Page 23 - ARM_19-1947_03

& ԱՌԱ* Հ ււ^ ւ»»ւ՛՛ա ՜\ււոաաաաաաաա<ռա>ւ*է^ւււ՚<*ք ^ա1

•ՊՕՒ&Ս՝ ԾԻԾԱՂ խ"*ըՀը նարինջի կը նմանցնեն աչխարՀտգէտները տ ոբ մենք կ՚ուսումնասիրենք մեր գրողներու

Ուր ի չ պտուղ չե՛ն՛ գտած՛ ։Ղ՝տ շն ակց ա կան ի ՚ձ ա– Հը , մէկ բան կր դառնայ պարզ, այն է որ

շակ\ : գրոլոր տիտանները արտայայտէ,չր եղած են

ԱռիէթհԱ օգտաիԱք Հոն, յանկարծ–, իրենց աչքին կը զարնէ աղ ՜ ի ժամանակի առաջաւոր գաղափարներուն՝•,

ուո՚ր Հողամաս մը։ Ովասիս մը։ Տաք կուրերով կա՚՚Լագրէին իրենց ժամանակի Հարցերբ :

ել լիճերով Հարուստ : Առանց ձիւն - սառոյցի 2 ՛եղի Համար մեծ ու նուիրական են Արով -

Անշուշտ *. մ՛է՛նէ շատեր էո*֊ո չու%\քե թեչ ոբ կբ Ֆրանսական գաւառի մը տարած՛ութեա՛մբ՞ Բ ո ;յ~ ՜՝ 4, Րաֆֆիի , Պէչիկթաշլեանի ու Պարոձւեաֆփ

կա՛տարուի գիտական աշխարՀին մէշ տ| մէկ կը բացագանչեն, «Փոքրիկ ԱմերիկսՀֆ^ ձր միւս դասականներու ան՚ուԼ\\ երը յ Այդ Հե–

Զբաղած՛ ենք։էԱիստ զբաղած՝ . մաա%աւոլ$ապէ ս Աձկուշա մարգեր։ Այնքան Հող ուն՛ին եձ. տա՛* ՚ զեները մեծ են արն բանով ոբ ամենալաւ ձե–՝–

մ՛ ենք է ֆ ր ա% «աՀայ գաղութա , ո բ ա յա օր ե բ իր կալին իրենց **՚չքը ղուբսն է ւ Գոնէ & յգ \նոբա ՜ ձատկերացո.\ցած եձ իրենց ժամանակը փրենց

ամ բող^ ուշադրութիւնը կեգր ոնա ցուցած՛ է ՛՛էլա « գիւտ Հողամասը նուիրեն մ՛եղի , իբրեւ, գաղթա ՚ Վագրած խնդիրներով յուզա* են ընթերցող -

րեւոբ, կենսական ազգային խնդրի մր ^Ր–ա յ »*— վայր ւսնոնց Համար ^որ ղրկուած՛ ՜են Հայաստան Հ դարձած անոնց .մտքի եւ զգացումներու

Թաղական - Հոգաբարձու ընտրել : ք/՛^/* ժամե - մտնելու իրաւունքէն • •• էգմանր : . պէտք է շարունակ նոր բան
Այս Գրականութիւնը վրայ :
բուն Համար մոմավաճառ, պևակավա րնե բ բ , ճա = կերպով, պիտի գագրէին ներգաղթի եւ
չո՛ւր շ Է խմբուած՜ ան : Հա յաստ ԱրեւելաՀ այեբէնի աւելցնէ եղածին
րելու կաբեւոբ ձեռնարկին տնասէրէ, կռիւները ։

Ե ՛դիս կո պոս , վարդապետ քեցելու, գործով Է եւ ԱբեւմաաՀայեբէնի վէճերը; « Հ » եւ «Տ» գրեբոլ ՛Լերջին տարինեբր կարգ մը հեղինակներ վե–

տարուան : ՚3ւլւյյքարր ։ «Վ^ ւն ալ կ1աղատ ուէբ Հլ^ին՛ փո­ Լաղրեցին Հայ ժողովուրդի անցեալը։ Այժմ
խանս ոգելու մերգրա–
Այսչա^վւ միայն։ Հապա1 ո՛5՝վ պիտի ֆո՚կէ «Հա~ տաղտուկէն , ալ պէտք չէբ մնար կքր նորանոր խն՛դիրներ կ՚առաջագրէ

