Page 71 - ARM_19-1947_02
P. 71
ՄԱՄՈՒԼ ՆԱՄԱԿՆԵՐ «ՅԱՌԱՋ»ԻՆ տեղեկութիւննեբ տրուե ցան նաել նախագաՀ եղ
բայր Աողոմոնեանի եւ Լիկի ներկայացուցիչ եղ -
« ՀԱՅԱԱՏԱՆԱԱԷՐՆԵՐԸ* բայր Աարեանի կոզմէ։ Ե ր իա ա ս ար գութ իւն ր այն
ՀԵԹԱՆՈԱ ԳԱՂՈՒԹ ՄԸ քան* ուրախ էք որ մեզմէ բաժնուիլ չէր ուզեր ;
Արգէն կէս գիշեր էր՛ ք^ոլորր միաբերան գոչեցին*
Հայրենիքէն, կհււրաաապհսք եհահսհալ ևատ - Ամերիկայի «Պայքյար»էն (12 Յունուար 1947) ՚ ^եցցէ Հ՛ Մ * Ը՛ Մ ՛ր , մենք կԳբգնունք այսու–
ւււածը, խորհրդածոՆթիլյԹր ծգհլով ընթհրցոզնհ - կբ քաղենք Հ ե տ ե ւե ա լ Հ ե տ ա քր քք ա կա%\ տեղեկու - Հետեւ կոԼո*^իէ Հ՝Մ*Ը*Մ՛՛* Պաշտօնական ձեւա
րուն (18 Ս՚այաւ) թիւնԱ՚երբ ՝ք՝ահաաա յ ի Հէմիլթբն (Անթաբիօ) քա - կէ ր պո ւթ ի ւնն ե ր ո լ կատարում բ սիբա յօժար ՝ ստան
զաքի Հայ գաղութի մասին : (Դրողն է Տ • Պա - ձնէ ց եզբտյր Ազօեան ։
«Պայքար» իր Մարտ 4ի համարին մէչ՝ նե լ, - գալեան ) • Ու֊րախ տպաւորութեամբ մեկնեցանք Աէն Շ ա–
գաղթին նոլիրուած իր մէկ ծանօթ աշխատակցին «Վ՝ազաքին մ էջ կա յ ՛հ ա շնա կ գլրպ» մբ , զո ր ս ո նէն յաջո րգ օրուան մ եր մ բցումի պատ րաստու–
Դաշնակցական
յօդուածը Հրատարակած է իրրեւ ((.անկախ կար բային՝ կեգրոն Հա յե ր ր կր գո բծած են իբրեւ բնկե– թեան (օօԱթՇ Լյ^Օո) : Աոյն մրցումներր կազմա
ծիք» : Այգ յօդուածը ունի այնքան շաՀ՝ եկան մ ի ա֊. ճ՚սմրորգր , գպբոց , սրճարան եւ զբագարան» ւ կերպած է «Տիսարիկ տիւ Ռօնք» , § 0 խումբերու
քեր , որ չենք կրնար անկէ չարտագրել Հոս քանի կբ շարունակէ . մ էջ , կի Ր ա կի 1 3 ս,արիլ , մնացաք ե՝ն\ մ իա յն \0
մը Հատուածներ : «Պայքարեի աշխատակից ր ներ խում բեր ։ Մեր Հակառակորդն էր Տէ. Րօ^ Լծ1*§€Ո -
գաղթի արձանագրութեա՛նց առթիւ այսպէս կշ < Հէմէլթքնի մէջ գոյութիւն ունեցոզ կազ է16ք€: Այս տարուան եզանա կին* արգէն ունեցանք
գրէ մակերպական կեանքբ ււ լ գո րծունէ ո ւթ իւնք կեգ - անախորժ դէպքեր , ու այգ առթիւ ՆքՕսի Լւ2;ԱՇՀ»
« Բայց արձանագրութիւնները . կր կա ղմ ո լիւն բռնացած է ՛իա շնա կց ո ւթեան Լո^րք^-տ ՚ կոմիտէ, մասնաւորաբար երեք դատաւորներ զրկած էր*
ոչ պատշաճ տեղերից : ց ե զա կր օնն ե ր եւ կարմիր—խա չուՀ իներ : «Ղ*ա զո ւթ ի Ժամ ք Յն է ։Պ՝աշաօնական գատաւոքբ առաջին սու–
• * • Մ • ՆաՀ անգներ ից ոչ աք պիտի ո սլա սէ Համերուն մեծագոյն մա ս ր Դաշնակցականներ են լիշՐ սուլեց , դաշտ Հրաւիր՛ելով երկու խումբեբբ։
ներգաղթող, որովՀետել այս երկրի աղատ կեան ել մի քանի չէզոքներ կան : Ղ՚աշեակցական եւ ի լիսանս–ձ^7/ւլ քնՆոլթենէն վերջ, խազք սկսաւ
քին ընտելացած ել մե (Հ մասամր անշարժ ստաց - նպաստ Ղ՝աբնակցութեան ձեռնաքկն՚երէ զատ ուրիգ $)րււնսաց իներոլ տաք ու ճարպի՛կ իյ ագար կոլ -
ուածքներ ձեռք բերածներ կամովին՛ չեն՝ Հեռա - Հայկական կեանք գոյութիւն չունի : Օրինակ , Հ * թեամբ։ Մերոնք զգալապէս կք նեղուէին՝. Դնգակր
նար » : /» * Ը ՚ Ա իութեան ել Հայաստանեաց եկեղեցւոյ մեր ՛բե բ՜ղա պաՀ ի ձեռքեքուն մէջ էր յաճախ , բայց ՚
Ուրեմն «Պայքար» կ^բնգունի որ ներգաղթի մ արմ իննե ր գո յութիւն չունին : Եկեղեցական ոչ յանկարծ Հ ակառակոբգի յառաջապաՀ բ շաՀեցաւ
ա րձանագր ութ իւննե ր 1լր կաւլմ ուին ո շ ւգ ա սւ շ աճ մէկ ձեռնարկ , պատարագ ՚ ե ւ ա յ լ ն ... - առաջին նշա(և\ակէտր։ Հազիւ 5 վայրկեան անցած ,
