Page 70 - ARM_19-1947_02
P. 70
ՕԲՈհԱՆ ԿԵԱՆ-ԲՀՆ եան սուրայի մէթ թրհ^ուաՆ , սակայն վերթերս ա -
Եբհք ւէա/ւեբ կամ». Հեռացաւ Գաչնակցութենէն , ոչ թէ անոր
Համգ որ գաղափարի Փոփոխում աեղի " ֊ " " Կ ^
ԱՇԽԱՐՀԻ ԿԷՍԸ ՍԵՒ ՇՈՒԿԱՅՈՎ Կ՛ԱՊՐԻ Յիսուն տաբի առաթ ԱմեբիկաՀայ գաղութի իր մոռին մէթ, այլ որովՀեաեւ իր տարիներէ ի
թիւը Հազիւ մէկ երկու Հազարի կը Հասն էր ՚. 95^ վեր կաձ֊ վառօդի , պօմպա1^ եւ գէնքի պայ -
Անգլիական թերթի մըխմբագրռլթիմն՚ր իր րոլոր մեհ՜ թարդեբէն վեբթն էր որ տ՛ասնեակ Հազարաւոր քարլվերչ գաաւ, ել գրչի ու գաղափարի խաղաղ
երկիրներու, թղթակիցներէն խնդրած է , որւգէսղի Հա յեր Ամ երի կա գաղթեցին ։ Զարդի սարսափբ չրչաը սկսաւ : Իր յեղափոխականի ըմբոստ միտ
մանրամասն ա եղե կութի ւննե ր Հաղորդեն թէ ինչ ապրող եւ երկար տարիներէ ի վե՜ր Հոս Հաստատ քէ չ\բ Հղւ-Վ՚ւ ք^յ^՜
պէս կր գործէ սեւ չո լկան, ի՞նչ միչոցներ փոր - ուող այգ սերունդին ներկայացուցիչները, քիսոլ– կանոթեան Հետ .Ինքը չէր կրնա բբմբռ\1ել թէ ի ՝սչ.
ձու. ահ՜ են վքն ւնե, Համ ար , 1 ք։<ս նբ անց՚ահ՜ ել վաթսունի կամ եօթանասունիգռներբ պէս Հրիստափորներու , Անգրա\1փկնեբու եւ Մ ու .
Համեմատութեամբ տա րածուած է , եւն . : կ՝ամ - ափ աո ահ հե բուկն եր են արդէն ։ Անոնք վե քթերս բատերու յաի-բդող սերունդը կարող էր մար ֊
փոփեմ պատասխանները սկսահ՜ են Հասուն պտուղներու պէս ամէն օր գե տակսն բուռն կռիւները մոռնալ եւ միաբ գրչա–
Նոր երեւոյթ ՚*՛րն է սեւ. շուկան , ծնուն՛դ պա– տին թափի լ , Հայրեն՛ի կարօտը Արտերուն , յուսա– պայքսրով կամ բերանացի ^ ^ \ ^ Խ ^ յ ո վ գո֊
տերագմ ի ։ Պ՛" ւլկա ր առեւտրական մր Ա ոփ իա յի Հատ եւ կա թո ւահ՜աՀ՚աբ : Հանա,։ իրեն Համար ուր վառօդ, պօմպա ել ա–
մէթ մ աՀուան դատապարտուած֊ է , սեւ շուկայի ա– Երեք ամ ո լան մէթ երեք մաՀեր։ Երեք պատ Հաբե\ում չկար, Հոն յեղափոխութիւն չկար, ել
ո Լ ։ տուրով դրամ դիզած՜ բ լ լ ա լ ո լ ամբաստանու - ուական բարեկամներս մ եռան , Հա յրեն՚ի կարօտ բ ուր Լ յեղափոխութիւն չկար՝ Հոն ինքը չէր կր
թե ամ բ ։ ՚Պէ^տք է Համ արել զա յն տնտեսական ո– ս րտերուն մ էթ անթե զո ւա՛հ՝ եւ ա չքերնին դէպ ի նար սնչարմ նստիլ։ ԱՀա Աճէմեանը, թունդ յե–
ճիբ՝ դերադո յն պատիմ ս ա Հ մ անելու Համ ար են\ — անմաՀ Աասիսը ուզզուահ՜ ։ Անոնց իւրաքանչիւրին ղափւխական մինչեւ իր վեր1ին օրը, տիպար ա–
իժ ա կա յ ին , թէ նոր կերպ մբ առուծախի *1 ապա - կեան՛քը էլաբժէր որ երկարօրէն ներկայացնէի Հայ մուսքն Հանդէպ իր աղնիւ ^ " ք . կմ ար իա Հայր
դան է որ պիտի վճռէ է Հ ա ս ա ր ա կո ւթ եան , բայց Մշակէք սուղ էթեքր խնա իր սիրասուն զաւակներուն։ Ապրեցաւ չարքա;
Աել շուկան ցոյց կուտա լ երկրի մբ քաղաքա յելու Համար, պիտի բաւականանամ մէկ յօդուա— կեանզ մըյ
կան ու տնտեսական աստիճանաչափը։ իր գործու– հ՜ով միայն տալ անոնց տիպար կեանքի ցցուն կող— Տասնեւվեց տարիներ միասին ապրեցանք Լօս
նէ ո ւթիւնր շատ աւելի տա բահ ուն է յուսաբեկ ալ մերը։ Թ ո ղ յարգանքի մէկ մէկ փոքր փունթեր զե Անճեչըսի մէչ, յաճախ Հա՛նդիպելով իրարու եւ
աղքատ երկիրներուն մէթ ։ Ապրանքներու նո ւա - տեղելով անոնց թարմ շիբիմնեբոմն վրայ , իմ ըն վերյիշելով մեր վաղեմի կեանքը։ Հայրենի կարօ
զո ւթիւն ր աւելի յարաճուն կբ գաբ ձնէ անո բ դո ր– կերական պարտականութիւնք մասամբ կա տ ար ա հ տը սբտին, Հայաստանը տեսնելու սիրով տոչոր–
