Page 15 - ARM_19-1947_03
P. 15
0 Ա0-Ա*
Հքէքքէձ քէ՜ամն Էր, բայը է*ստ8ւկՀքեհքՈէւ ձեււշ աքն քան Դ-իչը (իր գրաւոր ճառը պիաի Հրէէօոարակենք ա- կ եղեց իէն %հր» մտած չմտ ահ ոմանք փորձեցին ա*
անսպասելի Էր որ, իբրեւ. ՅՈ6շճ0է6 իսկ կարելի Է ռանձի ն ) : նոր^մաղեբէն մէկ մէկ թել փրցնել, կարհեօ թէ
սրաւ ,մե,
Գեղարուեսաական ընտիր բաժ՜ին մը կր լրա մարգագետինէն խոտ քաղելու պէս։ Ա*ի մոռնաք^
Ուրիշ
յատկանշական գիծ մր, խո րապէս աշ ցնէր Հաէ՚Լգիսաւորոլթիւնը ՛տօնին։ կը մասնակ ֊ որ անոր րուժ-ումը սովորական բան մր չէդ ան–
խատասէր է Պելժ-իացին ։իր կեանքին նպատակն է ցէին սիրո լած երգչուՀի Օր՛ Աստղիկ Առաքելեան սահ, մ ան տւժ– կբ վատնէ ան իւրաքանչիւր բուժու
աշխատիլը՜։ Ա՛նաց, որ, ինչքան աշխարՀագրոլ . երգով, «Սեւ կաքաւ/. կ»ը Աայաթ Նովայէն եւ Ա– մի Համար եւ այս ի վնաս իրեն եւ յօգուտ Հի *•
թե ամր եւ. լեգո լոմ, այ&քան ալ նկարագրաւք մօտ լէմչաՀէն։ & այտն ի երգիչը, Պ՛ էմմանուէլ Փա - ւաէևգին տ
՚֊ն ՀէրաՀ։ Հացիներուն » ւիաղեահ երգեց Հայերէն «.Անտոմւին» , ՝$/շւէհ.&, եւ Այ& առթիւ քարոզակ է Ա*ս&մբրէ արք * տ
Ս^իջթն Պելժ-իացին մէկ իա կալ .ունի,– շաՀիլ «Լ.6Տ բշշհշսւտ Ր՚Շւ՚եշՏ» : Օր • քնարիկ ՕՀանեան ՚^Է՛ Զ՚՚ր & ՞ ՍբթուՀի Կարօ Աճէմեան որ 23 աաս-րիկ
ւ՚ՕԱէ «1© քաՈՇՏՀքտ Եւ արդէն գրաւ. բռնած են Գ Հ,Կը արտասանեց^ ըմբռնումով եւ զգայուն շեչաեըոմ ի վեր Հաշմանդամ էր ՛եւ. բ^-^կակաա ամէ՛ն՛ միք&ՀԷ–
Ա7եսնէք , կ՚ըսէր անցեալ օր մէկը, Լիւշօնէն մերք « Յարգանք ՛ք՛եզ »ը ԱՀարոնեանի , իսզ րսկեր Զ ա • անօգռւա անց ահ՜ էին , ^եորՀիլ Աւագին , այժմ
մէջաեզ պիտ ի ե Աենք , մենք անմ րցելի ենք» : րեՀ ՚Լարիպեան <Տ.Արաքսը–> ել Պ– (Իիրայր Ս ու– ռողձացահ֊ է եւ կը Քաէէ » իսչպէս կը գրէ ՀԾշակ՝Հ
խռ (30 Մայիս) : իր աղջկան Հեռախօս ահ՜ է* «Հ ի–
ՀՏառաչ^ի թղթակից ր որ կարաւանին Հետ րատեաւ ԱշՈՆդը , ՛երկուքն ալ ԱՀարոնեանէն,
մա ես լաւացա՚հ՜ եմ եւ կը քալեմ ։ Ա*ինակս շուկա*
Հինգշաբթի անցաւ Գրիւսէլէն, օրը օրին տեղեակ րապէս զգայուն ել գեղեցիկ ։
կր պաՀԷ արդէն : Հանդէսը փակեց ՚էթ . Մի՚սաքեան գացի եւ Կ°ՀԻԿ ^է*• Դ֊^*՝0՝ռի Հ ^ Ա Գ ա յ 1 Այ^՚մ շատ լաւ
Երեւոյթներէն դատելով, պիտի կարծէք թէ ՜^Հ Բժ - Նեվոուղ, որ ԱՀարոնեանի մտերիմ կր ղգամ ւ Եօթն սՔգամ այցն լեց ի Աւագին եւ, գա ր^
Պ ր իւս է լի մէ9 կարելի է մոռնալ ամէն ղժ ո լար ու գործակիցն եղած է Հ • Հ ՚ պատուիրակութեան ձեալ պիտի այցելեմ : Աւագը Հրաշքներ կր գոբհ՜է
թիւն եւ տագ՛նապ։ Ի՚ձ չ միամտութիւն– Հոս աւ մէջ, Հետեւեալ Հեռագիրը ուղղած էր այս տօնա ին֊հի նման՝ Հիւպֆղներուն վրայ՚ֆէ
քաղաքակրթութիւնը եւ ներքին խլրտումները ձը– կատարութեան առթիւ– «Կը ցաւիմ որ ներկայ ԷՋՄԻԱԾԻՆԸ ՅՈԻՍԱեԱԲ
գթտծճ են իրենց Հետքերը ։ Գեռ անցեալ շաբթուան չեմ կրնար ըլլա ր առողջական պատճառներով Հ
մ եհ՜՝ ՀրգեՀին ատեն–, ուր վառեցաւ կրթական՝ նա Խորին մեհ՜աբանքս ականաւոր Հայրենասէրին ել
խարարութեան չէնքը, Հրչէջներր գործադուլի մէջ ազգային մեծ բանաստեղծին» : 1945 Յունիսին, դմենայն Հայոց Հայրապետի
էի՛ն... ընտրութեան Համար աբտասաՀմանԷն Հայաստան
ԱՐՓԻԿ ՄԻՍԱ*ԵԱՆ ՏՈՄՍԵՐ գա էլ ող պատգամ ա ռ րներ ր 1ք$միա՝հինի մ Է^ ՛ճեմ ա–
