Page 14 - ARM_19-1947_03
P. 14
4 7 7 6 8ՈԻԼԻԱ 4 ՊատեէագՎ այենքին վէայ ՚ Բ ա Տ ի մը Օ ք Պ բ խ ս կ ի մկ
Աստեղազարդ դըրօշր յթ-ռղ ծածանի յաղթական Առաւօտը կը բաց ուի երկնքին անբիծ կապոյ– ՕէՐԻԻՍԷԼ, յւււնիԱյ Գեղեցիկ պարտէզներ,,
Աղատոլթեան ճողիս ռլ քաջերուն միշտ պաշտպան տով, ոբ ՀետղՀետէ կը բիւրեղանա յ, ծագող արե– վառ արեւ, ծաղիկներ, ւմևտառներ , խիտ, Հսկայ
ԼԱմերիկեան ազգային երդ) լին սփռած ոսկեվառ ճաճանչներով* Յանկարծ% հ՜առեր ո էէ Տ
լ Կբր 1776 Ց՞պՀ» 4ի կեկոյեան դէմ Ֆէլա - Հ եռո՛ւն , արեւմ ուա քէն $ ամսլէ " կա որ Լատ Երկու֊ Հ ամօւշիարՀ այրն դէպքեր բաւական Ա,
"՚էլֆՒ՚՚՚յՒ Ագասւութե ան ՍրաՀինւ մէէ\, 12 գազ - փոքր ո լ շատ ալ սպիտակ, կը բարձրանայ Հորի*՝ որ Գ լ. I ւս է լի տաս ուրախութեան եւ խան ղավա ,
թավայրերու ներվայացուցէ.չԼ ւ րը կը ստորագրէ– գոճէն ու սրընթաց կը քալէ ղէաի աՐռ*~լ\՝ քԼայև ռութեան ա ատ կեր Հը; Առա^նր՝ Արռւեսաի ել
ի& ճէֆըրսընի խմբագրածԱնկւ քսութեան Յայտա տեսնելով, արեւը իսկոյՀև կը Հրամայէ իր ճառա*~ ՚Շաթանկարի փառայոօնն է որ վերիցա* է ար.
գայթնեբոճնյ ան մ իրապէս ոչնչացնել իր ոխերիմ ղէն , իսկ երկրորդը՝
րարութիւնը, թերեւս ոչ ոք կրնար գուշակել թէ Ֆր անսայ ի 34րդ չրՀանը , որ
թշնամին։ ՚ Ա՝Խն մինակ Հսկայ կապոյտ ին" վրայ, , ւ աչին անդաս" անցնելով,
Հազիւ երեք միլիոնի բՆակչուի եամբ այգ նորա - մասնաւոր Հ պարսաւ .
ողորմելի ամպը վայրկենապէս կբ փարատի Հ ՝Բիչ
Հաստատ պետութիւնդ կոչուած էր Հիւգ սեբդւնդ թիւն մը կուպայ այս յ֊րաիքե , Հիւրասէր եւ բա.
վերէ^ սա կա յն , ա յս անգամ արեւելքէն ու արեւուն մուտքր
վեր ջ գառն ա ԼՈ լ սլա ամ ո ւթեան ա րձանագրած Հզօ– րեկիրթ աղզին :
ճիշտ կռնակէն , ուրիշ ամպի կոյտ մը, ալ աւելի
րագՈյն ազգը; Հի՚-֊գ օր վեր^ Նիւ Ե ո բքի ՝ն՝աՀան\սձխ կարելի չէ նկարազրել մրցորդներոլն
խոշոր ու շատ ալ գորշ , մոլեգնօրէն դէպի երկինք
ալ պիտի մ էանար մ լ. ւս ս երուն Համ այն աՀխարՀի կը մագլցի ու կռիւի կը կանշէ անՀունին մէ$ քնա անցեալ Հինգշաբթի օ ր ։ ԱնՀամարբազմութիւն մր
առֆեւ միաձա յև ո ւթ ե ամր յա յա արար ելու՝ Հաստա– ցած , թմրած ամպերը, գալ. լուծելու վրէ^՚ը ի ՜ ՝$/&ա\օօէ՝1 մինչեւ 8օւտ ժտ 1& ^&ահ^^ը եւ անկէ
աակամ՝ ժողովուրդի մը իր ճակատագիրն իր րենց ՀեաՀ ատա կո լած րն կերո^ : էքւ աՀա իսկո յն , Պրիւսէլ կը մտ՛նէր։ Ե՛֊ ի՛նչ ընդունելութիւն; —
ձեռքովլԽ իսկ կերտելու անգաք նալի որոշումը ։ ամպեր , Հորիզոնին չորս կոզմերէն, յամրաբաբ, «Բարի գալուստ մեր եղբայրներուն , օտար չեն մե,
\Տրգ գարու Հերթերը ր ՍհշխաբՀի ա^ւ գլի ա՛ բայց ինքեավստաՀ գէպի երկինք կր խուժեն : զի Համար Ֆրանսացիները–. Հոս ձեր երկիրն էեւն :
կան գաղթավայր երր Հասած էլ՛" բարօրութեան Պայքարը կը սկսի կատաղի անոնց ու արեւին մի - Բայց եւ այնպէս որ՚ոչ յուսախաբութիւն պատ.