տեղերիս՛ կր մտածէ նաեւ, որ Մ ՛ՆաՀ անգն ե ր Էն ոչ « քՕ՚ո բՀրգա յին Հա յաստան ի անունն է ՚ ս կ էՕ* Հակառակորգր շաՀեցաւ /• • նշանակէտ ք ։ Մերոնք
ոք պիտի ոէ֊ղէ երթալ, ոբովՀետեւ մարդիկ Հոս լսուիր * * ՚» : կա րծե ս թէ պաՀ մք թուլցան ։ Կ ի սա խազէն վե րք
վարժուած են եղեր ա յս աեղի ԱԶԱՏ կարդե բուն ։ « Ե ր իաա սա ր՚գնե րն ալ միայն ՚իաշնակցու — մեր պաղարիւն ոլ խոՀեմ խմբապետ ր , կարապետ
Եթէ այսպիսի տողեր «Հայրենիք» գրէր ^պ՚ԸՐ՜ թեա% շունչով մեծցած են։ Երիաա11Ա1րդ եոիաա - Եկէքեան , կարգ մբ տե ղափո խ ո ւթիւննե ր կատա–
ււաբդոսհինե|ր կը– նախընտրեն հայկական շրջանակ։
ծաւ , հլՀիՀ ատ ր նոր Էն կք սկսէր մեղի գէմ ^ մենք բեյով , սկսալ բուոՏէՀ յարձակումի ։ Արդէն Յքրանւ–
անգ ամ մք եւս կր յ այ ՛ս ար ա րո ւէի նք ն եր գ ա ւլթ ին Շարու֊նակ իրարու հեա էեւն եւ այս կր նպաստէ ան
սացիներք յո գնած 1լ ե րեւային *. Ա՝ եր վ ե բջապա -
շուշտ, իրենց հայ կ՛տկաւն դիւքսւգծքին պահպանմ՛ան» :
Հակառակող : Հին մէկ շիւթբ նշանակեց Ա* կէտք, իսկ ՚ ^ ե ր աջ
ՈքուէՀ ե տեւ , է^նչպէս կարելի էր ոսե լ թէ Ամ ե ր ի կա Հ այ ռամ կա վար պա շտօնա թե ր թէն ծայբք նշանակեց 2բդ , Յրդ , 4րգ , ^>բգ ։ Ֆրանսա
«արձան ա գ ք ո ւթ ի ւնն ե ք ք պատշաճ տեղեր ի այ չեն կր քաղեմ այս Համառօտ տողեբք, զանց աո նե յով ցին երք ապշեցան եւ խազք վեր ջացաւ մ եր ոնց
կազմւում ; ուրիշ Հետաքրքրական տեզե կոլթիւններ ։ $օգուա— յաղթանակով , 5 2, : Լէ^ի ն՛ե ր կայա ց ո ւց ի չբ ջերմ
Կամ ի^նչպէս կաբելի էր վԼԱել թէ այստեգի ծագիրր զարմանք կր յա յանէ որ երկու Հոգի մի - օրէն չնոբՀաւորեց մեր խմբապեւոբ , ու վարիչնե–
աղատ կարգերուն
վարժուած մարգիկ չեն երթար ա յն «Պա յքար» թեբթբ կբ ս ւո ահ ան ։ րր : Մ երոնք ուրախ զուարթ Օթ-օքար մ տան , ճամ
Հայաստան : Ա յս գազութի\նւ մ էջ , ուր աչ քա Հ անա յ կայ , ոք բան ազգային երգեր երգելով։ Մեր ՝\ե\ախադա՝Հի
Ակամ ա յ կք Հ ա ր ոն են ք ՚ եթէ ա յստեղ աղատ Հ» ւ/2 • Ը . Ա ի ո ւթ ի ւն , ոչ կո ւսսւ կց ո ւթ իւնն ե ր , ոք Հրամ անով կէս ճամ բան իջանք ու տգոց խմելիք
/լարգեր կան * չկա^ն Հայաստանի մէջ աղատ կար–՛ ալ Ազգային (Հակաա , զարմանալի է որ Հայր Հայ ել փոՔրէ^Լ ^աՀ. ^ Ր Հրամցնելով, վերադարձանք
գեր : կք մնայ ել կր պաՀ է իր ազգային գիմագիծբ : Լի ոն՛. — Հ ա յ - Վայրդ
« Հայաստանասէր » «Պ^յքար^էն մենք չէինք Հյթնո բՀաւոբ ելի եՀ1\ յօգուտ ծագի րն ու թեր թբ , ՀԱՄԱԶԳԱՑԻՆ ՍԴԱՏՕՆԸ ՎԻԷՆԻ ՄԷՋ
սւզասեր այսպիսի տողեք է որ Հրապարակաւ կբ խոստովանին այս պարագան։
ք՝ա յո ա ք տ ա գ ր են ք Հոս քանի մր տող եւս • Ա ս ի կա ե ր եւոյթ մբՀյ է որու վբայ ար Ժ.Է կ անգ
« Ն՛եք գա զ թ ի Հարցք ա յ լ բնո յթ կք ստանա յ , առնել : - Վ • Մ • ՎԻԷՆ , 14 Ապրիլ (Յառաջ) Այս տաբի նա
երր գ աո նան ք մեծ ղանգուա^. ունեցող գագոլթնե– խաձեռնութեամբ Հ՛ 3՛ Դ՛ Ն"ր Աերոէ-նգին պատ
րին, որպէս Աուքիոք ել Լիբանանի գաղութր , //- 2Ա8ՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ շաճ կե րպով տօնախմբուեցաւ աւելի քան մէկ մ ի–
րին մօտ կք գտնուին իրաքի, իրանի, Երուսազէմի լիոն զոՀերու սգատօնք։ Շ ար ւս թ իրիկուն (12 ա\պ–
եւ Եգիպտոսի գագռլթներբ ել որոնք կբ նմ՛անին րՒլ) ԱէՐՔԼԲ կաթոլիկ սրաՀին մէջ տեղի ուձնեցաւ
յ ր՚շատ ակի • այգ վսեմ
մեծ բնտանիքի անգամներին : ԿՈՒՍԱԿՑԱԿԱՆ ԿԵԱՆ֊Բ Հ անդիս ո ւթ ի ւն ք , որուն կք
« Այս գաղութներ ր կր վ՛այելեն միանգամայն մասնակցէին Ֆր՛ կապոյտ 1*0 ա չբ , Հ* Մ* Ը* Մ *բ ,