բա%ի բաց մ ան ա ոթիւ Հ անգ ի ս աւո ր խո սա ո ւմնեբ
Մեէ րաՕղհտՏհդ ըրին ճեմարանի ապաՀավութեան մասին Հ
Էջմիածին կր
Մայր Աթոռի պաշտօնաթերթը*
գրէ 1946 8ունիե.Տուլիսի միացեալ թիւթ մէշ
, «Պատգամ աւո րնե բու ըրահ՝ յանձնառութիւն
-— Մեր նորագոյն պատմութեան գլխաւոր ների մեւհ մասը, պիտի ասել, չի կատաբուել, սա
թուականներուն մասին շփոթութիւն կայ մտքիս կայն գա գեռ չի նշանակում, որ ՛ճեմ արանի պաՀ֊,
Ա; ԱՀարոնես/նի ՏՕամեակին առթիւ Հ ամ ակ– մէջ՛՛՛ Հասնողը թուական մը կը գլորէ •• • բլ ան մ ան խն գիրր ձա խա ղուել ԷՀ ՎեՀա փառ Հայ֊
րանքի եւ յարգանքի մ եհ՛ &ոյցը ԴռՐ կա դմ ակեր՛– Աւելի պարզ խօսեցէք՛ բապհ տ ի ամ ենօրեա ք Հո գահ՜ ո ւթեան առարկան է՛–
պահ՝ էր Հ* 8* Ղ՝ * Ն՛որ Աերունգ\ի կեգր . Վարչու ԱՀ Հա%գիսացել ճեմարանի պաՀպանման գոբհբ է
թիւնը, տեղի ունեցաւ, կիրակի կէսօըէ Վ^՚Լ1^ Սաէ աւասիկ. Հայ բոլշեւ,^կիներու երկերեան ԱնՀ րաժե շտ Է \$,եմ ա բանն ապաՀ ուԼել որակեա»
տ՚իէնա՚յի մէ^, խուոն բազմութեան մր ներկայու կ՝ը**է 1 իր ՝՝ խմբագրականին մէ^է թէ նախագաՀ ՚ գա սա խօսական \ կազմ ով , գասական ու գրենական
թեան Հ կբ նախագաՀէր * Ա՝ի սաքեան Լճառը՝ Ուիլս\ր(ե ճիր պատմ ական Վ^Ի"–Ը Հ ր ա պա բ ա կ ե ց՝ պիտոյքներով , վառելսճհիւթով , սաներին բալա =.
յաիրգով) : Հա յաս տան ս ո վետ ա կան իշխանութեան Հ աստաա– րար՚ել նն^ա բանա յին՝ պիտոյքներով , Հագուստով ,
ուելէն 21 օր յետոյք*** Ասիկա սխալ չէ"**** աո ամ անով եւ ո դ .ամենագլխաւորէն՝ Է , կաղմակեր^,
Առածին խօսողն էր %որ Ա երունգի կեգր* —" խեղճեբուն ո®ր ըսա՚ձ՜ը ճիշւո. է ՝որ • • • պել նրանց սնունգի գորհըՀ –\.է;Հ,՚;,\
Վարչո ւթեան կողմ է ժիրա յր Ղ՝ատաւորեան որ մարգիկը մրոտեր են % մի՛ մեղագրէք * • * Ո^իլսըն՝ * » • (իամանակն՝ Է որպէսղի ազգային եկե^.
մաքուր Հայերէնովդ մր ըրաւ կենսագրականը ԱՀա իր որոշումը Հաղորգեց 1920 Ղյոյեմրեր քսաԹեր • գեց ա կան ժողովում , խ ան գա վ ա ո. մթնտ լորտում
րոնեա՛նի հնսգավայր իգաիրէն մինչել Պ"մոն \ կոլք(իք(ւ. . . մեր Հայրենիքին մէչ խոբՀբգային վար՛ ար ո ւահ՛ յա լա արա բութի ւևնե բր ^եմար անի ապա ֊
ներկայացնելով անոր աաոապանքին՛, անձնուէր , չաձեւ Հ ա սա ա աո լեց ալ Ղ, ո յեմրեր քԱան.ի(յն.ին (ա– Հովո՛ւթեան նկատմամբ գոբ&ի վեբահուեն , եղահ •
աղգօգուա եւ Հ եր ո սա կան կեաՀնքի ղան աղան փու ւելի ճիշտ , Դ՛եկտեմբեր ՛Հին՝) : յա\նձնաաութիւննե՚րը չպիտ\ի մոռացուեն, այլա -
լերը։ Խօսքր վերֆացուց ըսելով թէ այն է\աՀը գոր /*//* գիտցա\հ՝ս ալ այգպէս էր * • • փնչո^ւ կր պէս վտանգի տակ գրուահ կը լիսի \Լ\եմարա%ի
իրենք ստացան են վւ ԱՀարոնեանի սերա ւնգէն, փոխեն Հ կր խեղաթիւրեն պա ամա կան գէպք^ըը* ՝պաՀպանութեան ԳՈՐ^՜ԷՀ՝ ՝
պիտի պաՀեն վառ ել փոխանցեն դարձեալ վս •— ՈրովՀետեւ ՛ուրիշ Հանելիքի չունին • • •
յաջորդ սերունդին : -՝- Եբկրո բգ Հարցում -- Ա ա Ա եվրի գա շնա ~
Երկրորդ խօսողն էր Հրանտ Բալոլեան , որ գիըը րըռ<է սա ո րագրո ւե ցաւ : *Լ/իլ կորքի ^^^ի^ ՁՈՐՍ ՀՈՎԵՐԷՆ
մէկ տարիէ ի վեր անխո՛նջ կերպով կ՛աշխատի , «՚Բոնկրէս>>ին մէչ ըսեր են Օղոսւո . \Գին . ճթշգ է ։
սկսեալ ղհրանսայիգալառներէն ալրոը. Հայութիւն - Ախա՛ լ է\՚ ա յգ փասաա թուղթը սա ո բա - Ո1ՎԵՈ.Ի ՎԻՐԱԲՈՒԺՈՒԹԻՒՆ