որոշ աստիճանի մը,մինչ ՝Բանատայի մէ^ ֆրան - ֆեւ \ Այս *ԼռՐ$,ԻսՐ՚> էր Հրեղէն սլաքները չորս ՛կողմ ճառեց այս անՀամբեր ժողովուրդին Ֆրանսացի
սականւ ոյժերու պաբտութիմնը զիրենք ազատած կ՚ուղղէ . շոգեպինդ , բայց ամպերը յամառօբէֆ Վիէթոյի յաղթանակը". Ապացոյց մը եւս թէ կայ
էր սաՀմանակից զօրաւոր պետութեան մը սպառ գիմադրելով իրենց մէ^ կը թաղեն արեւուն՝ ճա - ազգային արժանապատուութիւն մը որ եղբայրու
նալիքէ ն ու միանգամայն պակսեցուցած մայր ռադայթները։ Հսկայ կո՛յտ մը ամպի, անպատուե թիւնն իսկ կը մոռնայ ։Եւ եթէ Ֆրանսացիին մուտ
երկրի ընծայելիք պաշտպանութեան մր ան՚Հբա - լով միւսներէն , ՚ անՀամբեր ու յանդուգն, ինքնի քը բուռն հափեր, աՀագին գոռում գոչում յառաք
ժեշտութիւնը՝. Ւ ս կ Անգլիո յ ճոբճ 9** թագաւորին րեն կը յառաջանա յ մինչեւ մօտը արեւին , պաՀ բերաւ, կարելի չէ նկարագրել այն ընդունելոլ^–
գործած սիսա լներ ր կազմած էին 13 գաղթավայրեր մը կր յա^ողի զայն ծածկել, բայց շուտով ետ կբ թիմԼը զոր բազմութիւնը ըրաւ երկու Պելժիացի
բու ապստամբութեան ան միգական շարժառիթը : մղուի ւ քսիզախ՝ ան նորէն կը յարձակի , քիչ վեր2 Հետելորգն՚երոլն, որոնք Հասան մօտ երկու վայր,
Ա.Լ կախո ւթեան յայաաբարդութիւնը խտացումն դարձեալ կը նաՀան^է % Ա՝ինչ անդին , ամպերը ա/ կեաւ, տարբերութեամբ Հ
էր ազատատենչ ժողովուրգի մը այն խոր Համոզ աւելի մթագնելով , երկնքի երկու Հանդիպակաց ԵԼ անզգալաբար գիշերը եկաւ, այնքան պայ–
ման թէ որեւէ կառավարութիւն սաՀմանոլած է կոգմեբէն կը փորձեխ շուտափոյթ իրենց վերջնա ՝հառ , իր լուսավառ յայաարարալթիննեւրավ , սր -
՛իր ոյժն ու Հեղինակութիւնը ստանալու միայն կան մ\ի ացում ը կատարել , սկսելու Համ ար գան ո.՛ ճայ-աններ՚ոլ , պանդոկներու, խանութներու ան ֊
իրեԻ՚Խ ենթակա յ անՀատներու ազատակամ Հաւա - ուածային յարձակման : Արեւը կը գգայ որ զբ Համար լո ք սերով : էթռայչութիւն մը որ Լոյս Բա^
ն ութ են էն : պարտ ո ւի , լայնածաւալ կապոյտէն ճգճիմ մաս մը զաքն անդամ չէ տեսած՜ պատերազմէն առա^ :
Այգ վսեմ վաւերագիր ր արտագրութիւնն է միայն– կը մնայ , ոբ կբ գոցուի շուտով յա^ոբ –՛ Պ ե լժ-իան՝ երկիր մ ըն, է ֊ուր չէք ԳԳաՐ նոչնիսկ
յանձնա խո ւմբի մ բ որուն կյլ մ ասնակցէին ճէֆըր– ղարար Հասնող ամ պերու պաՀ եստի ուժերուն թէ նոր. ելա՚հ՝ է պատերազմէն եւ այնքան տառա -
սրնէ զատ՝ Պէնճըմին (հրէնքլին , ճօ\ն է՚ոըմղ , Րօա կողմէ : Արեւը խաւարած է ամ պերու սեւ խիտ պահ՜; Ան՛սաՀման գնաՀատութեանւ արժանի են այս
ճըր Հյըրմըն եւ (*օպըրթ Լիվինկսթըն՛։ ք՝այ° փր խաւին տակ : կապոյա երկինքը կբ մթա՛գնի ամ - վւ՚ոքբ ազդին թէ ն՛կարագիրը՛ ել թէ վերաշինու ֊
այժմու ձ՚եւին ՚^էլԼ ^սյ 1 ԳՐ^՚ի^է ամբողջսւթեամբ Րո Դրութեամբ : Բայց ամպեր ո լ յազթաֆակը չաի– թեան ճիգը։ քՒէեւ ապրուստը սուղ է, նոյնի\սկ
բխած է ճէֆ^ըբսրնի գրիչէն Հ Համաժողովը ^ն^ած տի տեւէ երկար ՝, Ա՛թնոլորտին խենթ Հզօբբ՝ աղ ւհրանսայէն եկողի մր Համար, ուշադրութիւնդ կը
է միայն երկու կէտեբ , մին՝ այն Հատուածը որով ուէս Հով^ը, որ իր խուցէն Հեգնանքով էր դիտած գրաւէ ընդՀանուր ճոխութիւն մը։ Պտ՛ուղներու
գիրք ի առեւտուրը \ կբ գա տ ա պա ր ա ո լէ բ , իս^է միւ երկու ոս՚ոխնեբուն գօաեմարտը , կռուի սիրաՀար ՜ներդաշնակ ներկայացում՝ իսանոլթներոլ մէֆ,
սը այն մասը որուն մէ^ լՀէֆըրսըն անգլիացի մբն ալ ինք, կբ նետոլի ասպարէզ, շս/նթաՀարիք գ\\ումի դիւրութիւն՝ Հ ամէն բան կարենալ գտնե
ժողովուրդը պարսաւանքի կ՝ենթարկէ ր : յա րձտկում ով ;ԱպշաՀ ար ա յո անակնկալ Հարուա լու յ ո յ " մյշ։ Կարելի չէ ինքզինքը օտար զգա/
Յուլիս 4ի յայտարարութեան նախաբան՛ին՛ ծէն , ամպերր կը կորսնցնեն պաՀ մը իրենց– գեկբ այսպիսի երկրի մը մ է ^ ։ Կարծ՜էք շատոնց հանօթ
մէ^ Հիմնադիր Հայրերը կոչ կ՚ընէին աշխարՀ ի ասդին անգինւ օրօրուելով։ \>բկաբատել մարտն - էք անոր : Ա՝աքուր , ներդաշնակ ել գեղեցիկ ճար
Հանրային՝ կարծիքին , ուզելով ներկայացներ ռաղ֊ չումէ մը վերԸ, Հովբ կը յազողի խոշոր ճեղք մր տարապետութիւն , պարտէզներ , ծ՜աղիկներ ,֊ եւ
թավայրերու մայր երկրէն անջատումն արգարա - բանալ անոնց ճիշտ մէֆտեղէն : ԱարսափաՀտր Հո այնքան Հաճելի Հիւրընկալութիւն մը։ Անցեալ ի–
ցնող պատճառաբանեաչ տեսակէտ մր ։ Այս տեսա– վէն , ամպի խոշոր կոյտ մը կբ սկսի փաք**էՒե » րիկուն երբ ամերիկացի եւ ֆրանսացի թղթա
կէաը կը բխէր այն Հիմնական սկզբունքէն թէ •բացուած կապոյտ ը 1լ ընդարձակս լի • /իսկոյն ու կիցներու Հետ նստած էինք սրճարան մը,մէկ ակն
մարդիկ ստեղծուած են Հաւասար իրաւունքներով րիշ ամպի զանգուած մը կր վազէ դասալիքին ե– թարթի մէշ, խ ումբ մը սպասաւորներ յանկարծ
եւ թէ այդ անժխտելի , անվիճելի ^անվաճառելիդ տեւէն, կր՝ բռնէ զայն ու ետ բերելով գո՚ցել կու– խուժեցի% ել անսովոր արագութեամբ Հաւաքե -
իրաւունքներէն գլխաւորներն են կեանք , ԱպատՈՆ– տայ չայն կապոյտ ը։ ցին բոլոր սեղաններն ու աթոռները : ճիշտ է , փա.
