Page 142 - ARM_19-1947_02

"՛՛յ՛. • » ա ա ա ա ա

Մ Ա Հ 0 հԱ Ն Համբարձման տօնր ձեզ Համար մեՀ նշանաւոր
ՊՈՂՈՏԱՅԻՆ ՎՐԱ8
ՄանուկՕԽու տօճը ա*>ն է ։ Երթալու էք այգ օրն եկեղեցի ,, որպէսզփ

ս. Հաղորդութիւն րնղոլնիք, այսինքն ՝Բրիսաոսի

անասլական-մաքուր , սուրբ Մարմինն ու Արիւնն

Ֆրանսայի մէքԱ. Հւ ՛մ բարձ մ ան ա օ նր ման ււ լկ– րնգունիք, ու միանաք Յփսու» ՝Բրի–ոոսի հեա,

նեբու տօնն է * ա յ գ օրր պատանեկութեան Հասած սորա նման մաքուր , անարատ լինիք :

Այս որբանոցն էինք երկու, շաբաթէ ի վեր , տզայք եւ աղքիկները ս* Հաղորդութիւն են խնդու­ Թէեւ ձեր սրտերր մաքուր են ու յստակ,բայց

երբ Թուքք մր նամակ մր եւ վերմակ մք բերաւ նում ։ դուք պէտք է աւելի մաքրէք ղանոնք : Ցիշեցէք ,թէ
արդեօք միշտ լս ո ւմ-յ ար գո ւմ էք ձեր ծնոզքր , ,,լ–
Հայրիկէն։ Նամակը, որ Կ ի ւմո ւշխ ան է էն էր*, ուղ­ Փարիզի Հայոց եկեղեցական վարչութիւնն ու

ղուած էր մօրաքոյր Աղն ի լին ։ ՝Բանի մր անգամ, եկեղեցեա յց Հ ո զա բա ր ձ ո ւթ ի ւնն ե րն եւս րնդառա՚ք սոլցիլներր։ Ջէ՞ք վշտացնում նրանց Հակաոակ

կա բղաց , շփոթութեան մա ան ո լե յո վ անոր բո վ ան– գնալով Հայ Հաւատացեալներու ցանկոլթեանբ Ա* գնալով նոցա պատս

ղա կո ւթ են էն ։ «Ա այ բ՛ի կք եւ ես նոր Հասանք Կիւ– Համ րա բձմ ան տօնր Հայ պզտ ի կնե ր ո լ օ բ են ւա /— ւէրներուն : Եթէ արաձ֊ էք

միւշխանէ ե լ Հ ան գի սա ենք», կր գրէր Հայրի՚կր 1 աարարել, եւ նշանակել են, Որ այգ տօնին մեր այդպիսի բան՝ ներումն իսնգրեցէք անմիշասչէս

(Յիշողութեամբ կ^րնգօրինակեմ նամակր) ։ Աքսոր փոքրիկներն եւս ս . Հազոբդութիւն ընդունեն եկե­ նրանցից Համբուրելով նոցա ձեռքը եւ խոստանա­

կ՚երթանք կաւ ւ քով մ ք ։ ԱնՀոգ եղէք մեր մասին, ղեցի դալով ։ Ա յս պար ա դան շատ գեղեցիկ առիթ լով, որ կ՝աշխատէք այլեւս չվշտացնէ լ Հայրիկիս–

բացարձակ ապաՀովոլթիւն խ՛ո ս ա ա ց ան մեղի : Ո ւ– է, որ մեր պզտիկները ժողովուին՝ մէկ տեղ եւ մի­ մայրիկին , մամիկին եւ պապիկի , ինչպէս նաեւ

շագրութիւն՛ րրէ որ տղաքր պաղ շառնեն եւ Հսկէ մեանց ճանաչեն , որպէս Հայ մանուկներ, Հայե -

անոնց սնունգին վրա յ : իք որսված կերակուր մի՛ րէն խօսին եւ Հայ մթնոլորտս վ շնչեն։ ձեր եղբայրներին եւ ֆոյրերին։ Ջեր սրտերից Հե­

