզուահ՜ /»- ճը ձմեռը իր չուրդի խստաշունչ շրջաններուն բա
թեան եւ ազատռռւթեանէ Արդար Է, ուրեմն, որ ա~ րակեալ տն՛ականներէն իւուսափելու Համար թաքս՜ րեխառ՛նութիւն, իսկ ամառը՝ զովութիւն տալո՛վ
նոնք ապոին մեր Հողերուն վրա լ իբրեւ միսէ միս տոց կր փնտռէ , ա յ գ արդէն իրեն պէս ՝Բա,9 Նա– կլիման կը բարեփոխէ ;
ել արիւնէ արիւն Հաւասարազօր Հայրենակիցներ : զարներու վայել չէ :
տպաւորութիւն կը գործեն Պէյրութի Ինք վերը լէնկթէմուրեան վրէժխնդրութեամբ ՛Վանայ լիճին ափերուն՝ մօտ շատ ձուկ կայ :
:
ցաւալի դէպքեր ր ձեր վրայ կ՚ակնաբկէք պատգամ ելէ վեբէ\ որ « " ^ ՈՂ1. գետինը պէտք է Ջուկերր ամէնէն աւելի գետակներու բերանը կր
է ՚. Եթէ ղ պայ -
Հայե\բու Երեւոյթը ընգՀռ/նուր չաւհաղա նցեւ մտնեն՝ Հայութեան կենսունակ եւ պարտաճա\նաք գտնուին : Ապրիլի կէս էն մինշել Տունիսի կէսՐ
քարինւ
միջեւ ւ եղծ ուած բազմութիւնն եր՝» , քիչ մը վարը պաՀպանիչ մր կր ձուկերը իրարու վրայ կը դիզուին : ՀԼանազան մե
... սկսի կա րգա լ այգ երեւակայական փոսին վրայ^ ծութեամբ ձուկեր կը գտնուին։
ճիշդ այս վա յրկեանին ճաշարանէն դէպի մոռնալով որ ինք փիլոնը ցեխերուն մէշ՝ նետած է, I ՇԲլ՚ակայ գիւղաքաղաքներու ել գիւղերու բը–
•պանդոկի մուտքի գուռր կ՚ուղղուէր ք$ * Աիոլ - բայց եւ նոր Հարսի մը պէս կը կաբմբի լսաձ՝ ա– նակչութիւնը պարզ միջոցներով կ՛որսա/ ձուկը եւ
թեան երիտասարդ դեսպան Պ • Ղ՚անիէլ Աոլոտ , որ նարգանքներէն Հ Ու Հիմա տեղն է Հարցնել. կողովներու , սնտուկներու մէջ կը ղրկէ Պիթլի" »
մօտեցաւ յարգելի վարչապետին^ ու ֆրանսերէնով ՛Բու կեանքիդ մէթ ի՞նչ րրաՆ՝ ես ժոզովոլր - Մ ուշ եւ նոյնիսկ ՚Բարաքէօսէ ։Աուկ ղրկելու կեդ
կատակեց • •դին՝, Հայրենիքին Համար ըլլայ , Հանրապետական րոնն է Ախլաթ : կր կարծենք որ , եթէ յառաջի -
Պ * Վարչապետը ձերբակալուեր է դարձ - թէ խորՀրգային։ Եթէ քարող տալով ապուր կ՛ու կային աւելի մեծ փնտռտուքներ կատարուին , պի
տի տեսնէոլի
եալ լրագրողներէն -. . : զես եփել, ինչոբ՚ւ լքեցիր բեմը եւ Հիմա ելեր կը Հարստութեան որ լիճը, ձկնորսութեան տեսակէտով
քիպտեցալ ու մեկնեցաւ ; Ո՛ք ատ ա է յ ԱոլՀ շա դարդնճես , <Հպախալ»ի կրպակիդ մէ^էն՚Հ Հարիւր աղբիւր մըն է :
րունակեց * կրամ միսի ետեւէ վազող անպիտան մարգ, առաք Վանայ լիճին .իր մերձաւոր եւ Հեռաւոր շր -
ւ = Երբ ճանճը չի յս՚ջողիր Հոյաշէն շէնք մր անցիր, Խ . Հայաստանի «Ա1յւ10րուաւն բարեկամ» եւ ջանակին Համար Հաւանաբար ամէնէն մեծ արժէքն
