Page 247 - ARM_19-1947_02

.... . ֊– . & ԱՌԱ*

Հուրանքը Համակեց մեր սիրտերը՛, կը թուէր թէ ՊՈՒՏ՚Մ ԾԻԵԱԳ րու պէս Հայ տուները մտնողները, ծեր ու մա -
$ւզաոստեԱգ,,ա
Եւրոպան եւ. քաղաքակրթութիւնը մեր ետին ձգած՜, նուկնեբ սարսափեցնելով անմեղներ ձերբակալվող­

•թեկեր Էինք Ա"իէՈյ արիւնոտ վայրենութեան մէջ X ները Հայեր չէին կարծեմ •••

Մօտ մամ մը վ^ը^, Հրամայեցին ոբ կենանք I ք՝այց եթէ, անգիտօրէն վշտացուցած ենք

ՊաԼ էփ՚վու֊ԼԸ). սլեաը կասլոյա Հագուստով ոստի– Թուրքերը՝ մեր մնացորգ Հայութեան ՚էէգ^ՐԱ

կան - զինուոբնեբուն աբ մեղի կ՚ընկերանային գէ­ Մ՝ ենաշնորՀ չեմ պահանջեր այս ախտադիւտիս եաթաղանէն աղատելով, աշխատինք փոխարինեք

սքի մեր մաՀը, կեցաւ մայռի մը վրայ եւ. յայտա­ զայն ։ է/ս կ՝ աո ա թ ա ր կե մ : ^Պէքբէ Մ ուստաֆա՝»

րարեց թէ ոեւէ ատեն կրնանք յարձակում կրեէ ա– Համար : Նտրդոլնին ազատ է, իբ Բժշկական Հա - թերթին վեբոյիշեալ գրութիւնը անգլեբէնի թարգ­

ւազակախումըերու կողմէ ։ հքնգրեց իրեն տալ մեր մա յնադիտա բահ ին մէջ չարքի կ^Յ^ել զայն ուրիշ­ մանելով, մէկ մէկ օրինակ գրկենք ամերիկեան՝

գրամը կամ արմէքաւոր իրեբր, ա րպէ սղի ապաՀով ներու կարգին »•• Գ;ոնկբէսի բոլոր անգամն ե բուն , ո րպէ սղի կարդա­

պահեն , Հասկց՛նելով թէ պախ շիշ մը անՀըամեչա Այս Հ իւանգո ւթ իւն բ երեւան եկաձ՜ է, մասնա– լով զա յն ուրախանան թէ Թ՜ուրքերուն Համ ար

էր մեղ սլաշտպանելու Համար ւորապէս իՒուրքիոյ մէջ։ Տոլարատենդի Համաճա­ իրենց քուէարկած միլիոնները, քաջ մոզով ո ւր զ ի

Մեզ կարգով չարեցին ճամբուն երկայնքը եւ րակ մր, մեօ* Համեմատութիլններ առնելու վրայ է ւՀ ը յա տ կա ց ո լցած են եւ յումպէտս պիտի չվատ -

ա յ գ ԿԿրրն 1մ է ։ նալին ։ Մանաւանգ որ , այգ գումարները , պիտի

մ՛էկիկ մէկիկ կո զո սլա ե ց ին : Հօրաքոյր Ազն իւր Այս աիյտին յատկանիշերն են՝ աջ֊ձաիւ կոտոշ ծառայեն նո ր Հայ նաՀատակներով ճոխացնելու

ստիպուեցաւ ան՛ոնց յան ձնե լ իր ունեցաք ամ բոգք ցսելր : Ասաբըս" - քԷսԷրիմ հա՜ սպառնալբ : քրիստոնեայ աշխաբՀը

գրամ ը ֊, տասը կամ տասնըՀփնգ կարմ իր ոսկի եւ Պոլսայ «Պէքրի - Մուստաֆա» թ^րթը գէէ Հակառակ պարագային , , եթէ պատերազմի