10.000 ՏԱՐԻ
հ ա յ > ԱՀարոնեանի ՏՕամեակի առիթով Նա\1.օթա - գրուեցաւ 1920/ Օգոստոս տասնին • • . բայց ա յգ– ԱՌԱՋ
ցնել նոր սերունդին մեօ՝ Հայուձն կեանքն ու դո ր– ՝ քան րհ՜ախնգիր ւմ մեիրրոԸրգէ՛էաք • • Ու–իլսը& քանի® Խ
յատկ՚աՐց&ո՛ւցի
օ՜ր ինչպէս եւ գրական շրջան մը։ Տուզի չ բաղդա Հանղ մեղի ՚
տութիւն մը վերջին քառորդ գարու երկու ան - - Զորս • * * դպրոցական՛ եր ա խաներն աչ գի ՞ Պրօֆ՛ Աանքալիա ՛որ կ՛՛առաջնա ր գէր վե րջիձէ
նման վարպետ՛՛ներու կեանքի վախճանին : ձա - տեն ատիյկա • * » Հնախօսական արշաւանքը Հնդկաստանի մէջ, գը՛
կատադբի Համանմանութեամբ մր Կոմիտաս եւ Ա– Որոինք էին ա յգ նաՀանղնեբր .•• տած է ութ կմախքներ որոնց երկուքը գրեթէ ան—
Հարոնեան իբրեւ երկու զգետնուա՛ծ կաղն՛իներ , եղծ մնացած են։ Մէկը աղջկան՛ մը կմախքն է 18–
մնացին ողջ ՛մեռեալներ ։ Խօսելով ԱՀարոնեանի կաբինը, Վանը, Բաղէշն ոլ Տրապիղհնը . . I 20 տարեկան , բարակ եւ 5 ոտք Հասակով, միւսր
գրականութեան մասին՛ ըսաւ թէ սխալ է թէ ան Լք աա բարի * տեսա ք ր ատ ա՛ այր մարդու մը ,25 տարեկան եւ վեց ոտք Հասա
լացի ՛ու կոծի ել ողբի երգիչ է , ընգՀակառա - րա կահ ՚Լհրչին գբքոյ^էէՀ տըոլՀե ^էոգքէ^* ՚Լբ՚^յ տքա՚ կով ՚.\ Այս ն՛շխարները շատ թանկագին են , ո րով
կըն ա՛նոր գրականութիւնը ըմբոստութեան եւ Հե ո ւահ քարտէսէն դուրս ձգուահ է Տրապիղոնի նա՜ Հեաե լ Հնդկաստանի մէջ գտնուածներուն ամէնէն
րոս՛ութեան կը մ զ է ։ ԱՀա՛, անոր տիպարներէն Հանգը* տեսնողը պիտւի կաըհէ թէ երեք նաՀանդ Հիներէն են, եւ կ՝ե1թադրուի ՛որ ՛Բ՛ Ա՛ 7000 տար
Հաղրէն այդ չոր ու ցամաք կնոջ մէջ թագն ուած Հսաացահ՚ծ ենք • • * ուան Հնութիւն մը ունին՛։ կմախքները ցեղային
է Հայ <իան տ՚Արքի մր ըմբոստ Հ՛ոգին։ Միայն ա^յգս խ ա է ո * Հապա® գրքոյկին բո մերձաւորութիւն ունին նա խա ֊Եգիպտացիներու
Սրտաբուխ ուղերձ մը կարդաց Պ՛ ՛Տ ՚Սէմէր– ել Հիւս իս-Արե լելե ան Ափըիկէի Հետ, խափշիկի
ճեան : ք
վանդակութիւնը •*• եւ թուականներու. յատկանիշներով ։
կարելի չէ® դէպքերու
Ապա բեմ Հրաւիրուեցաւ ժողովուրդին մէջէն ւուՐւ\ կոլսակցակսյ^՛ Համաձայնութիւն մր կնքել** քարէ Գարու աղջկան Հետաքրքրական երե -
Ա» Ա–
ծերունի Աստ– Վաչեանց Լմեկենասը շրթնե - է*\նձմէ բարեւ այգ մժեղներուն , Համաձայ ւոյթը այն է որ գլխուն՛ կողմը կլոր ծակ մր կայ ,
Հարոնեանի՝) որ յ՚ոլզուած ել դողդոջուն "Լ՜ի^՚ք նութիւնը թող կնքեն պատմութեան Հետ ոչ թէ ինչ որ կ՝ենթադրէ թէ ողջ անձի մը գանկը ծա
ԱՀարոն -
րով ըսաւ թէ նիւթական զոՀողութիւնր ԱՀարոն - մեգի Հետ* ա յգ թշուառականները այնքան տգէտ կելու գործողութիւն մը եղած է քար է գործի -
կ՛արժ՜է : ք՛անի որ կար աննման՛ կրակը ուսումի։ ե*ե ո բ յուշագիր մր պատրաստելու Համար իսկ մեր քով մը, ուղեղային ճնշումէ ազատելու Համար ,
Հայոց
եան ի մէջ, ան անպայման պիտի Ը.ԷԼաՐ գուռր ափ կխաոնեն՝ զարտուղի ճամբաներով* •* ինչ որ ա՛ւելի ՛ուշ ՛Բաբէ Գարերու մէջ ալ գործա -
եան մը, թերեւս առանց եւրոպական Ի՛նչ մեղքս պաՀ եմ , աղբար, կը Հաւատամ դրուած էԵւրոպայի ժ՜ողո՛վս լրգնե րո լ եւկեդրոնա\