ծունէ ութիւն բ ել ամ ենաիսիստ Հակակշիռ մր ան Րլլալու թեթեւ մխիթաբութիլնն ունենամ ։ ուած֊, չարաչար աչխատեցալ ւեւ օր մըն ալ օտա
դամ կր թուի թէ չի կրնար կասեցնել անոր թավւըէՓ Այն թապի Հա յոց շա տ հ անօթ , Պ՝ աղտօեան գեր րութեան մէչ մաչոլաձ֊ իր տկար սիրտը չկրցաւ
Բայց պիտի տեւէ այս երեւոյթ ր Հակառակ կա - դաստանի զաւակ , այդ պարզ, Համեստ բայց Հո դիմանալ մաՀ ո լան առածին իսկ խորչակին ել թն
տ ա ր ո ւահ՜ խիստ Հ ս կո զո ւթ ե ան ց , ո րքանտ ատեն որ գիով շատ ազնիւ իմ բարեկամին՝ Պ տզա ա ս ա րի ն կալ շնչասպառ , արցունքներ խլելով մեր բոլորի
ապրանքի նուազութիւն կր տի րէ Հրապարակին Հ ան դի պե ց ա յ Լօս–՝ Անճելրսի մ էթ մ օտաւո րապէս \ 0 աչքեբէն:
վրա յ ։ ՛հ րամ ի տեղատարափն ու ապրանքներու տարիներ առաթ ։ Պատանի Հասակին Գաշնակցա - .X
նուազութիւնք էլ ազդեն կառավար ութ ի ւձննե բո ւն կան շարքերուն միացահ՜ , Այնթապի Ամերիկեան կարոյի մաՀէն Հաղիլ երկու չաբաթ վեր$
վրա յ անդամ , ինչպէս ր ան ս ա , իտալիա , ՚ Հուն– Գոլէճի նախկին առաթնո բդներէն թուրքին դէմ յանկարծ՜ ՛Մշակի մէչ կարդացի Տոքթ. Կիւլէսէր–
դար իա , Աւստբիա , Գերմանիա ։ կրնայ մինչեւ իսկ անՀուն ատելութեան զգացումով լեցուած , Ամե– եանի մա՚Հուան լուրը գուժող Հւեռագիրը : ՊաՀ մբ
քաղաքացիական կռիւ յառաթ բերել , ինչպէս (Հու ր ի կա կուդայ որպէսզի յեղափոխ՛ա՛կան գաղտնի ասլոլչ կտրաՆ չուզեցի Հաւատալ աչքերոլս : Կր
նաստանի կամ Չինաստանի մէթ։ միթոցներ սորվելով, անմիթապէս երկիր՝ վերա - կինք ու կրկին կարդալէ ետք միայն Համոզուեցաւ
Ս եւ շուկա յով ծա խուած գլիսաւո ր ապրանք - դառնայ Հայուն վրէժը լուհ՝ելոլ Համար։ իր երի— ոլ։ այդ բարի, առաքինի եւ աղնիւ բմիչկբ իրաւ
նե ր՛ն են ուտեստ , Հագուստ , բնակարան , վառե տա սարդ կեանքի միակ ն պա տա՛կք 1լ րնէ , թուրք որ մաՀացեր է ։ ի) ար բե րգ^Հիւս է յնիկի մէչ ձնաձ՜ ,
լան՛իւթ , ու նաել պերճանքի առարկաներ ։ Օտար բո բեն ին ո չն չա ցնելո լ Հանճարեղ մ ի թո ցնեբ Հնա - փոքր Հաս՛ակէն որբ մնացած– մեր Համբարձումը ,
դրամներ , ծ իս ա իւ ո ա ։ Գեբմ անի՚ո յ մ էթ ծիսաիսոտր ՐեԼ։ Հակառա՛կ բոլոր անտանելի դժուարութեանց , ՛ւ »
փոիսանակութեան գլխաւոբ առանցքը կբ կազմէ : Բանի մը տար ինև բ Ա՝ ՛էյ ս ի Համ ալսա բանը յա– միայն կրցաւ է» էի ր աւո *իոլէմի ուսումը լրացնել,
Ամ էն էն աւելի ա գգուած են 3) րան սա , Գեբմ ան իա , ճախելէ ել իսթի կողմերը գո բծելէ ետք, կեանքի այլ Պէյրութ երթալով, այնտեգի Ամերիկեա՛ն՛
Աւստբիա , Իտալիա , (Հունաստան՝, Չինաստան : տնակաւ կա լ յորձանքով գէոլ֊ի Բ ա լիֆ ո րն իա կբ քշ բմշկական Համալսարանի գա՚սրնթացքը լրաց ո ւց
\,ուազ չափերով ՝ Պելժի՚ա , Հունզաբիա , Զուի - ուի ։ Հոս կրօնական շրթանակի մ ը ծանօթանալով , եւ օրին մէկբ Հայրենիք վերադարձաւ իբր Բ^ՐչԳ 1
ցեբիա , Զեխոսլովաքիա , ԼեՀաստան , Ա ե կ ս ի կա , 3 իսուսի կեանքին կը Հետեւի եւ մոռնալով իր Պատանի Հասակէն իրարու ծ՜անօթաց՛անք եւ
Ս Աք ՛սն ի ա եւ Փ ո բ թ ո ւկա լ : Ս կան տ ին աւեան ե բկի ր - Վրէժի ո լ ատելութեան զգացումն երր , ճշմ արիա մօտիկ բարեկամներ մնացինք։ Որքա՛ն քաղցր յի—
ները բա զդա՛տ ա բա ր աղատ են անոր վա բձութե — քրիստոնեայի մբ կեանքբ ապրիլ կր ծրագրէ ։ Երբ չատակնեբով կապուած՜ էինք իրարու : Երկրին մէթ
նէն՝ , ի ս կ Անգլիացիները՝ Հակառակ ապրանքներու ի բեն Հ-անդիպեցա յ , արդէն զօրաւոր կերպով կր ամուսնացաւ եւ փայլուն ապագայի մր Հեռան կա– .
