Page 203 - ARM_19-1947_02

V

սո-աա–»™ 1 » 6 ԱՌԱՋ

Գիւղացի նոր փեսայի մը պէ" ամչկոտ * * * Հակա - ԷՀ րաաաբակուիք
գա­ նախնական մի^ոցնեբով^սկսուահ–
ռակ տառապանքի ի/աղա իւ որ գաբ ան էն , դուրս ԲԱՐԵԳՈՐԾԱԿԱՆԻ ԱԹԷՆ՝ԲԻ մասնաճէւղր կը
ան, Արեւմուտք ապաստանած խուճապաՀար բաղ~ հ՜անուոանէ , թէ Ամերիկայի
լուն : իր կեդրոնը Երեւա -
մութեան մ է ^ տոկալու ու լաւագոյն օրերու Հա -
ք**նէ Օրեր՛ էին * Գ՛երմանական զինուորի աա - իբր երկօրեայ նէն ստացաք– է Հեռադիր մր, որուն Համաձայն
- ւաաքր վառ պաՀելու Համար , նախ հ
բազով պատանքուահ՝ նետուահ էինք Թուրքիա մբ Տունաստանի մէ^ ներգաղթի Համար արձանադր -
" լ 1927ի Յունուարէն իբր օրաթերթ
^ 5 / ՝ ազաա Պուլկարիսյ Հոգին վրայ : Շերտ ուածներ ր անպայման պիտի մեկնին այս տարի ՚.
Իր 5000 թուեակին առթիւ առանց կուսակցա­
Հացի , փրցունք մը միսի Համար , կրօնք փոխելու ԱԹԷՆ-ԲԻ ՄԷՋ Ապրիլ \9ին մեռաձ է Ցակոբ
՝$իւֆէճեաԿւ ^ կան կամ որեւէ ուրիշ նախապաշարումներու, ^ԼՐՐ" Տէբ Տակոբեան
տրամագրութիւն կար մեր *^է^։ եւ միս կր նանք Ասել թէ ան գազթաչխարՀի մամուլին ԼՏէբենց^ : ՛դամբանականներ խօ -
ամե– սահ են Առա^նսրգը , (համ * Ազատական
Պուլկաբիոյ Փ* քազաքին մէ^ ձմերուկ կուսակ -

Հայթայթէր իր բարեկամներուն , օրէնքին քղանց– նա^ղուտ , արու ո լ մարտական օրաթերթն է: ցութեան կողմէ Լորուն կը պատկանէր Հանգուց–

քր ժէ^քը կոխաՆ * • * 0// Հարցուցի իբեն Ապրիս ու ծաւալիս , "էրեէի «0սյռա^ ։ եալը) ^ *կ * Առաքել Պետրոսեան , նաեւ Պ * &ովՀ *

- Պ • Քիւֆէոեան , ինչո՛՛ւ չէք ամուսնանար : ՝^ ԱՀ ա եւ Եգիպտոսի հՏ ուսարեր՝%ր , իր 32 Մոբեան, Պ* Զաքաբ ՏԼաքարեան եւ քՍաչիկեան,
- թոլռր կիներն ալ ջոլրին տար.. . վեր առնելով անոր Հանրանուէր
տարիներու պատկառելի Հասակովը : ՚Լթոյն գրօշով թիւնը ; գոբհունէոլ -

եւ նոյն գաղափա բաբանութեամ բ գա շնա կցական

Ատեն մը *լ\եր^ը կ^ իմանամ նշանուիլր : ա յ ո քաղաքական մեծ՜ օրաթերթը անսայթաք քա - Երկար տարիներ ուսուցչական եւ Հանրային
Աթէնքի դպրոց -
- Պ . Քիւֆէ^սյԹ, նշանուե՞ր էք : Շ<աբճա– լահ– է միշտ գէպի վերելք, գէաի ժ ո ղուք ր գա կ ան ո ւ— պաշտօններ վարանք– է Եղմիրի եւ
լո/յաւթ-իւննեբ: մէ^, կրթական
թիւն գիմելով շրջանի՛ մը *^է^^ որ նկատուա^– էր
ժպիսւռվ մը.— Ամէնէն խելացի մւպւդն ալապռւշ Հ այ Գո9 ե ր 11 ւ եւ անոնց ձեռնասուն ներուն եւ ազգ* Հաստատութեանց
ռամկավար նե -
վայրկեան ւքը ունի , ե թ ֊ է կրցաւ անցընել, լա՛ւ... բու մի^նաբերգը քննիչ Հ. Բ. Ը. Մ-ի, եւն.։