հօսքը վերջացոլց լաւատես յոյսերով որ այդպէս է որովՀեաել դուք կ՚աշխատիք անոնք կան Ամերիկայի նախնական ցեղերուն կողմէ : Ար
ապագայ ի մասին ; կը յօրանջեն . . . Գուք պատմութիւն կը կարդաք՝ գի վիրաբոյժ՜ներ ալ միեւնոյն գո ը\ծ ո զո լթի ւն\ը կր
անոնք լքա չալ : , Ժ*> կատարեն, սակայն պ՛ողպատէ գործիքով :
Երրորդ խօսողն էր Հրանտ Ս ամոլէ լ որ անդ կմախքներսւն Հ՛ետ գտ՛նուած են նաեւ մանրա
րադառնալով ԱՀարոնեանի ներկայ անդամալոյծ ԳԱՂՈՒԹԷ ԳԱղՈԻԹ քարեր, երկու բերնով ել մէկ բերնով գանակի
Վիճակին՝ ըսաւ թէ ինչպէս վերջերս երբ շեղբեր , նետերու գլուխներ Հ գործիքներ շինուած՝
այցելութիւն տուած էր անոր Պոմոնի գոմէշի, եղի, ոչխարի, այծի, խոզի, ձիու եղ
մէջ, իր անզգա լ կարծուած վիճակին մէջ փղձկած ԱՒԱԳԻ ՆՈՐ «ՀՐԱՇ-ԲՆԵՐԸ» ջիւրի եւ չունի ՛ոսկորներով։
էր Օր՛ Աստղիկի երդէն (Աայաթ Նովայէն) : Հ. Վերջին քարէ Գարուն՛ ժողովուրդը գլխաւո –՛
Աամոլէլ ներկայացուց ԱՀարոնեանի քաղաքա ֊ էքանօթ Հեղինակ ՏովՀ ՚ ՊապԷսեաՖ կը նկա - րաբար որս՛որդ էր , չէր գիտերտակաւինսննդեղէն
կան գործունէոլթիլնր եւ ըսաւ թէ ան կը Համ ա– ըագրէ Աւագի այցելութիւնը Լոս Անճէլըսի Ս՛ արտագրել։ կ՚ապրէին աւազէ բլակնեոլ մէջ, գե -
Իյաչ եկեղեցին
ԳԲէբ ԻՐ մէ1 թէ գրագէտը , թէ Հռետորը , թէ քա (Մշակ, 13 Յունիս) տերու կամ լիճերու ՛ե՛զերքը։ Բացի նետերէ որ կը
ղաքական մարգը։ \9\7ին &ՐԲ Ազգ՛ խորՀուրդ ^Հակառակ որ շատ քիչերու իմաց տրուած էր կազմէր անոնց՝ վրաՀը,մե՛ծ եւ պզտիկ երէնեը եւ
կազմուեցաւ, անմիջապէս աչքերը ուղղուեցան Աւագին այցելութեան օրը, շաբաթ կէսօրէ վերջ ձուկեր կը բռնէին ոսկորէ մեծ կտորներով ել կբ
ԱՀարոնեանին ։ Ան էր որ ճակատ կԴրթար կորով մամը 5ին նմա&ը չտեսն՛ուած բազմ՛ութեամբ լեց բերէին բլրակը ։ Հոս կը սպաննէին կենգանինե -
ներշնչելու Հայ զինաւորին: ԱՀարո՛նեանի գլխաւոր ուած էք եկեղեցին ոլ փողոցը տ րը եւ կ՚ուտէին միսը Հում վիճակի մէջ։
ութեամբ էր՛ որ եկաւ Հայկական պաաոլիրակու - Ակամայ արձակուած. ճիչեր՛, յուղում, լաց Միակ կենդանին ՛ո ր ընտանի դարձած էր շունն
թիւնր Պոլիս Հաշտութիւն կնքելու թուրքիս յ Հետ աննկարագրելի էին ։ Անթիւ լուսանկարիչներու էր՛ Եւ անեղծ մնացած երկու կմախքներր շունի
ել վերջապէս , Աեծ պետութեանց կողքին , Աեվրի շարքին տեղակա՛ն «լքԻայմզ» եւ «էքզէմինըր» թեր կմախքներ էին։
Պալատին մէջ, ԱՀարոնեանէն՛ Էր որ ստոիազրեց թերու թղթակիցները Հազիւ միջոց ու տեղ կը գտ
դաշնագիրը, մուրհակ մը որ թէեւ արՀամարՀուե՛ նէին լուսանկարելու Համար Աւագը։ 1700 Հոգինոց
ցաւ ել մերժուեցալ ատեն մը մեր Հակառակսրգ֊ բազմութեան մէջ կԳրեւէին Մեքսիքացիներ , Ա– ԿԱԹՆԱԽՈՀԱՆՈ8ՆԵՐՈՒ թիւր Հայաստանի
ներուն կողմէ , բայց այսօր Հիմ կը ծառայէ անոնց մերիկացիներ , 8<ոիեր ել ուրիշ ազդեր : Մեքսի– մէ^ Հասահ՜ է 30ի : ԿաթնախոՀանոցնեբու , ման -
Համար ալ, միակ վաւերագիրը, պաՀանջելու մեր քացիներ եւ ուրիշ ազգեր երբ կր ներկայանան Ա– կակ ան խ\ոՀ ան ո ցնե բու տրամ ագրո ւա հ է 1 60
իրաւունքը ։ ՚ լագի, բոլժ՜ուելու Հաւատքով, կը մօտենան խիստ Հազար րուպլի թոկակաղմ եւ կարօտ ազոց ԼՐ1****
էէ • Ն՛ար գո՜ւնի Ներկս/քացուց տսՏռս/Աքանքփ եր. ե(կի\.ղՏ^ուր4ուէմրլ ել յարգանքով, մինչ Ալսէգ Խ. &"Լ&իչ սեա$*գ տաք ո ւ. Հա՛մար։