ազատութիւն եւ էլօգտոլին աՀԳ երկիրների քնդ - ԿՐԸՆՈՊԼԸ (Յապաղած) — Հ. 3– Գ– Ենթա– Կկմէրէկի Եըիա. Միութիւնը, Հ. 3– Գ– կոմիտէն
Տ անո ւբ ժ ո զ ո վո ւր գն ե ր ին յատկացուած իրաւասու– կոմիտէն խնջոյք մբ սարքած էր Ա՚արտ ՅՕին , ժա եւ Հայ Մարտիկներու ել կամ աւո բնե րո լ Միս*– -
թիւնննեբով % Հ եաեւապէս արձանագրել այգ գա - մբ ճիշտ մէկին սեզանհւերբ շրջապատուած էին ՛՛բն թիւնբ :
գոլթներից ներգաղթողներ , գեռ եւս շուտափոյթ կե բներ ով ել Համա՛կիրներով՛. Ընկ * Տ * Աոզոմոն–
է , սպասելով Հետագայ կամ ապագայ դէպքեր ի ե ա՛հ խօսք առնելով պա բզեց Դաշնակցութեան Հանդէս ի նախագաՀ բ Հ– Կ– Տէըմոյեաէն իր
գո ր– բացման խօսքին մէջ Համառօտակի
անցոլգարձերին % Նօս րտցնել ա յգ գաղութներ ր ծ ո ւն է ո ւթ ի ւձն՚ք սկիզբէն մ ինչել մեր օրերք , յիշեց յիշեց պատմա
անժամանակ է՛. Այգ գաղութ բ սպասելիք ունի՛*. գլխաւս ր գէմ քերբ , ինչպէս ել պատմ ական թբ - կան այն՛ տխուր դէպքեր ր որոնք տեգի ունեցան 32
Այստեզից միայն մի քայլի աարտծութին է մինչեւ ո լականներ է ինչքա՛ն տառապանք, որքա՛ն Հալա տաքի առաջ . 3 իշեց մի առ մ ի ել փաստացի
ԿէէԻԿԷ*") մինչեւ նախնեաց եբկիբբ։**. Հայկտ - ծանք, ու ի՛նչ զոՀոզութիւձննեբ՝ այս ժոգովոլր - թուրք կառավարութեան ս ադա յ է լա կան Հ բա -
կան աեսակէտից Կիէիկիա մեծ ապագայ ունի» Հ գին տալու Համար Հայրենիք մբՀ Հանգներք որոնց Հետեւանքով քար ու քանդ ե՛զան՛
Ուրեմն , «Պայքաբ»ի աշխատակցի կարծիքով Ո աժ ա կա ձ ա ււ Լ ր խօսեցան շատ մք բնկե բնե ր եւ մեր երկիրբ, մեր ծննդավայրերբ , մեր Հայրենի
պէտք չէ նօսրացնել Ա՚ոլրիոյ ^ Լիբանանի , իրաքի, տուներբ, թունա՛ւորուեցան մեր Հողն ու ջուրք եւ
Համ ակի բներ , որոնց թիւր Հաւանաբար ()0ի կր ի լրումն այս ամէնուն
գազանային՝ վայբագոլ -
իրանի, Երսւ֊սաղէմի , Եգիպտ՛ոսի գազութներր։ ՀասնԷբ, եթէ լուր տրուած ԱԼԼաԲ ժամա՛նրա՛կին ։ թեամբ ջարդուեցան
մէկ միլիոնէ աւելի անմեղ
Եւ ինչո^ւ; «Պայքար»ի աշխատակիցք կք պատաս Տեո տրուած էր նաեւ երգերոլ եւ պարերու՛. Փոքր Հայեր ։
խանէ * գագարի մր միջոցին, երեք եբիտաստրգ եւ իւ ե լա—
ՈրովՀետել այս գագութներր ազատութիւն՛ - Հ սւ ս Հայորգիներ եկան ՛եւ իրենց երգումք կա՛ — 0 ր ո ւան պատշաճ շ աւո գեղեցիկ ե րգե ր էք -
ներ կք վայելեն է տ ա ր ց ին յոտնկա յս , «Կ^եբգնում սլատւո յս վրա յ գուեցան ։ Եղան արտ ասան ութ իւննե ր մասնակցող
Տետո^յ : Հաւատա րիմ մնալ Հ* Տ * Դա Հեա կց ո ւթե ան գրօ ֊ մ իութ իւններու կոզմէ։ Այսպէս , Տիկին Լ՛ուս -
ՈրովՀետել, Աուրիա - Լիբանանէն եւ Եղիպ– չին , ծառայէ լ ազգիսել Հայրենիքիս» ։ Ապա «Ա շակ վարգ Զ ի լին կիր եան տխուր շեշտերով ե բդեց «Ա -
ւոոսէն շատ Հ եռ ո լ չէ կիլիկիան , որ «մեծ ապա - բանուոր» ել շնորՀ ա ւո ր ո ւթ ի ւնն ե ր Հ.– ն ո յ չ Գարունբ . . .» : Յակոբ Մ ա թո սեան ա րտա -
գայ ՛ունի » : սաԿւեց Աիամանթոյի «Ս՚ուդբֆ ՚. կ՛ Պէրաէրեան ,
ԱՀա մեր պատասխան բ րո լո ր գո ւշա կն եր ո ւն եւ մեր Հանդէսներու ջութակաՀարբ թրթռուն ե լե -
Եզրակացութիւնք պարդ է , Հայեր , փոխանակ «Հ րաժա ր իմ»՝ն՚ե րո ւն՛. Այս գեռ բացումն է ։ Հ՛ Տ * լէջնեբով նուազեց «՝Բնիբ իմ րալիկ», ԱՀ • Դալա յ–
ներկա ք Հայաստանին , Հեախրնտրելու են Կ իլի ~ Դաշնակցութեան են թ ա կոմ իտէն ո րոշա^. է երի - ճետն՝ արտասանեց անմաՀ ԱՀարոնեանի «() ւխ ա ա–