կտրել ու անցնիլ^ Հասնելու Համար իր 5. պա տ ա - ընտրէ Հագուստդ ո՛ ր ը ոբ կ՛ուզես : Ես ըսան՝ եմ է իր բնական ջուր ի ճամբայ սյ մճա.մմւԱրայ
՛նային
կին, կր փակչի այգ շէնքի պատին, ու կը բզզայ.. եւ կը կրկնեմ , Մեղի Հֆաչիստ» ըսողներր ա - մեծ շրջանին մէջտեղշ, Լ\Ալ ո րուն մէջ
ն,ալ մը,
նոնք են Որ վերոգրեալ յատկանիշները կը կրեն շոգեշնոագեւներաւե ալ կրնան
Կը խորՀ ի^ք որ նոր ըն-տ, իր խորՀ ր գա ր ա %ն եզերքին : բան ի լ և դիւրարւաւ մօտե–
՝ոլ գաՀլիճր կարենան դիմանալ : ու Հիմա դուն կամաւոր կը ներկայանաս անոնցմէ
Ե"– ձեզի Հարց կուաամ , ինչո*ւ պիտի չդի" մէկը մերժելով։ Կ՚ըսես. ՀԵՈ ժամանակին Ղ՛աշ - Այսօր, Վանայ լիճին մէջ, իւրաքանչիւրը 76
մանան եղեր * • *; նակցոլթեան Համայնավար ըսողներուն մէշ՝ չ՚էփ՝^ * թոննոց երկու բեռնատար ել ճամբորդատար շո -
— ՚ - Ւ ^ ն չ կը մտածէ ԼիբանսՆ-ի կառավարու - եւ ինչո՛՞ւ պիտի ԸԱայիր՚, երբ ոլրիչ գործերով գենաւ, մէկ ՛նաւաձիգ, վեց փոխադրանաւ եւ մա
թիւնը Պաղեստինի Հարցի արգի փո՛ւլերուն շուրջ*. զբաղած էիբ^ ուրեմն միւս որակումներէն քեղի կոյկ կը բա՛նին։
օ= Այգ մասին, խորՀրդար. նի բեմէն պար ՚ յարմար Հագուստ կրնա՛՛ս ընտրել, եթէ անշուշտ Լիճին վրայ բանող նաւերուն կաորներր Իս -
զած եմ արդէն մե<բ քաոաքակա. ոլթիւնն ու գիր կամիս : թանպուլի մէջ կը շինուին եւ իրարու կը միաց -
քը , որ Համ ապատաս խան է Ար էս բա կան Լիկա յի Մանաւանդ Արագի չնւորհիլ լալ լոգանք մը ուին։ ՝լ\ամրորգատար եւ բեռնատար շոգենաւերը
կողմ Է ընգունուած սկզբունքներուն : ԱնՀ երքելի առնելէ վերչ\, կ՛արժէ ո.ր թրիս՚ծ Հալոլ վիճակէն շաբաթը միայն երկու անգամ լիճփն Հարաւ-արեւ–
փրողութիւն՝ մը կալ մէջտեղըւ Պաղեստինի բնակ– դուրս գաս, էլի, ել մոռնաս €արխ՝իւներ պրպտել, մտեան ծայրին՝ թ՛ուզ նաւամատոյցէն՝ կը մեկնին,
չութեան մեծամասնութիւնըարաբ է^ուրեմն՝ անկա ՍաՀակ Տէր Գաբրիէլեանը վկայութեան կանչել» : դէպ Վան կ՚ուղղուին՝։
րելի է բռնազբօսիկ ոեւէ կարգադրութիւն՝ որ կր Ուր իք մեծաւոբ փնտռէ ստրկամտութեանդ գոՀաէ– Լիճին վրայ մէկ Հիւսիսային, մէկ ալ հարա
թ՛ուղէն մեկ -
ձգտի ուրանալ այս ճշմ արտութիւնը : Պ աղե ստին ցում տալու Համար եւ Հանգիստ ձգէ մեռելները։ լա յին ճամբայ կայ։ Այլ խօսքով,
արաբ է, եւ արաբ պիտի մնայ Հ ի Հարկին , արա Սոխի պոպոքդ ճռճռացնելով վար կր նետես , վեր– նած ճամբորդատար ե՜լ բեռնատար շո՜գենաւերը
կարգով Գա տուան
բական աշխարՀր պիտի չվարան՛– անՀրաժեշտ բ՝ո– ւ աւորութեանդ բազկյւ ատարար՝ած մաղթանք մըն ալ (Արճէչ) , Հինիս , Ախլաթ, Ատիլճէվազ, կրճի՛.