աար ։ Վերմակ մր կր ղրկեմ որպէսզի վստաՀ ր լ– Այս տաբի ս • Համբարձման տօնր գալիս է Մա­ ռացուցէք չարութիւնը, երբեք սուտ չխօսէք , ոչ

լամ թէ պաղ պիաի չառնեն» ։ յիս ի \Տին Հինգշաբթի օրը, եւ Հայ մայրերն ու մէկուն վատութիւն չանէքճ եւ եղէք միշտ բաբի,

Հայրիկին ձկռադիրն էրՏ կասկած չէր կրնար Հայրերն ամէն– միքոց գործ պիաի գնեն իրենց ե– սիրեցէք ձեր քոյրերը, եղբայրները, ուսուցիչնե­

Րլլոյլ ա յգ մասին Հ իմացանք որ Մայրիկին Հետ րեխանեբուն այգ օրն եկեղեցի բերել եւ ս * Հա– րը Հայրիկը - մայրիկը, դրացիները ե լ ընկերնԽ–

յ ան ձն ո ւե ր է ին ոստ ի կանո ւթեան՛, ե բեք շաբաթ ղորդութեան ր մասնակից անել ։ րը։ Եւ այ՛" ժամանակ թէ Աստուած՝ , թէ Յիսուս

պաՀուելէ վեբք^ելքր կորսնցուցեր էր Հայրս ՛՛Երր •ք՛րի սաւան ալ ձեզ կը սիրէ ու կը պաՀպանէ :

ո ս տ ի կան-ղինո ւո բներ ր երկու ձերբակալուած ոճ - Հետեւեալ փ.ոքր՚իկ խրատականն ալ ցանկալի Այն եկեղեցին ուրտեղ դուք կ՚երթաք աղօթե–

բագո բծնե բու պէս փողոցներէն 1լանցրնէին , մ այ­ է , որ մամիկներն ու պապիկները , ինչպէս նաեւ լու եւ ս՛ Հաղորդութիւն ընդունելու Հայոց եկե­

րի կր բա րձբաձա յն կր Հեծկլտար * «վե բ ա դա ր ձ ո ւ– մայրերն ու Հայրերը կարդան իրենց զաւակներուն ղեցին է, Հա/ ժողովուրդի ազգային սեփական ե–

ոէք զաւակնե՛րս * Ո^ ւր են զաւակներս Հ (\®ւբ տա– ե լ բա ց ատ բ են եկեղեցի երթալու ն պատ ակր * • կեգեցին, որի սուրբ աւազանի մէ^ մկրտուած էք

րիք1>՛ Յոյնեբբ անոր քղաձիգ ոզբերր լսելով գո– «Առեալ մանուկ մի կացոյց ի մէք նոցա, եւ դուք, նաեւ ձեր Հայրերը, մայրն ու պապեր ր յ

ցած են իրենց պատոլՀաններր ե լ լացած ։ րնկալեալ ՛ի գիրկս իւր ասէ ցն ո ո ւս , .որ մ իւ ան— Պէտք է միշտ սիրէք այգ եկեղեցին ե լ սլա չու էք ,

Բայց մենք չպոռացինք ՀայրէԿէէի1տ նամակր գամ յայսպիսի մ անկաւ.ո յ ընկալցի յանուն իմ , ուրտեղ էլ գտնուիք դուք , յ աճա իւ գաք եկեղեցի

կա բղացած ատեն եւ ոեւէ բան Հրսինք : Վիշտե ր զիս րնդունի • • •» ու չմոռնաք նրան երբեք, որովՀետե ւ ինչպէս Հալն

կան որոնք այնքա՛ն խո ր են ՛որ բառեր ր կամ ար— «Մի տղա՛յ առնելով կայնեցուց նրան աշա­ իր ձագուկները , ՛այնպէս ալ այգ եկեղեցին մեգ

ցունքը անզօր կր մնան ։ կերտներու առքեւ, ու գրկելով նրան ասաց իր պաՀել—պաՀպանել է իր թեւերուն տակ :

Կիւմիւշխանէն , ծովէն 60 մղոն գէպի ներս , աշակերտներուն ։ Ով որա յ սպիս ի մ անուկնեբից Պէտք է "իրէք Հայոց ազգն ,ու ժողովուրդը,