յաստանասէբ՚ֆր ՛Հո չ - Հա յասաա նա ս կ ր »կ(ն յ ՀՀ Հա - «բեւեռի՛» տեղ «բեվեռ» գրելու Հեթանոսութեանց : կ ւթեան առջեւ։
ռաֆգիմական<ֆոճ
«յետ ագի մ ականթէն ։ 3)Ա1շ|ւսա^ւ՝ ԳաղթաՀայ գրաշարներն ալ , առ յաւէտ՝ երախտա֊ Մենք ապրեցանք աննախընթաց Ժամա%ս/կաչր–

« Պ՚եմ ո կբատֆէն ; (յստուկ Հայասաանագո ր&էՀ պարտ կբ մնային ծովակալ Պ ի բտին ՝. | մը ղաւաճանօրէն մեր երկրի վրայ յարձա֊

գործնական՛ Հայբենասէրէն ։ Եկեղեցին՝ սա էլա ր ա - Աակայն այս նրբութիւնն երր մտածողը ո՛վ : Հ գերմանական ֆաշիզմի գէմ մղուած Հայրե–

նէն * * * Ա՝ տաՀոդոլթ իւննե ր ասոնք ։ Ամերիկացիները , փբենց շաՀը միայն \%կաաի առ՛* ՚նան պատերազմի շրջանը , որ լի է կեր ո •

Ալ ո^վ կարեւորութիւն կուտայ ^ գիտական նող մարդիկ են ; • սէ եան անհամար դրուագներով : Հայ ժողո -

Հ աբցերըո Լ պէս տղայա կան բաներս ւ : Անոնք, միայն Հարաւային Բեւեռով չեն գո - Փդն՛ ալ իբրեւ սովետական ժողովուրդն՛երու

Ամերիկացիները, մանկամիտ ժողովուրդ, ա– Հանար ; ,2$անկ մ^ն^ ալ «Արեւելեան՛ բեւեռէի վրա ք մ ընտանիքի Հաւասարազօր անգամը լարելով

նոնք են որ կը զբաղին այս չպիտոյ նիւթերով ։ նետեցին ։ քՕուղարկու խումբ մ ր ն ալ Հոն ղրկե * իՀոգեկան ու ֆիզիքական ուժերը, պատուով

Այսպէս X Ամերիկացի գեր ծ՛ովակալ Պիրտ , ցին՝, որ «Թուրքիա» կոչուած Հողամասին՝ մինչեւ կոտրեց իր բաժին ինկած պարտաւորութիւնը :

բաՀԼր գործ՛ ո ձգած , մե էլն եր է ե ր կր ագո ւԼ տվն Հա­ պո չբ Հասած՜ է ։ կարս ովասիս բ գտնելով ան՛որ 4 ռազմիկներն ալ ռուս Հզօր ժողովրդի ղաւակ–

րաւային ք*եւեռր ^ուսումնասիրելու Համար։ կուշտ Վրայ իրէ՛ն դըօշը տճկելու էլպչխատի։ Այգ տեղ արւ% Հետ, եղբայրական Հաստատամտությամբ

մարդու գործ՝ \ ալ բաւական Հետաքրքրական բանեբու Հանդիպած՜ եվստաՀութեամբ կովկասեան լեռներէն քալեցին

Է։ քյումբը ձեռք ձգած՛ Է անգլեբէն լեզուով Ա* մ չեւ Պերլին։

ք*բեն Հետեւած՜ են բաւական թիլով մասնա - Պ՝ԷՐՔ ո9ԷԼ պատառ պատառ եղա՝ծ ։ Հոն, շէնքեբու" Սովետական ստեղծագործ ժողովուրդր պա -

գէտներ ։ Անպայման ւ անգործներու– դասէն կամ ել եկեղեցիի ւի յ ա տ ակ% ե բ երեւան՛ ելած՜ են ,. որոնց տ,ազմին տուաւ աշխատանքի սխրագործս։ -

գործ՜ադուլի ենթարկուած ան ձեր։ Բ ո ք ո րն ալ պա­ շոլբշ էտ փռուած՜ են էլ ըսեն , մարդկային ոսկերոտիք՛ թան Հիասքանչ օր ինակներ ։Հա յա սա անի բանուո­

րապ մարգեր : Անելիք չունեցողներ : Թաղական - եւ գանկեր ։ րէս րծարան՚ին ,կո լտնտեսականը դաշտին և մտա֊

տէ բտէ բ ընտրելու ազգային՝ նուիրական պաբտա - Կ* ենթադրուի , որ ժամ ան ա կին այգ տեղեր բ ւոականը իր աշխատանոցին մէջ անձնուիրաբար

կան ո ւթենէ խուսափողներ ։\,ո բաբո յս Հա յԱզնուա– քաղաքակիրթ ժողովուբդ մը ապրա& Է եւ ամե - կտարեցին իրենց պարտքը Հանդէպ Հայրենիքին ,