էոր միջոցներուն դիմել խափանելու Հա՛մար ո եւ Է կատարելով \ Իմ Աասունց՝ի Գաւիթի մարտադաշտ նաւամատոյցները հանդիպեկէ
ա%ւս՚րգ&րՀուիժԷւքկ Հ * \
Fonds A.R.A.M
իթ-եթտ. Հ&ձթա.գր.–*ււթխնւէէ. քու. «իազսւդէէւթիմեդ*
ԶՐՈՑ8 ԼԻԲԱՆԱՆԻ Ո հ Ր Ե Մ Ն ԳՐ՛ԻՆ ԵՍ... երգ՛՛վեր է այն աստիճան՝, որ երկժանի /եղոլգ
ՀԱՐՋԱՊԵ$ԻՆ Հ Ե Տ գոլրս Հանան՝ ես գարշապարս խայթ՝ելու մտքով՝
Կց Է Հասցէ մ ը կը փնտռէի լ վերջա* եւ ոչ թէ միայն գաղոլթաՀայ Ասելով գուն քեզ
( Մասնաւոր թ-զթակցութ-իսն Յառաջի ) պէս տինքեամ ատ ոյց մը մ էջտեղ ելաւ Բայց իմ ել քեղի լզէսներր կշ Հասկնաս , այլ ինքզինքդ կր
բախտէս անանկ մէկը որուն միայն ան՝ունր աե& չփոթես Իւ՛ Հայաստանի իշիա&ռւթեան հետ եւ կր՝
Աուբիռյ ազգային Հերոս եւ. նախկին վար չա– նելով երեսը անդին կր դարձնէ բ Համբերատար հարցնես թէ այդ պարագային <&ո*ր դիրքերում
աեա Աաաաալյա ճ ապրի ի յո լղար կա ւո բութեան՛ ընթերցող մը։ պիտի տեսնուիմ» –.՛Բա՛լի որպատերաղմի աստուած–
մ ասնակցելու Հատքար , արա՛բական՝ բորտ ր երկիր * Այգ երանելին > որուն աբեղայութիւնը լաւ կը ՚՚-երը մեր կամքով չէ ար կը շարէհթք, ինչո՛՛ւ ու
ներէ՛ն Հա լագ իշխանք եւ. մ եհ՜ պաբոնայքԴ Հալէպ յիշեմ, եւ որ յեաագայիԽ Տօն <իուանի գիրքե - րեմն կը փափաքիս գիտնալ թէ ո՛ր դիրքերում
Հասան Յո՛ւնիս 2\ին։ Հալէպի Հայկական <ձՊա - րուն վրայ փայլեցաւ, Լոնտոնի մէջ, Հ>Եթէ փոքր պիտի տեսնուիմ եւպարզելով Աղա\,ազարեանգր0.