Fonds A.R.A.M
Հքէքքէձ քէ՜ամն Էր, բայը է*ստ8ւկՀքեհքՈէւ ձեււշ աքն քան Դ-իչը (իր գրաւոր ճառը պիաի Հրէէօոարակենք ա- կ եղեց իէն %հր» մտած չմտ ահ ոմանք փորձեցին ա*
անսպասելի Էր որ, իբրեւ. ՅՈ6շճ0է6 իսկ կարելի Է ռանձի ն ) : նոր^մաղեբէն մէկ մէկ թել փրցնել, կարհեօ թէ
սրաւ ,մե,
Գեղարուեսաական ընտիր բաժ՜ին մը կր լրա մարգագետինէն խոտ քաղելու պէս։ Ա*ի մոռնաք^
Ուրիշ
յատկանշական գիծ մր, խո րապէս աշ ցնէր Հաէ՚Լգիսաւորոլթիւնը ՛տօնին։ կը մասնակ ֊ որ անոր րուժ-ումը սովորական բան մր չէդ ան–
խատասէր է Պելժ-իացին ։իր կեանքին նպատակն է ցէին սիրո լած երգչուՀի Օր՛ Աստղիկ Առաքելեան սահ, մ ան տւժ– կբ վատնէ ան իւրաքանչիւր բուժու
աշխատիլը՜։ Ա՛նաց, որ, ինչքան աշխարՀագրոլ . երգով, «Սեւ կաքաւ/. կ»ը Աայաթ Նովայէն եւ Ա– մի Համար եւ այս ի վնաս իրեն եւ յօգուտ Հի *•
թե ամր եւ. լեգո լոմ, այ&քան ալ նկարագրաւք մօտ լէմչաՀէն։ & այտն ի երգիչը, Պ՛ էմմանուէլ Փա - ւաէևգին տ
՚֊ն ՀէրաՀ։ Հացիներուն » ւիաղեահ երգեց Հայերէն «.Անտոմւին» , ՝$/շւէհ.&, եւ Այ& առթիւ քարոզակ է Ա*ս&մբրէ արք * տ
Ս^իջթն Պելժ-իացին մէկ իա կալ .ունի,– շաՀիլ «Լ.6Տ բշշհշսւտ Ր՚Շւ՚եշՏ» : Օր • քնարիկ ՕՀանեան ՚^Է՛ Զ՚՚ր & ՞ ՍբթուՀի Կարօ Աճէմեան որ 23 աաս-րիկ
ւ՚ՕԱէ «1© քաՈՇՏՀքտ Եւ արդէն գրաւ. բռնած են Գ Հ,Կը արտասանեց^ ըմբռնումով եւ զգայուն շեչաեըոմ ի վեր Հաշմանդամ էր ՛եւ. բ^-^կակաա ամէ՛ն՛ միք&ՀԷ–
Ա7եսնէք , կ՚ըսէր անցեալ օր մէկը, Լիւշօնէն մերք « Յարգանք ՛ք՛եզ »ը ԱՀարոնեանի , իսզ րսկեր Զ ա • անօգռւա անց ահ՜ էին , ^եորՀիլ Աւագին , այժմ
մէջաեզ պիտ ի ե Աենք , մենք անմ րցելի ենք» : րեՀ ՚Լարիպեան <Տ.Արաքսը–> ել Պ– (Իիրայր Ս ու– ռողձացահ֊ է եւ կը Քաէէ » իսչպէս կը գրէ ՀԾշակ՝Հ
խռ (30 Մայիս) : իր աղջկան Հեռախօս ահ՜ է* «Հ ի–
ՀՏառաչ^ի թղթակից ր որ կարաւանին Հետ րատեաւ ԱշՈՆդը , ՛երկուքն ալ ԱՀարոնեանէն,
մա ես լաւացա՚հ՜ եմ եւ կը քալեմ ։ Ա*ինակս շուկա*
Հինգշաբթի անցաւ Գրիւսէլէն, օրը օրին տեղեակ րապէս զգայուն ել գեղեցիկ ։
կր պաՀԷ արդէն : Հանդէսը փակեց ՚էթ . Մի՚սաքեան գացի եւ Կ°ՀԻԿ ^է*• Դ֊^*՝0՝ռի Հ ^ Ա Գ ա յ 1 Այ^՚մ շատ լաւ
Երեւոյթներէն դատելով, պիտի կարծէք թէ ՜^Հ Բժ - Նեվոուղ, որ ԱՀարոնեանի մտերիմ կր ղգամ ւ Եօթն սՔգամ այցն լեց ի Աւագին եւ, գա ր^
Պ ր իւս է լի մէ9 կարելի է մոռնալ ամէն ղժ ո լար ու գործակիցն եղած է Հ • Հ ՚ պատուիրակութեան ձեալ պիտի այցելեմ : Աւագը Հրաշքներ կր գոբհ՜է
թիւն եւ տագ՛նապ։ Ի՚ձ չ միամտութիւն– Հոս աւ մէջ, Հետեւեալ Հեռագիրը ուղղած էր այս տօնա ին֊հի նման՝ Հիւպֆղներուն վրայ՚ֆէ
քաղաքակրթութիւնը եւ ներքին խլրտումները ձը– կատարութեան առթիւ– «Կը ցաւիմ որ ներկայ ԷՋՄԻԱԾԻՆԸ ՅՈԻՍԱեԱԲ
գթտծճ են իրենց Հետքերը ։ Գեռ անցեալ շաբթուան չեմ կրնար ըլլա ր առողջական պատճառներով Հ
մ եհ՜՝ ՀրգեՀին ատեն–, ուր վառեցաւ կրթական՝ նա Խորին մեհ՜աբանքս ականաւոր Հայրենասէրին ել
խարարութեան չէնքը, Հրչէջներր գործադուլի մէջ ազգային մեծ բանաստեղծին» : 1945 Յունիսին, դմենայն Հայոց Հայրապետի
էի՛ն... ընտրութեան Համար աբտասաՀմանԷն Հայաստան
ԱՐՓԻԿ ՄԻՍԱ*ԵԱՆ ՏՈՄՍԵՐ գա էլ ող պատգամ ա ռ րներ ր 1ք$միա՝հինի մ Է^ ՛ճեմ ա–