որ նշանաւոր է իր տանձերով եւ խնձորներով, եւ մէկին սիրէ, գգուէ իմ անունով նշանակում է մեր սուրբ Հայրենիքբ, Հա դաստան աշիյարՀը, ո–

իր անունր կազմ ուած արծաթ ի Հանքերէն, Հիմ ա ինձ կր սիրէ ե լ կ՚րնգունէ *. .>> տ Աւետարան. րովՀետել ձեր մայրիկն ու Հայրիկը, ձեր պապիկն

նոր եւ սա րսափե լի ն շան ակութ իլն մք ստացած ու մամիկր բոլորն ալ Հայաստանից են եկաՀչ– այս­

էր յ իբրեւ կայանք գէպի ներս ուր 1լանՀետանա - Ա իբելի մ ան ո ւկն ե ր ս , դուք եքեւի գիտէք , որ տեղ .ու Հայոց ազգի որդիներն .են : ՚իոլք ալ Հա/
Յիսուս ՝ի՝ր ի ս աո ս 12 աշակերտ ունէր , որոնց Հետ
յին աքս ո ր եալն ե րո լ կարաւաններ բ Տրապզոնէն ։ ազդի փոքրիկ - սիրունիկ զաւակներն էք , ուրեմն

Մ եր ծսՈքԼներր Կիւմիւշվսանէ Հասած էին եւ յա յա­ ՝^,ա> էրն"՛–"* էր քաՂաքէօ–քաէւաք * գէ"~գԽ–գ1"–գ ռ ւ ճաաշա1|1Ա––երբեք չմոռանաք , ռր դուք Հայ էք : Երբ ձեզ Հար­

նի է թէ որոշ առանձնաշնորՀներ կր վայելէին , ո– քա քողում Էք ժողովրդին իւր Աւետարանբ ։ Մ ի օր ցնեն թէ ո՛ր ազգի զաւակներն էք գոլք՝

րոնք մեբժուած էին ուրիշներու ։ Անոնք կառք մր երբ նոքա վերադառն՛ում Էին տուն ,3իսուսն աո ա– թեամբ, աււանց քածուելու պաաասխան1եցէք ֊ ֊

ստացած էին , կրցած է էս Հ ազորգակցութե ան քից ՚՛կ՚երթար , իսկ աշակերտները յետեւից , եւ ա– մենք հայ ենք ու հայ ժողովուրդի զաւակներ ենք :

մտնել մեզի Հետ , բայց կիւմիւշխանէէն՝ շատ ան­ շակեբտներր միմեանց Հետ կը վիճէին , թէ ՛ո վ է ՈրովՀետեւ նա՝ ով իր ազգը ե լ Հայրենիքր էլա րա–

դին պիտի երթայինն։ կբ կասկածէինք։ Աբգա ֊ նրանց մ էք մեծը ։ Երբ տուն Հասան ՝Բրիստոսբ ՛՛՛այ, նոյն Է թէ իր Հարազատ մայրիկին ,ու Հայ­

րեւ , այլեւս որեւէ յո յո չունէինք թէ նորէն պիտի Հարցրեց իր աշակերտներուն , թէ «ինչի մասին է– րիկին կ՚ուրանայ Հ

աեսնէինք զանոնք ։ իք վ իճում ճանապարՀ ին» , . բա յց աշակեբտնեբր Աիրելի մանուկներս , ի՞՚նչպէս օտարները պի­

Այո թալբքր , որ բաւական բարի մարդ մր լուռ էին , ոչինչ չէին պատասխանում , որովՀետեւ տի ճանչնան , որ դուք Հայ էք, այն ժամանակ

1լերեւարՏ մեզի ներկայացաւ իբրեւ Հայրիկին բա­ ամ ա չում էին ի^նչ պատասխանեն * • • Յիսուսն ի– երր դուք Հայերէն խօսիք ու Հայերէն կարդալ —

րեկամ ր եւ Հուզեց մեղ իր տուեր տանիլ։ Մեզ վրս– րենց Աստուածն էր եւ մեծ Ո ւս ո ւց ի չր - . Վարդա­ գրել գիտնաք։ Եթէ գոլք Հայերէն չսորվիք եւ