կիան : Եւ ատոր ալ պատճառներք կան * տասարգներու սլատ կա ռե լի թի*– մբ արձանագրե / ւոքք» ։ Յաջոբգաբաբ արտասանեցին , երգեցին՝
« Աուրիա կք պաՀանըէ կ ի լի կիան , ո րպէս իւ մինչել տարեգլուխ ։ նաեւ Պ՛Ա* Անկտեան , օրիորդներ Անժէլ Ոէ֊գուն–
րոյ սեփական երկրամաս բ : • * • Ա ենք Հա յե րս մեծ Թոզ ցնծան «Հայբենասէին՚եբր»։ Այս առթիւ եան, Աբաքսի Մ՚ուրատ՚եան եւ Վ. հորէնեան (Տէ–
սինէն) խ"Ր տպաւորութիւն
դոՀացում կը ստանանք, եթէ Աուրիային յաչող - Հ՛ Տ* Դ՛ Նոր Աերու֊ւհգին նուէ բներ բրին բնկե բներ րուն վբայ ։ ձգելով անխնդիրնե
ուի վտարել Թուրքերին այգ երկրից X Վայելելով Կիւմիւշչիեան 1000 ֆրանք, ձերմակեան 500, Փ–
՚աղն՚իւ արար ժողովուրդի աս պնչականո ւթ իւն ր , Ղ֊աբիպեան 500 ֆրանք ։ ։ Օրուան բանախօսն էր (էե^է^Ր ^ * Զէքեան
Մուրիոյ կառավարութիւնը պիտի չՀակառակի , ե– Տ• Ս• ( Ա էնթ էթիէնէն ) , ՛որ պա տ կեր ա ց ո ւց աՀ աւո ր
թէ տեղային Հայերը նորէն ուղենան անցնեք Հ. ՄԸ՛ Մ՝ ԼԻՈՆ - ՏԷՍԻՆԻ ՄԷՋ սպանդբ ։ Բացատրեց թէ ինչ կը Հետապնդէին՝
նախնեաց երկիրը, մնալով Հանդերձ ն՛որ կառա - թուրք մարդակեր վարիչն երբ թէ ծ՜րագրեցին աք
վարութեան Հ ո վան աւո ր եա լնե ր ր ել Հաւատարիմ սորել մ տաւո ր ա կան ո ւթ ի ւն ր ել ղեկավ արութիւնբ^
Հպատակները »: ՏԷԱԻՆ, (յապաղած) Խ՚-ւմբ մր Աէն Շա - այգ սարսափի ապրիլ 1 1 /2,4ի գի^երր ։ Յու֊զիչ բա
Ուրեմն , սպասենք , Հայեր չուղարկենք Հա - մոնցի Հայ մարզիկներու փափաքին րնգ առաջ եր– ռերով թե լադրեց ամ ուր մնալ մեր գազափաբնե -
յաստան , շուտով Աուրիան կը գրաւէկ ի լի կիան ել թալով, Հ. Մ– Ը– Մ-ի վարչոլթիլնր Ապրիլ Սին բուն ե ւ աղգա յին տ ե ս ա կէ տ\ն<եր ո ւն վրա յ ե ւ Հ ե տա–
Հայերը այս անգամ Հոն կ՚երթան արար աղն իլ շաբաթ երե կո յ ժամ բ &ին ա յցելեց Ա էն & ամ ոն , պնդել մեր սրբազան Դատք , մեր անմաՀ նաՀա -
ժողովուրդին Հաւատարիմ Հպատակները» դառ - ուր Հաւաքուած էին քսանէ աււե լի ե րի տա սար գ - ա ա կն եքո լ Դատ բ ։
նա լու Համար : ներ ։ «Ա*ասիս» ՄարղակսւԼի եբիտասարգ քարտու– •Հհ Զաակի երկրորգ օրք՝ Մեռելոց (7 Ապրիլ)
«Պայքար»ի քիամ կա վար աշխատակցի խոր - "արք ^՜ոգՈէԼր բացուած յա յտ արարեց եւ կա ր գով քազաքիս Աէնթ Անտ րէ լբ Պա Եկեղեցիին մէջ ձայ
Հոլրգն է սպասել, չերթալ Հայաստան։ Աուրիան խօսք առին Հ * Մ * Ը • Մ *ի վարիչնեբք, լայն բա - նաւոր պատարագէն վերջ կատարուեցաւ Հ ո զ ԷՀ ա՛՛հ–
կ՝աղաաէ Կիլիկիան եւ մենք շիտակ Հոն կ՚երթանք ցատբութիւններ տալով անցեալի եւ ներկայի մա– գ սա եան պաշտօն մբ նուի րուած Ապրիլեան Եղեռնի
«.Հաւատարիմ Հպատակներէ դառնալու Համար։ սին։ Եղբայր Դանի Էլե ան կարգաց Հ՛ Մ* Ը՛ Մ՛ի մեր նաՀատակներուն , միշտ նախաձեռնութեամբ
«Հա յ ա ս տ անա ս ի ր ո ւթ ի ւն ըսու՛ածն ալ այսպէս կանոնագիր ծբագիրբ որ Հ աս տա տուած ու վաւե– Նոր ԱերտւձրգիՀ Պատարագիչ վարդապետք՝ Հ. 1կ ,
ըլչալու է » • • • տ րացռւաձ. Է 1921 Յունիս \9ին : կ. Պոլսոյ Հ. Մ– կսապալեան՛ (Վիէննայի Մխիթարեաններէն) Հո -
Ը՛ Մ՛ի պատգմ • ժողովէն ՚. Եղբայրբ յուռուած գեշունչ քարող մբ խօսեցաւ, պանծացնելով մեր
շ ե շտ ո վ րսաւ * Մենք կբ քալենք սոյն ծրագրով նաՀատակներու ինքնանո լի ր ո ւմ ր Հայութեան
ԿԸ ԽՆԳՐՈՒԻ ԹՂԹԱԿՑՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ ԿԱՐՃ եւ անկէ անգին մշակուած ծրագիրներր կբ նկա Մշակոյթի եւ կրօնի Համար։ Թդթակից 1947
ԳՐԵԼ .