վեց ԳՐոլչի արծաթ կամ պղինձ ։ Ոսկին առին ել կերպով վարակս լած Է անկէ ։ Առ այժմ իբրեւ ուբուականբ անկուի Հո բիզոնին վրայ, ՀբաՀանգ

ման բ գրամը իրեն ձգեցին ։ Վախնա լո վ որ վսրք^Ր առաջին վարժութիւն , սկսան֊ է Հայերու գէմ , տանք մեր քամազն գենե ր ալն ե բո ւն եւ յանգռ լգն

ա յ Գ 1Ս*9 Ղ.֊Բո1~–2*** ա1. կ՛առնեն , Հօրաքոյրս ինծի եաթաղան^ կոթը դուրս ցցել գօտիէն • • * օգաչունեբուն , որ երբ թուրք բանակը իրենց առ -

տուաւ : Իբրեւ թէ : «Հայերը իրենց ձեոքէն եկած գէ– ջեւէն ն ե ր բանն ե բ ը ցո յց տալով կծկել սկսի , «կռ­
շութիւնր ըրած են Թուրքիոյ , գլուիյէն մինչեւ ե–
Արեւը կը խաշէ ը մերկ գլուխս , եւ բո լոր զունգները զինուած՝ ք օմիթէնիութեաՏն ոգիով։ նակէն թող չզարնենք զայն։
Անոնք, իրենց ձհււքհբը թ ա թ խ ա ծ ե՛ն Աայ|իտ–Հա–
«պիսքի լիւները կերած Ըլլալով սաստիկ ծարաւ լիմներու, Պահաէտտին Շաքիբնհրւոլ եւ Թալէաթ– «Առ այմմ այսչափդ, մ ըն ալ մեր կողմէն
նհրուլ արիւնին մ է ջ • • •
էիւ Վարդանոյշ զարմիկս Հագա^֊ էր Փարիզէն Կ* ՊԵՏՈՒՇ

բերուած բարձր կրունկներով կօշիկներ , ել ո ՛ո քե­

րբ արգէն կը ցաւէին։ քրտնաթոր ծանրաշարմ \ «ՀՐԱՇԱԳՈՐԾ» ԱՒԱԳ

կին մր որ տան մուճակներով քսքսելով կր քալէր, Ի՛՛նչ ամօթ բան։ Հայերբ , իրենց մաքուր ձեռ­

իր գորԼ մաղերր կռնակն ի վար, ղլորեցալ մայողի քեր բ «մրոտելու» չէին քանի մբ Հրէշներու արիւ­ Այս միջոցիս օրուան մարգն է Աւագ։ Միջաղ–

մը վրայ ։ նով*»* Ասիկա, պարզապէս օրէնքի դէմ երթալ կր գա յին մ ամ ուլը էջեր կը յատկացնէ անոր կատա­

«Ոաքի ելի*ր՝$>, բարկութեամբ Հրամայեց եշանակէր։ Չարաչար սպաննուաօ֊ միլիոԼաււոր րածի բո ւմ՜ ո ւմ ն ե րոլ ն կա րագբութեանց , շունդալից

ոստիկան զինուոր մը ; անմեզ Հայերու վ ր Հ (/ ր լուօ֊ել, առնուազն ըմբոս­ ման բամ ա սն ո ւթ ի ւնն ե բ ո վ։ ՚էքաբմանկաբի «նորոլ -.

• Մ իեւնո յնն՛ է , կրնաք Հ իմ ա սպաննել զիս * տութիւն էր*** Պէտք է քաւենք մեր մեղքբ ։ թ իւննե բու՝» բամնին մէջ կր ցուցադրուին անոր