ն ո լա զո ւթ ե ան , ուժեգ կը կենան , ինչպէս գիմ ա - Հաւատար քրիստոն՛էական սիրոյ վարդապետոլ - բովը երչ\անիկ էր, մինչեւ որ պայթեցաւ Առ՚աչին
ցան 1940^»5# , Հնազանդելով ի բենց բաժնեչափի Գեսւն եւ Լօս Անճ ելըս ի Հա յ ^1 ե նա է կո ստէ եկեղեց– ՀամաչխարՀային մե& պատերաղմր, պայթեց՚նե - ^/՜
դրութե՛ան : կառավարութիւնը իսիստ միթոցներ ՚ ֊որ բեմէն կր քարոզէ ր Հաւատքի ,սիրո յ եւ Հոգե 1"Վ Ւ.Ր >՝ետ նաեւ միլիոնաւո՛ր անՀատներոլ եւ ա–
տնօբինած է զանցառուներուն : ւոր փրկութեան, վսեմ վարդապետութիւնը։ Ինքր մոլսնա՚ցած– ղոյդերոլ վառ երազները; Մեր Հայ
Այս նոր տեսակի առեւտուրը իր ճիւզերբ տա— ոչ մ իա յն կը քարոզէր Աւետարանը , ա յլ դո րծնա– րենիքի վտթորկալից կեանքի ալիքները օրին մէկը
բահ՜ ահ է մինչեւ իսկ Ս • ՆաՀանգնեբուն մէթ։ Ան ՛գէս ալ կ՚ապրէր ճշմարիտ ՝Բրիստոնէի կեանքը, ղիս նետեցին Ամերիկայի Հիւրընկալ ափերր, իսկ
շուշտ ոչ եւրոպական երկիրներու Համեմաաու — մաքուր , ամբասիր ել եղբայրական ոիրուի օժտ իմ պատանեկան օրերու բարեկամ Կ ի լլէ սէրեանը՝
թեամբ։ Այնաեզ սեւ շուկայով հ՜ա իս ո ւահ ա ոլ - ուած ։ Ղ֊ժո ւա ր էր Հաւատալ թէ ի^նչպէ ս վբէմ,ի մնաց երկիր:
րանքնեբն են, գլխաւորաբար կարագր, միսր < եւ զգացումով լեցուա^– այգ խիզախ երիտասարդը Բռնադատուեցաւ իբր բմիչկ , թուրք բանա–
շաքարը ։ կարող էր այդքան ներող, Հ անգա ր տ՛ա՛րա ր ո ք կին ծառայել ՛ել –Բարապէքիրի Հոբգաներուն Հետ
Ֆրանսական կառավարութեան դինե րր գեղ - Բրիստոնեայի մ բ փո իսակեբպո լի լ ։ Զիսքը սրտանց մինչեւ Սարդարապատի ճակատր գնաց, ուր աչ
չելու որոշումն ոլ գործտդրութիւնը անդամ չկըր– սիրեցի ՛ել եղանք չափազանց մտերիմ բարեկամ— քերս վր տեսա՛ւ թէ ի՞՛նչպէս Արարատի ստորոտը
ցաւ մեղմացնել սեւ չոլկայի Հրապարակը։ Պարէնի ներ կամ աւելի ճիշտբ եղբայրներ ։ թառած֊ Հայ փոքր ու անպատրաստ բանակը կր
՛անբաւականութիւնը մարդիկր կր ստիպէ աքդ մ ի– Անգլեբէն լեզուին տիրացած , վեբթեբս այդ ցաւ յոլսաՀատական վեր^ն գրոՀով մը ետ չպր
թոցին դիմել, եթէ կը ներեն անշուշտ իրենց նիւ լեզուով քանի մբ փոքր Հատոր ներ Հ րատաբակեց , տել թուրք ամբարտաւան բանակը եւ Հայաստանի
թական պայմանները։ ք\ւ իս ո ս տ ո վանին ք որ Յիս ո ւսի կեանքի եւ Անո բ քարոզած վեՀ գաղտ - Անկախութիւն Պ ա ր տ ա գ ր ե լ իր թշնամի -
պատիժներն ալ շատ թեթեւ են երբեմն զանցառելի փարներոլ մասին։ Իր այգ Հե զինա կութ ի ւնն երբ նեբուն; Տաս՛նեակ անգամներ թուրքերու կողմ էն
Բլլալոլ աստիճան ։ մեծ գնաՀատանքով քնդունուեցան Ամերիկեա՛ն։ քւալքէրսւօ^յ, սպաննուելո՛ւ ստոյգ վտանգները ան
Ա պանիս յ մ էթ վաճառատուննեբր երկու տե - կ բ օն ական՛ շ ր թան ւս կներո ւ կողմ Էն ցընելէ վեբչբ օր մ րն ալ յա՛նկ՛արծ– կարծ՜ես Հրաշ
սակ զին ունին, առանց սլաբենատոմսի ապրանք - յիշտտակը միշտ թարմ պիտի մնայ իրեն ծանօթ քով ազատած, մեր սիրելի բմիշկը զինադադարի
նե րուն գիներր միւսեբէ.ն՛ 8–—10 անգամ աւելի են։ Հայ եւ ամերիկացի շբթանակներոլ մէթ։ սլատեՀ առիթէն օգտուելռվ իբ կինն ո լ ղալակնե–
II ասն աւո րա րա ր ձէթր, Հացը, րրինձր, միսր : Ան իր կբ°ոքովբ զբաղած , մ ոռցած է Բ *"մ ուս– րր Հաւաքած յա^դեցալ Ամերիկա գալ։
Փորթոլկալ սլա ր ենա չաւի ի դրութիւն չունի , նանա լ եւ տու ն տեգ կազմել։ Կ՚ապրէր կա տա ր ե տ յ Փրովիտէնսի մէչ Հաստատուեցաւ եւ իր խղ
Հե տ ե լա բա ր սել շուկա յ ալ չկայ , սակա յն գիներր մ ենակեացի մը կեանքը ։ կարծես իր մ օտալուտ ճամիտ ծառայութեան չնորՀիլ կարճ ատենէն բո
կը բարձրանան՝ : Լիզպոն ամբողթ կւրոպայի սեւ մաՀ ո լան ներքին զգացում էն թելադրուած դէպի լորին սիրելի բմիշկը եղաւ; Արցունքը աչքերուն
շո լկա ց ին ե ր ո ւն թաքստոցն է: Պ ս ս թրն գնաց եւ Հ ոն Հ ազի լ տա որ օր իր ենն ե բո ւն մէչ յա՛ճախ կը պատմէր թէ ի%չպէս թուրք գա -
Բաւականաչափ ուտելիք ու Հագնելիք, կր ճա Հետ ապրած , օր մր իք քըոթր եւ բժիշկ եղբօր ր զան բանակը աՀեզ փոթորիկի մր թափով բոլոր .