թ-խ֊ն, եւ. վազք դէպի երջանկութ-իւն: ԱյԱ վերջին Հ"վր* այս՛ անգամ իր Հաբուածր կ՚ուղղէ ամ
կէտին մէ^ բարոյական՝ բարձր ներշնչում մր երե պե բու կողերուն, որ յոգնաբեկ տեղի կուտան ։
ւան կուգ՛այ , քանի որ ան Հատի մը ազատ կեանքին՛ կապոյտը կըվե՚րերեւի շատ մը մասեր՛ս լ վրայ ՛Նոր "լէ ՒՐ պատեանը, խնայելով իր ոյժին։ Հանդար
իբրեւ նպատակ կ՚ոբոշուի ոչ թէ– ե րֆանկութիւն ր ճեղք մը եւս կր բացուի ճիշտ կեդրոնէն : քաջա տութիւնը կր յաիրգէ սարսափելի փոթորիկին,
- ինչ որ ինքնին անշօշափելի « վաղանցուկ ու լերուած , արեւուն ճառագայթները կեանք առնե ոչ մէկ Հետք այլեւս ամպի –.ի՛՛նչ փոյթ սակայն,
խաբէական պիտի ըլլար ա յ լ ,ի րաւո ւնքը ունենալ լով նորէն կ՚անցֆին կռուի ։ Այլեւս ան յո յս յաղ •սրելը, Հեւասպառ ա, չի կրնար իսկ ոտքի կանգ
֊ոլ մ իՀէոցն երբվա յելել Հետամ ուա ր լ լ ա լ ո ւ չփնտռե թանակէ , ամպերը մէկ սիրտ մէկ Հոգի, կը վճ նի, լ, պայթելու աստիճան շիկացած՜ , ան կը գաՀա–
լու Հոգեկան անխռով երանութիւն մը : Ան երջան ռեն գէթ մեռնիլ իրենց պատուով Հ Ամէնքր մէկ վիժի դէպի ստորոտը Հորիզոնին։ Օրր կը մեռնի,
կութիւնը չէ որ կը խոստանալ անՀաաին , ա Բ միանալո՛վ , կր ցցուին թանձրախիտ ո լ կ%ի^են գիշերը կուգայ երկնքի Հինչ կ ապոյտով, ուր ա–
այգ երսանկ ո ւթե ան տ իրան ալո լ Հ ամ ար /որո լած ցած, շատ ցած մօտր Հողին*., ուր կբ թափեն գամանդափայլ աստղեր կը պլպլան զուարթու
միջոցն ե ր ո ւն արդարացի բաշխումը : տեղատարափ իրենց մաղձը՝ անձրեւէյարձակելու/ թեամբ, անմեղունակ լուսնի Հովանիին ներքեւ :
Յայտարարութեան՝ գլխաւոր մասր կը կազմէ .կատաղութեան կանչեր՝ ո ր աո ում ր , ու տեղալով Ոչ մէկ ամպ, ոչ մէկ Հով ել ոչ ալ արեւ.. .