ըսաւ ։ • • • « Վ ա ղ ր ե թ է Ր-ուսիոյ եւ մեր միջեւ պատե­ նկարն ու ամբոխը , Հիւանղնեբ ո լ ախտաւոր ներ,
րազմի վտանգը ուրուագծուի , ներքին ապահովու­
Անոնք ֊ոբ չէտին կրնար քալել որեւէ պատճա — թիւնը եբա՚շխաւորելոլ համար , թերեւս պէտք պիւ որոնք կ՛ուզեն տեսնել զինքը ել քղա՛նցքին Գաէք
տի Ըլլայ 1նոբ միջացնհբ ձեռք աունել ...» :
/լով , տեղն ոլ տեղը կր սպաննուէին • Ո ս տ ի կան այս նոր Մեսիային , բումուելոլ Համար իրենց Հ ի–
« ... Քնացած չենք , արթուն ենք : Պիտի չ թ ո ­
զին ո ւո բ բ քովը կեցաւ , մ ին չ մնացեալներս գըմ՜ ղունք որ անգամ մր եւս կռՏակէն հարուածեն մեզ, ւանդութ իւննե բէն ։ Անոր Համբաւբ տաբածուած է
ինչպէս բրին նաիարդ Մեծ պատերազմին : Աքի ԱՅ*
ուս/բոլթեամբ կր քալէինք ։ Երբ ճամբան գաբձալ նաեւ Նոր ԱշխաբՀին մէջ , ուր կբ գտնուի ներկա­

եւ այլեւս չտեսանք զան\ո(նք, ձոբբ թնգաց Հրացա– յիս յ բումելու Համար մեծաՀաբուստ Առաքելեանի

նի պայթիլնով մը ։ ՝ք%անի մբ վայրկեան վերջ, ո ս^ զաւակը , որ քսան տարիէ ի վեր կբ տառապի լուս­

տի կան ղին ո ւո ր բ մ իա ցաւ մեր կա բ ա ւան ին , մ ար– ԺԸՄ ԱՅԱ ՉԱՓ ...» •* նոտ ութենէ եւ անգամ ալ ուծութենէ %

զ աս սլ ան ի մը փայլը գունգ աչքերուն մէջ ։ « Պ^ է քրիտ> ) մողովբգապե տա կան իմաստ\ով Ամերիկեան երկու շաբաթաթերթեր զքհայմ^

Թո դո լցին որ Հանգչինք քիչ մը ճախճախ՛ուտ «գինով՝» կբ նշանակէ : Ուրեմն սէբխօշ Մուստաֆա եւ «Լայֆ% երկար սիւնակներ նուիրակ– են, Աւագի

գետն ի մը վրայ ։ Հրաման չունէինք գետին մօտ մբն է գրոզր : (ԽՄՈ * Արգէն՛ գինով պա լա տա կա­ ն կա բ ով եւ կեն սադր ա կան ծանօ թո ւթիւնն եր ո վ ,

երթալու ե ւ պէտք էբ որ խմ էինք մ օր ո ւան ե բու նի մբ անունն է՝) ։ Զենք զարմանար ։ Ղ՚ինովներբ, նաեւ դրուագներ ան՛որ կատարած բո լմումներ էն ։

լճացած թուրերէն \ոբ լեցուն է\ին շերեփուկներով գաղտնիք պաՀելոլ կա բա զո ւթ ի ւն չունին : Ղ՝ուբս «Լտյֆ» Մայիս է9ի թիլին մէջ զետեղած է անոր

(գորտի ձագ^ : Պ իսքի*–իի տոլփբ շարունակ կը կուտան ինչ որ իրենց կը թելագբուի » *• մ եծագ ի ր եւ գե դեցիկ նկար բ , Հ ագած ք ա Հ անա -

խօթէի լպրծուն Ջրակոյտի մ բ մէջ ել կը Հբամցնէի Ազգի մը Համար , իր պապերուն ա ւան գո լ - յաձեւ վերարկու մբ,երկար մազերով եւ մօբուսա֊

կթէ բուն ել աղմուկներուն : թիւնները լաբգելբ նոլ֊իբտկան պարտականոլ - լո ր է ։ Ո ՚ ֊ ր ի չ էջի մը վրալ գրած է չորս տար բեր

(3) ԼԵՒՈՆ Ջ ՍԻԻՐՄհԼԵԱՆ թիւն ԷՀ քՒուբքբ , միապետական ըլլայ կամ «Հան­ նկարներ ՚. Անոնցմէ մէկբ կը ներկայացնէ *հաՀիըէի