րէ Զուիցերիան , ուրեմն սել շուկան զարգանալու Հետ խօսած ատեն յանկարծամաՀ եղաւ , խոր սու Հայ գիլզեր ր եւ քաղաքները կբ կռտռրէր եւ կ՛ա– ֊
միթոց չունի այն՛տեղ : Բ՛այց միթաղգային կեդրոնն գի մատնելով ամէնքս ։ •֊երէր։ Ել թքը տեսնելով այդ ամէնը ստիպուած
է ապօրէն վաճառման՝ օտար դրամն՛երու, ոսկիի, X էր լռ՛ել ու մխալ ;
ժամացոյցներու , թմբեցուցիչներոլ , սիկարէթի՛ ,
հիսախոտի եւ ուտեստեղէնի Ղ Հակառակ կառավա՛ ԱՀա ուրիշ մաքուր Հայրենասէր մ րն ալ ին Հոս Ամերիկայի մէչ ալ մն՛աց նո յն Համբա ր~–
րութեան պնդում ին , թէ երկրին մէթ ամէն՝ ինչ ա– կաւ պարտականութեան ճամ բուն վբայ, առանց ձ"Հը, խոնաբՀ, Համեստ ել բարեսիրտ, պար -
ռատ է, սել շուկայի նիւթեր են կարագր, տ - իր վառ եբազնեբու իրականացումր տեսնելու : ղամիտ ու Հայրենասէր , անկեղծ Հայր : Լօս Ան–
հուխը , կաթը ել գետնա խնձո բր , որոնց ն ո լա զո ւ– կարոյի մասին երկար չի պիտի գրեմ, որովՀետեւ ճելըս գալէս վերչ, յաճախ կր թղթակցէի իր Հեա
թիւնր զգալի կր դառն՛այ : Բնակարանի տագնապն ուրիշ ընկերներ 1ւ բա բեկամնե բա րտայա յտ ո ւե ո ա\ե եւ միյք ունէր ինքն ՛ա՛լ –Բաչիֆորնիա գալ, բայց
ալ կր ճնշէ երկրին վրայ, ինչպէս Ֆբանսայի մէթ Րւ/ յ^ Բ ՚ " " / Քա ռ ա չարաչար մ աչած մար -
արդէն իր մասին Մշակ/, եւ Ասպարէզք մէթ ։ Ան ան էն
եւ այլուր : թէեւ Հայաստանի մէթ ծնած չէր բ ա յ ց գլխի մա մինբ չկրցաւ դիմանալ երկար եւ մեր բոլորին սի
Ջեխոսլովաքիայի մէթ այնքան զգալի չէ սեւ ռերէն սկսայք֊ մինչեւ իր սրտի խորըկատաբեալՀա ք րելի բմիշկը մեկնեցալ այս աշխարՀ էն , իր ետեւ
է անոր, Հա —
շուկան։ Աիայն կարագր ենթակայ էր , անկեղծ Հայրենասէր եւ ճշմարիտ յեղափո - թողլով ՛քինի տինի խանդակաթ
բուստ դասակարգին՝ կոգմէ : խական ։ Թէել պատանի Հասակէն յե ղավա էսա - - ՝• • ւ՛ ւ՛ –է1 / - — ՚ ք - ք - ւ –
ԼեՀաստան զերծ է այս աղէտէն , բացաբձա - ՝,օր Աը է լ Հարազատ բարեկամի մը անմոռաց յի–
կապէս գո յո ւթ իւն չունի ՛ան : էթանբ պատիժներ ՜ ՚կը։
սաՀմ ան ո ւահ՜ են * մ ինչեւ դնգա կաՀ արում , նա - կան՝, իբրեւ Հետեւանք ճարտա բաբո ւեստա կան ՍԱՐԳԻՍ ՌՇՏՈՒՆԻ
յելով քանցանքին հ՜անրութեան : սուր տագնապին ։ Զկայ ուտելիք, չկայ Հագնելիք,
Ամէն մարդ սեւ շուկա յով կբ զբաղի Գեբմա - չկա ք վառելանիւթ : Այս պայմաններ՛ուն տակ ժո - ՍՏԱՑԱՆ*
նիոյ մէթ։ Այգ առեւտուրին՛ ենթակայ են մինչեւ զովուրգը ստիպուած է սեւ շուկային դի՛մել^ եթէ..
ի֊՚կ փեսխՓլին դոՀաբեզէննեբ , գլանիկներ ։ Գլա Բարգաւաճ Համարուած Եգիպտոսը պար էնա - ԱՆԱՀԻՏ, ԺԲ * տաբի , նոր շրթան՛ թիւ 2 3՝ո ^*""
Տուն ո լար -
նիկի փոխարէն ուզած ապրանքդ կրնաս ունենալ։ բաժնի վերածած է* Հետեւաբար սել շուկայի են - լէ - Դեկտեմբեր, 1946.— թ ի ւ 1 ,
: Տարեկան
Նոյն վիճակը Աւ ստրիոյ մէթ։ Հոն՛ ալ հանբ տոլ - թակայ են ինքն՚աշաբժնեբը , դեղերը , շաքարր , Սունիս 1947։ Խմբագիր՝ Ա. Զօպանեան իգիպ տոսի
9 ՈսՇ Տօք.