՝ կա ե ՛լ ե բ ու յատո լկ օ գա փ ո խո ւ թ ե ան վա յ բեր փըն - ՚րիկեան լքիււ|ա(նւտ(ր^ ե բ չը^ած՝ են՝ այգ ժողովս ւբ - հսդէպ ռազմաճակատի իրենց Հարազատնեբուն :

տռելու մտա լլկումէ զերհ՛ ան Հո գներ պէտք է ԸԱտն գին քրիստոնէութիւն քարոզելու պատրուակին

այս ղիաոմհներր : Մեր մայրերը, քոյրերը ՛ոչին՛չ չ/սնայեցին

տակ : յւզթանակի Համար : Եթէ Եզիշէ՛֊ , Կր ԳՐ՚էբ Բէ

Է՛՛՛Հ , որքա% մարդ այնքան նկարագիր : կեան­ Արդ, Ամերիկայի « Հ ամ ա հ այ կ ական ՝Բոնկրէ - ինսլէս 5րդ գարուն «Տիկնայք փափկասունք Հա–

քի մէշ այս տեսակ պարապ մարդոց ալ պէտք սի»ն վրայ պարտք կ՚իյնայ, գոնէ գործ՛ մր տեսա՛ն յու աշխարՀի» զօրավիգ եղան Հայ այրերու գոր–

կայ։ Եթէ թ՚՚ւ^Ր^1 ա ք մեղ, Հայերուս պէս, գործ՜ - ըլլալու Համար , պէտք եղած՛ դիմումը կատարեք ծէրոլն, ապա ի՛՛նչքան ազնիւ գործեր կատարե -

նա կան. , առեւտրական , դիւանագէտ , եկեղեցասէր Միացեալ ՆաՀ անգնեբու կառավարութեան մօտ , ցխ. ազատագրուած սո՛վետական կիները : Ահա այս

ըլլային , ո®ւր կր մնար մեր արժանիքը։ Հայերուս Համար ա պաՀ ով Լ չու այս երկու նորա - մկր-ղ՚ոց կերպարն է որ՛ կ՛ուզէ տեսնել ընթերցողր

Աստուած՜՝ խնայելով մեզի , Հոգիի տեղ թուա~ գիւտ երկրամասերը։ Մին իբրու գաղթավայր, սովետական գրականութեան մէջ%

բանութիւն եւ գործն ական ութ իւն փչած է մեթ քի~ միւսն ալ Աեվբի Դաշնագրով Հայաստանի խոս - Մեր ռազմիկը վերադառնալով, յաղթական իր

թէն ներս : աացուած– իրաւունք՝ Հ.Հ առածիմ ական® Հայերու տունն ու օճախը շէն՛ գտաւ։ Մեր երկիրը, մեր

Ծովակալ Պփրտ ել ընկ. կ՚երթա՛՛ն, կ՛ եք թան Համար յ ՜ ժ-ողովուրգր այ՛նքան ուժ գտաւ իր մէջ, որ իր դռ՜­
՛ու կր Հասն՚ին
ճիշդ ա շ ի իրին կոթին : Ջէ՞ "ք ՛՛՛շ" Կ. ՊԵՏՈՒՇ ները լայնՀէրէն բացաւ առաջին Համաշխարհային

պատերազմի ժամանակ Հայրեն՛ի օճախէն. տարա­

զք ուած իր եղբայրներուն՛ սա^եւ –.Մեր երկրին մէ9

րաստտռլած Հոգին ու. բարքը անհնարին է , որ կաճի ու կը զագան այ իր այսօրուայ կեանքով

Գ ա ղ ը եւ խ ժամանակը խանդավառուած ել իր ապագայի վրայ վստահ

ան՛կաշկանդ կամքի Հակում չունենան։ Խիզախու­ առողջ սերունդ : Այս բոլորը առատ նիւթ կուտան.