տաՀեցոլց թէ կրնար ապաՀ ովել մեր արձակում ր ։ պետն երկնքից իքած , բա յց իրեն պաՀ ում էր շատ չխօսիք, ձեր փոխարէն Ձ>բ ասացի երեխաները Հա–

Բայց մասնաւորապէս ազդեցիկ ե լ բարեկեցիկ մէ­ խոնարՀ ու Հ եզ , աշակերտներու Հ ետ .վաբւում յերէն լեզուն չեն սովորի ե լ չեն խօսի, որովՀե -

կու մր եբեւոյթբ չունէր, լայն շալվար Հագած էր էր ինչպէս իր եղբայրներու եւ ընկերներու Հետ , տեւ նրանք ֆրանսացի են ու պարտաւոր են իրենց

եւ ՛ո չ թէ եւրոպական Հագուստ ։ Մենք չուզեցինք ՛ու երբեք իրեն չէր ցոյց տայ, որ մեծ է իր աշաի~ ֆրանսերէն լեզուն սովորել-խօսիլ։ Ուրեմն գոլք

բաժնուիլ Վաքդանոյշէն եւ Գառնիկ Հօրեղբօրս ե– կե բաներից , մինչդեռ աշակեբտնեբր միմեանց Հետ "՚1 Հ՚՚՚յ լԻ՛՛՛1– լով՝ պարտաւոր էք ամենից առաք

րեք զաւակներէն ։ ինչ որ ալ բլլար , մեր ճակա - տաք—տաք վիճաբանում էին , թէ ո՛*վ է նրանցից Հայերէն լեզուով գրել-կարդալ սովորել, ու պէտք

աագիրր պիտի կասլէինք անոնց Հետ։ Ազնիւ մօր - մեծր . .. է միշտ Հայերէն (սօսիք ամէն տեղ, ուրտեղ որ լ ի –

քուբբ ինքղինք սլատասիսանատոլ կբ զ զ ա ր մեզ բո— 3 իս ո ւս գիտէր ամէն ինչ՛ • • Նա առաւ մի մա­ նէք առանց ամաչելու ե լ քաշուելու։

լորիս Համար • Ասկէ զատ բնազդաբար կր վախն՛ա— նուկ կ ա՛ն գն ե ցր ե ց աշակ ե բ անե բու առքե ւր , գբ կ եց Եւ այն ժամանակ Յիսուս քրիստոս ր ձեզ պի­

յինք բնակի լ թրքական տան մր մէք։ Երբեք չէինք նրան , Հ ամ ւ ւբեց եւ ասաց « Ռվ որ ցանկանում տի շատ սիրէ ,,, օրՀ%է . Հայոց Աստ,ուաձը ձեզ ա–

ուզեր բաժնուիլ մեր աղգութենէն եւ կրօնքէն եւ է մե՜ծ լ ի Ա ե լ ւս քս մանուկի նման մաքուր—լոտակ մուր ձեռքով պիտի պաՀէ-պաՀպանէ , ձեզ խելօք

Թուր ք դառնալ ։ Որոշած էինք իբրեւ ՝Բբիստոն - սիրտ պիտի ունենա յ : շատ խելօք մարդիկ դարձնէ։

եանեբ մեռնիլ, եթէ պիտի մեռնէինք ; Աիրելի մանուկներս ե լ անուշիկ գառնուկներս , Գեղե՜ցիկ ձագու՚կներ^ս * ,՚ապրիւ լքւ, է ^ * ա սւ ա արիք ,
մէք չապրիք, ւյլ մեր Հայ՛
3 ի սուս ՝Բ րիւ սաս ս ամ ենից շատ կր սի րէ բ ձեզի մեղ պէս օտարութեան
^Նիքում , Հայոց երկնքի տակ Հա^յ ապրիք , երքա–
նման փ"քր/*կսերր ։ Ւնչո^լ , որովՀետեւ նա դի­
նիկ , շատ երջանիկ ապրիք ;
Այս բարեկամ Թուրքին այց հլութենէն քանի տէր, Որ ամենից մաքուր , ամենից յստակ մանուկ–