րապետականդ , իր պապ ե բո ւն յ ի շա տ ա կը յարգած ջղագրգիռ բազմութիւնը, որ կբ խումէ անոր ինք–

1ւաայ երբ կեավուր ջարդէ *. նաշարմին վրա յ , անոր ակնարկին արմանանալու

ՍՏԱՑԱՆՔ Ամ է՛ն պարագա յի տակ 1 Հ.Պ էքր ի՝2>ն Հայրենա–՛ ակնկա լութեամ բ ։ Ա՝ իւս նկարները կը ներկա յա -

սիրական պարտականութիւն մբ կբ կատարէ : ք1 ր ցնեն՝ Աւագը *իտ լիֆորնի ա յի մէջ , մ ին կոդք կո*լ~

ՎԱՅՐԿԵԱՆՆԵՐ (բանաստեղծ ո, թ իւննե ր ) : ե լո յթը , մեծ ազգեցութիւն պիտ։ի գործէ քիուսիո յ քի Պ * Առաքելեանի Հետ ԼՀայըբ) , ուրիշ մբ՝՜ Հե­

վրա յ , որ ան մ իրապէս զօրաց բլոլյք ի Հրամ ան պի - տաքրքիր *իա լիֆո րն իաց ինե բ , երկոլ սեռէ , որոնք

Գրեց՝ ԼեւՈն ԳարմԷն : Գին 8 լիլին : Հասցէ Լշ– տ ի տա յ : մինչեւ օդակայան գացած են, անոր նայելու եւ

Vօո Տէ6թ3ուտո, 1\1սաեետւ - Ի&\ 38-200, Տտ^տ^ (հտւզ) : Ջեմ կարծեր \ոբ Հայերը «կռնակէն զարնելու ^ բումուելոլ ։ Վերջապէս ուրիշ մը կը ներկայացնէ

ՆԱՅԵՐԻ , ֊ամսագիր գրականութեան ել ար - մ ասնա ղի տ ո ւթ ի ւնր ք&ուբքին ձեռքէն առնելու չափ Աւագը՝ իր ձեռքը գրաֆ– Առաքելեանի Հիւանդ

ւուեսաի։ Գ* տարի թիւ 4, Մայիս : Երիտա՚սարդա– ապերախտ եղած ՐԼԷան * *Լ/ախորգ Մեծ Պատերազ­ զա լկին ուսին վրայ ;

կան շունչով եւ այ լագան բովանդակութեամբ : մին, գիշերանց տանիքներու կամ պատեբոլ վրա - Ֆբէզնոյի «Ասպաբէզդը կը գրէ (Յունիս 5). \

Հասցէ — հ. Օշտասեաո, 8. Ր. 372, Րձշբ (Տյ^ոշ): յէն , պաշտօնական ո ոա ի կան ի Հագուստով , գողե­ «Տիկին Մ էրի Ժամկոչեան, 43 տարեկան, ոբ 1 7

տարիէ ի վ եր կը տառապէ բ յօդացաւէ եւ վերջին

6—7 տարին բացարձակօբէն չէր կրնար քալել ,

երկու տարի : կ՚աշխատակցէր զանազան Հ անգէս* բու մ՜ ուած է Հրաշագործ Աւագի աղօթքներով ։

3ԱԿ ՕՐ 0ՏԱԿԱՆ նեբոլ, «ՄնացոբդացԴը կը զարգանար , կ՚աճէր Տիկնոջ ամուսինը, Պ* Մ ե ս բ ո պ ժամկոչեան խըմ–

միտքին մէջ, ելած էբ իր սաղմնային վփճակէն եւ բագբատուն այցելելով անձամբ Հաստատեց այս

(իր. յյորելեանին աււիյ>ււվ) ստացած կերպարանք Հ բարի լհւբբ։ Տիկին (իամկոչեան՝ սկսած է քալելէ։