թեան սերմեր է ցանում այս գիրքը ՝ել արթնացա մ ԽՄՐ–— Ալքվափուած «Սով– Հայաստան» ամ– ս տ ե ղծ ագո րծո ղին՛ :
սագրէն.–
ե ազնուական զգացումներ։ Հայկի, Արամի եւ Մենք կ՛՛ուզենք, որ այս ամէնը մեր դրա կա -

Տիգրանի սերունգն այս գրքի ներապրումով պիտի նութեան մէջ վերարտադրոլին բարձր գաղափա •

ե զբայ բան՛այ Աանասար Բ ա զգա ս ար ին՛, Աասունց՚ի Սովետական գրականութիւնը կ՛ապրի իր զար­ րարաՀւ ոլթեամբ ել բարձր արուեստով : Մ եվ չի

Գաւիթին եւ ՄՀերներին : Նրանց գործն ո՛ւ նկարա­ գացման՛ նոր փուլը։ բաւարարեբ կերպով մը իր ժամանակին . տուր–։

գիրը Հոգելին՛ ապրոզ նոր սերունդը կար\ող է հա­ Ան՛ցած երեք տասն՚ամեակին մեր գրականու - սէուող գրականութիւ՛նը, մեզի պէտք է գրողի

յանալ այս բառի լաւագոյն առումով : թիւնբ այնպիսի նուաճումներ ձեռք բերաւ, որ ի– ստեղծագործական բովէն անցած բարձրարժէ ք

Եթէ խօսքիս անսացողներ կան՛, պիտ;ի թե լա - րալամբ ՛ներկայիս կը Համարուի աշխարհի ամ է - գեղարուեսաական երկ՛։ Մ՛եղ Հարկաւոր է որ սի­
թէ իր բարձր
գրեմ, որ ձեռք բերեն այս գիրքը եւ պահեն տան նէն առաջաւոր գրականութիւնը, րոյ բարձր ու վեՀ զգացումը գեղարուեսաական

մէջ՝ թողնելու Համար յետնորզձեբին իբրեւ թան­ գաղափարն՛երով եւ թէ իր արուեստով։ երկին մէջ աըտաց՚ո լացուի մարդր վեՀացնող ու

կագին ժառանգութիւն • կարդան շարունակ եւ Հայ գրականութիւնը որ իր պատուաւոր տեղն բարձրացնող յոլզականոլթեամբ , մեզի Հարկաւոր

պատմեն տան փոքրիկներին , մինչեւ նրանք կսյ - ունի սովետական գրական՛ութեա՛ն շարքին մէջ, է որ մեր այսօրուան մարդը գրական՛ութեան մէթ

բենան ան՛ձամբ կարդալ ու պատմել։ Աատզաջ նոյն՛պէս կրնայ ՛նշել ՛ուշագրաւ նուաճումներ : Մեր երեւայ ի բոլոր, ազնիւ ու վեհ կողմերով, մեզի

տարիքին շատ բարձրերը սաւառնող Հոգին, որ­ գրականութեան լաւագոյն նմոյշները արժէք ստա­ Հարկաւոր է կերտել գրականութեան մէջ այնպիսի

քան ել յետագային ստիպուի վար իջնել բայց եւ ցած են, ռուսերէնի միջոցով, սճոնք դարձած են Հերոսներ որ՛ոնք իրենց օրինակով դաստիարակեն

այնպէս բաւական վեո կը մն՛այ գռեհ՛ի կ աշխար - սեփականութիւն ր բոլոր ժողովուրդներու : ու բարձրացնեն մեր կեանքը կերտող երիտասար­

Հիս՛՛ Նոր սերունդը պէտք է ազգային, դիլցազնո– Հայաստանի մէջ չկայ անկիւն մը, ուր չհաս­ դութիւնը ;

վէպի բարձունքներում սաւառնի , որ Հայոց ազդր նի սովետահայ գրողի երկը։ Մեր բազմահազար Մենք չենք կրնար Հանդուրժել ինքնաթմբկա–

կարենայ բարձրանալ եւ ազնուանալ; իսկ դէպի մտաւորականն երը , բանուորները, կոլտնտեսա - հ ար ում ի : Գրականութեա՛ն զարգացումը կը պա -

բարձրն ու ազնիւը վերանալ ազզավին ամէնքիս կանները, ուսանողները, աշակերտներ ր բառիս ա֊ հաՏւ-շէ անընգՀ ատ վերանա քիւ գրողի անցած՜ուղին՝

պարտականութիւնն է: մենալայն իմաստով կը կլան՚են մեր գրողներու խուսափելու Համար եղած թե րո ւթ իւննե րէն եւ

Ն՛ ԱՂ.ԲԱՀԵԱՆ ստեզծադործութիւնները : Արով եան ի , Նալբանդ - գրական աւելի բարձր որակ տալու Համար։ Այդ

եանի , իաֆֆեի , Շիրվանզագէի , Թ՝ո լման եան՝ի , բանին ամէնէն առաջ կը գիտակցին քննադատ ու -

իսահակեանի անուններու կողքին սովետական՛ թեան ենթարկուող Հեղինակները, անոնք շատ լաւ

էԲազԱավեպփ յոթնյակ տարիներուն յայտնի դարձան բազմաթիւ նոր կ ըմբռնե\ն , որ ՛երբ ցոյց կր արուի անոնց երկե­