ռոն-ֆ սչանկւոկշ միջազգային ջոջերու բոյնի մը վե– ինչ խիղճ եւ ինքնաճի բ ութիւն^) ունենար, ամօ չը , կը սպառՂաս ղգա զութ ահ ա յ վճիռներ–» մակա
բահ՜ուած էրէ թից եւ խղճաՀարութիւնից վաղուց գետ\ինը մտած գրութեամբ։ Վախնամ ղուն ալ մաս կր կազմես
Օգնուելով ա յս առիթէն , ներկա յա սանք Լի - կր լի^էր) որաէսզի Հայ Հանրային կ եան քում ա յ ք ատա՛նկ րանփ մը. ես կր կարհ֊եմ թէ քեղպէսներէ
բանա\ի վարչապետ Պ՛ Րիաա ԱոլՀիւ գրե եւս ոչ ոք իրան չտեսնիդ : շատ շատ անգոյ ֊սիրամարգի փետուրներով Մեձ
էլ^էՐ
Զինք գաանք սլանգոկ Պ՛աո ունի մէջ , ուր Այ" ուխտադրուժ եւ տնաքանդ մարդու «բնա֊ ՊաՀքի ալապուճիկ մր միայն կը կազմուի , ի^նք
խօսիլ
թէ զձերբակալս ւեց աւ% մեր կողմ է , երբ կ՝ մր կան վախճանը եթէ ուրիշ ազգերի մօտ , անա կ՚ըսես , օրր մէկ Հատ Հան՛եք նետելու Համար մին՛
սանղուղներէն , ճաշելու Համար ։ դէլռՐ պատային աքսորն ու ճգնարանն է եղեր , մեր մէչ չեւ որ Զատիկ գայ : Հասկնա լ կ՛ուզես : Մենք
, 21
—• Կը փաւիաքինք քան ի մ ր վայրկեան ընդՀակառակն ա յս նախ կին վարդապետը , սրբա միշտ եղած ենք ա յն գիրքե բուն մէջ, ուր Հայրե
ձեզի Հետ , բար,ի կ՛ըլլայի^ք ժամագրութիւն ցած ճգնաւորի մը պէս «յար գանք ու մեծարանք է ն՛իքը մեղ կանչեր է՝ բարոյական , մարտական՛ ել
ճշդել վաղուան Համա բ Հ պաՀանջում այսօր Հայութիւնից՝Դ է աշխատանքի գետն ին վրա յ , եւ մ եր մ աս ին ունե
^ցալի*ք ։ Թերեւս մեկնիմ այս ՀտՆ բա Համ արձակութիւնը ա յն աստիճանի Է ցած փաստաթղթեր ը կրնան ձեր պարարտ մար -
իսկ։ (Մեկնեցաւ այգ գիշեր իսկ) Տաբաթ Հասել՝ ո բ այլեւս չ ի բա լա կան ան ում Աո վետ Հա մինը քանի մը անգամ կշռել : Ղ՛ուն՛ ի^նչ կը Հաս–
Յունիս) : յաստանի Հետ կապուած գաղոլթաՀայ տարրին կընաս Աասունցի Ղ՝աւիթէն , էք * Հայաստանի բա
Շ=
Այս գիշեր , այս վայրկեանիս , ուրեմն Հ մէջ մտնելով, անոր նուիրական նպատակներին րեկամութենէն ; 1$ռլքի աշ^Ծէք* Աստուծոյ Հետ
ինչոբլ չէ : 3 անձն ուա ծ եմ. - . ՛ծաղր ելի եւ անարգելի դարձնել ա յ լե ւ բացայայտ Հաւատ արմ ո ւթեան ուխտադրուժ մը ԽորՀ րգա յ ին
Ւ^նչ կը խորՀիք գուք՝ անձնապէս , եւ Լի– կերպով Ապառնում է իր խանութային մութ գոր~ Հայրենիքի Հետ իր Հայսօրոլան բարեկամութիւն
բանանցի ժողովուրդը Հաւաքաբար , Հայ տարրին ծերի միջոցովդ ։ նըդ պիտի յարգէ եղեր : Եկեղեցական Աիոլթենէն
շուրջ ; փախչող մ ը Ադգ * Մ իութեան մէջ տեղ ունի • • •
ւ—~ Լիբանանի Հայ աարրբ ամէնէն սիրելի Հա ՀԵԱ գիտէի ոբ (հաքսւսակին (1939 օգոստոսէն ԱՀա քեղի վերջնական– պատասխան մը։ Ես