գանքներ սաՀմանուահ– են* Հինգ տարի բան՝ - թէյը՛, Է՚֊ԳՐ ՝• Նանր է մանաւանդ բնակարանի տագ բամնեգին 400 ֆրանք։ Ամերիկայի,
տարկութենէն մինչեւ 500.000 չիլի՛**՛։ Իտալիա յ , նապը։ Վարձքերբ առասպելական չափեբու Հա - եւն. Համար՝ 5 տոլար : Հասցէ,–
մա սն աւո բարուր Հռոմի մէթ, շատ հանր է սեւ չոլ––» սահ են % Ա՛Հ* ՐՅՈՏ (9) :
Fonds A.R.A.M
Եբհք ւէա/ւեբ կամ». Հեռացաւ Գաչնակցութենէն , ոչ թէ անոր
Համգ որ գաղափարի Փոփոխում աեղի " ֊ " " Կ ^
ԱՇԽԱՐՀԻ ԿԷՍԸ ՍԵՒ ՇՈՒԿԱՅՈՎ Կ՛ԱՊՐԻ Յիսուն տաբի առաթ ԱմեբիկաՀայ գաղութի իր մոռին մէթ, այլ որովՀեաեւ իր տարիներէ ի
թիւը Հազիւ մէկ երկու Հազարի կը Հասն էր ՚. 95^ վեր կաձ֊ վառօդի , պօմպա1^ եւ գէնքի պայ -
Անգլիական թերթի մըխմբագրռլթիմն՚ր իր րոլոր մեհ՜ թարդեբէն վեբթն էր որ տ՛ասնեակ Հազարաւոր քարլվերչ գաաւ, ել գրչի ու գաղափարի խաղաղ
երկիրներու, թղթակիցներէն խնդրած է , որւգէսղի Հա յեր Ամ երի կա գաղթեցին ։ Զարդի սարսափբ չրչաը սկսաւ : Իր յեղափոխականի ըմբոստ միտ
մանրամասն ա եղե կութի ւննե ր Հաղորդեն թէ ինչ ապրող եւ երկար տարիներէ ի վե՜ր Հոս Հաստատ քէ չ\բ Հղւ-Վ՚ւ ք^յ^՜
պէս կր գործէ սեւ չո լկան, ի՞նչ միչոցներ փոր - ուող այգ սերունդին ներկայացուցիչները, քիսոլ– կանոթեան Հետ .Ինքը չէր կրնա բբմբռ\1ել թէ ի ՝սչ.
ձու. ահ՜ են վքն ւնե, Համ ար , 1 ք։<ս նբ անց՚ահ՜ ել վաթսունի կամ եօթանասունիգռներբ պէս Հրիստափորներու , Անգրա\1փկնեբու եւ Մ ու .
Համեմատութեամբ տա րածուած է , եւն . : կ՝ամ - ափ աո ահ հե բուկն եր են արդէն ։ Անոնք վե քթերս բատերու յաի-բդող սերունդը կարող էր մար ֊
փոփեմ պատասխանները սկսահ՜ են Հասուն պտուղներու պէս ամէն օր գե տակսն բուռն կռիւները մոռնալ եւ միաբ գրչա–
Նոր երեւոյթ ՚*՛րն է սեւ. շուկան , ծնուն՛դ պա– տին թափի լ , Հայրեն՛ի կարօտը Արտերուն , յուսա– պայքսրով կամ բերանացի ^ ^ \ ^ Խ ^ յ ո վ գո֊
տերագմ ի ։ Պ՛" ւլկա ր առեւտրական մր Ա ոփ իա յի Հատ եւ կա թո ւահ՜աՀ՚աբ : Հանա,։ իրեն Համար ուր վառօդ, պօմպա ել ա–
մէթ մ աՀուան դատապարտուած֊ է , սեւ շուկայի ա– Երեք ամ ո լան մէթ երեք մաՀեր։ Երեք պատ Հաբե\ում չկար, Հոն յեղափոխութիւն չկար, ել
ո Լ ։ տուրով դրամ դիզած՜ բ լ լ ա լ ո լ ամբաստանու - ուական բարեկամներս մ եռան , Հա յրեն՚ի կարօտ բ ուր Լ յեղափոխութիւն չկար՝ Հոն ինքը չէր կր
թե ամ բ ։ ՚Պէ^տք է Համ արել զա յն տնտեսական ո– ս րտերուն մ էթ անթե զո ւա՛հ՝ եւ ա չքերնին դէպ ի նար սնչարմ նստիլ։ ԱՀա Աճէմեանը, թունդ յե–
ճիբ՝ դերադո յն պատիմ ս ա Հ մ անելու Համ ար են\ — անմաՀ Աասիսը ուզզուահ՜ ։ Անոնց իւրաքանչիւրին ղափւխական մինչեւ իր վեր1ին օրը, տիպար ա–
իժ ա կա յ ին , թէ նոր կերպ մբ առուծախի *1 ապա - կեան՛քը էլաբժէր որ երկարօրէն ներկայացնէի Հայ մուսքն Հանդէպ իր աղնիւ ^ " ք . կմ ար իա Հայր
դան է որ պիտի վճռէ է Հ ա ս ա ր ա կո ւթ եան , բայց Մշակէք սուղ էթեքր խնա իր սիրասուն զաւակներուն։ Ապրեցաւ չարքա;
Աել շուկան ցոյց կուտա լ երկրի մբ քաղաքա յելու Համար, պիտի բաւականանամ մէկ յօդուա— կեանզ մըյ
կան ու տնտեսական աստիճանաչափը։ իր գործու– հ՜ով միայն տալ անոնց տիպար կեանքի ցցուն կող— Տասնեւվեց տարիներ միասին ապրեցանք Լօս
նէ ո ւթիւնր շատ աւելի տա բահ ուն է յուսաբեկ ալ մերը։ Թ ո ղ յարգանքի մէկ մէկ փոքր փունթեր զե Անճեչըսի մէչ, յաճախ Հա՛նդիպելով իրարու եւ
աղքատ երկիրներուն մէթ ։ Ապրանքներու նո ւա - տեղելով անոնց թարմ շիբիմնեբոմն վրայ , իմ ըն վերյիշելով մեր վաղեմի կեանքը։ Հայրենի կարօ