անցաւ կիպրոս , ,Մելքոնեան Հաստա - Տարդ աւելի քան 8000 կոյբեբ, Հաշմանդամ -

Փորձուեցայ վերադառնալ , գոբծեբս կաՐ ա տութեան մէջ ուսուցչութիւն բնեչու : Հոն կը սկսի ներ գ Հ իւծախտաւոբներ , բոբոտնեբ եւն • այցելած

ԳաԳրհլ յեաո ք վերջապէս Հեռանալու որոշումով՝. «Մնացոբգացդի երկունքը : ։կը լծուի անոր ստեղծ՜ են իրեն ։

Երբ Հասա լ Պ ո լիս , զգացի առած ք ա յ լ ի ս սխալ ըլ­ ման ծանր աշխատանքին։ Օրուան բոլոր պաՀեբը Առաքելեանի բնակարանը , ուխտատեղի մը

լալը , բա յց ինկած էի թակարդին մէ^ ։ Հետեւեալ գրաւուած դասեբով,գի շերն երբ այգ պաՀեբունչա– դարձած է ։ Երկու ամերիկացի զինռւոբնեբ պաՀակ

Օրն իսկ ձերբակալուեցայ , ամբաստանութեան վ՚"վը կը յանձնո ւի իր վէպին ։ ՝(՝ ո ւն , գագար Կբ կենան ։ Ղ՝ուըսը խուռներամ բազմ ո ւթ ի ւն ։ կան

տակն էի (ղավաՀ լլը մէՀմէտճիքները) խեղճ Ա ո ւ - չունի՛. Կինը Հիւանդ, երկու զաւակներ՛ուն– խն՛ամքը շատեր որ գիշերը պարտէզը կ՚անցընեն I «Հրաշա–

իր վրայ կիսով մը, ինքը ս|ւԱ1.թփ;քէ կը տառապի ։ գործը1» կընդունի օրական 120 Հիւանդ, մատը կը

Համ մ է տները կեղեքողի մեղքով ։ Եըկու օր բանտ գնէ Հիւանդ մ աս ե բուն վբայ ու մէկ երկու վայր­

մնալէ վե բ ջ տարուեցայ Աբապեան խան : ֆ$ոստա­ Ա յգ մաս ին մ է ջրերում մը՝ իր 1931 Ղ՝ եկա եմբեր կեան կ՚ազօթէ ինքնամփոփ ։ կը պատմուի թէ եր­

ցած էի իրենց մեծաքան՛ակ գումար մը զ ո ր պիտի \Հ)ին անկողինէն ինծի դրաձ– մէկ նամակէն. կու եըախանեըոլ աչքերը բացած է ։ Անթացուպե–

կարենայի ստանալ անդլ* յայտնի առեւտրական՛ « Ես տարուած եմ վէպէն , գբա^– եմ Հինդ բով իրեն գացող անգամալոյծբ գ Րոլս ^էՈէ֊Գայ ոդ9

Հաստատութենէ մը։ Ւ՚՚եչպէս այգ Հաստատութեան Գրքերը, կ՛ենթադրեմ թէ ամբողջութիւնը պիտի առողջ ;

մէջ կրցայ զիս Հան առա^նորդսգ ոստիկաններու ՚Ը.ԼԼայ ^2 ԳէՐՔ> աՀագին սպառում, արդէն լմըն– ^^՜էէհ. Ե զիազաբ ե ան , որ կ՚ընկերակցի Աւա -

ձեռքէն խոյս տալ ու ապաստանիլ անգլիական՛ ցած մարդու մը Համար ։ Աշխատանքը կ՚երթաք գին, յայտա՛րարած Է թէ բազմաթիւ ծանր Տի­

դեսպանատուն՛, այգ ուըիշ պատմութիւն է: դանգագ, նիւթական ոյմս պակսած է շգսատ տա - լանդներ բումուած են։ Անոնց անունները պիաի
է Հանդարտ
Ամիս մը շատ վտանգաւոր փախստականի րի քէն ու Հիւանդութենէն , կարելի Հրատարակեն մամուլին մէջ, երբ մաւՐանակբ գայ։