բա%ի բաց մ ան ա ոթիւ Հ անգ ի ս աւո ր խո սա ո ւմնեբ
Մեէ րաՕղհտՏհդ ըրին ճեմարանի ապաՀավութեան մասին Հ
Էջմիածին կր
Մայր Աթոռի պաշտօնաթերթը*
գրէ 1946 8ունիե.Տուլիսի միացեալ թիւթ մէշ
, «Պատգամ աւո րնե բու ըրահ՝ յանձնառութիւն
-— Մեր նորագոյն պատմութեան գլխաւոր ների մեւհ մասը, պիտի ասել, չի կատաբուել, սա
թուականներուն մասին շփոթութիւն կայ մտքիս կայն գա գեռ չի նշանակում, որ ՛ճեմ արանի պաՀ֊,
Ա; ԱՀարոնես/նի ՏՕամեակին առթիւ Հ ամ ակ– մէջ՛՛՛ Հասնողը թուական մը կը գլորէ •• • բլ ան մ ան խն գիրր ձա խա ղուել ԷՀ ՎեՀա փառ Հայ֊
րանքի եւ յարգանքի մ եհ՛ &ոյցը ԴռՐ կա դմ ակեր՛– Աւելի պարզ խօսեցէք՛ բապհ տ ի ամ ենօրեա ք Հո գահ՜ ո ւթեան առարկան է՛–
պահ՝ էր Հ* 8* Ղ՝ * Ն՛որ Աերունգ\ի կեգր . Վարչու ԱՀ Հա%գիսացել ճեմարանի պաՀպանման գոբհբ է
թիւնը, տեղի ունեցաւ, կիրակի կէսօըէ Վ^՚Լ1^ Սաէ աւասիկ. Հայ բոլշեւ,^կիներու երկերեան ԱնՀ րաժե շտ Է \$,եմ ա բանն ապաՀ ուԼել որակեա»
տ՚իէնա՚յի մէ^, խուոն բազմութեան մր ներկայու կ՝ը**է 1 իր ՝՝ խմբագրականին մէ^է թէ նախագաՀ ՚ գա սա խօսական \ կազմ ով , գասական ու գրենական
թեան Հ կբ նախագաՀէր * Ա՝ի սաքեան Լճառը՝ Ուիլս\ր(ե ճիր պատմ ական Վ^Ի"–Ը Հ ր ա պա բ ա կ ե ց՝ պիտոյքներով , վառելսճհիւթով , սաներին բալա =.
յաիրգով) : Հա յաս տան ս ո վետ ա կան իշխանութեան Հ աստաա– րար՚ել նն^ա բանա յին՝ պիտոյքներով , Հագուստով ,
ուելէն 21 օր յետոյք*** Ասիկա սխալ չէ"**** աո ամ անով եւ ո դ .ամենագլխաւորէն՝ Է , կաղմակեր^,
Առածին խօսողն էր %որ Ա երունգի կեգր* —" խեղճեբուն ո®ր ըսա՚ձ՜ը ճիշւո. է ՝որ • • • պել նրանց սնունգի գորհըՀ –\.է;Հ,՚;,\
Վարչո ւթեան կողմ է ժիրա յր Ղ՝ատաւորեան որ մարգիկը մրոտեր են % մի՛ մեղագրէք * • * Ո^իլսըն՝ * » • (իամանակն՝ Է որպէսղի ազգային եկե^.
մաքուր Հայերէնովդ մր ըրաւ կենսագրականը ԱՀա իր որոշումը Հաղորգեց 1920 Ղյոյեմրեր քսաԹեր • գեց ա կան ժողովում , խ ան գա վ ա ո. մթնտ լորտում
րոնեա՛նի հնսգավայր իգաիրէն մինչել Պ"մոն \ կոլք(իք(ւ. . . մեր Հայրենիքին մէչ խոբՀբգային վար՛ ար ո ւահ՛ յա լա արա բութի ւևնե բր ^եմար անի ապա ֊
ներկայացնելով անոր աաոապանքին՛, անձնուէր , չաձեւ Հ ա սա ա աո լեց ալ Ղ, ո յեմրեր քԱան.ի(յն.ին (ա– Հովո՛ւթեան նկատմամբ գոբ&ի վեբահուեն , եղահ •
աղգօգուա եւ Հ եր ո սա կան կեաՀնքի ղան աղան փու ւելի ճիշտ , Դ՛եկտեմբեր ՛Հին՝) : յա\նձնաաութիւննե՚րը չպիտ\ի մոռացուեն, այլա -
լերը։ Խօսքր վերֆացուց ըսելով թէ այն է\աՀը գոր /*//* գիտցա\հ՝ս ալ այգպէս էր * • • փնչո^ւ կր պէս վտանգի տակ գրուահ կը լիսի \Լ\եմարա%ի
իրենք ստացան են վւ ԱՀարոնեանի սերա ւնգէն, փոխեն Հ կր խեղաթիւրեն պա ամա կան գէպք^ըը* ՝պաՀպանութեան ԳՈՐ^՜ԷՀ՝ ՝
պիտի պաՀեն վառ ել փոխանցեն դարձեալ վս •— ՈրովՀետեւ ՛ուրիշ Հանելիքի չունին • • •
յաջորդ սերունդին : -՝- Եբկրո բգ Հարցում -- Ա ա Ա եվրի գա շնա ~
Երկրորդ խօսողն էր Հրանտ Բալոլեան , որ գիըը րըռ<է սա ո րագրո ւե ցաւ : *Լ/իլ կորքի ^^^ի^ ՁՈՐՍ ՀՈՎԵՐԷՆ
մէկ տարիէ ի վեր անխո՛նջ կերպով կ՛աշխատի , «՚Բոնկրէս>>ին մէչ ըսեր են Օղոսւո . \Գին . ճթշգ է ։
սկսեալ ղհրանսայիգալառներէն ալրոը. Հայութիւն - Ախա՛ լ է\՚ ա յգ փասաա թուղթը սա ո բա - Ո1ՎԵՈ.Ի ՎԻՐԱԲՈՒԺՈՒԹԻՒՆ