18 կէտերէ բաղկացեալ ամ բաս լյան ագի բ մը տ լղ ՂայՐ"յք^Ւ ՜արի՚-^՚աներկ իրենց փրփուրը՝ կայծա– Եթերային խաղաղութիւնը Հաստատուած֊ էր։
զուած ԱՌգլիոյ ։2Հօբճ 9** թագաւորին ; կարճ , կր՝ Այ<ք՜մ վստահ իր յաղթանակին, Հովը կը քաշ– ԳԵՂԱՄ ՏԷՐ ԱՆԳՐԷԱՍԵԱՆ
կրակոտ ու կրքոտ խօսքերով ՚ճ \ֆէ րոըն կը յիշա
տակէ քաղաքական բոլոր այն յանցանքներն՛ ո -
բոնցմ ով Նորին Վ^եՀ ափառութիւ՝* ր դարձած է մի -
աՀեծան բռնակալ մը : Ու վճի ՝: կ՚արձակէ սա - քաղաքական կապերէ։ Աեհն Բրիտանիոյ Հետ լու՛ծ գերիշխանութեան անզուսպ ձգտում ը ծնունդ ր–111
բառերով՛ «Բռնակալ մ յէ անարժան Է իշխելու ա՛ ուած են ՛ել պէտք է որ լուծ՜ուին՛^։ ւած Է բռնակալութեան, Էսեղդելով ան Հ ատակ ան
ղատ ժողովուրդի մը վրայդ ; Հետեւաբար Ամերի Այս նպատակի .իրագոըՆման Համար բովան - ազատութիւնը յ
կայի անգլ. դաղթավայրերբ իրենք զիրենք ազատ ղտկ ժողով ուրդի անունով Հիմնադիր Հայրերը Ա՛ իացեա լ ՆաՀ անգն եր ո ւ Հիմն ագի ր Հայրե ՚
կ՛արձակեն բրիտանական գաՀուն Հաւատարիմ վախադարձարար գրաւի կըդնէին «իրենց կեանքը, բ՛ուն տրուած էր Հնարել կառավարական այսաէսէ
մնալու իրենց խոստումէն ոլ կը դառնան ինքնվւշ* ինչքը ու իրենց սրբազան պատիւը : վարչաձեւ մր Որ պիտի կրնար յաւիտենական ան
խան Հ X քակտելի կապերով իրարու միացնեյ Ազատ Անհա
Այս խանդավառ խօսքերուն կը Հետեւին քաւն ի Ամերիկեան ազգի \ծագումն ուսումնասիրող տը ՌՆ Զօրտլոր Ազգը; Ու այդ ներդաշնակ միու -
մը յուղիչ տ՛ողեր իբրեւ արդարացում պայքարի մր պա ամաբան մը, 1776 Յո՚֊լիո 4ի Անկախութեան թիւնր երաշխաւորող գործ՜իքն է Ամերիկեան ԱաՀ–
որ անխուսափելի պիտ.ի ըլլար ազգակից ու ցեղա Յտ յտ ա ր ա ր ո ւթ ի ւն ըվեր լուծելէ վեր^ անտարակո յս մանագր՚ութիւնը իր տեսակին մէշ^ մարդկային
կից երկու ժողովուրդներու միթեւ։ Ամերիկացի պիտի Հարցնէր թէ ո®րր եղած է այն առաջնորդող մաքին արտագրած՜ գերաղանցապէս առաէ*ին ՛ել ա–
գաղթականը խօսքր^ուղղելով իր արենակցին կ՛ը - սկզբունքը որ Հաս^ուցած է ամերիկեան ազգը այն մ են ա կարեւոր յղացումը է
"է՛ Հ.Ջմոռնանք ն՛աեւ մեր խնամքները պաբգեւեէ բարձունքներուն, տւսկից ան՛ այժմ կ իշխէ, քա - ՚ էյորագոյն ժամանակներու մԷԷ^ ալ կան խիստ
մեր բրիտանացի եղբայրներուն Հ Արդարութեան՛ ղաքականապէս ել տնտեսապէս , բովանդակ աշ - թելադրիչ օրինակներ : Ազատական՝ սկզբունքներու
\ոլ արենակցութեան ձայնին Հանդէպ անունք աւ խարՀի : աղբիւրէն սնած ֆրանսական Գ • Հանրապետու -
խուլ մնացին, որով պատերազմի ատեն մեր թըշ– Հին եւ նոր ժամանակներու պարտուած եւ թիւնր 1940^ տագնապին չկրցաւ երեւան բերել
նամիները, խաղաղութեան մէ^ մեր բարեկամները ինկած ազգերու ճակատագիրը կուաայ մեզ այս ազգային միութիւն մը որ յաջողէր յ ազթա կան՜ո-
թող ըլլան > : Հարցին լուծվում ը % րէն դիմագրաւել սպառնացող վտանգին :
Վերջաբանը՝ պարդ եւ անխռով, Հանգի սա ւո - Առնենք Հին Ցունասաանը : Հելլէն ֊ժողովաւր– Իսկ 1933—1945^ Գերմանիան
Ամերիկայի Ա*իցեալ Նա -
րապէս կր յայտարարէ գի ցանկութիւնը դէպի անհատական ափոտոսթ-իւն աէյագ ու ինք՛
Հանգներու ծնունդը* եղած է անսաՀման։ Բայց այդ ծա յ ըա յեզութե ան > նակամ դիկտատորի մր գերին դարձած , ուժաս
Հ • • • Մեր նպատակին աբգարութեանր Հա -՚ Հետեւանքներով իսկ կարելի չէ եղած ազգային պառ ու պարտուած՜, ինկաւ թշուառութեան՝ ու ա–
յն՝ Դա
մ ար գիմ ում ընելով ԱշխարՀ ի Բարձրագո գիտակից միութիւն՛ մը ստեղծ՛ել կեդրոնական զօ֊ նարգանքի փոսին մէչ՝ :