: Եւ եթէ նկատի ունենանք Հողը, ՆԻՒ ԵՈՐ-ԲԻ ՄԷՋ կառուցուելիք Մայր եկե -
Անցահ կիրակի , բեմին վբույ իր նկարը ^ Ժրպ– ուրան Հասակ նետա^– է, ե– խռովայոյզ
տուն գ Հասլի կր իր ոճին պէս ազաա ան փ ո ղկա պ մէ^ , նիւթական շրջանի մբ զեցիին եւ Ազգա յ ին Տան նա խապատ բա սաակս/ն

գէ/–ուաբութիւններոլ Հետ իր գէմ* աշխատանքները վեր^ացահ ր՚Ա)ա՝Րո՚վ ^Հանգանակու­

օձիքով , թեւ բաց ահ էր գէպի ուսերը, Աստուա– բացուահ՜ խաչակրութեանդ գէմ եւս պա յքէերիք թեան՛ ձեռնարկուահ՛ է : խոստացուած՝ ել. Հաւաք–֊՛

Ց՛ամարէն մուրազ խնգրոզի մր պէ" : ստիպուահ՝ ըլլա լո լ պարագան , Հասկնա լի ^ Ր//էյ/յ ուահ գումարը ցարդ, կը Հասնի 100.000 տոլարի՝ :

ք*եԺախօսներր մեհ ^իգ թափահ էին , քանի մր թէ արգէն Եգիպտոսի ե լ ^քագեստինի Հ այ մ եհա ֊

թերթ թուղթով սաՀմանաւորելու այս փոթորիկ գոյն ղանգուահին ^Լողմէ՜ փնտռուահ֊ եւ կարգաց - ԽՄԲԱԳԻՐ ԵՒ ԲԱՆԱՍԷՐ Աարգիս Նոցիկեանի

մարգր : Տա^ողեցա^ն : \յՀովան գիաէ * » • ուահ այգ թերթի Հրատարակիչներն ու խմբագիր­ յիսնամեալ գորհ՚ունէութեան յոբելեանը տօնելու

՚Հյոյն օրրգ իր անուչխկ գաւկին՝ միմոսաւ բեմ ները որքան տոգորուահ՝ էին գաղավէարական մս՛ք՜ Համար յանձնախումբ մը կազմուա^– է \ ւ ի ւ Եոբքի

կուդար Օշական ,«Հայր յ թ՜ՈւԼ դռ$ա»նամակով մր՝ րոլթեամբ , բուռն Հա յրենա ս իր ոլթե ամ բ եւ իրենց մէլ–. Ծոցիկեան հ^նաճ է Ակնայ մկէ 1 8 7 3 ; ^ ։ Նախ–

իբրեւ Հուսկ բանք Հրամցոլահ Հանգիսականնե - կոչումին բարձր գիտակցութեամբ ։ ք&երթեր , ո՛­ նական ուսումը ստացահ է տեղւոյն ազգային վար­

բուն։ Ոչ թշնամանք ^ ոչ գառնութիւն իր Հակա - րոնք կը Հրատարակուին Հայ ժոզովուրգին Հետ եւ ժարանին մ է ^ եւ ինքնաշխատութեամբ զա ր գա ց ա հ

ոակո րզնեքւուն Հասս էին։ Երբ Հոս, Փարիզի մէք անոր Հ ամ ար , Հայ Հա յ բեն իքին Հ ետ եւ անոր Հա­ ՛եւ մտ ահ է գրական ասպարէզ ; ԵղաՀէ է ^1Ովկաս ,

հափերը կ՚որոտային , է^*ք Երուսազէմ , ^էիթեն մար ին չ պ է ս է պա բա գան գա շնա կցական բո լ ո ր Եգիպտոս եւ Ամերիկա*. Աշխատակցահ է շատ մր