կեանք մը անցնելէ վեր^, յանգած էի անցնիլ (3ու– ապրելով կեանքը երկարել քանի մը տարի տակա­ Ընկեր Յ Ա * Լեւոնետն ,ոբ երկար տարիներէ

նաստան , Աթէնք : ւին , բա յց ա յգ թշուառական ապրում բ ձգելու եմ ի վեր կորսնցուցաձ– է իր գո յգ աչքերուն տեսողու­

0Լական 1922 Հոկտեմբերին անցեր էր Պուլ - ուրիշներուն՛. Աւելի լաւ չէ*" ՔՐաէսՔԼՀ ճակտին թիւն ր, նամակ մբ գրելով «Ասպարէզֆի , կր տե -

կարիւս՛, Ֆ/՚լիպէի մէջ իր շատ աննշան խնայողու­ իյնալ », : ղեկացնէ թէ՛ Աւագբ րսաք*. է իրեն «ինձ նա -

թիւնը՝ իր Հա յրենակիցնեըոլ առա բ կն եր ո ւն Ա յս տո գերուն տագնապանքբ շատ պարզ ու մակ ուղարկել էիք, ուրիշի «աչքերով» գրուած։

Համոզուելով կբ յատկացնէ զանազան առեւտբա - բացո րոշ է : Ընկճուած էբ կնոմբ Հիւանդութեան Հաւատք ունեցէք ել ազօթեցէք , գոլք ձեր սեփա­

կան փոբձեբու կը փճանա յ : 0 շա կ ան այդ ասսլա– պատճառով : ք* բ առողջութեան խ ան գա բ ո լի լն ալ կան աչքերով պիտի գրէքինձ մի քանիշաբաթիցգ :

րէզին մարգը չէր եւ իբ Հայրենակիցներուն Հան «• կը մղէ զինքբ յոռետեսութիւննհ բու , բայց աչ յ ո ւ– Ամերիկեան թերթեր ր կր գրեն թէ գինիի

գէպ ունեցաք֊ անսաՀման վստաՀութենէն մղուած է սաՀատութեան ՚, կիպրոսի մէջ, ո ւ ր փոխա - թագաւորը, Առաքելեան , մինչեւ Հիմա 300.000

կը կարծէր այգ ձեւով ա՛նոնց ալ օգտակար ըլլալ : գրած էր նաեւ տղաքը, ինքն ալ տագնապ մը ան– տոլար հա իւ ո աճ է տղուն բժշկութեան Համար : Առ

* Ես յաջողած էի պզտիկ տ՛ն՛տեսութիւն մը ըս– ց"*֊ռ ) ծանօթ ըմբոստութեան Հետեւանքով ։ Ֆի­ նուաղն վեց. ամիս պիտի պաՀԷ Աւագբ ։

ա^ղծել 0 ուն ա ս ա ա ն ի մէջ՛. Կը խոբՀէի իբ վբայ , զիքապէս տկարացած , մաղեբբ ճերմկած , կորովի

գմգոՀ էր Պուլկար իա յէն , որոշած էր դառնալ սպառած , ուրիշներու պէս չմտածող, այգ վաս - պատրիարքը , /Թորգոմ արք. որ Կիպրոսէն փոխա­
դրեց Ա . Յա կորեանց
դարձեալ իբ ասպարէզին ուսուցչութեան , ատոր տակաւոբ ուսուցիչը, որ Հոն ալ սիբուած ու յար­ վարժարանբ ։ վանքին ժառանգաւորաց

Հնարաւորութիւն չկար Տրւնաստա֊նի մէջ՛. Թոր - գուած էբ իբ աշակերտներէն , կ՛ենթարկուի Հա– (13)

Գ"մ արք *ի թելադրութիւն ով )924ին անցաւ Ե- լ տ ծ անք ի ։ Հետ ելան քբ կ րն աբ բլլ ալ շատ ծան ր , ԳԷՈՐԳ ՋԱԳՐԵտ,

դի ՛զ/ո ո ս ընելու Համար ուսուցչութիւն ։ Անաց Հոն եթէ կրկին օգնութեան չՀասնկր Եբուսաղէմի

Fonds A.R.A.M