տաւորին գ այս գաղթավայրերու բաբի ժողովուր րաւո ր կառավարութեան մը առա^ն ո ր դո ւթեան Ամերիկեան ըմբռնումը պիտի կրնա^յ օրինակ
դին աւԼոժավ եւ արտօնութեամբ Հանդիսաւորս։ ֊ տակ ։Աւ Հատական ազատութեան տենչանքը մղած՜ Հս/սդիսանալ փոքր Ո Լ միշՆսկ ազգերու, ՛որոնք
սլէս կ՛ր Հրատարակենք ու կր յայտարարենք թէ է Հելլէն ժոզովուրգր դէպի քաղաքայինդ եղբայ այնքան կր տառապին վարշ՜աձեւերոլ ելեւէջ ե ՚
այս զ տղթավայ ^ երն են եւ իրաւամբ պէտք է ըլա րասպան պատերազմ, եւ անկում ; րէն։— կեանք, ԱգատոՆթինՏ,— Եւ վազք դէպք
լան ազատ ել անկախ նաՀանգներ , զերծ որեւէ Հռովմէական կայսրութեան վերելքն ալ կու Երջանկութիւն տ
ՀՍԼՓՓակութէն–է բ^ր^Հո^սն՚ա՚կաԴ/ ռահա-ւք* քՒւ իրենք աայ միւ՛ս՛ Հակապաակեր՚չ-ւ Ա՚իութեսՀ,, աղւչէժյին
Fonds A.R.A.M
Աստեղազարդ դըրօշր յթ-ռղ ծածանի յաղթական Առաւօտը կը բաց ուի երկնքին անբիծ կապոյ– ՕէՐԻԻՍԷԼ, յւււնիԱյ Գեղեցիկ պարտէզներ,,
Աղատոլթեան ճողիս ռլ քաջերուն միշտ պաշտպան տով, ոբ ՀետղՀետէ կը բիւրեղանա յ, ծագող արե– վառ արեւ, ծաղիկներ, ւմևտառներ , խիտ, Հսկայ
ԼԱմերիկեան ազգային երդ) լին սփռած ոսկեվառ ճաճանչներով* Յանկարծ% հ՜առեր ո էէ Տ
լ Կբր 1776 Ց՞պՀ» 4ի կեկոյեան դէմ Ֆէլա - Հ եռո՛ւն , արեւմ ուա քէն $ ամսլէ " կա որ Լատ Երկու֊ Հ ամօւշիարՀ այրն դէպքեր բաւական Ա,
"՚էլֆՒ՚՚՚յՒ Ագասւութե ան ՍրաՀինւ մէէ\, 12 գազ - փոքր ո լ շատ ալ սպիտակ, կը բարձրանայ Հորի*՝ որ Գ լ. I ւս է լի տաս ուրախութեան եւ խան ղավա ,
թավայրերու ներվայացուցէ.չԼ ւ րը կը ստորագրէ– գոճէն ու սրընթաց կը քալէ ղէաի աՐռ*~լ\՝ քԼայև ռութեան ա ատ կեր Հը; Առա^նր՝ Արռւեսաի ել
ի& ճէֆըրսընի խմբագրածԱնկւ քսութեան Յայտա տեսնելով, արեւը իսկոյՀև կը Հրամայէ իր ճառա*~ ՚Շաթանկարի փառայոօնն է որ վերիցա* է ար.
գայթնեբոճնյ ան մ իրապէս ոչնչացնել իր ոխերիմ ղէն , իսկ երկրորդը՝
րարութիւնը, թերեւս ոչ ոք կրնար գուշակել թէ Ֆր անսայ ի 34րդ չրՀանը , որ
թշնամին։ ՚ Ա՝Խն մինակ Հսկայ կապոյտ ին" վրայ, , ւ աչին անդաս" անցնելով,
Հազիւ երեք միլիոնի բՆակչուի եամբ այգ նորա - մասնաւոր Հ պարսաւ .
ողորմելի ամպը վայրկենապէս կբ փարատի Հ ՝Բիչ
Հաստատ պետութիւնդ կոչուած էր Հիւգ սեբդւնդ թիւն մը կուպայ այս յ֊րաիքե , Հիւրասէր եւ բա.
վերէ^ սա կա յն , ա յս անգամ արեւելքէն ու արեւուն մուտքր
վեր ջ գառն ա ԼՈ լ սլա ամ ո ւթեան ա րձանագրած Հզօ– րեկիրթ աղզին :
ճիշտ կռնակէն , ուրիշ ամպի կոյտ մը, ալ աւելի
րագՈյն ազգը; Հի՚-֊գ օր վեր^ Նիւ Ե ո բքի ՝ն՝աՀան\սձխ կարելի չէ նկարազրել մրցորդներոլն
խոշոր ու շատ ալ գորշ , մոլեգնօրէն դէպի երկինք
ալ պիտի մ էանար մ լ. ւս ս երուն Համ այն աՀխարՀի կը մագլցի ու կռիւի կը կանշէ անՀունին մէ$ քնա անցեալ Հինգշաբթի օ ր ։ ԱնՀամարբազմութիւն մր
առֆեւ միաձա յև ո ւթ ե ամր յա յա արար ելու՝ Հաստա– ցած , թմրած ամպերը, գալ. լուծելու վրէ^՚ը ի ՜ ՝$/&ա\օօէ՝1 մինչեւ 8օւտ ժտ 1& ^&ահ^^ը եւ անկէ
աակամ՝ ժողովուրդի մը իր ճակատագիրն իր րենց ՀեաՀ ատա կո լած րն կերո^ : էքւ աՀա իսկո յն , Պրիւսէլ կը մտ՛նէր։ Ե՛֊ ի՛նչ ընդունելութիւն; —
ձեռքովլԽ իսկ կերտելու անգաք նալի որոշումը ։ ամպեր , Հորիզոնին չորս կոզմերէն, յամրաբաբ, «Բարի գալուստ մեր եղբայրներուն , օտար չեն մե,
\Տրգ գարու Հերթերը ր ՍհշխաբՀի ա^ւ գլի ա՛ բայց ինքեավստաՀ գէպի երկինք կր խուժեն : զի Համար Ֆրանսացիները–. Հոս ձեր երկիրն էեւն :
կան գաղթավայր երր Հասած էլ՛" բարօրութեան Պայքարը կը սկսի կատաղի անոնց ու արեւին մի - Բայց եւ այնպէս որ՚ոչ յուսախաբութիւն պատ.