զո ւթիւն ր աւելի յարաճուն կբ գաբ ձնէ անո բ դո ր– կերական պարտականութիւնք մասամբ կա տ ար ա հ տը սբտին, Հայաստանը տեսնելու սիրով տոչոր–
ծունէ ութիւն բ ել ամ ենաիսիստ Հակակշիռ մր ան Րլլալու թեթեւ մխիթաբութիլնն ունենամ ։ ուած֊, չարաչար աչխատեցալ ւեւ օր մըն ալ օտա
դամ կր թուի թէ չի կրնար կասեցնել անոր թավւըէՓ Այն թապի Հա յոց շա տ հ անօթ , Պ՝ աղտօեան գեր րութեան մէչ մաչոլաձ֊ իր տկար սիրտը չկրցաւ
Բայց պիտի տեւէ այս երեւոյթ ր Հակառակ կա - դաստանի զաւակ , այդ պարզ, Համեստ բայց Հո դիմանալ մաՀ ո լան առածին իսկ խորչակին ել թն
տ ա ր ո ւահ՜ խիստ Հ ս կո զո ւթ ե ան ց , ո րքանտ ատեն որ գիով շատ ազնիւ իմ բարեկամին՝ Պ տզա ա ս ա րի ն կալ շնչասպառ , արցունքներ խլելով մեր բոլորի
ապրանքի նուազութիւն կր տի րէ Հրապարակին Հ ան դի պե ց ա յ Լօս–՝ Անճելրսի մ էթ մ օտաւո րապէս \ 0 աչքեբէն:
վրա յ ։ ՛հ րամ ի տեղատարափն ու ապրանքներու տարիներ առաթ ։ Պատանի Հասակին Գաշնակցա - .X
նուազութիւնք էլ ազդեն կառավար ութ ի ւձննե բո ւն կան շարքերուն միացահ՜ , Այնթապի Ամերիկեան կարոյի մաՀէն Հաղիլ երկու չաբաթ վեր$
վրա յ անդամ , ինչպէս ր ան ս ա , իտալիա , ՚ Հուն– Գոլէճի նախկին առաթնո բդներէն թուրքին դէմ յանկարծ՜ ՛Մշակի մէչ կարդացի Տոքթ. Կիւլէսէր–
դար իա , Աւստբիա , Գերմանիա ։ կրնայ մինչեւ իսկ անՀուն ատելութեան զգացումով լեցուած , Ամե– եանի մա՚Հուան լուրը գուժող Հւեռագիրը : ՊաՀ մբ
քաղաքացիական կռիւ յառաթ բերել , ինչպէս (Հու ր ի կա կուդայ որպէսզի յեղափոխ՛ա՛կան գաղտնի ասլոլչ կտրաՆ չուզեցի Հաւատալ աչքերոլս : Կր
նաստանի կամ Չինաստանի մէթ։ միթոցներ սորվելով, անմիթապէս երկիր՝ վերա - կինք ու կրկին կարդալէ ետք միայն Համոզուեցաւ
Ս եւ շուկա յով ծա խուած գլիսաւո ր ապրանք - դառնայ Հայուն վրէժը լուհ՝ելոլ Համար։ իր երի— ոլ։ այդ բարի, առաքինի եւ աղնիւ բմիչկբ իրաւ
նե ր՛ն են ուտեստ , Հագուստ , բնակարան , վառե տա սարդ կեանքի միակ ն պա տա՛կք 1լ րնէ , թուրք որ մաՀացեր է ։ ի) ար բե րգ^Հիւս է յնիկի մէչ ձնաձ՜ ,
լան՛իւթ , ու նաել պերճանքի առարկաներ ։ Օտար բո բեն ին ո չն չա ցնելո լ Հանճարեղ մ ի թո ցնեբ Հնա - փոքր Հաս՛ակէն որբ մնացած– մեր Համբարձումը ,
դրամներ , ծ իս ա իւ ո ա ։ Գեբմ անի՚ո յ մ էթ ծիսաիսոտր ՐեԼ։ Հակառա՛կ բոլոր անտանելի դժուարութեանց , ՛ւ »
փոիսանակութեան գլխաւոբ առանցքը կբ կազմէ : Բանի մը տար ինև բ Ա՝ ՛էյ ս ի Համ ալսա բանը յա– միայն կրցաւ է» էի ր աւո *իոլէմի ուսումը լրացնել,
Ամ էն էն աւելի ա գգուած են 3) րան սա , Գեբմ ան իա , ճախելէ ել իսթի կողմերը գո բծելէ ետք, կեանքի այլ Պէյրութ երթալով, այնտեգի Ամերիկեա՛ն՛
Աւստբիա , Իտալիա , (Հունաստան՝, Չինաստան : տնակաւ կա լ յորձանքով գէոլ֊ի Բ ա լիֆ ո րն իա կբ քշ բմշկական Համալսարանի գա՚սրնթացքը լրաց ո ւց
\,ուազ չափերով ՝ Պելժի՚ա , Հունզաբիա , Զուի - ուի ։ Հոս կրօնական շրթանակի մ ը ծանօթանալով , եւ օրին մէկբ Հայրենիք վերադարձաւ իբր Բ^ՐչԳ 1
ցեբիա , Զեխոսլովաքիա , ԼեՀաստան , Ա ե կ ս ի կա , 3 իսուսի կեանքին կը Հետեւի եւ մոռնալով իր Պատանի Հասակէն իրարու ծ՜անօթաց՛անք եւ
Ս Աք ՛սն ի ա եւ Փ ո բ թ ո ւկա լ : Ս կան տ ին աւեան ե բկի ր - Վրէժի ո լ ատելութեան զգացումն երր , ճշմ արիա մօտիկ բարեկամներ մնացինք։ Որքա՛ն քաղցր յի—
ները բա զդա՛տ ա բա ր աղատ են անոր վա բձութե — քրիստոնեայի մբ կեանքբ ապրիլ կր ծրագրէ ։ Երբ չատակնեբով կապուած՜ էինք իրարու : Երկրին մէթ
նէն՝ , ի ս կ Անգլիացիները՝ Հակառակ ապրանքներու ի բեն Հ-անդիպեցա յ , արդէն զօրաւոր կերպով կր ամուսնացաւ եւ փայլուն ապագայի մր Հեռան կա– .