ԳՐԵԼ< ԺԱՄԱՆԱԿԻՆ ԳՐԵԼ, ՄԱ-ԲՈԻՐ տենք ապօրինի է Երկա՜ր լո ւս ա բան ո ւթ ի ւնն ե ր ու
Fonds A.R.A.M
բայր Աողոմոնեանի եւ Լիկի ներկայացուցիչ եղ -
« ՀԱՅԱԱՏԱՆԱԱԷՐՆԵՐԸ* բայր Աարեանի կոզմէ։ Ե ր իա ա ս ար գութ իւն ր այն
ՀԵԹԱՆՈԱ ԳԱՂՈՒԹ ՄԸ քան* ուրախ էք որ մեզմէ բաժնուիլ չէր ուզեր ;
Արգէն կէս գիշեր էր՛ ք^ոլորր միաբերան գոչեցին*
Հայրենիքէն, կհււրաաապհսք եհահսհալ ևատ - Ամերիկայի «Պայքյար»էն (12 Յունուար 1947) ՚ ^եցցէ Հ՛ Մ * Ը՛ Մ ՛ր , մենք կԳբգնունք այսու–
ւււածը, խորհրդածոՆթիլյԹր ծգհլով ընթհրցոզնհ - կբ քաղենք Հ ե տ ե ւե ա լ Հ ե տ ա քր քք ա կա%\ տեղեկու - Հետեւ կոԼո*^իէ Հ՝Մ*Ը*Մ՛՛* Պաշտօնական ձեւա
րուն (18 Ս՚այաւ) թիւնԱ՚երբ ՝ք՝ահաաա յ ի Հէմիլթբն (Անթաբիօ) քա - կէ ր պո ւթ ի ւնն ե ր ո լ կատարում բ սիբա յօժար ՝ ստան
զաքի Հայ գաղութի մասին : (Դրողն է Տ • Պա - ձնէ ց եզբտյր Ազօեան ։
«Պայքար» իր Մարտ 4ի համարին մէչ՝ նե լ, - գալեան ) • Ու֊րախ տպաւորութեամբ մեկնեցանք Աէն Շ ա–
գաղթին նոլիրուած իր մէկ ծանօթ աշխատակցին «Վ՝ազաքին մ էջ կա յ ՛հ ա շնա կ գլրպ» մբ , զո ր ս ո նէն յաջո րգ օրուան մ եր մ բցումի պատ րաստու–
Դաշնակցական
յօդուածը Հրատարակած է իրրեւ ((.անկախ կար բային՝ կեգրոն Հա յե ր ր կր գո բծած են իբրեւ բնկե– թեան (օօԱթՇ Լյ^Օո) : Աոյն մրցումներր կազմա
ծիք» : Այգ յօդուածը ունի այնքան շաՀ՝ եկան մ ի ա֊. ճ՚սմրորգր , գպբոց , սրճարան եւ զբագարան» ւ կերպած է «Տիսարիկ տիւ Ռօնք» , § 0 խումբերու
քեր , որ չենք կրնար անկէ չարտագրել Հոս քանի կբ շարունակէ . մ էջ , կի Ր ա կի 1 3 ս,արիլ , մնացաք ե՝ն\ մ իա յն \0
մը Հատուածներ : «Պայքարեի աշխատակից ր ներ խում բեր ։ Մեր Հակառակորդն էր Տէ. Րօ^ Լծ1*§€Ո -
գաղթի արձանագրութեա՛նց առթիւ այսպէս կշ < Հէմէլթքնի մէջ գոյութիւն ունեցոզ կազ է16ք€: Այս տարուան եզանա կին* արգէն ունեցանք
գրէ մակերպական կեանքբ ււ լ գո րծունէ ո ւթ իւնք կեգ - անախորժ դէպքեր , ու այգ առթիւ ՆքՕսի Լւ2;ԱՇՀ»
« Բայց արձանագրութիւնները . կր կա ղմ ո լիւն բռնացած է ՛իա շնա կց ո ւթեան Լո^րք^-տ ՚ կոմիտէ, մասնաւորաբար երեք դատաւորներ զրկած էր*
ոչ պատշաճ տեղերից : ց ե զա կր օնն ե ր եւ կարմիր—խա չուՀ իներ : «Ղ*ա զո ւթ ի Ժամ ք Յն է ։Պ՝աշաօնական գատաւոքբ առաջին սու–
• * • Մ • ՆաՀ անգներ ից ոչ աք պիտի ո սլա սէ Համերուն մեծագոյն մա ս ր Դաշնակցականներ են լիշՐ սուլեց , դաշտ Հրաւիր՛ելով երկու խումբեբբ։
ներգաղթող, որովՀետել այս երկրի աղատ կեան ել մի քանի չէզոքներ կան : Ղ՚աշեակցական եւ ի լիսանս–ձ^7/ւլ քնՆոլթենէն վերջ, խազք սկսաւ
քին ընտելացած ել մե (Հ մասամր անշարժ ստաց - նպաստ Ղ՝աբնակցութեան ձեռնաքկն՚երէ զատ ուրիգ $)րււնսաց իներոլ տաք ու ճարպի՛կ իյ ագար կոլ -
ուածքներ ձեռք բերածներ կամովին՛ չեն՝ Հեռա - Հայկական կեանք գոյութիւն չունի : Օրինակ , Հ * թեամբ։ Մերոնք զգալապէս կք նեղուէին՝. Դնգակր
նար » : /» * Ը ՚ Ա իութեան ել Հայաստանեաց եկեղեցւոյ մեր ՛բե բ՜ղա պաՀ ի ձեռքեքուն մէջ էր յաճախ , բայց ՚
Ուրեմն «Պայքար» կ^բնգունի որ ներգաղթի մ արմ իննե ր գո յութիւն չունին : Եկեղեցական ոչ յանկարծ Հ ակառակոբգի յառաջապաՀ բ շաՀեցաւ
ա րձանագր ութ իւննե ր 1լր կաւլմ ուին ո շ ւգ ա սւ շ աճ մէկ ձեռնարկ , պատարագ ՚ ե ւ ա յ լ ն ... - առաջին նշա(և\ակէտր։ Հազիւ 5 վայրկեան անցած ,
տեղերիս՛ կր մտածէ նաեւ, որ Մ ՛ՆաՀ անգն ե ր Էն ոչ « քՕ՚ո բՀրգա յին Հա յաստան ի անունն է ՚ ս կ էՕ* Հակառակորգր շաՀեցաւ /• • նշանակէտ ք ։ Մերոնք