որոշ աստիճանի մը,մինչ ՝Բանատայի մէ^ ֆրան - ֆեւ \ Այս *ԼռՐ$,ԻսՐ՚> էր Հրեղէն սլաքները չորս ՛կողմ ճառեց այս անՀամբեր ժողովուրդին Ֆրանսացի
սականւ ոյժերու պաբտութիմնը զիրենք ազատած կ՚ուղղէ . շոգեպինդ , բայց ամպերը յամառօբէֆ Վիէթոյի յաղթանակը". Ապացոյց մը եւս թէ կայ
էր սաՀմանակից զօրաւոր պետութեան մը սպառ գիմադրելով իրենց մէ^ կը թաղեն արեւուն՝ ճա - ազգային արժանապատուութիւն մը որ եղբայրու
նալիքէ ն ու միանգամայն պակսեցուցած մայր ռադայթները։ Հսկայ կո՛յտ մը ամպի, անպատուե թիւնն իսկ կը մոռնայ ։Եւ եթէ Ֆրանսացիին մուտ
երկրի ընծայելիք պաշտպանութեան մր ան՚Հբա - լով միւսներէն , ՚ անՀամբեր ու յանդուգն, ինքնի քը բուռն հափեր, աՀագին գոռում գոչում յառաք
ժեշտութիւնը՝. Ւ ս կ Անգլիո յ ճոբճ 9** թագաւորին րեն կը յառաջանա յ մինչեւ մօտը արեւին , պաՀ բերաւ, կարելի չէ նկարագրել այն ընդունելոլ^–
գործած սիսա լներ ր կազմած էին 13 գաղթավայրեր մը կր յա^ողի զայն ծածկել, բայց շուտով ետ կբ թիմԼը զոր բազմութիւնը ըրաւ երկու Պելժիացի
բու ապստամբութեան ան միգական շարժառիթը : մղուի ւ քսիզախ՝ ան նորէն կը յարձակի , քիչ վեր2 Հետելորգն՚երոլն, որոնք Հասան մօտ երկու վայր,
Ա.Լ կախո ւթեան յայաաբարդութիւնը խտացումն դարձեալ կը նաՀան^է % Ա՝ինչ անդին , ամպերը ա/ կեաւ, տարբերութեամբ Հ
էր ազատատենչ ժողովուրգի մը այն խոր Համոզ աւելի մթագնելով , երկնքի երկու Հանդիպակաց ԵԼ անզգալաբար գիշերը եկաւ, այնքան պայ–
ման թէ որեւէ կառավարութիւն սաՀմանոլած է կոգմեբէն կը փորձեխ շուտափոյթ իրենց վերջնա ՝հառ , իր լուսավառ յայաարարալթիննեւրավ , սր -
՛իր ոյժն ու Հեղինակութիւնը ստանալու միայն կան մ\ի ացում ը կատարել , սկսելու Համ ար գան ո.՛ ճայ-աններ՚ոլ , պանդոկներու, խանութներու ան ֊
իրեԻ՚Խ ենթակա յ անՀատներու ազատակամ Հաւա - ուածային յարձակման : Արեւը կը գգայ որ զբ Համար լո ք սերով : էթռայչութիւն մը որ Լոյս Բա^
ն ութ են էն : պարտ ո ւի , լայնածաւալ կապոյտէն ճգճիմ մաս մը զաքն անդամ չէ տեսած՜ պատերազմէն առա^ :
Այգ վսեմ վաւերագիր ր արտագրութիւնն է միայն– կը մնայ , ոբ կբ գոցուի շուտով յա^ոբ –՛ Պ ե լժ-իան՝ երկիր մ ըն, է ֊ուր չէք ԳԳաՐ նոչնիսկ
յանձնա խո ւմբի մ բ որուն կյլ մ ասնակցէին ճէֆըր– ղարար Հասնող ամ պերու պաՀ եստի ուժերուն թէ նոր. ելա՚հ՝ է պատերազմէն եւ այնքան տառա -
սրնէ զատ՝ Պէնճըմին (հրէնքլին , ճօ\ն է՚ոըմղ , Րօա կողմէ : Արեւը խաւարած է ամ պերու սեւ խիտ պահ՜; Ան՛սաՀման գնաՀատութեանւ արժանի են այս
ճըր Հյըրմըն եւ (*օպըրթ Լիվինկսթըն՛։ ք՝այ° փր խաւին տակ : կապոյա երկինքը կբ մթա՛գնի ամ - վւ՚ոքբ ազդին թէ ն՛կարագիրը՛ ել թէ վերաշինու ֊
այժմու ձ՚եւին ՚^էլԼ ^սյ 1 ԳՐ^՚ի^է ամբողջսւթեամբ Րո Դրութեամբ : Բայց ամպեր ո լ յազթաֆակը չաի– թեան ճիգը։ քՒէեւ ապրուստը սուղ է, նոյնի\սկ
բխած է ճէֆ^ըբսրնի գրիչէն Հ Համաժողովը ^ն^ած տի տեւէ երկար ՝, Ա՛թնոլորտին խենթ Հզօբբ՝ աղ ւհրանսայէն եկողի մր Համար, ուշադրութիւնդ կը
է միայն երկու կէտեբ , մին՝ այն Հատուածը որով ուէս Հով^ը, որ իր խուցէն Հեգնանքով էր դիտած գրաւէ ընդՀանուր ճոխութիւն մը։ Պտ՛ուղներու
գիրք ի առեւտուրը \ կբ գա տ ա պա ր ա ո լէ բ , իս^է միւ երկու ոս՚ոխնեբուն գօաեմարտը , կռուի սիրաՀար ՜ներդաշնակ ներկայացում՝ իսանոլթներոլ մէֆ,
սը այն մասը որուն մէ^ լՀէֆըրսըն անգլիացի մբն ալ ինք, կբ նետոլի ասպարէզ, շս/նթաՀարիք գ\\ումի դիւրութիւն՝ Հ ամէն բան կարենալ գտնե
ժողովուրդը պարսաւանքի կ՝ենթարկէ ր : յա րձտկում ով ;ԱպշաՀ ար ա յո անակնկալ Հարուա լու յ ո յ " մյշ։ Կարելի չէ ինքզինքը օտար զգա/
Յուլիս 4ի յայտարարութեան նախաբան՛ին՛ ծէն , ամպերր կը կորսնցնեն պաՀ մը իրենց– գեկբ այսպիսի երկրի մը մ է ^ ։ Կարծ՜էք շատոնց հանօթ
մէ^ Հիմնադիր Հայրերը կոչ կ՚ընէին աշխարՀ ի ասդին անգինւ օրօրուելով։ \>բկաբատել մարտն - էք անոր : Ա՝աքուր , ներդաշնակ ել գեղեցիկ ճար
Հանրային՝ կարծիքին , ուզելով ներկայացներ ռաղ֊ չումէ մը վերԸ, Հովբ կը յազողի խոշոր ճեղք մր տարապետութիւն , պարտէզներ , ծ՜աղիկներ ,֊ եւ
թավայրերու մայր երկրէն անջատումն արգարա - բանալ անոնց ճիշտ մէֆտեղէն : ԱարսափաՀտր Հո այնքան Հաճելի Հիւրընկալութիւն մը։ Անցեալ ի–
ցնող պատճառաբանեաչ տեսակէտ մր ։ Այս տեսա– վէն , ամպի խոշոր կոյտ մը կբ սկսի փաք**էՒե » րիկուն երբ ամերիկացի եւ ֆրանսացի թղթա
կէաը կը բխէր այն Հիմնական սկզբունքէն թէ •բացուած կապոյտ ը 1լ ընդարձակս լի • /իսկոյն ու կիցներու Հետ նստած էինք սրճարան մը,մէկ ակն
մարդիկ ստեղծուած են Հաւասար իրաւունքներով րիշ ամպի զանգուած մը կր վազէ դասալիքին ե– թարթի մէշ, խ ումբ մը սպասաւորներ յանկարծ
եւ թէ այդ անժխտելի , անվիճելի ^անվաճառելիդ տեւէն, կր՝ բռնէ զայն ու ետ բերելով գո՚ցել կու– խուժեցի% ել անսովոր արագութեամբ Հաւաքե -
իրաւունքներէն գլխաւորներն են կեանք , ԱպատՈՆ– տայ չայն կապոյտ ը։ ցին բոլոր սեղաններն ու աթոռները : ճիշտ է , փա.