10.000 ՏԱՐԻ
հ ա յ > ԱՀարոնեանի ՏՕամեակի առիթով Նա\1.օթա - գրուեցաւ 1920/ Օգոստոս տասնին • • . բայց ա յգ– ԱՌԱՋ
ցնել նոր սերունդին մեօ՝ Հայուձն կեանքն ու դո ր– ՝ քան րհ՜ախնգիր ւմ մեիրրոԸրգէ՛էաք • • Ու–իլսը& քանի® Խ
յատկ՚աՐց&ո՛ւցի
օ՜ր ինչպէս եւ գրական շրջան մը։ Տուզի չ բաղդա Հանղ մեղի ՚
տութիւն մը վերջին քառորդ գարու երկու ան - - Զորս • * * դպրոցական՛ եր ա խաներն աչ գի ՞ Պրօֆ՛ Աանքալիա ՛որ կ՛՛առաջնա ր գէր վե րջիձէ
նման վարպետ՛՛ներու կեանքի վախճանին : ձա - տեն ատիյկա • * » Հնախօսական արշաւանքը Հնդկաստանի մէջ, գը՛
կատադբի Համանմանութեամբ մր Կոմիտաս եւ Ա– Որոինք էին ա յգ նաՀանղնեբր .•• տած է ութ կմախքներ որոնց երկուքը գրեթէ ան—
Հարոնեան իբրեւ երկու զգետնուա՛ծ կաղն՛իներ , եղծ մնացած են։ Մէկը աղջկան՛ մը կմախքն է 18–
մնացին ողջ ՛մեռեալներ ։ Խօսելով ԱՀարոնեանի կաբինը, Վանը, Բաղէշն ոլ Տրապիղհնը . . I 20 տարեկան , բարակ եւ 5 ոտք Հասակով, միւսր
գրականութեան մասին՛ ըսաւ թէ սխալ է թէ ան Լք աա բարի * տեսա ք ր ատ ա՛ այր մարդու մը ,25 տարեկան եւ վեց ոտք Հասա
լացի ՛ու կոծի ել ողբի երգիչ է , ընգՀակառա - րա կահ ՚Լհրչին գբքոյ^էէՀ տըոլՀե ^էոգքէ^* ՚Լբ՚^յ տքա՚ կով ՚.\ Այս ն՛շխարները շատ թանկագին են , ո րով
կըն ա՛նոր գրականութիւնը ըմբոստութեան եւ Հե ո ւահ քարտէսէն դուրս ձգուահ է Տրապիղոնի նա՜ Հեաե լ Հնդկաստանի մէջ գտնուածներուն ամէնէն
րոս՛ութեան կը մ զ է ։ ԱՀա՛, անոր տիպարներէն Հանգը* տեսնողը պիտւի կաըհէ թէ երեք նաՀանդ Հիներէն են, եւ կ՝ե1թադրուի ՛որ ՛Բ՛ Ա՛ 7000 տար
Հաղրէն այդ չոր ու ցամաք կնոջ մէջ թագն ուած Հսաացահ՚ծ ենք • • * ուան Հնութիւն մը ունին՛։ կմախքները ցեղային
է Հայ <իան տ՚Արքի մր ըմբոստ Հ՛ոգին։ Միայն ա^յգս խ ա է ո * Հապա® գրքոյկին բո մերձաւորութիւն ունին նա խա ֊Եգիպտացիներու
Սրտաբուխ ուղերձ մը կարդաց Պ՛ ՛Տ ՚Սէմէր– ել Հիւս իս-Արե լելե ան Ափըիկէի Հետ, խափշիկի
ճեան : ք
վանդակութիւնը •*• եւ թուականներու. յատկանիշներով ։
կարելի չէ® դէպքերու
Ապա բեմ Հրաւիրուեցաւ ժողովուրդին մէջէն ւուՐւ\ կոլսակցակսյ^՛ Համաձայնութիւն մր կնքել** քարէ Գարու աղջկան Հետաքրքրական երե -
Ա» Ա–
ծերունի Աստ– Վաչեանց Լմեկենասը շրթնե - է*\նձմէ բարեւ այգ մժեղներուն , Համաձայ ւոյթը այն է որ գլխուն՛ կողմը կլոր ծակ մր կայ ,
Հարոնեանի՝) որ յ՚ոլզուած ել դողդոջուն "Լ՜ի^՚ք նութիւնը թող կնքեն պատմութեան Հետ ոչ թէ ինչ որ կ՝ենթադրէ թէ ողջ անձի մը գանկը ծա
ԱՀարոն -
րով ըսաւ թէ նիւթական զոՀողութիւնր ԱՀարոն - մեգի Հետ* ա յգ թշուառականները այնքան տգէտ կելու գործողութիւն մը եղած է քար է գործի -
կ՛արժ՜է : ք՛անի որ կար աննման՛ կրակը ուսումի։ ե*ե ո բ յուշագիր մր պատրաստելու Համար իսկ մեր քով մը, ուղեղային ճնշումէ ազատելու Համար ,
Հայոց
եան ի մէջ, ան անպայման պիտի Ը.ԷԼաՐ գուռր ափ կխաոնեն՝ զարտուղի ճամբաներով* •* ինչ որ ա՛ւելի ՛ուշ ՛Բաբէ Գարերու մէջ ալ գործա -
եան մը, թերեւս առանց եւրոպական Ի՛նչ մեղքս պաՀ եմ , աղբար, կը Հաւատամ դրուած էԵւրոպայի ժ՜ողո՛վս լրգնե րո լ եւկեդրոնա\
հօսքը վերջացոլց լաւատես յոյսերով որ այդպէս է որովՀեաել դուք կ՚աշխատիք անոնք կան Ամերիկայի նախնական ցեղերուն կողմէ : Ար