ոք պիտի ոէ֊ղէ երթալ, ոբովՀետեւ մարդիկ Հոս լսուիր * * ՚» : կա րծե ս թէ պաՀ մք թուլցան ։ Կ ի սա խազէն վե րք
վարժուած են եղեր ա յս աեղի ԱԶԱՏ կարդե բուն ։ « Ե ր իաա սա ր՚գնե րն ալ միայն ՚իաշնակցու — մեր պաղարիւն ոլ խոՀեմ խմբապետ ր , կարապետ
Եթէ այսպիսի տողեր «Հայրենիք» գրէր ^պ՚ԸՐ՜ թեա% շունչով մեծցած են։ Երիաա11Ա1րդ եոիաա - Եկէքեան , կարգ մբ տե ղափո խ ո ւթիւննե ր կատա–
ււաբդոսհինե|ր կը– նախընտրեն հայկական շրջանակ։
ծաւ , հլՀիՀ ատ ր նոր Էն կք սկսէր մեղի գէմ ^ մենք բեյով , սկսալ բուոՏէՀ յարձակումի ։ Արդէն Յքրանւ–
անգ ամ մք եւս կր յ այ ՛ս ար ա րո ւէի նք ն եր գ ա ւլթ ին Շարու֊նակ իրարու հեա էեւն եւ այս կր նպաստէ ան
սացիներք յո գնած 1լ ե րեւային *. Ա՝ եր վ ե բջապա -
շուշտ, իրենց հայ կ՛տկաւն դիւքսւգծքին պահպանմ՛ան» :
Հակառակող : Հին մէկ շիւթբ նշանակեց Ա* կէտք, իսկ ՚ ^ ե ր աջ
ՈքուէՀ ե տեւ , է^նչպէս կարելի էր ոսե լ թէ Ամ ե ր ի կա Հ այ ռամ կա վար պա շտօնա թե ր թէն ծայբք նշանակեց 2բդ , Յրդ , 4րգ , ^>բգ ։ Ֆրանսա
«արձան ա գ ք ո ւթ ի ւնն ե ք ք պատշաճ տեղեր ի այ չեն կր քաղեմ այս Համառօտ տողեբք, զանց աո նե յով ցին երք ապշեցան եւ խազք վեր ջացաւ մ եր ոնց
կազմւում ; ուրիշ Հետաքրքրական տեզե կոլթիւններ ։ $օգուա— յաղթանակով , 5 2, : Լէ^ի ն՛ե ր կայա ց ո ւց ի չբ ջերմ
Կամ ի^նչպէս կաբելի էր վԼԱել թէ այստեգի ծագիրր զարմանք կր յա յանէ որ երկու Հոգի մի - օրէն չնոբՀաւորեց մեր խմբապեւոբ , ու վարիչնե–
աղատ կարգերուն
վարժուած մարգիկ չեն երթար ա յն «Պա յքար» թեբթբ կբ ս ւո ահ ան ։ րր : Մ երոնք ուրախ զուարթ Օթ-օքար մ տան , ճամ
Հայաստան : Ա յս գազութի\նւ մ էջ , ուր աչ քա Հ անա յ կայ , ոք բան ազգային երգեր երգելով։ Մեր ՝\ե\ախադա՝Հի
Ակամ ա յ կք Հ ա ր ոն են ք ՚ եթէ ա յստեղ աղատ Հ» ւ/2 • Ը . Ա ի ո ւթ ի ւն , ոչ կո ւսսւ կց ո ւթ իւնն ե ր , ոք Հրամ անով կէս ճամ բան իջանք ու տգոց խմելիք
/լարգեր կան * չկա^ն Հայաստանի մէջ աղատ կար–՛ ալ Ազգային (Հակաա , զարմանալի է որ Հայր Հայ ել փոՔրէ^Լ ^աՀ. ^ Ր Հրամցնելով, վերադարձանք
գեր : կք մնայ ել կր պաՀ է իր ազգային գիմագիծբ : Լի ոն՛. — Հ ա յ - Վայրդ
« Հայաստանասէր » «Պ^յքար^էն մենք չէինք Հյթնո բՀաւոբ ելի եՀ1\ յօգուտ ծագի րն ու թեր թբ , ՀԱՄԱԶԳԱՑԻՆ ՍԴԱՏՕՆԸ ՎԻԷՆԻ ՄԷՋ
սւզասեր այսպիսի տողեք է որ Հրապարակաւ կբ խոստովանին այս պարագան։
ք՝ա յո ա ք տ ա գ ր են ք Հոս քանի մր տող եւս • Ա ս ի կա ե ր եւոյթ մբՀյ է որու վբայ ար Ժ.Է կ անգ
« Ն՛եք գա զ թ ի Հարցք ա յ լ բնո յթ կք ստանա յ , առնել : - Վ • Մ • ՎԻԷՆ , 14 Ապրիլ (Յառաջ) Այս տաբի նա
երր գ աո նան ք մեծ ղանգուա^. ունեցող գագոլթնե– խաձեռնութեամբ Հ՛ 3՛ Դ՛ Ն"ր Աերոէ-նգին պատ
րին, որպէս Աուքիոք ել Լիբանանի գաղութր , //- 2Ա8ՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ շաճ կե րպով տօնախմբուեցաւ աւելի քան մէկ մ ի–
րին մօտ կք գտնուին իրաքի, իրանի, Երուսազէմի լիոն զոՀերու սգատօնք։ Շ ար ւս թ իրիկուն (12 ա\պ–
եւ Եգիպտոսի գագռլթներբ ել որոնք կբ նմ՛անին րՒլ) ԱէՐՔԼԲ կաթոլիկ սրաՀին մէջ տեղի ուձնեցաւ
յ ր՚շատ ակի • այգ վսեմ
մեծ բնտանիքի անգամներին : ԿՈՒՍԱԿՑԱԿԱՆ ԿԵԱՆ֊Բ Հ անդիս ո ւթ ի ւն ք , որուն կք
« Այս գաղութներ ր կր վ՛այելեն միանգամայն մասնակցէին Ֆր՛ կապոյտ 1*0 ա չբ , Հ* Մ* Ը* Մ *բ ,