եանց Պարտէզի մօսւր^ իր տ ան ր բազմոցին եր - թերթեբուն - 1լ ապրին , կր բարգաւաճին այգ ժո­ թերթե բոլ եւ վա բահ՜ խմբա գրական պաշտօններ Հ
-
կայնքը ընկողմանած՛ խաղաղօրէն 1լ որոճար ան - ղովսւրզձին իոկ քա^ալեբանքովն ու օժանդակու Հրատ ա ր ա կ ա հ է Հա յրենաշունչ բազմ աթիւ գո բ -

շուշտ ՛Ա փ իւռքի Հայ գրականութեան ան գաս տա– - թեամբը՝ֆ : հեր*—• Տարա ծուած ախաը , Վեճ– Հ ա յ ր ի կ ը Ր ա -
գոլ, Այց լքը Անի քաղաքին, Դէպի փրկութիւն,
նին ցորենն ու որոմր զատելու մասին * » •
Արթն/յւթ-իւՌ , Հայկականք , Հալածուածներ, Հա­
Աք յ ապերախա\ *թիւֆէճեան Րս(՛ մտովի ԳԱՂՈՒԹԷԳԱՂՈՒԹ յ ո ց Հայրիկ, Արարատ, կովկաո, Հ ա յ Տարեգիրք.
գորհ՜ էր ) եթէ ա– Մաոիս:
Հապա ամուսնութիւնը անխելքի մնայիր ^ ո^ վ « ^ 1 " յ ~

նապատականի մր պէս ամուրի Հրատարակութեան պատրաստ՝ Ա|րեւմտահա–|

բԻԿհՖ պիտի կանչեր քեղի ։ ՀոգեՀան տառերռվ ԳԱՎԱԼԱՅԷՆ կր գրեն մեզի Անցկալի տարի Աշխարհ. (Մեր երկրին 116 քաղաքներուն ե լ չրիս՜
մեզի
գրուահ՝ բաբ ելա գիրգ ոռվ պ իա ի կա րգաբ Հայաստան մեկնեցան 330 Հոգի։ Կը մնան 550 Հո­ կայից պատմութիւններր՝ իւրաքանչիւրը առան —

էեորՀալի ձեւով մը՛*» գի , որոնց 400/1 արձանա գրուահ՝ են ներգաղթի ձին բաժինով) , Մեւրւ հին մատւհւնագիբնեբը ել հ–

Օշականի ոճը® • Ո յուսաՀ ատ ինք : Օր մր մեզի Համար : Ղ՚պբոցր բաց է : Ունինք 42 աշակերտներ , րենց գործեբր, (մինչեւ ժէ • դարու վեր1լւ) , Ա -

պիտի Հր ամ ցնէ՝ «Րոարաւն եւ Քերականա֊թիսն ի երկու ւուսոլցիչներո\վ : Արեւմտեան $՝բակիոյ եւ րեւմաահայ գյրակաւ(Լոլ–թ–իլ(լ (ԺԸ ՚ գարու սկիզբէն
պէաս Օշական ընթ-երցողաց» մր* * *
արեւելեան Ա՝ ակեգոնիո յ մէ^ Հա յ կա կան բոլոր մինչեւ ներկայ Ժամանակներս) , Պարսկահայ ք եւ

*/. ՊԵՏՈՒՇ գպրոցնեբը գոց– են , բացի *$՝ավալ\այէն ե լ Տրամ ա– հայաբնակ քաղաքներ, ժամանակակից ազգային

յէն հ Մշակութային ոչ մէկ շարժում; Ակում բներ բ դէմքեր, Պէսպիսակաւն էջեր, կհանք)ի րեմին վը–

քայքայուեցան, զփրքհբը ցիրուցան հ Համատա - րայ (պատմութիւններ) , Հայուն սիրսւր (վէպ) ,

11՝ Խ 1/ամտյր ր ա հ լռութիւն եւ անորոշութիւն , մանաւանգ ան­ Լուծը (ողբերգութիւն) եւն.–.