թ-խ֊ն, եւ. վազք դէպի երջանկութ-իւն: ԱյԱ վերջին Հ"վր* այս՛ անգամ իր Հաբուածր կ՚ուղղէ ամ
կէտին մէ^ բարոյական՝ բարձր ներշնչում մր երե պե բու կողերուն, որ յոգնաբեկ տեղի կուտան ։
ւան կուգ՛այ , քանի որ ան Հատի մը ազատ կեանքին՛ կապոյտը կըվե՚րերեւի շատ մը մասեր՛ս լ վրայ ՛Նոր "լէ ՒՐ պատեանը, խնայելով իր ոյժին։ Հանդար
իբրեւ նպատակ կ՚ոբոշուի ոչ թէ– ե րֆանկութիւն ր ճեղք մը եւս կր բացուի ճիշտ կեդրոնէն : քաջա տութիւնը կր յաիրգէ սարսափելի փոթորիկին,
- ինչ որ ինքնին անշօշափելի « վաղանցուկ ու լերուած , արեւուն ճառագայթները կեանք առնե ոչ մէկ Հետք այլեւս ամպի –.ի՛՛նչ փոյթ սակայն,
խաբէական պիտի ըլլար ա յ լ ,ի րաւո ւնքը ունենալ լով նորէն կ՚անցֆին կռուի ։ Այլեւս ան յո յս յաղ •սրելը, Հեւասպառ ա, չի կրնար իսկ ոտքի կանգ
֊ոլ մ իՀէոցն երբվա յելել Հետամ ուա ր լ լ ա լ ո ւ չփնտռե թանակէ , ամպերը մէկ սիրտ մէկ Հոգի, կը վճ նի, լ, պայթելու աստիճան շիկացած՜ , ան կը գաՀա–
լու Հոգեկան անխռով երանութիւն մը : Ան երջան ռեն գէթ մեռնիլ իրենց պատուով Հ Ամէնքր մէկ վիժի դէպի ստորոտը Հորիզոնին։ Օրր կը մեռնի,
կութիւնը չէ որ կը խոստանալ անՀաաին , ա Բ միանալո՛վ , կր ցցուին թանձրախիտ ո լ կ%ի^են գիշերը կուգայ երկնքի Հինչ կ ապոյտով, ուր ա–
այգ երսանկ ո ւթե ան տ իրան ալո լ Հ ամ ար /որո լած ցած, շատ ցած մօտր Հողին*., ուր կբ թափեն գամանդափայլ աստղեր կը պլպլան զուարթու
միջոցն ե ր ո ւն արդարացի բաշխումը : տեղատարափ իրենց մաղձը՝ անձրեւէյարձակելու/ թեամբ, անմեղունակ լուսնի Հովանիին ներքեւ :
Յայտարարութեան՝ գլխաւոր մասր կը կազմէ .կատաղութեան կանչեր՝ ո ր աո ում ր , ու տեղալով Ոչ մէկ ամպ, ոչ մէկ Հով ել ոչ ալ արեւ.. .