ազատութիւն եւ էլօգտոլին աՀԳ երկիրների քնդ - ԿՐԸՆՈՊԼԸ (Յապաղած) — Հ. 3– Գ– Ենթա– Կկմէրէկի Եըիա. Միութիւնը, Հ. 3– Գ– կոմիտէն
Տ անո ւբ ժ ո զ ո վո ւր գն ե ր ին յատկացուած իրաւասու– կոմիտէն խնջոյք մբ սարքած էր Ա՚արտ ՅՕին , ժա եւ Հայ Մարտիկներու ել կամ աւո բնե րո լ Միս*– -
թիւնննեբով % Հ եաեւապէս արձանագրել այգ գա - մբ ճիշտ մէկին սեզանհւերբ շրջապատուած էին ՛՛բն թիւնբ :
գոլթներից ներգաղթողներ , գեռ եւս շուտափոյթ կե բներ ով ել Համա՛կիրներով՛. Ընկ * Տ * Աոզոմոն–
է , սպասելով Հետագայ կամ ապագայ դէպքեր ի ե ա՛հ խօսք առնելով պա բզեց Դաշնակցութեան Հանդէս ի նախագաՀ բ Հ– Կ– Տէըմոյեաէն իր
գո ր– բացման խօսքին մէջ Համառօտակի
անցոլգարձերին % Նօս րտցնել ա յգ գաղութներ ր ծ ո ւն է ո ւթ ի ւձն՚ք սկիզբէն մ ինչել մեր օրերք , յիշեց յիշեց պատմա
անժամանակ է՛. Այգ գաղութ բ սպասելիք ունի՛*. գլխաւս ր գէմ քերբ , ինչպէս ել պատմ ական թբ - կան այն՛ տխուր դէպքեր ր որոնք տեգի ունեցան 32
Այստեզից միայն մի քայլի աարտծութին է մինչեւ ո լականներ է ինչքա՛ն տառապանք, որքա՛ն Հալա տաքի առաջ . 3 իշեց մի առ մ ի ել փաստացի
ԿէէԻԿԷ*") մինչեւ նախնեաց եբկիբբ։**. Հայկտ - ծանք, ու ի՛նչ զոՀոզութիւձննեբ՝ այս ժոգովոլր - թուրք կառավարութեան ս ադա յ է լա կան Հ բա -
կան աեսակէտից Կիէիկիա մեծ ապագայ ունի» Հ գին տալու Համար Հայրենիք մբՀ Հանգներք որոնց Հետեւանքով քար ու քանդ ե՛զան՛
Ուրեմն , «Պայքաբ»ի աշխատակցի կարծիքով Ո աժ ա կա ձ ա ււ Լ ր խօսեցան շատ մք բնկե բնե ր եւ մեր երկիրբ, մեր ծննդավայրերբ , մեր Հայրենի
պէտք չէ նօսրացնել Ա՚ոլրիոյ ^ Լիբանանի , իրաքի, տուներբ, թունա՛ւորուեցան մեր Հողն ու ջուրք եւ
Համ ակի բներ , որոնց թիւր Հաւանաբար ()0ի կր ի լրումն այս ամէնուն
գազանային՝ վայբագոլ -
իրանի, Երսւ֊սաղէմի , Եգիպտ՛ոսի գազութներր։ ՀասնԷբ, եթէ լուր տրուած ԱԼԼաԲ ժամա՛նրա՛կին ։ թեամբ ջարդուեցան
մէկ միլիոնէ աւելի անմեղ
Եւ ինչո^ւ; «Պայքար»ի աշխատակիցք կք պատաս Տեո տրուած էր նաեւ երգերոլ եւ պարերու՛. Փոքր Հայեր ։
խանէ * գագարի մր միջոցին, երեք եբիտաստրգ եւ իւ ե լա—
ՈրովՀետել այս գագութներր ազատութիւն՛ - Հ սւ ս Հայորգիներ եկան ՛եւ իրենց երգումք կա՛ — 0 ր ո ւան պատշաճ շ աւո գեղեցիկ ե րգե ր էք -
ներ կք վայելեն է տ ա ր ց ին յոտնկա յս , «Կ^եբգնում սլատւո յս վրա յ գուեցան ։ Եղան արտ ասան ութ իւննե ր մասնակցող
Տետո^յ : Հաւատա րիմ մնալ Հ* Տ * Դա Հեա կց ո ւթե ան գրօ ֊ մ իութ իւններու կոզմէ։ Այսպէս , Տիկին Լ՛ուս -
ՈրովՀետել, Աուրիա - Լիբանանէն եւ Եղիպ– չին , ծառայէ լ ազգիսել Հայրենիքիս» ։ Ապա «Ա շակ վարգ Զ ի լին կիր եան տխուր շեշտերով ե բդեց «Ա -
ւոոսէն շատ Հ եռ ո լ չէ կիլիկիան , որ «մեծ ապա - բանուոր» ել շնորՀ ա ւո ր ո ւթ ի ւնն ե ր Հ.– ն ո յ չ Գարունբ . . .» : Յակոբ Մ ա թո սեան ա րտա -
գայ ՛ունի » : սաԿւեց Աիամանթոյի «Ս՚ուդբֆ ՚. կ՛ Պէրաէրեան ,
ԱՀա մեր պատասխան բ րո լո ր գո ւշա կն եր ո ւն եւ մեր Հանդէսներու ջութակաՀարբ թրթռուն ե լե -
Եզրակացութիւնք պարդ է , Հայեր , փոխանակ «Հ րաժա ր իմ»՝ն՚ե րո ւն՛. Այս գեռ բացումն է ։ Հ՛ Տ * լէջնեբով նուազեց «՝Բնիբ իմ րալիկ», ԱՀ • Դալա յ–
ներկա ք Հայաստանին , Հեախրնտրելու են Կ իլի ~ Դաշնակցութեան են թ ա կոմ իտէն ո րոշա^. է երի - ճետն՝ արտասանեց անմաՀ ԱՀարոնեանի «() ւխ ա ա–
կիան : Եւ ատոր ալ պատճառներք կան * տասարգներու սլատ կա ռե լի թի*– մբ արձանագրե / ւոքք» ։ Յաջոբգաբաբ արտասանեցին , երգեցին՝