ն ո լա զո ւթ ե ան , ուժեգ կը կենան , ինչպէս գիմ ա - Հաւատար քրիստոն՛էական սիրոյ վարդապետոլ - բովը երչ\անիկ էր, մինչեւ որ պայթեցաւ Առ՚աչին
ցան 1940^»5# , Հնազանդելով ի բենց բաժնեչափի Գեսւն եւ Լօս Անճ ելըս ի Հա յ ^1 ե նա է կո ստէ եկեղեց– ՀամաչխարՀային մե& պատերաղմր, պայթեց՚նե - ^/՜
դրութե՛ան : կառավարութիւնը իսիստ միթոցներ ՚ ֊որ բեմէն կր քարոզէ ր Հաւատքի ,սիրո յ եւ Հոգե 1"Վ Ւ.Ր >՝ետ նաեւ միլիոնաւո՛ր անՀատներոլ եւ ա–
տնօբինած է զանցառուներուն : ւոր փրկութեան, վսեմ վարդապետութիւնը։ Ինքր մոլսնա՚ցած– ղոյդերոլ վառ երազները; Մեր Հայ
Այս նոր տեսակի առեւտուրը իր ճիւզերբ տա— ոչ մ իա յն կը քարոզէր Աւետարանը , ա յլ դո րծնա– րենիքի վտթորկալից կեանքի ալիքները օրին մէկը
բահ՜ ահ է մինչեւ իսկ Ս • ՆաՀանգնեբուն մէթ։ Ան ՛գէս ալ կ՚ապրէր ճշմարիտ ՝Բրիստոնէի կեանքը, ղիս նետեցին Ամերիկայի Հիւրընկալ ափերր, իսկ
շուշտ ոչ եւրոպական երկիրներու Համեմաաու — մաքուր , ամբասիր ել եղբայրական ոիրուի օժտ իմ պատանեկան օրերու բարեկամ Կ ի լլէ սէրեանը՝
թեամբ։ Այնաեզ սեւ շուկայով հ՜ա իս ո ւահ ա ոլ - ուած ։ Ղ֊ժո ւա ր էր Հաւատալ թէ ի^նչպէ ս վբէմ,ի մնաց երկիր:
րանքնեբն են, գլխաւորաբար կարագր, միսր < եւ զգացումով լեցուա^– այգ խիզախ երիտասարդը Բռնադատուեցաւ իբր բմիչկ , թուրք բանա–
շաքարը ։ կարող էր այդքան ներող, Հ անգա ր տ՛ա՛րա ր ո ք կին ծառայել ՛ել –Բարապէքիրի Հոբգաներուն Հետ
Ֆրանսական կառավարութեան դինե րր գեղ - Բրիստոնեայի մ բ փո իսակեբպո լի լ ։ Զիսքը սրտանց մինչեւ Սարդարապատի ճակատր գնաց, ուր աչ
չելու որոշումն ոլ գործտդրութիւնը անդամ չկըր– սիրեցի ՛ել եղանք չափազանց մտերիմ բարեկամ— քերս վր տեսա՛ւ թէ ի՞՛նչպէս Արարատի ստորոտը
ցաւ մեղմացնել սեւ չոլկայի Հրապարակը։ Պարէնի ներ կամ աւելի ճիշտբ եղբայրներ ։ թառած֊ Հայ փոքր ու անպատրաստ բանակը կր
՛անբաւականութիւնը մարդիկր կր ստիպէ աքդ մ ի– Անգլեբէն լեզուին տիրացած , վեբթեբս այդ ցաւ յոլսաՀատական վեր^ն գրոՀով մը ետ չպր
թոցին դիմել, եթէ կը ներեն անշուշտ իրենց նիւ լեզուով քանի մբ փոքր Հատոր ներ Հ րատաբակեց , տել թուրք ամբարտաւան բանակը եւ Հայաստանի
թական պայմանները։ ք\ւ իս ո ս տ ո վանին ք որ Յիս ո ւսի կեանքի եւ Անո բ քարոզած վեՀ գաղտ - Անկախութիւն Պ ա ր տ ա գ ր ե լ իր թշնամի -
պատիժներն ալ շատ թեթեւ են երբեմն զանցառելի փարներոլ մասին։ Իր այգ Հե զինա կութ ի ւնն երբ նեբուն; Տաս՛նեակ անգամներ թուրքերու կողմ էն
Բլլալոլ աստիճան ։ մեծ գնաՀատանքով քնդունուեցան Ամերիկեա՛ն։ քւալքէրսւօ^յ, սպաննուելո՛ւ ստոյգ վտանգները ան
Ա պանիս յ մ էթ վաճառատուննեբր երկու տե - կ բ օն ական՛ շ ր թան ւս կներո ւ կողմ Էն ցընելէ վեբչբ օր մ րն ալ յա՛նկ՛արծ– կարծ՜ես Հրաշ
սակ զին ունին, առանց սլաբենատոմսի ապրանք - յիշտտակը միշտ թարմ պիտի մնայ իրեն ծանօթ քով ազատած, մեր սիրելի բմիշկը զինադադարի
նե րուն գիներր միւսեբէ.ն՛ 8–—10 անգամ աւելի են։ Հայ եւ ամերիկացի շբթանակներոլ մէթ։ սլատեՀ առիթէն օգտուելռվ իբ կինն ո լ ղալակնե–
II ասն աւո րա րա ր ձէթր, Հացը, րրինձր, միսր : Ան իր կբ°ոքովբ զբաղած , մ ոռցած է Բ *"մ ուս– րր Հաւաքած յա^դեցալ Ամերիկա գալ։
Փորթոլկալ սլա ր ենա չաւի ի դրութիւն չունի , նանա լ եւ տու ն տեգ կազմել։ Կ՚ապրէր կա տա ր ե տ յ Փրովիտէնսի մէչ Հաստատուեցաւ եւ իր խղ
Հե տ ե լա բա ր սել շուկա յ ալ չկայ , սակա յն գիներր մ ենակեացի մը կեանքը ։ կարծես իր մ օտալուտ ճամիտ ծառայութեան չնորՀիլ կարճ ատենէն բո
կը բարձրանան՝ : Լիզպոն ամբողթ կւրոպայի սեւ մաՀ ո լան ներքին զգացում էն թելադրուած դէպի լորին սիրելի բմիշկը եղաւ; Արցունքը աչքերուն
շո լկա ց ին ե ր ո ւն թաքստոցն է: Պ ս ս թրն գնաց եւ Հ ոն Հ ազի լ տա որ օր իր ենն ե բո ւն մէչ յա՛ճախ կը պատմէր թէ ի%չպէս թուրք գա -
Բաւականաչափ ուտելիք ու Հագնելիք, կր ճա Հետ ապրած , օր մր իք քըոթր եւ բժիշկ եղբօր ր զան բանակը աՀեզ փոթորիկի մր թափով բոլոր .