ապագայ ի մասին ; կը յօրանջեն . . . Գուք պատմութիւն կը կարդաք՝ գի վիրաբոյժ՜ներ ալ միեւնոյն գո ը\ծ ո զո լթի ւն\ը կր
անոնք լքա չալ : , Ժ*> կատարեն, սակայն պ՛ողպատէ գործիքով :
Երրորդ խօսողն էր Հրանտ Ս ամոլէ լ որ անդ կմախքներսւն Հ՛ետ գտ՛նուած են նաեւ մանրա
րադառնալով ԱՀարոնեանի ներկայ անդամալոյծ ԳԱՂՈՒԹԷ ԳԱղՈԻԹ քարեր, երկու բերնով ել մէկ բերնով գանակի
Վիճակին՝ ըսաւ թէ ինչպէս վերջերս երբ շեղբեր , նետերու գլուխներ Հ գործիքներ շինուած՝
այցելութիւն տուած էր անոր Պոմոնի գոմէշի, եղի, ոչխարի, այծի, խոզի, ձիու եղ
մէջ, իր անզգա լ կարծուած վիճակին մէջ փղձկած ԱՒԱԳԻ ՆՈՐ «ՀՐԱՇ-ԲՆԵՐԸ» ջիւրի եւ չունի ՛ոսկորներով։
էր Օր՛ Աստղիկի երդէն (Աայաթ Նովայէն) : Հ. Վերջին քարէ Գարուն՛ ժողովուրդը գլխաւո –՛
Աամոլէլ ներկայացուց ԱՀարոնեանի քաղաքա ֊ էքանօթ Հեղինակ ՏովՀ ՚ ՊապԷսեաՖ կը նկա - րաբար որս՛որդ էր , չէր գիտերտակաւինսննդեղէն
կան գործունէոլթիլնր եւ ըսաւ թէ ան կը Համ ա– ըագրէ Աւագի այցելութիւնը Լոս Անճէլըսի Ս՛ արտագրել։ կ՚ապրէին աւազէ բլակնեոլ մէջ, գե -
Իյաչ եկեղեցին
ԳԲէբ ԻՐ մէ1 թէ գրագէտը , թէ Հռետորը , թէ քա (Մշակ, 13 Յունիս) տերու կամ լիճերու ՛ե՛զերքը։ Բացի նետերէ որ կը
ղաքական մարգը։ \9\7ին &ՐԲ Ազգ՛ խորՀուրդ ^Հակառակ որ շատ քիչերու իմաց տրուած էր կազմէր անոնց՝ վրաՀը,մե՛ծ եւ պզտիկ երէնեը եւ
կազմուեցաւ, անմիջապէս աչքերը ուղղուեցան Աւագին այցելութեան օրը, շաբաթ կէսօրէ վերջ ձուկեր կը բռնէին ոսկորէ մեծ կտորներով ել կբ
ԱՀարոնեանին ։ Ան էր որ ճակատ կԴրթար կորով մամը 5ին նմա&ը չտեսն՛ուած բազմ՛ութեամբ լեց բերէին բլրակը ։ Հոս կը սպաննէին կենգանինե -
ներշնչելու Հայ զինաւորին: ԱՀարո՛նեանի գլխաւոր ուած էք եկեղեցին ոլ փողոցը տ րը եւ կ՚ուտէին միսը Հում վիճակի մէջ։
ութեամբ էր՛ որ եկաւ Հայկական պաաոլիրակու - Ակամայ արձակուած. ճիչեր՛, յուղում, լաց Միակ կենդանին ՛ո ր ընտանի դարձած էր շունն
թիւնր Պոլիս Հաշտութիւն կնքելու թուրքիս յ Հետ աննկարագրելի էին ։ Անթիւ լուսանկարիչներու էր՛ Եւ անեղծ մնացած երկու կմախքներր շունի
ել վերջապէս , Աեծ պետութեանց կողքին , Աեվրի շարքին տեղակա՛ն «լքԻայմզ» եւ «էքզէմինըր» թեր կմախքներ էին։
Պալատին մէջ, ԱՀարոնեանէն՛ Էր որ ստոիազրեց թերու թղթակիցները Հազիւ միջոց ու տեղ կը գտ
դաշնագիրը, մուրհակ մը որ թէեւ արՀամարՀուե՛ նէին լուսանկարելու Համար Աւագը։ 1700 Հոգինոց
ցաւ ել մերժուեցալ ատեն մը մեր Հակառակսրգ֊ բազմութեան մէջ կԳրեւէին Մեքսիքացիներ , Ա– ԿԱԹՆԱԽՈՀԱՆՈ8ՆԵՐՈՒ թիւր Հայաստանի
ներուն կողմէ , բայց այսօր Հիմ կը ծառայէ անոնց մերիկացիներ , 8<ոիեր ել ուրիշ ազդեր : Մեքսի– մէ^ Հասահ՜ է 30ի : ԿաթնախոՀանոցնեբու , ման -
Համար ալ, միակ վաւերագիրը, պաՀանջելու մեր քացիներ եւ ուրիշ ազգեր երբ կր ներկայանան Ա– կակ ան խ\ոՀ ան ո ցնե բու տրամ ագրո ւա հ է 1 60
իրաւունքը ։ ՚ լագի, բոլժ՜ուելու Հաւատքով, կը մօտենան խիստ Հազար րուպլի թոկակաղմ եւ կարօտ ազոց ԼՐ1****
էէ • Ն՛ար գո՜ւնի Ներկս/քացուց տսՏռս/Աքանքփ եր. ե(կի\.ղՏ^ուր4ուէմրլ ել յարգանքով, մինչ Ալսէգ Խ. &"Լ&իչ սեա$*գ տաք ո ւ. Հա՛մար։
Fonds A.R.A.M