« Աուրիա կք պաՀանըէ կ ի լի կիան , ո րպէս իւ մինչել տարեգլուխ ։ նաեւ Պ՛Ա* Անկտեան , օրիորդներ Անժէլ Ոէ֊գուն–
րոյ սեփական երկրամաս բ : • * • Ա ենք Հա յե րս մեծ Թոզ ցնծան «Հայբենասէին՚եբր»։ Այս առթիւ եան, Աբաքսի Մ՚ուրատ՚եան եւ Վ. հորէնեան (Տէ–
սինէն) խ"Ր տպաւորութիւն
դոՀացում կը ստանանք, եթէ Աուրիային յաչող - Հ՛ Տ* Դ՛ Նոր Աերու֊ւհգին նուէ բներ բրին բնկե բներ րուն վբայ ։ ձգելով անխնդիրնե
ուի վտարել Թուրքերին այգ երկրից X Վայելելով Կիւմիւշչիեան 1000 ֆրանք, ձերմակեան 500, Փ–
՚աղն՚իւ արար ժողովուրդի աս պնչականո ւթ իւն ր , Ղ֊աբիպեան 500 ֆրանք ։ ։ Օրուան բանախօսն էր (էե^է^Ր ^ * Զէքեան
Մուրիոյ կառավարութիւնը պիտի չՀակառակի , ե– Տ• Ս• ( Ա էնթ էթիէնէն ) , ՛որ պա տ կեր ա ց ո ւց աՀ աւո ր
թէ տեղային Հայերը նորէն ուղենան անցնեք Հ. ՄԸ՛ Մ՝ ԼԻՈՆ - ՏԷՍԻՆԻ ՄԷՋ սպանդբ ։ Բացատրեց թէ ինչ կը Հետապնդէին՝
նախնեաց երկիրը, մնալով Հանդերձ ն՛որ կառա - թուրք մարդակեր վարիչն երբ թէ ծ՜րագրեցին աք
վարութեան Հ ո վան աւո ր եա լնե ր ր ել Հաւատարիմ սորել մ տաւո ր ա կան ո ւթ ի ւն ր ել ղեկավ արութիւնբ^
Հպատակները »: ՏԷԱԻՆ, (յապաղած) Խ՚-ւմբ մր Աէն Շա - այգ սարսափի ապրիլ 1 1 /2,4ի գի^երր ։ Յու֊զիչ բա
Ուրեմն , սպասենք , Հայեր չուղարկենք Հա - մոնցի Հայ մարզիկներու փափաքին րնգ առաջ եր– ռերով թե լադրեց ամ ուր մնալ մեր գազափաբնե -
յաստան , շուտով Աուրիան կը գրաւէկ ի լի կիան ել թալով, Հ. Մ– Ը– Մ-ի վարչոլթիլնր Ապրիլ Սին բուն ե ւ աղգա յին տ ե ս ա կէ տ\ն<եր ո ւն վրա յ ե ւ Հ ե տա–
Հայերը այս անգամ Հոն կ՚երթան արար աղն իլ շաբաթ երե կո յ ժամ բ &ին ա յցելեց Ա էն & ամ ոն , պնդել մեր սրբազան Դատք , մեր անմաՀ նաՀա -
ժողովուրդին Հաւատարիմ Հպատակները» դառ - ուր Հաւաքուած էին քսանէ աււե լի ե րի տա սար գ - ա ա կն եքո լ Դատ բ ։
նա լու Համար : ներ ։ «Ա*ասիս» ՄարղակսւԼի եբիտասարգ քարտու– •Հհ Զաակի երկրորգ օրք՝ Մեռելոց (7 Ապրիլ)
«Պայքար»ի քիամ կա վար աշխատակցի խոր - "արք ^՜ոգՈէԼր բացուած յա յտ արարեց եւ կա ր գով քազաքիս Աէնթ Անտ րէ լբ Պա Եկեղեցիին մէջ ձայ
Հոլրգն է սպասել, չերթալ Հայաստան։ Աուրիան խօսք առին Հ * Մ * Ը • Մ *ի վարիչնեբք, լայն բա - նաւոր պատարագէն վերջ կատարուեցաւ Հ ո զ ԷՀ ա՛՛հ–
կ՝աղաաէ Կիլիկիան եւ մենք շիտակ Հոն կ՚երթանք ցատբութիւններ տալով անցեալի եւ ներկայի մա– գ սա եան պաշտօն մբ նուի րուած Ապրիլեան Եղեռնի
«.Հաւատարիմ Հպատակներէ դառնալու Համար։ սին։ Եղբայր Դանի Էլե ան կարգաց Հ՛ Մ* Ը՛ Մ՛ի մեր նաՀատակներուն , միշտ նախաձեռնութեամբ
«Հա յ ա ս տ անա ս ի ր ո ւթ ի ւն ըսու՛ածն ալ այսպէս կանոնագիր ծբագիրբ որ Հ աս տա տուած ու վաւե– Նոր ԱերտւձրգիՀ Պատարագիչ վարդապետք՝ Հ. 1կ ,
ըլչալու է » • • • տ րացռւաձ. Է 1921 Յունիս \9ին : կ. Պոլսոյ Հ. Մ– կսապալեան՛ (Վիէննայի Մխիթարեաններէն) Հո -
Ը՛ Մ՛ի պատգմ • ժողովէն ՚. Եղբայրբ յուռուած գեշունչ քարող մբ խօսեցաւ, պանծացնելով մեր
շ ե շտ ո վ րսաւ * Մենք կբ քալենք սոյն ծրագրով նաՀատակներու ինքնանո լի ր ո ւմ ր Հայութեան
ԿԸ ԽՆԳՐՈՒԻ ԹՂԹԱԿՑՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ ԿԱՐՃ եւ անկէ անգին մշակուած ծրագիրներր կբ նկա Մշակոյթի եւ կրօնի Համար։ Թդթակից 1947
ԳՐԵԼ .
ԳՐԵԼ< ԺԱՄԱՆԱԿԻՆ ԳՐԵԼ, ՄԱ-ԲՈԻՐ տենք ապօրինի է Երկա՜ր լո ւս ա բան ո ւթ ի ւնն ե ր ու
Fonds A.R.A.M