գո րհութիւն եւ սղութիւն : Տ ոբելեանի Հանդիսութիւնր կատաբուա^– է

Աթէնքի Ազատ 0րՀԷ հետեւեալ խորհրդածու - ԹԱՒՐԻԶԻ ՄԷՋ մեռահ է ընկեր Խաչատուր Մայիս 1 5/<5ւ , Նիւ Եոբքի՝ «էմփայր% պանդոկի մեհ՝
թհւննհբր կ՚ընէ քրո&բկի մը մէջ (4 Մ ա յ ի ս ) . ֊ : Ա*ի^նա - սրաՀին մէջ •
*հրիգորեան ԼՂ^արաբազցի քֆաչատուր՝) մէ^, տարի­

Ապրիլ Յէս , լոյս անսահ կ «Տաէւաիի 5000/»7֊ կարգ կրթութ,իւնբ ստացաք– քՒալրիզի

թիւը-Հ ՌւԼ էսահ՜ ասոր մասին էլամ չէ կարդա էյ ահ՝ ներով ուսուցչական պաշտօնն ե ր վար ահ՜ էր Ղ^ազ - ՝ ՀԱՅԱՍՏԱՆ - 8ԱՌԱՋԻԿԱՅ ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ

՚ինքնայաառւ֊զ նկարագրով ա,ք" օրաթերթը որ ոլինի , Ղ^աբաբաղի ե լ ուրիշ աղգ * վարժարանն/, - ՏԱՐԵՇՐՋԱՆԻՆ Համար ՊերՀրատբ լոյս պիտի ըն–

տաս՛նեակ տարիներ շարունակ , սյոաթնորգողն ու բու մէ^, սիրուահ բոլորէն հ Հ՛աւատաւոր քարողիք հա յէ երեսուն տեսակ գպըոցական գասագրքեր ,

մրն էր Հ * Տ * Ղ՝աշնակցութեան : Ա*ատնութեան մը իւրաքանչիւրը 25.000 ֊ 80.000 օրինակ , բնդամէլ

արտայաքտիչր եղած– Է ոչ միայն Ֆրանսայի , ա յյ վրայ, ձերբակալուեցաւ եւ ամիսներով բանտեր ր

ամբողջ Արեւմտեան \)ւրոպայի Հայ գաղութին : մնաց, երբ կարմիր բանակը 1943^5/ Ատրպաաւական նր մօտ 1 .200.000 , Մփնչել Ապրիլ 20 տպագրու -

քՕորտակոլահ– երազներու վաղորդայնին, երր յո յ– մ տալ : Տ եաո յ անպարտ արձակուեցաւ , առողջու­ թեան յանձնուահ՛ են 24 տեսակ գասագիրք , լոյս

Ար յոզնահ– ու Հաւատքը էյամքահ՜ Էր առոյգ Արտե­ թիւնը քայքայուահ՛ էր զրկանքներէն եւ ւոառա ֊ տեսաֆ. ՛են 6 տեսակ գասագիրք : Ամէն միֆոց ձեռք

րու մէ^ իսկ, ի գին անՀուև զոՀողութիւններու ու պանքէն : առնու.ահ է որպէսզի գասագիրքերը Լոյս տեսնեն

ժամանակին ;

8 ԱԿ ՕՇ Ա Կ ՛ Ա Ն կը քննագատէր խօսուած՜քը ու գէՐՔ բոն ահ թ իւննե րը ունեցան մ տ երմութենէ ալ վեր բան *^ը՛

(Իր յոբելեանին աոիթով) ևԸ.ԼԼաՐ ։ Թորգոմ վարգապետ ա ադա ւ ա րի մը ա - Հոգիի եղբայրներ բառն ալ քիչ պիտի գայ, այգ

ռիթով եկեղեցի ին մէ^ տուահ էր իր շ ա ա գեղեցիկ վիճակ ը ա ր ււյ ա յա յտելու : կնքեց ի իր երկրորդ ղա­

քարոզներէն մէկը ու ա լգ իր շատ սի բահ վարդա­ լա կ ր ՎաՀէն , որ ՜այսօր Հակառակ Հօրը կամքին

պետին քարոզին ալ չէր Հաւնահ Յակոբը : Ղ՝ուր - ինկահ է անոր ճ ամ բուն մէ^, ու ՛իր *^էկ պատ -