մայնքն է մեր Հայրենիքին : իր Լիբանան Հաստա մինչեւ գել.մանեւռուս պատերազմը, շր^ան մ՛ը , ժամ անակ չունիմ սուրճ խմ ե լու Հրաւէրդ ընդու
տութեան օրերէն մինչեւ այսօր՝ Հայութիւնը իր ՛որ դատաստանական երկունքի մր մէջ է առայժմ)
կեանքով թէ գործերով Հաստատեց , թէ արժանի է այո, այդ շրջանի գերմանական գրաւման դէմ խո նելով , գալ քեղի չպատկանած վայրերուն ել խել–
իբրեւ Հարազատ եոբա յր ու Հաւասարազօր Հա յ - սողները Հ իրենց պատասխանը ստանում է,ին փո - ՔՐԳ չՀասած Հա՚րցերու սաՀմանին՝ մէջ ձութ ծա՜
րենակից ապրելու մեր Հ՛ողերուն վբայՀ Ու, կ՝^՜ գոցում զինուած խռովարարներից , բայց չէի կար ՚^^ԼԳ ս*ա՝հ\ րս^Լ"՛֊) դուն որ քթիդ տակ կատար -
սեմ ասիկա Հպաբտութեամբ եւ իա ր գո Հ՛ուն ակու– ծում որ նոյն բարքերը կարող են Հասնել մին ոլածր չես տեսներ եւ կ՛ երթաս մթնչել Հա յաս -
թեամբ՝ կրաւորական տարր մը չեղաւ Հայութիւ - չեւ ազատագրական այս օրերին , ՚^ե՚ղ այս ան տան ձիարշաւ խազալու, աւելի կոթին վրայ
նը , Հոգելին փարեցաւ մեր բո լո ր ազգային դատե– գամ իբր ^ֆաշիստդ ամբաստանել զարեւմտեան Հեծած : Աւելի լաւ չե՞ս րներ շաքարիդ ճանճե -
րոլն ու վերականգնում ի ա շխ ա տ անյձե ե բ ո ւն , երե դեմոկրատիզմիդ շրջան՛ում իսկդ։ ՐՈՎԸ ԳՐա*լէս 1 որոնք մինչեւ Պէլվիլցթներբ ան -
ւան բերելով ստեղծագործ ոգի ու ան դե ր ա զան - ինչպէս կը տեսնէք, մեր մարդը իբր գերմա Հանգիստ կ՚ընեն ։
նական՝ Համաս լարան տեսած , տեւտոնեան կրթու
ցելի ընդունակութիւնը՝ շինելու, ստեղծելու, եր Խ– ՎԻՇԱՊ
բեմն Համեստ արՀեստաւո բ ի մակարդակէն բարձ թիւնը մարսած, այլեւս չ ի Հաւանում<&Արեւմտեան
րանալով աչքառոլ գիրքերու եւ վարկի : ծ*անօթ դեմոկրատիղմինդ , մեղա՛՛յ ;
էք , անշուշտ , որ , այսօր , Լիբանանի առեւտբա - Ու այսպէս, Հայկական գրերը մաշեցնելու
կան, քաղաքական, Հանրային <ընկեբա - մտքով, սոխի պոպոքի մր վրայ ծակ մր բացեր
յին կեանքին մէջ Հայ ժ՜ոոովուրգը կշիռ ունեցող գրեր է բերնին եւ վրայտի սիկառի թղթերը փոխե
տարր մր դարձած է : Այս վարկ*ո ՛ու դիրքը իր իսկ լով իր թ ո Հ յ թո՛՛յ թո՛՛յր կը շարունակէ , կարծե ԽՄԻ • - Տ|ոքթ– Րէշասւ Իզպըրաք շահեկան
գրութիւն մը կը հրատարակէ «Վագըթ֊»ի մէջ , հե
քրտինքով, իր ՝իս^Լ արդար վաստակով ապաՀոված լով թէ իրենն են այն խօսքեըը ոբ անկիւն մը գը~ տեւեալ խորադիրներով. — «ՎսՓայ լւիոը ձուկի
տեսակէտով հարստութեան անսպառ աղբիւր, մըն