րէ Զուիցերիան , ուրեմն սել շուկան զարգանալու Հետ խօսած ատեն յանկարծամաՀ եղաւ , խոր սու Հայ գիլզեր ր եւ քաղաքները կբ կռտռրէր եւ կ՛ա– ֊
միթոց չունի այն՛տեղ : Բ՛այց միթաղգային կեդրոնն գի մատնելով ամէնքս ։ •֊երէր։ Ել թքը տեսնելով այդ ամէնը ստիպուած
է ապօրէն վաճառման՝ օտար դրամն՛երու, ոսկիի, X էր լռ՛ել ու մխալ ;
ժամացոյցներու , թմբեցուցիչներոլ , սիկարէթի՛ ,
հիսախոտի եւ ուտեստեղէնի Ղ Հակառակ կառավա՛ ԱՀա ուրիշ մաքուր Հայրենասէր մ րն ալ ին Հոս Ամերիկայի մէչ ալ մն՛աց նո յն Համբա ր~–
րութեան պնդում ին , թէ երկրին մէթ ամէն՝ ինչ ա– կաւ պարտականութեան ճամ բուն վբայ, առանց ձ"Հը, խոնաբՀ, Համեստ ել բարեսիրտ, պար -
ռատ է, սել շուկայի նիւթեր են կարագր, տ - իր վառ եբազնեբու իրականացումր տեսնելու : ղամիտ ու Հայրենասէր , անկեղծ Հայր : Լօս Ան–
հուխը , կաթը ել գետնա խնձո բր , որոնց ն ո լա զո ւ– կարոյի մասին երկար չի պիտի գրեմ, որովՀետեւ ճելըս գալէս վերչ, յաճախ կր թղթակցէի իր Հեա
թիւնր զգալի կր դառն՛այ : Բնակարանի տագնապն ուրիշ ընկերներ 1ւ բա բեկամնե բա րտայա յտ ո ւե ո ա\ե եւ միյք ունէր ինքն ՛ա՛լ –Բաչիֆորնիա գալ, բայց
ալ կր ճնշէ երկրին վրայ, ինչպէս Ֆբանսայի մէթ Րւ/ յ^ Բ ՚ " " / Քա ռ ա չարաչար մ աչած մար -
արդէն իր մասին Մշակ/, եւ Ասպարէզք մէթ ։ Ան ան էն
եւ այլուր : թէեւ Հայաստանի մէթ ծնած չէր բ ա յ ց գլխի մա մինբ չկրցաւ դիմանալ երկար եւ մեր բոլորին սի
Ջեխոսլովաքիայի մէթ այնքան զգալի չէ սեւ ռերէն սկսայք֊ մինչեւ իր սրտի խորըկատաբեալՀա ք րելի բմիշկը մեկնեցալ այս աշխարՀ էն , իր ետեւ
է անոր, Հա —
շուկան։ Աիայն կարագր ենթակայ էր , անկեղծ Հայրենասէր եւ ճշմարիտ յեղափո - թողլով ՛քինի տինի խանդակաթ
բուստ դասակարգին՝ կոգմէ : խական ։ Թէել պատանի Հասակէն յե ղավա էսա - - ՝• • ւ՛ ւ՛ –է1 / - — ՚ ք - ք - ւ –
ԼեՀաստան զերծ է այս աղէտէն , բացաբձա - ՝,օր Աը է լ Հարազատ բարեկամի մը անմոռաց յի–
կապէս գո յո ւթ իւն չունի ՛ան : էթանբ պատիժներ ՜ ՚կը։
սաՀմ ան ո ւահ՜ են * մ ինչեւ դնգա կաՀ արում , նա - կան՝, իբրեւ Հետեւանք ճարտա բաբո ւեստա կան ՍԱՐԳԻՍ ՌՇՏՈՒՆԻ
յելով քանցանքին հ՜անրութեան : սուր տագնապին ։ Զկայ ուտելիք, չկայ Հագնելիք,
Ամէն մարդ սեւ շուկա յով կբ զբաղի Գեբմա - չկա ք վառելանիւթ : Այս պայմաններ՛ուն տակ ժո - ՍՏԱՑԱՆ*
նիոյ մէթ։ Այգ առեւտուրին՛ ենթակայ են մինչեւ զովուրգը ստիպուած է սեւ շուկային դի՛մել^ եթէ..
ի֊՚կ փեսխՓլին դոՀաբեզէննեբ , գլանիկներ ։ Գլա Բարգաւաճ Համարուած Եգիպտոսը պար էնա - ԱՆԱՀԻՏ, ԺԲ * տաբի , նոր շրթան՛ թիւ 2 3՝ո ^*""
Տուն ո լար -
նիկի փոխարէն ուզած ապրանքդ կրնաս ունենալ։ բաժնի վերածած է* Հետեւաբար սել շուկայի են - լէ - Դեկտեմբեր, 1946.— թ ի ւ 1 ,
: Տարեկան
Նոյն վիճակը Աւ ստրիոյ մէթ։ Հոն՛ ալ հանբ տոլ - թակայ են ինքն՚աշաբժնեբը , դեղերը , շաքարր , Սունիս 1947։ Խմբագիր՝ Ա. Զօպանեան իգիպ տոսի
9 ՈսՇ Տօք.
գանքներ սաՀմանուահ– են* Հինգ տարի բան՝ - թէյը՛, Է՚֊ԳՐ ՝• Նանր է մանաւանդ բնակարանի տագ բամնեգին 400 ֆրանք։ Ամերիկայի,
տարկութենէն մինչեւ 500.000 չիլի՛**՛։ Իտալիա յ , նապը։ Վարձքերբ առասպելական չափեբու Հա - եւն. Համար՝ 5 տոլար : Հասցէ,–
մա սն աւո բարուր Հռոմի մէթ, շատ հանր է սեւ չոլ––» սահ են % Ա՛Հ* ՐՅՈՏ (9) :
Fonds A.R.A.M