18 կէտերէ բաղկացեալ ամ բաս լյան ագի բ մը տ լղ ՂայՐ"յք^Ւ ՜արի՚-^՚աներկ իրենց փրփուրը՝ կայծա– Եթերային խաղաղութիւնը Հաստատուած֊ էր։
զուած ԱՌգլիոյ ։2Հօբճ 9** թագաւորին ; կարճ , կր՝ Այ<ք՜մ վստահ իր յաղթանակին, Հովը կը քաշ– ԳԵՂԱՄ ՏԷՐ ԱՆԳՐԷԱՍԵԱՆ
կրակոտ ու կրքոտ խօսքերով ՚ճ \ֆէ րոըն կը յիշա
տակէ քաղաքական բոլոր այն յանցանքներն՛ ո -
բոնցմ ով Նորին Վ^եՀ ափառութիւ՝* ր դարձած է մի -
աՀեծան բռնակալ մը : Ու վճի ՝: կ՚արձակէ սա - քաղաքական կապերէ։ Աեհն Բրիտանիոյ Հետ լու՛ծ գերիշխանութեան անզուսպ ձգտում ը ծնունդ ր–111
բառերով՛ «Բռնակալ մ յէ անարժան Է իշխելու ա՛ ուած են ՛ել պէտք է որ լուծ՜ուին՛^։ ւած Է բռնակալութեան, Էսեղդելով ան Հ ատակ ան
ղատ ժողովուրդի մը վրայդ ; Հետեւաբար Ամերի Այս նպատակի .իրագոըՆման Համար բովան - ազատութիւնը յ
կայի անգլ. դաղթավայրերբ իրենք զիրենք ազատ ղտկ ժողով ուրդի անունով Հիմնադիր Հայրերը Ա՛ իացեա լ ՆաՀ անգն եր ո ւ Հիմն ագի ր Հայրե ՚
կ՛արձակեն բրիտանական գաՀուն Հաւատարիմ վախադարձարար գրաւի կըդնէին «իրենց կեանքը, բ՛ուն տրուած էր Հնարել կառավարական այսաէսէ
մնալու իրենց խոստումէն ոլ կը դառնան ինքնվւշ* ինչքը ու իրենց սրբազան պատիւը : վարչաձեւ մր Որ պիտի կրնար յաւիտենական ան
խան Հ X քակտելի կապերով իրարու միացնեյ Ազատ Անհա
Այս խանդավառ խօսքերուն կը Հետեւին քաւն ի Ամերիկեան ազգի \ծագումն ուսումնասիրող տը ՌՆ Զօրտլոր Ազգը; Ու այդ ներդաշնակ միու -
մը յուղիչ տ՛ողեր իբրեւ արդարացում պայքարի մր պա ամաբան մը, 1776 Յո՚֊լիո 4ի Անկախութեան թիւնր երաշխաւորող գործ՜իքն է Ամերիկեան ԱաՀ–
որ անխուսափելի պիտ.ի ըլլար ազգակից ու ցեղա Յտ յտ ա ր ա ր ո ւթ ի ւն ըվեր լուծելէ վեր^ անտարակո յս մանագր՚ութիւնը իր տեսակին մէշ^ մարդկային
կից երկու ժողովուրդներու միթեւ։ Ամերիկացի պիտի Հարցնէր թէ ո®րր եղած է այն առաջնորդող մաքին արտագրած՜ գերաղանցապէս առաէ*ին ՛ել ա–
գաղթականը խօսքր^ուղղելով իր արենակցին կ՛ը - սկզբունքը որ Հաս^ուցած է ամերիկեան ազգը այն մ են ա կարեւոր յղացումը է
"է՛ Հ.Ջմոռնանք ն՛աեւ մեր խնամքները պաբգեւեէ բարձունքներուն, տւսկից ան՛ այժմ կ իշխէ, քա - ՚ էյորագոյն ժամանակներու մԷԷ^ ալ կան խիստ
մեր բրիտանացի եղբայրներուն Հ Արդարութեան՛ ղաքականապէս ել տնտեսապէս , բովանդակ աշ - թելադրիչ օրինակներ : Ազատական՝ սկզբունքներու
\ոլ արենակցութեան ձայնին Հանդէպ անունք աւ խարՀի : աղբիւրէն սնած ֆրանսական Գ • Հանրապետու -
խուլ մնացին, որով պատերազմի ատեն մեր թըշ– Հին եւ նոր ժամանակներու պարտուած եւ թիւնր 1940^ տագնապին չկրցաւ երեւան բերել
նամիները, խաղաղութեան մէ^ մեր բարեկամները ինկած ազգերու ճակատագիրը կուաայ մեզ այս ազգային միութիւն մը որ յաջողէր յ ազթա կան՜ո-
թող ըլլան > : Հարցին լուծվում ը % րէն դիմագրաւել սպառնացող վտանգին :
Վերջաբանը՝ պարդ եւ անխռով, Հանգի սա ւո - Առնենք Հին Ցունասաանը : Հելլէն ֊ժողովաւր– Իսկ 1933—1945^ Գերմանիան
Ամերիկայի Ա*իցեալ Նա -
րապէս կր յայտարարէ գի ցանկութիւնը դէպի անհատական ափոտոսթ-իւն աէյագ ու ինք՛
Հանգներու ծնունդը* եղած է անսաՀման։ Բայց այդ ծա յ ըա յեզութե ան > նակամ դիկտատորի մր գերին դարձած , ուժաս
Հ • • • Մեր նպատակին աբգարութեանր Հա -՚ Հետեւանքներով իսկ կարելի չէ եղած ազգային պառ ու պարտուած՜, ինկաւ թշուառութեան՝ ու ա–
յն՝ Դա
մ ար գիմ ում ընելով ԱշխարՀ ի Բարձրագո գիտակից միութիւն՛ մը ստեղծ՛ել կեդրոնական զօ֊ նարգանքի փոսին մէչ՝ :
տաւորին գ այս գաղթավայրերու բաբի ժողովուր րաւո ր կառավարութեան մը առա^ն ո ր դո ւթեան Ամերիկեան ըմբռնումը պիտի կրնա^յ օրինակ
դին աւԼոժավ եւ արտօնութեամբ Հանդիսաւորս։ ֊ տակ ։Աւ Հատական ազատութեան տենչանքը մղած՜ Հս/սդիսանալ փոքր Ո Լ միշՆսկ ազգերու, ՛որոնք
սլէս կ՛ր Հրատարակենք ու կր յայտարարենք թէ է Հելլէն ժոզովուրգր դէպի քաղաքայինդ եղբայ այնքան կր տառապին վարշ՜աձեւերոլ ելեւէջ ե ՚
այս զ տղթավայ ^ երն են եւ իրաւամբ պէտք է ըլա րասպան պատերազմ, եւ անկում ; րէն։— կեանք, ԱգատոՆթինՏ,— Եւ վազք դէպք
լան ազատ ել անկախ նաՀանգներ , զերծ որեւէ Հռովմէական կայսրութեան վերելքն ալ կու Երջանկութիւն տ
ՀՍԼՓՓակութէն–է բ^ր^Հո^սն՚ա՚կաԴ/ ռահա-ւք* քՒւ իրենք աայ միւ՛ս՛ Հակապաակեր՚չ-ւ Ա՚իութեսՀ,, աղւչէժյին
Fonds A.R.A.M