գրողներու անունները : րու այս կամ այն թերութիւն ը, ատիկա ունի մի­

ԸնգՀան՚ուբ գրագիտութիւնը ստեղծած է գրա­ այն մէկ ն պատակ , ո րպէ սգի այդ գրոդր աւելի

կանութեան՝ այն՛պիսի պահանջ, ՛որ գէթ մասամբ բարձրորակ երկեր տայ մեր ընթերցասէր Հասա­

Օգոստոսի վերջերը , V • ՛Հազարի վանքին մէջ, բաւարարելու Համար անհրաժեշտ է ստ՛եղծագոր­ րակութեան :
Հրա­
տ՛եղի կ՚ունենայ <<իա^ս\սվէպ;» ամսաթերթին ծական եռանդի մեծ լարում :

տարակութեան՛ Հարիւրամեակը։ Հայ թերթերուն Մեր ընթերցողը գործօն ընթերցող է, ան մեր Մենք բազմադարեան մշակոյթ ՛ունեցող ժո -

նաՀապետեն նուիրուած այդ տօն ր պիտի կատար - կեանքի ՛վե՛ր ա կա ռո լցան աղն է ,մե ր յաղթանակներու զովրդի զաւակներ ենք ել այգ Հանգաման՛քը շատ

ուէբ 1943^&, երբ Կր լրանար Հարիւրամեակը, կազմակերպիչը եւ մեծ պահանջն՛եր կ՚առաջադրէ բան կը պարտաւորեցնէ մեզ : Մեր գրող\1 երր բա­

բայց պատերազմին– պատճառով՝ յետաձգուեցաւ, մեր գրականութեան : Գրողր եւ ժողովուրդը մի­ ւական կենսափորձ ձեռք բերած են։ Սփիւռքի Հա­

Համազգային մեծարանքի ձել մը տալու Համար եւնոյն խնդիրներն ունին իրենց առջեւ։ ՀՄ ե ր սո­ յութիւնք նոյնպէս կր սպասէ մեր խօսքին։ Անցած

Մխիթարեան Աիաբանութեան պարբերաթերթին : վետական գրականութիւնը, կ՚ըսէ ընկ՛ Ժտանովը, են այն ժամանակներր երբ հայրենի հողէն, դուրս

Այս առթիւ Ա՝ խիթար եան Միաբանութիւնը Ա. կ՚ապրի ել պիտի ապրի ժողովրդի շաՀերով, կային շարք մր մշակութային օճախներ։ Այժմ

՛Հազար Հրաւիրած է Շ՛ Նաբգունին, որ յոբելե - հայրենիքի շաՀերով։ Գրականութիւնը ժողովրդի հայկական մշակոյթի իսկական օճախը Սովետա­

նական Հ անգիսութե ա՛ն ց մասնակցելէ ետքը մէկ Հարազատ գործն է : Ահա թէ ինչու ձ՛եր ամէն մէկ կան Հայաստանի մէջ կը կեդրոնանայ : Այստեզէն

ամիս Հիւր պիտի մնայ Ս՛ ՛Հազարի վանքը,, ել յաջողութիւնը , ամէն մէկ նշանակալից ստեզծա ֊ կր ճառագայթէ լ Ո յ ս ը , այդ լոյսին են յառած ար–

այգ պատեհ ո ւթենէն օգտո լե լով պիտի ուսումնա­ գործութիւն՚բ ժողովուրդը կը դիտէ իրրեւիր յաղ­ ւոասահմ անեա՚Լ հայ ընթերցողն՛երու եւ գրագէտ­

սիրէ վանքին մատենադարանը եւ բժշկական Հին թանակը, ահա թէ ինչու իւրաքանչիւր յաջող երկ ներու Հայեացքները։ Մենք Հիմա ուսուցանողի

ձեռագիրները : կարելի է համեմատել շաՀուած ճակատամարտի դեր կր կատարենք ամբողջ առաջաւ՛որ մաաւորա–

Աշնան վերջերը , Փարիզի մէջ եւս մեծաՀ ան­ Հետ, կամ թէ տնտեսական ճակատին՝ վրա ւ տա • կանութեա\\ համա/ : Սովետահա / գրակս/ն՚ռլթիլ -

գէս պիաի տօնուի։ իաէքմավէ՚պ^ք Հարիւրամեակը ։ քուած իոՀ՚՚ր յ՜աղթանակի հես*»։ Տւ-ը միյ>ա ալ մեծ չափով օժանդակած է մեր սրե–

Fonds A.R.A.M