է ան։ էք լ մեզմէ ոչ ոք տար ալո յս տւնի , որ օրէ օր րած ձայնապնակներէ կուգան Հինցած ու մաշա՚,ծ։ է ,— ՛Լալային երթեւեկը •
պիտի ծաւալի այդ վարկը , օրէ օր պիտի շեշտուի Ես իբրեւ նախկին որսորդ եւ ՛ի՛նք իբրեւ նախ
Հայ ժողովուրդի կատարած գերը՝ մեր կեանքի կին աղուոր կնորս իրար չենք Հասկնար անշուշտ ,
բոլոր կա լու-ածէնեբուն վրայ : ՚ բա յց ՛որսորդներու մ էջ սովորութիւն է աղուէսի Տեղին .վրայ կատարուած սլրպտումներուե՝
Ւնչ ոբ– անմոռանալի եւ ա%ւթ։աՀ ատելի ծառա օձապտոյտ քայլերուն Հետեւելով դուրս Հանե> Համաձայ՛ն, Վանայ լիճ ր խիստ կլիմայ մը ունի։
յութիւնն մր պիտի մնայ սակայն, ատիկա Հայ Հա–
զայն ծուխով^ իր ա պաՀ ով կարծած թաքստոց՛ին Ման՚աւանգ գաին-ան եւ աշնան , տեղ տեղ խիստ
մ ա /նքի նպաստն* էմեբ անկախութեան դասէի ի - մէչէն: փոթորիկներ տեղի կ՚ոճւեան, լիճը կ՚ալեկոծի , կբ
րագորհ՝ու–ք ին : Հայ ղեկավարութիւնը Լիբանանի Ուրեմն ստվպոլյսհ– եմ այսպէս Հետելել երկու. փրփրի։ Հովերը, որոնք կ՚ալեկոծեն լիճը, Հիւսի
*^^2.է Հերթէն քառորդ գարու շրջանին տուաւ ՀեաիկոՎ իր երեք ռաքռվ^ ձեռք ձգաֆ քայլերուն , սէ՛ն կր փչեն առաւելապէս : Ասկէ զատ , լիճին շր
անժխտելի ապացոյցը փր Հաւատարմութեան եւ րնթերցողշ ձանձրացնելու, աստիճան , բայց մ՛էկ ջակայքի լեռներէն դէպի լիճ ի^նող Հովեբր բար
սիրոյն դէպի Լիբանանեան Հայրենիք եւ Լիրա - անգամի Համար կարձ֊եմ ներելի : ձրը լեռն՚երու մէշ\ոեղի բացուածքներէն լիճին զա
Հևանքի Ժողովուրդը՛. Ո"– զարմանալի չէ ասիկա, ե– Հ.Որ յօդուած ագի րշ ոչնչութիւն մշն է նազան կէտերոմն՝ վրայ կ՚ուղղուին, այդ տեղերը
թէ նկատի ունենանք որ Հալ ժողովոկրգի նկարա– ա յ գ արղէն ինքն է ասում , որ նա ինքզինքը փոթորկոտ, ալեկոծ դաշտեր երեւան կը բերեն։
գիքքլ եւ Հոգին շաղախուած են անկախութեան պաշտպանել է փորձում այգ էլ Հասկանալի է Ոքով, երբեմն 30 40 մղոն Հեռու գտնուձող շոգե
սրբազան տենչով, Լիբանանցի ժողովուրդը շատ բայց ո ր առանց փաստէ* բ յիշելուդ - ինքզինքը նաւ մը լուր իսկ չոլ\՝–ենար վւոթո րիկէն՝,որ աղէտի
բան սորվեցաւ Հայերէն,—- արձեսա , առուտուր , Սովչեթ Հայաստանի ԱՑՍ0ՐՈՒԱ8 բարեկամ է ձեւ ստացած է էիճին մէկ մասին մէէ՛։ Վանայ լի
վաճառականութեան, թ ա յ $ ն;աեւ. սէրր անկախու Համարում , եւ իրենելէսներու միայն– ուզզուահ՜ /»- ճը ձմեռը իր չուրդի խստաշունչ շրջաններուն բա
թեան եւ ազատռռւթեանէ Արդար Է, ուրեմն, որ ա~ րակեալ տն՛ականներէն իւուսափելու Համար թաքս՜ րեխառ՛նութիւն, իսկ ամառը՝ զովութիւն տալո՛վ