մք օր վերք*, երր շատ մր աւրիշ աղոց Հետ դեղձի ներ ու սիրտն է ։ Որ նոքա միամիտ են ու անմեղ ԱՐՍԷ՚և ԱԻ • *ԱՀ. ՍԻՄԷ0ՆԵԱՆ8

մր ծառին վրայ էի* ոստիկան զինուոր մք ն՛երս ինչպէս աղաւնիները , ե լ Հեզ—խոնարՀ , լսող ինչ–

նեաուեցալ պարտէզին մէք եւ իր սուինը շարժե - պէս գառնուկներն Աստուծոյ , որոնք մի՛շ1/1 սիրում

լով Հրամայեց ո ր վար ի քնենք։ ԱՀուդողի մատ - յարգում են իրենց ծնողաց , լսում Հայրիկին - ԹԱ-ՐՈՒՆ ԱՇաՐՀԷՆ

ն ո ւելով Հնազանդեց անք ։ Այլեւս ծառերս ւ վ.Րա՚՚ք մայրիկին, մեծ մօրն աւ Հօրը բոլոր մեհ֊ե բուն ե լ

անգամ չենք կրնար բարձրանալ , մ տածեց ի ։ Մ եզ՛ ուսուցիչներուն , մանաւանդ ուսուցիչներուն՛ :

դուրս քշեց ։ Եւ "էրելի մանկիկներս , դաւք միշտ պիտի քա– Մայիս 4ին

Ո^ ւր կր տանիք մ եզ , Հարցուցի * բանախօսութիւն մը տրուեցաւ ,

նաք ձեր կեանքի մէք, երբ մեծցաք , դարձեալ ա– Ժէօկրաֆի սրաՀին մէէ՝ ֆրանսական երկսեռ բազ­

Ուզեցի ցոյց տալ ընկերներուս թէ ոստիկանէ զ աւնիներ ու նման անմեզ—միամիտ մնաք , դառ - մութեան մը առֆեւ։

մր չէի վախնար եւ կրնայի խօսիլ անոր Հետ ։ նոլկներոլ նման Հեղ - խաարՀ ։ ՛հիւթը Հետաքրքրական էր ե լ ունկնդ ի րներր

Սիւրկիւ֊Ա , քսաւ , Աքսո՛ր ։ լարուաձ– ՚ուշաղր ո ւթ եամբ կր Հետեւէին բանախօս

Թո յլ տուէք որ վե բ բա ր ձ ր ան ա մ ե լ ֆէսս Պ ֊Գրիմիթէլին , որ բացատրեց «կեանքին մէք թա­

առնեմ ՚, Փորձեցի աւբախ եւ անմեղ ձեւացնել, իր— ներ եւ մանչեր բերած էիս՝ Առաքնաբգարան եւ քուն ուժերուն–» (Լ՚0€Ըս1է1Տ1Ո6 ԺյՈՏ 1& V^^) իմաստը,
Հասկցանք թէ մեզ պիտի աքս ո ր են առտուն ։
րեւ թէ չէի Հասկնաք թէ ի՛նչ կբ նշանակէ սիւո - հ՜ագումը եւ տարողութիւնը :

կիւնր: գ1՚ձեՐԷՀ) մ՛եր մաՀուան՚ր սպասելով, կըծ– Բանախօսը յայտարարեց թէ նիւթը սաՀմա -

— Վ^Ր Ժս կրնար երթալ,, հասաք1 արր կուեցայ բազկաթոռի մր մէք, վախնալով շո ւն ք նափակ , աղքատ եւ անկարող է միտքին եւ Հոգի–
մ ռն՚չեց ։
առնել։ Ա եղանին վրայ լամբարը կը վառէր ար - փն ուժին քով, թէ դիւրին է խուսափ ի լ նիւթէն ,

8ե ւււււ յ մ ի ա ց ան ք սա ր ս ա փ ա Հ ա ր ա ղքի կն ե ը՚ո լ , եան - կարմիր լոյս ով մը։ ։ Պարղ անասնական վա­ Բայց " ձ ՛քաքէն որ կր պարփակէ անծ՛անօթ ր եւ