Գաւառը գրեթէ Հաւաքուահ էր Հոն : Գաղթակա - եան արք * Հ բա պա բակով յա յ ա ա ր ա ր ահ է բ թէ օր մ ուահքը վարձատ րուահ ^3՝ո*–Աաբեբ՝^ի գրական

յաններ , ո րբախնամնեբ , Ազգ • խնամատարութիւն , մ րճ ան շուշտ առի թ ր պիտի արուի իրեն կատարե­ մրցանակովր։ կր յիէեցնէ ինհի ք*ր ^»աձՍՐ ~

ո բբա Հա լաք մա րմ իններ , մ ար մնա կրթական ա- լու ա յն բանա խօսութ իւն ը որ պիտի չբլ լա յ իր տա սար գութ եան զգաստ երազներովը ։ Տարօրինակ

կումբներ , ե ր աժ շտ ա կան մ ի ո լ թ ի ւննե ր եւ այս բո– չ Հ աւն ա հն ե ր՚ո ւն պէս ու պիտի ըլլայ լա ւը , Հ ալ– տղեկ մ ըն էր երը կնքեցի զինքբ ու այսօր վառ -

Լոբին ասուլիսները : Ա՝ տ ա ւո ր ա կան ընտրանին՝ իր նահը ՚ Զ ուշանար այգ առիթը : Հանգիսո ւթեան օր վռուն երիտասարդ ուսանող մը Փարիզ* Աորպո -

գլուխը կորսնցռւցահ էը , մեր ժոզովուրգին վի­ մը՝ երբ սեղանխ մր շուր^ խմբուահէին խնամակա­ նիճ մի^ազգային գրականութեան , ու Հանրօգուտ

րաւոր սիրտր Գ^ոլ կը բաբախէր ուժգնօրէն I լութենէն Հիւբեր , Պ ւ՛ք ՛ւ էն Լ կահ՜ յայտնի գէմքեր , շինութեանց ժ՚է^ ելեկտրական մեքենագիտու -

Յոյսեր կային իր վերահնունգին : Ոզ^ մնացող Ս ՐՐաԳանը ժպիտը գէմքին լան կա րհ 1լր .Հ բաւի րէ թեան ։

մ տաւո ր ա կան ո ւթե ան պա բա ա կան ո ւթի ւն ը խիստ 3 ակո բր քշելու երկու խօսք ա յգ Հանգիս ո ւթեան

հ անբ ու ճակատագրական էըէպէտքէր փը^ել կեն" առթիւ : Անակնկալի եկահ Յա կորը՝ բաւական Պիաի չպատմեմ իր այդ Պոլիսը բոլոր ման բա–

գանութեան նշաններ ցոյց տուող այգ սիրտը, վարանելէ վեր^ , չորս կողմ էն Լ դ ուֆ պնդումնե - մասնութիւններովը : Ա՝իայն պիտի յիշեժ իր աշ -

փըքչել Հայ ժողովուբգը ֆիզիքապէս , փր^ել բա– բուն վրայ կ՚ելլէ ոտքի, վարագոյր մը կ*ի$նէ աչ­ խտտանքներէն քանի մ ը գորհեր ու կեանքէն գըը՚~

բռյապէս ։կր կազմակերպուէին ցնհատօներ , Հան– քերս ւն , էլ ունենա յ գլխու պտո յա , կը փոըձէ բա­ ո ւագնեբ ;

գէսներ : Ա՝ամուլ, բեմ, արուեստ , գրականոլ - նալ իր բե բան ր ու հայրայեղ Աղային վիճակի մը Այգ Ժամանակաշրջանին կ՚աշխատակցէր ՃԱ—
ճԵրբ
թիւն առածին շ ա ր ք / ՚ ն վ ո ա յ ^Լո1֊Գայխն այս աշխա^– ենթարկուահ , բերնէն գուբս կուգան երեք բա– ԿԱՏԱՄԱՐՏի։ Հր ատաբակուաՆ են 92.\ին զգայուն

աանքներուն մէ^ \ Յաճախ միեւնոյն օրը քաղաքին սեր* քյս այս օր*** պատանի են՝» , «Եբբ ՚Ղգս՚իկ ՝1՚ն՝»ի իր չատ