նոնք ապոին մեր Հողերուն վրա լ իբրեւ միսէ միս տոց կր փնտռէ , ա յ գ արդէն իրեն պէս ՝Բա,9 Նա– կլիման կը բարեփոխէ ;
ել արիւնէ արիւն Հաւասարազօր Հայրենակիցներ : զարներու վայել չէ :
տպաւորութիւն կը գործեն Պէյրութի Ինք վերը լէնկթէմուրեան վրէժխնդրութեամբ ՛Վանայ լիճին ափերուն՝ մօտ շատ ձուկ կայ :
:
ցաւալի դէպքեր ր ձեր վրայ կ՚ակնաբկէք պատգամ ելէ վեբէ\ որ « " ^ ՈՂ1. գետինը պէտք է Ջուկերր ամէնէն աւելի գետակներու բերանը կր
է ՚. Եթէ ղ պայ -
Հայե\բու Երեւոյթը ընգՀռ/նուր չաւհաղա նցեւ մտնեն՝ Հայութեան կենսունակ եւ պարտաճա\նաք գտնուին : Ապրիլի կէս էն մինշել Տունիսի կէսՐ
քարինւ
միջեւ ւ եղծ ուած բազմութիւնն եր՝» , քիչ մը վարը պաՀպանիչ մր կր ձուկերը իրարու վրայ կը դիզուին : ՀԼանազան մե
... սկսի կա րգա լ այգ երեւակայական փոսին վրայ^ ծութեամբ ձուկեր կը գտնուին։
ճիշդ այս վա յրկեանին ճաշարանէն դէպի մոռնալով որ ինք փիլոնը ցեխերուն մէշ՝ նետած է, I ՇԲլ՚ակայ գիւղաքաղաքներու ել գիւղերու բը–
•պանդոկի մուտքի գուռր կ՚ուղղուէր ք$ * Աիոլ - բայց եւ նոր Հարսի մը պէս կը կաբմբի լսաձ՝ ա– նակչութիւնը պարզ միջոցներով կ՛որսա/ ձուկը եւ
թեան երիտասարդ դեսպան Պ • Ղ՚անիէլ Աոլոտ , որ նարգանքներէն Հ Ու Հիմա տեղն է Հարցնել. կողովներու , սնտուկներու մէջ կը ղրկէ Պիթլի" »
մօտեցաւ յարգելի վարչապետին^ ու ֆրանսերէնով ՛Բու կեանքիդ մէթ ի՞նչ րրաՆ՝ ես ժոզովոլր - Մ ուշ եւ նոյնիսկ ՚Բարաքէօսէ ։Աուկ ղրկելու կեդ
կատակեց • •դին՝, Հայրենիքին Համար ըլլայ , Հանրապետական րոնն է Ախլաթ : կր կարծենք որ , եթէ յառաջի -
Պ * Վարչապետը ձերբակալուեր է դարձ - թէ խորՀրգային։ Եթէ քարող տալով ապուր կ՛ու կային աւելի մեծ փնտռտուքներ կատարուին , պի
տի տեսնէոլի
եալ լրագրողներէն -. . : զես եփել, ինչոբ՚ւ լքեցիր բեմը եւ Հիմա ելեր կը Հարստութեան որ լիճը, ձկնորսութեան տեսակէտով
քիպտեցալ ու մեկնեցաւ ; Ո՛ք ատ ա է յ ԱոլՀ շա դարդնճես , <Հպախալ»ի կրպակիդ մէ^էն՚Հ Հարիւր աղբիւր մըն է :
րունակեց * կրամ միսի ետեւէ վազող անպիտան մարգ, առաք Վանայ լիճին .իր մերձաւոր եւ Հեռաւոր շր -
ւ = Երբ ճանճը չի յս՚ջողիր Հոյաշէն շէնք մր անցիր, Խ . Հայաստանի «Ա1յւ10րուաւն բարեկամ» եւ ջանակին Համար Հաւանաբար ամէնէն մեծ արժէքն
կտրել ու անցնիլ^ Հասնելու Համար իր 5. պա տ ա - ընտրէ Հագուստդ ո՛ ր ը ոբ կ՛ուզես : Ես ըսան՝ եմ է իր բնական ջուր ի ճամբայ սյ մճա.մմւԱրայ
՛նային
կին, կր փակչի այգ շէնքի պատին, ու կը բզզայ.. եւ կը կրկնեմ , Մեղի Հֆաչիստ» ըսողներր ա - մեծ շրջանին մէջտեղշ, Լ\Ալ ո րուն մէջ