կիներու եւ "՚ ՛լ ւ՛ ց րաղմ՚ութեան մր , բա՛կին ՚ մէք։ խը որ մեզ Համակած էրգ Կր բաւէր ոեւէ մէկը խորՀրղալորը, ե լ որ կը պաշարէ , կը տոգորէ , կր

Ազնիւ մօրաքոյր ր ) Վարդանոյշը, Վիքթօրիան , խենղեցնելու։ Բոլորս ալ քիչ մր յիմարացած էինք տոչորէ , եւ կը չարչարէ մարդ էակը : 3 ի լ՛՛՛՛՛՛՛՛՛կեց

Միքայէլր ե լ Աիմոն՚ր դողդղալով իրար փակած երբ մտաՀոգութեամբ կ որոճայինք մեր անմի - Հին եւ նոր Հեղինակութիւններ եւ ծանրացաւ մաս­

էին ե լ սոլիններր կր ցցուէին իրենց գլուխներուն քու կան ճակատագրին վրայ , լա րուած լռութեան նաւորապէս Մօրիս Մէթէրլինկի վրայ։ Բացատրեց

վերել* ն մր մէք, իրարու կռթնած ուժ առնելու Հաամր, եւ վեցերորդ զգայարանքի ե լ չորրորդ տրամաղիծի

ուարդր * Եւդինէն ե լ ՀԼեփիւռր չտեսայ ։ սակայն գարՀուրելի կերպով մինակ։ վարկած՜ները :

«.Ո՞ւր են». Հարցուցի : Ըսին թէ շէնքին մէք են ու­ Աթոռիս մէք կր քնանայի եւ երբ աչքերս բա­ Պ– Գրիմիթէլ չմոռցաւ Հայկական քալաղու -

րիշ ագքիկներու Հետ ։ Գուռր կղպուած էր , բայց ցի տեսայ որ միւսներր խռնուած էին սենեակին թիւն մըն ալ կատարել ,ջերմապէս գն ա Հ ա սա ւե լով։

կրնայինք լսել անոնց աղաղակները։ մէք, լուրք եւ լուռ, արեան—կարմիբ լոյսին մէք , Բանախօսը խնղացուց բոլոր ժողովականները,՝

Ոստիկան– զին ո ւո րներր մեզ Հայոց Աո աքն ո ր– թմրած անքն ութ են էն ։ Կր թուէր թէ արդէն մե - երբ անդրադարձաւ զուարճալի նիւթի մր , աւելոբ–

գարանր տարին : Փոզոցները այնքան տարօրինակ ո ած էինք եւ ես ուրիշ բան չէի տեսներ եթէոչ ո– դապաշաութ-եան.:

էլ ե բեւա քին մ եր բանտ ար կութ են Էն ի վ ե ր յ Ն ՛ " յ ե — զիներ ։ Անոնք արթնցած էին , անոնց աչքերը բաց Խօսք առին նմանապէս Պ– II./""/՛"1 (եգիպտա­

լով մեր դպրոցին շէնքին ե լ խազագետնին , Առաք– էին, բայց քարացած կե բեւա յին։ Գուբս ելայ եւ ցի գիտնական մր) ե լ Պ– կտուտ ր Աապի, Հ"" "՚՜

նորգարանին շբքափակին մէք, կր տեսնէի իմ ան– դպա յ Ազնիւ մ օրաքո յրի թեւերուն, եւ դող ելա ք Ք՚՚յթՒ՛" կարող եւ պերճախօս կաղմակե րպի չր >

Հ ետացած դա ս ընկե րն ե ր ո ւս ո զիներ ր ո րոնք դիւա­ երբ խօսեցաւ Հ % ՛Նիստը տեւեց շուրք երեք ժամ :

յին խաղեր կը խազային մաՀուան լռութեան մէք։ Հ2) ԼԵԻՈՆ Զ՛ ՍԻՒՐՄէԼԵԱն Իրազեկ

Դ^րիչ կեղծ որբանոցներէ ա՚Հ կիներ , աղքիկ -

Fonds A.R.A.M