զանազան կեգր ոննե բուն մ է^ կազմ ակեբպուահ Վ^այրկեան մը լռութիւն : Ս*՛յս օ՛ր ե՛ս * * * ու բանաս տեղհ՜ական չուն չուի մ բ գրուահ– պատ -

^ԼՀԷԷային Հանգէսնեբ , գասախօսութիւններ , թա­ դ՛արձեալ լռութիւն : ՚ Ա՛յս օ՛բ ե1 ս \ մուահ-քնեբու շարքն ու զկայսերական յաղթեր -

տերական ներկայացումներ եւ ցոյցեր : Զգաչի գուիյիւն Վերնագրին տակ իւոբՀբգաւոր էֆեբ :

էր բանախօսի պակասը, խուզէին 0շականն այ էքւ չի գար վեր^ը։ Զափազանց նեղուահ՜ 1լելյէ Աշիյատակցահ– է Հ(ք) ււ ա ան» Հանդէսին , Հոն

Քշել այգ ճամըուն վրայ, ըայց ան ինքզինքը յաը– սըաՀէն դուրս, ոլ իր կուղպ բերանը Հոն ալ չ ի Հրատարակուած են «Խենթ Աոզոմէն» , «Մազաք՛» ,

մ ար չէր զգար ա յգ բանին մ է^, Հռետորութիւնը բա ցոլիր հ կը չափէ , կը ձեւէ , ու կը Համոզուի թէ ու «Վաթմանըւչ պատմուահ՜քներբ : 92\ին առանձին

իր խառնուածքէն գուբս էր , ատոր Համոզուահ էր ինքը մարգը չէ այգ Հերոսութեան ու մինչեւ ւվեր– Հատորով Հրատաբակաձ– է <Տ.հ1ոնաբՀներլդ պատ -

Աբմաշի գպրեվանքէն իսկ % 2^բն ալ ա յ դ Համ սղումը կը մնա յ ա րմատացահ իր մուահ-քնեբր , որ կբ նկատուի իբբեւ Հատոր իր ա–

Այնտեղ Գուրեան արք* պարտաւորիչ էր գար– մ է ^ ։ Երբ խօսքր գրական դասախօսութեան մը ոա9ին Հեղինակութեանդ , ու Բ ՛բ , « էՍորՀոլրգ -

ձոլցահ Հետեւեալ սովորութիւնը * Որ եւ է բա­ մասին չէ) ան կբ մնայ միշտ չուռ։ \թոյնիսկ նման ներոլ մեՀեան» անունին տակ Հաւաքուած Հէք -

նախօսութիւն որ կ՚ըլլար Հաւաքդյթի մը մէ^, կամ պարագաներու ալ կր գրէր իր ըԱեչիքը ու կ ուտ ար • եաթնեբոլ ու ապա լո րապա չտ բանաստեզծութիլն–.

քարով , որ եկեղեցւոյ բեմէն կը տրուէր , դարձնել որ կարգային , ինչպէս պաաաՀահ էր 920էն 922 ներու չարքբ : Ասոնցմէ վեբԼ «.Երբ պատանի

վիճաբանութեան նիւթ, ուսանողական շրջանակին թուականներուն քանի մը Գրական Ասուլիսնեբու են»ի երրորդ պատմուահ՜քնե բու չարքը, որ Հրա­

ժ՚է^, իր ներկայութեան , զարգացնելու Համար՝ մէ1, որոնց մէկն էր Մեծարենցի Հ ամ ար սարքուա– պարակ ելաւ իր Պոլսէն Հեռանալէն ետք։

աղոց ՚քէ^ խօսքին նրբութիւնն ո ւ ճաշակը; $՝եր ՛ու հր Պոլսոյ մէ^, որքան որ կր յիշեմ կաբգացուահ

գէմ վիճաբանութիւներու պա Հ, ո ւն Յակոբ յաճախ 6 • ճ • Սիրունիի կողմէ : ԳԷՈՐԳ ՋԱԳՐԵԱՆ

Երբ Պոլիս էինք մեր ամենօբեայ յա բաբերու ֊ (10)

Fonds A.R.A.M