ն,ալ մը,
նոնք են Որ վերոգրեալ յատկանիշները կը կրեն շոգեշնոագեւներաւե ալ կրնան
Կը խորՀ ի^ք որ նոր ըն-տ, իր խորՀ ր գա ր ա %ն եզերքին : բան ի լ և դիւրարւաւ մօտե–
՝ոլ գաՀլիճր կարենան դիմանալ : ու Հիմա դուն կամաւոր կը ներկայանաս անոնցմէ
Ե"– ձեզի Հարց կուաամ , ինչո*ւ պիտի չդի" մէկը մերժելով։ Կ՚ըսես. ՀԵՈ ժամանակին Ղ՛աշ - Այսօր, Վանայ լիճին մէջ, իւրաքանչիւրը 76
մանան եղեր * • *; նակցոլթեան Համայնավար ըսողներուն մէշ՝ չ՚էփ՝^ * թոննոց երկու բեռնատար ել ճամբորդատար շո -
— ՚ - Ւ ^ ն չ կը մտածէ ԼիբանսՆ-ի կառավարու - եւ ինչո՛՞ւ պիտի ԸԱայիր՚, երբ ոլրիչ գործերով գենաւ, մէկ ՛նաւաձիգ, վեց փոխադրանաւ եւ մա
թիւնը Պաղեստինի Հարցի արգի փո՛ւլերուն շուրջ*. զբաղած էիբ^ ուրեմն միւս որակումներէն քեղի կոյկ կը բա՛նին։
օ= Այգ մասին, խորՀրդար. նի բեմէն պար ՚ յարմար Հագուստ կրնա՛՛ս ընտրել, եթէ անշուշտ Լիճին վրայ բանող նաւերուն կաորներր Իս -
զած եմ արդէն մե<բ քաոաքակա. ոլթիւնն ու գիր կամիս : թանպուլի մէջ կը շինուին եւ իրարու կը միաց -
քը , որ Համ ապատաս խան է Ար էս բա կան Լիկա յի Մանաւանդ Արագի չնւորհիլ լալ լոգանք մը ուին։ ՝լ\ամրորգատար եւ բեռնատար շոգենաւերը
կողմ Է ընգունուած սկզբունքներուն : ԱնՀ երքելի առնելէ վերչ\, կ՛արժէ ո.ր թրիս՚ծ Հալոլ վիճակէն շաբաթը միայն երկու անգամ լիճփն Հարաւ-արեւ–
փրողութիւն՝ մը կալ մէջտեղըւ Պաղեստինի բնակ– դուրս գաս, էլի, ել մոռնաս €արխ՝իւներ պրպտել, մտեան ծայրին՝ թ՛ուզ նաւամատոյցէն՝ կը մեկնին,
չութեան մեծամասնութիւնըարաբ է^ուրեմն՝ անկա ՍաՀակ Տէր Գաբրիէլեանը վկայութեան կանչել» : դէպ Վան կ՚ուղղուին՝։
րելի է բռնազբօսիկ ոեւէ կարգադրութիւն՝ որ կր Ուր իք մեծաւոբ փնտռէ ստրկամտութեանդ գոՀաէ– Լիճին վրայ մէկ Հիւսիսային, մէկ ալ հարա
թ՛ուղէն մեկ -
ձգտի ուրանալ այս ճշմ արտութիւնը : Պ աղե ստին ցում տալու Համար եւ Հանգիստ ձգէ մեռելները։ լա յին ճամբայ կայ։ Այլ խօսքով,
արաբ է, եւ արաբ պիտի մնայ Հ ի Հարկին , արա Սոխի պոպոքդ ճռճռացնելով վար կր նետես , վեր– նած ճամբորդատար ե՜լ բեռնատար շո՜գենաւերը
կարգով Գա տուան
բական աշխարՀր պիտի չվարան՛– անՀրաժեշտ բ՝ո– ւ աւորութեանդ բազկյւ ատարար՝ած մաղթանք մըն ալ (Արճէչ) , Հինիս , Ախլաթ, Ատիլճէվազ, կրճի՛.
էոր միջոցներուն դիմել խափանելու Հա՛մար ո եւ Է կատարելով \ Իմ Աասունց՝ի Գաւիթի մարտադաշտ նաւամատոյցները հանդիպեկէ
ա%ւս՚րգ&րՀուիժԷւքկ Հ * \
Fonds A.R.A.M
